ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΡΟΗΣ ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ

Σκοπός και στόχοι του μαθήματος Να αποκτήσουν οι φοιτητές: Σφαιρική γνώση γύρω από την φύση των διαταραχών της ροής. Την ικανότητα έγκυρης αξιολόγησης, βασισμένης σε αντικειμενικές μετρήσεις, και την ικανότητα αποτελεσματικής παρέμβασης σε άτομα με τραυλισμό και συναφείς διαταραχές. Την ικανότητα κριτικής αξιολόγησης των θεραπευτικών μεθόδων στη σύγχρονη κλινική πρακτική. Την ικανότητα για την λήψη κλινικών αποφάσεων κάτω από την σκοπιά των ιδιαίτερων αναγκών του κάθε ατόμου. Την ικανότητα να εκτελούν μετρήσεις των πράξεων ομιλίας με ακρίβεια και συνέπεια.

ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ Ο τραυλισμός μας απασχολεί εδώ και αιώνες. Αιγυπτιακά ιερογλυφικά σχετικά με τον τραυλισμό Πίστευαν πως ο τραυλισμός οφείλεται σε πολύ μακριά ή κοντή γλώσσα, πολύ υγρή ή στεγνή, σε νευρικότητα και ανικανότητα της γλώσσας, σε έλλειψη ηθικής δύναμης. Δοκίμαζαν χειρουργικές τεχνικές: τρύπες στο κρανίο ή έκοβαν κομμάτι της γλώσσας Ακόμα και σήμερα υπάρχει ασυμφωνία όσον αφορά τα αίτια (μοναδικό πεδίο έρευνας)

ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ Τραυλισμός: διαταραχή επικοινωνίας κατά την οποία η ροή της ομιλίας διακόπτεται από επανάληψη (λέξης, συλλαβής ή φωνήματος), επιμήκυνση φωνήματος, μπλοκάρισμα, επαναδιατύπωση, παρεμβολή ήχων/φωνημάτων, τα οποία διαφέρουν ποιοτικά και ποσοτικά από αυτά που εμφανίζονται στην ομιλία ατόμων που δε τραυλίζουν. Και δευτερεύουσες συμπεριφορές: αποφυγή βλεμματικής επαφής, επαναλαμβανόμενες ρυθμικές κινήσεις των άκρων, μορφασμοί, πίεση χειλιών, κλείσιμο ματιών κτλ. Και συναισθηματικές προεκτάσεις: ντροπή, θυμό, απογοήτευση, άγχος, άρνηση για τον τραυλισμό κτλ.

ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ ΝΙΩΘΩ ΌΤΙ ΕΧΩ ΈΝΑ ΛΟΥΚΕΤΟ ΣΤΟ ΛΑΙΜΟ…. ΕΙΠΕ Η J.O. ΗΛΙΚΙΑΣ 9 ΕΤΩΝ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΡΙΓΡΑΨΕΙ ΤΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΣΤΗ ΡΟΗ ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ

ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΥΣΡΥΘΜΙΩΝ:  ΕΝΔΟΛΕΚΤΙΚΕΣ ΔΥΣΡΥΘΜΙΕΣ (ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΦΩΝΗΜΑΤΟΣ, ΣΥΛΛΑΒΗΣ, ΜΟΝΟΣΥΛΛΑΒΗΣ ΛΕΞΗΣ, ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ ΦΩΝΗΜΑΤΟΣ, ΜΠΛΟΚΑΡΙΣΜΑ)  ΔΥΣΡΥΘΜΙΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ (ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΦΡΑΣΗΣ, ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ/ΑΝΑΔΙΑΤΥΠΩΣΗ, ΠΑΡΕΜΒΟΛΗ ΗΧΟΥ/ΦΩΝΗΜΑΤΟΣ)

ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ Γενικά, εάν ένα μικρό παιδί έχει περισσότερα από 50 συμπτώματα σε 100 λέξεις –ενώ μιλάει παίζοντας- τότε υπάρχει λόγος ανησυχίας. Είναι πιο σημαντικό όμως να αναγνωρίσουμε τον τύπο της δυσκολίας διότι αυτό θα μας δείξει πόσο έχει προχωρήσει ο τραυλισμός.

ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ Υπάρχει μία ιεραρχία επικινδυνότητας των σημαδιών: 1.Πολλαπλές επαναλήψεις 2.Επιμηκύνσεις τρόμος ανέβασμα τόνου 3.Πάλη και ένταση στιγμή φόβου αποφυγές τραυλισμός

ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΣ Μία πλήρης αξιολόγηση ενός παιδιού που τραυλίζει περιλαμβάνει μία εκτίμηση των κινητικών και ακουστικών του δεξιοτήτων και τη χορήγηση ενός σύντομου τεστ αξιολόγησης των γλωσσικών ικανοτήτων του. Η πιο σημαντική πλευρά της διαγνωστικής διαδικασία είναι μία εκτενής συνέντευξη με τους γονείς. Θέλουμε να γνωρίζουμε την άποψή τους για το παιδί και το πρόβλημα ροής του, πως προσπάθησαν να το βοηθήσουν, και πώς ανταποκρίθηκε το παιδί στις προσπάθειές τους.

ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ – ΓΕΝΙΚΑ – ΠΑΙΔΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Διαφοροδιάγνωση παιδιών που εμφανίζουν «φυσιολογικές» δυσρυθμίες και αυτών που τραυλίζουν. Αξιολόγηση σοβαρότητας τραυλισμού, Εκτίμηση της πρόγνωσης (πόσο πιθανό είναι το παιδί να σταματήσει να τραυλίζει χωρίς θεραπευτική παρέμβαση), Συλλογή δεδομένων για το σχεδιασμό κατάλληλων θεραπευτικών στόχων, Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας

Β. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ – ΓΕΝΙΚΑ - ΕΝΗΛΙΚΕΣ Βαθμός σοβαρότητας τραυλισμού Πιστεύω του ατόμου σχετικά με την έναρξη και τα αίτια των δυσρυθμιών του Θεραπείες, λογοθεραπευτικές ή άλλες, που είχε ακολουθήσει στο παρελθόν Οικογενειακό και επαγγελματικό περιβάλλον, Η πορεία του τραυλισμού από την έναρξή του Με ποιους τρόπους επηρεάζει ο τραυλισμός της ζωή του ατόμου Κίνητρο για θεραπεία Καταστάσεις στις οποίες αυξάνονται οι δυσρυθμίες

ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΛΟΓΟΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΑΙΔΙΩΝ Ιστορικό παιδιού: ιστορικό κυήσεως και τοκετού, ιατρικό ιστορικό, οικογενειακό ιστορικό, αναπτυξιακό ιστορικό, κοινωνικοσυναισθηματικό ιστορικό, εκπαιδευτικό/σχολικό ιστορικό κ.λπ. Δεν επηρεάζουν βέβαια την εμφάνιση του τραυλισμού οι διαφορές των παιδιών στο ιστορικό. Διερεύνηση συναισθημάτων και αντιλήψεων του παιδιού και των γονιών και των αντιδράσεών τους

ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΛΟΓΟΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΑΙΔΙΩΝ Είναι επίσης αρκετά χρήσιμο να παρακολουθούμε το παιδί με το γονιό του καθώς παίζουνε ή συζητάνε. Κατάλληλες τροποποιήσεις στο περιβάλλον του παιδιού μπορεί να βελτιώσουν τη ροή της ομιλίας του. Ο κλινικός παρατηρεί το ρυθμό ομιλίας του γονέα, τις συντακτικές δομές και το λεξιλόγιο που χρησιμοποιεί, και γενικά το επικοινωνιακό του στυλ (αν κάνει πολλές ερωτήσεις στο παιδί, εάν το διακόπτει, εάν διατηρεί βλεμματική επαφή και πως αντιμετωπίζει τις δυσρυθμίες του παιδιού). Σκοπός αυτού του μέρους της αξιολόγησης είναι η αναγνώριση πιθανών παραγόντων που επηρεάζουν τη ροή της ομιλίας του παιδιού.

ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΛΟΓΟΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Ο κλινικός συλλέγει αρκετές πληροφορίες σχετικά με το ιστορικό του τραυλισμού του ενήλικα και με τα συναισθήματα, τις αντιλήψεις, και τα πιστεύω του για το πρόβλημα ομιλίας. Τα παραπάνω πραγματοποιούνται μέσω της συνέντευξης και της συμπλήρωσης ιστορικού αλλά και με τη βοήθεια συγκεκριμένων ερωτηματολογίων (π.χ. Erickson scale of Communication Attitudes – Andrews & Cutler, 1974 και Overall Assessment of the Speaker’s Experience of Stuttering – Yaruss & Quesal, 2004).

Απόκτηση δείγματος Μονόλογος 2-3 λεπτών, τουλάχιστον 350 συλλαβών, 2-3 λεπτών συζήτηση με τον κλινικό, τουλάχιστον 350 συλλαβών, Ομιλία στο τηλέφωνο ή/και συζήτηση με άγνωστο άτομο 2-3 λεπτών συνομιλία με κάποιο πολύ οικείο φιλικό ή συγγενικό πρόσωπο, τουλάχιστον 350 συλλαβών Ανάγνωση κειμένου 200 περίπου λέξεων για μεγαλύτερα παιδιά και ενήλικες. (διερεύνηση συμπεριφορών αποφυγής, σταθερότητα, προσαρμογή) Μαγνητοφώνηση δείγματος ομιλίας του παιδιού στο σπίτι.

Ανάλυση δείγματος Αφού συλλέξουμε το δείγμα ομιλίας ο λογοθεραπευτής καταγράφει, αναλύει και κωδικοποιεί μόνο τις φράσεις που είναι καταληπτές και δεν αποτελούν επανάληψη φράσεων του συνομιλητή.

Ανάλυση δείγματος Συγκεκριμένα καθορίζουμε: 1.Συνολικό αριθμό δυσρυθμιών 2.Συχνότητα των διαφορετικών τύπων συμπτωμάτων 3.Διάρκεια των συμπτωμάτων 4.Τύποι και συχνότητα συνοδών κινητικών συμπεριφορών

Ανάλυση δείγματος Συλλέγουμε ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα για τα παρακάτω:  Συχνότητα δυσρυθμιών: υπολογισμός της συχνότητας δυσρυθμιών μετρώντας τον αριθμό δυσρυθμιών στις 100 συλλαβές. δυσρυθμιών στο δείγμα = #δυσρυθμιών / #συλλαβών ή λέξεων (Χ) 100

Ανάλυση δείγματος  Είδος δυσρυθμιών: υπολογισμός του ποσοστού του κάθε είδους δυσρυθμίας επί του συνολικού αριθμού των δυσρυθμιών. π.χ. #επαναλήψεων συλλαβών / συνολικού αριθμού δυσρυθμιών (Χ) 100

Ανάλυση δείγματος  Ομάδες / συμπλέγματα δυσρυθμιών: π.χ. Θ__θαθαθάλασσα (επιμήκυνση + επανάληψη συλλαβής)  Μέσος όρος αριθμού επαναλήψεων ανά επανάληψη. π.χ. θαθαθαθάλασσα (3 επαναλήψεις), ρορόδα (1 επανάληψη), δαδαδάχτυλο (2 επαναλήψεις) > μέσος όρος αριθμού επαναλήψεων ανά επανάληψη = (3+1+2)/3 = 2

Ανάλυση δείγματος  Μέση διάρκεια δυσρυθμιών σε ms ή sec. Γενικά μπορείτε να υπολογίσετε το μέσο όρο των 10 μακρύτερων δυσρυθμιών.  Ταχύτητα ομιλίας εκφρασμένη σε #αριθμό λέξεων ή #συλλαβών / λεπτό  Ρυθμός και διάρκεια των επαναλήψεων. για παράδειγμα το θε-θε-θέλω είναι πιο γρήγορο από το θε---θε---θέλω

Ανάλυση δείγματος Αλλαγές στη χροιά και την ένταση της φωνής κατά τη διάρκεια των δυσρυθμιών. Εκτίμηση δευτερευόντων μη λεκτικών συμπεριφορών τραυλισμού (π.χ. αποφυγή βλεμματικής επαφής, ρυθμικό χτύπημα ποδιού, μυϊκή ένταση στο λαιμό, την κάτω γνάθο κτλ.)

Μέσα σ___’ αυτό το ντα-νταβαντούρι, μια μέρα μας έπεσε, θυμάμαι από τον ουρανό ένα νούμερο που δεν το περιμέναμε. Ήταν ένας νέος λεπτός με κοντό σγουρό μαλλί και μεμεμε- μεγάλα μαύρα μάτια, που, φυσικά έ___γραφε κι εκείνος στίχους ελεύθερους, όταν όμως είδε ότι τα χειρόγραφά του εεε δεν προξενήσανε την εντύπωση που προσδοκούσε, το γύρισε αμέσως αλλού. Ήτανε λέει και μουσικός. Απορήσαμε όλοι μας. Δηδη-δηλαδή τι μουσικός; Βιολιστής; Πιανίστας; Όχι μας εξήγησε. Ήταν σ__συ- συνθέτης. Αυτό δεν το περιμέναμε. Υπήρχε στην Ελλάδα τέτοιο είδος; Είδηση δεν είχαμε.

Ο τελευταίος συνθέτης που ξέραμε ήταν ο Μανώλης Καλομοίρης. Ύστερα τι σχέση μπορούσε να έχει η μουσική με τη μοντέρνα ποίηση; Μεγάγαλη μας αποκρίθηκε. Απόδειξη ότι είχε κάνει μουσική για την Αμοργό και για τις Παραλλαγές πάνω σε μια αχτίδα. Βρεθήκαμε σε αμηχανία. Κοι-κοιτάξαμε τον σ__υνομιλητή μας με δυσπιστία. Αν έλεγε την αλήθεια δεν είχε παρά να μας το αποδείξει. Τον οδηγήσαμε αμέσως στο σπίτι του Βαλαωρίτη κι εκεί, ο Μάνος Χατζιδάκης, αυτός ο νέος συνθέτης κα-κάθισε στο πιάνο.

Εκτίμηση βαθμού σοβαρότητας τραυλισμού Κλίμακα Andrews & Harris (1964)  Βαθμός 0 – καμία δυσρυθμία  Βαθμός 1 – ελαφρύς βαθμός τραυλισμού, δυσρυθμίες στο 0-5% των λέξεων του δείγματος ομιλίας, η επικοινωνία δεν επηρεάζεται  Βαθμός 2 – μέτριος βαθμός τραυλισμού, δυσρυθμίες στο 6-20% των λέξεων του δείγματος ομιλίας, η επικοινωνία επηρεάζεται ελάχιστα  Βαθμός 3 – σοβαρός βαθμός τραυλισμού, δυσρυθμίες σε περισσότερες των 20% των λέξεων του δείγματος ομιλίας, η επικοινωνία σίγουρα επηρεάζεται.

THE MODIFIED S-SCALE I usually feel that I am making a favorable impression when I talk T F I find it easy to talk with almost anyone T F I find it very easy to look at my audience while talking in a group T F A person who is my teacher or my boss is hard to talk to T F Even the idea of giving a talk in public makes me afraid T F

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΩΝ Μάτια (ανοιγοκλείνουν; κλείνουν; Κίνηση προς τα πάνω ή προς τα κάτω, κάθετη κίνηση, άλλα) Μύτη (διαστολή, ζάρωμα, άλλα) Μέτωπο (ρυτιδιάζει) Κεφάλι (τρέμει, κίνηση προς τα πάνω ή προς τα κάτω, πλευρική κίνηση προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά, άλλα)

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΩΝ Χείλη (τρέμουλο, ανατρέπει το κάτω χείλος, άλλα) Γλώσσα (clicking, υπερβολική κίνηση, άλλα) Δόντια (σφίγγει, τρίζει, κροταλίζει, άλλα) Γνάθος (σφίγγει, ανοίγει, κλείνει, άλλα) Λαιμός (σφίγγεται, τίναγμα, σπασμός, κίνηση προς τα κάτω ή προς τα πάνω, πλευρική κίνηση προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά) Δάχτυλα (ελαφρύ χτύπημα, τρίψιμο χεριών, σφίξιμο χεριών, υπερβολική κίνηση, clicking, άλλα) Χέρια (σφίγγει τη γροθιά, πιέζει χέρια, λοξεύει χέρια, άλλα)

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΩΝ Βραχίονες (υπερβολική κίνηση, αδέξιες κινήσεις, σε ένταση, άλλα) Πόδια (σε ένταση, γρήγορες κινήσεις, άλλα) Αναπνοή (μιλάει με λίγο αέρα, μη απαραίτητη εισπνοή, ακουστή εισπνοή, ακουστή εκπνοή, δυσρυθμία, άλλα) Άλλα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΑΥΛΙΣΜΟ ΑΝΑΠΝΟΗ Φυσιολογική αναπνοή σε ανάπαυση Φυσιολογική αναπνοή κατά τη διάρκεια της ομιλίας Ρηχή αναπνοή Ακουστή εισπνοή Παρατεταμένη εισπνοή Άσθμα, δύσκολη αναπνοή Μη ρυθμική αναπνοή

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΑΥΛΙΣΜΟ Αναπνοή Εισπνέουν πολύ συχνά Δεν εισπνέουν αρκετό αέρα Εισπνέουν πολύ αέρα Εισπνέουν χρησιμοποιώντας μόνο το πάνω μέρος του θώρακα Προσπαθούν να μιλήσουν ενώ εισπνέουν Εκπνέουν μεγάλη ποσότητα αέρα πριν ξεκινήσουν να μιλήσουν Προσπαθούν να μιλήσουν ενώ έχουν ήδη χρησιμοποιήσει όλον τον αέρα Νιώθουν ότι δε μπορούν να εισπνεύσουν πολύ αέρα Είναι σε ένταση όταν εισπνέουν Είναι σε ένταση όταν εκπνέουν

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΑΥΛΙΣΜΟ ΦΩΝΗΣΗ Φυσιολογικές φωνητικές λειτουργίες Καθυστέρηση στην έναρξη φώνησης Hard glottal attacks Διαταραχές ύψους φωνής Υπερβολικές εναλλαγές ύψους Πολύ δυνατή φωνή Πολύ χαμηλή φωνή Εναλλαγές έντασης

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΑΥΛΙΣΜΟ ΑΡΘΡΩΣΗ Φυσιολογικές αρθρωτικές κινήσεις Απαλές αρθρωτικές κινήσεις Έντονες αρθρωτικές κινήσεις Φυσιολογική άρθρωση Άλλα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΑΥΛΙΣΜΟ ΠΡΟΣΩΔΙΑ Φυσιολογική προσωδία Παρατεταμένες παραγωγές ήχων Υπερβολικός τονισμός Μη τυπικός τονισμός Άλλα

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΑΥΛΙΣΜΟ ΡΥΘΜΟΣ Κατάλληλος Υπερβολικά γρήγορος Υπερβολικά αργός

Επικοινωνιακές δεξιότητες στον τραυλισμό Η διαταραχή ροής της ομιλίας δεν είναι απλά ένα πρόβλημα ομιλίας, αποτελεί πρόβλημα επικοινωνίας. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι που τραυλίζουν έχουν μειωμένες επικοινωνιακές δεξιότητες:

Επικοινωνιακές δεξιότητες στον τραυλισμό Λόγω της «αποφυγής», έχουν εξασκηθεί λιγότερο στο να μεταφέρουν αποτελεσματικά αυτό που θέλουν να πουν. Νιώθουν ανεπαρκείς ή ανάξιοι συνομιλητές. Συχνά θεωρούνται αδιάφοροι από τους άλλους. Εξαιτίας του φόβου τους ότι θα τραυλίσουν, επιλέγουν να απαντούν παρά να ρωτούν. Λόγω αυτού του φόβου τους, εστιάζονται στον δικό τους ρόλο όταν μιλούν, παραμελώντας τον ακροατή, αγνοώντας τα συναισθήματα και τις σκέψεις του. Δε δίνουν σημασία στο περιεχόμενο των όσων λένε αλλά στη ευχέρεια με την οποία τα λένε. Εστιάζονται στη ροή της ομιλίας αγνοώντας μη-λεκτικές δεξιότητες.

Επικοινωνιακές δεξιότητες στον τραυλισμό Αποφυγή λέξεων: Αποφεύγουν να λένε μαζί ορισμένες λέξεις Προσποιούνται ότι ξέχασαν τη λέξη Προσποιούνται ότι δεν άκουσαν για να μην απαντήσουν Κάνουν κάτι ενώ λένε μία λέξη για να τραβήξουν την προσοχή Αλλάζουν τη σειρά των λέξεων Προσθέτουν κι άλλες λέξεις για να αποφύγουν τη δύσκολη λέξη Χρησιμοποιούν συγκεκριμένες φράσεις «αυτό που θέλω να πω είναι» Λένε μία άλλη λέξη από αυτή που θέλουν Αλλάζουν προφορά ή κάνουν αστείες φωνές, ή προσποιούνται ότι είναι θυμωμένοι για να αποφύγουν να πουν αυτό που τους δυσκολεύει

Επικοινωνιακές δεξιότητες στον τραυλισμό Αποφυγή καταστάσεων: Αποφεύγουν συγκεκριμένους ανθρώπους Αποφεύγουν συζητήσεις που συμμετέχει μεγάλος αριθμός ατόμων Συγκεκριμένες δραστηριότητες όπως το τηλέφωνο ή όταν πρέπει να δώσουν το όνομά τους Πάρτυ, συνωστισμένα μαγαζιά, καταστήματα γεμάτα ανθρώπους

Συναισθηματικές προεκτάσεις Θυμός: Ο θυμός συχνά συνοδεύει τον τραυλισμό Μερικές φορές αφορά τους ίδιους, άλλες φορές τους άλλους Θυμώνουν με τον εαυτό τους που δε μπορούν να ελέγξουν την ομιλία τους Θυμώνουν με τους γονείς τους που δε χειρίστηκαν καλύτερα το πρόβλημα όταν ήταν μικρότερο παιδί Θυμώνουν με τους ανθρώπους που δεν είναι υπομονετικοί μαζί τους, ή γελούν ή τελειώνουν εκείνοι τις λέξεις Θυμώνουν με τους άλλους ανθρώπους που έχουν ευχέρεια στην ομιλία τους ενώ οι ίδιοι προσπαθούν τόσο πολύ

Συναισθηματικές προεκτάσεις Λύπη: Νιώθουν διαφορετικοί Νιώθουν ότι έχουν χάσει πράγματα στο παρελθόν και δε μπορούν να τα ξανακερδίσουν Δεν έκαναν στη ζωή τους αυτά που ήθελαν, ο τραυλισμός τους τούς καθοδηγούσε Ονειρεύονται ένα μέλλον χαμένων ευκαιριών

Μη λεκτική επικοινωνία Περιλαμβάνει τη φωνητική συμπεριφορά (τόνος φωνής, ρυθμός ομιλίας, ένταση, επιτονισμός), και εκφράσεις προσώπου, χειρονομίες, βλεμματική επαφή.

Μη λεκτική επικοινωνία 1.Χρησιμοποιείται για τη μετάδοση μηνυμάτων που δε συνοδεύονται από ομιλία 2.Χρησιμοποιείται για να δηλώσουμε πιο πολλά από αυτά που λένε οι λέξεις. Ενισχύει το συναίσθημα που περιέχουν οι λέξεις 3.Κάποιες χειρονομίες χρησιμοποιούνται για δηλώσουν την αντίθεση με αυτά που λέγονται 4.Ένα άτομο χρησιμοποιεί μη λεκτικές δεξιότητες για να δείξει ότι τελείωσε με αυτό που ήθελε να πει, χαμηλώνοντας την ένταση της φωνής του, αλλάζοντας τόνο ή κοιτάζοντας τον άλλο. 5.Χρησιμοποιείται για να δώσουμε ανατροφοδότηση, π.χ. να δείξουμε ενδιαφέρον ή χαρά με μία έκφραση προσώπου, χειρονομία ή άγγιγμα

Μη λεκτική επικοινωνία Βλεμματική επαφή Το άτομο που τραυλίζει δυσκολεύεται στο να διατηρήσει τη βλεμματική του επαφή.

Μη λεκτική επικοινωνία Εκφράσεις προσώπου Μερικές φορές οι άνθρωποι που τραυλίζουν δε χρησιμοποιούν γκριμάτσες Είναι απασχολημένοι με αυτό που λένε ή με αυτό που πρόκειται να πούνε Σκοπός της θεραπείας είναι να δούνε ότι χρησιμοποιώντας τις εκφράσεις του προσώπου, ενισχύουν αυτά που λένε και τραβούν το ενδιαφέρον του ακροατή από τη δυσκολία που έχουν στη ροή της ομιλίας

Μη λεκτική επικοινωνία Χειρονομίες: Η έρευνα δείχνει ότι τα μη λεκτικά σήματα έχουν πέντε φορές μεγαλύτερη επίδραση από τα λεκτικά. Τα άτομα που τραυλίζουν χρησιμοποιούν τις χειρονομίες ως έναν τρόπο να αποφύγουν την ομιλία. Χρησιμοποιούν τις χειρονομίες για να τραβήξουν την προσοχή των ακροατών από τη ροή της ομιλίας τους.

Μη λεκτική επικοινωνία Στάση σώματος: Μεταφέρει την ένταση του συναισθήματος Ο τρόπος με τον οποίο στεκόμαστε ή καθόμαστε, λέει πολλά στους άλλους για εμάς.

Πόσοι άνθρωποι τραυλίζουν Περίπου 1% του πληθυσμού αναφέρει ότι τραυλίζει Στα παιδιά τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται στα 2 με 4 έτη. (πιο σπάνια στο Δημοτικό). Στα μεγαλύτερα παιδιά και στους ενήλικες, οι άντρες τραυλίζουν πιο πολύ από τις γυναίκες. Διάσημοι οι οποίοι έχουν αναφέρει ότι τραυλίζουν ή τραύλιζαν στο παρελθόν είναι οι: Winston Churchill, Marilyn Monroe, King George VI, Bruce Willis

Τι προκαλεί τον τραυλισμό Η απάντηση είναι ότι δε γνωρίζουμε ακόμη. Υπάρχουν πολυάριθμα βιβλία και άρθρα περιοδικών, έρευνα, που προσπαθούν να αναγνωρίσουν τις αιτίες έναρξής του, και το διατηρούν αλλά μέχρι τώρα κανείς δεν έχει φτάσει σε μία απάντηση.

ΓΕΝΕΣΗ ΤΟΥ ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΥ

2.1 Κληρονομικοί παράγοντες Wepman: 68% των οικογενειών με ένα άτομο που τραυλίζει, θα υπάρχουν κι άλλα μέλη της οικογένειας που παρουσιάζουν συμπτώματα τραυλισμού. Andrews & Harris (1964): οι πιθανότητες να τραυλίζουν συγγενείς τραυλών είναι 5,8% οι μητέρες, 19,1% οι πατέρες, 8,4% οι αδερφές, και 20% οι αδερφοί.  Ο τραυλισμός υπερέχει στον αντρικό πληθυσμό.

2.2 Οργανικοί παράγοντες Αναφέρεται συνεχώς πως στη γένεση και εξέλιξη του τραυλισμού συμβάλλουν και οργανικοί και κυρίως εγκεφαλικοί παράγοντες. Πολλές από αυτές τις υποθέσεις είναι αβάσιμες.

Εγκεφαλικές κακώσεις Οι εγκεφαλικές κακώσεις μπορεί να είναι προ- περί- ή μεταγεννητικές όπως για παράδειγμα η minimal cerebral dysfunction όπου έχουμε  Διαταραχές στην αδρή και λεπτή κινητικότητα με κανονική όμως νοημοσύνη  Ή διακριτά νευρολογικά συμπτώματα, διαταραχές πρόσληψης, περιορισμένη μνήμη, διαταραχές συμπεριφοράς, διαταραχές στην ομιλία

Κρανιοεγκεφαλικά τραύματα Τραυματικός τραυλισμός

Εγκεφαλικές κινητικές διαταραχές Εδώ έχουμε δυσαρθρικό τραυλισμό που προκαλείται από πυραμιδικές, εξωπυραμιδικές και παρεγκεφαλικές ασθένειες. Ο τραυλισμός σπάνια εμφανίζεται χωρίς άλλες διαταραχές στο λόγο. Στην περίπτωση του Parkinson έχουμε πολλαπλές επαναλήψεις λέξεων ή τμημάτων προτάσεων, κυρίως στο τέλος μιας πρότασης.

Ασθένειες των εγκεφαλικών κυττάρων Αφασικός τραυλισμός που παρουσιάζεται κατά την αποθεραπεία της αφασίας.

Νευρομυϊκή διαταραχή συντονισμού Λανθασμένος συντονισμός της αναπνευστικής, φωνητικής και λεκτικής οδού..

Διαταραχή της επικράτησης των ημισφαιρίων Όταν δεν υπερέχει ένα ημισφαίριο έναντι του άλλου, τότε υφίσταται μια διαταραχή συντονισμού των λεκτικών κινητικών ακολουθιών. Σε μια ομάδα τραυλών παρατηρήθηκε ενισχυμένη ενεργοποίηση του δεξιού αντί του αριστερού ημισφαιρίου.

2.3 Γλωσσικοί παράγοντες

Ταχυφαιμία Το άτομο στην προσπάθειά του να καταπιέσει την ταχυφαιμία, τραυλίζει.

Αναπτυξιακή καθυστέρηση του λόγου Οι ανησυχίες και οι προσπάθειες των γονέων ή και άλλων ατόμων που περιβάλλουν παιδιά με καθυστέρηση στην εξέλιξη του λόγου να τα διορθώσουν, μπορεί να προκαλέσουν στα παιδιά ένα μόνιμο βίωμα αποτυχίας. Σ αυτήν την περίπτωση, ο τραυλισμός εξελίσσεται στα πλαίσια μιας γενικευμένης και εξειδικευμένης λεκτικής αβεβαιότητας.

2.4 Κοινωνικοί παράγοντες Τα άτομα που σχετίζονται με κάποιο παιδί που τραυλίζει, στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν το παιδί να μιλήσει καλύτερα, κινητοποιείται ένας επικίνδυνος μηχανισμός συνειδητοποίησης.

2.5 Ψυχολογικοί παράγοντες θεωρία της μάθησης Σε αντίθεση με τη ψυχανάλυση, η θεωρία της μάθησης θεωρεί πως τα συμπτώματα είναι μία εκμαθημένη συμπεριφορά. Κατά συνέπεια, δεν εξετάζονται τα συμπτώματα τραυλισμού ως απόρροια μιας νεύρωσης, αλλά μόνο σαν σύμπτωμα.

2.5 Ψυχολογικοί παράγοντες θεωρίες της νεύρωσης Ο τραυλισμός είναι γνώρισμα μιας ακατόρθωτης διαπροσωπικής σχέσης ή μιας εσφαλμένης προσαρμογής με αποκλίνοντα τρόπο και συμπεριφορά, που βασίζεται στην καταπιεσμένη ψυχική σύγκρουση της πρώιμης παιδικής ηλικίας.

2.5 Ψυχολογικοί παράγοντες ψυχικοί παράγοντες Η έναρξη ή η συντήρηση του τραυλισμού παρουσιάζεται όταν: Το παιδί είναι επίκεντρο Το παιδί συμμετέχει στη θέση διεκδίκησης μια θέσης Απορρίπτεται το παιδί από τους γονείς Ο πατέρας είναι εξουσιαστικός και τυρρανικός ενώ η μητέρα υπερπροστατευτική. Αυστηρή ανατροφή δίχως σταθερότητα Όταν η οικογένεια εξωτερικά δείχνει ένα άλλο πρόσωπο που στην πραγματικότητα δεν είναι Ανταγωνισμός μεταξύ αδερφών Δεν ανταποδίδεται η αγάπη από τη μητέρα ή τον πατέρα

2.5 Ψυχολογικοί παράγοντες ψυχικοί παράγοντες Καταπίεση του λεκτικού αυθορμητισμού του παιδιού Γέννησης ενός μικρότερου αδερφού Ο φόβος των παιδιών που κοιμούνται το βράδυ με τους γονείς Πίεση για τις επιδόσεις από την πλευρά των γονιών Σχολικές δυσκολίες Συναίσθημα κατωτερότητας

2.5 Ψυχολογικοί παράγοντες ψυχικοί παράγοντες Μίμηση Τραυματικός τραυλισμός (μετά από έντονη σωματική ή ψυχική κόπωση) Υστερικό τραυλισμός (εκδήλωση από εκλεκτική αλαλία ή από ψυχογενή αφωνία) Διγλωσσία-πολυγλωσσία (η διγλωσσία σε ευαίσθητα παιδιά μπορεί να επιφέρει διαταραχές στον ψυχισμό τους και κατά συνέπεια αυτό να οδηγήσει σε τραυλισμό)

2.5 Ψυχολογικοί παράγοντες Μεταβλητές από ψυχογλωσσολογική άποψη Καθυστερημένη γλωσσική ανάπτυξη Ανομία Διαταραχές στην άρθρωση Διαταραχές του συντακτικού

2.6 ΜΟΝΤΕΛΑ ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΥ μοντέλο τριών παραγόντων Οι συγγραφείς θεωρούν πως ο πρώιμος τραυλισμός επηρεάζεται από τρεις παράγοντες: Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες: γονείς, άλλοι ενήλικες, συνομήλικοι Οργανικοί παράγοντες Ψυχογλωσσολογικοί παράγοντες

2.6 ΜΟΝΤΕΛΑ ΤΡΑΥΛΙΣΜΟΥ συνθετικό μοντέλο G.D. Riley, J. Riley Διακρίνονται σε: Ενδοπροσωπικές μεταβλητές: μεγάλες απαιτήσεις των γονιών Διαπροσωπικές μεταβλητές (μη κατάλληλες συνθήκες επικοινωνίας από το περιβάλλον) Νευρολογικές μεταβλητές

Παράγοντες που μειώνουν τον τραυλισμό Μιλούν με ένα καινούριο τρόπο. Χρησιμοποιούν διαφορετική προφορά ή φωνή, μιλούν πιο αργά, αλλάζουν τόνο, ψιθυρίζουν ή μιλούν μονότονα. Δε τραυλίζουν επίσης όταν παίζουν ένα ρόλο στη σκηνή. Μιλούν μαζί με άλλο άτομο ή μία ομάδα ατόμων. Ανάγνωση (για κάποια άτομα – για κάποιους άλλους μπορεί να επιδεινώσει την ομιλία τους καθώς δε μπορούν να αποφύγουν συγκεκριμένες λέξεις).

Παράγοντες που μειώνουν τον τραυλισμό Λένε κάτι ξανά και ξανά. Μιλούν σε παιδιά και ζώα. Τραγούδι Μιλούν στον εαυτό τους όταν είναι μόνοι Επαναλαμβάνουν αμέσως μετά κάτι που ακούν. Χαλάρωση

Παράγοντες που επιδεινώνουν τον τραυλισμό Μιλούν στο τηλέφωνο Μιλούν μπροστά σε μία ομάδα ανθρώπων που δε γνωρίζουν Όταν αναφέρουν το όνομά σας για να απαντήσουν σε μία ερώτηση ή για να δώσουν συγκεκριμένες πληροφορίες. Όταν μιλούν σε άτομα με εξουσία Στρεσογόνες καταστάσεις όπως μία συνέντευξη Έντονα συναισθήματα

θεραπεία Λογοθεραπεία Υπνοθεραπεία Ψυχοθεραπεία Φάρμακα

CLUTTERING Υπερβολικός ρυθμός ομιλίας Μονότονη φωνή Μη διακριτή φωνή, οι αλλοιώσεις ήχων και παραλείψεις είναι συνηθισμένα Εμφανίζονται πολλά λάθη στο συνεχόμενο λόγο που δεν υπάρχουν σε μεμονωμένες λέξεις «κόβουν» τις λέξεις Μεταθέσεις ήχων Γλωσσικές δυσκολίες Δυσκολίες στην ακουστική επεξεργασία Ο ασθενής μπορεί να μην έχει αντιληφθεί τη δυσκολία του τουλάχιστον αρχικά. Η θεραπεία είναι αρκετά δύσκολη.

STUTTERINGCLUTTERING Ο ασθενής είναι ενήμερος της δυσκολίας του Ο ασθενής δεν είναι ενήμερος της δυσκολίας του Η ομιλία χειροτερεύει όταν ό ασθενής συγκεντρώνεται στο να μιλάει με ευχέρεια Η ομιλία καλυτερεύει όταν ο ασθενής προσέχει Η αυθόρμητη ομιλία μπορεί να είναι καλύτερη από την ανάγνωση ή την κατευθυνόμενη ομιλία Η αυθόρμητη ομιλία είναι χειρότερη από την ανάγνωση και την κατευθυνόμενη ομιλία Η ομιλία είναι χειρότερη με αγνώστουςΗ ομιλία είναι καλύτερη με αγνώστους Οι σύντομες λέξεις ή φράσεις ελέγχονται καλύτερα Οι λέξεις ή οι σύντομες φράσεις ΔΕΝ ελέγχονται εύκολα

STUTTERINGCLUTTERING Οι επαναλήψεις μπορεί να μη βελτιώσουν την ευχέρεια Οι επαναλήψεις βελτιώνουν την ευχέρεια Οι επαναλήψεις ήχων και συλλαβών είναι συχνές Παρουσιάζονται λιγότερες επαναλήψεις ήχων και συλλαβών Λιγότερα γλωσσικά προβλήματαΠερισσότερα γλωσσικά προβλήματα Φυσιολογικός ρυθμός ομιλίας όταν δεν υπάρχουν συμπτώματα Πολύ γρήγορος ρυθμός ομιλίας Λιγότερα αρθρωτικά λάθηΠολλά αρθρωτικά λάθη

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ National Stuttering Association Stuttering Home Page Chat Room University of Wisconsin Family Village Stuttering Page Stuttering Home Page Stuttering Foundation of America The Canadian Stuttering Association International Stuttering Association K12 Academics Stuttering Page University College London's Archive of Stuttered Speech (UCLASS) Speech samples from children who stutter University College London's Archive of Stuttered Speech