Λιθογραφία – Όφσετ (Θ) Ενότητα 6.1: Ποιοτικός έλεγχος Μηχανικά & Χημικά προβλήματα Σπυρίδων Νομικός, PhD Τμήμα Γραφιστικής Κατεύθυνση Τεχνολογίας Γραφικών Τεχνών Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

Μηχανικά & χημικά στοιχεία στον ποιοτικό έλεγχο εκτυπωμένων Η τετράχρωμη εκτύπωση είναι η μέθοδος αναπαραγωγής ενός έγχρωμου πρωτότυπου, π.χ. Φωτογραφία και λοιπά σε λευκό υπόστρωμα με τη χρήση cyan, magenta, yellow και black μελανιών. Τετραχρωμία CMYK (Κ = key, χρώμα κλειδί =Μαύρο)

Εκτύπωση τετραχρωμίας 1/2 Τα μελάνια τετραχρωμίας, μπλέ (cyan), μπλέ/κόκκινο (magenta), κίτρινο (yellow) και μαύρο (black-Κ ), είναι διαφανή όταν τυπώνονται πάνω σε λευκό υπόστρωμα, απορροφούν ή αφαιρούν, ποσότητες λευκού φωτός καθώς το φως περνά μέσα από το φιλμ του μελανιού και αντανακλάται από το χαρτί. Όταν τυπώνονται σαν ημιτονικές κουκίδες, τότε, το μέγεθος, η θέση και το ποσοστό κάλυψης (γεωμετρία) των έγχρωμων κουκίδων του μελανιού δημιουργεί μία πλήρη (κατά το δυνατόν), έγχρωμη αναπαραγωγή του αρχικού πρωτότυπου. 2

Εκτύπωση τετραχρωμίας 2/2 3

Τετραχρωμία Η τελική εμφάνιση του αναπαραγόμενου χρώματος (μέσω μελάνης) επηρεάζεται από: Το στάδιο της προεκτύπωσης, δηλ. στο στάδιο του διαχωρισμού των χρωμάτων, όπως και στο στάδιο της κατασκευής των διαφανειών Το στάδιο κατασκευής της εκτυπωτικής πλάκας Τον τεχνικό εκτυπωτή στο στάδιο της εκτύπωσης, αφού ελέγχει την πυκνότητα (πάχος) του φιλμ του μελανιού και τις συμπτώσεις των χρωμάτων: oπότε έχουμε ευκρίνεια εικόνας 4

Δοκίμιο & αρχικό στάδιο ελέγχου Δοκίμιο, είναι το εκτυπωμένο φύλλο, βάσει του οποίου ταυτοποιούνται τα λίγα ή πολλά αντίτυπα στην απόχρωση και το περιεχόμενο Τιράζ είναι η ποσότητα των παραγομένων φύλλων Σκάρτα φύλλα είναι τα κακοτυπωμένα φύλλα ή τα φύλλα για το στρώσιμο της εκτυπωτικής μηχανής 5

Προβλήματα εκτύπωσης I.Μηχανικά II.Χημικά III.Προεκτυπωτικά αρχείου,( υψηλής χαμηλής ανάλυσης), (γραμματικά-συντακτικά- απόχρωσης χρώματος της 4χρωμίας) IV.Εκτυπωτικά & διαχείρισης εργασίας σύμφωνα με τις προδιαγραφές του δοκιμίου εκτύπωσης V. Μετεκτυπωτικά & τελικού φινιρίσματος πλαστικοποίησης-δίπλωσης-σύνθεσης-κοπής- πακεταρίσματος 6

Μηχανικά Μέτρα-σύμπτωση χρωμάτων ρύθμιση ευθυθέτησης-γωνίας-μάρκα, τσιμπίδια, τραβέρσες Ρύθμιση πίεσης 7

Μηχανικά προβλήματα Ο εκτυπωτής αρχικά ελέγχει, την απόσταση της εικόνας, προς τα άκρα του φύλλου (συμπτώσεις, «μέτρα»). Τα σημάδια («σταυροί») για την σύμπτωση των χρωμάτων, που τυπώνονται στις λευκές περιοχές του φύλλου. Αυτά πρέπει να συμπίπτουν απόλυτα μεταξύ τους. Επιπλέον, για να βεβαιωθεί ότι τα χρώματα συμπίπτουν, ελέγχει με τη βοήθεια ενός μεγεθυντικού φακού (λούπα),τις συμπτώσεις τους στην ίδια την εικόνα.Ουσιαστικά ελέγχει την ευκρίνια του θέματος. 8

Χημικά Μελάνι (χαρακτηριστικά & κατάσταση) Υγρό περίβρεξης, (χαρακτηριστικά & κατάσταση) Σχέσεις & δομή επιφανειών (υγρού περίβρεξης – μελάνης) Σχέσεις φόντου (υδρόφιλες-μελανόφιλες) περιοχές Σχέσεις ποσοστών του ράστερ εκτύπωσης, στην τονική απόδοση της απόχρωσης και γεωμετρικές επιφάνειες σύμφωνα με το δοκίμιο 9

Τρόποι ελέγχου ποιότητας απόχρωσης 1/2 Με τη χρήση ενός πυκνόμετρου ανάκλασης υπολογίζει την πυκνότητα του χρώματος στα «τετράγωνα σήμανσης» του πλακάτου, που περιλαμβάνονται σε μία λωρίδα χρωματικού ελέγχου. Η πυκνότητα είναι το αποτέλεσμα της μέτρησης της ποσότητας του φωτός που απορροφά ένα τυπωμένο φιλμ μελανιού. Παχύτερο φιλμ μελανιού θα απορροφά μεγαλύτερη ποσότητα φωτός απ’ ότι ένα πιο λεπτό, οπότε, θα έχει μεγαλύτερη πυκνότητα και πιο σκούρα απόχρωση Για να αναπαραχθούν πιστά τα χρώματα ενός πρωτότυπου η πυκνότητα του κάθε τυπωμένου μελανιού τετραχρωμίας θα πρέπει να κυμαίνεται μέσα σε συγκεκριμένα όρια βάσει του δοκιμίου. 10

Τρόποι ελέγχου ποιότητας απόχρωσης 2/2 Περισσότερο παχύ ή πιο λεπτό στρώμα (φιλμ) μελανιού θα απορροφά περισσότερο ή λιγότερο φως. Και επιπλέον, θα επηρεάζει τα χαρακτηριστικά απορρόφησης του φωτός του στρώματος μελανιού που εκτυπώθηκε αρχικά ή έχει επιτυπωθεί. Υπάρχουν χαρακτηριστικές τιμές πάχους μελανιού για την εκτύπωση σε επίπεδες μηχανές όφσετ και σε κυλινδρικές. 11

Εκτυπωτικά προβλήματα 12 (Heidelberg BTI/2000)

Διεύθυνση- φορά εκτύπωσης 13 (Heidelberg BTI/2000)

Μηχανικά συστήματα εκτύπωσης πίεσης 14

Μηχανική συμπίεση για την εκτύπωση τσίγκου (μήτρας) & καουτσούκ αέρος 15

Μηχανικά προβλήματα (dot gain) 16 (Heidelberg BTI / 2000)

Εκτυπωτικά προβλήματα 17 (Heidelberg BTI/2000)

Σειρά εκτύπωσης & χρωματική απόδοση 18 (Heidelberg BTI/2000)

Σειρά εκτύπωσης στις εκτυπωτικές μηχανές 19 (Heidelberg BTI/2000)

Τέλος Ενότητας

Σημειώματα

Σημείωμα Αναφοράς Copyright Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας, Σπυρίδων Νομικός Σπυρίδων Νομικός. «Λιθογραφία- Όφσετ (Θ). Ενότητα 6.1: Ποιοτικός έλεγχος: Μηχανικά & Χημικά προβλήματα». Έκδοση: 1.0. Αθήνα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: ocp.teiath.gr.ocp.teiath.gr

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων 24 Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. © διαθέσιμο με άδεια CC-BY διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain διαθέσιμο ως κοινό κτήμα Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. χωρίς σήμανσηΣυνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.

Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει:  το Σημείωμα Αναφοράς  το Σημείωμα Αδειοδότησης  τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων  το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.