Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε

Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε

Διδακτική των κοινωνικών επιστημών

Παρόμοιες παρουσιάσεις


Παρουσίαση με θέμα: "Διδακτική των κοινωνικών επιστημών"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Διδακτική των κοινωνικών επιστημών
Διδάσκουσα: κ. Ρεπούση Μαρία «Μελέτη και παρουσίαση εκπαιδευτικού προγράμματος ενός μουσείου» Β’ Θεματική Ενότητα ΔΗΜΑΚΗ ΣΜΑΡΑΓΔΗ ΑΜ:6382 Η’ ΕΞΑΜΗΝΟ

2 Παρουσίαση του εκπαιδευτικού προγράμματος «ΈΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ» του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης

3 ΚΟΙΝΟ: Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα απευθύνεται :
στην Γ’ Δημοτικού (2 διδακτικές ώρες) στην Δ’ Δημοτικού (2 διδακτικές ώρες)

4 Το ΜΜΣΤ με τα εκπαιδευτικά του προγράμματα (γενικά) στοχεύει:
Να εισάγει τα παιδιά στον κόσμο της σύγχρονης τέχνης, με τρόπο ψυχαγωγικό εξασφαλίζοντας τους ένα ζωντανό περιβάλλον μάθησης, έμπνευσης και δημιουργίας (μεθοδολογικός) Να γνωρίσουν τα εκθέματα και το μουσειακό χώρο, να ξεδιπλώσουν τις δημιουργικές τους ικανότητες, να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και να κοινωνικοποιηθούν δημιουργώντας τόσο ατομικά όσο και συλλογικά. (μεθοδολογικός) Να εξοικειωθούν με τις πηγές του τοπίου και να μάθουν πώς να συμπεριφέρονται κατά τη διάρκεια της επίσκεψης τους σ’ αυτές. (μεθοδολογικός) Να καλλιεργήσουν την περιέργεια και την φαντασία τους, μέσα από βιωματικές μορφές μάθησης, που τους παρέχουν μια ευχάριστη εμπειρία. (καλλιέργεια στάσεων)

5 Επιμέρους στόχοι: Δηλωτικοί στόχοι: Καλλιέργεια στάσεων/ αντιλήψεων:
Γνωριμία και εξοικείωση των παιδιών με το χώρο του μουσείου. Γνωριμία με τις μορφές σύγχρονων έργων τέχνης. Παρουσίαση των χαρακτηριστικών γνωρισμάτων των καλλιτεχνικών κινημάτων, που εκπροσωπούνται στο μουσείο. Παρουσίαση των υλικών και των μέσων έκφρασης των σύγχρονων καλλιτεχνών. Καλλιέργεια στάσεων/ αντιλήψεων: Καλλιέργεια θετικής στάσης για το χώρο του μουσείου. Καλλιέργεια της περιέργειας και της φαντασίας των παιδιών σε θέματα τέχνης.

6 Μεθοδολογικοί στόχοι:
Δημιουργική έκφραση των παιδιών, μέσα από βιωματικές μορφές μάθησης. Σύνδεση παραδοσιακών και σύγχρονων μορφών τέχνης, μέσα από την αντιπαραβολή καλλιτεχνικών έργων σε διάφορες χρονικές περιόδους. Διαθεματική προσέγγιση της τέχνης με άλλα γνωστικά αντικείμενα και σύνδεση το αναλυτικό σχολικό πρόγραμμα. Συνειδητοποίηση της αντανάκλασης της κοινωνικής πραγματικότητας στις διάφορες μορφές τέχνης. Αλληλεξάρτηση και συνέχεια μεταξύ των διάφορων μορφών τέχνης.

7 Θεματικές ενότητες του προγράμματος:
Πίνακες ζωγραφικής Έργα σύγχρονης τέχνης Έννοια του γλυπτού. Αντιπαραβολή με παραδοσιακές μορφές τέχνης. Έλληνες ζωγράφοι του 19ου και 20ου αιώνα. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα καλλιτεχνικών κινημάτων. Γλυπτά

8 «Τα μουσεία δεν είναι καμωμένα μόνο για τους τουρίστες, αλλά και για μας. Προπάντων όμως για τα παιδιά μας, που μπαίνουν σ’ αυτά και μπορούν να δουν με τα μάτια τους την ιστορία του τόπου τους μέσα στις χιλιετίες.» Ανδρόνικος Μ., (1999), Ιστορία και Ποίηση, Αθήνα:εκδ. Ερμής

9 Λίγα λόγια για το Μουσείο…
Το ΜΜΣΤ είναι το πρώτο μουσείο σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα και ένα από τα τρία στη Θεσ/νίκη. Πρόκειται για ένα δυναμικό ίδρυμα, που επί 24 συνεχή χρόνια προβάλλει και στηρίζει τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία. Ιδρύθηκε το 1979, μετά από δωρεά 30 έργων τέχνης του συλλέκτη και γκαλερίστα Αλέξανδρου Ιόλα. Στο μουσείο, λειτουργεί και επιστημονική βιβλιοθήκη που διαθέτει γύρω στα 2000 βιβλία. Σημαντική είναι η προσφορά του στα μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα, που σχεδιάζει και υλοποιεί, με τα οποία προσεγγίζει τα παιδιά και τα κάνει κοινωνούς της σύγχρονης τέχνης. Στοχεύουν στην αισθητική καλλιέργεια, την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία μέσα από την τέχνη.

10 Πού είναι το Μουσείο; Αυτή είναι η εξωτερική όψη του μουσείου. Βρίσκεται στην οδό Εγνατίας 154, εντός του χώρου της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης. Επίσης, το μουσείο είναι προσπελάσιμο για άτομα με ειδικές ανάγκες.

11 Πώς πάμε στο μουσείο; Χάρτης της περιοχής, με εντοπισμένη τη θέση του Μουσείου.

12 ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ

13 Α) Πληροφορίες για τον εκπαιδευτικό
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή…(Πηγή:κείμενα μουσείου) Τι είναι ένα μουσείο; Μουσείο είναι ένας χώρος όπου φυλάσσονται αντικείμενα που συλλέγει ο άνθρωπος. Υπάρχουν πολλά είδη μουσείων. Από την ονομασία τους καταλαβαίνει κανείς τι είδους συλλογές εκθέτουν και σε ποια εποχή θα ανήκουν. Τι είναι ένα μουσείο τέχνης; Το μουσείο τέχνης είναι ένας χώρος όπου φυλάσσονται έργα τέχνης που δημιούργησαν καλλιτέχνες. Τα έργα τέχνης εκτίθενται για να μπορεί να τα βλέπει και να τα απολαμβάνει όλος ο κόσμος. Τι είναι ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης; Μέσα σε ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης θα δείτε έργα τέχνης Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών που δημιουργήθηκαν πρόσφατα, έργα τέχνης που έγιναν από το 1950 περίπου μέχρι σήμερα.

14 Τι είναι ένα έργο σύγχρονης τέχνης; Ένα έργο σύγχρονης τέχνης μπορεί να είναι ένας πίνακας ζωγραφικής, ένα γλυπτό από διάφορα υλικά, αλλά και έργα- κατασκευές, έργα με μεικτές τεχνικές. Έργα που εκτείνονται από τον πίνακα στο χώρο με διάφορους τρόπους, έργα με ήχο, με κίνηση, με φως. Σε μερικά θα ανακαλύψετε περίεργα υλικά, όπως βίδες και σύρμα. Στη σύγχρονη τέχνη δεν υπάρχουν αυστηρά όρια ανάμεσα στη ζωγραφική και στη γλυπτική, όπως συνέβαινε παλαιότερα και οι καλλιτέχνες αξιοποιούν στα έργα τους όποιο υλικό και όποια τεχνική μπορεί να δώσει μορφή στην έμπνευση τους. Τι μας προσφέρουν τα έργα τέχνης; Τα έργα τέχνης είναι σαν τους ανθρώπους: μας γεννούν συναισθήματα. Πότε μας κάνουν χαρούμενους, πότε μας θυμώνουν, πότε μας ξαφνιάζουν και πότε μας ηρεμούν. Μπορεί να μας αφήσουν αδιάφορους ή να μας εντυπωσιάσουν, να μας κάνουν να βάλουμε τα γέλια ή να λυπηθούμε. Ακόμη, μας βοηθάνε να πλάσουμε ιστορίες με τη φαντασία μας.

15 Β)Κουκλοθέατρο: οι περιπέτειες της Μελίνας στο ΜΜΣΤ
Μ: Γεια σας παιδιά, το όνομα μου είναι Μελίνα και θέλω τη βοήθεια σας. Σήμερα θα επισκεφτώ για πρώτη φορά το μουσείο που βρίσκεστε, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Έχει δύσκολο όνομα και δεν πολυκαταλαβαίνω τι σημαίνει…Αλλά ο αδερφός μου ο Περικλής που είναι πιο μεγάλος και ξέρει πιο πολλά πράγματα από μένα επιμένει ότι είναι πολύ ωραίο και επιμένει να το δω. Α, νάτος έρχεται. Π: Είσαι έτοιμη Μελίνα; Άντε πάμε, γιατί αν αργήσουμε θα κλείσει το μουσείο. Μ: Πάμε, πάμε, πανέτοιμη είμαι.(περπατούν και φτάνουν) Π: Φτάσαμε στο ΜΜΣΤ…. Μ: Περικλή, γιατί το λένε Μακεδονικό; Π: Μα γιατί βρισκόμαστε στη Μακεδονία φυσικά. Μ: Α, ναι. Και γιατί το λένε Μουσείο; Μήπως επειδή έχει μέσα μούσια σαν του παππού; Π: Τι ακούω πρωί-πρωί; Μουσείο μικρή μου, είναι το μέρος όπου μαζεύουν οι άνθρωποι κάποια πράγματα σημαντικά.

16 Μ: Α, μου φαίνεται ότι κατάλαβα
Μ: Α, μου φαίνεται ότι κατάλαβα.. Τότε και εγώ έχω ένα μουσείο στο σπίτι, το δωμάτιο με τα παιχνίδια μου! Είναι σημαντικά, τα προσέχω να μην χαλάσουν και όποιος φίλος μου θέλει μπορεί να έρθει να τα δει από κοντά. Π: Μόνο που τα παιχνίδια σου είναι σημαντικά για σένα, άντε και για τους φίλους σου, όχι για όλο τον κόσμο! Αν όμως περάσουν χρόνια πολλά και τα παιχνίδια που έχεις εσύ σήμερα δεν υπάρχουν πια, τότε θα έχουν σημασία και για άλλους και μπορεί να μπουν σ’ ένα μουσείο για να βλέπει ο κόσμος πως έπαιζαν τα παιδιά παλιότερα. Κατάλαβες; Μ: Περίπου. Εσείς παιδιά καταλάβατε τι είναι μουσείο;(αν χρειαστεί συνεχίζεται η κουβέντα για το μουσείο). Δηλαδή αυτό το μουσείο έχει μέσα παλιά παιχνίδια; Π: Όχι, το μουσείο αυτό, έχει μέσα έργα σύγχρονης τέχνης. Πάμε μέσα και θα δεις από κοντά. Μ: Πάμε, να δούμε τι θα δούμε.(μπαίνουν στο μουσείο)Πω, πω! Τι είναι όλα αυτά; Τι πολλά χρώματα και σχήματα! Ποιος τα έφτιαξε όλα αυτά; Π: Διάφοροι καλλιτέχνες, ζωγράφοι και γλύπτες, Έλληνες και ξένοι. Τα έργα αυτά έγιναν πριν λίγα χρόνια. Είναι όμως σημαντικά, γιατί μας δείχνουν τι αρέσει στους καλλιτέχνες.

17 Μ: Και πώς ξέρεις ποιος έφτιαξε το κάθε έργο;
Π: Μα το γράφει στην ταμπέλα δίπλα στο έργο. Δες εδώ γράφει το όνομα του καλλιτέχνη που το έφτιαξε, τον τίτλο που έδωσε στο έργο και πότε το έκανε. Μ: Α, ώστε έτσι. Αχ, Περικλή, δες αυτούς τους πίνακες!(τρέχει από δω και από κει) Π: Ε, περίμενε μην τρέχεις και μην φωνάζεις! Έτσι και δεν μπορείς να δεις τα έργα αλλά και ενοχλείς τους άλλους επισκέπτες του μουσείου. Για να μπορέσεις να θαυμάσεις ένα έργο, θα πρέπει να καθίσεις μπροστά του αρκετή ώρα, να το παρατηρήσεις καλά και να το αφήσεις να σου μιλήσει. Να τα δεις από κοντά, από όλες τις μεριές, να αφήσεις χρόνο για να σκεφτείς και να νιώσεις διάφορα πράγματα. Μ: Εντάξει κατάλαβα. Πάμε τώρα να δούμε εκείνο τον πίνακα που μου άρεσε; Θα πιάσω λίγο να δω από τι είναι φτιαγμένος… Π: Ε, τι κάνεις; Δεν ξέρεις ότι δεν πρέπει να πιάνεις τα έργα που βρίσκονται εδώ μέσα; Καλά που δεν σε είδε ο φύλακας να σου κάνει παρατήρηση!

18 Στο μουσείο όταν μπεις οι κανόνες είναι τρεις:
Μ: Ε, δεν επιτρέπεται το ένα, δεν επιτρέπεται το άλλο, τι μέρος είναι αυτό; Π: Εδώ βλέπεις, παρατηρείς και σκέφτεσαι. Και αφού κάνουμε τη βόλτα μας στο μουσείο, μπορείς να φτιάξεις μια ζωγραφιά με ότι σου άρεσε περισσότερο. Τότε θα πιάσεις τις μπογιές και θα φτιάξεις ότι θες, το δικό σου έργο τέχνης. Και για να μην ξεχνάς τους κανόνες του μουσείου, θα σου τους πω με ένα τραγουδάκι: Στο μουσείο όταν μπεις οι κανόνες είναι τρεις: Δεν τρέχω, δεν τρέχω, μόνο περπατώ δεν φωνάζω, σιγανά μιλώ. Δεν αγγίζω, φτιάχνω-ζωγραφίζω. Στο μουσείο όταν μπεις, Μάτια άνοιξε να δεις.

19 ΕΠΙΣΚΕΨΗ

20 Τίτλος προγράμματος: « Έλληνες Ζωγράφοι »

21 «Έλληνες ζωγράφοι» Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα αφορά στην περιοδική συλλογή που φιλοξενεί το ΜΜΣΤ, με θέμα «ΈΛΛΗΝΕΣ ΖΩΓΡΑΦΟΙ» από τη συλλογή της εθνικής τράπεζας. Παρουσιάζεται στο πλαίσιο της Κίνησης των Πέντε μουσείων της Θεσ/νίκης. Ο πυρήνας της συλλογής αποτελείται από έργα που παραγγέλθηκαν σε αναγνωρισμένους καλλιτέχνες, την εποχή ίδρυσης της τράπεζας, το 1841. Η έκθεση αρχίζει με έργα από τα μέσα του 19ου αιώνα και καταλήγει στους καλλιτέχνες που γεννήθηκαν πριν το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο. Στο ΜΜΣΤ εκτίθεται ο κύριος κορμός της συλλογής με έργα των:Λύτρα, Γκύζη, Ιακωβίδη, Βολανάκη, Παρθένη, Χατζηκυριάκου-Γκικα, Μόραλη και άλλων κορυφαίων καλλιτεχνών, σκιαγραφώντας την εξέλιξη της νεοελληνικής ζωγραφικής.

22 Κατά την διάρκεια της επίσκεψης, μέσα από:
Ερωτηματολόγια Έρευνες για ανακάλυψη Θεατρικά παιχνίδια Δραματοποιήσεις Κατασκευές οι μουσειοπαιδαγωγοί προσπαθούν Να κεντρίσουν την ενδιαφέρον των παιδιών Να εξάψουν την φαντασία τους, ώστε μέσα από την ενεργό και ολόπλευρη συμμετοχή τους να πάψουν να θεωρούν το μουσειακό χώρο ανιαρό και να αποκτήσουν μια θετική στάση απέναντι του.

23 Δραστηριότητα 1η: Εισαγωγική Συζήτηση
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ξεκινάει με συζήτηση με τα παιδιά, σχετικά με την τέχνη. Υπογραμμίζεται ότι δεν πρέπει να επικρατεί σύγχυση ανάμεσα στους όρους «σύγχρονη τέχνη» και «κλασική τέχνη», εφόσον πρόκειται για μία τέχνη ως έκφραση ζωής και όχι για 2 μορφές τέχνης που οι προθέσεις τους αλληλοσυγκρούονται. Η μοντέρνα τέχνη είναι ο κληρονόμος της αρχαίας τέχνης. Κάθε μορφή τέχνης είναι μοντέρνα για τη εποχή της (π.χ. Ο Ερμής του Πραξιτέλους θεωρείται μοντέρνος σε σχέση μ’ ένα ξύλινο ξόανο- είδωλο της πρώτης χιλιετίας) Κάθε μορφή τέχνης αποτελεί αυθεντική έκφραση των αξιών της εποχής της. (Δ’ Δημοτικού, συνολική διάρκεια 2 ώρες)

24 Γιατί καταλαβαίνουμε καλύτερα την παραδοσιακή μορφή τέχνης;
Γιατί είναι δοκιμασμένη στο χρόνο. Γιατί έχει ήδη εκτιμηθεί από άλλους και δεν χρειάζεται εκ μέρους του θεατή προσπάθεια για την καθιερωμένη αξία της. Γιατί η επαφή του κοινού είναι περιορισμένη με σημερινά παραδείγματα έργων τέχνης. Γι΄ αυτό το παιδί πρέπει: Να ανακαλύψει τη συνέχεια μεταξύ των τεχνών του παρελθόντος και των σημερινών. Να συνδιαλλαγεί με το έργο τέχνης, ικανοποιώντας τις απαιτήσεις που θέτει ο καλλιτέχνης. Να γνωρίσει ότι το έργο είναι σφιχτά δεμένο με την προσωπικότητα του δημιουργού και με το κοινωνικό περιβάλλον που γεννήθηκε.

25 Δραστηριότητα 2η: Γαϊτης Γ., Μοτοσικλετιστής, 1967, λάδι σε μουσαμά. Σύγχρονο γλυπτό. Τα παιδιά καθισμένα μπροστά από έναν πίνακα ζωγραφικής και ένα γλυπτό, προσπαθούν μέσα από τις κατάλληλες ερωτήσεις της/ του μουσειοπαιδαγωγού να καταλάβουν τις διαφορές ανάμεσα στα δύο διαφορετικά είδη τέχνης. Κυρίως καλούνται να παρατηρήσουν ότι τα γλυπτά είναι τρισδιάστατα και τα βλέπουμε απ’ όλες τις πλευρές ενώ οι πίνακες ζωγραφικής έχουν δύο διαστάσεις και τους βάζουμε στον τοίχο.

26 Δραστηριότητα 3η: «Μικροί εξερευνητές»
Τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες, ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών που έχει κάθε τάξη. Σε κάθε ομάδα διανέμεται ένα φύλλο εργασίας, που εικονίζει έναν διαφορετικό πίνακα ζωγραφικής από τη συλλογή, ενώ υπάρχουν και διευκρινιστικές ερωτήσεις που βοηθούν στην κατανόηση του. Τα παιδιά ψάχνουν στους χώρους του μουσείου για να βρουν τον πίνακα που εικονίζεται στο δικό τους φύλλο εργασίας. Αφού τον βρουν, κάνουν ένα μικρό κύκλο μπροστά στον πίνακα, τον παρατηρούν προσεκτικά και αφού συνδυάσουν το υλικό που τους έχει δοθεί και τη λεζάντα δίπλα στο έργο, δημιουργούν ένα κείμενο, όπου θα τον παρουσιάσουν. Όταν τελειώσουν, η κάθε ομάδα παρουσιάζει στην άλλη το αποτέλεσμα της δουλειάς της.

27 1ο φύλλο εργασίας: Εγγονόπουλος Ν, ( )Ο Οδυσσέας διηγείται στον Όμηρο, 1957, λάδι σε μουσαμά.

28 Υπερρεαλισμός: Καλλιτεχνικό και λογοτεχνικό κίνημα που αναπτύχθηκε τον 20ο αιώνα. Βασίστηκε στη θεωρία του Freud και επιδίωξε την έκφραση του υποσυνείδητου κόσμου, χωρίς λογικό έλεγχο, χωρίς ηθικούς και αισθητικούς περιορισμούς. Οι καλλιτέχνες που τον ασπαζόταν προσπαθούσαν να συνδέσουν την πραγματικότητα με το όνειρο, τη φαντασία. Στη φύση του επαναστατικό κίνημα, ο υπερρεαλισμός επιδίωξε πολλές ριζοσπαστικές αλλαγές στο χώρο της τέχνης αλλά και της σκέψης γενικότερα, ασκώντας επίδραση σε μεταγενέστερες γενιές καλλιτεχνών.

29 Ερωτήσεις προς τα παιδιά:
Σε ποια εποχή μας παραπέμπει ο καλλιτέχνης; Οι κινήσεις των χεριών μας βοηθούν να καταλάβουμε την ταυτότητα των προσωπικοτήτων που εικονίζονται; (ποιος είναι ο Όμηρος και ποιος ο Οδυσσέας;) Πώς είναι τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων; Φυσιολογικά; Μεγάλα ή μικρά; Μπορείτε να διακρίνετε τις εκφράσεις τους; Τι χρώματα χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης; Έντονα; Ποιο αντικείμενο του πίνακα δεν ταιριάζει με την εποχή που σκιαγραφεί ο καλλιτέχνης; Γιατί; Μπορείτε να καταλάβετε σε μια πόλη διαδραματίζεται;

30 2ο φύλλο εργασίας: Μουροειδής Γ., Ψάθινη ανθοστήλη, 1964, λάδι σε μουσαμά.

31 Ερωτήσεις προς τα παιδιά:
Τι εικονίζεται στον πίνακα; Είναι εύκολο να διακρίνετε τη μορφή στο έργο; Γιατί; Τι είναι πιο έντονο στο έργο; Η μορφή ή το περιβάλλον; Τα χρώματα είναι απλά ή έντονα; Ζεστά ή ψυχρά; Γιατί ο καλλιτέχνης επέλεξε αυτά τα χρώματα; Οι πινελιές στο έργο είναι έντονες ή απαλές; Φαρδιές ή λεπτές; Τι αίσθηση σας προκαλεί ο τρόπος που έχει σχεδιάσει ο ζωγράφος τη μορφή αυτή;

32 Εξπρεσιονισμός: Καλλιτεχνικό κίνημα που αναπτύχθηκε στη Γερμανία, αρχές του 20ου αιώνα, με κύρια χαρακτηριστικά την υποκειμενική έκφραση του καλλιτέχνη και την έμφαση σε έντονες συναισθηματικές καταστάσεις. Βασικό χαρακτηριστικό των εξπρεσιονιστών καλλιτεχνών ήταν η τάση να παραμορφώνουν την πραγματικότητα στα έργα τους, αδιαφορώντας απέναντι σε μια πιστή και αντικειμενική αναπαράσταση της. Συχνά ο εξπρεσιονισμός διακρίνεται και από μια έντονη συναισθηματική αγωνία, χαρακτηριστικά μάλιστα μπορούμε να πούμε πως ελάχιστα εξπρεσιονιστικά έργα έχουν χαρούμενη διάθεση.

33 3ο φύλλο εργασίας: Βώκος Ν, ( ), Κορίτσι με λουλούδια, λάδι σε μουσαμά.

34 Ερωτήσεις προς τα παιδιά:
Οι διαστάσεις του κοριτσιού στον πίνακα μας βοηθούν να καταλάβουμε περίπου την ηλικία του ; Τι χρώματα χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης; Ζωντανά ή σκούρα; Μπορεί το κορίτσι να μαζεύει τα λουλούδια για να τα πουλήσει; Να το κάνει δηλαδή για επάγγελμα; Είναι χαρούμενο ή λυπημένο;

35 Ηθογραφία: Παρουσίαση των ηθών και εθίμων που χαρακτηρίζουν την κοινωνική ζωή ενός συνόλου σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ως ηθογραφία ορίζεται η πιστή απεικόνιση της ζωής, των παραδόσεων μιας συγκεκριμένης ομάδας. Κάποιοι μελετητές περιορίζουν τον όρο μόνο για την απεικόνιση της ζωής του αγροτικού πληθυσμού και τα έργα που απεικονίζουν με αντίστοιχο τρόπο τη ζωή στα αστικά κέντρα τα χαρακτηρίζουν «αστικά».

36 4ο φύλλο εργασίας: Μόραλης Γ., (γ.1916), Κορίτσι που λύνει το σανδάλι του, 1973, ακρυλικό σε μουσαμά.

37 Ερωτήσεις προς τα παιδιά:
Τι εικονίζεται στο έργο; Άνδρας ή γυναίκα; Από πού το καταλαβαίνετε; Η μορφή είναι φτιαγμένη από ευθείες ή καμπύλες γραμμές; Γιατί; Κάθεται ή είναι όρθια; Μπορούμε να καταλάβουμε τα συναισθήματα της; Αναγνωρίζονται εύκολα τα αντικείμενα που εικονίζονται;

38 Αφαίρεση: Η απομάκρυνση του καλλιτέχνη από τη ρεαλιστική απεικόνιση της πραγματικότητας και η απόδοση του αισθητικού αντικειμένου με τρόπο αφηρημένο, που βασίζεται στην προβολή αυθύπαρκτων μορφών και χρωμάτων. Αφηρημένη αποκαλούμε την τέχνη που δε μιμείται ούτε αναπαριστά άμεσα την εξωτερική πραγματικότητα. Η αρχική πηγή ενός αφηρημένου πίνακα μπορεί να είναι ορατή ή αποκρυπτογραφήσιμη (όπως στους κυβιστικούς πίνακες). Μπορεί όμως να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά απλοποιημένα ή γεωμετρικά σχήματα χωρίς καμία άμεση αναφορά στην εξωτερική πραγματικότητα.

39 Η δραστηριότητα του μουσείου ολοκληρώνεται με την δημιουργία των κειμένων από τα παιδιά, ύστερα από επεξεργασία των ερωτήσεων και των πληροφοριών σχετικά με το καλλιτεχνικό κίνημα που τους δινόταν στα φύλλα εργασίας. Στο τέλος, κάθε ομάδα παρουσιάζει τη δουλειά της στην άλλη και γίνεται και κατάλληλος σχολιασμός με τη βοήθεια πάντα του/ της μουσειοπαιδαγωγού. Τα παιδιά μέσα από την παρουσίαση μαθαίνουν πληροφορίες και για τους υπόλοιπους πίνακες, που είχαν οι συμμαθητές τους και όχι μόνο γι΄ αυτούς που δούλεψαν.

40 Προτεινόμενες δραστηριότητες: (αξιοποίηση του προγράμματος)

41 Δραστηριότητα 1η: Στο μουσείο είδατε τα παραπάνω γλυπτά σύγχρονης τέχνης. Δίπλα υπάρχει ένα αρχαίο ελληνικό γλυπτό που αναπαριστά τον Ερμή του Πραξιτέλους, που βρίσκεται στην αρχαία Ολυμπία. Μπορείτε να εντοπίσετε τις διαφορές ανάμεσα στα δύο έργα τέχνης; Τι πληροφορίες μπορούμε να πάρουμε για την εποχή που δημιουργήθηκαν; Τι υλικά χρησιμοποιούνται στο καθένα για την κατασκευή του;

42 Δραστηριότητα 2η: Συζήτηση με τα παιδιά με αφορμή τον πίνακα του Εγγονόπουλου «Ο Οδυσσέας διηγείται στον Όμηρο»: Τι γνωρίζετε για τον Όμηρο; Σε ποια εποχή έζησε; Ποιο έπος του Ομήρου μπορείτε να συσχετίσετε με τον πίνακα του Εγγονόπουλου; Τα κατορθώματα του σε ποιον πόλεμο διηγείται ο Οδυσσέας; Γνωρίζετε κάτι γι’ αυτόν τον πόλεμο; Ποιοι πολέμησαν και για ποιον λόγο;

43 Δραστηριότητα 3η: Πώς κρίνετε τον τρόπο διήγησης της ιστορίας από τον Οδυσσέα στον Όμηρο, όπως παρουσιάζεται στον πίνακα του Εγγονόπουλου στο μουσείο; Γνωρίζετε τι είναι ο αοιδός και τι ρόλο διαδραμάτιζε εκείνη την εποχή; Ποια η σχέση του με την αφήγηση της ιστορίας; Αντλήστε πληροφορίες και από την εικόνα στο αγγείο που παρατίθεται στην επόμενη διαφάνεια καθώς και από το κείμενο της «Οδύσσειας» του Ομήρου;

44 « Σε λίγο αγέρωχοι οι μνηστήρες μπήκαν κι αυτοί στην αίθουσα, πήραν με τη σειρά τους θέση σε θρόνους κι αναπαυτικά καθίσματα […] Τότε κι ο κήρυκας φέρνει και δίνει την πανέμορφη κιθάρα στου Φήμιου τα χέρια, που τραγουδούσε στους μνηστήρες…Τους τραγουδούσε ο φημισμένος αοιδός, κι εκείνοι καθισμένοι τον ακούν με τη σιωπή τους. Των Αχαιών τον νόστο τραγουδούσε, πικρόν, όπως τον όρισε τον γυρισμό τους από την Τροία η Αθηνά η Παλλάδα.» Οδύσσεια, α’ , μτφρ. Μαρωνίτης Αοιδός με φόρμιγγα (αρχαίο μουσικό όργανο), από γεωμετρικό αγγείο του 8ου αιώνα.

45 « Τον άντρα, Μούσα τον πολύτροπο να μου ανιστορήσεις, που βρέθηκε ως τα πέρατα του κόσμου να γυρνά, αφού της Τροίας πάτησε το κάστρο το ιερό.» β) προοίμιο Οδύσσειας α) Μούσα με εφτάχορδη κιθάρα, αγγειογραφία του 5ου αιώνα. γ) Ποιητής και Μούσα, Εγγονόπουλος ( ) Δραστηριότητα 4η: Ο ποιητής στο προοίμιο της Οδύσσειας ζητάει από τη Μούσα να του πει την ιστορία του Οδυσσέα, υποδηλώνοντας ότι το έργο του οφείλεται στη γνώση που του παρέχει η θεά. Με αφορμή τις παραπάνω πηγές και τον πίνακα του Εγγονόπουλου που παρατίθεται εδώ αλλά και αυτόν που είδατε στο μουσείο σχολιάστε την εξάρτηση του ποιητή από τη Μούσα. Χρησιμοποιούμε σήμερα τον όρο; Με την ίδια σημασία;

46 Προτεινόμενη δραστηριότητα 5η:
Παρατηρείστε το αρχαίο ελληνικό γλυπτό που αναπαριστά τον Όμηρο. Συγκρίνετε πώς παρουσιάζεται εδώ ο Όμηρος και πώς στον πίνακα του Εγγονόπουλου. Μπορείτε να φανταστείτε πώς θα κατασκεύαζε ένας σύγχρονος γλύπτης την μορφή του Όμηρου σήμερα, με βάση όσα είδατε στο μουσείο; Τι υλικά θα χρησιμοποιούσε; Όμηρος, αρχαίο ελληνικό γλυπτό.

47 Δραστηριότητα 6η: Διαβάστε τις παρακάτω πηγές. Ποια στοιχεία μπορούμε να αντλήσουμε για την αξία και την επίδραση που άσκησαν τα ομηρικά έπη από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα, αν αναλογιστούμε ότι ενέπνευσε και σύγχρονους καλλιτέχνες, όπως ο Εγγονόπουλος στον πίνακα που είδατε στο μουσείο;

48 « Ο πατέρας μου φροντίζοντας να γίνω σωστός άνθρωπος με έβαλε να μάθω όλα τα έπη του Ομήρου και τώρα θα μπορούσα να απαγγείλω απ’ έξω όλη την Ιλιάδα και την Οδύσσεια» ομολογεί ο Νικήρατος, γιος του στρατηγού Νικία. Ξενοφών, 4ος αιω. πΧ, Συμπόσιον «Είναι εύλογο να διαβάζουμε πρώτον τον Όμηρο, τον ποιητή, μια που αυτός και προηγήθηκε χρονικά από τους περισσότερους και αποδείχτηκε πρώτος από όλους σε αξία. Η ωφέλεια μας μέγιστη και στον λόγο και στην σκέψη και στην πλούσια εμπειρία ζωής.» Πλούταρχος, Βίος Ομήρου, 1ος αιω. μΧ

49 Δραστηριότητα 7η: Πηγή: Βώκος, κορίτσι με λουλούδια, 1859-1902.
« Η αγροτική οικογένεια έστελνε στην πόλη τα πλεονάζοντα ή ανίκανα για γεωργικές εργασίες νεαρά μέλη της, αγόρια και κορίτσια, προς αναζήτηση καλύτερης τύχης. […] Στην πλειονότητα τους τα παιδιά που έρχονταν στις πόλεις, αν επρόκειτο για αγόρια, εργάζονταν σε διάφορα καταστήματα συντοπιτών τους ως υπηρέτες ή βοηθοί.[…] Τα κορίτσια απασχολούνταν ως υπηρέτριες σε διάφορες αστικές οικογένειες.[…] Οι συνθήκες εργασίας των μικρών κοριτσιών αλλά και των αγοριών που εργάζονταν στα σπίτια ήταν κάθε άλλο παρά ιδανικές. Σύμφωνα με τους επιθεωρητές εργασίας, τα παιδιά εργάζονταν περισσότερες από δέκα ώρες την ημέρα, ενώ συχνά γίνονταν αντικείμενα υπερβολικής εκμετάλλευσης και απάνθρωπης μεταχείρισης από τους υποτιθέμενους προστάτες τους […].» Πηγή: Βώκος, κορίτσι με λουλούδια, Πηγή: Ρηγίνος, Μορφές Παιδικής εργασίας, σελ.27

50 Παιδιά έξω από εργοστάσιο στις ΗΠΑ.
Παιδιά σε ανθρακωρυχείο στην Αγγλία, αρχές του 20ου αιώνα.

51

52 Παρατηρείστε καλά τις πηγές και διαβάστε προσεκτικά τα κείμενα του ακολουθούν. Λαμβάνοντας υπόψη και αυτά που πληροφορηθήκατε στο μουσείο σχετικά με τις συνθήκες που επικρατούσαν στην Ελλάδα, και γενικά στον κόσμο την εποχή που αναφέρεται ο πίνακας, τι στοιχεία μπορείτε να αντλήσετε για την παιδική εργασία στο τέλος του 19ου αιώνα, αρχές του 20ου; Συζητήστε τις συνθήκες ζωής και εργασίας που επικρατούσαν και εξηγήστε την προτίμηση των παιδιών από τους εργοδότες.

53 Γ’ Δημοτικού: (Συνολική διάρκεια 2 ώρες) Δραστηριότητα 1η:
«Πλάθω την ιστορία του πίνακα»

54 Βήματα: Περιγράφεται στα παιδιά ένα πολύ γνωστό αντικείμενο, εν προκειμένω η καρέκλα. Καλούνται να ψάξουν και να βρουν τους πίνακες που την εικονίζουν. Κάνουν κύκλο μπροστά στα έργα που βρίσκουν, τα παρατηρούν και προσπαθούν να δημιουργήσουν την ιστορία που «κρύβει» κάθε πίνακας. Οι ερωτήσεις που τους γίνονται είναι βοηθητικές. Βλέπουν πώς διαφορετικοί καλλιτέχνες ζωγραφίζουν διαφορετικά το ίδιο αντικείμενο στα έργα τους ανάλογα και με το κίνημα τέχνης που αντιπροσωπεύουν.

55 «Από την αναπαραστατική τέχνη στην αφαιρετική»
Βασιλείου Σ., Συνομιλία στην άμμο, 1962, μικτή τεχνική σε μουσαμά επικολλημένο σε χαρντμπορντ. Βασιλείου Σ., Η Πόρτα, 1961, πλαστικό σε πανί.

56 Χατζηκυριάκος-Γκίκας, εργαστήρι, 1964.
Μόραλης, κορίτσι που λύνει το σανδάλι του, 1973.

57 Η δραστηριότητα είναι διαβαθμισμένης δυσκολίας
Η δραστηριότητα είναι διαβαθμισμένης δυσκολίας. Ξεκινάει από τον πρώτο πίνακα του Βασιλείου, στον οποίο το αντικείμενο της καρέκλας είναι εύκολα παρατηρήσιμο συνεχίζει με το έργο του Χατζηκυριάκου-Γκίκα, που η καρέκλα είναι τεμαχισμένη και τα κομμάτια της βρίσκονται σε διάφορα σημεία του πίνακα και καταλήγει στο έργο του Μόραλη που η καρέκλα σχεδόν δεν αναγνωρίζεται, αλλά από τις λεπτομέρειες του πίνακα (πχ τη στάση του σώματος του κοριτσιού) μπορούν τα παιδιά να οδηγηθούν στην αντικείμενο που ψάχνουν. Αντιλαμβάνονται λοιπόν πως ακόμα και με λίγες γραμμές, μπορεί να αποδοθεί διακριτά ένα αντικείμενο.

58 Δραστηριότητα 2η: «Παζλ»
Έχοντας ως αφόρμηση το έργο του Μόραλη, μοιράζονται στα παιδιά κομμάτια Παζλ με αυστηρά γεωμετρικές γραμμές και προσπαθούν να τα βάλουν στην σειρά, προκειμένου να δημιουργηθεί μια ανθρώπινη φιγούρα, παρόμοια με αυτή της εικόνας. Συνεργάζονται χαρούμενα, δουλεύουν ομαδικά, ανταλλάσσουν απόψεις καθισμένα σε έναν αυτοσχέδιο κύκλο μπροστά από τον πίνακα.

59 Δραστηριότητα 3η: «Οι καρέκλες»

60 «Κολάζ…» Σε κάθε παιδί μοιράζονται δύο φύλλα, που εικονίζουν δύο διαφορετικών τύπων καρέκλες, όπως φαίνεται στην προηγούμενη διαφάνεια. Τα παιδιά καλούνται, με αφορμή το έργο του Χατζηκυριάκου- Γκίκα, να δημιουργήσουν ένα κολάζ. Αυτό το επιτυγχάνουν κόβοντας με ένα ψαλίδι την κάθε καρέκλα σε τέσσερα κομμάτια, καταλήγοντας έτσι σε δύο σπασμένες καρέκλες. Ανακατεύουν τα οχτώ, πλέον, κομμάτια μεταξύ τους και τα ενώνουν με διαφορετική σειρά από την αρχική. Το αποτέλεσμα μοιάζει αρκετά μ’ αυτό που είδαν τα παιδιά στον πίνακα και έρχονται σε μια πρώτη επαφή με το κυβισμό.

61 Δραστηριότητα 4η: «Οι μικροί Ζωγράφοι»
Αφού λοιπόν παρακολουθήσαν πως αποτύπωσε ο κάθε καλλιτέχνης το πολύ γνωστό στα παιδιά αντικείμενο της καρέκλας, μετακινούνται στο χώρο του παιδικού εργαστηρίου, όπου καλούνται να δημιουργήσουν τα ίδια μία καρέκλα, όπως τη φαντάζονται. Χρησιμοποιούν διάφορα υλικά και χρώματα, που τους παρέχονται από το μουσείο.

62 (προτεινόμενες δραστηριότητες αξιολόγηση του προγράμματος)
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ (προτεινόμενες δραστηριότητες αξιολόγηση του προγράμματος)

63 Δραστηριότητα 1η: Ποιο έργο από αυτά που είδατε στο μουσείο σας εντυπωσίασε περισσότερο; Γιατί; Αναπτύξτε σε μια μικρή παράγραφο και παράλληλα προσπαθήστε να το περιγράψετε. Δραστηριότητα 2η: Στις παρακάτω διαφάνειες απεικονίζονται τέσσερα έργα των ζωγράφων που έργα τους είδατε στο μουσείο. Μπορείτε να τα κατατάξετε ανάλογα με το κίνημα το οποίο αντιπροσωπεύουν; Θυμάστε τα ονόματα των καλλιτεχνών; (αφαίρεση, ηθογραφία, κυβισμός, εξπρεσιονισμός)

64 Εικόνα 2, «Ερωτικό», (1916) Εικόνα 1, «Χωριατοπούλα», (1859)

65 Εικόνα 3, «Κόρη στο παραθύρι»
Εικόνα 4, «Βεράντα με καφασωτά»,(1956)

66 Δραστηριότητα 3η: Ακολουθεί περιληπτική περιγραφή ενός αποσπάσματος της «Οδύσσειας», σχετικά με τις περιπέτειες του Οδυσσέα. Προσπαθήστε να ζωγραφίσετε όσα περιγράφονται. Μπορείτε να χωριστείτε σε τρεις ομάδες και κάθε μία να επιλέξει μία σκηνή της ιστορίας (πχ την τρικυμία στη θάλασσα και την καταστροφή της σχεδίας του Οδυσσέα) και στο τέλος να τις ενώσετε. Οι περιπέτειες του Οδυσσέα:Από την Ωγυγία ως την Ιθάκη «Πάνω στη σχεδία ο Οδυσσέας ταξίδεψε άγρυπνος 17 μέρες. Την 18η όμως τον αντιλήφθηκε ο Ποσειδώνας και σήκωσε τρικυμία που διέλυσε τη σχεδία. Ο ήρωας παλεύοντας τρεις μέρες με τα κύματα, βγήκε ναυαγός στη χώρα των Φαιάκων, όπου συνάντησε τη βασιλοπούλα Ναυσικά, που τον οδήγησε στο παλάτι. Οι Φαιάκες του πρόσφεραν πλούσια φιλοξενία, άκουσαν με συγκίνηση τις περιπέτειες του, τον τίμησαν με δώρα πολλά και με δικό τους καράβι τον έστειλαν στην Ιθάκη.»

67 Συμπεράσματα: Το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα:
Παρέχει στα παιδιά μια πλούσια εμπειρία σχετικά με την τέχνη, που αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της Ιστορίας. Δίνει την ευκαιρία για βιωματικές μορφές μάθησης, πέρα από τα όρια της παραδοσιακής διδασκαλίας. Παρέχει στα παιδιά τη δυνατότητα να θαυμάσουν έργα σπουδαίων Ελλήνων καλλιτεχνών και να έρθουν σε επαφή με μορφές σύγχρονης τέχνης, που μόνο στα βιβλία, και αυτό σπάνια, συναντούν. Δραστηριοποιεί τα παιδιά, μέσα από ενδιαφέροντα παιχνίδια με αποτέλεσμα να αφομοιώνουν εντονότερα γνωστικές πληροφορίες. Άρα, πρέπει να οργανώνονται σε σταθερότερη βάση παρόμοιες εκπαιδευτικές εκδρομές, αν θέλουμε πολιτιστικά συνειδητοποιημένα και εγγράμματα παιδιά.

68 Βιβλιογραφία: «Έλληνες Ζωγράφοι» από τη συλλογή της Εθνικής Τράπεζας, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου. Ιστορία Γ’ Δημοτικού, βιβλίο μαθητή. Αρχαία Ελληνικά (μτφρ), Ομηρικά έπη, Οδύσσεια, Α’ Γυμνασίου, βιβλίο μαθητή. Ιστορία Β’ λυκείου, σχολικό βιβλίο. (τελευταία πρόσβαση 29/5/2010) (τελευταία πρόσβαση 28/05/2010) (τελευταία πρόσβαση 28/05/2010) (τελευταία πρόσβαση 29/05/2010)


Κατέβασμα ppt "Διδακτική των κοινωνικών επιστημών"

Παρόμοιες παρουσιάσεις


Διαφημίσεις Google