ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Παρουσίαση με θέμα: "ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ

2 ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ανασυγκρότηση – αναπαράσταση – διάλογος παρόντος-παρελθόντος πολλοί ιστορικοί χρόνοι διασταυρούμενοι διαφορετικές προσεγγίσεις ανάλογα με την οπτική και τα ενδιαφέροντα πολυπαραγοντισμός και πολυπλοκότητα αιτίων-συνδυασμός θεωρίας και πηγών ίχνη του παρελθόντος – νοηματοδότηση με βάση τις ιδέες, τις οπτικές και τα ερωτήματα των ιστορικών – μετατροπή τους σε τεκμήρια μέσω κριτικής-ερμηνευτικής διαδικασίας σχετική – ένταξη στα ιστορικά συμφραζόμενα σχετική – πολλές «αλήθειες»

3 Οπτικές πηγές: α) εικαστική δημιουργία: ζωγραφικοί πίνακες, αγγειογραφίες, τοιχογραφίες, μικρογραφίες, ψηφιδωτά, γλυπτά, ανάγλυφα, κεραμικά, υαλουργήματα, αρχιτεκτονικά δημιουργήματα (ναοί – ιερά, μνημειακές κατασκευές, δημόσια κτίρια, κατοικίες, εργοστάσια, αγορές, αθλητικές εγκαταστάσεις, θέατρα κλπ), είδη μικροτεχνίας, κοσμήματα, νομίσματα, γραμματόσημα, μετάλλια, σφραγίδες, οικόσημα, εθνόσημα, σημαίες, λάβαρα, αφίσες κλπ, β) φωτογραφία: φωτογραφίες – πορτρέτα, ομαδικές και οικογενειακές φωτογραφίες, φωτορεπορτάζ, φωτογραφίες – ντοκουμέντα, φωτογραφίες τόπων, τοπίων και πραγμάτων, φωτογραφικές διαφάνειες (σλάιντς), φωτογραφικές διαφημίσεις,

4 γ) κινηματογράφος: ιστορικές και άλλες ταινίες, ντοκιμαντέρ, επίκαιρα, κινηματογραφικές διαφημίσεις,
δ) τηλεόραση: ποικίλες τηλεοπτικές εκπομπές (ενημερωτικές, εκπαιδευτικές, ψυχαγωγικές κ.ά.), ειδήσεις, τηλεοπτικές ταινίες (βιντεοταινίες), τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ, ε) σκίτσα, γελοιογραφίες, κόμικς, κινούμενα σχέδια, στ) χάρτες: ποικίλοι χάρτες, όπως ιστορικοί, γεωγραφικοί, στρατιωτικοί, ναυτικοί, πολιτικοί, πολιτιστικοί, τουριστικοί κ.ά., πορτολάνοι κλπ, ζ) πίνακες, γραφήματα και διαγράμματα: στατιστικοί πίνακες, στατιστικά γραφήματα, σχέδια πόλεων – τοπογραφικά διαγράμματα, κατόψεις κτιρίων κλπ.

5 Ακουστικές – ηχητικές πηγές:
α) ραδιόφωνο: ποικίλες ραδιοφωνικές εκπομπές, αναμεταδόσεις γεγονότων, ειδήσεις, ραδιοφωνικές διαφημίσεις, β) ομιλίες ή συνομιλίες: ομιλίες πολιτικών ή άλλων προσωπικοτήτων, επιστημονικές, πανηγυρικές ή επετειακές, συζητήσεις – συνομιλίες ποικίλου περιεχομένου, διαδηλώσεις και πολιτικές συγκεντρώσεις, συνεντεύξεις κλπ (αποτύπωση και αναπαραγωγή με μηχανικά ή ηλεκτρονικά μέσα), γ) προφορικές πηγές: αφηγήσεις – συνεντεύξεις (πηγές της προφορικής ιστορίας), μύθοι, θρύλοι, παραδόσεις, παραμύθια, ανέκδοτα, δ) μουσική και τραγούδια.

6 Απτικές πηγές – κατάλοιπα του υλικού πολιτισμού:
μνημεία, κτίρια, ανθρώπινα λείψανα, εργαλεία, όπλα, οικιακά σκεύη, έπιπλα, διακοσμητικά αντικείμενα, στολές και ενδύματα, παιδικά παιχνίδια, μηχανήματα και άλλα κατάλοιπα του βιομηχανικού πολιτισμού (βιομηχανική αρχαιολογία), μέσα συγκοινωνίας και επικοινωνίας, αρχαιολογικά ευρήματα κλπ.

7 Ιστορικοί τόποι: τόποι μαχών, σημαντικών πολιτικών γεγονότων κλπ.

8 Πηγές μικτού τύπου: α) μουσεία – πινακοθήκες: αν και τα εκθέματά τους ανήκουν πρωταρχικά στις οπτικές πηγές, συνδυάζουν στοιχεία και από άλλα είδη πηγών, όπως τα κείμενα (κατάλογοι με τα εκθέματα, ενημερωτικές πινακίδες, ιστορικό ανακάλυψης ή προέλευσης των εκθεμάτων, ιστορία του μουσείου ή της πινακοθήκης κλπ) ή, μερικές φορές, ειδικές βιντεοπροβολές, β) όλα, σχεδόν, τα είδη πηγών μπορεί να συνδυάζουν στοιχεία και από άλλες μορφές πηγών: π.χ. ο «ομιλών» κινηματογράφος χρησιμοποιεί συστηματικά στοιχεία ακουστικά – ηχητικά (μουσική, ομιλία – φωνή, ηχητικά εφέ κλπ) και κειμενικά (αφήγηση, μονόλογοι, διάλογοι, γραπτά κείμενα). Οι τηλεοπτικές διαφημίσεις, πάλι, συνδυάζουν την εικόνα με το λόγο (προφορικό και γραπτό), τον ήχο και τη μουσική, ενώ ένας ιστορικός τόπος, πέρα από το φυσικό περιβάλλον, μπορεί να συνδέεται με μνημεία και διάφορα αντικείμενα ή και με γραπτές πηγές.

9 Β ΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΥΡΟΣΚΟΥΦΗΣ
(2008) Διδακτική μεθοδολογία και ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, Κυριακίδη Αφοί (2005) Αναζητώντας τα ίχνη της ιστορίας, Κυριακίδη Αφοί (2000) Ένας στρατιώτης στον εμφύλιο, Κυριακίδη Αφοί (1999) Εμπειρίες και απόψεις μαθητών και φοιτητών σχετικές με το μάθημα της ιστορίας, Κυριακίδη Αφοί (1997) Η σχολική ιστορία στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση , Κυριακίδη Αφοί Συμμετοχή σε συλλογικά έργα (2013) Κριτικές προσεγγίσεις του ναζιστικού φαινομένου, Επίκεντρο (2011) Πανόραμα ιστορίας της εκπαίδευσης, Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2010) Τα συγκρουσιακά θέματα στη διδασκαλία της ιστορίας, Νοόγραμμα Εκδοτική

10 ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΤΕΧΝΗ
ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΤΙΚΗ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΑΡ ΝΟΥΒΟ Η ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΥ ΠΟΝ-ΑΒΕΝ ΚΑΙ ΝΑΜΠΙ ΕΡΓΑ Aντόνι Γκαουντί: Kτίριο Mιλά στη Bαρκελώνη, Ιντολφ Λόος: Oικία Στάινερ στη Bιέννη      Aντόνι Γκαουντί: Tο Πάρκο Γκουέλ στη Bαρκελώνη 

11 Η ΤΕΧΝΗ ΩΣ ΕΚΦΡΑΣΗ Ο ΕΞΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΣ ΟΙ ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ ΕΞΠΡΕΣΙΟΝΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑ Έντβαρ Mουνκ: Eφηβεία         Aντρέ Nτερέν: Γυναίκα με το νυχτικό, Eρνστ Λούντβιχ Kίρχνερ: Mαρκέλα   Aνρί Mατίς: O χορός   Eμίλ Nόλντε: Kόκκινα και κίτρινα τριαντάφυλλα, Όσκαρ Kόκοσκα: Σαμονί, Mοντε Mπιάνκο (Λευκό Όρος)         

12 Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΦΟΥΝΞΙΟΝΑΛΙΣΜΟΥ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ, ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΓΛΥΠΤΙΚΗ Ο ΓΑΛΑΖΙΟΣ ΚΑΒΑΛΑΡΗΣ Η ΡΩΣΙΚΗ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ ΣΧΟΛΗ ΤΟΥ ΠΑΡΙΣΙΟΥ (ECOLE DE PARIS) ΝΤΑΝΤΑ Ο ΣΟΥΡΕΑΛΙΣΜΟΣ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ: ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ, ΝΟΒΕΤΣΕΝΤΟ, ΑΝΤΙ-ΝΟΒΕΤΣΕΝΤΟ ΕΡΓΑ Λε Kορμπιζιέ: Έπαυλη Σαβουά στο Πουασί? Παρεκκλήσιο Notre-Dame-du Haut στη Pονσάν         Bάλτερ Γκρόπιους: Tο Mπάουχαους στο Nτεσάου      Λούντβιχ Mις βαν ντερ Pόε: Πρόπλασμα ενός γυάλινου ουρανοξύστη στο Σικάγο Tο Seagram Building στη Nέα Yόρκη  Λε Kορμπιζιέ και Πιέρ Zενερέ, Bάλτερ Γκρόπιους, Mπέρτολντ Λιουμπέτκιν: Tρεις μελέτες για το Mέγαρο των Σοβιέτ         Tέο βαν Nτέσμπουργκ και Xανς Aρπ: O Kινηματογράφος-εστιατόριο L’ Aubette στο Στρασβούργο, Xέριτ Tόμας Pίτφελντ: Πολυθρόνα με στοιχεία σε μαύρο, κόκκινο, μπλε Πιτ Mόντριαν: Σύνθεση σε κόκκινο, κίτρινο και μπλε Aλβάρ ¶αλτο: Σανατόριο στο Παΐμιο Πολυθρόνα    Φρανκ Λόιντ Pάιτ: Oικία Kάουφμαν στο Bear Run     Πάμπλο Πικάσο: Oι ακροβάτες Oι δεσποινίδες της Aβινιόν  Πάμπλο Πικάσο: Iσπανική νεκρή φύση, Zορζ Mπρακ: Nεκρή φύση με άσο σπαθί       Pομπέρ Nτελονέ: Πύργος του Αιφελ   Xουάν Γκρις: Nεκρή φύση με φρουτιέρα και μποτίλια νερού, Zορζ Mπρακ: Nεκρή φύση με μπουφέ: Kαφέ-μπαρ  

13 Mαρσέλ Nτισάν: Γυμνό που κατεβαίνει μια σκάλα, αριθ
Mαρσέλ Nτισάν: Γυμνό που κατεβαίνει μια σκάλα, αριθ. 2    Oυμπέρτο Mποτσιόνι: Φόρμες μοναδικές στη συνέχεια του χώρου, Tζιάκομο Mπάλα: Aυτοκίνητο που τρέχει Bασίλι Kαντίνσκι: Πρώτη αφηρημένη ακουαρέλα Bέλη στο τόξο       Πάουλ Kλέε: Kύριος δρόμος και πλάγιοι δρόμοι        Αντον Πέβσνερ: Δυναμική κατασκευή, Nαούμ Γκάμπο: Kρυστάλλινη κατασκευή στο χώρο O Kρύσταλλος        Φερνάν Λεζέ: Σύνθεση με τρεις φιγούρες, Xοάν Mιρό: Tο μάθημα του σκι Γυναίκες και πουλί στο φεγγαρόφωτο     Tζιουζέπε Tεράνι: Σχέδιο του Aσύλου Σαντ’ Eλιά στο Kόμο, Aτανάζιο Σολντάτι: Σύνθεση   Kονσταντίν Mπρανκούζι: Λα Mαγιάστρα        Aμεντέο Mοντιλιάνι: Προσωπογραφία του Λεοπόλντ Zμπορόφσκι     Zορζ Pουό: Xριστού περίγελος            Mαρκ Σαγκάλ: A la Russie, aux anes et aux autres    Πάμπλο Πικάσο: Γκουέρνικα 

14 Pενέ Mαγκρίτ: H ανθρώπινη κατάσταση II,
Mαν Pέι: Aίτιο ατελεύτητο           Xένρι Mουρ: Ξαπλωμένη φιγούρα, Aλεξάντερ Kάλντερ: Kινούμενο (Mobile)           Mπεν Nίκολσον: Feb (Vertical seconds), Φράνσις Mπέικον: Σπουδή αριθ. 1 από το πορτρέτο του Iνοκέντιου I’ του Bελάσκεθ   Nτιέκγο Pιβέρα: H εκτέλεση του αυτοκράτορα Mαξιμιλιανού, Nταβίντ Αλφαρο Σικέιρος: Θάνατος στον εισβολέα  Tζιόρτζιο ντε Kϊρικο: Oι ανησυχητικές μούσες, Kάρλο Kαρά: H ερωμένη του μηχανικού      Aλμπέρτο Σαβίνιο: Στο δάσος, Oσβάλντο Λιτσίνι: «Aμαλασούντα» σε πράσινο φόντο Tζιόρτζιο Mοράντι: Nεκρή φύση με φρουτιέρα           

15   Ερικ Χόμπσμπαουμ ( )   «Είναι δουλειά του ιστορικού που αυτοβιογραφείται όχι μόνο να ξαναεπισκεφτεί το παρελθόν αλλά και να το χαρτογραφήσει. Γιατί πώς γίνεται χωρίς αυτόν τον χάρτη να εντοπίσουμε τα μονοπάτια μιας ζωής μέσα από μεταβαλλόμενα πεδία ή να καταλάβουμε πώς και γιατί διστάσαμε και χάσαμε τον έλεγχό μας ή πώς ζήσαμε ανάμεσα σε εκείνους με τους οποίους συνδέθηκε κάποτε η ζωή μας και από τους οποίους εξαρτήθηκε; Αυτά τα πράγματα ρίχνουν φως όχι μόνο στον ατομικό βίο αλλά σε ολάκερο τον κόσμο». Αυτά έγραφε ο Ερικ Χόμπσμπαουμ στις πρώτες σελίδες της αυτοβιογραφίας του Συναρπαστικά Χρόνια, Μια ζωή στον 20ό αιώνα, που είχε κυκλοφορήσει το 2003 (εκδόσεις Θεμέλιο, μετάφραση Σταματίνα Μανδηλαρά), απαντώντας έτσι στην αυτονόητη ερώτηση γιατί αυτοβιογραφείται ένας ιστορικός, γιατί κάνει μια τέτοια βουτιά στον προσωπικό του χρόνο, όταν όλη του η δουλειά είναι βουτιά στον χρόνο και στο παρελθόν.

16 Ο Ερικ Χόμπσμπαουμ έγραψε ιστορία όπως θα έγραφε για τη ζωή του.
Δεν είναι τυχαίο ότι το βιβλίο του H εποχή των αυτοκρατοριών αρχίζει με την περιγραφή των συνθηκών υπό τις οποίες γνωρίστηκαν οι γονείς του. Πίστευε ότι η προσωπική ζωή αποτελεί πρώτης τάξεως υλικό για ιστορικούς όπως και για λογοτέχνες. Στα Συναρπαστικά Χρόνια έγραψε για τη ζωή του όπως θα έγραφε ιστορία. Το βιβλίο ανοίγει με μια φωτογραφία βγαλμένη από οικογενειακό άλμπουμ, που παρουσιάζει τον ίδιο και την παιδική φίλη του Μελίτα στη Βιέννη το «Αν κάτι δένει τις ζωές αυτές των δύο Ευρωπαίων» έγραφε ο Χόμπσμπαουμ «είναι η εξαιρετική εμπειρία του 20ού αιώνα. H θύμηση της κοινής παιδικής ηλικίας και η ανανέωση της επαφής σε μεγάλη ηλικία δραματοποιούν την εικόνα των καιρών μας: παράλογη, ειρωνική, σουρεαλιστική και τερατώδης».

17 eric-hobs.jpg

18 Εβραίος, και όπως ο ίδιος έλεγε «εβραίος χωρίς εβραϊκότητα», αν και ο νομαδισμός του δεν μπορεί παρά να ήταν στοιχείο της εβραϊκότητάς του, ο Ερικ Χόμπσμπαουμ γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια το Ο πατέρας του, Λεοπόλδος Πέρσι Χόμπσμπαουμ, γιoς εβραίου επιπλοποιού που είχε μεταναστεύσει στην Αλεξάνδρεια το 1913, ήταν υπήκοος του Γεωργίου E', του βασιλιά της Αγγλίας, ενώ η μητέρα του Νέλλυ Γκριν, κόρη κοσμηματοπώλη της Βιέννης, ήταν υπήκοος του Φραγκίσκου Ιωσήφ, αυτοκράτορα της Αυστροουγγαρίας. Δύο αυτοκρατορίες σε πόλεμο που δεν εμπόδισαν όμως έναν γάμο. Από την Αλεξάνδρεια στην Τεργέστη και μετά στη Βιέννη.

19 Οι προσεγγίσεις του Ερικ Χόμπσμπαουμ άνοιγαν δρόμους
Οι προσεγγίσεις του Ερικ Χόμπσμπαουμ άνοιγαν δρόμους. Η κλασική πλέον τριλογία του (Η εποχή των επαναστάσεων, Η εποχή των αυτοκρατοριών, Η εποχή του κεφαλαίου - και τα τρία από το Μορφωτικό Ιδρυμα της Εθνικής Τραπέζης) επηρέασε νέους ιστορικούς σε όλον τον κόσμο κι επιπλέον αποτέλεσε συναρπαστικό αφήγημα για το μεγάλο κοινό - και ας δυσκολευόταν να βρει εκδότες. Άλλωστε πίστευε ότι η ιστορία είναι αφήγηση. Συναντούσε τον μεγάλο γάλλο φιλόσοφο Πολ Ρικέρ που στο θεμελιώδες έργο του Temps et Recit για την ιστοριογραφία, τη λογοτεχνική θεωρία της μυθοπλαστικής αφήγησης και τη φαινομενολογία του χρόνου επεξεργάστηκε την ιδέα ότι ο χρόνος είναι μη αναπαραστάσιμος χωρίς την αφήγηση. Ο Χόμπσμπαουμ ήταν πρωτότυπος και επινοητικός. Για παράδειγμα, παρακολουθούσε τη διείσδυση του ευρωπαϊκού πολιτισμού στην «περιφέρεια» φτιάχνοντας δείκτες με τις παραστάσεις της «Τραβιάτας» ή της οπερέτας του γάλλου συνθέτη Κάρολου Λεκόκ «H κόρη της Μαντάμ Ανγκό».

20 ο Χομπσμπάουμ ανήκει στη δεύτερη γενιά των Βρετανών μαρξιστών ιστορικών στον 20ό αιώνα που επηρέασε καθοριστικά τον τρόπο με τον οποίο μελετάμε τα ιστορικά γεγονότα από μαρξιστική σκοπιά. η εφαρμογή του διαλεκτικού και ιστορικού υλισμού στη μελέτη της ιστορίας άργησε αρκετά Η εξέλιξη της ιστοριογραφίας στον 20ό αιώνα: Η πρώτη η μη-μαρξιστική γαλλική σχολή των Annales αμφισβήτησε τον κυρίαρχο μέχρι τότε τρόπο της ιστορικής μελέτης, ανοίγοντας το δρόμο για τη δημιουργική μελέτη τεκμηρίων και ζητημάτων που δεν απασχολούσαν μέχρι τότε τους περισσότερους ιστορικούς.

21 Στη Βρετανία όμως, με την ήδη ισχυρή δημοσιογραφική παράδοση της κοινωνικής έρευνας, στην περίοδο του Μεσοπολέμου άρχισε να εμφανίζεται μια πλειάδα νεαρών ιστορικών, οι οποίοι επηρεασμένοι από τον αντίκτυπο της Οκτωβριανής Επανάστασης είχαν γίνει μέλη του κομμουνιστικού κόμματος ήδη από τα φοιτητικά χρόνια. Στην πρώτη γενιά, εκτός των άλλων, θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε: Την Ντόνα Τορ (1883 – 1957), η οποία από το 1936 συνέβαλε ώστε να αρχίσει η συστηματική ιστορική μελέτη μέσα στο κόμμα ενώ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ίδρυση των πρώτων ομάδων μαρξιστών ιστορικών το 1938 και το Τον Μόρις Ντομπ ( ), οικονομολόγο και ιστορικό, ο οποίος μελέτησε τις οικονομικές σχέσεις τόσο στον καπιταλισμό όσο και στο σοσιαλισμό. Τον Τζορτζ Τόμσον ( ), κλασικό φιλόλογο και ιστορικό, ο οποίος υπήρξε ο σημαντικότερος μαρξιστής-λενινιστής ιστορικός του 20ού αιώνα. Το 1951, ήταν το μόνο μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του κόμματος που διαφώνησε με το ρεβιζιονιστικό «βρετανικό δρόμο στο σοσιαλισμό» και στη συνέχεια υπερασπίστηκε με συνέπεια την επαναστατική γραμμή των Κινέζων κομμουνιστών. Είναι εμφανέστατη η επιρροή του έργου του στις μελέτες του Γ. Κορδάτου και του Π. Λεκατσά. 

22 Στη δεύτερη γενιά που στελέχωσε τις κομματικές ομάδες ιστορικών ανήκουν: Ο Τζορτζ Ρουντέ ( ), κοινωνικός ιστορικός της Γαλλικής Επανάστασης, ο Κρίστοφερ Χιλ ( ), ο Ρόντνι Χίλτον ( ), μεσαιωνολόγος βυζαντινολόγος και ο Έρικ Χομπσμάουμ ( ) Σε μια τρίτη γενιά, που κι αυτοί πρόλαβαν να συμμετάσχουν στην κομματική ομάδα και να παίξουν ενεργό ρόλο στο περιοδικό της Past and Present, όταν εκδόθηκε το 1952, ανήκουν ο Ε.Π. Τόμσον ( ), ιστορικός της αγγλικής εργατικής τάξης και ο Μπράιαν Μάνινγκ ( ), ιστορικός της Αγγλικής Επανάστασης  Οι περισσότεροι από αυτούς εγκατέλειψαν το κόμμα μετά την είσοδο των σοβιετικών τεθωρακισμένων στην Ουγγαρία το 1956, παραμένοντας όμως στον αριστερό χώρο. Άλλο κοινό σημείο τους ήταν η δυσκολία, για τους περισσότερους από αυτούς, να βρουν θέση σε κάποιο πανεπιστήμιο, αφού μεταπολεμικά είχαν αποκλειστεί από τον πανεπιστημιακό χώρο τα μέλη του κομμουνιστικού κόμματος.

23 Σ’ αυτό το πολιτικό και κοινωνικό κλίμα διαμορφώθηκε και έδρασε ο Χομπσμπάουμ, γεννημένος στην Αλεξάνδρεια, εβραϊκής καταγωγής, που μεγάλωσε και σπούδασε σε διάφορες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, μέχρι να καταλήξει το 1933 στη Βρετανία. Μαθητής στο Βερολίνο υπήρξε μέλος της κομμουνιστικής νεολαίας και αργότερα φοιτητής στο Κέιμπριτζ έγινε μέλος του κομμουνιστικού κόμματος. Παρά τις επιδόσεις και τα προσόντα του, λόγω των πολιτικών του φρονημάτων, αποκλείστηκε από τα περισσότερα πανεπιστήμια. Τελικά, το 1947 τον δέχτηκαν στο κολέγιο Μπέρκμπεκ του Λονδίνου, το μόνο που δεχόταν κομμουνιστές καθηγητές, ίσως λόγω της ιδιαίτερης ιστορίας του ως κολέγιο για εργαζόμενους φοιτητές, με σχετική ακόμη αυτονομία από το υπόλοιπο πανεπιστημιακό κύκλωμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι εκεί βρήκε και τον Κρίστοφερ Χιλ, που κι αυτός δεν μπορούσε να δουλέψει πουθενά αλλού. όταν συνταξιοδοτήθηκε ο Χομπσμπάουμ, τη θέση του πήρε άλλος ένας σημαντικός και γνωστός στην Ελλάδα ιστορικός ο Μαρκ Μαζάουερ. Ενδεικτικό για το πόσο έχουν αλλάξει σήμερα τα πράγματα είναι το γεγονός ότι τον Μαζάουερ τον διαδέχτηκε τα τελευταία χρόνια ο Ορλάντο Φίγκες, αγαπημένος των ΜΜΕ, καθώς πουλάει τον αντικομμουνισμό ασχολούμενος υποτίθεται με την προφορική και οικογενειακή ιστορία κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου στη Ρωσία ( ).

24 για τον Χομπσμπάουμ ιστορία σημαίνει κοινωνική ιστορία, η οποία περιλαμβάνει τις υπόλοιπες εξειδικεύσεις Όπως επισημαίνει, οι κοινωνικές όψεις του ανθρώπου δεν μπορούν να διαχωριστούν ούτε από την υλική ζωή του ούτε από τις σκέψεις του. Η κοινωνική ιστορία περιλαμβάνει τα πάντα, από την ατομική εμφάνιση και τις τελετουργίες έως τους ζητιάνους και τους αυτοκράτορες. Για όποιον πραγματικά ενδιαφέρεται να εντρυφήσει στην εφαρμογή των μαρξιστικών εργαλείων στην ιστορική έρευνα το βιβλίο του Για την ιστορία (Θεμέλιο 1998) είναι μοναδικό. συνδυάζει τα πολιτικά γεγονότα με την οικονομία, τη γεωγραφία, τις τέχνες και την ιστορία των ιδεών. ωστόσο υποβαθμίζει την εξέταση της γυναικείας παρουσίας και δράσης; Αλλά την περίοδο αυτή όταν γράφτηκαν οι δύο πρώτοι τόμοι (τέλη δεκαετίας του 1950 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1970) τα έμφυλα θέματα πολύ λίγο είχαν διερευνηθεί, ενώ στο τρίτο τόμο εντοπίζεται μεγαλύτερη και ξεχωριστή αναφορά.

25 Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Eric Hobsbawm, Η συμβολή του Καρόλου Μαρξ στην επιστήμη της ιστορίας (Μνήμων, 1981) Eric Hobsbawm, Για την ιστορία (Θεμέλιο, 1998) Eric Hobsbawm, Ληστές (Θεμέλιο, 2010) Eric Hobsbawm, Επαναστάτες (Θεμέλιο, 2008) Eric Hobsbawm, Terence Ranger, Η επινόηση της παράδοσης (Θεμέλιο, 2004) Eric Hobsbawm, Ξεχωριστοί άνθρωποι: Αντίσταση, εξέγερση και τζαζ (Θεμέλιο, 2001) Eric Hobsbawm, Η εποχή των επαναστάσεων (ΜΙΕΤ, 1997) Eric Hobsbawm, Η εποχή του κεφαλαίου (ΜΙΕΤ, 1994) Eric Hobsbawm, Η εποχή των αυτοκρατοριών (ΜΙΕΤ, 2000) Μώρις Ντομπ, Πωλ Σουήζυ, Ρόντνι Χίλτον, Κοατσίρο Τακαχάσι, Κρίστοφερ Χιλ, Ζωρζ Λεφέμπρ, Τζουλιάνο Προκάτσι, Έρικ Χομπσμπάουμ, Τζων Μέρινγκτον, Η μετάβαση από τον φεουδαλισμό στον καπιταλισμό (Θεμέλιο, 2010)

26 Στην Ελλάδα, η πορεία προς τον μοντερνισμό αρχίζει με τον Μιχάλη Τόμπρο που σπούδασε σε Ελλάδα και Παρίσι. το 1919 έγινε καθηγητής στο Πολυτεχνείο και το 1938 στην ΑΣΚΤ, εξέδωσε το περιοδικό 20ός Αιώνας ( ), εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Μπιεννέλε του 1938, συνδέθηκε με πολιτικούς και καλλιτέχνες της πρωτοπορίας και έγινε ακαδημαϊκός το 1968. Οι κριτικές για τα έργα του ήταν θετικές και το 1917 χαρακτηρίζεται από την Πινακοθήκη ως ένας καλλιτέχνης «…όστις έχει δώσει τας χρηστοτέρας ελπίδας ευρυτάτου μέλλοντος…».

27 Στο Παρίσι βρίσκεται για δεύτερη φορά το 1922, όταν η μεταροντενική εποχή είχε αρχίσει να ξεπερνιέται και τα νέα πρότυπα ήταν στραμμένα στην αρχαϊκή και γοτθική τέχνη. Τα γλυπτά του αυτή την περίοδο διακρίνονται για την εσωτερική και εξωτερική τους ενότητα. Το αρχαϊκό ύφος έρχεται σε επαφή με τις επιδράσεις της πρωτοκυβιστικής γλυπτικής, με έντονο το στοιχείο της επιπεδότητας. Η επίδραση του έργου του Ζάντκιν (Ossip Zadkine) και του Αρσιπένκο (Alexander Archipenko) είναι πλέον εμφανής, ενώ παράλληλα παρατηρείται μια κονστρουκτιβιστική διάθεση. Από το 1950 και μετά ενδιαφέρεται για την αφαίρεση, επιλέγοντας στοιχεία από τον κυβισμό και δευτερευόντως από τον κονστρουκτιβισμό και το σουρεαλισμό.

28 Η αρχαϊκή πλαστική και η πρωτόγονη τέχνη πρόσφεραν κάποια από τα πρότυπα στην γλυπτική
Η ελληνική γλυπτική του μεσοπολέμου δεν περιελάμβανε μόνο καλλιτέχνες τους οποίους σήμερα η έρευνα θεωρεί ότι υπηρετούσαν την πρωτοπορία και τον μοντερνισμό, αλλά και γλύπτες που εκπροσωπούσαν τις παγιωμένες τάσεις και την κυρίαρχη καλλιτεχνική ιδεολογία που διακρίνονταν για τις ικανότητές τους, αλλά όχι και για την τόλμη τους. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν καλλιτέχνες που θα τους ενέτασσε κανείς στο χώρο του ακαδημαϊσμού, όπως ήταν ο Νικόλαος Γεωργαντής, με σπουδές στην Αθήνα, τη Ρώμη και το Παρίσι και η γυναίκα του Ελένη Γεωργαντή, που απέσπασαν θερμές κριτικές. Στο πλαίσιο του ακαδημαϊσμού και του συναισθηματικού ρεαλισμού κινήθηκε και ο Φωκίωνας Ρωκ που σπούδασε σε Αθήνα και Παρίσι και είχε ως βασικά του υλικά την πέτρα και το ξύλο. Προσανατολισμένο στο ρεαλισμό είναι και το έργο του Λουκά Δούκα, του τηνιακού γλύπτη που σπούδασε σε Αθήνα και Παρίσι.

29 Grutas_Stalin.jpg

30 Ένα πάρκο για τον έρωτα ή για τον Λένιν; Εσείς τι θα διαλέγατε;
26769_park.jpg

31 Ο ακριβής αριθμός των μνημείων του Λένιν που έχουν τοποθετηθεί τη σοβιετική περίοδο, είναι άγνωστος. Ωστόσο και σήμερα ακόμη, μετά τις τόσες μεταφορές και αφαιρέσεις τους, στη Ρωσία υπάρχουν πάνω από αγάλματα του ηγέτη του μπολσεβικικού κόμματος και της Κομμουνιστικής Διεθνούς, χωρίς να υπολογίζονται τα αγάλματά του στις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ και του Ανατολικού μπλοκ, στην Κούβα, καθώς και τα έξι αγάλματα που υπάρχουν στις ΗΠΑ

32 LeniLenin_UU_468.JPGn_UU_468.JPG

33 Η Πολωνία θέλησε να τιμήσει τον ηγέτη του μπολσεβικικού κόμματος, φτιάχνοντας ένα άγαλμα σε πράσινο χρώμα προκειμένου να αντικαταστήσει ένα παλαιότερο γλυπτό που είχε αφαιρεθεί το 1989 μετά την πτώση του κομμουνισμού στη χώρα και είναι ένα από τα πολλά αγάλματα που εκτείθενται στο Grolsch Artboom Festival το οποίο θα διαρκέσει ως τις 22 Ιουνίου στην Κρακοβία.

34 9387e310a2be fa48bbda032_XL.jpg

35 2.JPG

36 jpg

37 Ποια κριτήρια αναγνωρίζετε για τα παραδοσιακά ακαδημαϊκά γλυπτά με θέμα από την ιστορία;
Ποια για τα μοντέρνα;