Ναυτία - Εμετός.

Παρουσίαση με θέμα: "Ναυτία - Εμετός."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

0 Ογκολογική Νοσηλευτική
Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Αθήνας Ογκολογική Νοσηλευτική Ενότητα 11: Αντιμετώπιση άλλων συνήθων συμπτωμάτων στη Νοσηλευτική Ογκολογία Ευάγγελος Δούσης, Καθηγητής Εφαρμογών Τμήμα Νοσηλευτικής Ουρανία Γκοβίνα, Επίκουρος Καθηγήτρια Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

1 Ναυτία - Εμετός

2 Ναυτία Ένα υποκειμενικό φαινόμενο: μια δυσάρεστη αίσθηση που γίνεται αντιληπτή στο πίσω μέρος του φάρυγγα και στο επιγάστριο, η οποία μπορεί να καταλήξει ή και να μην καταλήξει σε εμετό. Έχει περιγραφεί σαν μια αυτόνομη απάντηση, μια συνειδητοποίηση της επιθυμίας για εμετό.

3 Εμετός Η βίαιη εξώθηση περιεχομένου του στομάχου, του δωδεκαδάκτυλου και της νηστίδας μέσω της στομαχικής κοιλότητας. Καθώς το περιεχόμενο του στομάχου αιχμαλωτίζεται μεταξύ αφενός μεν των βίαιων συστολών των κοιλιακών μυών και αφετέρου του διαφράγματος, η ενδοκοιλιακή πίεση αυξάνει πολύ, οι οισοφαγικοί σφιγκτήρες ανοίγουν και ακολουθεί ο εμετός.

4 Τάση για εμετό Μια προσπάθεια για εμετό, χωρίς όμως να έχουμε οποιαδήποτε έξοδο περιεχομένου του γαστρεντερικού σωλήνα. Η τάση για εμετό ελέγχεται από το κέντρο της αναπνοής στο εγκεφαλικό στέλεχος. Το κέντρο της αναπνοής βρίσκεται πλησίον του κέντρου του εμετού και μοιράζεται μαζί του την κοινή νευρική οδό που αποτελείται από την πέμπτη, έβδομη, δέκατη και δωδέκατη εγκεφαλική συζυγία, οι οποίες είναι και δωδέκατη εγκεφαλική συζυγία, οι οποίες είναι και υπεύθυνες για τις αλλαγές στη συχνότητα και στο βάθος της αναπνοής, που συνοδεύουν, τη ναυτία και τον εμετό.

5 Οπτική-αναλογική κλίμακα εκτίμησης
Βιώνω εμετό Ποτέ Συνεχώς Η παραπάνω άσκηση δείχνει πόσο συχνά βιώνει εμετό το άτομο, αλλά δεν παρέχει πληροφορίες εάν: Εμπειρία εμετού Δε με καταπονεί καθόλου Καταστρέφει κάθε έννοια ευχαρίστησης που έχω

6 Τύποι ναυτίας & εμετού Η ναυτία και ο εμετός μπορεί να συνδέονται με η μνήμη παλαιότερων κύκλων θεραπείας ή ανακλαστική, ή οξεία μεταθεραπευτική, ή η καθυστερημένη ναυτία και ο εμετός είναι δυνατόν να καταστήσουν περίπλοκο τον αποτελεσματικό έλεγχο. ..

7 Παράγοντες κινδύνου για αντανακλαστική ναυτία & εμετό
Ηλικία μικρότερη των 50 ετών Προηγούμενος ανεπαρκής έλεγχος της ναυτίας και του εμετού Υποκειμενικές αντιλήψεις για την ένταση των συμπτωμάτων Μια αίσθηση αυξημένης θερμότητα και αδυναμίας η οποία ακολουθεί την θεραπεία Ιστορικό ναυτίας κίνησης

8 Φυσιολογία των μηχανισμών ναυτίας & εμετού
Κέντρο ελέγχου του εμετού (ΚΕΕ). Εντοπίζεται στον προμήκη και περιλαμβάνει το κέντρο του εμετού και τη ζώνη πυροδότησης των χημειουποδοχέων (ΖΠΧ). Ελέγχει τον εμετό και διεγείρεται από ποικίλους νευρολογικούς μηχανισμούς Εμετός Μηχανισμοί περιφερικής διέγερσης Μηχανισμοί κεντρικής διέγερσης Νευροδιαβιβαστές Ερέθισμα σπλαχνικής προέλευσης από το γαστρεντερικό σωλήνα Προθαλαμιαία διέγερση οφειλόμενη σε ταχεία μεταβολή της κίνησης που γίνεται αντιληπτή από το λαβύρινθο του έσω αυτιού Συμπαθητική σπλαχνική διέγερση οφειλόμενη σε απόφραξη, ισχαιμία, φλεγμονή και πόνο. Μέσο εγκεφάλου Υποθαλάμου Εγκεφαλικού φλοιού και μεταιχμιακού συστήματος Το ΖΠΧ Η ΖΠΧ διεγείρεται από ουσίες που κυκλοφορούν στο αίμα και/ ή το εγκεφαλονωτιαίο υγρό. Οι υποδοχείς των νευροδιαβιβαστών που διεγείρονται από ουσίες όπως η ντοπαμίνη, η ισταμίνη, η σεροτονίνη και η ακετυλοχολίνη, δεν περιορίζονται μόνο στην ΖΠΧ και φαίνεται ότι επιδρούν στο κέντρο ελέγχου του εμετού προκαλώντας ναυτία και εμετό.

9 Φάρμακα για την ναυτία & τον εμετό που οφείλονται σε καρκίνο (1/5)
Φαινοθειαζίνες, π.χ. προχλωρπεραζίνη, χλωρπρομαζίνη Ασκούν τη δράση τους σαν ντοπαμινικοί ανταγωνιστές αναστέλλοντας τη μετάβαση του ερεθίσματος στη ζώνη πυροδότησης των χημειοϋποδοχέων (ZPX). Καθώς σχετίζονται με εξωπυραμιδικές αντιδράσεις, οξείες δυστονικές αντιδράσεις, αντιδράσεις υπερευαισθησίας, και αντιδράσεις από το ΑΝΣ, πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή. Η ακαθησία, η οποία περιγράφεται σαν το αίσθημα νευρικότητας ταυτόχρονα και υπνηλίας, είναι μια συχνή παρενέργεια των φαινοθειαζινών και η εμφάνισή της προειδοποιεί για την ανάγκη της διακοπής του φαρμάκου. Ανταγωνιστές της σεροτονίνης π.χ. αντασενσετρόνη, γκανισετρόνη, τροπισετρόνη Δρουν αποκλείοντας τους υποδοχείς τύπου σεροτονίνης και έχουν δυο πιθανές εστίες δράσης, τις περιφερικές νευρικές απολήξεις των ανιόντων κλάδου του πνευμονογαστρικού και τις κεντρικές νευρικές απολήξεις των ίδιων ανιόντων νεύρων. Παρά το ότι οι ανταγωνιστές των υποδοχέων της σεροτονίνης έχουν αναδειχθεί σε θεραπεία πρώτης γραμμής στην πρόληψη της οξείας μεταχημειοθεραπευτικής ναυτίας και εμετού και έχουν ελάχιστες παρενέργειες, η ικανότητά τους να προλαμβάνουν την καθυστερημένη ναυτία και τον εμετό είναι λιγότερο εμφανής.

10 Φάρμακα για την ναυτία & τον εμετό που οφείλονται σε καρκίνο (2/5)
Υποκατάστατο βενζαμίδης π.χ. μετοκλοπραμίδη Η μετοκλοπραμίδη έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί αποτελεσματικότατο αντιεμετικό στις περιπτώσεις χημειοθεραπείας με έντονη εμετογενή δράση, συμπεριλαμβανομένων και των σχημάτων με βάση την σισπλατίνα. Εμφανίζεται να έχει δύο τρόπους δράσης, όπου συμπεριλαμβάνονται η δράση ανταγωνιστή της δοπαμίνης και η προαγωγή τη κένωσης του στομάχου, μειώνοντας έτσι την παλινδρόμηση του γαστρικού περιεχομένου και την τάση για εμετό. Έχει διάφορες δυνητικά ενοχλητικές παρενέργειες συμπεριλαμβανομένων των εξωπυραμιδικών αντιδράσεων, της διάρροιας, της κόπωσης και της υπνηλίας. Κορτικοστεροειδή Η δεξαμεθαζόνη χρησιμοποιείται συχνά σε συνδυασμό με άλλα αντιεμετικά, ιδιαίτερα με την οντανσετρόνη και την μετοκλοπραμίδη, όταν χορηγούνται επιθετικά θεραπευτικά σχήματα. Ο ακριβής μηχανισμός δράσης των κορτικοστεροειδών είναι άγνωστος, αλλά εικάζεται ότι εμφανίζουν αντιπροσταγλανδινική δράση.

11 Φάρμακα για την ναυτία & τον εμετό που οφείλονται σε καρκίνο (3/5)
Βενζοδιαπίνες, π.χ. λοραζεπάμη, διαζεπάμη Οι βενζοδιαζεπίνες φαίνεται ότι δρουν στα επίπεδα του θαλάμου, του υποθαλάμου και της μεσολόβιας αύλακας του εγκεφάλου, παρά το ότι ο ακριβής μηχανισμός δράσεως τους δεν είναι γνωστός. Παράγουν αγχολυτική, καταπραϋντική, υπνωτική, σπασμολυτική δράση καθώς και χαλάρωση των σκελετικών μυών. Καθώς είναι ικανές να παράγουν όλα τα επίπεδα καταστολής του κεντρικού νευρικού συστήματος, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή στους ηλικιωμένους ανθρώπους με έκπτωση της αναπνευστικής λειτουργίας. Αντισταμινικά π.χ. διφαινυδραμίνη Η δράση τους κυρίως εντοπίζεται μέσα στην ΖΠΧ, παρά το ότι είναι αναποτελεσματικά σαν αντιεμετικά όταν χορηγούνται μόνα τους. Συχνότερα χρησιμοποιούνται παράλληλα με τις φαινοθειαζίνες ή τη μετοκλοπραμίδη ενσωματούμενα σε επιθετικά αντιεμετικά σχήματα, ώστε να βοηθήσουν στην πρόληψη εμφάνισης των εξωπυραμιδικών αντιδράσεων.

12 Φάρμακα για την ναυτία & τον εμετό που οφείλονται σε καρκίνο (4/5)
Βουτυροφαινόνες, π.χ. δροπεριδόλη, χαλοπεριδόλη Δρουν σαν ντοπαμινικοί ανταγωνιστές μέσα στη ΖΠΧ ενώ επίσης έχουν καταπραϋντική και αγχολυτική δράση. Σημαντικές παρενέργειες τους είναι η πρόκληση υπότασης και οι εξωπυραμιδικές αντιδράσεις. Κανναβινοειδή, μαριχουάνα Ο τρόπος δράσης του είναι άγνωστος, αλλά η αντιεμετική δράση μπορεί να σχετίζεται με τη «μέθη» που επιτυγχάνεται όταν η συγκέντρωσή τους στο αίμα φτάσει σε κάποια επίπεδα. Καταγεγραμμένες παρενέργειες τους είναι η απώλεια μνήμης, οι μεταβολές της διάθεσης, η ασυνεργία, η ευφορία και οι παραισθήσεις.

13 Μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις (1/2)
Διευκόλυνση της αυτοφροντίδας Η Orem ορίζει την αυτοφροντίδα ως «την προσωπική φροντίδα που το άτομο χρειάζεται κάθε μέρα για τη ρύθμιση της λειτουργικότητας και της ανάπτυξής του». Η αυτοφροντίδα έχει προταθεί σαν μέτρο προαγωγής ενισχυμένου ελέγχου των συμπτωμάτων αλλά και ως μέτρο ενθάρρυνσης των ασθενών με καρκίνο για την αποφυγή της παλινδρόμησης που μερικές φορές σχετίζεται με την ασθένεια. Η ναυτία και ο εμετός ίσως να απαιτούν από το άτομο μια νέα σειρά δραστηριοτήτων αυτοφροντίδας. Όπου είναι δυνατόν το άτομο θα ανταποκριθεί σε αυτές τις προκλήσεις, αλλά όταν όπως συμβαίνει με ένα μεγάλης έκτασης γεγονός της ζωής όπως η διάγνωση του καρκίνου η δυνατότητα αυτοφροντίδας παρεμποδίζεται οπότε χρειάζεται περισσότερη βοήθεια. Οι νοσηλευτές κατέχουν ρόλο-κλειδί στο σχεδιασμό και στην εκτίμηση νέων τρόπων αυτοφροντίδας.

14 Μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις (2/2)
Προοδευτική χαλάρωση των μυών, χιούμορ, μουσική, άσκηση, ύπνωση και συστηματική απευαισθητοποίηση Αυτές οι δραστηριότητες επαναπροσανατολίζουν το ενδιαφέρον του ατόμου, απομακρύνοντάς το από την ναυτία και τον εμετό. Το αν η επιτυχία τους οφείλεται στην παύση των συμπτωμάτων ή σε τροποποίηση της αντίληψης είναι ασαφές. Πρόσφατα όμως διαθέσιμα ερευνητικά δεδομένα υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητά τους και τη συνέχιση της χρήσης τους. Εκπαίδευση του ασθενούς και παροχή γραπτών πληροφοριών Η εκπαίδευση του ασθενούς αποτελεί ζωτικής σημασίας διάσταση της αντιμετώπισης των συμπτωμάτων και οι γραπτές πληροφορίες συχνά αποδεικνύονται μεγάλης αξίας για μια ομάδα ανθρώπων που κυριολεκτικά βομβαρδίζονται από πληροφορίες σχετιζόμενες με τη νόσο και από παράγοντες που προκαλούν ψυχολογικά προβλήματα.

15 Εμετογόνος δράση ΧΜΘ/κών
Υψηλή εμετογόνος δράση Μέτρια εμετογόνος δράση Χαμηλή εμετογόνος δράση Cispltatin Doxorubcin Etoposide Dacarbazine Procarbazine Hydroxyurea Cychlophosphamide Carboplatin 5-Fluoracil (5FU) BCNU Mitomycin-C Bleomycin Ifosflamide και Mensa Vinblastin Mitoxatrone Vicristine Cytosine araboside Methotrexate (dose related) Daunorubicin Busulfan Carmustine Taxol CCNU Taxotere

16 Κόπωση

17 Κόπωση Μη αναστρέψιμη και εξουθενωτική απώλεια ενέργειας και αδυναμία για τη συνέχιση συνηθισμένων δραστηριοτήτων. Μια εξουθενωτική, παρατεταμένη αίσθηση εξάντλησης και ελαττωμένη ικανότητα για σωματική και διανοητική εργασία.

18 Διαστάσεις κόπωσης Χρονική Αισθητηριακή Γνωστική/ διανοητική
Συγκινησιακή/ συναισθηματική Συμπεριφορική Οργανική

19 Εκδηλώσεις κόπωσης Κατάκοπος, κουρασμένος, σε λήθαργο, αδύναμος, χωρίς ενέργεια, εξαντλημένος Περιορισμένη κινητικότητα και ενδιαφέρον, εκνευρισμός, υπνηλία Χαμηλόφωνη ομιλία, μειωμένη διάθεση λόγου Ωχρότητα, επιπόλαιη αναπνοή, δυστυχισμένη όψη, μειωμένη κινητικότητα οφθαλμών Μείωση προσοχής, διαταραγμένη συγκέντρωση και αντίληψη Μειωμένη δραστηριότητα, περιορισμένες φυσικές και πνευματικές δραστηριότητες

20 Περιγραφή κόπωσης σε προχωρημένο καρκίνο (ασθενής, οικογένεια, φίλοι)
Ασθενής Υποκειμενική περιγραφή του ασθενή Περιγραφή του συγγενικού προσώπου ή του φίλου David Νοιώθω εξουθενωμένος, χωρίς ενέργεια για να κάνω οτιδήποτε, κοιμάμαι όλη την ώρα Όλο και περισσότερο κουρασμένος, χάνει βάρος, δεν κάνει τίποτε (σύζυγος) Michael Είναι σα να έχεις γίνει τόσο πολύ βαρύς και να έχεις στερέψει από ενέργεια. Τον έχει αποκόψει η κόπωση κυριολεκτικά από όλους, αφού χρειάζεται τόση προσπάθεια και δεν έχει καθόλου διαθέσιμη ενέργεια για σπατάλη (σύζυγος) Ruth Μερικές μέρες νιώθω ότι δεν έχω τη δύναμη να σηκωθώ από το κρεβάτι μου και δεν έχω καθόλου ενέργεια. Την καταλαβαίνω τόσο καλά, γιατί θέλει να απασχοληθεί με κάτι, να δει φίλους, αλλά είναι εξουθενωμένη (φίλη) Beth Ενώ αισθάνομαι τόσο κουρασμένη, θέλω να σηκωθώ από το κρεβάτι, μου είναι όμως πρακτικά αδύνατο Μερικές μέρες σχεδόν μπορείς να την αισθανθείς την κούραση της, τόσο πολύ την εξουθενώνει (σύζυγος)

21 Ανακούφιση Κόπωσης (1/2)
Χρήσιμες στρατηγικές που έχουν υποδειχτεί από ασθενείς οι οποίοι υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία: Ύπνος ή ανάπαυση κατά τη διάρκεια της ημέρας Ιεράρχηση των δραστηριοτήτων Διάβασμα, ακρόαση ραδιοφώνου, παρακολούθηση της τηλεόρασης Περίπατοι, χαλαρή άσκηση Εκμάθηση δεξιοτήτων αντιμετώπισης της κατάστασης, όπως για παράδειγμα προγραμματισμός στόχων, οργάνωση Διατήρηση ενός τύπου ημερολογίου για την καταγραφή της χρονικής κατανομής της κόπωσης Αναζήτηση πληροφοριών Ενίσχυση της δίαιτας Ήσυχο ή πλούσιο σε ερεθίσματα περιβάλλον Κοινωνική υποστήριξη, συναναστροφή με μέλη της οικογένειας ή φίλους Αποτελεσματική αντιμετώπιση των οργανικών συμπτωμάτων, π.χ. πόνου

22 Ανακούφιση Κόπωσης (2/2)
Χρήσιμες στρατηγικές που έχουν υποδειχτεί από ασθενείς που βιώνουν την κόπωση του προχωρημένου καρκίνου, καθώς και από τους συγγενείς τους, τους φίλους τους και τους επαγγελματίες που τους φροντίζουν: Συζήτηση με κάποιο άλλο άτομο για το βίωμα της κόπωσης – κατάθεση (μοίρασμα) και περιγραφή της οδυνηρής εμπειρίας του ασθενούς Παροχή βοήθειας στην εξεύρεση κοινών λέξεων και φράσεων τις οποίες θα μπορεί να χρησιμοποιήσει στις περιγραφές του ο ασθενής Παροχή βοήθειας ώστε να κατανοήσουν τα μέλη της οικογένειας και οι φίλοι του ασθενούς τις διαστάσεις της κόπωσης Παροχή βοήθειας στους ασθενείς προκειμένου να περιγράψουν τους φόβους τους και τα νοήματα που ενέχει γι αυτούς η κόπωση του θανάτου

23 Η πολυπλοκότητα της κόπωσης στον καρκίνο
Συσσώρευση τοξικών παραγόντων λόγω ακτινοθεραπείας, χημειοθεραπείας, ανοσοθεραπείας Η κόπωση συχνά εκδηλώνεται ως σύμπτωμα άγχους και κατάθλιψης. Η σχέση όμως της κόπωσης, του άγχους και της κατάθλιψης παραμένει άγνωστη Η ανάπτυξη του όγκου, η λοίμωξη, ο πυρετός ή η χειρουργική επέμβαση, συμβάλλουν στην εμφάνιση κόπωσης. Σχετίζονται ουσίες που εκκρίνονται απ τον όγκο και ενδοκρινικές εκδηλώσεις. Η ενεργοποίηση των μακροφάγων, οι κιτοκίνες και οι λεμφοκίνες, συσχετίζονται με την κόπωση στον προχωρημένο καρκίνο. Οι διαταραχές του ύπνου και η διακοπή του ύπνου αυξάνουν την κόπωση. Η υπόθεση ότι το παρατεταμένο άγχος προκαλεί κόπωση, πιθανά εφαρμόζεται στους ασθενείς με καρκίνο, οι οποίοι βιώνουν άγχος για μεγάλη χρονική περίοδο. Η αδρανοποίηση και η υπερκόπωση, αναγνωρίζονται ως αίτια κόπωσης σε ασθενείς με καρκίνο. Τα προβλήματα στις σχέσεις και οι μεταβολές των κοινωνικών ρόλων, επηρεάζουν αρνητικά την αυτοεκτίμηση και την ευεξία Οι μελέτες δεν έχουν επιβεβαιώσει τη συσχέτιση της αναιμίας και της κόπωσης σε ασθενείς με καρκίνο. Πόνος, ναυτία, εμετός, και δυσκοιλιότητα συμβάλλουν στην έναρξη και υποκειμενική αντίληψη της κόπωσης Η κόπωση πιθανά αυξάνεται σε περιόδους κρίσης, όπως η αναμονή των αποτελεσμάτων διαγνωστικών δοκιμασιών, η υποτροπή της νόσου, ή η έναρξη νέας θεραπείας Αντιβιοτικά, αντικαταθλιπτικά, αγχολυτικά και η μακροχρόνια χρήση υπνωτικών, συμβάλλουν στην εκδήλωση κόπωσης. Ανορεξία, καχεξία, ναυτία, και εμετός, συχνά σχετίζονται με απώλεια ενέργειας και κόπωση Πένθος, απώλεια και θρήνος σχετίζονται με αίσθημα αυξημένης κόπωσης

24 Δύσπνοια

25 Δύσπνοια Δύσπνοια είναι η αίσθηση δυσχέρειας στην αναπνοή και ένα συχνό και βασανιστικό σύμπτωμα που βιώνεται από τους ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Δύσπνοια είναι η αίσθηση δύσκολης, κοπιώδους αναπνοής… Το 30% των ατόμων που βρίσκονται στο τελικό στάδιο της νόσου και το 65% των πασχόντων από καρκίνο των πνευμόνων υποφέρουν από δύσπνοια.

26 Δύσπνοια: αντιμετώπιση
Εστιάζεται στη θεραπεία των υποκείμενων αιτιών: Χειρουργική επέμβαση (παρακέντηση – παροχέτευση) Ακτινοθεραπεία ΧΜΘ Χορήγηση στεροειδών ή σε φαρμακευτικές παρεμβάσεις: Βρογχοδιασταλτικά Κατασταλτικά του αναπνευστικού φάρμακα (μορφίνη) Αναπνευστική φυσικοθεραπεία Έλεγχος αναπνοής

27 Καρκίνος Πνεύμονα Περίπου νέοι ασθενείς διαγιγνώσκονται ετήσια στην Ε.Ε. και παρατηρείται ο υπερβολικός αριθμός θανάτων γύρω στις κάθε χρόνο στις Η.Π.Α. Είναι ο συχνότερος από όλους τους καρκίνους. Τα περασμένα 20 χρόνια υπήρχε μια παγκόσμια αύξηση των θανάτων από κακοήθειες στους πνεύμονες με το ποσοστό θανάτων στις γυναίκες να διπλασιάζεται.

28 Καρκίνος Πνεύμονα (συχνά προβλήματα)
Συχνά προβλήματα και συμπτώματα στον καρκίνο του πνεύμονα Συχνότητα εμφάνισης Βήχας 71% Δύσπνοια 59% Γενική καταπόνηση Πόνος στο χέρι, το στήθος ή την πλάτη 48% Αδυναμία Κόπωση/ εξουθενωτική κούραση 84% Ανορεξία/ απώλεια βάρους 57% και 54% αντίστοιχα Συσφιγκτικός πόνος/ στηθάγχη Αιμόπτυση Σύνδρομο άνω κοίλης φλέβας Αναπνευστική λοίμωξη/ πνευμονία Λεμφαδενοπάθεια Περιορισμένη δραστηριότητα 81%

29 Καρκίνος Πνεύμονα Ο μη – μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί σχεδόν το 74% όλων των καρκίνων που παρουσιάζονται στους πνεύμονες ενώ ο μικροκυτταρικός είναι περίπου το 25% και το μεσοθηλίωμα το 1%. Ο μη – μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα αποτελείται από το πλακώδες επιθηλιακό καρκίνωμα, το αδενοκαρκίνωμα, ή μεγαλοκυτταρικό καρκίνωμα Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα αποτελείται από ενδοκρινικά κύτταρα του βρογχικού δέντρου, βρογχοκυψελιδικό καρκίνωμα και το βλεννοεπιδερμοειδές καρκίνωμα

30 Καρκίνος Πνεύμονα (σταδιοποίηση) (1/3)
Περιορισμένη νόσος είναι εκείνη που βρίσκεται στη μια πλευρά του θώρακα (στο ένα ημιθωράκιο) παρόλο που η νόσος είναι πιθανό να είναι εκτεταμένη σε αυτό το ημιθωράκιο καθώς και στους επιχώριους λεμφαδένες. Εκτεταμένη νόσο αναφέρεται σε κάθε άλλη περίπτωση όπου ο καρκίνος έχει επεκταθεί εκτός των προαναφερθέντων ορίων.

31 Καρκίνος Πνεύμονα (σταδιοποίηση) (2/3)
Ο μη – μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα, σταδιοποιείται βάση του Τ.Ν.Μ συστήματος – όγκος, λεμφαδένες, μεταστάσεις Το Τ αναφέρεται στον πρωτοπαθή όγκο, οποίος μπορεί να ταξινομηθεί σε Τ1, Τ2, Τ3. Τ1 ο όγκος πρέπει να είναι μικρότερος των 3 εκατοστών διαμέτρου και καλά περιχαρακωμένος από το φυσιολογικό πνεύμονα Τ2 ο όγκος πρέπει να είναι μεγαλύτερος των 3 εκατοστών διαμέτρου ή οποιοσδήποτε διαμέτρου με προσβολή του σπλαχνικού υπεζωκότα ή με ατελεκτασία του πνεύμονα ή με λοίμωξη Τ3 ο όγκος μπορεί να είναι οποιοσδήποτε μεγέθους με προσβολή του θωρακικού τοιχώματος, του διαφράγματος, του περιοκαρδίου ή της αορτής και που απέχει λιγότερο από 2 εκατοστά από την τρόπιδα ή μπορεί να υπάρχει ατελεκτασία του πνεύμονα ή πλευριτική συλλογή.

32 Καρκίνος Πνεύμονα (σταδιοποίηση) (2/3)
Το Ν αναφέρεται στους λεμφαδένες Ν0 δεν υπάρχει προσβολή επιχώριων λεμφαδένων Ν1 μετάσταση στους σύστοιχους περιβρογχικούς λεμφαδένες Ν2 μετάσταση στους λεμφαδένες του μεσοθωρακίου Το Μ αναφέρεται στις απομεμακρυσμένες μεταστάσεις Μ0 καμιά γνωστή μετάσταση Μ1 υπάρχουν απομακρυσμένες (εξωθωρακικές) μεταστάσεις

33 Καρκίνος Πνεύμονα Επίπτωση Αναφερόμενο αίσθημα υποφέρειν
Αλλαγές δραστηριοτήτων (63%) Ανικανότητα (50%) Ανικανότητα (54%) Πόνος (40%) Αδυναμία/ κόπωση (50%) Άγχος (34%) Εργασιακά προβλήματα (50%) Αλλαγές δραστηριοτήτων (34%) Πόνος (43%) Αδυναμία/ κόπωση (33%) Βήχας (43%) Φόβος για ανικανότητα (30%) Ναυτία (36%) Ναυτία/ εμετός (30%) Κατάθλιψη (23%) Φόβος για ανικανότητα (34%) Βήχας (23%) Αλλαγή στην εμφάνιση (33%) Φόβος υποτροπής (20%) Κατάθλιψη (26%) Εργασιακά προβλήματα (20%) Φόβος υποτροπής (23%) Απώλεια δύναμης (17%) Απώλεια δύναμης (20%) Αλλαγή στην εμφάνιση (10%)

34 Βιβλιογραφία Jessica Corner & Christopher Bailey, Νοσηλευτική Ογκολογία, Το πλαίσιο φροντίδας, Επιμέλεια: Ελισάβετ Πατηράκη-Κουρμπάνη, Εκδόσεις: Π.Χ. Πασχαλίδης

35 Τέλος Ενότητας

36 Σημειώματα

37 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας, Ευάγγελος Δούσης, Ουρανία Γκοβίνα, Ευάγγελος Δούσης, Ουρανία Γκοβίνα. «Ογκολογική Νοσηλευτική. Ενότητα 11: Αντιμετώπιση άλλων συνήθων συμπτωμάτων στη Νοσηλευτική Ογκολογία». Έκδοση: 1.0. Αθήνα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: ocp.teiath.gr.

38 Σημείωμα Αδειοδότησης
Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.

39 Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων
Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. διαθέσιμο με άδεια CC-BY Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.

40 Διατήρηση Σημειωμάτων
Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

41 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.