Αντίλαλοι και ψίθυροι στο πέρασμα του Αράχθου Ποιήματα – Μύθοι – Δοξασίες – Φωτογραφίες - Σχέδια.

Παρουσίαση με θέμα: "Αντίλαλοι και ψίθυροι στο πέρασμα του Αράχθου Ποιήματα – Μύθοι – Δοξασίες – Φωτογραφίες - Σχέδια."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Αντίλαλοι και ψίθυροι στο πέρασμα του Αράχθου Ποιήματα – Μύθοι – Δοξασίες – Φωτογραφίες - Σχέδια

2 ΠΟΙΗΜΑΤΑ

3 Σε θέλω Άραχθε Δεν σ’ ήθελα παλιότερα στου Πέτα τη στροφή, Που σούτυχε την άσκοπη να δεις καταστροφή. Δεν σ’ ήθελα για σύνορο. Σε θελαν μπουνταλάδες Και χάρισαν την Ήπειρο, όλη, στους Τουρκαλάδες. Ύστερα με πολύμοχθους αγώνες με τους γκράδες, Λευτέρωσαν τα Γιάννενα και διώξαν τους αγάδες. Και στον αδερφοπόλεμο, τρα-τρα του πολυβόλου, Αχάζαν τα φαράγγια σου, δεν σ’ ήθελα καθόλου. Τώρα σε θέλω για το βουητό και το σούρισμα

4 Στης Πλάκας την ‘’κατεβασιά’’ που κάνουν τα νερά σου, Θαρρείς και είναι απόηχος από τις τόσες μάχες Με Τούρκους όπου κάνανε εδώ σε τούτες ράχες. Τους Συρρακιώτικους καημούς στους στοίχους του Κρυστάλλη Η αύρα σου της χαραυγής δροσάτη να μου ψάλλει. Kαι να μου ψάλλει απανωτά, τραγούδια του Κοτζιούλα Του Ζαλοκώστα το φιλί από τη βλαχοπούλα.

5 Στο Βασταβέτσι θα ριχτώ, ένα κερί ν’ ανάψω, Του Καστανιώτη τα δεινά απ΄ του πασά να κλάψω. -Πατρίδα αλυσόδετη! Δεν σ’ έσωσαν τα πλούτη, Σ’ ανάστησαν οι γίγαντες από τη γη ετούτη. Απ’ του Τζουμέρκου το Σταυρό – τον θρίαμβο Μπακόλα – Θα απολάψω ομορφιές απ’ τα χωριά σου όλα. Στους Καλαρρύτες θα διαβώ, Πράμαντα, Ραφταναίους, Στο Μονολίθι, Ρωμανό, στη Σκούπα, στους Ναζαίους. Στην Πλατανούσα, Δαφνωτή και στ’ άλλα τα χωριά σου, για να θαυμάσω την κομψή, φιδίσια ομορφιά σου. Στο Κορφοβούνι θα σταθώ να δω τον έρωτά σου

6 Που ζώνεις την Αρχόντισσα, σφιχτά στην αγκαλιά σου. Και τη Λιμνούλα –Ζωγραφιά- κρυφά την καμαρώνω, Με τσαρλατάνους που μισούν την τεχνική, μαλώνω. Στη Βαλαώρα στον Αϊ-Λια θ’ ανέβω κάποια μέρα να δω το πώς δροσολογείς τον κάμπο πέρα ως πέρα. Σε θέλω για τους θρύλους σου και για τη γέφυρά σου Που κρύβεις τη μαστόρισσα κάτω από τα νερά σου. Οι ιστορίες σου πολλές, μιλιούνια οι ήρωές σου Που ήπιαν και θεριέψανε, νερό απ’ τις πηγές σου. Το ήθελα μα δεν μπορώ να τους απαριθμήσω Και τύμβο για τη δόξα τους θεόρατο να στήσω. Εκείνο που δεν ήθελα – μα ούτε ο εχθρός σου – Να μείνει ξεροπόταμος, στην εκβολή ο γιαλός σου.

7 Στον Άραχθο Ποτάμι μου, στις όχτες σου που τα θολά νερά σου τρέχουν που τα θολά νερά σου τρέχουν και τι τα μάτια δε στοχάζοται και τι τα μάτια δε στοχάζοται και τι και τι δεν αγναντεύουν! και τι και τι δεν αγναντεύουν! Και βλέπουν να αργοδιαβαίνουν πλάι σου Και βλέπουν να αργοδιαβαίνουν πλάι σου -χρόνων παλιών οι ελπίδες – -χρόνων παλιών οι ελπίδες – Κάστρο ψηλό που γκρέμισε Κάστρο ψηλό που γκρέμισε Και τώρα πατούν οι νυχτερίδες. Και τώρα πατούν οι νυχτερίδες.

8 Και βλέπουν να αργοσαλεύουνε στο σούρουπο Ξανθές κι ολόχρυσες γαζίες Ξανθές κι ολόχρυσες γαζίες -των είκοσι πότε χρονώ -των είκοσι πότε χρονώ Ω, μακρινές φιλίες. Ω, μακρινές φιλίες. Κι ακόμα σαν άλλοτες να βλέπουνε Κι ακόμα σαν άλλοτες να βλέπουνε Παλιούς έρωτες μας-λιτανείες- να περνάνε. Παλιούς έρωτες μας-λιτανείες- να περνάνε. Ν Κι αλί, του χρόνου το πικροσάβανο Ν Κι αλί, του χρόνου το πικροσάβανο Θλιβερά στα χέρια να κρατάνε... Θλιβερά στα χέρια να κρατάνε... Και μόνο τα νερά σου ανάλλαχτα, Ποτάμι πλάι στο χρόνο, Ποτάμι πλάι στο χρόνο, Σκληρά αντιπαλαίοντας ορθώνονται Σκληρά αντιπαλαίοντας ορθώνονται Γιγάντια μπρος στο Μεγάλο Νόμο. Γιγάντια μπρος στο Μεγάλο Νόμο.

9 Άραχθος το θρυλικό ποτάμι της Άρτας Τι ήρεμα που φαίνονται τα γάργαρα νερά σου, Αργά-αργά όπου κυλούν κάτω απ’ τη γέφυρα σου. Στέκω μονάχος και μεθώ, όταν σε αντικρύζω λόγια θέλω να σου πω, σε βλέπω και δακρύζω. Με μάγεψες και στέκομαι σαν απολιθωμένος απ’ Τα θερμά σου τα φιλιά είμαι απορρημένος.

10 Όποιος διαβάτης κι αν περνά στέκει και σε θαυμάζει Σκέπτεται τη συμφορά κάθεται και ρεμβάζει. Ποτάμι άγριο κι’ άσπλαχνο αχ πόσο με φοβίζεις Σύγκρυο μέγα μου έρχεται, όταν εσύ μουγκρίζεις. Γρήγορα απομακρύνομαι πάνω απ’ τη γέφυρα σου.

11 Το ποτάμι των θρύλων Ποτάμι βοερό, της Άρτας συ στολίδι΄ Καντήλι των λυγμών, του πόνου μαύρο φίδι, Που μέρα νύχτα κλαις Που μέρα νύχτα κλαις Σε ζοφερές σπηλιές. Σε ζοφερές σπηλιές. Παράδοση περνά στο δυνατό σου ρέμα Κι οι βράχοι τη θεωρούν με κρεμασμένο βλέμμα. Κρώζουν γλαυκά πουλιά Κρώζουν γλαυκά πουλιά Τη δόξα την παλιά. Τη δόξα την παλιά. Τα κόπια ενός λαού π’ ακμαίο πάντα μένει, Οι όχθες σου ιστορούν... Αλλόφυλοι και ξένοι Δίνουν ευχές κι’ ευχές. Δίνουν ευχές κι’ ευχές. Μα εσύ πιο κάτω κλαίς Μα εσύ πιο κάτω κλαίς

12 Στον Άραχθο... και σ’ εμένα Γλυκό ποτάμι τα νερά τα γαλανά σου κυλά Τώρα που χαίρεται η γη, κι’ είναι χλωρά τα φύλλα! Τώρα... καλαμιές λιγνές και λουλούδια δροσάτα Αντανακλούν την όψη τους μεσ’ στη γύρη σου στράτα. Γλυκό ποτάμι μου γλυκό τραγούδα τη χαρά σου Γλυκό ποτάμι μου γλυκό τραγούδα τη χαρά σου Πριν έλθ’ η βαρυχειμωνιά κι’ απλώσει τα νερά σου Τη θολωμάρα του καημού βαριά και μαυρισμένοι!... -πες το τραγούδι της χαράς΄όσο καιρός σου μένει!... Και συ καρδιά, και συ καρδιά που στο ποτάμι μοιάζεις Και συ καρδιά, και συ καρδιά που στο ποτάμι μοιάζεις Άδικα χύνεις δάκρυα, κι’ άδικα αναστενάζεις! Σκόρπα κι ένα χαμόγελο! Σ’ της ξαγνοιασιάς τη χώρα Σε καρτεράει η χαρά χρόνια, και χρόνια τώρα

13 Άραχθε αδελφέ μας Άραχθε μεγάλε, αδερφέ μας Άραχθε μεγάλε, αδερφέ μας Απ’ τις γαλάζιες φλέβες της Πίνδου Απ’ τις γαλάζιες φλέβες της Πίνδου Που ιδρωμένος με στεγνά τα χείλη Που ιδρωμένος με στεγνά τα χείλη Και φλογισμένο σπλάχνα σε προσμένει Και φλογισμένο σπλάχνα σε προσμένει Με την λαχτάρα του Τάνταλου στα μάτια. Με την λαχτάρα του Τάνταλου στα μάτια. Απ’τα φαρράγγια και τ’ άγρια ρέματα Απ’τα φαρράγγια και τ’ άγρια ρέματα Όλος θυμάρι και μοσχοβολιές βουνίσεις Όλος θυμάρι και μοσχοβολιές βουνίσεις Περνάς γεροδεμένος λεβέντης, Περνάς γεροδεμένος λεβέντης, Πρωινά τριαντάφυλλα το στήθος σου Πρωινά τριαντάφυλλα το στήθος σου Δροσίζεις τους πράσινους λειμόνες Δροσίζεις τους πράσινους λειμόνες Και με το ευλογημένο χέρι σου Και με το ευλογημένο χέρι σου Φυτεύεις τον σπόρο της δημιουργίας Άραχθε μεγάλε αδερφέ μας Άραχθε μεγάλε αδερφέ μας

14 Καθώς τρέχεις δροσερός στις φλέβες, Σε χαιρετούν οι αύρες με μαντήλια! Σύντροφε καρπερέ της ζωής μας Σε τραγουδούν σμιχτόφρυδες κοπέλες Οι ξανθές αλέες σε μυρώνουν Κι’ η ματιά μας σε παίρνει ξοπίσω, Όταν πας τα βράδια στρατοκόπος Στην αγκαλιά του Αμβρακικού να γείρεις!

15 ΑΡΑΧΘΙΕΣ ΔΟΞΑΣΙΕΣ

16 ΟΙ ΚΑΛΟΤΥΧΕΣ Σύμφωνα με τα λεγόμενα των παλαιών κατοίκων υπήρχαν καλότυχες (νεράιδες), που πέρναγαν πάνω από το βουνό προς τα κάτω. Ένα μπουλούκι περνούσε από την Γκούρα άλλο περνούσε στ’ αλώνια και έστηνε χορό. Από τότε έμεινε η πρόληψη να μην κοιμούνται μέσα στ’ αλώνι γιατί έλεγαν πως θα περάσει αχαμνός αέρας (δηλαδή δαιμονικό) και θα μείνει σακάτης ( η αλήθεια είναι ότι στα μέρη αυτά φυσούσε τη νύχτα αέρας που πούντιαζε κι έλεγαν πως φταίνε οι καλότυχες). Ακόμη χρησιμοποιούσαν τον μύθο για να φοβερίσουν τα παιδιά και να μην βγαίνουν έξω τα βράδια.

17 Χαρακτηριστική η περίπτωση μιας γυναίκας η οποία επειδή ήθελε να επισκεφτεί τον άνδρα της στο Πέτα άφησε τα παιδιά της σε μία γειτόνισσα στη Βίγλα. Εκείνη τους έλεγε ότι έξω τα βράδια περνούν οι καλότυχες χτυπώντας ντέφια για να βγαίνουν τα κορίτσια έξω και να τα παίρνουν μαζί τους. Τους έλεγε ακόμη ότι μια κοπέλα που βγήκε τώρα έχασε τη φωνή της. Αυτά και άλλα πολλά διηγούνταν εδώ για τις καλότυχες.

18 Νεράιδες –Νύμφες -Ξωθιές Από τα αρχαία χρόνια ο λαός μας πίστευε στις Νεράιδες, στις Νύμφες και στις Ξωθιές.Τις φανταζόταν ντελικάτες παρθένες με εξαίσια ομορφιά και χαρη.Ζούσαν σε δροσερές πηγές, σε υγρά σπήλαια, σε βαθύσκιωτες ρεματιές και σε πυκνόδεντρες περιοχές.Συνήθως έβγαιναν την νύχτα και προσπαθούσαν με λικνιστικούς χορούς να προσελκύσουν λυράδες και τραγουδιστές. Από τα αρχαία χρόνια ο λαός μας πίστευε στις Νεράιδες, στις Νύμφες και στις Ξωθιές.Τις φανταζόταν ντελικάτες παρθένες με εξαίσια ομορφιά και χαρη.Ζούσαν σε δροσερές πηγές, σε υγρά σπήλαια, σε βαθύσκιωτες ρεματιές και σε πυκνόδεντρες περιοχές.Συνήθως έβγαιναν την νύχτα και προσπαθούσαν με λικνιστικούς χορούς να προσελκύσουν λυράδες και τραγουδιστές. Επίσης μάγευαν όμορφους νέους και τους έκαναν υποχείριά τους.Ο λαός μας τους αποκαλούσε νεραϊδοπαρμένους και για την αποκατάσταση τους χρειαζόταν η παρέμβαση ειδικών ανθρώπων των Νεραϊδάρηδων που με την γνώση πολλών μυστικισικών τελετών και χρησιμοποιώντας ξόρκια και βότανα επανέφεραν την ψυχική και σωματική υγεία στους νεραϊδόπληκτους.

19 Οι κάτοικοι της υπαίθρου αντιμετώπιζαν το φανταστικό κίνδυνο από τα πνεύματα των Ξωθιών αρνούμενοι να μιλήσουν, για να μην τους πάρουν τη φωνή και αγνοούσαν τελείως τις προσταγές τους. Έφερναν μαζί τους αποτρεπτικά: όπως αντίδωρο, μπαρούτι, σκόρδο, κόκαλο οχιάς ή χελώνας και άλλα. Όταν κοιμόταν στην εξοχή έκαιγαν μάλλινο ρούχο ή παλιό τσαρούχι, γιατί η μυρωδιά του καμένου πράγματος ενεργούσε αποτρεπτικά, έδιωχνε τα κακά πνεύματα. Αν το έδαφος ήταν επίπεδο ομαλό και πετρώδης χάραζαν έναν κύκλο με κάρβουνο και εκεί μέσα δεν έμπαιναν τα κακά πνεύματα. Αν και οι Καλότυχες θεωρούνταν αγαθοποιά πλάσματα υπήρξαν περιπτώσεις επίθεσης κατά των ανθρώπων.

20 Από την άλλη αναφέρονται και περιπτώσεις στις οποίες παγιδεύονταν όμορφες νεράιδες από νεαρούς που τους άρπαζαν το πέπλο τους. Δεν είναι άσχετη η σύνδεση της δοξασίες η οποία θέλει τις Νεράιδες προστάτριες της νιότης μα περισσότερο συνδέονται με την προστασία των παρθένων και των αρραβωνιασμένων κοριτσιών. Απ΄τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα οι άνθρωποι πίστευαν στις θεραπευτικές ικανότητες των πηγών. Οι αρχαίοι πρόγονοί μας είχαν δώσεια πληθώρα ονομάτων στις Νεράιδες που δεν υπήρξαν ποτέ αλλά τις ένιωθαν πάντα κοντά τους χωρίς να υστερούν και οι νεοέλληνες σ' αυτό.

21 Πολύ χαρακτηριστικά, για την παρουσία των νεράιδων είναι όσα αναγράφονται στο σύγγραμμα της Λαογραφίας >. Τις έβλεπαν ή τις άκουγαν ή τις φαντάζονταν πάντοτε τις μεσημεριανές καλοκαιρινές ή τις μεσονυχιάτικες ώρες όπου στήναν τους δαιμονικούς χορούς και τραγουδούσαν με συνοδεία βιολιών και λαούτων. Η δοξασία της έντονης παρουσίας των Νεράιδων επηρέαζαν και τους λογοτέχνες οι οποίοι δημιούργησαν αξιόλογα έργα.Πρώτος και καλύτερος ο ποιητής Κώστας Παλαμάς με το ποιήμα του >

22 ΛΑΜΙΑ Οι παραράχθιοι κάτοικοι τη θεωρούσαν μητέρα των μεγάλων ποταμών της Ηπείρου: Αράχθου, Αχελώου, Αώου και Πηνειού, να κατοικεί σε μια μεγάλη σπηλιά της Πίνδου.

23 ΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΑΡΑΧΘΟΥ Το στοιχειό του Αράχθου παριστάνεται με ορμητικό ταύρο, κερασοφόρο και από τα ρουθούνια του να τρέχει νερό. Την ίδια γνώμη κι εκτίμηση είχε ο λαός μας, σχεδόν σε όλα τα χωριά της λεκάνης του Αράχθου. Να πως περιγράφουν το στοιχειό μερικοί απλοϊκοί άνθρωποι: «Το στοιχειό το είδα να τρέχει λίγα μέτρα μπροστά από το θολό νερό, που κατέβηκε από βουνό, στο οποίο είχε βρέξει απότομα και πολύ. Ήταν σαν αφηνιασμένο δαμάλι, έβγαζε αχνό και φωτιές από τα ρουθούνια του και ξεσήκωνε τα ξερά φύλλα των δένδρων σαν σίφουνας προτού φτάσει καλά – καλά το νερό. Κατά διαστήματα το στοιχειό μούγκριζε δυνατά και φαινόταν σαν να μη πατούσε κάτω στη γη από τη γρηγοράδα του»

24 ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΑΡΑΧΘΟΥ

25 Ο παντοδύναμος ποταμός Άραχθος, ευεργέτης της ομώνυμης και καρπερότατης λεκάνης, απαντιέται στην ιστορία των θεοποιηθέντων ποταμών της χώρας μας με τις περισσότερες και χαρακτηριστικότερες προσωνυμίες. Αρχικά η πνευματική αδυναμία του ανθρώπου να ερμηνεύσει πολλά από τα φυσικά φαινόμενα συντελούσε στη θεοποίηση και τη λατρεία του. Το γεγονός αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τη χρήση νέων ονομάτων, ανάλογα με την προσέγγιση και την ταύτιση του φαινομένου με κάποιο ανώτερο ων. Ο ίδιος ο ποταμός παρουσίαζε τον καλό και τον κακό εαυτό του, τη θετική και αρνητική του πλευρά και παρείχε τις πολλές ευεργεσίες του, αλλά και τις ανάλογες καταστροφές του, τα άφθονα αγαθά του, αλλά και τα πολλά δεινά του. Όλες αυτές οι αντιθέσεις και αλλοπρόσαλλες συμπεριφορές του χάριζαν ολοένα και νέα ονόματα

26 ΘΕΟΠΟΤΑΜΟΣ: Ο περιηγητής Κυριάκος Μητσοτάκης στο έργο του «Ταξιδιωτικά» τον προσαγορεύει ως εξής : «Η Άρτα σε λίγο θα κοιμηθεί. Από πέρα από τους Κωστακιούς έρχεται η μυρωδιά της πορτοκαλιάς, σμίγει με το μούρμουρο του Θεο-ποταμού, ανακατεύεται με τ’ αγέρι που φυσά από το Πέτα και σου χαϊδεύει το πρόσωπο». Στη θεοποίηση του Αράχθου συνέβαλε πολύ η αδυναμία του ανθρώπου να τον τιθασεύσει, η ανικανότητά του να ερμηνεύσει την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά του, η πολυπρόσωπη παρουσία του ποταμού, οι πολλές προσφορές και οι καταστροφές του.

27 ΧΑΡΑΔΡΟΣ: Ο Fr. Pouqueville θεωρεί εσφαλμένα τον Ίναχο ποταμό ως τον ποταμό της Άρτας και τον τοποθετεί, επίσης, σε λάθος τοποθεσία τον Άραχθο, στη θέση του σημερινού Λούρου και μάλιστα με δεύτερο λάθος την ονομασία του Αράχθου, που τον αποκαλεί Χάραδρο. ΑΡΑΤΘΟΣ: Ο Στράβωνας στο βιβλίο «Γεωγραφικά», αποκαλεί τον ποταμό της Άρτας Άρατθο. Την ίδια ονομασία Άρατθον μας παρέχει ο Διονύσιος ο Καλλίφωνος, προσδιορίζοντας την θέση του λόφου της Περάνθης. Επίσης με την ίδια ονομασία αναφέρεται και ο γεωγράφος Δικαίαρχος (320 π.Χ.) από τη Σικελία. ΣΧΙΣΤΗΣ: Ο N. Hammond σε σύγγραμμά του αναφέρεται στον Άραχθο με την προσωνυμία «ΣΧΙΣΤΗΣ».

28 ΑΡΡΑΘΟΣ: Με την ονομασία αυτή απαντάμε τον ποταμό Άραχθο σε αρχαιότατη επιγραφή που διασώθηκε στην Κέρκυρα και σε Γερμανική εγκυκλοπαίδεια. ΑΡΑΙΘΟ: Έτσι τον προσφωνεί ο Λυκόφρων, σύμφωνα με τις δύο παραπάνω εγκυκλοπαίδειες (Ελληνική και Γερμανική και στην ίδια σελίδα). ARETHON: Σύμφωνα πάντα με τις δύο εγκυκλοπαίδειες, που αναφέρουμε παραπάνω και στο ίδιο σημείο, ο Λίβιος μας διέσωσε τον Άραχθο και με την ονομασία Arethon. ΑΡΑΧΤΟΣ: Ο Γιάννης Δάλλας, σύμφωνα με το περιοδικό «Ο ΣΚΟΥΦΑΣ» αποκαλεί τον ποταμό Άραχθο «Άραχτο».

29 ΠΟΤΑΜΙ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ ή ΑΡΤΟΣ: Ο πολυγραφότατος συμπατριώτης μας Κων/νος Αθαν. Διαμάντης στο βιβλίο του με τίτλο «ΑΠΑΝΤΑ Νο 1» γράφει για τις ονομασίες του Αράχθου: «Τα ονόματα του ποταμού σήμερα είναι : Ποτάμι της Άρτας ή Άρτος, Φιδάς, απλώς Ποτάμι, Μέγας». Η ονομασία Ποτάμι της Άρτας ή Άρτος χωρίς καμία αμφιβολία οφείλεται στο γεγονός της ασφυκτικής περίσφυξης της ομώνυμης πόλης από τις τρεις πλευρές της. ΦΙΔΑΣ: Το υδρωνύμιο Φιδάς αποκτήθηκε από την παρουσία πολλών φιδιών στην κοίτη του Πολυνέρη Αράχθου και όχι όπως λανθασμένα υποστηρίζουν μερικοί από τη φιδίσια διαδρομή του, από το φιδωτό σχήμα της κοίτης του.

30 ΜΕΓΑΣ ΠΟΤΑΜΟΣ: Ο Άραχθος δεν στέκει και δεν αντέχει καμία σύγκρισή του με τα αδέλφια του και τα ξαδέρφια του στο Νομό και δικαιολογημένα η παράδοσή μας τον διασώζει με την τιμητική προσαυξητική προσωνυμία «Μέγας Ποταμός», αφού σε όλα τα ποταμιακά γνωρίσματα και υδρονομικά στοιχεία υπερέχει συντριπτικά έναντι των άλλων ποταμών. ΚΟΠΡΟΦΕΡΤΗΣ ΠΟΤΑΜΟΣ: Για κάποιο χρονικό διάστημα η τοπική παράδοση μας τον παρουσίασε και μας τον διάσωσε με την όχι και τόσο κολακευτική προσωνυμία «κοπροφέρτης». Πρόκειται για εποχές και περιόδους της περιοχής, κατά τις οποίες η κτηνοτροφία ήταν ιδιαίτερα αναπτυγμένη και διαδεδομένη στο Νομό Άρτας και την γύρω περιοχή. Τα ζώα εναπόθεταν μεγάλες ποσότητες κοπριάς, τις οποίες τα πρωτοβρόχια του Φθινοπώρου, με ιδιαίτερη ευχέρεια, μετέφεραν στον αρτινό κάμπο κι επαύξαναν την γονιμότητα της περιοχής.

31 ΑΘΑΜΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ: Ο συμπατριώτης μας Κων/νος Στρατής, συγγραφέας, μας πληροφορεί ότι ο Άραχθος ποταμός σε κάποια περίοδο ονομαζόταν «ΑΘΑΜΟΣ». Πιστεύουμε ότι η ονομασία του αυτή «Άθαμος» να οφείλεται στη μεγάλη ποσότητα των υδάτων των Αθαμανικών ορέων, που οδεύονται στον Άραχθο ποταμό. ΠΟΛΥΝΕΡΗΣ ΠΟΤΑΜΟΣ: Η ποσότητα του νερού του Αράχθου από τα μέσα του Φθινοπώρου και όλο το καταχείμωνο ήταν αυξημένη και προκαλούσε πολλές καταστροφές σε περιόδους με έντονα καιρικά φαινόμενα. Στα τέλη της Άνοιξης άρχιζε η ελάττωση του νερού, που συνεχιζόταν μέχρι τα πρωτοβρόχια του Φθινοπώρου, παρέμεινε όμως ικανή ποσότητα όλους τους θερινούς μήνες, να ξεδιψάει τον ευφορότατο κάμπο και να ικανοποιεί όλες τις ανάγκες των κατοίκων σε ολόκληρη τη διαδρομή της κοίτης. Ο όγκος του νερού, πολλαπλάσιος τους βροχερούς μήνες και αρκετά ικανοποιητικός τους άβρεχους, επέφερε το καινούριο όνομα «Πολυνέρης».

32 ΣΥΝΤΡΙΦΤΗΣ ΠΟΤΑΜΟΣ: «Το χαρακτηριστικό γνώρισμα του Αράχθου δεν ήταν μόνο, να συντρίβεται στην θάλασσα σαν όλα τα ποτάμια της Γης, αλλά και να συντρίβει ότι του δυσκόλευε την πορεία, μέχρι να φθάσει στην θάλασσα, σαν όλα τα ποτάμια της οικουμένης»,αναφέρει ο εκλεκτός εκπαιδευτικός και συγγραφέας Απόστολος Δ. Σπήλιος στο βιβλίο του με τίτλο «ΑΡΑΧΘΟΣ Ο ΠΕΛΑΣΓΙΚΟΣ», και μας εξηγεί τον λόγο της ονομασίας «ΣΥΝΤΡΙΦΤΗΣ ΠΟΤΑΜΟΣ».

33 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52 ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ

53

54

55

56

57

58

59