Γνωριμία με τον υγρότοπο της Γιάλοβας και της ευρύτερης περιοχής

Παρουσίαση με θέμα: "Γνωριμία με τον υγρότοπο της Γιάλοβας και της ευρύτερης περιοχής"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Γνωριμία με τον υγρότοπο της Γιάλοβας και της ευρύτερης περιοχής

2 Η ομάδα μας Αργυρόπουλος Θανάσης Βεργοπούλου Μιχαέλα
Γιαννακόπουλος Νίκος Δημητρακόπουλος Νίκος Δημητρόπουλος Νίκος Δούση Ευγενία Καπράλος Δημήτρης Κάργας Γιώργος Κουρέτας Ηλίας Μαυροειδής Γιώργος Μουντανέα Βάγια Μουτζούρης Περικλής

3 Η ομάδα μας Μπούνας Κανάρης Παναγιωτακόπουλος Παναγιώτης
Παπαδέα Ρηγούλα Ροβολή Ευαγγελία Ρομπάκη Μαρία Σπανός Βασίλης Τζαμουράνη Χριστίνα Τριανταφυλλόπουλος Κωνσταντίνος Τσεκουρά Έφη Χαλικούρας Γιάννης Χριστοπούλου Βασιλική

4 Τι είναι υγρότοπος; Ο όρος υγρότοπος είναι απόδοση του αγγλικού όρου wetland. Σε γενικές γραμμές, θεωρούνται υγρότοποι, περιοχές με συγκεντρώσεις νερού είτε μόνιμες, είτε εποχιακές, κάτι ενδιάμεσο μεταξύ χερσαίων και υδάτινων συστημάτων. Έτσι, σταχυολογώντας από τη μεγάλη ποικιλία τέτοιων συγκεντρώσεων νερού στη φύση, θεωρούνται υγρότοποι τα δέλτα των ποταμών, οι λιμνοθάλασσες, τα έλη, οι ρηχές λίμνες, οι αλυκές, τα υγρολίβαδα, οι όχθες των ποταμών, οι παραλίες λιμνών, κλπ.

5 Τι είναι λιμνοθάλασσα;
Λιμνοθάλασσα ονομάζεται μια μεγάλη έκταση από λιμνάζοντα νερά, που βρίσκεται κοντά στη θάλασσα και επικοινωνεί με αυτή. Η δημιουργία των λιμνοθαλασσών γίνεται είτε από την ίδια τη φύση ή πολλές φορές και τεχνητά. Η φυσική διαμόρφωση των λιμνοθαλασσών μπορεί να προέρθει από θίνες ή προσχώσεις που αποκόβουν ένα κομμάτι της θάλασσας ή να υπάρχει ανάμεσα σε νησάκια σαν ένα σχετικά άβαθο χαντάκι ή ακόμη από τα υλικά που κατεβάζουν τα ποτάμια στις εκβολές του και τις δημιουργούμενες επιχώσεις, όπως δηλ. δημιουργήθηκαν κι οι περισσότερες λιμνοθάλασσες στην πατρίδα μας. Τα νερά των λιμνοθαλασσών είναι υφάλμυρα, από την ανάμειξη θαλάσσιου και γλυκού νερού κι έχουν θερμοκρασία διαφορετική από αυτήν της θάλασσας. Επίσης η πανίδα τους είναι σημαντικά μικρότερη από τη θαλάσσια και για όλους αυτούς τους λόγους γίνονται ένας θαυμαστός τόπος για τη διατροφή ορισμένων ειδών ψαριών.

6 256 Είδη πουλιών 34 Είδη ερπετών 28 Είδη θηλαστικών 16 Είδη ψαριών
Ο Υγρότοπος με Αριθμούς Είδη πουλιών Είδη ερπετών Είδη θηλαστικών Είδη ψαριών

7 Τα σημαντικότερα είδη Πουλιών του Υγρότοπου
Αργυροτσικνιάς Κορμοράνος Γερακίνα Ψαρόνι Φαλαρίδα

8 Τα σημαντικότερα είδη Ζώων του Υγρότοπου
Δεντροβάτραχος Αφρικάνικος Χαμελαίων Μεσογειακή Χελώνα Τυφλίτης Οχιά

9 Τα πρέπει και δεν πρέπει κατά την παραμονή μας στον υγρότοπο
Αποφύγετε τη θανάτωση ή την συλλογή ζώων Μην ανάψετε φωτιά ή τσιγάρο Αποφύγετε την ελεύθερη κατασκήνωση Μην εισέρχεστε ούτε να σταθμεύετε τροχοφόρα στην παραλία Μην τρέχετε στον παραλιακό δρόμο. Αυτόν τον δρόμο διασχίζουν συχνά χαμαιλέοντες και δε θα πρέπει να θανατώσετε (ούτε κατά λάθος) κάποιο απ' αυτό το σπάνιο είδος, που απειλείται ήδη από ένα σωρό άλλους κινδύνους ακόμα και από γάτες και σκύλους. Μην προξενήσετε ζημιά ή ανησυχία με μουσικές και φωνές στα φωλεάζοντα και μεταναστευτικά πουλιά. Μπορεί δηλαδή να τρομάξουν με την παρουσία σας και με την άτακτη φυγή τους να καταστρέψουν αυγά ή ακόμα και ν' αφήσουν τα μικρά τους απροστάτευτα στον ήλιο, στο κρύο και σε άλλους κινδύνους. Φυσικά απαγορεύεται το κυνήγι και το ψάρεμα. Μην κόβετε λουλούδια και φυτά.

10 Η φιλόξενη γωνιά της Γιάλοβας
Είναι ο πιο σημαντικός μεταναστευτικός σταθμός των Βαλκανίων (συνολικής εκτάσεως εκταρίων), γιατί όλα τα πουλιά κάνουν την πρώτη ή την τελευταία τους στάση, όταν έρχονται από τις βόρειες χώρες κατά τη φθινοπωρινή μετανάστευση και όταν έρχονται από την Αφρική κι έχουν διασχίσει τη Σαχάρα και ένα μεγάλο μέρος της Μεσογείου κατά την ανοιξιάτικη μετανάστευση (3000 χλμ.), για να πάρουν δυνάμεις (τροφή και ανάπαυση) για το μεγάλο ταξίδι τους.

11 Θέματα διατήρησης και προστασίας στη λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας
Οι κύριες απειλές είναι το ψάρεμα, η αυξημένη αλατότητα ως αποτέλεσμα της επιφανειακής και υπόγειας υδροληψίας για γεωργική χρήση το μπάζωμα του υγροτόπου και το κυνήγι. Η περιοχή αποτελεί υποψήφια Ειδική Περιοχή Διατήρησης. Παρόλο που τα τελευταία χρόνια έχει υποστεί σχετική υποβάθμιση, εντάχθηκε στο πρόγραμμα Life Natura 2000, με στόχο την προστασία της περιοχής.

12

13 Η εκδρομή στη Γιάλοβα Στο παλιό αντλιοστάσιο μας ενημέρωσαν από την ορνιθολογική εταιρία για διάφορα θέματα της λιμνοθάλασσας, όπως ότι ήταν κατά 1/3 μεγαλύτερη απ’ ότι σήμερα. Το 1950 θέριζε η ασθένεια της ελονοσίας η οποία μεταδιδόταν από τα κουνούπια. Έγινε προσπάθεια να αποξηράνουν ένα πολύ μεγάλο μέρος των υγροτόπων. Το αποτέλεσμα ήταν να χαθούν το 70% των υγροτόπων στην Ελλάδα. Το αντλιοστάσιο ήταν το κέντρο των επιχειρήσεων να γυρίσουν τα 2 βασικά ποτάμια (οΤυφλομύτης και ο Ξερολάγκαδος) που έπεφταν μέσα στη λιμνοθάλασσα προς τη θάλασσα, ώστε να πέσει η στάθμη του νερού και να αποξηρανθεί τελικά η λιμνοθάλασσα. Ευτυχώς υπήρχαν πολλά υπόγεια νερά που δεν άφησαν τη λιμνοθάλασσα να ξεραθεί.

14 Περπατήσαμε στο μονοπάτι και καταγράψαμε τις παρατηρήσεις μας

15 Ιστορική αξία της λίμνης
Η ιστορία στην περιοχή της λιμνοθάλασσας ξεκινάει από τα τέλη της νεολιθικής εποχής (περίπου π.Χ.) μέσα στη σπηλιά του Νέστορα και συνεχίζεται κατά την Ελλαδική περίοδο. Οικισμοί από εκείνη την εποχή έχουν βρεθεί κάτω από τη σπηλιά του Νέστορα, στις σπηλιές του λόφου του προφήτη Ηλία και μέσα στην κυρίως λιμνοθάλασσα. Υπολείμματα οικισμών από τη Μυκηναϊκή εποχή ( π.Χ.) βρίσκονται επίσης μέσα στη λιμνοθάλασσα, ενώ ο θολωτός μυκηναϊκός τάφος λέγεται ότι ανήκει στο γιο του βασιλιά Νέστορα, Θρασυμίδη.

16 Ιστορική αξία της λίμνης
Τα πρώτα δείγματα επανεποικισμού, μετά από εγκατάλειψη αιώνων, εμφανίζονται κατά την κλασσική-ελληνιστική περίοδο ( π.Χ.). Κάτω από τη σπηλιά του Νέστορα ήταν η πόλη του Κορυφάσιου, ενώ στο Διβάρι έχουν βρεθεί τοιχία και κτίσματα εκείνης της εποχής. Στη συνέχεια και μέχρι τον Μεσαίωνα, η περιοχή κατοικείται ελάχιστα. Τον 12ο αιώνα κατακτούν την περιοχή οι Φράγκοι, χτίζουν το Παλαιόκαστρο στην κορυφή του λόφου και κυβερνούν μέχρι το Με μικρά διαστήματα κατοχής από τους Ενετούς, η περιοχή έως το 1829 βρίσκεται υπό την κυριαρχία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η ιστορική Ναυμαχία του Ναβαρίνου χάρισε οριστικά στην Ελλάδα την ελευθερία και ανεξαρτησία της. Σήμερα, μέσα στον κόλπο υπάρχουν ακόμα τα απομεινάρια των βυθισμένων πλοίων.

17 Η εκδρομή στο παλάτι του Νέστορα

18 ‘Όλοι γύρω από την εστία συμμετείχαμε ευλαβικά στην ξενάγηση

19 Το παλάτι του Νέστορα Σήμερα Τότε
Στον αρχαιολογικό χώρο μπορείτε να δείτε ότι το παλάτι ήταν διώροφο και περιελάμβανε ένα συγκρότημα αποθηκών, ένα συγκρότημα εργαστηρίων και ένα συγκρότημα κατοικιών. Η αίθουσα του θρόνου σώζεται ακόμα και κοσμείται από πολύχρωμες τοιχογραφίες και ζωγραφικές παραστάσεις στο δάπεδο. Εδώ βρισκόταν και η πήλινη αίθουσα προσφορών που σήμερα φυλάσσεται στο αρχαιολογικό μουσείο Αθηνών. Σήμερα Τότε

20 Το πιο καλοδιατηρημένο μυκηναϊκό ανάκτορο
Πρόκειται για ένα ανάκτορο που άντεξε πάνω από τρεις χιλιετίες. Το παλάτι του Νέστορα παρέμεινε εξαιρετικά καλοδιατηρημένο διότι… καταστράφηκε από πυρκαγιά. Η φωτιά εδώ «έψησε» τις κεραμικές πινακίδες με τη γραφή της «Γραμμικής Β», που μας έδωσαν πολύτιμα στοιχεία για τη γλώσσα, τη θρησκεία, την οικονομική και κοινωνική ζωή της περιόδου.

21 Θολωτός Μυκηναϊκός Τάφος
Πολύ κοντά στο ανάκτορο του Νέστορα βρίσκεται ο θολωτός τάφος που αποδίδεται στο Νέστορα και στο διάδοχό του Θρασυμήδη. Ο επισκέπτης του συγκεκριμένου αρχαιολογικού χώρου μπορεί να αντλήσει περισσότερες πληροφορίες και από το αρχαιολογικό Μουσείο Χώρας, στο οποίο φιλοξενούνται ευρήματα που ήρθαν στο φως από τις ανασκαφές στο συγκεκριμένο χώρο (σχεδόν 4000 αρχαιολογικά ευρήματα). Στον αριστερό βράχο κάτω από το Παλαιόκαστρο βρίσκεται και η Σπηλιά του Νέστορα όπου εικάζεται πως φυλάσσονταν βόδια και άλογα από το βασίλειο του βασιλιά.

22 Κατακτήσαμε την κορυφή του θολωτού τάφου στον Εγκλιανό

23 Αναδάσωση στον Ταϋγετο
Όλοι δώσαμε ένα χεράκι και καταφέραμε να φυτέψουμε 222 δέντρα. Η δράση μας δεν περιορίστηκε στις αίθουσες του σχολείου...

24 Αξιοποιήσαμε το δημιουργικό μας ταλέντο με κατασκευές από χρησιμοποιημένα υλικά στην εκδήλωση του δήμου Καλαμάτας στον πεζόδρομο της Αριστομένους

25 Μικρά έργα τέχνης από «άχρηστα υλικά» όπως πλαστικά κουταλάκια, πιρουνάκια, σακούλες ή λίγο σύρμα

26 Ερωτήσεις Τμήμα..... 1. Από ποιον αγγλικό όρο προέρχεται η ονομασία «Υγρότοπος»; Απάντηση:………………………………………………… 2. Αντιστοιχείστε κάθε λέξη της πρώτης στήλης σε έναν αριθμό της δεύτερης στήλης! Πανίδα Υγρότοπου Αριθμός Πουλιά Ερπετά Θηλαστικά Ψάρια 3. Ποιο σπάνιο είδος ζώου συναντάται αποκλειστικά στην περιοχή της Γιάλοβας; Απάντηση:…………………………………………….. 4. Αναφέρετε τρείς σημαντικότερες απειλές καταστροφής του υγροτόπου! Απάντηση:……………………………………….. ………………………………………… 5. Για ποιο λόγο αποξηράνθηκε το 70% των υγροτόπων της Ελλάδας το 1950; Απάντηση:………………………………………….. 6. Αντιστοιχείστε κάθε λέξη της πρώτης στήλης με μία της δεύτερης στήλης! Αλμυρό νερό λιμνοθάλασσα Υφάλμυρο νερό θάλασσα Γλυκό νερό λίμνη 7. Πώς διασώθηκαν οι πινακίδες της Γραμμικής Β; Απάντηση:……………………………………………………………………………… 8. Από πότε εντοπίζονται τα πρώτα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας στην περιοχή της Βοϊδοκοιλιάς; 9. Ποιος ήταν ο διάδοχος του Νέστορα;

27 Ευρύχωρο σπήλαιο (20Χ16μ) και ψηλό μέχρι 30μ
Ευρύχωρο σπήλαιο (20Χ16μ) και ψηλό μέχρι 30μ., μεγαλοπρεπή τοιχώματα και τριγωνική περίπου είσοδο. Το σπήλαιο έχει ταυτισθεί: 1) Με το σπήλαιο, όπου ο νεογέννητος θεός Ερμής απέκρυψε την αγέλη που έκλεψε ο ίδιος από τον ΄Ηλιο-Απόλλωνα. 2) Με το σπήλαιο όπου διανυκτέρευαν τα κοπάδια των Νηλειδών και ιδιαίτερα του Νηλέως, του πατέρα του Νέστορα. Η σπηλιά μνημονεύεται και από τον Παυσανία (Δ.36,2). Η περίοδος χρήσης του σπηλαίου έχει πιστοποιηθεί στρωματογραφικά από την ύστερη Νεολιθική εποχή και ειδικότερα, κατά την πρώϊμη ή και ύστατη φάση της (4η και 3η χιλιετία π.Χ.) και, περιοδικά, κατά την Πρωτοελλαδική, τη Μεσοελλαδική και την τρίτη Μυκηναϊκή εποχή μέχρι και τους κλασικούς χρόνους. Το σπήλαιο είχε χρησιμοποιηθεί σ΄ όλη την έκτασή του κατά τις παλαιότερες περιόδους και αυτό πιστοποιείται και από τις εστίες των ίδιων περιόδων. Κατά τις αρχές της ύστερης Νεολιθικής ήταν σε χρήση αμαυρόχρωμη, ζωγραφισμένη και μελανή στιλβωτή κεραμική, ενώ κατά την ύστερη Νεολιθική περίοδο χρησιμοποιείτο εγχάρακτη και γραπτή κεραμική. Γενικά, η ποιότητα της Νεολιθικής κεραμικής κρίνεται εξαίρετη και εφάμιλλη της Θεσσαλικής. Το σπήλαιο εξερευνήθηκε το 1874 από τον Ερρίκο Σλήμαν, ο οποίος προθυμοποιήθηκε να χρηματοδοτήσει ο ίδιος ανασκαφή της Ελληνικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, προκειμένου να εξασφαλίσει μέσω αυτής την άδεια διεξαγωγής ανασκαφής στις Μυκήνες. Επίσης έρευνες-ανασκαφές διεξήχθησαν από το Γάλλο Laucent, από ιδιώτες από τον Πειραιά, υπό την εποπτεία του Κ. Κουρουνιώτου (1912), από τους C.Blegen, W. Mc.Donald και Δ. Θεοχάρη (1953) και από τον καθ. Γ. Κορρέ

28 παλάτι Νέστορος Οι αρχαιολόγοι το αποκαλούν με επιστημονική αποστασιοποίηση Μυκηναϊκό Ανάκτορο Επάνω Εγκλιανού, η πιο λαϊκή του όμως ονομασία, Παλάτι του Νέστορος, μας ξαναγυρίζει στις ομηρικές αφηγήσεις για το σοφό βασιλιά της αμμουδερής Πύλου. Ο χώρος εκ πρώτης όψεως δεν είναι τόσο εντυπωσιακός, οι ειδικοί όμως επισημαίνουν ότι το συγκεκριμένο ανάκτορο (που άκμασε από το 1300 μέχρι το 1200 π.Χ.) είναι ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα. Το ανάκτορο ήταν διώροφο και κοσμείτο με πολύχρωμες τοιχογραφίες. Καταστράφηκε από μεγάλη πυρκαγιά, που είχε ένα απρόσμενα θετικό αποτέλεσμα: «έψησε» τις κεραμικές πινακίδες του αρχείου, διατηρώντας ένα πολύτιμο σύνολο τέτοιων κειμένων που παρέχουν μοναδικές πληροφορίες τόσο για την οικονομία του μυκηναϊκού κόσμου, όσο και για τη λατρεία, την κοινωνική διάρθρωση και πολλά άλλα. Αντίγραφα αυτών των πινακίδων (τα πρωτότυπα βρίσκονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών) μπορείτε να δείτε στο Μουσείο Χώρας Τριφυλλίας, όπου εκτίθενται επίσης πολλά ακόμη ευρήματα από το ανάκτορο – τα σπαράγματα από τις τοιχογραφίες με τις πολεμικές σκηνές σίγουρα θα σας δώσουν μια ζωντανή εικόνα για την ετοιμοπόλεμη αριστοκρατική μυκηναϊκή κοινωνία.