Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε

Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε

Εισαγωγή στην Παιδιατρική Υπογεννητικότητα Τριανταφυλλίδου Αντιγόνη,MD,PhD Παιδίατρος Νεογνολόγος Επιμελήτρια Α Παιδιατρικής Κλινικής Νοσοκομείο Παίδων.

Παρόμοιες παρουσιάσεις


Παρουσίαση με θέμα: "Εισαγωγή στην Παιδιατρική Υπογεννητικότητα Τριανταφυλλίδου Αντιγόνη,MD,PhD Παιδίατρος Νεογνολόγος Επιμελήτρια Α Παιδιατρικής Κλινικής Νοσοκομείο Παίδων."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Εισαγωγή στην Παιδιατρική Υπογεννητικότητα Τριανταφυλλίδου Αντιγόνη,MD,PhD Παιδίατρος Νεογνολόγος Επιμελήτρια Α Παιδιατρικής Κλινικής Νοσοκομείο Παίδων ΄΄Π.κ Α Κυριακού΄’

2 Η παιδιατρική είναι η ειδικότητα της ιατρικής που ασχολείται με την υγεία των βρεφών,παιδιών και εφήβων,την αύξηση και την ανάπτυξη τους και τις ευόδωση των δυνατοτήτων τους ώστε να γίνουν φυσιολογικοί ενήλικες. Δεν επικεντρώνεται μόνο σε συγκεκριμένα οργανικά συστήματα και βιολογικές διεργασίες,αλλά και στις επιρροές περιβαλλοντικές και κοινωνικές που συμβάλλουν κατά πολύ στη σωματική, συναισθηματική και πνευματική υγεία και κοινωνική ευμάρεια των παιδιών και των οικογενειών τους. Η παιδιατρική κατοχυρώθηκε ως ξεχωριστή ειδικότητα εδώ και περισσότερο από 1 αιώνα σαν αποτέλεσμα της διαπίστωσης ότι τα προβλήματα υγείας των παιδιών διαφέρουν από εκείνα των ενηλίκων και του γεγονότος ότι η απάντηση των παιδιών στη νόσο και στο stress διαφέρει ανάλογα με την ηλικία του.

3 Οι παιδίατροι είναι οι αντιπρόσωποι των παιδιών ανεξάρτητα από φυλή, θρησκεία, φύλο, εθνικότητα ή τοπικά, κρατικά και εθνικά σύνορα. Τα παιδιά δεν μπορούν να αντιπροσωπευθούν μόνα τους και να υπερασπίσουν τον εαυτό τους. Είναι από τους πιο ευάλωτους και μη προνομιούχους πληθυσμούς σε μια κοινωνία και έτσι οι ανάγκες τους χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Η οικουμενική μορφή της παιδιατρικής είναι πιο πολύ επιτακτική στις ημέρες μας αφού τα όρια ανάμεσα σε ανεπτυγμένες ή βιομηχανικές χώρες και αναπτυσσόμενες ή χαμηλού εισοδήματος χώρες τείνουν να εξαλειφθούν λόγω της ασύμμετρης προόδου μέσα και ανάμεσα στις χώρες.

4 Παγκόσμια ο πληθυσμός των παιδιών αντιπροσωπεύει 1,8 δισεκατομμύρια(παιδιά ηλικίας <15 ετών)(δηλαδή περίπου το 28% του συνολικού πληθυσμού της γης. Το 2003 υπολογίστηκαν παγκόσμια 133.000.000 γεννήσεις από τις οποίες το 90%(120.000.000) αφορούσε στις αναπτυσσόμενες χώρες.Το 3% ήταν στις ΗΠΑ.

5 Τα προβλήματα υγείας των παιδιών διαφέρουν ευρέως ανάμεσα αλλά και μέσα στους πληθυσμούς των κρατών και εξαρτώνται από παράγοντες που συχνά σχετίζονται μεταξύ τους. Αυτοί οι παράγοντες είναι: -Οικονομικές συνθήκες(οικονομικές ανισότητες) -Μορφωτικοί, κοινωνικοί παράγοντες και παράγοντες που σχετίζονται με τα ήθη και τα έθιμα -Επίπτωση και οικολογία των λοιμογόνων παραγόντων και των ξενιστών τους -Το κλίμα και η γεωγραφία κάθε περιοχής -Αγροτική οικονομία και πρακτικές(διατροφικές πηγές) -Βαθμός βιομηχανοποίησης και αστικοποίησης -Γονιδιακή συχνότητα ορισμένων νοσημάτων -Κοινωνικές δομές και δομές υγείας που υπάρχουν σε κάθε χώρα Το επίπεδο υγείας των παιδιών φαίνεται να σχετίζεται με το κατά κεφαλή εισόδημα μιας χώρας χωρίς αυτό όμως να είναι απόλυτο.π.χ. η Σιγκαπούρη έχει παγκόσμια την μικρότερη βρεφική και παιδική θνησιμότητα αλλά βρίσκεται στην 29 η θέση από άποψη κατά κεφαλήν εισοδήματος.

6 Επιπλέον με την παγκοσμιοποίηση και την ευρεία και εύκολη μετακίνηση των πληθυσμών τα προβλήματα υγείας δεν περιορίζονται αυστηρά στα σύνορα των κρατών αλλά μπορούν να εξαπλωθούν δυνητικά παντού π.χ. SARS,HIV λοίμωξη, εξάπλωση και πανδημίες χολέρας και εγκεφαλίτιδας από τον ιό του Δυτικού Νείλου, πόλεμος και βιοτρομοκρατία).

7 Υγεία των βρεφών Τα προβλήματα υγείας που διαμορφώνουν τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα των βρεφών αλλάζει ανά τους αιώνες; Το μεγαλύτερο ποσοστό της βρεφικής θνησιμότητας συμβαίνει τις πρώτες 28 ημέρες της ζωής και κυρίως τις πρώτες 7 ημέρες της ζωής (κυρίως την 1 η ημέρα ζωής) Στα τέλη του 19 ου αιώνα τα 200 από τα 1000 ζώντα βρέφη πέθαιναν κατά τη διάρκεια του 1 ου έτους της ζωής τους από νοσήματα όπως δυσεντερία, πνευμονία,διφθερίτιδα και κοκκύτη. Με την πρόοδο στην κατανόηση των διαφόρων νοσημάτων αλλά και με την υιοθέτηση μέτρων δημόσιας υγείας που έγιναν στο 2 ο μισό του περασμένου αιώνα η βρεφική θνησιμότητα έχει ελαττωθεί στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες.π.χ. στις ΗΠΑ η βρεφική θνησιμότητα το 1925 ήταν 75/1000 ζώντα βρέφη ενώ το 2001 ήταν 6,8/1000 ζώντα βρέφη με σταθερή βελτίωση του δείκτη από το 1958 και μετά. Ανάλογα δεδομένα ισχύουν και για τις άλλες ανεπτυγμένες χώρες έτσι ώστε κατά μέσο όρο η βρεφική θνησιμότητα σε αυτές να υπολογίζεται στο 2-4/1000 ζώντα βρέφη. Ο μέσος παγκόσμιος δείκτης βρεφικής θνησιμότητας το 2003 ήταν 52,8 θάνατοι/1000 γεννήσεις ζώντων.

8 Το επίπεδο της βρεφικής θνησιμότητας ποικίλει από χώρα σε χώρα και εξαρτάται από τη θρησκεία, το οικονομικό επίπεδο και τη βιομηχανική ανάπτυξη. Η θνησιμότητα των παιδιών(ηλικίας < 5 ετών0 οφείλεται κυρίως σε θνησιμότητα κατά τον 1 ο χρόνο ζωής. Ετσι στις ανεπτυγμένες χώρες η βρεφική θνησιμότητα (κατά μέσο όρο 5/1000 ζώντα βρέφη) αντιπροσωπεύει ποσοστό.80% της θνησιμότητας για τις ηλικίες < 5 ετών η οποία για τις χώρες αυτές υπολογίζεται ~ 6 θάνατοι παιδιών/1000 ζώντα βρέφη. Η σημαντική ελάττωση της βρεφικής θνησιμότητας ιδίως μετά το 1970 οφείλεται σε : Ανάπτυξη μονάδων εντατική νοσηλείας νεογνών που βοηθούν την επιβίωση νεογνών που γεννιούνται πρόωρα με εξαιρετικά χαμηλό και πολύ χαμηλό βάρος για την ηλικία κύησης τις πρώτες ημέρες της ζωής. Αυτά τα παιδιά μπορεί να πεθάνουν αργότερα κατά τη διάρκεια της βρεφική ηλικίας από νοσήματα απότοκα της νεογνικής περιόδου και επιπλοκών αυτής της περιόδου.

9 Το 2004 η βρεφική θνησιμότητα ήταν:  5/1000 στα βιομηχανοποιημένα κράτη  59/1000 στις ααναπτυσσόμενες χώρες  102/1000 στις χώρες της υποσαχάριας περιοχής της Αφρικής Η Φινλανδία έχει παγκόσμια τη χαμηλότερη βρεφική θνησιμότητα.(2/1000 γεννήσεις ζώντων)

10 Αίτια βρεφικής θνησιμότητ ας Τα αίτια της εξαρτώνται από το επίπεδο ανάπτυξης κάθε χώρας Στις ανεπτυγμένες χώρες τα τρία κυριότερα αίτια είναι οι συγγενείς ανωμαλίες, διαταραχές που σχετίζονται με την κύηση και το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. Στις αναπτυσσόμενες χώρες τα κυριότερα αίτια είναι τα λοιμώδη νοσήματα(στη νεογνική περίοδο το 24% των θανάτων σε αυτές τις χώρες οφείλεται σε σοβαρές λοιμώξεις και το 7% σε τέτανο). Η ασφυξία κατά τον τοκετό Οι επιπλοκές της προωρότητας

11 Παράγοντες από τη μητέρα που σχετίζονται στις περισσότερες χώρες με αυξημένη βρεφική θνησιμότητα είναι : Χαμηλό μορφωτικό επίπεδο μητέρας(ο πιο ισχυρός παράγοντας) Ανύπαντρη μητέρα ΄Εφηβη μητέρα Πολύτεκνη

12 Υγεία παιδιών ηλικίας <5 ετών Η βελτίωση της υγείας των παιδιών αυτής της ηλικιακής ομάδας οφείλεται κατά στον 20 ο αιώνα σε ; Τη χρήση απολυμαντικών Την ύπαρξη αντιβιοτικών Την ανακάλυψη και εφαρμογή των εμβολίων

13 Παγκόσμια υπάρχει διαφορά στη θνησιμότητα σε αυτές τις ηλικίες. Από το 10,8 εκατομμύρια θανάτους παιδιών που συμβαίνουν παγκόσμια το 41% συμβαίνει στις χώρες της υποσαχάριας περιοχής της Αφρικής όπου ζει <10% του πληθυσμού της γης.(171/1000 γεννήσεις ζ΄ντων 0. Το 92% των θανάτων σε αυτή την ηλικία συμβαίνει σε 42 από τις 192 χώρες της γης Μείωση της θνησιμότητας σε αυτές τις ηλικίες παρατηρείται σε όλες σχεδόν τις χώρες με εξαίρεση τις περιοχές που βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση όπου παρουσιάζεται αύξηση. Ο ρυθμός μείωσης είναι διαφορετικός ( κατά 81% στις ανεπτυγμένες χώρες, κατά 60% στις αναπτυσσόμενες κατά 44% στις λιγότερο αναπτυσσόμενες χώρες ). Η Σιγκαπούρη έχει τη μικρότερη θνησιμότητα σε αυτή την ηλικία (3/1000 γεννήσεις ζώντων ) και η Σιέρρα Λεόνε την υψηλότερη (283/1000). Διεθνώς κυμαίνεται σε <5/1000 γεννήσεις ( Κράτη της Δυτικής Ευρώπης, Ιαπωνία, Σιγκαπούρη 0

14 Αίτια παιδικής θνησιμότητας Διαφέρουν από χώρα σε χώρα Στις αναπτυσσόμενες χώρες το 665 των θανάτων οφείλεται σε λοιμώδη και παραστικά νοσήματα. Στις 42 χώρες της γης όπου σημειώνεται το 90% των θανάτων τα αίτια κατά φθίνουσα σειρά είναι; Διαρροικά νοσήματα Πνευμονία Ελονοσία AIDS Ιλαρά Κοκκύτης Τέτανος Υποσιτισμός Νεογνικά αίτια κατά 33% Οι θάνατοι από λοιμώδη νοσήματα έχουν άμεση σχέση με την φτώχεια και την απουσία οργανωμένων υπηρεσιών δημόσιας υγείας. Οι περισσότεροι από αυτούς τους θανάτους μπορεί να προληφθούν με χαμηλό κόστος με μέτρα κοινωνικής πολιτικής δημόσιας υγείας και ιατρικών παρεμβάσεων

15 Στις ανεπτυγμένες χώρες τα κυριότερα αίτια είναι: ◦ Ατυχήματα(33% των θανάτων) ◦ Συγγενείς ανωμαλίες (11%) ◦ Κακοήθειες (8%) ◦ Δολοφονίες(7%) Η σημαντική ελάττωση στις ανεπτυγμένες χώρες οφείλεται : ◦ Στη βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και διαβίωσης ◦ Στον εμβολιασμό για λοιμώδη νοσήματα ◦ Στη χρήση διαλυμάτων για από του στόματος ενυδάτωση(ελάττωση των θανάτων κατά 1,5 εκατομμύρια παιδιά το χρόνο)

16 Νοσηρότητα των παιδιών Στις ανεπτυγμένες χώρες τα κύρια αίτια νοσηρότητας είναι;  Χρόνια νοσήματαΙστις ΗΠΑ υπολογίζεται ΄ποτι 1/5 οικογένειες έχει ένα παιδιί με ειδικές ανάγκες  Το 255 των παιδιών είναι υπέρβαρα(τριπλασιαμός του ποσοστού τα τελυταία 25 χρόνια).Η χώρα μας έχει μια από τις υψηλότερες θέσεις στην Ευρώπη.  Το χρόνια άσθμα αυξάνεται επίσης σε επίπτωση στις βιομηχανοποιημένες ΄χωρες αλλά και στα κράτη μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος  Το σύνδρομο υπερκινητικότητας-διάσπασης της προσοχής αφορά σε ποσοστό>10% των παιδιών σε πολλές χώρες όπως οι ΗΠΑ, Ν.Ζηλανδία, Αυστραλία, Ισπανία, Ιταλία, Κολομβία και Ηνωμένο Βασίλειο  Ψυχοκινητική καθυστέρηση(1-3% των παιδιών –υψηλότερο ποσοστό στις κατώτερες κοινωνικοοικονομικές ομάδες-το 73% εξ αυτών με ήπια ψυχοκινητική καθυστέρηση0  Το μετατραυματικό stress ποικίλει σημαντικά σε επίπτωση στις διάφορες περιοχές της υφηλίθουαλλά η επίπτωσή σε παιδιά που έχουν εκτεθεί σε σοβαρό κίνδυνο είναι σημαντική(τσουνάμι,πόλεμος στο Ιρακ,Αφγανιστάν.

17 Στις ημέρες μας η παιδιατρική στρέφεται στην πρόληψη Και αντιμετώπιση ασθενειών όπως είναι η λευχαιμία, η ινοκυστική νόσος, τα νοσήματα της νεογνικής ηλικίας, οι συγγενείς καρδιακές ανωμαλίες, ψυχοκινητική καθυστέρηση, γενετικές ανωμαλίες, αυτοάνοσα νοσήματα, νεφρολογικά νοσήματα, μεταβολικές και ενδοκρινικές διαταραχές

18 Παράλληλα αυξημένη προσοχή δίνεται στη συμπεριφεριολογική και κοινωνική διάσταση της υγείας του παιδιού που περιλαμβάνει από τον επαναπροσδιορισμό των πρακτικών ανατροφής ενός παιδιού μέχρι τη δημιουργία μεγάλων προγραμμάτων που σκοπό έχουν την πρόληψη και αντιμετώπιση της κακοποίησης και της παραμέλησης των βρεφών και παιδιών. Σχεδόν όλοι οι παιδίατροι στις ημέρες μας εστιάζουν την προσοχή τους στη φυσιολογική ανάπτυξη του παιδιού,στην ανατροφή του και στην πρόληψη και αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών διαταραχών

19 Γεννητικότητα - Υπογεννητικότητα

20 Ορισμοί Γεννητικότητα ανά ηλικία είναι ο αριθμός των γεννήσεων ανά άτομο μέσα σε μια συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα κατά τη διάρκεια ενός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, συνήθως 1 χρόνος. Η ολική γεννητικότητα είναι το σύνολο όλων αυτών των κατά ηλικία δεικτών γονιμότητας ενός συγκεκριμένου χρόνου. Η γεννητικότητα γενεάς είναι το σύνολο των κατά ηλικιακών ομάδων γονιμότητας οι οποίες αντιστοιχούν στη συγκεκριμένη γενεά. Με τα υπάρχοντα δεδομένα και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η μετανάστευση προκειμένου να διατηρηθεί το μέγεθος ενός πληθυσμού θα πρέπει η ολική γεννητικότητα να είναι λίγο μικρότερη από 2,1 παιδιά ανά γυναίκα.

21

22 Στην Ευρώπη το 2005 η ολική γεννητικότητα κυμαινόταν ; 1,31-1,5 σε 15 χώρες <1,3 σε 10 χώρες Το 2004 ο χαμηλότερος δείκτης αφορούσε την ανατολική Ευρώπη, την Ιταλία, την Ελλάδα και την Ισπανία. Οι υψηλότεροι δείκτες ήταν (>2) ήταν στη Δανία, Γ αλλία, Ιρλάνδία, Νορβηγία και Τουρκία και οι χαμηλότεροι (<1.54) την Νότια και Ανατολική Ευρώπη. Πιο πρόσφατα εμφανίζεται μια αύξηση σπό το 1998 ως το 2008. Μια τάση αύξηση του δείκτη ολικής γεννητικότητας ( το 1998 ήταν 1,46 και το 2008 1,59). Μόνο 9 χώρες από τις 32 εξακολουθούν να έχουν χαμηλότερους δείκτες από το 2998 ανάμεσα στις οποίες είναι η Γερμανία, η πολωνία, Η Πορτογαλία και η Σλοβακία.. Την μεγαλύτερη αύξηση παρουσίασαν χώρες που ξεκίνησαν με δείκτη γεννητικότητας το 1998 χαμηλότερο από το 1,3( όπως η Βουλγαρία, η Ισπανία, η Τσεχία 0. Εξαίρεση σε αυτό το φαινόμενο αποτελεί η Σουηδία που το 1998 είχε δείκτη 1,5 και το 2008 1,91.

23 Αίτια της υπογεννητικότητας Η υπογεννητικότητα θα μπορούσε να εξηγηθεί ; - Διαδοχικά φαινόμενα όπως η αλλαγή στη πρόσβαση στα μέσα αντισύλληψης και η νομιμοποίηση των εκτρώσεων (Atoh,2001) -O ικονομικοί παράγοντες που αφορούν στην εκπαίδευση, την απασχόληση και τη ζωή της οικογένειας (Gauthier,2007) Αλλαγή στις συνήθειες και τις αξίες τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών (Hakim,2010).

24 Παράγοντες που επηρεάζουν την αναπαραγωγική ικανότητα Μέθοδοι αντισύλληψης H διάδοση των μεθόδων αντισύλληψης δεν φαίνεται να είναι το αίτιο της υπογεννητικότητας για τις ευρωπαϊκές χώρες δεδομένου ότι αφενός είναι γνωστές από πολλές δεκαετίες και αφετέρου η χρήση τους εξαρτάται από τις πεποιθήσεις και τα δεδομένα της αγοράς αλλά δεν φαίνεται να επηρεάζουν το δείκτη γεννητικότητας όπως φαίνεται από τη σύγκριση της γεννητικότητας ανάμεσα σε χώρες με τελείως διαφορετική επίπτωση στη χρήση μεθόδων αντισύλληψης.( Βρεταννία και Γαλλία ) Γενικά δεν φαίνεται να τεκμηριώνεται ότι η υπογεννητικότητα που παρατηρείται μπορεί να οφείλεται σε ελάττωση της γονιμότητας από κάποιο λόγο ( π. χ. η ελάττωση του αριθμού και της ποιότητας των ωαρίων των γυναικών όταν αποφασίζουν να τεκνοποιήσουν σε προχωρημένη ηλικία ).

25 Έπιλογές του τρόπου ζωής Και ο δείκτης γεννητικότητας και το ιδεατό μέγεθος της οικογένειας έχουν ελαττωθεί σε πολλές χώρες όπως και πολλά ζευγάρια αποφασίζουν να μην κάνουν παιδιά ή να κάνουν λιγότερα παιδιά. Π. χ Στην Αγγλία ο αριθμός των ζευγαριών που παρέμειναν χωρίς παιδιά διπλασιάστηκε στη γενιά 1940-1960:110 γυναίκες που γεννήθηκε το 1940 απέμεινε χωρίς παιδιά ενώ 15 γυναίκες που γεννήθηκαν το 1960 απέμεινε χωρίς παιδιά. Στις γενιές προ του 1950 ο κυριότερος λόγος για μη τεκνοποίηση ήταν ότι παρέμεναν ανύπαντρες ενώ για τις μετέπειτα γενεές πολλές γυναίκες παρέμεναν χωρίς παιδιά παρόλο που ήταν παντρεμένες.

26 Παράλληλα άλλαξε και το επιθυμητό μέγεθος οικογένειας από τους άνδρες : το 1990 το 50% των αυστριακών ηλικίας 16-24 απαντούσε ότι είναι πολύ σημαντικό για ένα ζευγάρι να έχει παιδιά και αυτό το ποσοστό μειώθηκε στο 27% το 2000. Στους άνδρες το υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης ελαττώνει την πιθανότητα να μείνουν χωρίς παιδιά σε αντίθεση με τις γυναίκες. Σε μια έρευνα στη Δανία που αφορούσε 2867 γυναίκες ηλικίας 40-79 ετών η υψηλή εκπαίδευση και σταδιοδρομία σχετίστηκε με αυξημένη πιθανότητα να είναι άτεκνες. Αυτή η πιθανότητα ελαττώνεται αν η τεκνοποίηση γίνει νωρίτερα.

27 Ένας δεύτερος παράγοντας είναι ότι τα ζευγάρια πλέον επιθυμούν λιγότερα παιδιά. Π.χ. παρόλο που ο αριθμός των οικογενειών που έχουν 1 παιδί δεν έχει ελαττωθεί στην Αγγλία έχει ελαττωθεί κατά πολύ ο αριθμός των οικογενειών που έχουν 4 ή περισσότερα παιδιά. Γενικά το μέγεθος της οικογένειας καθορίζεται αρχικά από προσωπικές επιλογές που σχετίζονται με το μορφωτικό επίπεδο, το εισόδημα,την πολιτική σταθερότητα,την δυνατότητα ή μη του συνδυασμού εργασίας και ανατροφής παιδιών και με το κατά πόσο η γυναίκα βρίσκει τον κατάλληλο σύντροφο την κατάλληλη χρονική στιγμή από άποψη γονιμότητας. Παρόλα αυτά η πλειονότητα των ζευγαριών στη Ευρώπη επιθυμούν 2 παιδιά περισσότερο από κανένα,1 ή περισσότερα από 2.

28 Υπόθεση της παγίδας της υπογεννητικότητας Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία σε χώρες που υπάρχει σοβαρή υπογεννητικότητα και οι περισσότερες οικογένειες είναι με 1 ή το πολύ 2 παιδιά για πολύ καιρό παρατηρείται μια ακόμα μεγαλύτερη τάση μείωσης των γεννήσεων λόγω της αρνητικής θέσης του πληθυσμού, της επιθυμίας των νεαρών ζευγαριών για μικρό μέγεθος οικογένειας αφού έτσι έχουν μάθει να ζουν και του χαμηλότερου εισοδήματος των νέων συγκριτικά με τους γονείς τους.

29 Καθυστέρηση απόκτησης 1 ου παιδιού Αυτό σημαίνει ότι τα περισσότερα ζευγάρια φθάνουν στην ηλικία της εμμηνόπαυσης της γυναίκας χωρίς να έχουν ολοκληρώσει το επιθυμητό μέγεθος οικογένειας. Το 2000 η ηλικία απόκτησης του 1 ου παιδιού ήταν 28-29 ετών ενώ στις αρχές του 70 η ηλικία 24-25 ετών. Ακόμα και στις ανατολικές χώρες όπου οι γυναίκες συνήθιζαν να τεκνοποιούν σε ακόμα μικρότερη ηλικία παρατηρείται παράταση της ηλικίας απόκτησης του 1 ου παιδιού. Από τις αρχές του 1980 τα ζευγάρια παντρεύονταν και αποκτούσαν παιδιά σε μεγαλύτερη ηλικία εν μέρει λόγω των σπουδών και παράτασης της ηλικία που αυτές ολοκληρώνονταν. Παρόλα αυτά καθυστέρηση της τεκνοποίησης από μόνη της δεν αρκεί για να εξηγήσει την υπογεννητικότητα π. χ. στη Γαλλία όπου ο ολικός δείκτης γονιμότητας είναι 2,1 η μέση ηλικία τεκνοποίησης ‘ είναι υψηλή.

30 Παράγοντες που σχετίζονται μεν την καθυστέρηση απόκτησης 1 ου παιδιού είναι:  Αστάθεια των σύγχρονων σχέσεων  Ελάττωση του ιδεατού μεγέθους οικογένειας  Η αύξηση της πυκνότητας του πληθυσμού  Πίεση λόγω της παγκοσμιοποίησης της αγοράς εργασίας για αλλαγή τόπου διαμονής και εργασίας χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι οικογενειακές συνθήκες. Σε επίπεδο ατομικό οι παράγοντες φαίνεται να είναι διαφορετικοί; Ανάμεσα στις γυναίκες ηλικίας 33 ετών που σχεδίαζαν να συλλάβουν και οι σύντροφοι τους ήταν στο ανώτερο εισοδηματικό τέταρτο το 74% ανέφεραν ότι καθυστερούν λόγω του συντρόφου τους, το 52% είχε άλλες βλέψεις για τη ζωή τους και το 32% καθυστερούσε λόγω δουλειάς ή εκπαίδευσης..Σε άλλες μελέτες αναφέρονται και επιπρόσθετοι λόγοι όπως η αυξημένη εκπαίδευση, η αύξηση των εργαζόμενων γυναικών και η έλλειψη υποστηρικτικών δομών από την πολιτεία.

31 Μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης της υπογεννητικότητας Οι πολιτικές που είναι ευνοϊκές για την οικογένεια θα μπορούσαν να αυξήσουν την γεννητικότητα ;

32 Πολλά κράτη με αυξημένο ποσοστό εργαζόμενων γυναικών έχουν υιοθετήσει πολιτικές που αποκαθιστούν την ισορροπία ανάμεσα σε εργασία και οικογενειακή ζωή,σε μια προσπάθεια αύξησης του δείκτη γεννητικότητας Οι δείκτες γεννητικότητας είναι υψηλότεροι στις ευρωπαϊκές χώρες του Βορρά όπου όμως περισσότερες γυναίκες εργάζονται έξω από το σπίτι τους συγκριτικά με τον αριθμό των γυναικών στις νότιες χώρες. Στις χώρες του νότου όμως; -Τα επίπεδα της υποστήριξης για φύλαξη του παιδιού είναι χαμηλά -Υπάρχουν εμπόδια για part time δουλειά. -Φτωχή υποστήριξη από το κράτος για τις οικογένειες και τους νεαρούς ενήλικες,οι οποίοι αναγκάζονται να μείνουν στο πατρικό σπίτι.

33 Η υιοθέτηση υποστηρικτικών πολιτικών πριν από τη γέννηση του παιδιού, όπως π.χ. στη Γαλλία οι οποίες περιλαμβάνουν κοινωνικά κίνητρα για εγκυμοσύνη και ανατροφή παιδιού έχει βρεθεί ότι αυξάνουν τον αριθμό των γεννήσεων βραχυπρόθεσμα αλλά όχι μακροπρόθεσμα. Επίσης η υιοθέτηση ακραίων πολιτικών όπως η απαγόρευση των εκτρώσεων με νόμο όπως στη Ρουμανία μπορεί να έχει δυσμενείς συνέπειες για την υγεία(αύξηση του αριθμού των παράνομων εκτρώσεων)

34 Ιδανικά μια οικονομική υποστηρικτική πολιτική θα πρέπει να περιλαμβάνει -ενίσχυση για τα έξοδα ανατροφής του παιδιού, για την Παρακολούθηση και διατήρηση της υγείας του και -υποστηρικτικά μέτρα για την ανάπτυξη και την ενίσχυση της απασχόλησης των γυναικών -υποστήριξη της ισότητας των 2 φύλων. Συχνά η αύξηση της γεννητικότητας δεν είναι ο πρωταρχικός στόχος τέτοιων μέτρων αλλά είναι ένα θετικό συνακόλουθο. Σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες όπου υιοθετήθηκαν τέτοια μέτρα όπως η Δανία και η Ισλανδία ελαττώθηκε η διαφορά ανάμεσα στην επιθυμητή και στην πραγματική γεννητικότητα.

35 Αποτελεσματικότητα Η αποτελεσματικότητα κάθε πολιτικής που προσβλέπει άμεσα ή έμμεσα στην αύξηση της γεννητικότητας εξαρτάται από την επίδρασή της σε : Ελάχιστο αριθμό γεννήσεων = συνολικός αριθμός γεννήσεων που αντιστοιχούν σ μια γενεά Τον ρυθμό των γεννήσεων = μέση ηλικία της γυναίκας όπου επιτυγχάνεται επιτυχής γέννηση παιδιού. Οι αλλαγές στο συνολικό αριθμό των γεννήσεων από κάθε γενεά αντικατοπτρίζουν τα μακροχρόνια αποτελέσματα μιας πολιτικής ενώ οι αλλαγές στο ρυθμό των γεννήσεων τα βραχυπρόθεσμα.

36 Οι περισσότερες πολιτικές έχουν μεγαλύτερη επίδραση στο ρυθμό των γεννήσεων.π.χ. γη αύξηση των παροχών για τα παιδιά στην Αγγλία από τη μια αύξηση τον αριθμό των παιδιών που γεννά κάθε γυναίκα αλλά αύξησε και τον αριθμό γυναικών που τεκνοποιούν σε πολύ νεαρή ηλικία. Στη Σουηδία η χορήγηση του 80% των αποδοχών αν η απόκτηση του 2 ου παιδιού γίνει μέσα σε 24 μήνες από την απόκτηση του 1 ου είχε καλή ανταπόκριση σε όλα τα κοινωνικά και μορφωτικά στρώματα.

37 Άλλα μέτρα που βοηθούν στον αρμονικό συνδυασμό εργασίας και οικογένειας είναι : Δικαίωμα απουσίας από τη δουλειά Παροχή υπηρεσιών φύλαξης και ανατροφής των παιδιών Δυνατότητα part-time εργασίας Η αποτελεσματικότητα αυτών των μέτρων είναι συζητήσιμη χωρίς να σημαίνει ότι δεν πρέπει να γίνεται κάθε δυνατή προσπάθεια υποστήριξης των οικογενειών ώστε να τεκνοποιήσουν και να μεγαλώσουν σωστά το παιδί τους.

38 Υπολογιζόμενη επίδραση των πολιτικών για την οικογένεια στη γεννητικότηταΠαρέμβασηΜελέτηΑποτέλεσμα Εισοδηματική πολιτική ( άμεση οικονομική ενίσχυση ): Καθαρή οικονομική υποστήριξη σε οικογένειες με παιδιά υπολογιζόμενη σαν τη διαφορά στο φόρο των ανύπαντρων ατόμων με μέσο εισόδημα και στο φόρο μιάς οικογένειας με παιδιά ηλικία 4 και 6 ετών ίδιου εισοδήματος Blanchet and Ekert –Jaffe(1994) Η αύξηση αυτού του ποσού κατά 25% οδήγηε σε μακροπρόθεσμη αύξηση στη γενηητικότητα κατά 0,05 παιδιά / γυναίκα Gauthier and Hatzius919970 Λόγοι για μικρή αποτελεσματικότητα του μέτρου : 1. Η μεταφορά αυτού στου εισοδήματος στις οικογένειες ελάχιστα επηρεάσε το κόστος ανατροφής των παιδιών 2 Η συμπληρωματικότητα ανάμεσα στην υποστήριξη σε χρήμα, είδος και χρόνο και η συνέχιση αυτής της πολιτικής καθόλη τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας 3. Άλλοι παράγοντες που έχουν σημασία ; ισορροπία εργασίας – οικογένειας, συνη΄θειες, σχέσεις δύο φύλων

39 ΠαρέμβασηΜελέτηΑποτέλεσμα Πολιτικές που αφορούν την εργασίαΜελέτες που δείχνουν πολύ μικρέα αλλαγές Αύξηση κατά μια εβδομάδα της άδειας ανατροφής θα αύξαινε την ολική γεννητικότητα κατά 0,3% Castles(2003) Αύξηση κατά μια μονάδα του ποσοστού του επιδόματος που χορηγείται κατά την άδεια ανατροφής ή του καθαρού εισοδήματος των οικογενειών αυξάνει τον ολικό δείκτη γεννητικότητας κατά 0,9-1% αντίστοιχα Di Prete et al (2004) H αρνητική συσχέτιση που υπάρχει ανάμεσα στο μορφωτικό επίπεδο και στη ολοκλήρωση της γονιμότητας είναι ανθεκτική σε τέτοιες πολιτικές Del Bocca et al(2007) Λαμβάνοντας υπόψη την άδεια της μητέρας και άλλους παράγοντες άδεια ανατροφής που χορηγείται στον πατέρα σχετίζεται θετικά με την συνέχιση της τεκνοποίησης (Neyer and Anderson,2008;Duvander et al,2010) Όλα τα είδη υποστηρικτικών μαζίΜελέτες που έδειξαν καμμιά διαφορά : Ηα nk α nd Κ reuenfed(2002) Α nderson et al(2004)(Sweden) Ε kert-Jaffe et al (2002) Ελάττωσε τη διαφορά στη γεννητικότητα ανάμεσα στις κοινωνικές ομάδες

40 Υπογεννητικότητα στην Ελλάδα Ο αδρός δείκτης γεννητικότητας στην Ελλάδα και οι γεννήσεις ακολουθούν παράλληλες σχεδόν πορείες. Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια έχουν μια μικρή πτωτική πορεία και στη συνέχεια μειώνονται ταχύτατα τη δεύτερη περίοδο της μαζικής μετανάστευσης στο εξωτερικό(1966-19730 για να ανορθωθούν προσωρινά ελαφρώς την επόμενη πενταετία. Στη συνέχεια οι δείκτες αυτοί θα καταρρεύσουν το 1980-1990 για να σταθεροποιηθούν σε χαμηλά επίπεδα(100.000 γεννήσεις ετησίως, 10%) παρόλο που μια μικρή άνοδος σημειώνεται την τελευταία πενταετία. Ο συνθετικός δείκτης γεννητικότητας ο οποίος δεν επηρεάζεται όπως ο αδρός δείκτης από τη σύνθεση του πληθυσμού ανά φύλο και ηλικία έχει διαφορετική πορεία.Έτσι ο συνθετικός δείκτης συγκρατείται σε υψηλά επίπεδα μέχρι το 1980-1981(μέγιστη τιμή 2,421 παιδιά /1000 γυναίκες το 1967,ελάχιστη 2.090 το 1981) για να καταρρεύσει στη συνέχεια λαμβάνοντας τιμές κάτω από το όριο αναπαραγωγής φθάνοντας στα τέλη του 1990 στο χαμηλότερο σημείο του(1246 παιδιά/1000 γυναίκες.

41 Βάσει διαγενεακών συγκρίσεων φαίνεται ότι η συρρίκνωση της αναπαραγωγής των Ελληνίδων είχε ήδη αρχίσει από τις αρχές του αιώνα μας και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η τάση αυτή είχε σαν αποτέλεσμα τη μη αντικατάσταση ακόμα και των γενεών του μεσοπολέμου Κατ επέκταση εκείνο που διαφοροποιεί την πορεία της γονιμότητας στη χώρα μας σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες δεν είναι μόνο η υστέρηση στο χρόνο που εκδηλώνεται η συρρίκνωση του πληθυσμού στις διαδοχικές γενεές αλλά και η μη αναστροφή των πτωτικών τάσεων της γονιμότητας στις γενεές 1915/1920 -1930/1935,αναστροφή που χαρακτηρίζει το σύνολο σχεδόν των χωρών της ηπείρου με εξαίρεση ορισμένες χώρες του ευρωπαϊκού νότου και της ανατολικής Ευρώπης οι οποίες δεν γνώρισαν το μεταπολεμικό baby boom.

42 Οι γυναίκες που γεννήθηκαν στη χώρα μας από το 1930 - 1960 περιορίζουν προοδευτικά τη γονιμότητα τους(κάνουν δηλαδή λιγότερα παιδιά αλλά τεκνοποιούν όλο και σε μικρότερη ηλικία. Οι πτωτικές τάσεις στην ηλικία της τεκνογονίας ανατρέπονται στη συνέχεια και τα νέα ζευγάρια τεκνοποιούν σε όλο και μεγαλύτερες ηλικίες συνεχίζοντας παράλληλα να περιορίζουν και τον αριθμό των παιδιών που επιθυμούν και φέρνουν στον κόσμο.

43 Το μοντέλο με περιορισμένο αριθμό παιδιών τείνει να κυριαρχήσει στη χώρα μας Οι τάσεις και οι αντιλήψεις αλλάζουν προοδευτικά και τα νέα ζευγάρια( οι γυναίκες και οι άνδρες που γεννήθηκαν μετά το 1950- 1960) τείνουν να υιοθετήσουν διαφορετικές συμπεριφορές από εκείνες των προηγούμενων γενεών. Τα καταναλωτικά πρότυπα δεν διαφέρουν σε τίποτα εκείνων των βοριοευρωπαικών χωρών Η επίδραση της εκκλησίας(πολύ πιο διακριτική στον τομέα αυτό σε σχέση με τον καθολικισμό) ατονεί και η επιρροή της προσκρούει στο κατώφλι της ιδιωτικής ζωής. Κατά συνέπεια και στη χώρα μας συρρέουν οι υλικοί,πολιτισμικοί και θεσμικοί όροι που επιτρέπουν την ανάδυση ενός κυρίαρχου προτύπου που διαχέεται ταχύτατα στην Ευρώπη.

44 Πόσο εφικτή είναι η αλλαγή ; Η όποια αλλαγή προυποθέτει την συνύπαρξη δύο συνθηκών: Αλλαγή των κυρίαρχων αξιών και αντικατάστασή τους από αξίες που ευνοούν την τεκνογονία(δηλαδή την ύπαρξη οικογένειας με περισσότερα από 2 παιδιά) Ύπαρξη οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών που να επιτρέπουν την υλοποίηση ενός τέτοιου επιθυμητού μοντέλου οικογένειας


Κατέβασμα ppt "Εισαγωγή στην Παιδιατρική Υπογεννητικότητα Τριανταφυλλίδου Αντιγόνη,MD,PhD Παιδίατρος Νεογνολόγος Επιμελήτρια Α Παιδιατρικής Κλινικής Νοσοκομείο Παίδων."

Παρόμοιες παρουσιάσεις


Διαφημίσεις Google