Προστασία Γεωτόπων στην Ελλάδα

Παρουσίαση με θέμα: "Προστασία Γεωτόπων στην Ελλάδα"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Προστασία Γεωτόπων στην Ελλάδα
Προστασία Γεωτόπων στην Ελλάδα Aν. Καθηγ. Μαρία Β. Τριανταφύλλου Τομέας Ιστ. Γεωλογίας-Παλαιοντολογίας, Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Αθηνών

2 Γεώτοποι Γεώτοποι, ονομάζονται οι γεωλογικές- γεωμορφολογικές θέσεις που αντιπροσωπεύουν σημαντικές στιγμές στην ιστορία της Γης, είναι σημαντικοί μάρτυρες της μάρτυρες της μακράς εξέλιξης ή δείχνουν σύγχρονες φυσικές και γεωλογικές διεργασίες, που συνεχίζουν να εξελίσσονται στην επιφάνεια της Γης. Οι θέσεις αυτές αξίζει να διατηρηθούν για επιστημονικούς, ερευνητικούς και διδακτικούς λόγους αλλά και για ευρύτερα πολιτιστικούς σκοπούς.

3 Γεώτοποι Το 1997, στο 2ο Διεθνές Συμπόσιο για τα Μνημεία της Φύσης και τη Γεωλογική Κληρονομιά που πραγματοποιήθηκε στο Μόλυβο της Λέσβου, καταγράφηκαν τα κριτήρια επιλογής επιστημονικών και ερευνητικών γεωτόπων, ενώ διατυπώνονται πιο ολοκληρωμένα το 2006 από τους Θεοδοσίου- Φέρμελη- Κουτσουβέλου. Τα κριτήρια είναι τα ακόλουθα:

4 Γεώτοποι Αντίπροσωπευτικότητα, αναφέρεται στη σύγκριση μεταξύ άλλων αντίστοιχων εμφανίσεων σε διαφορετικά σημεία στον πλανήτη. Δηλαδή κατά πόσο ένας γεώτοπος αντιπροσωπεύει μία σημαντική στιγμή της ιστορίας της Γης ή έχει χαρακτηριστικά και αντιπροσωπευτικά στοιχεία ευρύτερων διαδικασιών, ώστε να αποτελεί θέση-κλειδί για την έρευνα, την ερμηνεία ή την επανερμηνεία γεωλογικών γεγονότων και διαδικασιών.

5 Γεώτοποι Σπανιότητα, που αφορά στον αριθμό αντίστοιχων θέσεων που υπάρχουν παγκόσμια ή στην περιορισμένη γεωγραφική εξάπλωση τους.

6 Γεώτοποι Φυσικότητα, Αντανακλά ένα αληθινά φυσικό χαρακτήρα το πόσο δηλαδή δεν έχει επηρεαστεί από τις ανθρώπινες ενέργειες ώστε να βρίσκεται πιο κοντά στην πρωτογενή του κατάσταση,

7 Γεώτοποι Πληρότητα, και ποικιλότητα των χαρακτηριστικών Αναφέρονται στην εκτεταμένη γεωλογική καταγραφή και διαδοχή των γεωλογικών στοιχείων.

8 Γεώτοποι Μοναδικότητα- ιδιαιτερότητα. Το κριτήριο αυτό αναφέρεται στην αισθητική πλευρά του τοπίου καθώς η ομορφιά, η γοητεία, η έλξη και ο εντυπωσιασμός μπορούν να θεωρηθούν βασικοί λόγοι αξιοποίησης του γεωτόπου.

9 Γεώτοποι Η σημασία του για τη γεωλογική επιστήμη. Αναφέρεται σε κλασικές θέσεις ή τοποθεσίες ή τυπικά παραδείγματα ενός γεωλογικού φαινομένου, απ' όπου έχουν εξαχθεί σημαντικά συμπεράσματα για την ιστορία της γεωλογίας και των διαφόρων κλάδων της (στρωματογραφία, τεκτονική, ηφαιστειολογία κτλ)

10 Η συμμετοχή του σε μία ευρύτερη περιοχή διατήρησης της φύσης.
Γεώτοποι Η ύπαρξη σχετικής βιβλιογραφίας (επειδή συμβάλλει στις περαιτέρω έρευνες) Η συμμετοχή του σε μία ευρύτερη περιοχή διατήρησης της φύσης. Η σπανιότητα ή ο κίνδυνος καταστροφής του γεωτόπου. Η σημασία τους μπορεί να είναι παγκοσμίου, περιφερειακού, εθνικού ή και τοπικού ενδιαφέροντος.

11 Γεώτοποι Εκτός από τους επιστημονικούς οι γεώτοποι κατατάσσονται και σε πολιτιστικούς, οικολογικούς, τουριστικούς και αισθητικούς, για τους οποίους ισχύουν όλα τα παραπάνω κριτήρια αλλά υπάρχουν και τα ειδικότερα κριτήρια για κάθε κατηγορία:

12 Κριτήρια πολιτιστικών γεωτόπων Κριτήρια επιλογής οικολογικών μνημείων
Γεώτοποι Κριτήρια πολιτιστικών γεωτόπων Σύνδεση ή ταύτιση με πολιτιστικά μνημεία. Ο γεώτοπος συνδέεται ή ταυτίζεται με ένα πολιτιστικό ή αρχαιολογικό μνημείο, όπως και με μύθους ή παραδόσεις. Κριτήρια επιλογής οικολογικών μνημείων Ο γεώτοπος αποτελεί το υπόβαθρο ενός οικοτόπου ή είναι και ο ίδιος οικότοπος. Με τον όρο οικότοπο, εννοούμε το σύνολο των φυσικών χαρακτηριστικών, μίας περιοχής (υπέδαφος, έδαφος, πανίδα, χλωρίδα). Η διατήρηση όλων αυτών διασφαλίζει τη βιοποικιλότητα.

13 Κριτήρια επιλογής τουριστικών γεωτόπων
Γεώτοποι Κριτήρια επιλογής τουριστικών γεωτόπων Καθώς οι νέες γενιές τουριστών αποτελούνται από ταξιδιώτες οι οποίοι είναι περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένοι, αναζητούν εναλλακτικούς τουριστικούς προορισμούς. Οι προορισμοί αυτοί συμβάλουν στην αειφόρο ή βιώσιμη ανάπτυξη των περιοχών. Δηλαδή, σε μία ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες των σημερινών γενεών, χωρίς να βάζει σε κίνδυνο τα δικαιώματα και τις ανάγκες των μελλοντικών γενεών.

14 Κριτήρια επιλογής αισθητικών γεωτόπων.
Γεώτοποι Κριτήρια επιλογής αισθητικών γεωτόπων. Το φυσικό κάλλος, οι αισθητικές αξίες και η περιβαλλοντική αισθητική αντίληψη (ευρεία αντίληψη του ωραίου) Εκτός από τις κατηγορίες αυτές μία άλλη κατηγορία είναι οι εκπαιδευτικοί γεώτοποι, για τους οποίους εκτός από τα κριτήρια που αναφέρθηκαν για τους επιστημονικούς- ερευνητικούς είναι σημαντικό κριτήριο η ύπαρξη άλλης μορφής υποστηρικτικού υλικού (εκπαιδευτικών ασκήσεων και παιδαγωγικών) ειδικά για τις περιπτώσεις εκείνες όπου οι καθηγητές δεν είναι ειδικευμένοι στη γεωλογία.

15 Τα επιπλέον κριτήρια που ισχύουν για την κατηγορία αυτή είναι:
Γεώτοποι Τα επιπλέον κριτήρια που ισχύουν για την κατηγορία αυτή είναι: *Η σαφήνεια των χαρακτηριστικών και η ποικιλότητα τους. *Η δυνατότητα ανάπτυξης εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων *Η ορατότητα (θέαση), δηλαδή η συνολική εικόνα και προοπτική του γεωτόπου από απόσταση. *Η εύκολη πρόσβαση και η ασφάλεια, ώστε η μετακίνηση και η επίσκεψη των σχολικών ομάδων να γίνεται χωρίς κίνδυνο. *Η σχετικά μικρή απόσταση από τους σχολικούς χώρους. *Η ύπαρξη τους στο αστικό περιβάλλον. Οι γεώτοποι που βρίσκονται στο αστικό περιβάλλον αποτελούν μία ευκαιρία για την επαφή των ανθρώπων που ζουν σε μία πόλη με το φυσικό περιβάλλον.

16 Γεώτοποι Σύμφωνα με τον Άτλαντα Γεωλογικών μνημείων του Αιγαίου οι προστατευόμενες περιοχές κατατάσσονται σε πέντε κατηγορίες. 1. Περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης 2. Περιοχές προστασίας της φύσης 3. Εθνικά πάρκα 4. Προστατευόμενοι εθνικοί σχηματισμοί, προστατευόμενα τοπία και στοιχεία του τοπίου 5. περιοχές οικο-ανάπτυξης

17 Γεώτοποι Νομική Κατοχύρωση Με βάση το νόμο 1650/86 καθιερώνεται νέα κατηγοριοποίηση των προστατευόμενων περιοχών, λαμβάνοντας ως κριτήριο όχι μόνο το δασικό περιβάλλον αλλά τη φύση και το τοπίο γενικότερα και καθορίζεται ειδική διαδικασία κήρυξης τους.

18 Γεώτοποι Καταγραφή Γεωτόπων Οι γεώτοποι αποτελούν τη γεωλογική- γεωμορφολογική κληρονομιά- ή πιο απλά, τη γεωλογική κληρονομιά μας- και πρέπει να διατηρηθούν για επιστημονικούς, ερευνητικούς, διδακτικούς, εκπαιδευτικούς, οικολογικούς, οικολογικούς, τουριστικούς, αισθητικούς και, γενικότερα πολιτιστικούς σκοπούς. (Θεοδοσίου- Φέρμελη-Κουτσουβέλη2006).

19 Γεώτοποι Έτσι, ένα από τα πρωταρχικά ζητήματα για τη διατήρηση της γεωλογικής- γεω-μορφολογικής κληρονομιάς είναι η κατάρτιση του καταλόγου των γεωτόπων, με τέτοιο τρόπο ώστε να αποτελέσουν ένα πλήρες και αντιπροσωπευτικό δίκτυο της Γεωλογίας της Ελλάδας. (Ειρ. Θεοδοσίου- Δρανδάκη, 1996α).

20 Γεώτοποι Η πρώτη προσπάθεια καταγραφής γεωτόπων έγινε το 1982 από το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) όπου καταρτίστηκε ένας ενδεικτικός κατάλογος 50 περίπου θέσεων και υποβλήθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού. Η προσπάθεια αυτή δεν καρποφόρησε. Αργότερα το 1995, δημιουργήθηκε και πάλι από το ΙΓΜΕ ομάδα εργασίας με στόχο τη διάδοση της ιδέας της Γεωδιατήρησης σε ένα ευρύτερο κοινό πέραν της γεωλογικής κοινότητας.

21 Γεώτοποι Ως γεωδιατήρηση ορίζουμε τη συνετή χρήση των ορυκτών πρώτων υλών που είναι έννοια συνυφασμένη με την βιώσιμη ανάπτυξη. Οι πρώτες ύλες είναι στην ουσία γεωλογικοί σχηματισμοί οι οποίοι χρειάστηκαν εκατομμύρια χρόνια και ειδικές συνθήκες για να δημιουργηθούν. Επομένως η χρήση τους πρέπει να περιορίζεται στο απολύτως απαραίτητο, αφού πρόκειται για μία απώλεια σημαντική και μία μεταβολή μη αντιστρεπτή. (Θεοδοσίου- Δρανδάκη, 1997)

22 Γεώτοποι Για τη διατήρηση λοιπόν της γεωλογικής- γεωμορφολογικής κληρονομιάς, καταρτίστηκε ένας εθνικός κατάλογος γεωτόπων και ζητήθηκε η θέσπιση ειδικής νομοθεσίας με σαφή και καθορισμένη ορολογία και ανάλογης πολιτικής με αυτή για την προστασία της πανίδας και χλωρίδας και έγινε προσπάθεια να περιληφθεί η ιδέα της γεωδιατήρησης στο πρόγραμμα μαθημάτων των σχολείων (Θεοδοσίου- Δρανδάκη και Μέττος 1996)

23 Γεώτοποι Ο πρώτος δημόσιος φορέας ο οποίος από την ιδρυτική του πράξη αποσκοπεί στην προστασία ενός γεωλογικού μνημείου είναι το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου. Το μουσείο αυτό ιδρύθηκε το 1994 με βάση το Νόμο 2260/1994

24 Γεώτοποι Η αναγνώριση των γεωλογικών μνημείων ως μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς είναι ένα δύσκολο έργο. Για το σκοπό αυτό ενεργούν πολλοί επιστημονικοί και ερευνητικοί φορείς όπως η Ελληνική Γεωλογική Εταιρεία, η Ελληνική Σπηλαιολογική, τα Γεωλογικά Τμήματα των Πανεπιστημίων, καθώς και αρκετοί γεωεπιστήμονες. Στόχος είναι η ευαισθητοποίηση της Πολιτείας και των πολιτών για την αξία της διατήρησης των γεωλογικών μνημείων. Έτσι ώστε να αποφευχθούν δραματικές καταστροφές των ιδιαίτερων αυτών χώρων από λάθη και αδιαφορία.

25 Γεώτοποι Χαρακτηριστικό παράδειγμα λάθους και αδιαφορίας αποτελεί η επιλογή θέσεως για τη δημιουργία Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων από την ΕΥΔΑΤΤ δίπλα στο μοναδικό παλαιοντολογικό χώρο του Πικερμίου. Χώρος ο οποίος έχει χαρακτηριστεί ως χώρος απολύτου προστασίας και φυσικού κάλλους (ΦΕΚ 281/93) και από το 1984 αρχαιολογικός χώρος, στον οποίο βρέθηκαν απολιθώματα ζώων που έζησαν στην περιοχή πριν από έξι έως εννέα εκατομμύρια χρόνια.

26 Γεώτοποι Στην περιοχή αυτή βρέθηκαν απολιθώματα σαρκοφάγων ζώων όπως*, μαχαιρόδοντες, πικερμικές ύαινες, ο Μεσοπίθηκος ο Πεντελικός, ρινόκεροι, η γιγαντιαία χελώνα -μήκους τριών μέτρων κ.α. Για τη διαφύλαξη των ιδιαιτέρων αυτών γεωτόπων πρέπει να αναλογισθούμε τη ευθύνη μας και να ευαισθητοποιηθούμε. Οι επιστημονικές συζητήσεις και τα Συνέδρια που έχουν διοργανωθεί από το 1996 εως το 2001 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα αποτελούν ένα πολύ σημαντικό βήμα. Επίσης ειδικές εκδόσεις στις οποίες παρουσιάζονται γεωλογικά μνημεία βοηθούν ιδιαίτερα στη γνωριμία των γεωτόπων με τα μέλη της μη- γεωλογικής κοινότητας.

27 Γεώτοποι Ένα άλλο τέτοιο έργο είναι ο άτλαντας των «Φυσικών Περιοχών» της Ουνέσκο 2004, όπου παρουσιάζονται γεώτοποι από όλο τον κόσμο, ενώ στον «Ατλαντα Γεωλογικών Μνημείων του Αιγαίου», 2002 παρουσιάζονται γεώτοποι της Ελλάδας.

28 Γεώτοποι ΑΛΦΑΒΗΤIΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΓEΩΛOΓlKΩN ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΑΙΓΑΙΟΥ (Aπό τον «Άτλαντα των Γεωλογικών Μνημείων του Αιγαίου». Έκδοση: Υπουργείο Αιγαίου, ISBN: )

29 Γεώτοποι ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ (Ρήγμα νοτίου ακρωτηρίου - Τεκτονικό ημιπαράθυρο Άθω) ΑΓΙΟΙ ΘΕΌΔΩΡΟΙ ΜΗΛΟΥ (Φρεατικοί κρατήρες) ΑΓΙΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ (Ρήγμα). ΑΓΙΟΣ ΜΑΜΑΣ ΚΥΘΗΡΩΝ (Απολιθωμένη χλωρίδα) ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ ΡΕΘΥΜΝΟΥ ΚΡΗΤΗΣ (Πτuχωμένα στρώματα) ΑΓΡΑ ΛΕΣΒΟΥ (Ηφαιστειακός κρατήρας) ΑΘΗΝΑ (Λόφος Ακρόπολης) ΑIΓιΝΑ (Ηφαιστειακή φλέβα βραχονησίδας) ΑΙΔΗΨΟΣ ΕΥΒΟIΑΣ (Απολιθωματοφόρος θέση θηλαστικών) ΑΙΔΗΨQΣ ΕΥΒΟΙΑΣ (Θερμές πηγές) ΑΚΡΟΚΟΡΙΝΘΟΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ (Τεκτονικό κέρας) ΑΛΙΒΕΡΙ ΕΥΒΟΙΑΣ (Απολιθωμένη χλωρίδα, πανίδα) ΑΛΟΝΝΗΣΟΣ (Απολιθώματα ασπόνδυλων). ΑΛΜΥΡΟΠΟΤΑΜΟΣ ΕΥΒΟΙΑΣ (Απολιθωματοφόρες θέσεις θηλαστικών και ερπετών) ΑΛΥΦΑΝΤΑ ΛΕΣΒΟΥ (Ηφαιστειακή φλέβα) ΑΜΟΡΓΟΣ (Ενεργό ρήγμα) ΑΜΠΕΛΑΚΙΑ ΛΑΡΙΣΗΣ (Τεκτονική επαφή), ΑΝΔΡΟΣ (Κοιλάδα Διποτάματα) ΑΝΤΙΜΗΛΟΣ (Ηφαιστειακός κρατήρας) ΑΝΤΙΠΑΡΟΣ (Ηφαιστειακός δόμος) ΑΝΤΙΠΑΡΟΣ (Μεταλλευτικές στοές) ΑΝΤΙΣΣΑ ΛΕΣΒΟΥ (Θέσεις φυτικών απολιθωμάτων) ΑΞΙΟΣ (Απολιθωματοφόρες θέσεις θηλαστικών) ΑΠΕΡΑΘΟΣ ΝΑΞΟΥ (Φράγματα) ΑΡΓΕΝΝΟΣ ΛΕΣΒΟΥ (Θερμές πηγές) APΓENNOΣ,_EΣBOY (Mεταλλευτικές στοές) ΑΤΑΛΑΝΤΗ ΦΘIΩΤΙΔΑΣ (Ρήγμα)

30 Γεώτοποι ΒΑΒΔΟΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ (Μεταλλεία λευκολίθου)
ΒΑΘΥ ΚΑΛΥΜΝΟΥ (Απολιθωμένα θηλαστικά) ΒΑΘΥΛΑΚΚΟΣ ΘΕΣΣΛ/ΟΝIΚΗΣ (Κρανίο ανθρωποειδούς) ΒΑΝΙ ΜΗΛΟΥ (Μεταλλεία) ΒΑΤΕΡΑ ΛΕΣΒΟΥ (Απολιθωμένη πανίδα) ΒΑΤΟΥΣΑ ΛΕΣΒΟΥ (Ηφαιστειακός κρατήρας) ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗ ΑΤΤΙΚΗΣ (Καρστική λίμνη). ΒΡΑΩΝΑ ΑΤΤΙΚΗΣ (Σπηλαιοδολίνη, απολιθωματοφόρες θέσεις θηλαστικών) ΓΑΒΑΘΑΣ ΛΕΣΒΟΥ (Ζωικά και φυτικά απολιθώματα) ΓΑΥΔΟΣ (Θαλάσσια απολιθωμένα ασπόνδυλα) ΓΑΥΔΟΣ (Γεωλογικές τομές) ΓΙΟΥΧΤΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ (Τεκτονικό έξαρμα - Αρχαιολογικό πάρκο) ΓΛΑΡΟΝΗΣΙΑ ΜΗΛΟΥ (Στηλοειδείς δομές) ΓΡΑΜΒΟΥΣΑ ΧΑΝΙΩΝ ΚΡΗΤΗΣ (Λιμνοθάλασσα) ΓΥΑΛΙ ΝΙΣΥΡΟΥ (Ηφαιστειακά πετρώματα) ΓΩΝΙΕΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ (Γεωλογική τομή) ΔΑΔΙΑ ΕΒΡΟΥ (Απολιθωμένο Δάσος) ΔΕΛΦΟΙ ΦΩΚΙΔΑΣ (Ρήγμα) ΔΕΜΕΝΕΓΑΚΙ ΜΗΛΟΥ (Αρχαία λατομεία οψιδιανού) ΔΕΣΠΟTlΚΟ Ν, ΑΝΤIΠΑΡΟΥ (Ηφαιστειακές εμφανίσεις) ΔΗΛΟΣ (Απολιθώματα νάνων ελεφάντων)

31 Γεώτοποι ΕΒΡΟΣ (Απολιθωμένο Δάσος)
ΕΛΑΦΟΝΗΣΙ ΧΑΝΙΩΝ ΚΡΗΤΗΣ (Βραχονησίδα) ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΙΜΩΛΟΥ (Μορφές διάβρωσης) ΕΜΠΟΡΙΟ ΝΙΣΥΡΟΥ (Λά6ες) ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ ΑΡΓΟΛΙΔΟΣ (Αμμωνιτοφόρος ασ6εστόλιθος) ΕΡΕΣΟΣ ΛΕΣΒΟΥ [θέσεις φυτικών απολιθωμάτων) ΕΥΒΟΙΑ (θαλάσσια Nεoγεvή κεντρικής Εύβοιας) ΕΦΤΑΛΟΥ ΛΕΣΒΟΥ (θερμές πηγές) ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ (Πηγή Αλμυρού) ΘΑΣΟΣ (Αρχαία μεταλλεία) ΘΑΣΟΣ (Λατομεία λευκού μαρμάρου) ΘΕΡΜΑ ΛΕΣΒΟΥ (θερμές πηγές, ρήγμα κόλπου Γέρας) ΘΕΡΜΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ (Ιαματικές πηγές) ΘΕΡΜΗ ΛΕΣΒΟΥ (Θερμές πηγές) ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ ΦΘlΩΤΙΔΟΣ (θερμές πηγές) ΘΗΡΑΣΙΑ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗΣ (Ηφαιστειακή φλέβα) ΘΥΜIΑΝΑ ΧΙΟΥ (Απολιθωματοφόρες θέσεις θηλαστικών) ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ ΛΑΣΙΘlΟΥ ΚΡΗΤΗΣ (Ρήγμα) ΙΚΑΡΙΑ (Αρχαία μεταλλεία)

32 ΛΕΣΒΟΣ Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου Πάρκο Απολιθωμένου Δάσους Νησιώπη Γεωπάρκο Απολιθωμένου Δάσους Σιγρίου Απολιθωματοφόρες θέσεις Άντισσας - Γαβαθά Απολιθωματοφόρες θέσεις Μεσοτόπου Ερεσός Ρουγκάδα Μήθυμνα - Πέτρα Λάψαρνα Χαμανδρούλα Ζωικά απολιθώματα -Δεινοθήριο Γαβαθά- Άvτισσας -Απολlθωμένη πανίδα Βατερών Ηφαlστειακές δομές -Στηλοειδείς λάβες Πελόπης -Ηφαιστειακός λαιμός Παναγίας Πέτρας -Ηφαιστειακός κρατήρας Βατούσας -Ηφαιστειακός δόμος Μονής Υψηλού -Ηφαιστειακή φλέβα (dyke) Αλυφαvτά -Στηλοειδείς λάβες νησίδας Παναγιά (Τοκμάκια) -Ηφαιστειακός κρατήρας Άγρας -Ηφαιστειακή φλέβα Φίλιας Θερμές Πηγές -Πολιχνίτοu -Λισβόρι -Άργεννος -Εφταλού -Θερμή Θέρμα - Ενεργό ρήγμα κόλπου Γέρας Αρχαία λατομεία - Μεταλλεία -Αρχαία λατομεία λευκού μαρμάρου στη Μόρια -Μεταλλευτικές στοές βόρειας Λέσβου -Φλέβες μαγvησίτη Πολιχνίτοu Σπήλαια -Σπήλαιο Αγίου Βαρθολομαίου - Ταξιαρχών -Σπήλαιο Μυχούς -Σπήλαιο Αλυφαvτών Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου

33 Γεώτοποι ΧΙΟΣ Απολιθωμένα θηλαστικά στα αργιλορυχεία Θυμιανών και στο Λατόμι Παναγιάς Σπήλαιο Αγιογαλούσαινας Απολιθώματα αμμωνιτών στο Μαραθόβουνο Κώμη - απολιθωμένη χλωρίδα Απολιθώματα Λιθανθρακοφόρου - Περμίου βόρειας Χίου ΟΙΝΟΥΣΣΕΣ, Μετακλαστικά ιζήματα Περμίου του δυτικού Πελαγονικού Περιθωρίου ΨΑΡΑ Απολιθωματοφόρος θέση θηλαστικών Δεινοθήρια) ΣΑΜΟΣ Απολιθώματα θηλαστικών Μυτιληνιών Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αιγαίου (Σάμος) Ευπαλίνειο όρυγμα (Πυθαγόρειο) Ρήγμα Πυθαγορείου Σπήλαιο Παναγίας Σπηλιανής (Πυθαγόρειο) Σπήλαιο Παναγιάς Κακοπερατιανής, Τεκτονικό παράθυρο του όρους Κερκετέας

34 Γεώτοποι ΙΚΑΡΙΑ Ραδιενεργές θερμές πηγές Απολιθωμένη χλωρίδα
Αρχαίο μεταλλείο Ικαρίας ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ Ρήγμα Σπερχειού και θερμές πηγές Θερμοπυλών – Υπάτης Ρήγμα Αταλάντης Ρήγμα Δελφών Πόλγη Κωπαΐδας Βοιωτίας Σεισμικό ρήγμα Πλαταιών Α) ΕΥΒΟΙΑ Θερμές πηγές Αιδηψού Απολιθωμένη χλωρίδα - πανίδα Κερασιάς Απολιθωματοφόρες θέσεις θηλαστικών Βόρειας και κεντρικής Εύβοιας Μαντούδι - Μεταλλεία μαγνησίτη Θαλάσσια Νεογενή κεντρικής Εύβοιας Απολιθωμένη χλωρίδα Κύμης Ηφαιστειακή δομή Οξύλιθου Σπήλαιο Σκοτεινής Θαρουνιών Λιγνιτορυχεία Αλιβερίου Απολιθωματοφόρες θέσεις Αλμυροποτάμου Αρχαία μεταλλεία χρυσού - αpγύρoυ στη νότια Εύβοια Μάρμαρα - Σιπoλίνες Καρύστου

35 Γεώτοποι Β) ΑΤΤΙΚΗ Λατομεία λευκού μαρμάροu Πεντέλης
Αρχαία λατομεία Υμηττού Αρχαίο λατομείο μαρμάροu Αρχαίο λατομείο ασβεστολίθοu Σπήλαιο Κερατέας Πικέρμι (Aπoλιθωματοφόρες θέσεις) Βραώνα (Σπηλαιοδολίνη: Απολιθωματοφόρες θέσεις θηλαστικών) Σπήλαιο Κοuτούκι Παιανίας Σπήλαιο Πανός Ακρόπολη των Αθηνών Μουσείο Πανεπιστημίοu Αθηνών Μουσείο Παλαιοντολογίας και Γεωλογίας Μουσείο Ορυκτολογίας και Πετρολογίας Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας Λαύριο - Αρχαία μεταλλεία Ορυκτολογικό Μουσείο Λαυρίου Ορυκτολογικό Μουσείο Αγίου Κωνσταντiνου (Καμάριζας) Λαυρεωτικής Καρστική λίμνη Boυλιαγμένης ΝΗΣΙΑ ΣΑΡΩΝΙΚΟΥ ΣΑΛΑΜΙΝΑ Σπήλαιο Ευριπίδη ΑΙΓΙΝΑ Hφαιστειακή φλέβα (dyke) Βραχονησίδας

36 Γεώτοποι ΣΠΕΤΣΕΣ Σπηλιά Μπεκίρη ΚΥΘΗΡΑ Απολιθωμένη χλωρίδα
Απολιθωματοφόρες θέσεις θηλαστικών Σπήλαιο Αγίας Σοφίας Φαράγγι Παλαιοχώρας Απολιθωματοφόρες θέσεις ασπονδύλων ΚΥΚΛΑΔΕΣ ΚΑΛΟΓΗΡΟΙ Ηφαιστειακό κέντρο 6 εκατομμυρiων ετών ΑΝΔΡΟΣ Πτυχωμένα μεταμορφωμένα πετρώματα Βραχομορφές διάβρωσης στη θέση Γριάς Πήδημα στο Κορθi Κοιλάδα Διποτάματα

37 Γεώτοποι ΤΗΝΟΣ Σφαιρικές δομές διάβρωσης και γεωμορφές Ταφόνι στο γρανίτη της Τήνου ΚΥΘΝΟΣ Σπήλαιο Καταφύκι Θερμά λουτρά ΣΥΡΟΣ Αερόλιθοι: Εκλογίτες βόρειας Σύρου ΜΥΚΟΝΟΣ . Γραviτης Μυκόνου - Μορφές διάβρωσης Νησίδα Χταπόδια - Απολιθωμένα ασπόνδυλα ΔΗΛΟΣ Απολιθωμένος νάνος ελέφαντας ΣΕΡIΦΟΣ Σπήλαιο Κουταλά Μεταλλοφόρες εμφανίσεις - Μεταλλεία σιδήρου ΣΙΦΝΟΣ Αρχαία μεταλλεία αργυρούχων κοιτασμάτων μολύβδου-ψευδαργύρου και χρυσού

38 Γεώτοποι ΠΑΡΟΣ Λατομεία μαρμάρων
Αρχαία λατομεiα λυχvίτη, ονομαστού παριανού μαρμάρου Καλυμπήθρες - Μορφές διάβρωσης ΑΝΤΙΠΑΡΟΣ - Ν. ΔΕΣΠΟTlΚΟ - Ν. ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ Ηφαιστειακοί δόμοι Αντιπάρου - Ηφαιστειακές εμφανίσεις Ν. Δεσποτικού - Ν. Στρογγυλής Σπήλαιο Ωλίαρτος Μεταλλευτικές στοές ΝΑΞΟΣ Γεωλογικό Μουσείο Απεράθου Μικρά φράγματα εμπλουτισμού υπόγειων υδροφόρων οριζόντων Απειράθου Μεταλλεία σμύριδας Μιγματιτικά πετρώματα στη Βόρεια Νάξο Σπήλαιο Διός Απολιθώματα νάνων ελεφάντων Λατομεία λευκού μαρμάρου

39 Γεώτοποι ΗΡΑΚΛΕΙΑ ΝΑΞΟΥ Σπήλαιο Αγίου Ιωάννη ΜΗΛΟΣ Ηφαιστειακές δομές
Ηφαιστειακοί κρατήρες Φυριπλάκας - Τράχηλα Ηφαιστειακός δόμος Προφήτη Ηλία Αρχαία λατομεία οψιδιανού Λατομείο οψιδιανού στη θέση «Νύχια» Λατομείο οψιδιανού στη θέση «Δεμενεγάκι» Μεταλλεία - Ορυχεία -Θειωρυχεία -Μεταλλεία σιδήρου-μαγγανίου στην περιοχή Βάνι Σπήλαια - Κατακόμβες Σπήλαια και θαλάσσιες χαράδρες Παπάφραγκα Σπήλαιο Αγίου Ιωάννη - «Σμαραγδένια σπηλιά» Κατακόμβες Μορφές διάβρωσης -Κλέφτικο -Σαρακίνικο Υδροθερμικές εμφανίσεις. Φρεατικοί κρατήρες στη θέση Άγιοι Θεόδωροι Ατμίδες Καλάμου Μεταλλευτικό Μουσείο Μήλου

40 Γεώτοποι ΓΛΑΡΟΝΗΣΙΑ Στηλοειδείς αποχωρισμοί λάβας ΑΝΤΙΜΗΛΟΣ
Εντυπωσιακός ηφαιστειακός κρατήρος ΚΙΜΩΛΟΣ Μαvιταροειδεiς μορφές διάβρωσης Βραχώδεις ακτές - γεωλογικές τομές ηφαιστειακών πετρωμάτων Μορφές διάβρωσης ηφαιστειακών πετρωμάτων στην περιοχή Πράσσα Μορφές διάβρωσης σε στρώματα κίσσηρης στις θέσεις Ελληνικά-Μαυροσπήλια Σπηλιά της Γερακιάς Απολιθωμένα ασπόνδυλα Θερμές πηγές ΠΟΛΥΑΙΓΟΣ Βραχομορφές στη θέση Καλόγεροι ΦΟΛΕΓΑΝΔΡΟΣ Χρυσοσπηλιά ΙΟΣ Γνευσιωμένος γρανίτης 300 εκατομμυρίων ετών ΑΜΟΡΓΟΣ Ενεργό ρήγμα Αμοργού (σεισμός 1956)

41 Γεώτοποι ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ (ΘΗΡΑ) Το ηφαιστειακό συγκρότημα της Σαvτoρίνης
Ηφαιστειακός κρατήρας - Καλδέρα - Φυσικές τομές της καλδέρας Στρώματα της μινωικής έκρηξης Ηφαιστειακή φλέβα (dyke) Θηρασιάς Σύγχρονη ηφαιστειότητα - Καμένη Τριαδικά απολιθώματα Megalodon Απολιθωμένη χλωρίδα ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ ΠΑΤΜΟΣ Σπήλαιο Αγίου Ιωάννη ΚΑΛΥΜΝΟΣ Σπήλαιο Κεφάλας ή Τρύπα Κεφάλας Σπήλαιο Παρθένων ή «Άvτρo των Νυμφών» Σπήλαιο Σκαλιών ή Δασκαλιό Σπήλαιο Κολονόστηλο Απολιθωμένα θηλαστικά Βαθιού Τεκτονικό κέρας Τελένδου ΚΩΣ Τα αρχαιότερα πετρώματα του ελληνικού χώρου Απολιθωματοφόρες θέσεις

42 Γεώτοποι ΝΙΣΥΡΟΣ - ΓΥΑΛΙ Καλδέρα Νισύρου
Μαξιλαραειδείς λάβες Σπηλιανής Στρώματα ηφαιστειακής τέφρας Κυράς – Λάβες Εμποριού Μετακαλδερικοί ηφαιστειακοί θόλοι Νικιών Υδροθερμικοί κρατήρες Απολιθωμένη χλωρίδα Γυαλί – Ηφαιστειακά πετρώματα ΤΗΛΟΣ; Σπήλαιο Χαλκαδιού Απολιθωμένοι νάνοι ελέφαντες ΡΟΔΟΣ Σπήλαιο Κούμελου Αρχάγγελου Απολιθωμένα θηλαστικά Απολιθωμένα ασπόνδυλα στη θέση Κολύμπια Απολιθωμένα κοράλλια Φυτικά απολιθώματα ΚΑΡΠΑΘΟΣ Απολιθωματοφόρες θέσεις ΚΑΣΟΣ

43 Γεώτοποι ΚΑΣΤΕΛOPlZΟ Kυαvoύν σπήλαιο ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Ηφαιστειακό κέντρο Περαχώρας – Ατμίδες Σουσακίου Κορινθίας Διώρυγα Κορίνθου Μέθανα - Ηφαίστειο Μεθάνων -Σπήλαιο Περιστέρι Μεθάνων Επίδαυρος - Αμμωνιτοφόρος ασβεστόλιθος - Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Ασκληπιείου Επιδαύρου Ακροκόρινθος Σπήλαιο Κάψια Αρκαδίας Μονεμβασιά Απολιθώματα Λακωvίας Aπoλιθωμένη χλωρίδα Σπάρτης Απολιθωμένοι ριζικοί κόμβοι δένδρων στη ΝΑ Πελοπόννησο Σπήλαια Μάνης Σπήλαιο Δυρού Σπήλαιο Απήδημα

44 Γεώτοποι ΚΡΗΤΗ Λιμνοθάλασσα Μπάλου (Xερσόνησoς Γραμβούσας)
Φαλάσαρνα - Ανυψώσεις ακτών Ελαφονήσι (Βραχονησίδα) Φαράγγι Σαμαριάς Δολίνες Ομαλού Σπήλαιο Σκορδαλάκια Σφακίων Λίμνη Κουρνά Απολιθώματα θηλαστικών - Νάνοι ελέφαvτες Φαράγγι Κοτσυφού. Ρήγμα Πλακιά Πτυχωμένα στρώματα Αγίου Παύλου Σπήλαιο Σφεντονή στο χωριό Ζωνιανά Σπήλαιο Ιδαίον Άντρον Απολιθωματοφόρα στρώματα Φόδελε Γεωλογική τομή Γωνιών Πηγή Αλμυρού με πολύπλοκο υδρογεωλογικό ενδιαφέρον Λαβύρινθος Τεκτονικό έξαρμα Γιούχτα - Ιερό Δία - Αρχαιολογικό πάρκο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης Σπήλαιο Αγίας Παρασκευής Σκοτεινού Σπήλαιο Δικταίον Άντρον Οροπέδιο Λασιθίου Βραχομορφές Καλαμαύκας, Ιεράπετρα Φαράγγι του Χα, ρήγμα Ιεράπετρας Φαράγγι Νεκρών, Ζάκρος ΓΑΥΔΟΣ Θαλάσσια απολιθωμένα ασπόνδυλα Μορφές διάβρωσης Γεωλογικές τομές

45

46

47

48

49