Παιδί & Internet Πολύτιμο εργαλείο ή Ναρκοπέδιο; Εγνατίας 96, Πυλαία 2310 330.444 Μουσαφείρης Κωστής, Παιδίατρος Αντιπρόεδρος GreekLUG

Παρουσίαση με θέμα: "Παιδί & Internet Πολύτιμο εργαλείο ή Ναρκοπέδιο; Εγνατίας 96, Πυλαία 2310 330.444 Μουσαφείρης Κωστής, Παιδίατρος Αντιπρόεδρος GreekLUG"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Παιδί & Internet Πολύτιμο εργαλείο ή Ναρκοπέδιο; Εγνατίας 96, Πυλαία 2310 330.444 Μουσαφείρης Κωστής, Παιδίατρος Αντιπρόεδρος GreekLUG kvisitor@gnugr.org

2 Μόνο κίνδυνοι στο Internet; Ποια είναι τα καλά του Internet ; Δημιουργικότητα και Παραγωγικότητα. Ενημέρωση/ Ψυχαγωγία/ Μόρφωση/ Γλωσσομάθεια / Επικοινωνία Γεφυρώνει αποστάσεις, κοινωνικές διαφορές Για τα σημερινά παιδιά: αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής! Στα ΑΕΙ και στο χώρο εργασίας: γνώση PC & Internet απαραίτητη!αι απαραίτητη.

3 Πώς να αποκομίσουμε τα καλά του Internet; Χρήση με κανόνες και μέτρο! Απλές και λογικές συμβουλές. ΟΧΙ απαγόρευση και ενοχοποίηση Λίγη ειδημοσύνη και πολλή ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ! Ας εκμεταλλευθούμε την τεχνολογία!

4 Μια ματιά στις εφημερίδες...

5 Internet: κατεβάζουμε ότι κείμενο θέλουμε; Όλα τα κείμενα καλύπτονται από άδειες πνευματικών δικαιωμάτων που ορίζουν τι ακριβώς μπορεί να κάνει ο χρήστης με αυτά! ΔΕΝ επιτρέπεται να κατεβάζουμε ότι θέλουμε και να το χρησιμοποιούμε, παρά μόνο με την άδεια του κατόχου του Copyright! Το Copyright μας καθιστά υπόλογους στα μάτια του Νόμου... Η λύση: χρήση κειμένων υπό Άδειες Ελεύθερου περιεχομένου (,, κλπ.)

6 Εργαλεία για ελεύθερα κείμενα/ βιβλία

7 Internet: κατεβάζουμε ότι μουσική ή φωτογραφίες/ εικόνες θέλουμε; Είναι πνευματικά δημιουργήματα που συχνά συνοδεύονται από τους γνωστούς περιορισμούς του copyright! Το πιο πιθανό είναι πως ΔΕΝ επιτρέπεται η χρήση, η διανομή, ή το κατέβασμά τους! Για εικόνες, είναι πλέον πανεύκολο να αναζητούμε με τις μηχανές αναζήτησης εκείνες που συνοδεύονται από άδεια Για τη μουσική, τη λύση δίνουν τα μουσικά αρχεία υπό άδεια !

8 Eικόνες/ ταινίες χωρίς copyright

9 Ιστοσελίδες με ελεύθερη μουσική

10 Web: θεμιτό να κατεβάζουμε ότι software θέλουμε; Ο άδειες χρήσης του λογισμικού που συνοδεύουν το λογισμικό ορίζουν ακριβώς τι επιτρέπεται και τι όχι! Μόνο το Ελεύθερο Λογισμικό με τις άδειες χρήσης που το συνοδεύουν (*), επιτρέπει στον χρήστη να το κατεβάζει, να το διαδίδει, να έχει πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα, ή και να το τροποποιεί! Ηθικά και παιδαγωγικά απαραίτητο να διδάξουμε στα παιδιά την κουλτούρα νομιμόμητας από νωρίς! Να αναζητούν πάντα ελεύθερα προγράμματα και ανοικτό περιεχόμενο! (*) GNU GPL, GNU LGPL, X11, Affero GPL, κλπ.

11 Το GNU/Linux δίνει λύση! Πολλές διανομές (διαφορετικές εκδόσεις GNU/Linux) προσφέρουν Αποθετήρια Εφαρμογών Εκεί μπορεί κανείς να βρίσκει ελεύθερα, έτοιμες προς εγκατάσταση, όσες εφαρμογές θέλει!

12 Τι ακριβώς κάνει το Internet επικίνδυνο; Αίσθηση ελεύθερης έκφρασης ΧΩΡΙΣ τις ευθύνες που ίσως θα προκαλούσαν τα σχόλια. Αίσθηση ελεύθερης έκφρασης ΧΩΡΙΣ τις ευθύνες που ίσως θα προκαλούσαν τα σχόλια. Αίσθηση “ψευδούς προσωπικότητας” Αίσθηση “ψευδούς προσωπικότητας”: Μπορούμε να προσποιηθούμε πως είμαστε ότι θέλουμε, χωρίς κανείς να μπορεί να μας ελέγξει. Αίσθηση ανωνυμίας Αίσθηση ανωνυμίας: Κανείς δεν ξέρει τι κάνουμε και ποιες σελίδες επισκεπτόμαστε!

13 “Ανωνυμία” στο Web; Δεν καταλάβατε καλά!

14 Από τι να προφυλάξουμε τα παιδιά; Κακές παρέες στο Web (IRC, Groups, Mailing Lists) Κακές γνωριμίες online (Facebook, MSN, Badoo) Ανάρμοστο περιεχόμενο: Πορνογραφία, Φυλετικό μίσος, Ρατσισμός, Τζόγος, Εξτρεμισμός,... Ηλεκτρονικό έγκλημα: εκφοβισμός (Cyberbullying), κλοπή ταυτότητος, απάτες

15 Από τι να προφυλάξουμε τα παιδιά; Κίνδυνοι ασφάλειας : ιοί, κακόβουλα λογισμικά (trojans, worms, keyloggers, phishing mails, κλπ) Κακή χρήση διαδικτύου : χρήση αριθμού κινητού τηλεφώνου, πιστωτικής κάρτας, προσωπικών στοιχείων. Ψυχολογικά προβλήματα: Εθισμός, Μειωμένη κοινωνικότητα, Κακή επικοινωνία με οικογένεια. Παράνομη χρήση Διαδικτύου: Κατέβασμα σπασμένων PC-games / Σπασμένου Λογισμικού / Μουσικής με πνευματικά δικαιώματα)

16 Μια ματιά στις εφημερίδες...

17

18

19 Ρόλος των γονέων; ηφιακοί γηγενείς Παιδιά = “Ψηφιακοί γηγενείς”. Ψηφιακοί πρόσφυγες Εμείς = “Ψηφιακοί πρόσφυγες” Εμείς πρέπει να ενημερωθούμε/ να προσαρμοσθούμε, ξεπερνώντας την τεχνοφοβία μας. γνώση ΔΕ χρειάζεται οι γονείς να γίνουμε “ειδικοί” στην Πληροφορική. Χρειάζεται απλά εξοικείωση! Το κλειδί είναι η γνώση! Τα προβλήματα με τη χρήση του Web, ΔΕΝ εμφανίστηκαν τώρα, αλλά προϋπήρχαν του μέσου. Άλλαξε απλώς ο τρόπος που το πρόβλημα μπορεί να μας “χτυπήσει” την πόρτα: μέσα από την οθόνη του PC!

20 Ρόλος των γονέων; Τα παιδιά θεωρούν το Internet ασφαλές και διασκεδαστικό. ΤΙΠΟΤΕ ΣΤΗ ΖΩΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ “ΑΠΟΛΥΤΩΣ” ΑΣΦΑΛΕΣ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ Πρέπει να τους πούμε όμως ότι ΤΙΠΟΤΕ ΣΤΗ ΖΩΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ “ΑΠΟΛΥΤΩΣ” ΑΣΦΑΛΕΣ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ. Το Internet δεν αποτελεί εξαίρεση.... Όπως στη ζωή, έτσι και στο Internet πρέπει να παίρνουμε μέτρα ασφαλείας, για το καλό μας και το καλό της οικογενείας μας.

21 Ρόλος του Σχολείου & των φίλων; Ο ρόλος του Σχολείου: Εκπαιδευτικός: Διδασκαλία Πληροφορικής, χρήσης του PC, προγραμμάτων ΕΛ/ΛΑΚ και του πλαισίου νομιμότητας! Επιμορφωτικός: Παρουσίαση σκοπών χρήσης των Η/Υ και προώθηση χρήσης του Web και του Ελεύθερου Λογισμικού ως εργαλείου γνώσης. Ο ρόλος των φίλων: Συνήθως, τα παιδιά παρασύρουν το ένα το άλλο, αγνοώντας το μέγεθος των κινδύνων και νομίζοντας πως μπορούν να τους αντιμετωπίσουν.

22 “Σημάδια” ότι κάτι δε πάει καλά; Πολλές ώρες στο Ίντερνετ και καθόλου με τα σχολικά μαθήματα και τις εργασίες. Αδυναμία / Διαταραχές του ύπνου. Ανήσυχο βλέμμα/ συμπτώματα κατάθλιψης. Γενική αδιαφορία για εξωτερ. δραστηριότητες, μουσική, κλπ Δυσκολία κοινωνικοποίησης στον πραγματικό κόσμο Προβλήματα συγκέντρωσης στην ανάγνωση, ακόμα και εξωσχολικών βιβλίων. Στήσιμο “ηλεκτρονικής κρυψώνας” (κρυπτογράφηση φακέλλων & αρχείων).

23 “Σημάδια” ότι κάτι δε πάει καλά; Ελαχιστοποιεί το παράθυρο στην οθόνη, κάθε φορά που ο γονιός πλησιάζει (έχει κάτι να κρύψει;) Περνά πολύ χρόνο μόνο του online (online σχέσεις;) Υπερβολική χρήση chat rooms και Instant Messaging (οι ξένοι με τους οποίους μιλά μπορεί να έχουν λίαν πονηρά κίνητρα...) Υπερβολική χρήση άλλης τεχνολογίας (αρχίζει ξαφνικά να σκανάρει φωτογραφίες;/ να “καίει” CD και DVD ;)

24 Πως αντιδρούμε; Οδηγός για γονείς (1) Ηλικίες >18 : ο γονέας μπορεί να δράσει μόνο σαν σύμβουλος! Το παιδί είναι πια ενήλικας, με πλήρη ευθύνη των πράξεών του. Ηλικίες <18 : συμφωνήστε μέτρα προστασίας/αντιμετώπισης κρίσεων Χωριστά προφίλ χρήστη (λογαριασμοί), χωρίς δικαιώματα διαχειριστή για τα παιδιά! Δημιουργείστε ένα ΚΟΙΝΟ οικογενειακό e-mail ΔΕ συναντάμε ΠΟΤΕ στον φυσικό κόσμο αυτούς που συναντάμε στο Διαδίκτυο ! (“Φίλοι” του Web = ΆΓΝΩΣΤΟΙ)

25 Πως αντιδρούμε; Οδηγός για γονείς (2) Βάλτε κανόνες : τι προσωπικά στοιχεία μπορούν να δίνουν στο Διαδίκτυο (ΠΟΤΕ δε δίνουμε τον προσωπικό μας κωδικό, ΟΥΤΕ στον καλύτερο μας φίλο!) και ορίστε ποια sites μπορούν να επισκέπτονται Εξερευνήστε το Διαδίκτυο και μόνοι σας (για να μάθετε) ή, καλύτερα, μαζί με το παιδί. Εξηγήστε γιατί δεν επιτρέπετε κάποιες ενέργειες ή την πρόσβαση σε κάποιες ιστοσελίδες. ΜΗΝ απαγορεύετε την πρόσβαση στο Διαδίκτυο.

26 Πως αντιδρούμε; Οδηγός για γονείς Πως αντιδρούμε; Οδηγός για γονείς (3) Το PC στο σαλόνι - ΟΧΙ στο δωμάτιό τους Κάντε το Διαδίκτυο μία οικογενειακή υπόθεση. Βρείτε ιστοσελίδες κατάλληλες και Εξερευνήστε τις μαζί με τα παιδιά. Μάθετε στα παιδιά να προστατεύουν την ιδιωτική τους ζωή και τα στοιχεία τους, όπως και στην πραγματική ζωή: ότι πληροφορίες ανεβάσουν στο Ίντερνετ, ΠΑΥΟΥΝ να είναι προσωπικές. Είναι πια προσβάσιμες από ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ! Μάθετέ τους να σας εμπιστεύονται και να σας μιλάνε για τις εμπειρίες τους στο Διαδίκτυο.

27 Πως αντιδρούμε; - Οδηγός για γονείς Πως αντιδρούμε; - Οδηγός για γονείς (4) Διαφορά μεταξύ διαφήμισης και πληροφορίας! Συχνά διαλείμματα και χαλάρωση (σβηστό PC) πριν τον ύπνο. Καθίστε μαζί τους για να συνηθίσουν να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για τις σχολικές τους εργασίες.

28 Πως αντιδρούμε; Οδηγός για γονείς Πως αντιδρούμε; Οδηγός για γονείς (5) Εκπαιδεύστε τα πως να αντιμετωπίζουν το ενοχλητικό υλικό. ΔΕΝ πρέπει να απαντούν ! Πρέπει να εγκαταλείπουν αμέσως τα sites όπου νοιώθουν άβολα. Ανώνυμη κλήση στο 800 11 800 15 Ενημερώστε τα ότι οι πληροφορίες στο Διαδίκτυο ΔΕΝ είναι πάντα αξιόπιστες! Χρησιμοποιείστε προγράμματα γονικού ελέγχου (φίλτρα, προγράμματα ελέγχου) Ό,τι “ανεβαίνει” στο Διαδίκτυο ΜΕΝΕΙ ΕΚΕΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ !

29 Πως αντιδρούμε; - Οδηγός για γονείς Πως αντιδρούμε; - Οδηγός για γονείς (5) Χρησιμοποιείστε μηχανές αναζήτησης για παιδιά (π.χ. Kid Zui) Χρησιμοποιείστε browsers με ρυθμίσεις ασφάλειας (Firefox, Chromium, κλπ) Ενεργοποιήσετε ρυθμίσεις φιλτραρίσματος των sites, μέσα στον ίδιο τον browser! Προστασία από αναδυόμενα παράθυρα (pop up) απενεργοποιώντας τη Java στον υπολογιστή σας, ή χρησιμοποιείστε πρόσθετα για παρεμπόδιση των αναδυομένων.

30 Κωστής Μουσαφείρης O GreekLUG και ο Πιγκουίνος Tux ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΝ ! Κωστής Μουσαφείρης e-mail: kvisitor@gnugr.org O GreekLUG και ο Πιγκουίνος Tux ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΝ !kvisitor@gnugr.org Copyright © 2011. Δίδεται άδεια για αντιγραφή, διανομή και τροποποίηση αυτού του κειμένου, είτε υπό τους όρους της Aδείας GNU Free Documentation Licence, v. 1.2 είτε οποιασδήποτε επόμενης έκδοσης, δημοσιευμένης από το Ίδρυμα Ελεύθερου Λογισμικού (Free Software Foundation), χωρίς “invariant sections or front-cover or back-cover texts”, είτε υπό τους όρους της αδείας Creative Commons by-sa 3.0, κατ' επιλογή του χρήστη

31 Εμείς πως αντιδρούμε; Ελεύθερο Λογισμικό ! Εμείς πως αντιδρούμε; Ελεύθερο Λογισμικό ! (2) Η χρήση Ιδιόκτητου Λογισμικού πέρα από την εξάρτηση και την καθοδήγηση σε συγκεκριμένες συνήθειες-προϊόντα της σύγχρονης εποχής, κάνει την παρακολούθηση των δραστηριοτήτων του παιδιού: α) Πολυδάπανη: το κόστος απόκτησής του σχετικού λογισμικού προστασίας είναι πολύ υψηλό. β) “Αδιάκριτη”: λόγω παρεμβατικού τρόπου λειτουργίας των σχετικών προγραμμάτων. γ) Ενοχλητική: λόγω της φύσεως των προγραμμάτων. δ) Αποτρεπτική της χρήσης του υπολογιστή από το παιδί. ε) Δύσχρηστη: απαιτεί παρέμβαση τοπικά στον παιδικό υπολογιστή και δεν επιτυγχάνεται εύκολα εξ' αποστάσεως.

32 Εμείς πως αντιδρούμε; Με χρήση Ελεύθερου Λογισμικού ! Εμείς πως αντιδρούμε; Με χρήση Ελεύθερου Λογισμικού ! (3) Το Ελεύθερο Λογισμικό: επιτρέπει τον πλήρη έλεγχο του παιδικού PC και την αποτροπή των κινδύνων χωρίς προμήθεια πολυδάπανου ειδικού λογισμικού! TuxStation Για τη διασκέδαση των μικρών παιδιών, έχουμε ετοιμάσει μία ειδική έκδοση πλήρους συστήματος: το TuxStation (το βρίσκετε ΔΩΡΕΑΝ στην έδρα του Συλλόγου GreekLUG). Εργαλεία Δικτύου Ελεύθερου Λογισμικού: διατίθενται δωρεάν! Μπορεί να καταγραφεί το πλήρες ηλεκτρονικό ίχνος των δραστηριοτήτων του παιδιού στο διαδίκτυο ώστε ο γονέας να επέμβει μόνον αν χρειαστεί. GreekLUG Πραγματικές κοινότητες εθελοντών του Ελεύθερου Λογισμικού (όπως ο GreekLUG) είναι πάντα διαθέσιμες να παράσχουν τις σχετικές γνώσεις στους γονείς.

33 Ο ρόλος του Ελεύθερου Λογισμικού Ο ρόλος του Ελεύθερου Λογισμικού (4) να μπορέσει το παιδί να κατανοήσει την αληθινή πληροφορική και τη λειτουργία του υπολογιστή Βασικά χαρακτηριστικά Ελεύθερου Λογισμικού: Δίνει τη δυνατότητα, εκτός από την απλή χρήση κάποιων προγραμμάτων, να μπορέσει το παιδί να κατανοήσει την αληθινή πληροφορική και τη λειτουργία του υπολογιστή Ναμπορεί ο νέος ακόμη και να βελτιώσει ένα πρόγραμμα Η/Υ Να μπορεί ο νέος ακόμη και να βελτιώσει ένα πρόγραμμα Η/Υ, εφ' όσον φυσικά αποκτήσει ειδικές γνώσεις που απαιτούνται, και κυρίως, χαρά της συνεργασίαςτου εθελοντισμού και της ανιδιοτελούς προσφοράς γνώσης Μπορεί να ανακαλύψει τη χαρά της συνεργασίας, του εθελοντισμού και της ανιδιοτελούς προσφοράς γνώσης. εργαλείο μάθησης και έτσι μπορεί να αποτρέψει από τους κινδύνους του Διαδικτύου Με αυτή την έννοια, το Ελεύθερο Λογισμικό είναι ένα εργαλείο μάθησης και έτσι μπορεί να αποτρέψει από τους κινδύνους του Διαδικτύου. ΤΕΛΟΣ - ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ

34 TUX station: Ελεύθερο Λογισμικό Η χαρά των παιδιών με το Ελεύθερο Λογισμικό

35 Gnome Nanny: Ελεύθερο Λογισμικό με φίλτρα, για γονεϊκό έλεγχο

36 Gnome Nanny: Γονικός έλεγχος....χωρίς πτυχίο & PhD Πληροφορικής!

37 DansGuardian: Λαμπρό παράδειγμα Ελεύθερου Λογισμικού Από τα πιο ποιοτικά ΚΑΙ δωρεάν προγράμματα του είδους!

38 Παράδειγμα παιδικού Internet browser

39 FoxFilter: Πρόσθετο του Firefox για απαγόρευση πρόσβασης σε επικίνδυνα sites

40 Παράδειγμα παιδικής Μηχανής Αναζήτησης

41

42 Παράδειγμα παιδικού Internet browser

43 Παιγνίδι (από την Ε.Ε.) για τους κινδύνους στο Internet !

44 Παράδειγμα Ελληνικού ασφαλούς παιδικού blog

45 Χρήσιμοι Οργανισμοί και Ιστοσελίδες για βοήθεια http://www.saferinternet.gr/

46 Πολύτιμες Ιστοσελίδες για βοήθεια

47

48 Ενημερωτικά φυλλάδια διαθέσιμα στο Διαδίκτυο

49 Χρήσιμοι Οργανισμοί και Ιστοσελίδες για βοήθεια