Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2006 Ανταγωνιστικότητα: πληθώρα δημόσιων πολιτικών και πόρων αλλά έλλειμμα.

Παρουσίαση με θέμα: "Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2006 Ανταγωνιστικότητα: πληθώρα δημόσιων πολιτικών και πόρων αλλά έλλειμμα."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2006 Ανταγωνιστικότητα: πληθώρα δημόσιων πολιτικών και πόρων αλλά έλλειμμα θετικών αποτελεσμάτων Νίκος Διακουλάκης Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της SPEED Σύμβουλοι Ανάπτυξης ΑΕ πρώην Ειδικός Γραμματέας Ανταγωνιστικότητας στο Υπ. Ανάπτυξης ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΕΕ «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ: ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2006

2 Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2006 δημόσιοι πόροι (εθνικοί + κοινοτικοί) και διαρθρωτικές πολιτικές Η Ελλάδα συνεχίζει να καταγράφει χαμηλό βαθμό ουσιαστικής αξιοποίησης των δημόσιων πόρων στις διαρθρωτικού τύπου παρεμβάσεις που συνδέονται με την επιχειρηματικότητα, την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση (έρευνα-τεχνολογία, καινοτομία, πληροφορική, εισαγωγή νέων τεχνολογιών, δια βίου μάθηση, βελτίωση επιχειρηματικού περιβάλλοντος και παραγωγικών υποδομών) Οι διαρθρωτικές δράσεις είναι μόνιμα θύματα κάθε αναθεώρησης των ΚΠΣ υπέρ των ΄εύκολων΄ λύσεων (συνήθως μικρών έργων όχι πάντα α΄προτεραιότητας και σίγουρα όχι υψηλής προστιθέμενης αξίας και δημιουργίας μόνιμων θέσεων απασχόλησης) για να την άρον-άρον απορρόφηση των πόρων Οι δομές και μηχανισμοί σχεδιασμού και κυρίως εφαρμογής και υποστήριξης πολιτικών με πολλαπλασιαστικά αναπτυξιακά αποτελέσματα παραμένουν αδύνατες

3 Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2006 η ανταγωνιστικότητα... παραμένει σε χαμηλή πτήση Παρά τη μακροοικονομική σταθεροποίηση, τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης (σταθερά πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο επι 10 συνεχή χρόνια) και τη δέσμευση σημαντικών δημόσιων πόρων, λίγα είναι μέχρι σήμερα τα οφέλη για την ανταγωνιστικότητα Πολύ χαμηλές επιδόσεις στους περισσότερους δείκτες της Στρατηγικής της Λισσαβόνας, (22η θέση στη συνολική κατάταξη των 25), στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ στη παγκόσμια κατάταξη με βάση τις διάφορες εκθέσεις για τη διεθνή ανταγωνιστικότητα Χαμηλός βαθμός εξωστρέφειας και κάλυψης των εισαγωγών από εξαγωγές, υστέρηση στην σύνδεση της έρευνας και καινοτομίας με την επιχειρηματικότητα, οξυμένα προβλήματα απασχόλησης και ανεργίας

4 Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2006 επιχειρηματικότητα, καινοτομία, μικρομεσαίες επιχειρήσεις Η καινοτόμος επιχειρηματικότητα, κλειδί για την αξιοποίηση της δυναμικής των νέων τεχνολογιών και τη μετατροπή των αποτελεσμάτων της έρευνας σε ανταγωνιστικές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες Ο στρατηγικός ρόλος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην ανάπτυξη και την απασχόληση. Ενσωμάτωση νέων γνώσεων και δεξιοτήτων στα τοπικά παραγωγικά συστήματα για την αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρουν τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα Δέσμη προγραμμάτων κρατικής ενίσχυσης (ΕΠΑΝ,ΚτΠ,ΠΕΠ,Ανθρ.Πόροι, Αγροτική ανανασυγκρότηση, Αναπτυξ. Νόμος κα) Χαμηλή ζήτηση, εξέλιξη και κυρίως απόδοση των προγραμμάτων λόγω ενδογενών (εξειδίκευση, ελκυστικότητα, διάδοση, γραφειοκρατία) και εξωγενών παραγόντων (έλλειψη ενός ισχυρού ρεύματος καινοτομίας και δικτύων τεχνολογικής ανάπτυξης, υστέρηση στην καλλιέργεια ενός θετικού κλίματος, μιας νέας νοοτροπίας και μιας αποενοχοποιημένης αντίληψης για την επιχειρηματικότητα που θα ενθαρρύνει την ανάληψη επιχειρηματικού ρίσκου

5 Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2006 η διαφοροποίηση των χρηματοδοτικών μέσων (1) η χρήση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις παραμένει περιορισμένη. Το 72% των αναγκών καλύπτεται από ίδια κεφάλαια (56% στην ΕΕ), 20% από τραπεζιτικά δάνεια (έναντι 39%) και 8% από επιδοτήσεις (έναντι 5%) (έρευνα του ΙΟΒΕ). το Ταμείο Εγγυοδοσίας Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων (ΤΕΜΠΜΕ) με μετοχικό κεφάλαιο 250 εκ. € (100% από το ΕΠΑΝ-Γ΄ΚΠΣ) και δυνατότητα κάλυψης των τραπεζιτικών δανείων για πάνω από 60.000 επιχειρήσεις αναπτύσσεται πολύ αργά μέσα από τις δυσλειτουργίες του τραπεζιτικού συστήματος (μόνο 1.800 ΜΜΕ έχουν ενταχθεί) ενώ μόνο η Εμπορική Τράπεζα έχει 43.000 ΜΜΕ στο δανειακό της χαρτοφυλάκιο.

6 Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2006 η διαφοροποίηση των χρηματοδοτικών μέσων (2) μικρό μέρος των 40.000 μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που ιδρύονται κάθε χρόνο, αξιοποιούν τις στοχευμένες δράσεις κρατικής επιδότησης της καινοτόμου επιχειρηματικότητας, της εισόδου νέων και γυναικών στο επιχειρείν και της ανταγωνιστικότητας ή τον τραπεζιτικό δανεισμό με εγγύηση του ΤΕΜΠΜΕ επιδοτούμενα από δημόσιους πόρους χρηματοδοτικά εργαλεία βρίσκουν επίσης μικρή ανταπόκριση όπως τα επιχειρηματικά κεφάλαια υψηλού κινδύνου (venture capital)- ΤΑΝΕΟ, οι θερμοκοιτίδες νέων επιχειρήσεων, ενώ ανύπαρκοι είναι θεσμοί όπως τα Περιφερειακά Επιχειρηματικά Κεφάλαια, οι Επιχειρηματικοί Αγγελοι κλπ

7 Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2006 σύγχρονες και αποτελεσματικές δομές στήριξης της επιχειρηματικότητας  ελάχιστοι οργανωμένοι χώροι αρχικής και μόνιμης εγκατάστασης (ΒΙΠΕ, ΒΙΟΠΑ, ΤΠ, Θερμοκοιτίδες)  διάδοση και βελτίωση των υπηρεσιών που λαμβάνουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις από κέντρα και δίκτυα εξυπηρέτησης (Κέντρα Επιχειρηματικής και Τεχνολογικής Ανάπτυξης-ΚΕΤΑ, Κέντρα Υποδοχής Επενδυτών-ΚΥΕ, Κέντρα κατάρτισης, Ερευνητικά Κέντρα, Εργαστήρια δοκιμών/ελέγχων)  Περιφερειακά Κέντρα Επιχειρηματικότητας, ως ενιαίος ολοκληρωμένος μηχανισμός παροχής πιστοποιημένων υπηρεσιών «μιας στάσης»

8 Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2006 καλύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον, απλοποιημένη διαχείριση Απομάκρυνση των εμποδίων και μάχη κατά της γραφειοκρατίας με κωδικοποίηση και απλοποίηση της πολυδαίδαλης νομοθεσίας, ηλεκτρονικοποίηση Μεγαλύτερη αποκέντρωση και ενίσχυση της περιφερειακής διακυβέρνησης Οι περιφέρειες πρέπει να αναγνωρίσουν την ευρωπαϊκή τους ταυτότητα για πετύχουν την μετατροπή των γεωπολιτικών και άλλων συγκριτικών τους πλεονεκτημάτων σε ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και να αυξήσουν την εξωστρέφεια τους Ρυθμιστικός και επιτελικός ρόλος του κράτους με διαφάνεια και αποτελεσματικότητα, με σταθερούς κανόνες και σύγχρονους μηχανισμούς εποπτείας και ελέγχου

9 Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2006 οι ευρωπαϊκές πολιτικές αλλάζουν,..….οι πόροι μειώνονται Οι νέες στρατηγικές κατευθύνσεις των διαρθρωτικών πολιτικών για την ανάπτυξη και την απασχόληση διαμορφώνουν μια διαφορετική, ακόμη πιο δύσκολη ατζέντα. Τα νέα προγράμματα θα είναι πιό ‘απαιτητικά’ και πιό ‘διαρθρωτικά’ Οι πολιτικές συνοχής και ανταγωνιστικότητας δύο όψεις του ίδιου νομίσματος στο δρόμο για τη σύγκλιση Οι πιο φιλόδοξοι νέοι στόχοι και οι πολιτικές με βάση τη Στρατηγική της Λισσαβόνας και τις αποφάσεις του Γκέτεμποργκ τροφοδοτούνται με σημαντικούς μεν αλλά λιγότερους πόρους (για την Ελλάδα συνολικοί εθνικοί και κοινοτικοί δημόσιοι πόροι 24 δισ. € έναντι 40 δισ. € στο Γ΄ΚΠΣ λόγω μείωσης των κοινοτικών πόρων αλλά και της εθνικής συμμετοχής μόλις στο 15%) Οι ελλειμματικοί εθνικοί προϋπολογισμοί δεν φαίνεται να μπορούν να χρηματοδοτήσουν συμπληρωματικά εθνικά αναπτυξιακά προγράμματα ιδιαίτερα τα έτη 2007,2008 παράλληλης πορείας των Γ΄και Δ΄ΚΠΣ

10 Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2006 ισχυρό ρεύμα καινοτομίας, επιχειρηματικής δημιουργίας και αειφόρου ανάπτυξης (1) Αναδιαρθρώσεις στους ζωτικούς τομείς (αγροτική οικονομία, παραδοσιακή βιομηχανία, μαζικός τουρισμός) Ανάπτυξη σε νέα πεδία (οικονομία της γνώσης, πόλοι και δίκτυα καινοτομίας, νέες υπηρεσίες, αγροδιατροφικός τομέας, θεματικός τουρισμός, ενεργειακή και περιβαλλοντική επιχειρηματικότητα, κοινωνική οικονομία) Διάχυση της νέας γνώσης και των νέων τεχνολογιών σε όλο το παραγωγικό σύστημα και ιδιαίτερα στις τοπικές οικονομίες. Η περιφερειακή επιχειρηματικότητα, κλειδί για την κοινωνική και χωρική συνοχή.

11 Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2006 ισχυρό ρεύμα καινοτομίας, επιχειρηματικής δημιουργίας και αειφόρου ανάπτυξης (2) ισχυρό ρεύμα καινοτομίας, επιχειρηματικής δημιουργίας και αειφόρου ανάπτυξης (2) πολιτική επενδύσεων για την ολοκλήρωση των παραγωγικών υποδομών, (ιδιαίτερα στην ενέργεια, συνδυασμένες μεταφορές, πληροφορική, τηλεπικοινωνίες, κατάρτιση, έρευνα, διάδοσης των νέων τεχνολογιών) νέο μοντέλο της καινοτόμου, εξωστρεφούς και βιώσιμης επιχείρησης (επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και σε ανθρώπινο δυναμικό, διεθνή πρότυπα και σύγχρονες μέθοδοι οργάνωσης και διοίκησης, συμμετοχή σε δίκτυα, σύνδεση με φορείς νέας γνώσης, στροφή σε νέα προϊόντα, νέες υπηρεσίες, νέες αγορές, οικολογικός προσανατολισμός και κοινωνική ευθύνη)

12 Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2006 από το Γ΄στο Δ΄ΚΠΣ Το 2006 έτος σχεδιασμού του ΕΣΠΑ και του ΕΣΑΑ (Δ΄ΚΠΣ 2007-2013) σε μια δύσκολη συγκυρία Οι υψηλές επιδόσεις του Γ΄ΚΠΣ, προαπαιτούμενο για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό του Δ΄ΚΠΣ Θα συνεχιστεί η υψηλή χρηματοδότηση των δράσεων για την ανταγωνιστικότητα (χωρίς μάλιστα το περιθώριο μετακίνησης τους σε ‘εύκολες’ δράσεις) λόγω της υποχρεωτικής δέσμευσης και διάθεσης πόρων του Δ΄ΚΠΣ στην εξυπηρέτηση της Στρατηγικής της Λισσαβόνας (earmarking) οι προκλήσεις μεγάλες (παγκοσμιοποίηση, τεχνολογικές αλλαγές, νέες καταναλωτικές προτιμήσεις και συμπεριφορές) ανάγκη για έγκαιρη προετοιμασία, κοινωνική διαβούλευση, εθνική κινητοποίηση και συναίνεση γιατί ο πήχης για όλους είναι πολύ ψηλά. Θα τον περάσουμε;

13 Ελληνική Βιομηχανία: προς την οικονομία της γνώσης, ΤΕΕ, Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2006. Ευχαριστώ για την προσοχή σας Νίκος Διακουλάκης