ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ 19/3/2015 & 27/3/ η παράδοση Ροή ομιλίας & Φώνηση
Διαταραχές της Ροής της Ομιλίας- Εξελικτικός Τραυλισμός Από αιώνες απασχολεί τον άνθρωπο Αιγυπτιακά ιερογλυφικά Αριστοτέλης: νευρικότητα Δημοσθένης: έλλειψη ηθικής δύναμης 19 ος αι.:Τρύπες στο κρανίο, κόψιμο γλώσσας Ανεξάντλητο το ερευνητικό/θεωρητικό του κομμάτι, άγνωστες πτυχές
Τι είναι η διαταραχή ροής της ομιλίας; Ανώμαλη μετάβαση από ήχο σε ήχο, συλλαβών, λέξεων Επαναλήψεις Επιμήκυνση Μπλοκάρισμα Επαναδιατύπωση Παρεμβολή φωνημάτων Δευτερεύουσες συμπεριφορές: αποφυγή βλεμ. επαφής, τικ, πίεση χειλιών, μορφασμοί, κακή ψυχολογία
Άτομα που τραυλίζουν vs άτομα που παρουσιάζουν δυσρυθμίες Ενδολεκτικές δυσρ. : τ-τ-τι θέλεις; Μεταξύ λέξεων δυσρ. : τι θε-θε-θέλεις; τι-τι-τι θέλεις; τιιιθέλεις;
Παιδιά & τραυλισμός Κατά τη διάρκεια της γλωσσικής και φωνολογικής ανάπτυξης είναι φυσικό να παρουσιάσουν δυσρυθμίες Πότε είναι φυσιολογικές και πότε αποτελούν ένδειξη τραυλισμού; Ποιοτική και ποσοτική αξιολόγηση των δυσρυθμιών Αντίδραση στις δυσρυθμίες
Ορισμός τραυλισμού Δεν υπάρχει Ποικίλλει ανάλογα με τη θεωρητική άποψη των ερευνητών για τη φύση και τα αίτιά της Η αξιολόγηση λοιπόν περιλαμβάνει όχι μόνο αξιολόγηση των επιμέρους χαρακτηριστικών της λεκτικής επικοινωνίας, αλλά του ατόμου ως σύνολο
Αξιολόγηση της ροής της ομιλίας Διαφοροδιάγνωση τραυλισμού από φυσιολ. Δυσρυθμίες Αξιολόγηση της σοβαρότητας Εκτίμηση της πρόγνωσης (χωρίς βοήθεια-για τα παιδιά) Συλλογή δεδομένων για σχεδιασμό της θεραπείας
Αξιολόγηση της ροής της ομιλίας για ενήλικες Σοβαρότητα του τραυλισμού Ψυχολογία του ατόμου, σχετικά πιστεύω Προηγούμενες παρεμβάσεις Περιβάλλον Εξέλιξη του προβλήματος από την έναρξη Πώς και πού επηρεάζεται η ζωή του ατόμου Κίνητρο για θεραπεία Καταστάσεις «δύσκολες» που προκαλούν ιδιαίτερο πρόβλημα
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Μονόλογος 2-3 λεπτών 2-3 λεπτά συζήτηση Ομιλία στο τηλέφωνο με άγνωστο άτομο 2-3 λεπτά συνομιλία με συγγενή / φίλο Ανάγνωση κειμένου Δείγμα από το σπίτι
Συλλογή ποσοτικών & ποιοτικών δεδομένων Συχνότητα δυσρυθμιών (ποσοστό τραυλισμού): στις 100 συλλαβές ή λέξεις – πιο αντιπροσωπευτικός στις συλλαβές Π.χ. X δυσρ. / x συλλ. (x) 100 Είδος δυσρ. Π.χ. : # επαναλήψεις / # συλλαβές (x) 100 Ομάδες / συμπλ. Δυσρ. : θ___θαθαθάλασσα (Επ. + ΕΣ) Μ.Ο. Επ./Επ. : θαθαθαθάλασσα (3), κοκότα (1), δαδαδάχτυλο (2) > (3+1+2) / 3 =2 Μέση διάρκεια Δυσρ. : 10 μακρύτερες δυσρ. / sec. Ή ms Ταχύτητα ομιλίας / λεπτό : συλλαβές ή λέξεις ανά λεπτό Ρυθμός & διάρκεια Επ. : θε-θε-θέλω vs θε-θέλω (διάρκεια) ή πε--- πε-πέρα vs πε-----πε—πέρα (ρυθμός) Χροιά & ένταση φωνής Δευτερεύουσες μη λεκτικές συμπεριφορές
Εκτίμηση των δεδομένων Παιδιά: 72% ενδολεκτικές δυσρ. Vs 34% για Κ/Φ Παιδιά: 6-8 δυσρ./100 συλ.Κ/Φ Vs 17 δυσρ./100 συλ. Παιδιά: 3>δυσρ. Ενδολεκτικές 25%> Επ. δύο επαναλήψεις ανά Επ. (π.χ. θε-θε-θε- θέλω) : τραυλισμός (Yairi, 1997) Κορίτσια vs αγόρια Ιστορικό Αντιδράσεις Ηλικία Συνοδά προβλήματα
Διαταραχές Φώνησης & Αντήχησης Ποικιλία σε βαθμό σοβαρότητας Ύψος, ένταση, ποιότητα, αντήχηση, σταθερότητα, ευελιξία Πολύπλοκης αιτιολογίας : 1. λειτουργικές (συμπεριφοράς) και 2. οργανικές
Διαταραχές Φώνησης Λειτουργικές Μυϊκή ένταση – χωρίς αλλαγές στο βλεννογόνο Μυϊκή ένταση – με αλλαγές στο βλεννογόνο (οζίδια, πολύποδες) Ψυχογενείς (ηβιφωνία, τρανσέξουαλ) Οργανικές Γενετικές – επίκτητες κατασκευαστικές Νευρολογικές (παράλυση φ.χ. – Ε.Π.) Ενδοκρινολογικές Ασθένειες του λάρυγγα : καρκίνος, κύστες, λαρυγγίτιδα
Λήψη ιστορικού στη φωνή Έναρξη προβλήματος Φύση (ξαφνική ή σταδιακή) Πορεία (σταθερή ή αναλλασσόμενη) Τι πιστεύει ο ασθενής: για τον αντίκτυπο στο κοινωνικό περίγυρο, την πιθανή αιτία, για τη διαταραχή Χρήση της φωνής στο σπίτι/στην εργασία/στο χόμπυ Συνήθειες, ιατρικές ασθένειες, φάρμακα, άγχος και άλλες καταστάσεις
Αξιολόγηση ΑΝΑΠΝΟΗ : Κλειδική, θωρακική ή διαφραγματική; /a/ : παρατεταμένο για διάρκεια /z/, /s/ : παρατεταμένο για διάρκεια (κακός λαρυγγικός έλεγχος;) Μυϊκή αντοχή : μέτρημα γρήγορο και παρατήρηση τυχουσών εναλλαγών Βήχας δυνατός : γλωττιδικό κλείσιμο Φωνητική συχνότητα : νότες Ένταση
Αξιολόγηση Αξιολόγηση της φωνής από τον ίδιο τον ασθενή Επίσημα τεστ