ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΜΣ ΖΕΡΒΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ Α.Μ. 425M/ ΡΟΔΟΣ 2012

Παρουσίαση με θέμα: "ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΜΣ ΖΕΡΒΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ Α.Μ. 425M/ ΡΟΔΟΣ 2012"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΜΣ ΖΕΡΒΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ Α.Μ. 425M/2010009 ΡΟΔΟΣ 2012
ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ. ΕΦΑΛΤΗΡΙΟ Η΄ΤΡΟΧΟΠΕΔΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ; ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΥΚΕΩΝ ΝΟΜΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΜΣ ΖΕΡΒΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ Α.Μ. 425M/ ΡΟΔΟΣ 2012

2 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Επισκόπηση βιβλιογραφίας – Προηγούμενες έρευνες

3 ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η διερεύνηση του ρόλου της δια βίου μάθησης ως προς την επαγγελματική εξέλιξη των γυναικών εκπαιδευτικών, προκειμένου να διεκδικήσουν και να καταλάβουν θέσεις ηγεσίας στην εκπαίδευση με ίσους όρους, όπως οι άνδρες συνάδελφοί τους.

4 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 19ος Αιώνας 1980 και μετά Σήμερα Σταδιακή μείωση ευκαιριών απασχόλησης για το σύνολο του πληθυσμού, πολύ δε περισσότερο για το γυναικείο πληθυσμό (Μνημόνια 1,2,3). Πρόσβαση Ελληνίδων γυναικών στα διάφορα επαγγέλματα Έντονη αύξηση της γυναικείας απασχόλησης (Αλιπράντη, 2008). Διαίρεση των επαγγελμάτων βάσει του φύλου των εργαζομένων στην σύγχρονη κοινωνία (Βιτσιλάκη & Φώκιαλη, 2007) Ανάγκη για διαρκή αναβάθμιση γνώσεων και δεξιοτήτων εργαζόμενων - άντρες και γυναίκες οδηγούνται στην επιμόρφωση και την κατάρτιση (Evans, 2004) Μόνο που «οι γυναίκες και τα παιδιά πάνε μαζί ενώ οι άντρες διαχωρίζονται» (Evans, 2004)

5 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Νομοθετική κατοχύρωση με το διάταγμα της 6/18 Φεβρουαρίου 1834, του δικαιώματος φοίτησης της Ελληνίδας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση (Ζιώγου – Καραστεργίου, 2006) Οι κοινωνικές ανισότητες των φύλων έχουν μειωθεί στην εκπαίδευση με ποσοτι­κούς, όχι όμως και με ποιοτικούς όρους (Χατζηπαναγιώτου 1997, Μαραγκουδάκη 2003, Κογκίδου & Τάκη 2005) Στην ιεραρχία ενός δημοτικού σχολείου βρίσκεται τις περισσότερες φορές ένας άνδρας διευθυντής (Σαϊτης, 2000, Κανταρτζή, 2003, Μαραγκουδάκη, 2008, Τάκη, 2009). Γυναίκες κάτω από μία «γυάλινη οροφή», η οποία τους επιτρέπει να βλέπουν τις θέσεις ηγεσίας, αλλά τις εμποδίζει να τις καταλάβουν (Μαραγκουδάκη, 2007)

6 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ – ΝΟΜΟΣ 3879/2010 Ύπαρξη κινητικότητας ανάμεσα στα «τυπικά» και «μη τυπικά» συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης και στα άτυπα περιβάλλοντα μάθησης – διαρκής προσαρμογή γνώσεων – διαρκής αξιολόγηση και πιστοποίηση προσόντων – διαρκώς μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας (Ν. 3879/2010) Σύνδεση της συμμετοχής του πολίτη με τη δια βίου μάθηση θέτοντας ως στόχο την αποτελεσματική ανάπτυξη σε τοπικό και υπερτοπικό επίπεδο (Ιντζίδης 2010) Φορείς Εθνικού Δικτύου Δια Βίου Μάθησης (Γεν. Γραμ. Δια βίου Μάθησης 2012): Κέντρο Δια Βίου Μάθησης από Απόσταση (ΚΕ.ΔΒΜ.ΑΠ) Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης της Γενικής Γραμματείας Δια Βίου Μάθησης (Γ.Γ.Δ.Β.Μ) Κέντρα Εκπαίδευσης Ενηλίκων (Κ.Ε.Ε) Λαϊκή Επιμόρφωση (ΝΕΛΕ) Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας Σχολές Γονέων

7 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΜΦΥΛΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ
Υποεκπροσώπηση γυναικών ακόμα και στις χαμηλόβαθμες θέσεις της διεύθυνσης και της υποδιεύθυνσης των δημόσιων δημοτικών σχολείων (Τάκη, 2009) Αποκλεισμός γυναικών εκπαιδευτικών από τις θέσεις διοικητικών και συμβουλευτικών στελεχών της εκπαί­δευσης =«γυάλινη οροφή», επι­τρέπεται να βλέπουν τις συγκεκριμένες θέσεις, αλλά όχι να τις καταλάβουν (Μαραγκουδάκη, 2007) Οι γυναίκες εκπαιδευτικοί γίνονται λιγότερο εύκολα αποδεκτές από τους άντρες και κρίνονται περισσότερο αυστηρά για τη δουλειά τους (Κανταρτζή, 2003) Οι γυναίκες έχουν περιορισμένο χρόνο λόγω κοινωνικών υποχρεώσεων και οικογένειας. Συνέπεια: περιορισμένη δυνατότητα απόκτησης επιπλέον γνώσεων (Χατζηπαναγιώτου, 2003 και Βασιλού-Παπαγεωργίου, 1995)

8 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ
Οι εκπαιδευτικοί στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση αναφέρονται στην ανάγκη της επιμόρφωσης και της διά βίου μάθησης, καθώς αυτή αποτελεί σημαντικό παράγοντα βελτίωσης της δουλειά τους (Ταρατόρη, 2000 και Παπαναούμ, 2003) Προσαρμογή μεθόδων διδασκαλίας εκπαιδευτικών στα νέα αναλυτικά προγράμματα και οργάνωση σύγχρονων διαδικασιών μάθησης οδηγεί σε ανάπτυξη ικανοτήτων μαθητών/τριών να ανταπεξέλθουν στα νέα δεδομένα (Παρασκευάς 2008) Η επιμόρφωση, δεν είναι τόσο διαδικασία που αυτή καθαυτή επιφέρει αλλαγές στην αίθουσα διδασκαλίας, όσο στρατηγική που προωθεί στα σχολεία ένα περιβάλλον και νοοτροπία εργασίας που ευνοεί και διευκολύνει την εκπαιδευτική αλλαγή (Γουβιάς, 2007) Ο σύνθετος ρόλος γυναίκας (σύζυγος, μητέρα, εκπαιδευόμενη) και οι αυξημένες υποχρεώσεις δημιουργούν δυσκολίες και εμπόδια στις σπουδές της (Λιοναράκης & Κόκκος, 1998) Η έλλειψη κινήτρων αποτελεί τροχοπέδη στη μαθησιακή αξιοποίηση των νέων Τ.Π.Ε (Ευθυμίου & Βιτσιλάκη, 2007)

9 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ
Εξ αποστάσεως εκπαίδευση: επιλογή περισσότερων γυναικών εκπαιδευτικών που αποφασίζουν να παρακολουθήσουν προγράμματα δια βίου μάθησης Εξ αποστάσεως εκπαίδευση: δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των γυναικών εκπαιδευτικών παρόλο που βασίζονται σε επικοινωνία με βάση τους υπολογιστές (Prummer, 2000) Γυναίκες + εξ αποστάσεως σπουδές = πολύ λίγος ελεύθερος χρόνος για τον εαυτό τους, καθώς έχουν πρώτη βάρδια στη δουλειά τους, δεύτερη βάρδια στο σπίτι τους και τρίτη βάρδια στις σπουδές τους (Effeh, 1991) Διακοπή σπουδών από γυναίκες λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων, επισημαίνεται η διαφορά φύλου (Βεργίδης και Παναγιωτακόπουλος, 2003) Εξοικείωση με Η/Υ και διαδίκτυο επηρεάζει το βαθμό συνέπειας στην τήρηση του χρονοδιαγράμματος σπουδών (Γουβιάς, 2007) Παρά την αύξηση πρόσβασης και συμμετοχής των γυναικών στις διάφορες βαθμίδες, τα διάφορα θεσμικά μέτρα προς την κατεύθυνση της ισότητας των φύλων, δε φαίνεται να έχουν πλήρως ενσωματωθεί στην επίσημη εκπαιδευτική πολιτική (Γουβιάς, 2007)

10 Η ΕΡΕΥΝΑ Ερευνητικά ερωτήματα - Μεθοδολογία
Η ΕΡΕΥΝΑ Ερευνητικά ερωτήματα - Μεθοδολογία Αποτελέσματα - Συμπεράσματα - Προτάσεις

11 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Εάν παρέχεται υποστήριξη από το οικογενειακό τους περιβάλλον για την παρακολούθηση προγραμμάτων δια βίου μάθησης Εάν το εργασιακό τους περιβάλλον προωθεί τα προγράμματα δια βίου μάθησης και υποστηρίζει την παρακολούθησή τους Εάν και κατά πόσο η θεσμοθέτηση της δια βίου μάθησης λαμβάνει υπόψη τις «γυναικείες» ιδιαιτερότητες Εάν τα προγράμματα δια βίου μάθησης προωθούν ή όχι την επαγγελματική τους εξέλιξη Εάν τα μέχρι σήμερα προγράμματα δια βίου μάθησης προσφέρουν εξίσου ευκαιρίες σε γυναίκες και άνδρες εκπαιδευτικούς για επαγγελματική άνοδο

12 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Μελέτη περίπτωσης
Γραπτό ερωτηματολόγιο - κλειστού τύπου ερωτήσεις, ποσοτικής διαβαθμιστικής επιλογής - πενταβάθμια κλίμακα Likert Πρόγραμμα στατιστικής επεξεργασίας SPSS Χρονική στιγμή υλοποίησης έρευνας: προς το τέλος του σχολικού έτους Βολική δειγματοληψία 112 ερωτηματολόγια από δημοτικά σχολεία του Δήμου Συκεών του Νομού Θεσσαλονίκης. Περιορισμοί έρευνας: γεωγραφικό επίπεδο - επίπεδο φύλου - βαθμίδας εκπαίδευσης

13 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (1)- ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ
Α΄ ομάδα ερωτήσεων: Μέσοι Όροι Β΄ ομάδα ερωτήσεων: Μέσοι Όροι Γ΄ ομάδα ερωτήσεων: Μέσοι Όροι Δ΄ ομάδα ερωτήσεων: Μέσοι Όροι Πίνακας 15: Σχέση εργασιακού περιβάλλοντος και δια βίου μάθησης N Minimum Maximum Mean Std. Deviation Ενθάρρυνση επιμόρφωσης στο χώρο εργασίας 112 1 5 3,43 1,020 Υποστήριξη εργασιακού περιβάλλοντος για συμμετοχή 3,33 1,077 Ύπαρξη υλικοτεχνικών υποδομών στη εργασία σας 3,38 1,187 Συμμετοχή συναδέλφων σε προγράμματα δια βίου 2,66 ,926 Valid N (listwise) Πίνακας 14: Σχέση οικογενειακού περιβάλλοντος και δια βίου μάθησης N Minimum Maximum Mean Std. Deviation Ίδιες ευκαιρίες με άνδρα 112 1 5 2,31 1,131 Οικογένεια και κοινωνικές υποχρεώσεις ανασταλτικές 3,53 1,162 Υποστήριξη οικογενειακού περιβάλλοντος 3,52 1,115 Υποστήριξη ευρύτερου περιβάλλοντος 3,39 1,085 Valid N (listwise) Πίνακας 16: Θεσμοθέτηση δια βίου μάθησης και επαγγελματική εξέλιξη γυναικών εκπαιδευτικών N Minimum Maximum Mean Std. Deviation Ο τρόπος υλοποίησης ευνοεί συμμετοχή γυναικών 112 1 5 3,17 ,919 Κίνητρο συμμετοχής η μοριοδότηση 3,46 1,273 Ευκολότερη η εξ αποστάσεως παρακολούθηση 3,33 1,325 Εξοικειωμένη με Η/Υ για εξ αποστάσεως παρακολούθηση 1,150 Άσκηση επαγγέλματος κ παρακολούθηση δια βίου 2,46 1,030 Valid N (listwise) Πίνακας 17: Στάσεις για το ρόλο της δια βίου μάθησης στην προώθηση της επαγγελματικής εξέλιξης N Minimum Maximum Mean Std. Deviation Ταιριάζει η δια βίου καλύτερα στο ανδρικό προφίλ 112 1 5 3,96 1,193 Η δια βίου ενισχύει το έργο με καλές πρακτικές 3,88 ,892 Δια βίου κ διεκδίκηση θέσεων εργασίας 3,46 1,048 Τα προγράμματα δια βίου καλύπτουν ανθρώπινη ανάγκη 3,60 ,963 Valid N (listwise)

14 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (2) - PEARSON R
Ε΄ ομάδα ερωτήσεων: Μέσοι Όροι Συσχέτιση (correlation) μεταξύ των ενοτήτων ερωτήσεων (Α,Β,Γ,Δ,Ε) ως μεταβλητών με τη χρήση του δείκτη συσχέτισης Pearson r στο σύνολο των εκπαιδευτικών δείγματος (Ν=112). Πίνακας 39: Συσχέτιση των μεταβλητών μεταξύ τους, με τη χρήση του δείκτη συσχέτισης Person r στο σύνολο του δείγματος Πίνακας 18: Αποτίμηση δια βίου μάθησης N Minimum Maximum Mean Std. Deviation Τα δια βίου συντελούν στην εξέλιξη γυναικών 112 1 5 3,63 ,912 Τα δια βίου ευνοούν άνδρες κ εμποδίζουν εξέλιξη γυναικών 3,26 1,334 Τα δια βίου ευνοούν εξίσου επαγγελματικά κ τα δυο φύλα 3,44 1,064 Valid N (listwise)

15 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (3) - Χ2 Ανάλυση αποτελεσμάτων με βάση την υποστήριξη του ευρύτερου περιβάλλοντος των εκπαιδευτικών του δείγματος για την παρακολούθηση προγραμμάτων δια βίου μάθησης σε σχέση με τις οικογενειακές τους υποχρεώσεις Τα αποτελέσματα του Χ2 έδειξαν ότι: Χ2 (16) = 38,486 p = ,005 στατιστικά σημαντικό αποτέλεσμα. Δεχόμαστε την εναλλακτική υπόθεση, σύμφωνα με την οποία ανάλογα με την υποστήριξη του ευρύτερου περιβάλλοντος, οι γυναίκες εκπαιδευτικοί θεωρούν ότι η οικογένεια και οι κοινωνικές υποχρεώσεις αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για την παρακολούθηση προγραμμάτων δια βίου μάθησης.

16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (4) - Χ2 Ανάλυση αποτελεσμάτων με βάση τον αριθμό παιδιών των εκπαιδευτικών του δείγματος και σε σχέση με τις οικογενειακές τους υποχρεώσεις Τα αποτελέσματα του Χ2 έδειξαν ότι: Χ2 (20) = 38,916 p = ,007 στατιστικά σημαντικό αποτέλεσμα Δεχόμαστε την εναλλακτική υπόθεση, σύμφωνα με την οποία ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών των γυναικών εκπαιδευτικών θεωρείται ότι η οικογένεια και οι κοινωνικές υποχρεώσεις αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για την παρακολούθηση προγραμμάτων δια βίου μάθησης.

17 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (1) Κατά μέσο όρο οι γυναίκες εκπαιδευτικοί απάντησαν καταφατικά και με το ίδιο ποσοστό στο γεγονός ότι οι οικογενειακές τους υποχρεώσεις αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για τη συμμετοχή τους σε προγράμματα δια βίου μάθησης και ότι το οικογενειακό τους περιβάλλον (σύζυγος, παιδιά), αρχικώς, υποστηρίζει έμπρακτα την πρόθεσή τους για συμμετοχή σε αυτά τα προγράμματα, δηλαδή τους παρέχει βοήθεια για να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, όχι όμως σε ικανοποιητικό βαθμό, ώστε να μπορούν απερίσπαστες να αφοσιωθούν στη δουλειά τους Κατά μέσο όρο οι γυναίκες εκπαιδευτικοί του συγκεκριμένου δείγματος απάντησαν θετικά στο ότι το εργασιακό περιβάλλον ενθαρρύνει τα προγράμματα δια βίου μάθησης και στηρίζει την πρόθεσή τους για συμμετοχή σε αυτά, καθώς και στο ότι υπάρχουν οι κατάλληλες υλικοτεχνικές υποδομές στο χώρο εργασίας που να υποστηρίζουν την υλοποίηση τέτοιων προγραμμάτων. Τα ποσοστά αυτά όμως κατά μέσο όρο είναι μικρά, πράγμα που φανερώνει στην πραγματικότητα αρνητική συσχέτιση του εργασιακού περιβάλλοντος με τη δια βίου μάθηση. Ακόμη περισσότερο ενισχύεται αυτή η άποψη από το γεγονός ότι οι συνάδελφοί τους γενικά δε συμμετέχουν σε ικανοποιητικό βαθμό σε προγράμματα ΔΒΜ

18 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (2) Στο μέσο όρο των απαντήσεων στις ερωτήσεις της τρίτης κατηγορίας αποτυπώνεται μια αρνητική κατάσταση από τις γυναίκες εκπαιδευτικούς. Θεωρούν, λοιπόν, ότι η θεσμοθέτηση και ο τρόπος υλοποίησης της των προγραμμάτων ΔΒΜ δεν τις ευνοεί Ο μέσος όρος των στάσεων των γυναικών εκπαιδευτικών για τη ΔΒΜ και το ρόλο της στην επαγγελματική τους εξέλιξη, παρουσιάζεται σχεδόν ίδιος σε όλα τα επιμέρους ερωτήματα, οδηγώντας σε μια θετική στάση Στην τελευταία κατηγορία ερωτήσεων φαίνεται ότι οι απόψεις ισομερίζονται κατά μέσο όρο, στο ότι τα προγράμματα ΔΒΜ συντελούν στην επαγγελματική εξέλιξη των γυναικών εκπαιδευτικών σε θέσεις ηγεσίας, στο ότι ευνοούν επίσης τους άντρες συναδέλφους τους και εμποδίζουν την εξέλιξη των γυναικών και στο ότι ευνοούν εξίσου και τα δύο φύλα

19 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ (3) Οι απόψεις των γυναικών διαφοροποιούνται ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών που έχει καθεμιά και τις αντίστοιχες οικογενειακές τους υποχρεώσεις Επίσης, διαπιστώνεται η σχέση που υπάρχει μεταξύ της επιμόρφωσης και της μοριοδότησης ως κινήτρου συμμετοχής στα προγράμματα δια βίου μάθησης Διαπιστώνεται ότι η επιμόρφωση που λαμβάνουν οι εκπαιδευτικοί έχει σκοπό την απόκτηση προσόντων για την επαγγελματική τους εξέλιξη.

20 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Για την άμβλυνση, τουλάχιστον, αν όχι για την εξάλειψη του φαινομένου του αποκλεισμού των γυναικών από διοικητικές θέσεις στην εκπαίδευση, θεωρείται επιβεβλημένη η πρόταση για την ανάπτυξη πολιτικών φύλου και ισότητας και στον τομέα των στελεχών εκπαίδευσης, καθώς η νομοθεσία από μόνη της αποδεικνύεται ανεπαρκής για να ακυρώσει τόσο κυρίαρχες κοινωνικές στερεοτυπικές και διαβρωτικές απόψεις (Δαράκη, 2006)

21 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Στις πολιτικές για τη Δια Βίου Μάθηση θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται (Δαράκη, 2006): α) οι ποσοστώσεις ως έσχατο μέτρο θετικής δράσης, β) η άρση κάθε οριζόντιας και κάθετης έμφυλης διάκρισης στην εκπαιδευτική διοίκηση, έτσι ώστε να συμμετέχουν σε αυτήν ισότιμα και οι γυναίκες και να μπορεί να γίνεται αποτελεσματική "εκμετάλλευση" των ανθρώπινων πόρων των σχολικών οργανισμών, ώστε να μην υπάρχει σπατάλη δεξιοτήτων και ικανοτήτων που στερούν τον εκπαιδευτικό οργανισμό από αξιόλογα στελέχη, γ) η ανάπτυξη του κράτους πρόνοιας για τη φύλαξη των παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας των μητέρων εκπαιδευτικών, ώστε απερίσπαστες να αφιερώνονται στη δουλειά τους και δ) η ανάπτυξη και εφαρμογή προγραμμάτων ευαισθητοποίησης των γυναικών εκπαιδευτικών σχετικά με αυτόν τον αποκλεισμό τους και η εξοικείωσή τους με μορφές εκπαιδευτικής διοίκησης

22 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ
Προτείνεται η διεξαγωγή της έρευνας σε μεγαλύτερο δείγμα συμμετεχόντων εκπαιδευτικών πανελλαδικά, συμπεριλαμβανομένων και των αντρών εκπαιδευτικών, προκειμένου να συσχετιστούν οι τυχόν διαφοροποιήσεις στις στάσεις των δύο φύλων Επιπλέον, θα ήταν χρήσιμη η διεξαγωγή της έρευνας και σε άλλες ειδικότητες εκπαιδευτικών, συγκεκριμένα και στη β΄/βάθμια εκπαίδευση, όπου, πιθανόν, οι στάσεις να αποτυπώνονται διαφοροποιημένες Επικουρικά, και για την μέγιστη εξασφάλιση των αποτελεσμάτων θα ήταν πολύ χρήσιμη η υλοποίηση πληρέστερης διερεύνησης με επιπλέον συνεντεύξεις των ερωτώμενων ώστε να επιτευχθεί τριγωνοποίηση των αποτελεσμάτων, κάτι που δεν ήταν εφικτό λόγω χρονικών δυσκολιών στην παρούσα φάση της έρευνας

23 ΕΠΙΛΟΓΟΣ Το καταλληλότερο μέσο για την αμφισβήτηση των παραδοσιακών ταυτοτήτων φύλου και την προώθηση των αλλαγών είναι η εκπαίδευση (Φρόση, 2004)