ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ.

Παρουσίαση με θέμα: "ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ

2 Ορισμός Η νόσος γνωστή ως φυματίωση, είναι λοιμώδες νόσημα (ειδική λοίμωξη), που οφείλεται στην αντίδραση των ιστών του ανθρώπινου οργανισμού στην παρουσία και τον πολλαπλασιασμό των μυκοβακτηριδίων της φυματιώσεως ανθρώπινου ή βοείου τύπου.

3 Καθορισμός μεγέθους του προβλήματος
Επιτυγχάνεται με : Ετήσιο δείκτη φυματιώδους μόλυνσης Δείκτη ενεργού νόσου με θετικά πτύελα

4 Παθολογική εμφάνιση της φυματίωσης
Μ. Tuberculosis Καλή Κακή Ασβεστοποίηση Ίασης Ίνωσις Κοκκίωμα Φυμμάτωμα Τυροειδοποίηση Σπήλαιο Διάκριση Φυματίωσης: Πρωτοπαθής Δευτεροπαθής Άτυπη Αντίσταση στη φυματιώδη μόλυνση: Φυσική ανοσία Επίκτητη ανοσία

5 Ο έλεγχος μόλυνσης επιτυγχάνεται
Με το test Mantoux σε: Άτομα που ήλθαν σε επαφή με ασθενή που πάσχει από φυματίωση Άτομα υψηλού κινδύνου Άτομα με πιθανή φυματίωση Χρήστες Ναρκωτικών Αλλοδαποί από χώρες με έξαρση φυματίωσης ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΟΛΥΝΣΗΣ Εμβολιασμός με BCG σε άτομα μικρής ηλικίας (προηγείται Mantoux ) ΑΠΟΤΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ BCG Γενετικές διαφορές Φύση μυκοβακτηριδίων Χρήση διαφορετικών στελεχών του BCG Σχήματα ανοσοποίησης Φυσική εξέλιξη του επιδημικού κύματος της φυματίωσης Επιπλοκές Μη ειδικές Αλλεργικά εξανθήματα Ειδικές Τοπικές & Γενικευμένες

6 Ενημέρωση για την πρόληψη της φυματίωσης
Τι σημαίνει να έχεις μολυνθεί; Σημαίνει, ότι έχεις ανενεργά μικοβακτηρίδια της φυματίωσης στον οργανισμό σου και όχι ότι πάσχεις από τη νόσο. Νιώθω καλά. Γιατί πρέπει να πάρω φάρμακα; Νιώθεις καλά τώρα, γιατί τα μικοβακτηρίδια της φυματίωσης είναι ανενεργά. Η άμυνα του οργανισμού σου σε προστατεύει από την εκδήλωση της νόσου. Όσο συμβαίνει αυτό, τα μικοβακτηρίδια ούτε σε βλάπτουν ούτε μεταδίδονται. Παρ’ όλο, που τα μικοβακτηρίδια είναι ανενεργά είναι ακόμα ζωντανά και αργότερα ίσως γίνουν ενεργά. Μόνο τα ενεργά μικοβακτηρίδια προκαλούν φυματίωση. Παίρνοντας φάρμακα τώρα, εξαφανίζεις τα μικοβακτηρίδια πριν γίνουν ενεργά.

7 Η μολυσματικότητα-μεταδοτικότητα ενός ασθενή εξαρτάται:
Ι. Από τον αριθμό των μυκοβακτηριδίων, που αποβάλλει με τα πτύελα. ΙΙ. Από την τοξικότητα αυτών των μυκοβακτηριδίων. III. Από τα προληπτικά μέτρα, που παίρνει για να προστατεύσει τους ανθρώπους του περιβάλλοντός του. ΘΥΡΕΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΤΟΥ ΒΑΚIΛΛΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ. Το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης εισέρχεται στον ανθρώπινο οργανισμό: από την αναπνευστική οδό από την πεπτική οδό από διάφορους βλεννογόνους και από το δέρμα.

8 ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ Τα συνήθη διαγνωστικά μέσα είναι: Ιστορικό
Τα συνήθη διαγνωστικά μέσα είναι: Ιστορικό Κλινική εξέταση Φυματινοαντίδραση Ακτινολογικός έλεγχος, συμπεριλαμβανομένου του αξ.τομογράφου εφ’ όσον απαιτείται Βακτηριδιολογικός έλεγχος πτυέλων ή άλλου υλικού Αιματολογικός έλεγχος Βρογχοσκόπηση Ιστολογική εξέταση βιοψιακού υλικού Ορολογικές εξετάσεις Θεραπευτικό κριτήριο με φάρμακα αμιγούς αντι-TBC δράσεως

9 Ι. ΠΡΩΤΟΠΑΘΗΣ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ
ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Ι. ΠΡΩΤΟΠΑΘΗΣ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ Ανορεξία, αίσθημα αδυναμίας-καταβολή. Ελάττωση βάρους. Πυρετός (δεκατική πυρετική κίνηση ή και πυρετός) Βήχας. e. ίσως και Δύσπνοια ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ Οζώδες ερύθημα Πλευρίτιδα Κεγχροειδής φυματίωση Φυματιώδης μηνιγγίτιδα 6

10 Πολλές φορές χωρίς εκδηλώσεις. Ανορεξία, αίσθημα αδυναμίας, καταβολή.
ΙΙ. METΑΠΡΩΤΟΠΑΘΗΣ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗΣ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ Πολλές φορές χωρίς εκδηλώσεις. Ανορεξία, αίσθημα αδυναμίας, καταβολή. Απώλεια βάρους Βήχας και απόχρεμψη Αιμόπτυση Δύσπνοια Πλευριτικό υγρό Μη μουσικοί ήχοι ιδιαίτερα κατά την κορυφή Φύσημα πύκνωσης ή πλευριτικό Έλξη (μερικές φορές) της τραχείας προς την πάσχουσα περιοχή.

11 ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ Φυματιώδες εμπύημα. Αιματογενής διασπορά Άφθονη αιμόπτυση από ρήξη αγγείων στο σπήλαιο Φυματιώδης λαρυγγίτιδα19, 6

12 ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ
ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ ΠΡΩΤΟΠΑΘΗΣ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗΣ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ Πολλές φορές χωρίς εκδηλώσεις Πολλές φορές χωρίς εκδηλώσεις Ανορεξία, αίσθημα αδυναμίας Ανορεξία, αίσθημα αδυναμίας Ελάττωση βάρους Ελάττωση βάρους Πυρετός Βήχας και απόχρεμψη Βήχας Αιμόπτυση Δύσπνοια και Πλευρικό υγρό

13 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ
ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗ Χορήγηση συνδυασμού φαρμάκων για την φυματίωση. Αν ο άρρωστος νοσηλεύεται στο νοσοκομείο, λαμβάνονται όλες οι διεθνείς προφυλάξεις. Κάθε ενεργό περιστατικό φυματίωσης πρέπει να αναφέρεται στην τοπική υπηρεσία υγείας. Συνεργασία με τον άρρωστο για ενίσχυση του αποτελέσματος της θεραπείας

14 Γενικά, ο γιατρός ή και ο νοσηλευτής θα πρέπει να σκέπτεται για φυματίωση στις παρακάτω περιπτώσεις:
Μεσήλικα με βήχα. Ο γιατρός δεν πρέπει να επαναπαύεται στην διάγνωση χρόνιας βρογχίτιδας, αλλά, να έχει στο νου του την φυματίωση και το καρκίνωμα. Μη υποχωρούσα πνευμονία Απώλεια βάρους χωρίς άλλη καταφανή αιτία Αιμόπτυση Άτομα ιδιαίτερα υποκείμενα στον κίνδυνο της φυματίωσης όπως εκείνοι που πάσχουν από διαβήτη, καθώς επίσης και εκείνοι που λαμβάνουν κορτικοστερεοειδή ή έχουν υποστεί γαστρεκτομή12

15 ΠΡΟΛΗΨΗ ΦΥΜΑΤΙΩΣΗΣ Ένα αρχαίο αλλά διαχρονικό γνωμικό αναφέρει:
«καλύτερο το προλαμβάνειν παρά το θεραπεύειν» Παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόληψη: 1.Η πρόληψη της μολύνσεως α. Πρόληψη της μόλυνσης από τα πτύελα β. Πρόληψη της μόλυνσης δια του γάλακτος 2. Η αύξηση των αμυντικών δυνάμεων του οργανισμού α. Γενικά κοινωνικά μέτρα για την αύξηση της ποιότητας ζωής β. Εμβολιασμός B.C.G. 3. Η πρόληψη της νόσου σε μολυσμένους ασθενείς με χημειοπροφύλαξη

16 ΠΙΝΑΚΑΣ 1. ΠΡ ΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΩΣΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΦΥΜΑΤΟΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ ΓΝΩΣΗ Ποσότητας ενιεμένου αντιγόνου (φυματίωσης) Ανοσολογικής κατάστασης του εξεταζόμενου ατόμου Τεχνικής ένεσης και ανάγνωσης της δερματικής δοκιμασίας με φυματίνη Επιδημιολογία (περιβαλλοντικά μυκοβακτηρίδια) ΕΜΠΕΙΡΙΑ Σωστής συσχέτισης αποτελέσματος κ΄ κλινικής εικόνας.

17 ΠΙΝΑΚΑΣ 2. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΛΑΤΤΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗ MANTOUX
Α. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥ Λοιμώξεις (ιλαρά – κοκίτης κ.α.) Εμβολιασμοί με ζώντες ιούς (πολιομυελίτιδα, ιλαρά κ.α.) Ηλικία (νεογέννητα, ηλικιωμένοι) Κεραυνοβόλος λοίμωξη από το Μ.Φ. Μεταβολικές διαταραχές (χρόνια νεφρική ανεπάρκεια) διαταραχές θρέψης, νοσήματα λεμφαδένων (Hodgkin), φάρμακα (κορτικοστερεοειδή), στρες . Β. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΟΙ ΜΕ ΤΗ ΦΥΜΑΤΙΝΗ (π.χ. αποθήκευση) Γ. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΟΙ ΜΕ ΤΗΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΦΥΜΑΤΙΝΗΣ Δ. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΟΙ ME TΗN ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΦΥΜΑΤΟΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ

18 Δοκιμασία Mantoux Αξιόπιστη. Πρόσθια καμπτική επιφάνεια αριστερού αντιβραχίου. Τεχνική Sokal : μέτρηση σκληρίας. ( σε 48 ή σε 72 ώρες) Σκληρία ο-4 mm (-) αρνητική Σκληρία 5-9 mm (+) αμφίβολη αντίδραση Σκληρία mm …(+) θετική αντίδραση

19 B.C.G. Εμβολιασμός Με τον εμβολιασμό B.C.G. πετυχαίνουμε τεχνητή πρόκληση μόλυνσης ,η οποία παρέχει προστασία από μελλοντική μόλυνση του μυκοβακτηριδίου της φυματίωσης. Πριν τον εμβολιασμό γίνεται Mantoux και εφ’ όσον είναι αρνητική ακολουθεί ο εμβολιασμός. Η ηλικία ετών είναι η κατάλληλη ηλικία για εμβολιασμό. Σήμερα σε μικρότερες ηλικίες. Σε χώρες στις οποίες έγινε το B.C.G. παρατηρήθηκε προστασία για τη φυματίωση σε ποσοστό 60-90% των εμβολιασθέντων για χρόνια.

20 ΠΙΝΑΚΑΣ 3. ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΤΟΥ ΕΜΒΟΛΙΟΥ BCG & Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΕΠΙΠΛΟΚΗ
Δερματικό απόστημα Σε επιμόλυνση του αποστήματος Παρακολούθηση ή ΙΝΗ (1-2 μήνες) Αντιβιοτικά (8-10 ημέρες) Λεμφαδενίτιδα Αν δε υποχωρεί ή έχει διάμετρο > 3cm ή διηθεί το δέρμα Παρακολούθηση ή Ερυθρομυκίνη (30 ημέρες) Χειρουργική αφαίρεση Λεμφαδενικό απόστημα Αν δεν υποχωρεί ή συριγγοποιηθεί Αντιβιοτικά (10 ημ.)ή ΙΝΗ (1-2 μήνες) ή τοπική ενστάλλαξη ΙΝΗ (50mg εφάπαξ) Οστεϊτιδα ή αρθρίτιδα Θεραπεία, όπως σε φυματίωση οστών Γενικευμένη νόσος από το BCG Συνδυασμός 4 αντιφυματικών φαρμάκων

21 Α. Ανεπάρκεια κυτταρικής ανοσίας Β. Συνδυασμένη ανοσοανεπάρκεια
ΠΙΝΑΚΑΣ 4. ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΤΟΥ ΕΜΒΟΛΙΟΥ BCG 1. Διάσπαση της ακεραιότητας των ανατομικών φραγμών (δέρματος – βλενογόννων) 2. Ανοσοανεπάρκειες. Α. Ανεπάρκεια κυτταρικής ανοσίας Β. Συνδυασμένη ανοσοανεπάρκεια Γ. Ανοσοκατασταλτικά φάρμακα (π.χ. στεροειδή) Δ. Λοίμωξη από τον ιό HΙV

22 Φάση εφόδου Φάση συντήρησης
Θεραπεία Φάση εφόδου Φάση συντήρησης Χορήγηση φαρμάκων • Πρωτεύοντα • Δευτερεύοντα θ

23 Χημειοπροφύλαξη ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η χημειοπροφύλαξη είναι μια μορφή θεραπείας για μια μόλυνση η οποία δεν έχει ακόμη εκδηλωθεί. Το φάρμακο που χρησιμοποιείται είναι η ισονιαζίδη (ΙΝΗ) Το όφελος από τη θεραπεία είναι ότι προλαμβάνεται η νόσος ατόμου, που κινδυνεύει άμεσα αλλά και του περιβάλλοντος του. Η χημειοπροφύλαξη γίνεται σε άτομα με αρνητική ή αμφίβολη αντίδραση Mantoux και που ζουν σε φυματικό περιβάλλον. ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η θεραπεία γίνεται με τη χορήγηση συνδιασμού αντιφυματικών φαρμάκων (π.χ. στρεπτομυκίνη, ισονιαζίδη κ.ά). Απαραίτητη είναι η σωστή λήψη των φαρμάκων, διαφορετικά η θεραπεία ίσως να αποβεί επιζήμια.

24 ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ IΣΟΝΙΑΖΙΔΗΣ
Προηγηθείσα ηπατική βλάβη από ισονιαζίδη Πυρετός, ρίγος, αρθρίτιδα από ισονιαζίδη Οξεία ηπατική βλάβη οποιασδήποτε αιτιολογίας. Προσοχή απαιτείται στην χορήγηση ισονιαζίδης στις ακόλουθες περιπτώσεις: Σύγχρονη μακροχρόνια λήψη διφαινυλυδαντοίνης. Καθημερινή χρήση οινοπνευματωδών ποτών Διακοπή χορήγησης της ισονιαζίδης κατά το παρελθόν λόγω πιθανών παρενεργειών, όπως : κεφαλαλγία, ζάλη, ναυτία, κ.λ.π. Χρόνια ηπατική βλάβη Εγκυμοσύνη Αύξηση SGOT κατά το τριπλάσιο της φυσιολογικής τιμής 28, 26

25 ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΝΤΙΦΥΜΑΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ
Ο νοσηλευτής λαμβάνει υπόψη του τα παρακάτω: Χορηγεί στον ασθενή συνδυασμό φαρμάκων. Παρακολουθείται ο ασθενής για συμπτώματα νεφροτοξικότητας, ωτοτοξικότητας και ηπατοτοξικότητας και διαταραχές όρασης. Προστατεύει τον ασθενή από πτώσεις και τραυματισμούς κατά την μετακίνηση του στον χώρο που νοσηλεύεται. Εξηγεί στον ασθενή πως είναι σημαντικό να παίρνει τα φάρμακα με πολύ μεγάλη ακρίβεια στην ώρα και τη δόση όπως καθορίστηκε από τον ιατρό. Εξακριβώνει αν ο ασθενής έχει αλλεργικό ιστορικό.

26 ΑΝΤΙΦΥΜΑΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΑΝΤΙΦΥΜΑΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΠΡΩΤΕΥΟΝΤΑ ΙΣΟΝΙΑΖΙΔΗ ΡΙΦΑΜΠΙΚΙΝΗ ΣΤΡΕΠΤΟΜΥΚΙΝΗ ΕΘΑΜΒΟΥΤΟΛΗ ΠΥΡΑΖΙΜΑΝΙΔΗ ΑΝΤΙΦΥΜΑΤΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΑ ΠΑΡΑ-ΑΜΙΝΟΣΑΛΙΚΥΛΙΚΟ ΟΞΥ ΕΘΙΟΝΑΜΙΔΗ ΘΕΙΟΑΚΕΤΑΖΟΝΗ ΒΙΟΜΥΚΙΝΗ ΚΑΠΡΕΟΜΥΚΙΝΗ ΚΥΚΛΟΣΕΡΙΝΗ ΚΑΝΑΜΥΚΙΝΗ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΩΝ ΣΥΝΗΘΩΝ ΑΝΤΙΦΥΜΑΤΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Στρεπτομυκίνη: Ίλιγγος, Βαρηκοΐα, κώφωση, εξάνθημα μερικές φορές με πυρετό. Ισονιαζίδη: Περιφερική νευροπάθεια, πυρετός με εξάνθημα, Ηπατίτιδα Εθαμβουτόλη: Οπτική νευρίτιδα. Ο ασθενής πρέπει να εξετάζεται ανά εξάμηνο από οφθαλμίατρο. Ριφαμπικίνη: Βλάβη ήπατος. P.A.S: Ναυτία, έμετοι, διάρροια, πυρετός, εξάνθημα και βλάβη του ήπατος.27, 6

27 Νοσηλευτική Προσέγγιση
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ: Κατανόηση σοβαρότητας νόσου από τον ασθενή Κίνδυνοι για την υγεία του και το περιβάλλον Αναγκαιότητα νοσηλείας του ΣΤΟΧΟΙ: Άμεσοι: - Εκτίμηση κατάστασης - Ανακούφιση από γενικά και αναπνευστικά προβλήματα - Προαγωγή θρέψης και ανάπαυσης - Απόκτηση γνώσης για τη νόσο - Συμμόρφωση ασθενών με το θεραπευτικό σχήμα / ψυχολογική υποστήριξη Μακροπρόθεσμοι: - Πλήρης αποκατάσταση - Πρόληψη υποτροπής

28 Αιμόπτυση Οι κίνδυνοι της αιμόπτυσης είναι:
Θάνατος από μεγάλη απώλεια αίματος. Διασπορά του μολυσμένου αίματος, διαμέσου των βρόγχων και διαμέσου της γενικής κυκλοφορίας σε όλο τον οργανισμό, με αποτέλεσμα να έχουμε την κεγχροειδή φυματίωση. ΟΟ νοσηλεύτής θα αντιμετωπίσει τον ασθενή με αιμόπτυση ως εξής: 1. Τον ακινητοποιεί πάνω στο κρεβάτι του σε καθιστική θέση ή τον τοποθετεί έτσι ώστε να συμπιέζει το προσβληθέν ημιθωράκιο και αυτό για την καταστολή της αιμορραγίας και μείωση της διασποράς της νόσου. 2. Ένεση μορφίνης ανά τετράωρο, προς ανακούφιση του πόνου, κατόπιν οδηγίας ιατρού. 3. Του συνιστά να μην μιλά προς αποφυγήν τυχόν ερεθισμού και πρόκλησης νέας αιμορραγίας.

29 4. Εάν τεθεί κίνδυνος κυκλοφοριακής περιφερειακής ανεπάρκειας γίνεται μετάγγιση αίματος ή ενδοφλέβια χορήγηση υγρών κατόπιν οδηγίας ιατρού. Τα υγρά χορηγούνται αργά με σκοπό να αποφευχθεί νέα αιμόπτυση. 5. Χορηγείται πενικιλίνη, για την πρόληψη πνευμονίας. 6. Δίδονται αιμοστατικά φάρμακα. 7. Τον βοηθά ή του υποδεικνύει να κάνει πλύση στόματος για απομάκρυνση στοιχείων αίματος, εξουδετέρωση κακοσμίας και δυσάρεστης γεύσης, υγιεινή στοματικής κοιλότητας. 8. Καθήκον του νοσηλευτή είναι η περιγραφή της αποβολής αίματος, του τρόπου αποβολής και της μέτρησης του ποσού του αποβαλλόμενου αίματος. Φροντίδα απομάκρυνσης εκκρίσεων-αχρήστων με ασφάλεια. 9. Εξετάσεις αίματος( γενικές, βιοχημικές, κ.α),εκτίμηση-επαν/ση 10. Αέρια αίματος (αρτηριακό αίμα)