Φυσικοχημικές μέθοδοι διάγνωσης - τεκμηρίωσης

Παρουσίαση με θέμα: "Φυσικοχημικές μέθοδοι διάγνωσης - τεκμηρίωσης"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

0 Φυσικοχημικές Μέθοδοι Διάγνωσης - Τεκμηρίωσης
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Φυσικοχημικές Μέθοδοι Διάγνωσης - Τεκμηρίωσης Ενότητα 4: Απεικονιστικές τεχνικές με τη χρήση υπεριώδους ακτινοβολίας Δρ. Αθηνά Αλεξοπούλου Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων & Έργων Τέχνες Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

1 Φυσικοχημικές μέθοδοι διάγνωσης - τεκμηρίωσης
Ενότητα 4 Απεικόνιση της Ανάκλασης του Υπεριώδους (UVR) Απεικόνιση του Φθορισμού που προκαλείται από διέγερση στο υπεριώδες (UVF).

2 Ζώνες του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος (Ενέργεια - συχνότητα)
Ζώνες του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος Περιοχή του φάσματος Περιοχή συχνοτήτων Ενέργεια φωτονίων Ραδιοκύματα 0 – 300 MHz 0 – 10-5 eV Μικροκύματα 300 MHz – 300G Hz eV Υπέρυθρη ακτινοβολία 300 GHz – 400 THz 10-3 – 1,6 eV Ορατή ακτινοβολία 400 – 800 MHz 1,6 – 3,2 eV Υπεριώδης ακτινοβολία 3eV – 2000 eV Ακτίνες Χ 3 ⋅ 1017Hz - 5 ⋅ 1019Hz 1200 eV – 2,4 ⋅ 105 eV Ακτίνες γ 5 ⋅ 1019Hz - 3 ⋅ 1022Hz 10-5eV - 107eV Κοσμικές ακτίνες 3 ⋅ 1022Hz 107eV “EM Spectrum Properties edit frequency”,   από Magnus Manske διαθέσιμο με άδεια CC BY-SA 3.0 Εικόνα:

3 Ζώνες του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος (Μήκος κύματος)
Περιοχή του φάσματος Περιοχή μηκών κύματος Ραδιοκύματα 0 – 3x108 nm Μικροκύματα 3x108 nm - 3x105 nm Υπέρυθρη ακτινοβολία 3x105 nm - 8x102 nm 1x106 nm έως 760 nm Ορατή ακτινοβολία 760 nm – 380 nm Υπεριώδης ακτινοβολία 380 nm – 40 nm Ακτίνες Χ 40nm-0,005nm, 10nm-0,1nm & 0,1nm – 0,01nm Ακτίνες γ 0,1nm – 0, nm Κοσμικές ακτίνες 0, nm

4 H περιοχή του υπεριώδους στο φάσμα
“EM spectrumrevised”,  από Keoka διαθέσιμο με άδεια CC BY-SA 3.0

5 Κατηγορίες Υπεριώδους ακτινοβολίας (1 από 3)
Κατηγορίες Υπεριώδους ακτινοβολίας (1 από 3) Name Abbreviation Wavelength range (in nanometres) Energy per photon (in electronvolts) Notes / alternative names Ultraviolet UV 400 – 100 nm 3.10 – 12.4 eV Ultraviolet A UVA 400 – 315 nm 3.10 – 3.94 eV (long wave, black light) Ultraviolet B UVB 315 – 280 nm 3.94 – 4.43 eV (medium wave) Ultraviolet C UVC 280 – 100 nm 4.43 – 12.4 eV (short wave, germicidal). Εξαιρετικά επικίνδυνο. Μεταξύ άλλων έχει χρησιμοποιηθεί και στο εργαστήριο για την προξένηση κληρονομικών αλλαγών στους οργανισμούς (μεταλλάξεις), καθώς και για την αποστείρωση επιφανειών Wavelength, nanometres, electronvolts

6 Κατηγορίες Υπεριώδους ακτινοβολίας (2 από 3)
Κατηγορίες Υπεριώδους ακτινοβολίας (2 από 3) Name Abbreviation Wavelength range (in nanometres) Energy per photon (in electronvolts) Notes / alternative names Near Ultraviolet Μακρό ή εγγύς υπεριώδες NUV 400 – 300 nm 3.10 – 4.13 eV visible to birds, insects and fish Middle Ultraviolet Μέσο υπεριώδες MUV 300 – 200 nm 4.13 – 6.20 eV Far Ultraviolet Μακρινό υπεριώδες FUV 200 – 122 nm 6.20 – eV Απορροφάται από το οξυγόνο ( nm) Hydrogen Lyman – alpha H Lyman-α 122 – 121 nm 10.16– eV Wavelength, nanometres, electronvolts

7 Κατηγορίες Υπεριώδους ακτινοβολίας (3 από 3)
Name Abbreviation Wavelength range (in nanometres) Energy per photon (in electronvolts) Notes / alternative names Extreme Ultraviolet Υπεριώδες μικρού μήκους κύματος EUV 121 – 10 nm 10.25 – 124 eV Vacuum Ultraviolet Υπεριώδες κενού VUV 200 – 10 nm 6.20 – 124 eV Απορροφάται έντονα από την ατμόσφαιρα Wavelength, nanometres, electronvolts

8 Απορρόφηση UV ακτινοβολίας
“Ozone altitude UV graph”,  από Hardwigg διαθέσιμο ως κοινό κτήμα

9 Επικινδυνότητα UV ακτινοβολίας
Έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία Άμεσα αποτελέσματα: Έγκαυμα στο δέρμα Φωτοκερατίτιδα στο μάτι. Χρόνια αποτελέσματα: Καρκίνος Πρόωρη γήρανση του δέρματος Στα χρόνια αποτελέσματα του ματιού περιλαμβάνονται ο καταρράκτης, το πτερύγιο και η κερατοπάθεια.

10 Προσωπικός προστατευτικός εξοπλισμός
Ο ακόλουθος εξοπλισμός πρέπει να χρησιμοποιείται κατά τις εργασίες με πηγές υπεριώδους ακτινοβολίας:  Γυαλιά ασφάλειας ή ασπίδα προσώπου,  Γάντια,  Ποδιές ή φόρμες εργαστηρίων,.  Κατάρτιση.

11 Πηγές υπεριώδους ακτινοβολίας: Ήλιος (φυσική πηγή)
“Spectrum of the visible wavelengths at approximately sea level” από Txbangert διαθέσιμο με άδεια CC BY-SA 4.0

12 Είδη τεχνητών πηγών UV Λαμπτήρες μαύρου φωτός Λαμπτήρες υδραργύρου
Λαμπτήρες φθορισμού των οποίων το γυάλινο περίβλημα είτε από μόνο του (βαθύ μπλε γυαλί) είτε λόγω επικάλυψης με ειδικά επιστρώματα απορροφά το ορατό φως Λαμπτήρες υδραργύρου Εκπομπή υπεριώδους φάσματος

13 Λαμπτήρες φθορισμού UV
Phosphor Peak, nm Width, nm Philips Suffix. Osram Suffix. U.S. Type Uses Mixture 450 50 - /71 hyperbilirubinaemia, polymerization SrP2O7, Eu 420 30 /03 /72 polymerization SrB4O7, Eu 370 20 /08 /73 ("BLB") Forensics, Night Clubs /78 ("BL") Suntanning, psoriasis, polymerization, insect attraction BaSi2O5, Pb 350 40 /09 /79 "BL" suntanning lounges, insect attraction "BLB" Forensics, Dermatology, Night Clubs SrAl11O18, Ce 340 photochemical uses MgSrAl10O17, Ce 310 medical applications, polymerization Black light, wikipedia

14 Είδη φωτιστικών πηγών “Two black light fluorescent tubes”,
από Chetvorno διαθέσιμο ως κοινό κτήμα “Two black light lamps”,   από Chetvorno διαθέσιμο ως κοινό κτήμα

15 Λαμπτήρας ατμών υδραργύρου (Mercury Vapor Lamps)
Το φως παράγεται από την δίοδο ηλεκτρικού ρεύματος μέσω ατμών υδραργύρου, ενώ η έναυση διευκολύνεται από την ύπαρξη αερίου αργού σε ιονισμένη μορφή. Το αρχικό τόξο δημιουργείται από τον ιονισμό του αργού, ενώ η παραγόμενη από αυτό θερμότητα προκαλεί την εξάτμιση του υδραργύρου, και αυτή η διαδικασία συνεχίζεται έως ότου να εξατμιστεί όλη η ποσότητα υδραργύρου. Η ποσότητα του υδραργύρου εντός του λαμπτήρα θα καθορίσει ουσιαστικά την τελική πίεση λειτουργίας, η οποία κυμαίνεται από 200 έως 400 kPa, στην πλειοψηφία των λαμπτήρων. Μάριου Δ. Βαλσαμάκη, 2008: «Φωτισμός Δρόμων και Εξοικονόμηση Ενέργειας», ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ, ΕΜΠ.Copyright © Μάριος Βαλσαμάκης 2008.Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. All rights reserved. Απαγορεύεται η αντιγραφή, αποθήκευση και διανομή της παρούσας εργασίας, εξ ολοκλήρου ή τμήματος αυτής, για εμπορικό σκοπό. Επιτρέπεται η ανατύπωση, αποθήκευση και διανομή για σκοπό μη κερδοσκοπικό, εκπαιδευτικής ή ερευνητικής φύσης, υπό την προϋπόθεση να αναφέρεται η πηγή προέλευσης και να διατηρείται το παρόν μήνυμα.

16 Λαμπτήρας ατμών υδραργύρου (Mercury Vapor Lamps)
Οι λαμπτήρες ατμών υδραργύρου, συνήθως κατασκευάζονται με 2 εσωτερικούς σωλήνες. Στον εσωτερικό περιέχεται το τόξο. Ο εξωτερικός ο οποίος είναι κατακλυσμένος από αδρανές αέριο για προστασία από την διάβρωση, Προστατεύει το τόξο, Παρέχει εσωτερική επιφάνεια για τα επιχρίσματα των φωσφόρων και Φιλτράρει ορισμένα μήκη κύματος από την ακτινοβολία του τόξου (UV-B, UV-C). “BlackLight”,  από Mike796 διαθέσιμο με άδεια CC BY-SA 3.0

17 Φάσμα εκπομπής πηγών ατμών Hg
“Mercury Vapour Lamp Spectrum”,  από LMRoberts διαθέσιμο με άδεια CC BY-SA 3.0

18 Απεικόνιση της Ανάκλασης του Υπεριώδους
Υπεριώδης Ανιχνευτής CCD Φθορισμός Υπεριώδης Συνδυασμός φίλτρου υπέρυθρης ακτινοβολίας, φίλτρου αποκοπής ορατής ακτινοβολίας και φίλτρου διαπερατότητας υπεριώδους ακτινοβολίας Επιφάνεια αντικειμένου

19 Απεικόνιση της Ανάκλασης του Υπεριώδους
Φωτογράφηση σε κανονικό φωτισμό Πηγή φωτός UV Φθορισμός UV ακτινοβολία Φίλτρο διαπερατότητας UV (Αδιαφανές στο ορατό) Σύστημα Ανίχνευσης

20 Φασματική καμπύλη διαπερατότητας του φίλτρου Kodak Wratten 18A
cartage.org, © 2002 Prof. Robin Williams and Gigi Williams

21 Απορρόφηση UV από αντηλιακή κρέμα
“UV and Vis Sunscreen”,   από Spigget διαθέσιμο με άδεια CC BY-SA 3.0

22 Η ανάκλαση της Υπεριώδους ακτινοβολίας από το δέρμα
Eastman Kodak company. (1972). Ultraviolet and fluorescence photography: Kodak publication M:27. Rochester, N.Y.

23 Η ανάκλαση σε ζωγραφικούς πίνακες
Βολανάκης, νυκτερινή θαλασσογραφία (α) (β)

24 Φθορισμός Excitation shorter wavelength, higher energy “Jablonski Diagram of Fluorescence Only”,  από Jacobkhed διαθέσιμο με άδεια Public Domain CC0 1.0 Άτομα ή μόρια διεγείρονται από ακτινοβολία κατάλληλου μήκους κύματος, δηλαδή απορροφούν ενέργεια με αποτέλεσμα ηλεκτρόνια αυτών να μετακινούνται παροδικά σε υψηλότερη ενεργειακή στοιβάδα. Emission longer wavelength, less energy Κατά την επαναφορά των ηλεκτρονίων αυτών στη βασική στοιβάδα εκπέμπεται ακτινοβολία (φθορισμού) μεγαλύτερου μήκους κύματος (μικρότερης ενέργειας, E=hc/λ). Ο χρόνος μεταξύ απορρόφησης και εκπομπής κατά το φθορισμό είναι seconds.

25 Φθορισμός Υπεριώδης Ανιχνευτής CCD Υπεριώδης Φθορισμός Συνδυασμός φίλτρου αποκοπής υπεριώδους ακτινοβολίας και φίλτρου διαπερατότητας στο ορατό Επιφάνεια δείγματος

26 Φθορισμός πετρωμάτων Eastman Kodak company. (1972). Ultraviolet and fluorescence photography: Kodak publication M:27. Rochester, N.Y.

27 Φθορισμός υγρών Eastman Kodak company. (1972). Ultraviolet and fluorescence photography: Kodak publication M:27. Rochester, N.Y.

28 Διάταξη για την απεικόνιση του φθορισμού που προκαλείται από υπεριώδη ακτινοβολία
Φωτογράφηση σε σκοτάδι Πηγή φωτός UV Φίλτρο διαπερατότητας UV Φθορισμός Ανακλώμενη UV ακτινοβολία Φίλτρο απορρόφησης UV ακτινοβολίας Ανιχνευτής με ευαισθησία στην ορατή περιοχή του φάσματος

29 Οπτικά φίλτρα Kodak Wratten
15 12 87 12 15 89B 87 87C 87B 87A 9 8 3 2E 2B 2A

30 Εφαρμογές: Ζωγραφικά έργα (1 από 3)
H UV φθορισμού μπορεί να αποκαλύπτει την παρουσία των φυσικών ρητινών που χρησιμοποιούνται ως βερνίκια δεδομένου ότι αυτά παράγουν έναν κιτρινοπράσινο φθορισμό της επιφάνειας. Κάποια άλλα παλιά βερνίκια, ιδιαίτερα εκείνα που περιέχουν λινέλαιο, μπορεί να εμφανίσουν μπλε φθορισμό. Αν η ζωγραφική έχει υποβληθεί σε διαδικασία συντήρησης στο παρελθόν, η εμφάνιση του φθορισμού μπορεί να επιβεβαιώσει το γεγονός αυτό. Παράδειγμα Αν το βερνίκι έχει επιλεκτικά απομακρυνθεί από ορισμένες περιοχές της ζωγραφικής, τότε δεν θα παρατηρείται ο χαρακτηριστικός φθορισμός στις περιοχές αυτές.

31 Εφαρμογές: Ζωγραφικά έργα (2 από 3)
Μεταγενέστερες επιζωγραφήσεις συνήθως φθορίζουν πολύ λιγότερο έντονα και σε μερικές περιπτώσεις καθόλου σε σχέση με το αρχικό χρωματικό στρώμα ή το βερνίκι και ως εκ τούτου συχνά εμφανίζονται ως σκούρες ή μαύρες περιοχές στην επιφάνεια, Εάν η περιοχή της επιζωγράφησης έχει περαστεί εκ νέου με βερνίκι τότε παρουσιάζει, λόγω του βερνικιού, ελαφρό φθορισμό, Στην περίπτωση των ελαιογραφιών το ελαιώδες μέσο φθορίζει συνήθως έντονα και έτσι η απεικόνιση της ζωγραφικής γίνεται έτσι εύκολη.

32 Εφαρμογές: Ζωγραφικά έργα (3 από 3)
Ένας μικρός αριθμός χρωστικών ουσιών φθορίζουν, και μάλιστα με χαρακτηριστικό χρώμα το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένδειξη της ταυτότητας της χρωστικής (π.χ., το λευκό του ψευδαργύρου δίδει ένα φωτεινό κίτρινο φθορισμό). Η έλλειψη φθορισμού δεν σημαίνει κατ‘ ανάγκη την απουσία βερνικιού καθώς επιφανειακοί ρύποι και επικαθίσεις μπορούν να συγκαλύψουν το φθορισμό σε σημαντικό βαθμό. Πολλές συνθετικές ρητίνες δεν φθορίζουν καθόλου. Τα περισσότεροι ακρυλικά χρώματα, σε αντίθεση με τα ελαιοχρώματα δεν φθορίζουν.

33 «Ανάβαση του Ιησού» ΒΧΜ
Λ.300 VIS Λ.300 UVR A.Alexopoulou, Culture 2000, Αρχεία Εργ.ΦΜΔΤ ΣΑΕΤ ΤΕΙ-Α

34 «Γέννηση» Λ217 Συλλογή Λοβέρδου ΒΧΜ
«Γέννηση» Λ217 Συλλογή Λοβέρδου ΒΧΜ A.Alexopoulou, Culture 2000, Αρχεία Εργ.ΦΜΔΤ ΣΑΕΤ ΤΕΙ-Α

35 «Άγιος Γεώργιος» ΒΧΜ A.Alexopoulou, SAVE ART, Αρχεία Εργ.ΦΜΔΤ ΣΑΕΤ ΤΕΙ-Α

36 Παναγία Γαλακτοτροφούσα
A.Alexopoulou, «Παναγία Γαλακτοτροφούσα», Αρχεία Εργ.ΦΜΔΤ ΣΑΕΤ ΤΕΙ-Α

37 Βολανάκης, νυκτερινή θαλασσογραφία (α) (γ)
Ελαιογραφίες Βολανάκης, νυκτερινή θαλασσογραφία (α) (γ)

38 Εφαρμογές: Κεραμικά και γυαλί (1 από 3)
Προσδιορισμός της παρουσίας προηγούμενων επεμβάσεων συντήρησης. Πολλές κόλλες που χρησιμοποιούνται για την ανακατασκευή σπασμένων κεραμικών φθορίζουν. Συχνά, ο φθορισμός αυτών των συγκολλητικών ουσιών γίνεται πιο έντονος καθώς γερνούν. Πολλές κόλλες που χρησιμοποιούνται στις επισκευές μπορεί να εμφανίζουν λαμπρό φθορισμό κάτω από μεγάλου μήκους κύματος υπεριώδη φωτισμό, και να φαίνονται σαν γραμμές κατά μήκος των σπασμένων τμημάτων σε αντίθεση με το μη φθορίζον σώμα του κεραμικού.

39 Εφαρμογές: Κεραμικά και γυαλί (2 από 3)
Παραδείγματα τέτοιων συγκολλητικών ουσιών είναι οι εξής: Εποξικές ρητίνες (παράγουν φωτεινό κιτρινωπό φθορισμό ), Poly vinyl acetate (PVA όπως η Atlacol kai η Elmer’s Glue που παράγει μπλέ φθορισμό), Shellac (έντονο πορτοκαλί), Κόλλες οξικής κυτταρίνης, (π.χ. UHU ® (γαλακτώδες λευκό) και Κόλλες νιτρικής κυτταρίνης, π.χ., Duco ® (πρασινωπό κίτρινο). Ωστόσο, ορισμένες κόλλες δεν φθορίζουν. Ένα παράδειγμα είναι Acryloid B72 ® ρητίνη, η οποία χρησιμοποιείται συχνά από συντηρητές στα κεραμικά. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι δεν είναι όλες οι επεμβάσεις συντήρησης εύκολα ανιχνεύσιμες κάτω από υπεριώδες φως.

40 Εφαρμογές: Κεραμικά και γυαλί (3 από 3)
Η εξέταση στο UV μπορεί να είναι χρήσιμη για τον εντοπισμό συμπληρώσεων στην κεραμική καθώς σε πολλές περιπτώσεις αυτές φθορίζουν αντίθετα με το αυθεντικό υλικό το οποίο δεν παρουσιάζει φθορισμό. Η Hard-paste πορσελάνη μπορούν να διακριθεί από τον αμυδρό ροζ φθορισμό της σε μικρού μήκους κύματος UV σε σύγκριση με το γαλακτώδες λευκό χρώμα της soft-paste πορσελάνης. Γυαλί το οποίο περιέχει μόλυβδο παράγει μικρής έντασης φθορισμό όταν διεγείρεται από UV ακτινοβολία μεγάλου μήκους κύματος, όμως παράγει έντονα μπλέ φθορισμό ένα διεγερθεί από UV ακτινοβολία μικρού μήκους κύματος. Γυαλί που περιέχει ουράνιο δίδει ένα φωτεινό κίτρινο / πράσινο φθορισμό σε διέγερση μεγάλου μήκους κύματος UV ακτινοβολίας.

41 Εφαρμογές: ορυκτά και πετρώματα
Ένας μεγάλος αριθμός των πολύτιμων λίθων και ορυκτών φθορίζουν με UV ακτινοβολία μικρού ή μεγάλου μήκους κύματος. Η μελέτη του φθορισμού τους χρησιμοποιείται συνήθως για την ταξινόμηση, την εύρεση της προέλευσής και της ταυτοποίησής αυτών των υλικών. “Fluorescent minerals hg”, από Hgrobe διαθέσιμο με άδεια CC BY-SA 2.5

42 Εφαρμογές: Πέτρα Φρεσκοκομμένο μάρμαρο, πωρόλιθος, και αλάβαστρο δεν φθορίζουν σημαντικά, Με τη γήρανση όμως οι επιφάνειες αυτών των υλικών αποκτούν ένα στρώμα πατίνας το οποίο εμφανίζει λευκό φθορισμό. Το χαρακτηριστικό αυτό συχνά καθιστά δυνατή τη διάκριση παλαιών μαρμάρων, ασβεστόλιθου και αλάβαστρου από νεώτερο υλικό ή υλικά που φέρουν τεχνητή πατίνα. Η τεχνική είναι λιγότερο χρήσιμη με άλλους τύπους πετρωμάτων όπως γρανίτης και ψαμμίτης, τα οποία δεν φθορίζουν.

43 UV και αντικείμενα από μάρμαρο
VIS UVR Απεικόνιση μαρμάρινης κυκλαδικής φιάλης στο ορατό (VIS) και στο υπεριώδες (UVR). Παρατηρούνται ίχνη χρώματος σε σχήμα ομόκεντρου κύκλου Αρχείο Αθηνά Αλεξοπούλου

44 Εφαρμογές: Χαρτί και περγαμηνή
Σύγχρονα χαρτιά (συνήθως προστίθενται χημικά λεύκανσης) Έντονο φθορισμός, λευκός ή μπλε κάτω από υπεριώδες μεγάλου μήκους κύματος. Παλαιότερα χαρτιά Λευκός, κίτρινος ή γκρι φθορισμός.

45 UV και Μελάνια 1. VIS C 2. UV R 3. UVF 4. UVF C 5. VIS 6. IR Ref
A. ALEXOPOULOU, et al, 2006 “Non-destructive documentation of the H. Schliemann copy letters archive“ MIP Interrnational Conference, Northumbria, U.K.

46 Εφαρμογές: Ύφασμα Προσοχή όμως
Παλιά υφάσματα μπορεί να διακρίνονται από νεότερα υφάσματα με τρόπο παρόμοια με εκείνον για το χαρτί. Τα νεώτερα υφάσματα, στα οποία συχνά χρησιμοποιούνται ίνες επεξεργασμένες με λευκαντικά, φθορίζουν έντονα κάτω από UV μεγάλου μήκους κύματος, και με τον τρόπο αυτό είναι δυνατόν να διακρίνονται από τα παλαιότερα υφάσματα, που παρουσιάζουν μικρό ή καθόλου φθορισμό. Προσοχή όμως Παλαιά υφάσματα πλυμένα με σύγχρονα απορρυπαντικά που περιέχουν ουσίες λεύκανσης είναι δυνατόν να φθορίζουν.

47 UV και ύφασμα Differences in reflectance and absorption of the light indicate different chemical compositions in these areas. Thus, different aspects of the coloured pattern that had been applied on the fabric were revealed. Based on these patterns, sampling can be conducted. Contamination of the fabric surface could be recognised without difficulty από its arbitrary and ubiquitous distribution in comparison to the pattern of fluorescence that can be attributed to purposeful application of colouration. VIS UVR Christel M. Baldia, Kathryn A. Jakes, 2007: «Photographic methods to detect colourants in archaeological textiles», Journal of Archaeological Science UVF

48 Εφαρμογές: σκελετικό υλικό
Παγχρωματική απεικόνιση της κάτω γνάθου κρανίου (περίπου 600 π.χ.) όπου αποτυπώνονται οι φθορές στα δόντια. Η απεικόνιση του φθορισμού στο υπεριώδες διαφοροποιεί το βάθος της φθοράς σε σχέση με την απεικόνιση στην ανάκλαση στο υπεριώδες. Η οδοντίνη που αποκαλύπτεται λόγω του βάθους της φθοράς παρουσιάζει έντονο φθορισμό στο υπεριώδες σε σχέση με την αδαμαντίνη (εξωτερικό στρώμα του δοντιού) η οποία δε φθορίζει στο υπεριώδες Eastman Kodak company. (1972). Ultraviolet and fluorescence photography: Kodak publication M:27. Rochester, N.Y.

49 Βιβλιογραφία Christel M. Baldia, Kathryn A. Jakes, 2007: «Photographic methods to detect colourants in archaeological textiles», Journal of Archaeological Science The Use Of Ultraviolet Induced Visible-Fluorescence In The Examination Of Museum Objects, Part II Conserve O Gram, December 2000, No 1/10 De la Rie, E. Rene, “Fluorescence of Paint and Varnish Layers,” Parts I, II, III. Studies in Conservation 27, no. 1: 1-7; no 2: 65-69; no. 3: Eastman Kodak Company. Ultraviolet and Fluorescence Photography, Publication #M-27 Rochester: Eastman Kodak Company, 1969. C.M. Baldia, K.A. Jakes / Journal of Archaeological Science 34 (2007) 519e525 Fluorescence, wikipedia

50 Τέλος Ενότητας

51 Σημειώματα

52 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας, Αθηνά Αλεξοπούλου Αθηνά Αλεξοπούλου. «Φυσικοχημικές Μέθοδοι Διάγνωσης - Τεκμηρίωσης. Ενότητα 4: Απεικονιστικές τεχνικές με τη χρήση υπεριώδους ακτινοβολίας». Έκδοση: 1.0. Αθήνα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: ocp.teiath.gr.

53 Σημείωμα Αδειοδότησης
Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

54 Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων
Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. διαθέσιμο με άδεια CC-BY Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.

55 Διατήρηση Σημειωμάτων
Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

56 Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (1/2)
Το Έργο αυτό κάνει χρήση περιεχομένου από τα ακόλουθα έργα: Μάριου Δ. Βαλσαμάκη, 2008: «Φωτισμός Δρόμων και Εξοικονόμηση Ενέργειας», ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ, ΕΜΠ.Copyright © Μάριος Βαλσαμάκης 2008.Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. All rights reserved. Απαγορεύεται η αντιγραφή, αποθήκευση και διανομή της παρούσας εργασίας, εξ ολοκλήρου ή τμήματος αυτής, για εμπορικό σκοπό. Επιτρέπεται η ανατύπωση, αποθήκευση και διανομή για σκοπό μη κερδοσκοπικό, εκπαιδευτικής ή ερευνητικής φύσης, υπό την προϋπόθεση να αναφέρεται η πηγή προέλευσης και να διατηρείται το παρόν μήνυμα. Eastman Kodak company. (1972). Ultraviolet and fluorescence photography: Kodak publication M:27. Rochester, N.Y.

57 Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (2/2)
Το Έργο αυτό κάνει χρήση περιεχομένου από τα ακόλουθα έργα: A.Alexopoulou, Culture 2000, Αρχεία Εργ.ΦΜΔΤ ΣΑΕΤ ΤΕΙ-Α A.Alexopoulou, SAVE ART, Αρχεία Εργ.ΦΜΔΤ ΣΑΕΤ ΤΕΙ-Α A.Alexopoulou, «Παναγία Γαλακτοτροφούσα», Αρχεία Εργ.ΦΜΔΤ ΣΑΕΤ ΤΕΙ-Α A. ALEXOPOULOU, et al, 2006 “Non-destructive documentation of the H. Schliemann copy letters archive“ MIP Interrnational Conference, Northumbria, U.K. Christel M. Baldia, Kathryn A. Jakes, 2007: «Photographic methods to detect colourants in archaeological textiles», Journal of Archaeological Science

58 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.