Τομεασ προληψησ και συμβουλευτικων υπηρεσιων

Παρουσίαση με θέμα: "Τομεασ προληψησ και συμβουλευτικων υπηρεσιων"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Τομεασ προληψησ και συμβουλευτικων υπηρεσιων

2 «Η Τέχνη ως Εργαλείο Ψυχοεκπαίδευσης και Δημιουργικής Έκφρασης».
Σούλα Παππουτή Δικανική (Εγκληματολογική-Δικαστική) Ψυχολόγος Προϊσταμένη/Επιστημονικά Υπεύθυνη Τομέα Πρόληψης και Σ.Υ.

3 Μέτρια Νοητική Υστέρηση - Δεξιότητες
Νοητικό δυναμικό που κυμαίνεται από έως και ήπιες δυσκολίες στις προσαρμοστικές δεξιότητες (DSM-IV, ΑΡΑ 1994) Προέρχονται, συνήθως, από στερημένα περιβάλλοντα και αποτελούν το 10% του συνόλου των ατόμων με νοητική υστέρηση (Sloηe et al. 1998) Χαρακτηριστικό αυτής της ομάδας είναι η ποικιλομορφία στο πρότυπο των γνωστικών δεξιοτήτων Μερικά άτομα έχουν υψηλότερες οπτικές δεξιότητες, σε σύγκριση με τις λεκτικές, είναι σε θέση να αλληλεπιδράσουν κοινωνικά και να επικοινωνήσουν με κατάλληλη βοήθεια Λειτουργούν σε χαμηλότερο επίπεδο, εξαιτίας διαταραχής στον κινητικό συντονισμό.

4 Μέτρια Νοητική Υστέρηση - Δεξιότητες
Οι δεξιότητες λόγου κυμαίνονται από την ικανότητα συμμετοχής σε απλή συζήτηση, έως πολύ απλό λόγο, που περιορίζεται στην κάλυψη των βασικών αναγκών Οι δεξιότητες αυτοεξυπηρέτησης και οι κινητικές είναι περιορισμένες Η σχολική απόδοση είναι σημαντικά περιορισμένη, αλλά τα άτομα υψηλότερης λειτουργικότητας μπορεί να μάθουν στοιχειώδη ανάγνωση, γραφή και αριθμητική Ως ενήλικες είναι σε θέση να συμμετέχουν σε απλές, πρακτικές, προσεχτικά οργανωμένες δραστηριότητες, αλλά, γενικά, έχουν ανάγκη από σταθερή επίβλεψη H ανεξάρτητη διαβίωση είναι σπάνια. Στο μεγαλύτερο ποσοστό των ατόμων αναγνωρίζονται εγκεφαλικές ανωμαλίες και, συχνά, συνυπάρχει αυτιστική διαταραχή, επιληψία ή σωματικές αναπηρίες

5 Μέτρια Νοητική Υστέρηση - Σεξουαλικότητα
Τα παιδιά, οι έφηβοι λαμβάνουν συνεχώς μηνύματα από την καθημερινή έκθεσή τους για συνήθειες και συμπεριφορές των ανθρώπων γύρω τους. Η σεξουαλική εκπαίδευση, όμως, είναι κάτι περισσότερο από την σωματική έκφραση. Περιλαμβάνει την αύξηση της αυτοεκτίμησης, διευκολύνει τις διαπροσωπικές σχέσεις, προετοιμάζει για την βίωση διαφόρων εμπειριών όπως το φλερτ και ο γάμος. Σε αντίθεση με τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης, τα παιδιά με νοητική υστέρηση είναι λιγότερο πιθανό να έρθουν σε επαφή με βιβλία, περιοδικά ή ανθρώπους που θα τους μιλήσουν για την σεξουαλικότητα.

6 Μέτρια Νοητική Υστέρηση - Σεξουαλικότητα
Τα άτομα με νοητική υστέρηση έχουν το δικαίωμα στην συναισθηματική ικανοποίηση που προσφέρει ο έρωτας και στην κοινωνικά αποδεκτή σεξουαλική έκφραση. Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση ανάλογης του αναπτυξιακού επιπέδου και των νοητικών ικανοτήτων των συγκεκριμένων ατόμων είναι ουσιαστική. Προσθέτει στην ζωή τους ποιότητα με το να υιοθετούν έναν υγιή σεξουαλικό τρόπο Ταυτόχρονα αποφεύγονται το ρίσκο για σεξουαλική κακοποίηση, μετάδοση αφροδίσιων νοσημάτων, ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και άλλων προβλημάτων.

7 Μέτρια Νοητική Υστέρηση - Σεξουαλικότητα
Η ανάπτυξη της σεξουαλικής αφύπνισης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως το είδος και το βαθμός της νοητικής αναπηρίας, οι ατομικές ικανότητες για μάθηση, οι συνήθειες της οικογένειας και της κοινότητας κ.τ.λ. Η εμμηνόρροια των κοριτσιών με σύνδρομο down δεν διαφέρει από αυτήν των κοριτσιών τυπικής ανάπτυξης. Η αύξηση τις τριχοφυΐας και η αλλαγή της φωνής γίνεται με τον ίδιο τρόπο στα αγόρια με σύνδρομο down όπως και στα αγόρια τυπικής ανάπτυξης. Η σεξουαλικότητα είναι κοινή και στις δύο περιπτώσεις, απλά στην περίπτωση της αναπηρίας θα υπάρξει κάποια καθυστέρηση χρονικά.

8 Μέτρια Νοητική Υστέρηση - Σεξουαλικότητα
Το φλερτ είναι ένα φυσιολογικό κομμάτι της εφηβικής κοινωνικής ανάπτυξης. Δεδομένου, επομένως, ότι τα άτομα με νοητική υστέρηση περνούν το στάδιο της εφηβικής ανάπτυξης, βιώνουν και αυτά την ανάγκη για φλερτ. Οι κοινωνικές δεξιότητες που είναι απαραίτητες για το φλερτ μπορούν να μαθευτούν ως μέρος της εκμάθησης των βασικών κοινωνικών δεξιοτήτων.

9 Αυτισμός Συγκεκριμένη αναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει τον τρόπο επικοινωνίας και τις σχέσεις ενός ατόμου με το περιβάλλον του

10 Τι είναι ο «Αυτισμός» Αυτισμός είναι μια σοβαρή διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνία, καθώς και από περιορισμένη, επαναλαμβανόμενη και στερεότυπη συμπεριφορά. Όλες αυτές οι ενδείξεις ξεκινούν πριν το παιδί γίνει τριών ετών.

11 Αυτισμός Σύμφωνα με επιδημιολογικές έρευνες που ανακοινώθηκαν στο Α’ Διεθνές Συνέδριο της Παγκόσμιας Οργάνωσης Αυτισμού, που πραγματοποιήθηκε το Νοέμβριο του 2002 στη Μελβούρνη, σε κάθε 10 χιλιάδες παιδιά που γεννιούνται, 50 είναι αυτιστικά. Τα αυτιστικά άτομα έχουν συνήθως και βαριά, μέση ή ελαφριά νοητική υστέρηση. Άλλα παρουσιάζουν «κανονική» ή «υψηλή» νοημοσύνη, ή και «ευφυΐα», επικεντρωμένη όμως, σε ένα ή δυο θέματα που τα ενδιαφέρουν και απαιτούν ισχυρή, κυρίως οπτική μνήμη. Ο αυτισμός δημιουργεί σοβαρά προβλήματα επικοινωνίας, με συνακόλουθα, συχνά πολύ σοβαρά, προβλήματα συμπεριφοράς.

12 Αυτισμός Στην διαταραχή του αυτισμού εμπλέκονται διάφορες εγκεφαλικές δομές με τρόπο που δεν έχει διασαφηνιστεί επαρκώς. Οι δύο άλλες διαταραχές του φάσματος του αυτισμού (ASD) είναι το σύνδρομο Άσπεργκερ, στο οποίο δεν παρατηρείται καθυστέρηση στη γνωστική ανάπτυξη και τη γλώσσα και η Εκτεταμένη διαταραχή της ανάπτυξης - Μη προσδιοριζόμενη αλλιώς (PDD-NOS), όπου διαγνώσκεται όταν δεν πληρούνται επαρκώς τα κριτήρια για τις άλλες δύο διαταραχές.

13 Βιώνοντας τον Αυτισμό Στην αληθινή γλώσσα των ανθρώπων τα παιδιά αυτά ζουν χωρίς να μπορούν να πουν «ποιά είναι» μέσα σ’ ένα κόσμο που δεν μπορούν να πουν «τι είναι». Απρόσωπα μέσα στην Ατοπία! Μπορείτε έστω και για μια στιγμή να το φανταστείτε; Να το νιώσετε; Ίσως μόνο αν θυμηθείτε τους χειρότερους εφιάλτες σας, εκεί που το σώμα σας είναι νεκροζώντανο, εκεί που ο κόσμος είναι ρευστό γυαλί. Οι αγωνίες που τους διακινούνται είναι τεράστιες. Οι συμπεριφορές τους, ακραίες. Από το απόλυτο αυτιστικό κλείσιμο στην καταληπτική επιθετικότητα ενάντια στον εαυτό τους ή στο περιβάλλον. Από την απουσία λόγου στο ακατάσχετο παραλήρημα. Από την πλήρη άρνηση τροφής στην ακαταλόγιστη πανφαγία. Από την άρνηση της ζωής στο γράπωμα για «πάντα» στο στήθος. Με δύο λόγια: στο «μη- είναι».

14 Βιώνοντας τον Αυτισμό Ενάντια σ’ αυτό το «μη- είναι» αγωνίζεται το αφοσιωμένο προσωπικό κάποιων πρότυπων Κέντρων. Με χίλιους τρόπους: Παρέχοντας σωματικές και συναισθηματικές φροντίδες σαν να ήταν βρέφη για να «ξαναπάρουν» το μονοπάτι της ψυχικής ανάπτυξης. Δημιουργώντας συνθήκες αλληλοεπίδρασης για τη γένεση και την εξέλιξη του λόγου. Εγκαθιστώντας βασικές συναισθηματικές και νοητικές διαδράσεις. Εκπαιδεύοντας στο παιχνίδι, στην αναγνώριση του άλλου ατόμου ως υπαρκτού προσώπου, «στη χαρά να είσαι με τον άλλο, τον διαφορετικό». Το προσωπικό αγωνίζεται, στην ουσία, με Ένα τρόπο: παίρνει μες στην ψυχή του την καταστροφικότητα του «μη- είναι», αντέχει χάρη στις συλλογικές διαδικασίες επιστημονικής συζήτησης και ανάλυσης της παθολογίας τού κάθε παιδιού αλλά και αυτού του ίδιου του προσωπικού, προτείνει ένα εξειδικευμένο θεραπευτικό σχήμα μέσα στο οποίο εμπλέκεται το προσωπικό «με την ψυχή του».

15 Αυτισμός - Πραγματικότητες
Πάντως, όπως και να χει, οι σοβαρές δυσκολίες στην επικοινωνία, στις κοινωνικές σχέσεις και στη συμπεριφορά είναι κοινό σημείο όλων των περιπτώσεων. Η φροντίδα ενός έφηβου με αυτισμό είναι πραγματικά σαν μια ατέρμονη χειρουργική επέμβαση της οποίας τα αποτελέσματα φαίνονται σε βάθος χρόνου. Χρειάζεται μέθοδο, γνώση, και πάνω απ’ όλα ΥΠΟΜΟΝΗ. Ο αυτισμός είναι σαν μια φωτιά που δεν σβήνεται. Δεν θεραπεύεται. Είναι το σημείο εκείνο όπου γενετικές, βιολογικές, περιβαλλοντικές και φυσικά νευρολογικές ανωμαλίες -της φύσης- ενώνονται και αφοπλίζουν τις ζωές χιλιάδων ανθρώπων. Παλιότερα θεωρούσαν ότι ο αυτισμός είναι μια σπάνια διαταραχή. Σήμερα όμως ξέρουμε την αλήθεια: 1 στους 100 ανθρώπους εμπίπτουν στις διαταραχές του φάσματος του αυτισμού.

16 Αυτισμός και Σεξουαλικότητα
Ακόμη μία αντίληψη που επικρατεί είναι ότι τα άτομα με αυτισμό παραμένουν για πολλά χρόνια παιδιά, χωρίς καμία έκφραση σεξουαλικότητας. Στην πραγματικότητα, οι έφηβοι με αυτισμό δεν αποκαλύπτουν τίποτα σχετικό με τη σεξουαλικότητά τους, γιατί αυτή ανήκει στην απόλυτη σφαίρα της ιδιωτικότητάς τους, την οποία περιφρουρούν με κάθε τρόπο. Συχνό φαινόμενο είναι ένας έφηβος με αυτισμό να αντιδράσει με έντονη λεκτική επίθεση ενάντια σε αυτόν που τον ρωτά επίμονα για τα σεξουαλικά του ενδιαφέροντα. Κάποιες φορές μάλιστα, όταν η πίεση αυτή συνδυάζεται με ένα περιβάλλον δυσνόητο και απαιτητικό, δεν αποκλείονται και επεισόδια επιθετικότητας που δεν περιορίζονται στη λεκτική έκφραση. Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι οι τεχνικές οριοθέτησης κι εκμάθησης κοινωνικής συμπεριφοράς που χρησιμοποιούνται στην παιδική ηλικία πρέπει να αναπροσαρμόζονται καθώς το παιδί μεγαλώνει και ιδιαίτερα κατά την είσοδό του στην εφηβεία, ακόμα κι αν αυτό δείχνει πως τίποτα δεν έχει αλλάξει.

17 Αυτισμός και Σεξουαλικότητα
Οι κοινωνικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν δίνουν συχνά την εικόνα ατόμων που αδιαφορούν για τις σχέσεις και δεν είναι ικανά να νιώσουν συναίσθημα. Η αλήθεια είναι πως η μειωμένη ικανότητά τους να αντιληφθούν τους υποκείμενους κανόνες και να μπουν στη θέση του άλλου συχνά οδηγούν σε λανθασμένα συμπεράσματα. Είναι πολύ σημαντικό στο σημείο αυτό η εκπαίδευση να εστιάζεται σε κοινωνικές δεξιότητες που έχουν να κάνουν με την ενσυναίσθηση, τη μείωση της απόστασης και την ανάπτυξη οικειότητας.

18 Αυτισμός και Σεξουαλικότητα
Συχνά, για παράδειγμα, ένας νεαρός ενήλικας με αυτισμό μπορεί να επιθυμεί σύναψη σχέσης με ένα κατά πολύ νεότερό του ανήλικο άτομο. Τα άτομα με αυτισμό μεσαίας λειτουργικότητας γνωρίζουν την ύπαρξη της κοινωνίας, αλλά δεν έχουν ιδέα τι σημαίνει για αυτά. Τις περισσότερες φορές κατά τη διάρκεια της εφηβείας ξεκινούν πρακτικές αυτοϊκανοποίησης, τις οποίες κρατούν για το υπόλοιπο της ζωής τους.

19 Αδυναμία στη λήψη πρωτοβουλιών και αποφάσεων
Αυτισμός - Σχέσεις Αδυναμία στη λήψη πρωτοβουλιών και αποφάσεων

20 Τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης
Eνίσχυση της αυτοεκτίμησης μέσω της επιβράβευσης και της αναγνώρισης Συνεργασία και παρώθηση ενισχύουν την απόκτηση νέων δεξιοτήτων Συμμετοχή και η ενεργός δράση των νέων σε κοινωνικά επιθυμητές δραστηριότητες, εκτονώνει την ενέργεια και παράλληλα τους εξοπλίζει με δεξιότητες που θα αποδειχθούν χρήσιμες στην κοινωνική τους προσαρμογή Εθελοντική συμμετοχή σε προγράμματα Συμμετοχή σε προγράμματα αγωγής υγείας

21

22

23

24

25 Επικοινωνία με τον Τομέα Πρόληψης
Κεντρικά Προϊσταμένη Λειτουργός Νεολαίας Α΄/Επιστημονικά Υπεύθυνη κα Σούλα Παππουτή τηλ: , Φαξ: , Γραμματειακή Υποστήριξη Λεμεσός κα Πόπη Φούρναρη τηλ , Φαξ: , Κέντρα Πρόληψης «Μικρή Άρκτος» Συντονίστρια κα Μαρίνα Κωνσταντίνου τηλ , Φαξ: , Γραμμή Επικοινωνίας Συμβουλευτικής και Στήριξης 1410 Συντονιστής κος Στέλιος Παπαπέτρου τηλ , Φαξ: , Συμβουλευτικές Υπηρεσίες ΠΡΟΤΑΣΗ Συντονίστρια: κα Ελισάβετ Παύλου Παπαγιάννη τηλ: , Φαξ: ,

26 faceBook: 1410 official group
Βρείτε μας επίσης faceBook: 1410 official group

27

28 «Έφτασα να πιστεύω ότι στο σχολείο/κοινότητα, όπως και στην ψυχοθεραπεία, οι μόνες γνώσεις που μπορούν να επηρεάσουν τη συμπεριφορά ενός ατόμου είναι αυτές που ο ίδιος ανακαλύπτει μόνος του και τις κάνει δικές του» Carl Rogers

29 «Σκέφτομαι άρα υπάρχω» Rene Descartes (596-1650) I