Το μάθημα με την βοήθεια των ΤΠΕ ΤΣΑΜΠΙΚΑ ΚΑΡΑΚΙΖΑ.

Παρουσίαση με θέμα: "Το μάθημα με την βοήθεια των ΤΠΕ ΤΣΑΜΠΙΚΑ ΚΑΡΑΚΙΖΑ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Το μάθημα με την βοήθεια των ΤΠΕ ΤΣΑΜΠΙΚΑ ΚΑΡΑΚΙΖΑ

2 Ποιες είναι οι νέες τεχνολογίες; Κάθε μορφής ψηφιακό μέσο που χρησιμοποιείται αυτόνομα ή ως στοιχείο τεχνολογικού συστήματος για: ΑναζήτησηΚαταχώρηση ΠρόσβασηΣυλλογή ΕπεξεργασίαΑνάλυση ΠαραγωγήΑναπαράσταση ΔιαμόρφωσηΔιακίνηση της Παρουσίασηπληροφορίας

3 ορολογία Εκπαιδευτική τεχνολογία Νέες τεχνολογίες Τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας (ανάπτυξη της δικτυακής τεχνολογίας και των δικτύων)

4 Από τη βιομηχανική στην κοινωνία της πληροφορίας Έκρηξη της πληροφορίας (ποσότητα, τράπεζες δεδομένων, ανυπόμονη επικοινωνιακή συμπεριφορά, ζάπινγκ) Ταχύτητα (από το γεγονός στην μετάδοση της πληροφορίας) Πυκνότητα της πληροφορίας (συγκέντρωση)

5 Η κοινωνική αναβάθμιση της πληροφορίας Ο κάτοχος της πληροφορίας – ο νέος κεφαλαιοκράτης Σύζευξη ανάμεσα στην αξία της πληροφορίας και τη δυνατότητα επικοινωνίας της Αλληλεπιδραστικότητα των μέσων – οριζόντια επικοινωνία – αναφορά στο άτομο Οι ΤΠΕ σε κάθε πτυχή της οικονομικής, πολιτικής, κοινωνικής, πολιτιστικής δραστηριότητας

6 Οι ΤΠΕ στο σχολείο Οι φορείς της ιδέας της ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση δεν βρίσκονται εντός της σχολικής κοινότητας, αλλά κυρίως εκτός αυτής (κράτος, αγορά, ΕΕ) Η τρέχουσα αντίφαση: οι στόχοι της αγοράς, η αντίσταση κοινωνικών μηχανισμών

7 Η ιστορία της εισόδου των ΤΠΕ στο σχολείο (1από 2) Δεκαετία 70: Συμπεριφοριστικό ρεύμα (Skinner, διδακτική μηχανή, ανάπτυξη προγραμματιστικών ικανοτήτων, ο Η/Υ ως αντικείμενο μάθησης) Δεκαετία 80: Ο Η/Υ ως εργαλείο διδασκαλίας, το κβ από την μηχανή στο δάσκαλο και το μαθητή Τέλος δεκαετίας 80: Πολυμέσα, λογισμικό γενικής χρήσης

8 Η ιστορία της εισόδου των ΤΠΕ στο σχολείο (2από 2) Δεκαετία 90: Ανάδειξη των ΤΠΕ ως εργαλείων ενεργητικής μάθησης, μέσω της χρήσης πολυμεσικών και δικτυακών τεχνολογιών στη μαθησιακή διαδικασία. Στον 21ο αιώνα;

9 Η ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση Τεχνολογική διάσταση (εξασφάλιση πόρων, λογισμικού, δικτυακών – επικοινωνιακών υποδομών) Παιδαγωγική διάσταση (καινοτόμες πρακτικές, νέος τρόπος σκέψης, χαρακτηριστικά των ΤΠΕ που οδηγούν σε διαφοροποίηση από τα συμβατικά μέσα)

10 Ποια είναι αυτά τα χαρακτηριστικά; (1 από 2) Αμφίδρομα Πρόσβαση σε εντυπωσιακό όγκο δεδομένων Ανεξάρτητα από χώρο – χρόνο Χρήση για τον ίδιο από όλους σκοπό Χρήση με βάση ατομικές ανάγκες και ρυθμούς Χρήση από ομάδα – συνεργατικότητα Παροχή μη παραδοσιακών υπηρεσιών ελέγχου Ευκολία, φιλικότητα, εργονομία

11 Ποια είναι αυτά τα χαρακτηριστικά; (2 από 2) Ελκυστικότητα Εικονοποιημένα μέσα, με ήχο, video κλπ Οικειότητα – ευχαρίστηση Αυτενέργεια όχι παθητικότητα Αποκέντρωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας – άνοιγμα στον «έξω κόσμο»

12 Θεωρητικές προσεγγίσεις και χρήση των ΤΠΕ Συμπεριφοριστική (η γνώση είναι αντικειμενική και ανεξάρτητη από τη διδασκαλία και το μαθητή) Ορθολογική (ατομική υπόθεση του εκπαιδευτικού, αυτομόρφωση, άσκηση, εφαρμογή) Εποικοδομηστική (κοινωνική οικοδόμηση της σημασίας των ΤΠΕ, αφομοίωση νέων εργαλείων εκπ/κής κουλτούρας κ΄ πρακτικής)

13 Οι χρήσεις των ΤΠΕ στο σχολείο Ως αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο, προώθηση τεχνολογικού αλφαβητισμού, απόκτηση δεξιοτήτων Ως πηγή πληροφόρησης και ως μέσον διασύνδεσης και επικοινωνίας Ως εποπτικό μέσον για την υποβοήθηση της διδασκαλίας Ως πεδίο μελέτης για τη διερεύνηση μοντέλων Για παίξιμο παιχνιδιών

14 Το δίλημμα της χρήσης… … ανάμεσα στην ένταξη των ΤΠΕ ως αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο και στην ένταξη των ΤΠΕ μέσα σε όλα τα μαθήματα (οριζόντια προσέγγιση), ως έκφραση μιας ολιστικής, διαθεματικής μάθησης ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ των προηγούμενων: Εφικτή ή μικτή προσέγγιση

15 Το πότε και το πού Μέχρι τα 3 χρόνια (με το σώμα) Από τα 3 στα 5 (για διερεύνηση, για λίγο, με τον δάσκαλο) Από τα 5 στα 8 (πιο κατευθυνόμενα, δημιουργία μαθησιακού περιβάλλοντος με στόχο, δάσκαλος βοηθός) Τα αποτελέσματα (γνωστική ανάπτυξη:γραφή, αναγνώρ. λέξεων, μαθηματικά, αφαιρετική σκέψη, προσοχή, παρατηρητικότητα, ιδιαιτερότητες, κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη:παραγωγή προφ. λόγου, αυτοαντίληψη, συνεργατικότητα). Στην τάξη ή στο εργαστήριο; (ιδρυματοποίηση) Η διάταξη στο χώρο

16 Στην Ελλάδα Η ενέργεια «Οδύσσεια», η επιμόρφωση ή το ανθρώπινο δυναμικό Εκπαιδευτικό λογισμικό στα σχολεία ή η παιδαγωγική πρακτική Το πανελλήνιο σχολικό δίκτυο ή η τεχνολογική υποδομή Η αντίφαση του ελληνικού σχολείου (συνύπαρξη ανταγωνιστικών δομών και συντηρητικών θεσμών με προθέσεις για δημιουργική αξιοποίηση της τεχνολογίας σε νέα παιδαγωγικά πλαίσια)

17 Οι εκπαιδευτικοί μπροστά στις ΤΠΕ Έρευνες  Μικρή έως καμία εξοικείωση  Θετική στάση  Επιφύλαξη: περιορισμοί ύλης κ χρόνου, απώλεια ελέγχου, ανασφάλεια Ανάγκες  Επιμόρφωση με κέντρο το δάσκαλο  Κάλυψη του παιδαγωγικού ελλείμματος

18 Ο αλφαβητισμός στους υπολογιστές Συνάντηση:  Τεχνολογικού αλφαβητισμού  Πληροφοριακού αλφαβητισμού  Επικοινωνιακού αλφαβητισμού Κριτικός αλφαβητισμός: Πλαίσιο κριτικής σκέψης και δράσης για μαθητές, εκπ-κούς που χρησιμοποιούν τις ΤΠΕ, γνωρίζουν τις επιδράσεις στην προσωπική και κοινωνική ζωή.

19 Ένας τέτοιος εγγράμματος… Αντιλαμβάνεται την ευρεία χρήση Αντιλαμβάνεται τις συνέπειες Αντιλαμβάνεται τη σχέση λογισμικού- εξαρτημάτων-ανθρώπου Γνωρίζει βασικά λογισμικά Γνωρίζει τη φιλοσοφία του διαδικτύου και τον τρόπο ανταλλαγής των πληροφοριών Αναγνωρίζει τις νέες τάσεις και το πώς θα επηρεάσουν την ανθρώπινη ζωή

20 Μαθητές και αλφαβητισμός Θεωρούνται εγγράμματοι Πιο επιδέξιοι Πιο μικρές ηλικίες – πιο μεγάλη η εξοικείωση Εικόνα και περιβάλλον – τα παιδιά της οθόνης Αφίσα, διαφήμιση, τηλεόραση, video, computer games – διαμεσολάβηση.

21 Εκπαιδευτικό λογισμικό Διαθέτει τεχνολογική και παιδαγωγική διάσταση. Εμπεριέχει διδακτικούς στόχους, ολοκληρωμένα σενάρια, αλληγορίες παιδαγωγικής σημασίας. Επιφέρει συγκεκριμένα διδακτικά και μαθησιακά αποτελέσματα. Εξετάζεται ως προς την ποιότητα του περιβάλλοντος διεπαφής, την εργονομία, το είδος αλληλεπίδρασης με τον χρήστη, τα χρησιμοποιούμενα μέσα (ήχος, εικόνα κλπ) και την αισθητική του.

22 Κατηγορίες με βάση την διδακτική προσέγγιση Περιβάλλοντα καθοδηγούμενης διδασκαλίας (drill and practice, tutorials, games, multimedia) Περιβάλλοντα μάθησης μέσω ανακάλυψης (discovery, exploratory learning) Περιβάλλοντα έκφρασης, οικοδόμησης, αναζήτησης και επικοινωνίας της πληροφορίας (netmmeeting, portals, web games)

23 Τι λογισμικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην τάξη; Γλώσσες προγραμματισμού Πακέτα εφαρμογών γενικής χρήσης Προσομοιώσεις – εικονικά εργαστήρια Παιχνίδια Επικοινωνίες – διαδίκτυο Νοήμονα συστήματα εκπαίδευσης Εκπαιδευτικά συστήματα εικονικής πραγματικότητας Ηλεκτρονικά βιβλία – εγκυκλοπαίδειες Εκπαιδευτικές εφαρμογές πολυμέσων Πακέτα εξάσκησης και πρακτικής Προγράμματα εξατομικευμένης ή συνεργατικής μάθησης

24 Γλώσσες προγραμματιμού Βασικό εργαλείο για την ανάπτυξη πνευματικών δεξιοτήτων λογικού και μαθηματικού τύπου Ο μαθητής-προγραμματιστής μαθαίνει προγραμματίζοντας τον δομημένο και ιεραρχικό τρόπο σκέψης και την αντιμετώπιση προβλημάτων και εκτός ΗΥ. Η περίπτωση της LOGO-ανοικτό περιβάλλον μάθησης. Η αιτία της διαχρονικής αξίας. Προσφέρεται για διαθεματικές εφαρμογές (κατασκευή των γραμμάτων της γλώσσας, κατασκευή σημάτων πχ ολυμπιακών κύκλων κλπ)

25 Πακέτα εφαρμογών γενικής χρήσης Επεξεργαστές κειμένου (παραγωγή δομημένου κειμένου, ομαδικά ή ατομικά, πραγματοποίηση δοκιμών, οπτικοποίηση νοημάτων, αρχειοθέτηση, ανάκτηση, εμπλουτισμός, ενοποίηση, επικοινωνία) Λογιστικά φύλλα (δυναμικοί υπολογισμοί των σχέσεων μεταξύ ποικίλων δεδομένων, οπτικοποίηση αποτελεσμάτων) Λογισμικό παρουσιάσεων (δασκάλου, μαθητή, βασική υποστήριξη μαθήματος, κανόνες, αφαιρετική ικανότητα μαθητών) Ζωγραφική, Βάσεις δεδομένων κ.ά.

26 Προσομοιώσεις Ο μαθητής ερευνητής: ορίζει το μοντέλο, δοκιμάζει υποθέσεις, μελετά επιδράσεις παραμέτρων Δυσκολίες: αναπαράσταση-πραγματικότητα, γνωστικές συγκρούσεις, αξιολόγηση προσωπικών ιδεών Εφαρμογή σε φυσική, μαθηματικά, χημεία, αρχιτεκτονική υπολογιστών Μάθημα, Interactive physics, modellus (phoenix.sce.fct.unl.pt/modellus) Στο διαδίκτυο

27 Εκπαιδευτικά παιχνίδια (1 από 2) Κάνω για να μάθω vs μαθαίνω για να κάνω Προϋποθέσεις (σενάρια με στόχους, κανόνες, ακρίβεια περιεχομένου, αποθήκευση κατάστασης, πληροφορίες για εκπ/κό, ήχος, βαθμοί δυσκολίας, διασύνδεση χρήστη, χρόνος, προώθηση συνεργασίας, πραγματικός κόσμος) Ανάπτυξη νέων ικανοτήτων (ταχύτητα επεξεργασίας μορφών πληροφορίας, παράλληλα, από πολλές πηγές, ανατροφοδότηση-ενίσχυση, φαντασία, ενεργητικότητα, εξοικείωση με τη χρήση χρόνου και τεχνολογίας)

28 Εκπαιδευτικά παιχνίδια (2 από 2) Δράσης, περιπέτειας, στρατηγικής(παιχνίδια ρόλων), ανάπτυξης ικανοτήτων γλωσσικών, μαθηματικών (απευθύνονται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας ή του δημοτικού) κλπ. www.ptyxiouxos.net, www.veta.com, www.educatiobarcade.org/gtt, the journey inside, hephaestus. www.ptyxiouxos.netwww.veta.com www.educatiobarcade.org/gtt Η πόλη των αριθμών, ερευνώ και ανακαλύπτω, το μονοπάτι της γνώσης κλπ και όλα τα λογισμικά που συνοδεύουν τα νέα εκπ/κά πακέτα του δημοτικού. www.pi-schools.grwww.pi-schools.gr

29 Το διαδίκτυο Πολλαπλές υπηρεσίες (πληροφορία, επικοινωνία, δημοσίευση) «Άνοιγμα» στον έξω κόσμο: παραδείγματα, διαθεματικότητα Κοινωνικός χώρος με ιδιαίτερη παιδαγωγική αξία Αίσθηση ελευθερίας, αυτοδιάθεση, μη δέσμευση Εκπαίδευση από απόσταση (δημιουργία εικονικής τάξης, παροχή ποικίλου εκπ/κού υλικού,, δυνατότητα αλληλεπίδρασης–έλλειμμα συναισθηματικής εμπλοκής): moodle, e-class e-yliko, komvos, ime, hellenic-schools, netschoolbook.

30 Νοήμονα συστήματα εκπαίδευσης Εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης στο εκπαιδευτικό λογισμικό για: προσαρμοστικότητα ανά μαθητή, κατά περίπτωση επιλογή παραδειγμάτων, ελευθερία επιλογής από τον καθένα, μαθησιακή υποστήριξη βάσει του επιπέδου γνώσεων και των προσωπικών αδυναμιών) LISP TUTOR(μοντελοποίηση του μαθητή με μοντέλο προσομοίωσης της γνωστικής διαδικασίας), ANDES (αναλυτική διάγνωση της γνώσης του μαθητή), TAPS (ανάπτυξη στρατηγικών και μεταγνωστικών ικανοτήτων επίλυσης σύνθετων προβλημάτων αριθμητικής)

31 Εκπαιδευτικά συστήματα εικονικής πραγματικότητας Ένα υπολογιστικό σύστημα vr προσδίδει στον χρήστη μια αισθητήρια εμπειρία μέσω ενός interface που προσεγγίζει διάφορες ιδιότητες του πραγματικού κόσμου. Από τα ισχυρότερα μελλοντικά εκπ/κά εργαλεία. Κατηγορίες: HMD, desktopVR, projection based VR, mirror worlds

32 Εγκυκλοπαίδειες, e-books Ηλεκτρονικά βιβλία: μαθήματα με μορφή ηλεκτρονικών σελίδων στον υπολογιστή, με υπερμεσική δομή. Οι εγκυκλοπαίδειες έχουν παρόμοια οργάνωση αλλά μεγαλύτερη αλληλεπιδραστικότητα.

33 Εκπαιδευτικές εφαρμογές υπερμέσων Σε cd-rom ή στο διαδίκτυο Υπερμεσικό, αλληλεπιδραστικό, με ποικίλες μορφές πληροφορίας, με προσομοίωση ή vr (museums.di.uoa.gr), προσαρμοστικό στο επίπεδο του χρήστη (hermes.di.uoa.gr/inspire) Λογισμικό Οδύσσειας: Γαία, ΔΕΛΥΣ, MicroWorldsPro, Μικρόκοσμοι διανυσμάτων, Κασταλία, The Geometer’s Sketchpad κλπ.

34 Πακέτα εξάσκησης και πρακτικής Εργαλεία συμπεριφοριστικής λογικής, δεν αξιοποιούν διδακτικά το λάθος, δεν οδηγούν σε ενεργητική μάθηση. προγραμματισμένη διδασκαλία: συγκεκριμένη ύλη, ασκήσεις σχετικές, θεωρητική κάλυψη, γραμμικής μορφής ασκήσεις διαφόρων τύπων. Κύρια μορφή του computer assisted instruction.

35 Προγράμματα εξατομικευμένης διδασκαλίας (tutorials). Βοηθούν στην ανάπτυξη συγκεκριμένων πρακτικών δεξιοτήτων: εκτέλεση αριθμητικών πράξεων, τυφλό σύστημα, εκμάθηση ξένων γλωσσών, χρήση ΗΥ κλπ Παρέχουν ερωτήσεις αυξανόμενης δυσκολίας, επεξηγήσεις για τις ενέργειες που πρέπει να κάνει ο μαθητής, ελέγχουν τα αποτελέσματα, αξιολογούν την επίδοση. Συμπεριφοριστικής λογικής, αλλά επιπλέον διδάσκουν, όχι μόνο ασκούν.

36 Προγράμματα συνεργατικής μάθησης Υποστηρίζουν και όχι απλά επιτρέπουν τη συνεργασία, έχουν τα καλύτερα αποτελέσματα Χαρακτηριστικά: επικοινωνία, είδος συνεργατικών δραστηριοτήτων, αριθμός συμμετεχόντων, χώρος εργασίας, σχηματισμός ομάδων, αλληλεπίδραση στο περιβάλλον μάθησης, υποστήριξη από δάσκαλο. CoVis (περιβάλλον για γυμνάσιο-λύκειο), C-Chene (φυσική για λύκειο), Belvedere (για διερεύνηση προβλημάτων πχ φυσικής), BetterBlether (για δημοτικό), Coler (μοντελοποίηση Βάσεων δεδ/νων), HabiPro (α-ετείς για προγραμματισμό), Scale (για προγραμματισμό).

37 Κριτήρια επιλογής λογισμικού Ενθάρρυνση ενεργητικής μάθησης: διερεύνηση, πειραματισμός, ανακάλυψη Εμπλοκή σε διαδικασίες επίλυσης προβλημάτων Ενεργοποίηση όλων των αισθήσεων Πλήρης έλεγχος από τον μαθητή Δόμηση νέας γνώσης με αξιοποίηση της υπάρχουσας Επαφή με πραγματικά προβλήματα Πρόκληση ενθουσιασμού και παραγωγής προφορικού λόγου.

38 Η αποτελεσματικότητα των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία Πολλαπλές προσεγγίσεις – ερευνητικά κενά εξέλιξη τεχνολογίας – εξέλιξη θεωριών Πανάκεια – άρνηση Ψυχραιμία – σκεπτικισμός – επιφυλάξεις ΗΠΑ, ΕΕ – μη εκπλήρωση προσδοκιών Το βασικό ζήτημα Όχι το ΑΝ εφαρμόζονται οι ΤΠΕ, αλλά το ΠΩΣ: σε ποιο παιδαγωγικό πλαίσιο σε ποιο θεσμικό πλαίσιο

39 ΤΠΕ και ΠΣ: γνωστική συνιστώσα (1 από 3) Οι θεωρίες της μάθησης Συμπεριφορισμός Piaget (Papert και γλώσσα logo) Οικοδομισμός (προσομοίωση, μαθητεία) Η τεχνολογική γνώση Οι διαφορές της διακινούμενης γνώσης στα δύο περιβάλλοντα Συγκεκριμενοποίηση Όρια ύλης Ποσοτικά χαρακτηριστικά

40 ΤΠΕ και ΠΣ: γνωστική συνιστώσα (2 από 3) Δόμηση, γραμμικότητα Διάκριση του σημαντικού Σκουπίδια Γνώση – πληροφορία Κριτήρια εγκυρότητας Μέθοδοι μεταβίβασης (όχι μονόδρομος, διερεύνηση, ανίχνευση, κριτική στάση κλπ) Μέθοδοι αξιολόγησης Μεταγνώση: η γνώση του πώς μαθαίνω

41 ΤΠΕ και ΠΣ: γνωστική συνιστώσα (3 από 3) Ποικιλότητα της διακινούμενης γνώσης Αντιφατικότητα της διακινούμενης γνώσης Από τη γνωστική κυριαρχία στη γνωστική μεσολάβηση Από τη γνωστική αυθεντία στη γνωστική σύμπραξη Ισορροπία (;) του παιδαγωγικού διπόλου Ενεργητική και αμφίδρομη διαδικασία

42 ΤΠΕ και ΠΣ: κοινωνική συνιστώσα (1 από 2) Νέος ρόλος του δασκάλου – αντιφάσεις Εκχώρηση εξουσίας (ελέγχου, αξιολογικής) Σύγχυση εξουσιών Ο έλεγχος από την παιδαγωγική στην τεχνολογία; Έλεγχος άλλου τύπου (αποκεντρωμένος, και προς τον δάσκαλο, μέσα στην ομάδα, από την μηχανή)

43 ΤΠΕ και ΠΣ: κοινωνική συνιστώσα (2 από 2) Διακίνηση νέων αξιών: ομαδικότητα, συνεργατικότητα, αλληλεγγύη vs ανταγωνιμού, συμμετοχή vs παθητικότητας, ισοτιμία γνωμών και ιδεών Δημοκρατικό κλίμα: τυπικά ίσες ευκαιρίες Η ουδετερότητα της τεχνολογίας; Η διακίνηση τέτοιων κοινωνικών μηνυμάτων μέσα στην τάξη σε σύγκρουση με τις αξίες έξω από αυτήν

44 ΤΠΕ και ΠΣ: συναισθηματική και επικοινωνιακή συνιστώσα Θετικά συναισθήματα μαθητών – θετικό συναισθηματικό κλίμα Κοινά χαρακτηριστικά με το περιβάλλον της καθημερινής ζωής Αντιφατικά συναισθήματα του δασκάλου (απειλή, φόβος, προσωπικές θεωρίες) Άδηλα συναισθήματα που διαρρέουν από μη λεκτικά κανάλια ως επιθετικότητα, υπεροψία, υπερβολική δοτικότητα, υποχωρητικότητα κλπ. Εκπαίδευση (;) των δασκάλων σε επικοινωνιακές δεξιότητες