ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Παρουσίαση με θέμα: "ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ
ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ TΟΥ ΙΟΥΔΑ! Στιγμιότυπο από το χωριό Παχιά Άμμος Λασιθίου όπου όπως και στα περισσότερα μέρη της Κρήτης καίνε τον Ιούδα με μεγάλες φουνάρες. Διατηρώντας όλα τα έθιμα εορτάστηκε και φέτος το Πάσχα σε όλη την Κρήτη. Στην Κρήτη, τα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας είναι πολλά και πέρα από τα γνωστά που ισχύουν σε όλη την Ελλάδα, όπως κόκκινα αυγά, ετοιμασίες κ.λπ. υπάρχουν και τα εξής τουλάχιστον στα χωριά: Όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα δεν ακούν τραγούδια, δεν τραγουδάνε ούτε σφυρίζουν, στα καφενεία δεν παίζουν χαρτιά και με ένα σπαούλι (σπάγκο) κρεμούν τον Φάντη της τράπουλας από το ταβάνι. Τα αγόρια και οι μεγάλοι άντρες όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα κόβουν ξύλα κυρίως κατσοπρίνια, ασπαλάθους και άλλους θάμνους και το Μεγάλο Σάββατο φτιάχνουν τη ρεματιά ύψους 3-4 μέτρων και πλάτους 6-8 μέτρων για να κάψουν το ομοίωμα του Ιούδα. Την Μεγάλη Πέμπτη φτιάχνουν ένα ανθρώπινο ομοίωμα από ξύλα, τον «Ιούδα», τον οποίο περιφέρουν σ ε όλα τα σπίτια του χωριού και τον χτυπούν και κακίζουν για την αισχρή προδοσία του. Οι γυναίκες δίνουν ό,τι παλαιά ρούχα έχουν για να ντυθεί «ο βρώμος ο Ιούδας», τον οποίο παραγεμίζουν με άχερα. Τα αρνιά για το Πάσχα σφάζονται Μεγάλη Τετάρτη και Μεγάλη Πέμπτη. Οι ανύπαντρες κοπέλες μαζεύουν από τους κήπους κρίνους, τριαντάφυλλα, άνθη λεμονιάς και άλλα λουλούδια για το στολισμό του Επιταφίου τη Μεγάλη Πέμπτη. Στην Κρήτη και ειδικά τη Μεγάλη Παρασκευή υπάρχει το έθιμο ο ιερέας να μνημονεύει εντός της Εκκλησίας πριν την περιφορά του Επιταφίου τα ονόματα όλων των κεκοιμημένων συγχωριανών της κάθε οικογένειας, έστω και πολλές γενεές πίσω. Φυσικά, ο λαός παρακολουθεί τις ιερές ακολουθίες όλης της Μεγάλης Εβδομάδας. Το Μεγάλο Σάββατο, το ομοίωμα του Ιούδα τοποθετείται πάνω στη ρεματιά με τα ξύλα, για το φόβο των Ιουδαίων, δηλαδή των γειτονικών χωριών που επιδιώκουν να κλάψουν τον Ιούδα. Το βράδυ της Ανάστασης, με το Χριστός Ανέστη, τα κοπέλια δίνουν (βάζουν) φωθιά στον Ιούδα, ο οποίος καίγεται με τα απαραίτητα μπαλοταρίσματα και ενώ ακόμα και εχθροί εκείνη την ημέρα δίνουν το φιλί της Αγάπης στο προαύλιο της εκκλησίας

2 ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΗΝΔΡΑΜΑ
Δράμα Πόλη Δράμας: Η πασχαλινή περίοδος έχει και στην περιοχή της Δράμας την ξεχωριστή της εθιμολογία, που αρχίζει από το Σάββατο του Λαζάρου, με τις ομάδες των παιδιών που τραγουδούν τα πάθη του φίλου του Χριστού. H εθιμολογία, που αρχίζει από το Σάββατο του Λαζάρου με τις ομάδες των παιδιών που τραγουδούν τα πάθη του φίλου του Χριστού.

3 ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΗ ΚΑΒΑΛΑ
Νέα Ηρακλείτσα: Στο νομό Καβάλας, τη Μεγάλη Παρασκευή, οι πιστοί στο Δημοτικό Διαμέρισμα Νέας Ηρακλείτσας του Δήμου Ελευθερών, ζουν τη συγκίνηση του Θείου Πάθους. Μέσα σε κατανυκτική ατμόσφαιρα γίνεται η αποκαθήλωση του άχραντου σώματος του Ιησού Χριστού, στο ύψωμα του παρεκκλησίου της Αγίας Μαρίνας, στην τοποθεσία «Νησάκι», στην παραλία της Νέας Ηρακλείτσας. Η ιερά πομπή ξεκινά από τον Ιερό Ναό Παναγίας Φανερωμένης, όπου φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, την οποία- σύμφωνα με την παράδοση- αγιογράφησε ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς, και στη συνέχεια κατευθύνεται στο Νησάκι, όπου και πραγματοποιείται η τελετή της αποκαθήλωσης. Μυροφόρες ραίνουν το άχραντο σώμα του Ιησού, με λουλούδια, κατά τη μεταφορά του στο ναό και την εναπόθεσή του στον τάφο.

4 ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ αλκιδική Ιερισσός: Το σημαντικότερο Πασχαλινό έθιμο είναι "ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΥ ΝΙΟΥ Τ' ΑΛΩΝΙ". Γιορτάζεται την Τρίτη ημέρα του Πάσχα, στην ομώνυμη τοποθεσία πάνω στους λόφους. Μετά την επιμνημόσυνη δέηση και την εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας, οι γεροντότεροι αρχίζουν τον χορό. Σιγά-σιγά πιάνονται όλοι οι κάτοικοι και πολλές φορές ο χορός έχει μήκος τετρακόσια μέτρα. Τραγουδούν και χορεύουν όλα τα Πασχαλινά τραγούδια και τελειώνουν με τον "ΚΑΓΚΕΛΕΥΤΟ" χορό, που είναι η αναπαράσταση της σφαγής 400 Ιερισσιωτών από τους Τούρκους, κατά την επανάσταση του Ο χορός περνά κάτω από δάφνινη αψίδα, όπου υπάρχουν δύο παλικάρια με υψωμένα σπαθιά. Ο χορός στη μέση περίπου του τραγουδιού διπλώνεται στα δύο με τους χορευτές να περνούν ο ένας απέναντι από τον άλλο για τον τελευταίο χαιρετισμό. Κατά την διάρκεια της γιορτής μοιράζονται σε όλους, καφές που βράζει σε μεγάλο καζάνι "ζωγραφίτικος", τσουρέκια και αυγά. Ο χορός επαναλαμβάνεται το απόγευμα στην κεντρική πλατεία του χωριού.

5 ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΙΣ ΣΕΡΡΕΣ
Άγιο Πνεύμα: Τη Μεγάλη Παρασκευή, στη Μονή του Προφήτου Ηλία, στο Άγιο Πνεύμα Σερρών, που βρίσκεται σ' ένα λόφο πάνω από το ομώνυμο χωριό, αναβιώνει το έθιμο της Αποκαθήλωσης του Κυρίου. Ο Μητροπολίτης Σερρών και Νιγρίτης Θεολόγος, συνοδευμένος από ιερείς και κρατώντας λάβαρα και εξαπτέρυγα, οδηγούνται στον ιερό λόφο, όπου θυμίζει απόλυτα τον λόφο του Γολγοθά. Πάνω στον πετρόχτιστο λόφο, βρίσκεται ο Εσταυρωμένος. Το σκηνικό συγκλονίζει τον κάθε επισκέπτη. Ιερείς και πιστοί προσεύχονται και με μεγάλη ευλάβεια κατεβάζουν τον Κύριο από τον Σταυρό. Αφού τον μυρώσουν, τυλίγουν το σώμα του σε άσπρο σεντόνι και τον μεταφέρουν στον Τάφο, που έχει κατασκευαστεί, για τον σκοπό αυτό, λίγα μέτρα πιο κάτω. Έπειτα κλείνουν την είσοδο με μια μαρμάρινη πέτρα και την σφραγίζουν με βουλοκέρι και κορδέλες Την άλλη μέρα, ξημερώνοντας το Μεγάλο Σάββατο, πηγαίνουν να ανοίξουν τον Τάφο και να πάρουν το Σώμα του Χριστού βάζοντας στη θέση του την εικόνα της Αναστάσεως. Ο τάφος θα μείνει ανοιχτός όλη τη χρονιά.

6 ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ ΤΙΣ ΝΕΑΣ ΠΕΡΑΜΟΣ
Νέα Πέραμος: Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, στην έδρα του Δήμου Ελευθερών, τη Νέα Πέραμο, κατά την περιφορά του επιταφίου, οι κάτοικοι σε κάθε γειτονιά της πόλης αναβιώνουν ένα πολύ παλιό έθιμο: καίουν από ένα ομοίωμα του Ιούδα, τη στιγμή που η πομπή του επιταφίου περνάει από τους δρόμους. Ολόκληρη η πόλη εκείνη τη νύχτα φωτίζεται από τις δεκάδες φωτιές, που ανάβουν οι κάτοικοι, στέλνοντας έτσι το μήνυμα της κάθαρσης, αλλά και της αιώνιας ανάστασης.

7 ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΗΝ ΘΡΑΚΗ
Την Μεγάλη Τετάρτη γίνεται το ευχέλαιο στην εκκλησία και σε πολλά σπίτια. Στην Σηλυβρία της Ανατολικής Θράκης οι νοικοκυρές ζύμωναν πρόσφορα και τα πήγαιναν στην εκκλησία. Με αυτά ο παπάς έριχνε μικρά τεμάχια στη Θ. Κοινωνία της Μ. Πέμπτης, που τα έλεγαν «μαργαριτάρια». Την Μεγάλη Πέμπτη οι νοικοκυρές έβαφαν τα αυγά. Επίσης κρατούσαν την μπογιά σαράντα μέρες, επειδή πίστευαν ότι είναι του Χριστού το αίμα. Αν υπήρχε αυγό από μαύρη κότα το έβαφαν πρώτο και το έβαζαν στο εικονοστάσι. Αν φυλαχθεί κοκκινοπεφτιάτικο αυγό επτά χρόνια γίνεται φυλαχτό για το «μάτι» έλεγαν. Στην Αίνο κρεμούσαν στον Εσταυρωμένο πετσέτες κεντημένες και πουκάμισα (τάματα). Τα αφιερώματα αυτά, τα διέθετε η εκκλησία σε δημοπρασία και τα χρήματα τα έδινε για κοινωφελείς σκοπούς. Μετά τα δώδεκα ευαγγέλια πολλές γυναίκες ξενυχτούσαν τον Χριστό. Περνούσαν τη νύχτα ψέλνοντας ύμνους και τραγουδώντας θρησκευτικά άσματα.

8 ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
- Την Κυριακή του Πάσχα, μία μέρα που τόσο φανερά εκδηλώνεται η χριστιανική αγάπη, συνήθιζαν άλλοτε να συνάπτουν και την σχέση της αδελφοποιϊας, η οποία ανυψώνει τη φιλία σε δεσμό αδελφικής αγάπης. Είναι δε αξιοσημείωτο, ότι η πράξη αυτή ελάμβανε την μορφή πραγματικής ιεροτελεστίας. - Όπως αναφέρουν παλαιοί Αθηναιοδίφες, στην Αθήνα (άλλοτε) στον Εσπερινό της Λαμπρής γινόντουσαν οι αδερφοποιτοί. Έπρεπε να έχουν κι ένα κορίτσι μαζί τους. Ο παπάς, αφού τους διάβαζε, τους όρκιζε στο Ευαγγέλιο, τους περίζωναν μ” ένα μακρύ κόκκινο ζωνάρι και τους τράβαγαν προς το ιερό. - Ύστερα, φιλούσαν ο ένας τον άλλον, φιλούσαν και τον παπά στο χέρι και γίνονταν αδερφοποιτοί». Το κορίτσι απ” τη στιγμήν αυτή το είχαν σαν αδελφή (σταυραδερφή). Αλλού οι αδερφοποιτοί σταύρωναν τα αίματά τους, δηλ. άνοιγαν τις φλέβες τους και αναμείγνυαν το αίμα τους

9 ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
Το Πάσχα στην Κύπρο , σύμφωνα με τον μακαριστό εξέχοντα λαογράφο Γεώργιο Χ. Παπαχαρλάμπους , αποκαλείται στο κυπριακό γλωσσικό ιδίωμα «Πάσκαν». Πάσχα ονομάζονται στην Κύπρο και οι εορτές των Χριστουγέννων και της Παναγίας, στις 15 Αυγούστου, επειδή προηγούνται νηστείες. Οι άνθρωποι στα χωριά, αλλά και στις πόλεις εύχονται ο ένας στον άλλον « Καλό Πάσκαν να φθάσωμεν». Ο κ. Παπαχαραλάμπους αναφέρει ότι παλιότερα την Μεγάλη Πέμπτη δεν εργάζονταν οι σιδηρουργοί για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες τους, διότι ο Πιλάτος τους ζήτησε τρία καρφιά για την Σταύρωση του Χριστού και αυτοί έκαναν περισσότερα. Σύμφωνα με τον ίδιο τη Μ. Πέμπτη στις εικόνες των εκκλησιών κρεμούν μαύρα καλύμματα και το βράδυ γίνεται αναπαράσταση της Σταύρωσης. Ο ιερέας συνοδευόμενος από τους ψάλτες περιφέρει τον Εσταυρωμένο και τον τοποθετεί στο κέντρο του ναού.

10 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ

11 ΚΑΛΟ ΠΑΣΧΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ