Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Παρουσίαση με θέμα: "Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Χερσαία Οικοσυστήματα της Ελλάδας Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Κέφαλος Παναγιώτης Κουτρολός Μιχαήλ Κωστόπουλος Ιωάννης

2 Σύμβαση του Rio – Ορισμός Βιοποικιλότητας
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σύμβαση του Rio – Ορισμός Βιοποικιλότητας Ως «Βιολογική Ποικιλότητα» ορίζεται/ εννοείται η ποικιλομορφία που εμφανίζεται ανάμεσα στους ζωντανούς οργανισμούς όλων των ειδών, των χερσαίων, θαλάσσιων και άλλων υδάτινων οικοσυστημάτων και οικολογικών συμπλεγμάτων στα οποία οι οργανισμοί αυτοί ανήκουν. Ο ορισμός περιλαμβάνει την ποικιλότητα μέσα σε ένα είδος όπως και εκείνη, μεταξύ διαφορετικών ειδών και μεταξύ των οικοσυστημάτων. Πιο απλά, η βιοποικιλότητα είναι η ποικιλομορφία της ζωής σε όλες τις εκφάνσεις της. Επειδή η έννοια της βιοποικιλότητας είναι πολύ αφηρημένη, διακρίνουμε 4 διαφορετικά επίπεδα βιοποικιλότητας.

3 Επίπεδα της Βιοποικιλότητας
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα ΕΙΣΑΓΩΓΗ Επίπεδα της Βιοποικιλότητας 1. Γενετική Βιοποικιλότητα: εκφράζει το εύρος των κληρονομικών καταβολών ενός είδους. Όσο μεγαλύτερο είναι το εύρος αυτό, τόσο μεγαλύτερη η ικανότητα επιβίωσης σε εξωτερικές πιέσεις. Βιοποικιλότητα των ειδών: εκφράζεται με τον αριθμό (πλήθος) των ειδών φυτών και ζώων σε μια περιοχή. Μεγαλύτερη βιοποικιλότητα των ειδών σε ένα οικοσύστημα οδηγεί σε: Σταθερότητα του οικοσυστήματος Απρόσκοπτες ροές ενέργειας, βιομάζας και η ανακύλωση των θρεπτικών στοιχείων Αποτελεσματικότερους μηχανισμούς ανάδρασης Η Ελλάδα, αναλογικά με την έκτασή της, παρουσιάζει τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα σε επίπεδο ειδών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

4 Επίπεδα της Βιοποικιλότητας
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα ΕΙΣΑΓΩΓΗ Επίπεδα της Βιοποικιλότητας Βιοποικιλότητα οικοσυστημάτων-φυτοκοινωνιών: εκφράζεται με τον αριθμό (πλήθος) των συνδυασμών ειδών φυτών και ζώων (οικοσυστημάτων) σε μια περιοχή. Βιοποικιλότητα των τοπίων: εκφράζεται με τον αριθμό (πλήθος) τύπων τοπίων που εμφανίζονται σε μία χώρα. Η Ελλάδα εξαιτίας: Της γεωγραφικής θέσης Της ποικιλίας των κλιματικών τύπων Της ορογραφικής διαμόρφωσης παρουσιάζει ιδιαίτερα μεγάλη βιοποικιλότητα σε όλα τα παραπάνω επίπεδα.

5 Η ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα Η ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ Οικολογικά χαρακτηριστικά της Ελλάδας Η μεγάλη ποικιλία του φυσικού τοπίου οφείλεται: Παλαιοκλιματολογία της περιοχής (επίδραση παγετώνων) Μικρή έκταση ( km2), αλλά μεγάλο μήκος ακτογραμμών ( km) Έντονο εδαφικό ανάγλυφο, ποικιλία γεωλογικών σχηματισμών και πετρωμάτων Μεγάλη ποικιλία κλιματικών τύπων, από ημιερημικό (Κρήτη) μέχρι υγρόψυχρο ηπειρωτικό (Ροδόπη), με ενδιάμεσους τύπους μεσογειακού κλίματος Η ποικιλία του φυσικού τοπίου αντικατοπτρίζεται στο μωσαϊκό της βλάστησης και στo μεγάλο αριθμό φυτών και ζώων.

6 Η ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα Η ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ Πανιδική Ποικιλότητα TAXA ΕΙΔΗ +ΥΠΟΕΙΔΗ ΕΝΔ. ΕΙΔΗ ΕΝΔ. ΥΠΟΕΙΔΗ ΠΡΟΣΤ. +ΑΠΕΙΛ. ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ 111 4 35 83(75) 8 ΠΤΗΝΑ 431 396(92) 1 ΕΡΠΕΤΑ 62 +85 6 71 58(94) ΑΜΦΙΒΙΑ 21 2 3 18(86) ΨΑΡΙΑ γλυκού νερού 88 +21 16 50(57) 29 ΨΑΡΙΑ θαλάσσια 447 14(3) ΕΧΙΝΟΔΕΡΜΑ 107 1(1) ΟΡΘΟΠΤΕΡΑ 346 +19 113 15 11(3) ΛΕΠΙΔΟΠΤΕΡΑ  3197 142 57(2) 39 ΥΜΕΝΟΠΤΕΡΑ  2800 13 ΚΟΛΕΟΠΤΕΡΑ  6863 649 11(0,2) ΜΑΛΑΚΙΑ χερσαία  763 174 24(3) 5 Συνολικός αριθμός των γνωστών ειδών και υποειδών της ελληνικής πανίδας, ο ενδημισμός, τα προστατευόμενα (σε παρένθεση το % του συνόλου των ειδών της ομάδας) και τα επιπλέον απειλούμενα που δεν προστατεύονται

7 Η ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα Η ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ Πανιδική Ποικιλότητα Από τους ήδη γνωστούς αριθμούς ειδών, ο συνολικός αριθμός ζωικών ειδών στην Ελλάδα υπολογίζεται κατά προσέγγιση σε Η πλειοψηφία των ειδών ανήκουν στα έντομα. Στις καλύτερα γνωστές ομάδες ζώων (Σπονδυλωτά, Εχινόδερμα, Ορθόπτερα και Μαλάκια) έχουν καταγραφεί περίπου 1500 ενδημικά είδη σε σύνολο 5500 (ενδημισμός 25%). Σημαντικότερες περιοχές ενδημισμού: Κρήτη, Κυκλάδες, Βουνά Ηπειρωτικής Ελλάδας και σε μικρότερο βαθμό Ιόνια νησιά, Πελ/νησος. Τα σπήλαια (8.000) έχουν εξαιρετική σημασία για τον ενδημισμό, από τα οποία έχει ερευνηθεί μικρό μόνο ποσοστό.

8 Η ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ Χλωριδική Ποικιλότητα
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα Η ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ Χλωριδική Ποικιλότητα Η ελληνική χλωρίδα περιλαμβάνει τάξα (περίπου είδη) σύμφωνα με τα δεδομένα της Flora Hellenica, με 936 ενδημικά είδη (ενδημισμός 18%). Ενδημικά Αμφίβολα ενδημικά Μη ενδημικά Μη απειλούμενα* & Μη προστατευόμενα 359 28 Προστατευόμενα 76 4 160 Απειλούμενα 117 3 108 Απειλούμενα & Προστατευόμενα 386 8 202 Ενδημικά, απειλούμενα και προστατευόμενα είδη της ελληνικής χλωρίδας (βάση δεδομένων Chloris). * Είδη τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως μη απειλούμενα (nt) ή είδη των οποίων το καθεστώς διατήρησης δεν είναι γνωστό

9 Η ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα Η ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ Χλωριδική Ποικιλότητα Φυτογεωγραφική υποδιαίρεση Ενδημικά τάξα Τοπικά ενδημικά τάξα Απειλούμενα τάξα Πελοπόννησος Pe 368 158 190 Κρήτη KK 338 226 276 Στερεά Ελλάδα StE 282 68 139 Δυτικό Αιγαίο WAe 167 51 90 Ανατολικό Αιγαίο EAe 126 63 176 Κυκλάδες Cyc 124 30 80 Κεντρική Β. Ελλάδα NC 114 53 105 Νότια Πίνδος SPi 77 8 46 Βόρεια Πίνδος NPi 76 26 Ανατολική Β. Ελλάδα NE 74 39 85 Ανατολική Κ. Ελλάδα EC 69 9 Ιόνιοι Νήσοι IoI 66 19 40 Βόρειο Αιγαίο NAe 32 13 Κατανομή των ενδημικών και απειλούμενων τάξων της ελληνικής χλωρίδας σε φυτογεωγραφικές υποδιαιρέσεις (βάση δεδομένων Chloris)

10 Η ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ Χλωριδική Ποικιλότητα
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα Η ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ Χλωριδική Ποικιλότητα Ο αριθμός των ενδημικών ταξών δε σχετίζεται με την έκταση των φυτογεωγραφικών περιοχών. Τα νησιά του Αιγαίου παρουσιάζουν το μεγαλύτερο αριθμό ενδημικών τάξων ανά μονάδα έκτασης. Μάλιστα, έχει βρεθεί ότι υπάρχει θετική σχέση έκτασης-συνολικού αριθμού ειδών (γραμμική συσχέτιση). Για τα απειλούμενα είδη το 1993 είχαν καταγραφεί 658 ιθαγενή της Ελλάδος και το είδη. Δίκταμος (Origanum dictamnus), ενδημικό βότανο της Κρήτης

11 ΑΠΕΙΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα ΑΠΕΙΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Αλλοιώσεις – Καταστροφές Βιοτόπων Συνιστά το σοβαρότερο πρόβλημα σε παγκόσμια κλίμακα για την πανίδα. Εμφανίζεται με πολλές μορφές, όπως αποξηράνσεις υγροτόπων, εκτεταμένες υλοτομίες, εκχερσώσεις, πυρκαγιές κ.ά. Η Ελλάδα έχει χάσει πολλούς υγροτόπους λόγω αποξηράνσεων (για απόκτηση γεωργικής γης, καταπολέμηση ελονοσίας κλπ.), με πολύ σοβαρές συνέπειες για την ορνιθοπανίδα. Η συρρίκνωση των δασών οφείλεται αποκλειστικά σε ανθρωπογενείς παράγοντες και αποτελούν το σοβαρότερο παράγοντα αλλοίωσης βιοτόπων, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση όλων σχεδόν των μεγάλων θηλαστικών και πολλών φυτικών ειδών. Την περίοδο κάηκαν 13,5 εκατομμύρια στρέμματα γης, ενώ ο ρυθμός αναδάσωσης φτάνει τα χιλιάδιες στρέμματα το χρόνο.

12 ΑΠΕΙΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα ΑΠΕΙΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ξενικά Είδη Η Ελλάδα έχει υποστεί τη εισβολή αρκετών ξενικών ειδών από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα (χλωριδικά είδη: φραγκοσυκιά, αθάνατος, ξινήθρα – πανιδικά είδη: μυοκάστορας, κουνουπόψαρο). Η εισαγωγή ξενικών ειδών μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στην ισορροπία των οικοσυστημάτων, με σοβαρές επιπτώσεις για τα τοπικά είδη. Παράδειγμα αποτελεί ο αμερικάνικος βουβαλοβάτραχος (Rana catesbeiana), που εισήχθη στην Κρήτη και έχει δημιουργήσει ελεύθερους πληθυσμούς ανταγωνιστικούς προς την τοπική πανίδα. αμερικάνικος βουβαλοβάτραχος (Rana catesbeiana)

13 ΑΠΕΙΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα ΑΠΕΙΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Αγροτική Εντατικοποίηση και Ρύπανση Η εντατικοποίηση της γεωργίας στην Ελλάδα οδήγησε στην κατακόρυφη αύξηση της χρήσης χημικών ουσιών (φυτοφάρμακα, λιπάσματα), που διοχετεύονται στα νερά και το έδαφος προκαλώντας ευτροφισμό, φυσιολογικές αλλοιώσεις στους οργανισμούς, μειωμένη αντίσταση στις ασθένειες. Η εντατικοποίηση της γεωργίας οδηγεί στη μείωση της βιοποικιλότητας των ειδών.

14 ΑΠΕΙΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα ΑΠΕΙΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Αγροτική Εντατικοποίηση και Ρύπανση Η άμεση ρύπανση με μορφή αεροψεκασμών μπορεί να επιφέρει μαζικούς θανάτους. Θήρευση Αποτελεί μία από τις σημαντικότερες οχλήσεις. Στην Ελλάδα το κυνήγι έχει αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα να σκοτώνονται κάθε χρόνο χιλιάδες σπάνια, προστατευόμενα ή απαγορευμένα στο κυνήγι πουλιά και θηλαστικά. Παράλληλο πρόβλημα είναι η μεγάλη όχληση που προκαλεί το κυνήγι, που μπορεί να έχει δυσμενέστερες επιπτώσεις απ’ ότι ο ίδιος ο φόνος.

15 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ IN SITU ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ In situ διατήρηση: Διατήρηση των φυσικών κοινοτήτων και των πληθυσμών σε άγρια κατάσταση. Επιτυγχάνεται με: Προστασία ειδών-πληθυσμών Προστασία οικοσυστημάτων, βιοτόπων και ενδιαιτημάτων Προστασία – Διατήρηση Ειδών IUCN (Παγκόσμια Ένωση για τη Διατήρηση): Εκτίμηση της κατάστασης των ειδών σε τακτά χρονικά διαστήματα- Βιβλία Κόκκινων δεδομένων. Ελλάδα: Κόκκινο Βιβλίο Απειλούμενων Σπονδυλοζώων (1992): 56 είδη θηλαστικών 74 είδη πτηνών 7 είδη ερπετών 1 είδος αμφιβίου 17 είδη ψαριών

16 Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα
Νομοθετικά μέσα: Προστασία στοιχείων βιολογικής ποικιλότητας Παλαιότερο νομοθέτημα: Δασικός Κώδικας 1969 (αναθ. 1971) – προστασία μεγάλων και μικρών θηλαστικών και αρκετών πτηνών Διάταγμα 67 του 1981: Προστασία πολλών ομάδων ζώων Λίγα υλοποιούμενα προγράμματα για την προστασία των παρακάτω: Μεσογειακή Φώκια (Monachus monachus) Θαλάσσια Χελώνα (Caretta caretta) Αρκούδα (Ursus arctos) Λύκος (Canis lupus) Οχιά Μήλου (Macrovipera schweizeri) Ενδημικές - Προστατευόμενες σαύρες Γυπαετός (Gypaetus barbatus) Αιγαιόγλαρος (Larus auduinii) Βασιλαετός (Aquila heliaca) Ελληνοπυγόστεος (Pungitius hellenicus) Λαγγόνα (Phalacrocorax pygmaeus) Νανόχηνας (Anser erythropus) σε 10 υγρότοπους Λεπτομύτα (Numenius tenuirostris) Αργυροπελεκάνος (Pelecanus crispus) σε υγρότοπους της Βόρειας Ελλάδας και του Αμβρακικού Αρπακτικά πτηνά στο νομό Έβρου

17 Προστασία Οικοσυστημάτων – Οικοτόπων
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα Προστασία Οικοσυστημάτων – Οικοτόπων Ίδρυση νομικά κατοχυρωμένων προστατευόμενων περιοχών 1938: Ίδρυση Εθνικού Δρυμού Ολύμπου Για τις περισσότερες προστατευόμενες περιοχές δεν έχουν ληφθεί συγκεκριμένα μέτρα προστασίας/διαχείρησης. Οι προστατευόμενες περιοχές (εκτός του προγράμματος ΦΥΣΗ) δεν ορίσθηκαν βάσει αναλυτικών εκτιμήσεων της βιοποικιλότητας που έχουν, αλλά βάσει της εκτιμώμενης «γενικής» οικολογικής τους αξίας. Ο Εθνικός Δρυμός του Ολύμπου

18 Προστατευόμενες περιοχές στην Ελλάδα
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα Προστατευόμενες περιοχές στην Ελλάδα Τίτλος περιοχών Αρ. περιοχών Εθνικοί Δρυμοί 10 Θαλάσσια Πάρκα 2 Ζώνες Ειδικής Προστασίας (SPA, Οδηγία 79/409/ΕΟΚ) 28 Υγροβιότοποι Διεθνούς Σπουδαιότητας (Ramsar) 11 Αισθητικά Δάση 19 Διατηρητέα Μνημεία της Φύσης 51 Φυσικοί Σχηματισμοί 1 Θηραματικά Αποθέματα 7 Σύμβαση Βαρκελώνης Περιοχές Παγκόσμιας Κληρονομιάς Περιοχές Απόλυτης Προστασίας της Φύσης Περιοχές Προστασίας της Φύσης 5 Βιογενετικά Αποθέματα 15 Βιοσφαιρικά Αποθέματα Μη χαρακτηρισμένες προστατευόμενες περιοχές 23 ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΚΤΑΣΗ (εκτάρια) 509881

19 Καλύπτει το 18% της έκτασης της Ε. Ε. 2 κατηγορίες περιοχών:
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα Το Δίκτυο ΦΥΣΗ 2000 Πανευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο περιοχών σημαντικών για την προστασία σπάνιων φυτών, ζώων και των βιοτόπων τους. Ξεκίνησε το 1992 με την υιοθέτηση της Οδηγίας για τους Οικοτόπους (92/43/ΕΟΚ). Καλύπτει το 18% της έκτασης της Ε. Ε. 2 κατηγορίες περιοχών: Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για την Ορνιθοπανίδα Τόποι Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) Στην Ελλάδα (2007): 239 ΤΚΣ και 151 ΖΕΠ (Αλληλοεπικάλυψη 31%) Συνολική έκταση εκτάρια 19,1% της Ελληνικής χέρσου και 5,5% των χωρικών υδάτων Ο κατάλογος των ΤΚΣ κατά 95% πλήρης.

20 Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα
Το Δίκτυο ΦΥΣΗ 2000 Η πλειοψηφία των περιοχών είναι μεγάλης έκτασης (το 81% μεγαλύτερη έκταση από εκτάρια). Διάμεση τιμή της έκτασης περίπου εκτάρια Οι συνολική έκταση του Ελληνικού τμήματος του Δικτύου δείχνει ότι: 0,5% Αστικοποιημένες περιοχές 9% Αγροτικές περιοχές - λιβάδια 5% Αγροτικές περιοχές με εκτάσεις φυσικής βλάστησης 23% Δάση 11% Βοσκότοποι 24% Θάμνοι 1% Παραλίες - Βράχοι Βάλτοι - αραιή βλάστηση 3% Εσ. ύδατα - αλυκές - λιμνοθάλασσες 19% Θάλασσα - ωκεανός

21 Κάλυψη ίδια για ΖΕΠ και ΤΚΣ Αναλυτική χαρτογράφηση
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα Το Δίκτυο ΦΥΣΗ 2000 Κάλυψη ίδια για ΖΕΠ και ΤΚΣ Αναλυτική χαρτογράφηση 64% του αριθμού των προστατευόμενων πτηνών σε ευρωπαϊκό επίπεδο απαντάται και στην Ελλάδα. Αντίστοιχα, στα Θηλαστικά απαντάται το 43%, στα Ερπετά το 41%, στους Οικότοπους 40%. Χαμηλότερο ποσοστό αριθμού ειδών σε σχέση με τα κοινοτικώς προστατευόμενα είδη έχουν τα Φυτά (9%). Εντούτοις, 62% των φυτών της Ελλάδας έχουν χαρακτηρισθεί ως «προτεραιότητας».

22 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΓΡΟΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΑΓΡΟΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Γεωργία: Ένας από τους 5 τομείς οικονομικής δραστηριότητας που πρέπει να εναρμονισθούν με το 5ο Πρόγραμμα Δράσης για το Περιβάλλον για την επίτευξη αειφορικής ανάπτυξης. Κανονισμοί και οδηγίες για το σκοπό αυτό και για την προστασία του περιβάλλοντος και της υπαίθρου (βιοποικιλότητας) Ε.Θ.Ι.ΑΓ.Ε. (Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας): Συλλογή, προστασία, μακρόχρονη διατήρηση, τεκμηρίωση, μελέτη και αξιοποίηση των φυτογενετικών πόρων σε εθνικό επίπεδο Ευθύνη διατήρησης γενετικού υλικού σε βαμβάκι, καπνό, ζαχαρότευτλα και αμπέλι σε όλη την Ευρώπη 7.100 εντόπιες ποικιλίες και άγρια συγγενικά είδη και πάνω από 170 βοτανικά είδη 500 εντόπιες ποικιλίες on farm Το Ε.Θ.Ι.ΑΓ.Ε διαθέτει μία πλειάδα Ινστιτούτων, καθώς και Τράπεζα γενετικού υλικού για τους σκοπούς αυτούς.

23 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΧ SITU ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ Ex situ διατήρηση: Διατήρηση ατόμων σε τεχνητές συνθήκες υπό ανθρώπινη επίβλεψη (αιχμαλωσία), όταν δεν είναι δυνατή η in situ διατήρηση γιατί τα άτομα: διαθέτουν μικρούς πληθυσμούς δε βρίσκονται εντός προστατευόμενων περιοχών Στην Ελλάδα δεν έχουν αναπτυχθεί ολοκληρωμένα προγράμματα σύνδεσης της ex situ με την in situ διατήρηση. Βασικές κατηγορίες εγκαταστάσεων ex situ διατήρησης: Ζωολογικοί και Βοτανικοί Κήποι, Τράπεζες Σπερμάτων και Κέντρα Περίθαλψης Άγριων Ζώων

24 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΧ SITU ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ Ζωολογικοί Κήποι Κατανέμονται σε όλη την ελληνική επικράτεια. Φιλοξενούν πλήθος άγριων ζώων (πτηνά, θηλαστικά, ερπετά). Προβλήματα που αντιμετωπίζουν: Μικροί χώροι Απουσία ποικίλου περιβάλλοντος Ακατάλληλη διατροφή Χαμηλή γενική κατάσταση υγειινής ζώων Απουσία εξειδικευμένου προσωπικού Απουσία Ενημέρωσης του κοινου Τα προβλήματα αυτά οφείλονται στην έλλειψη χρημάτων και ενδιαφέροντος των ιδιοκτητών, καθώς και την έλλειψη ενδιαφέροντος του προσωπικού.

25 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΧ SITU ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ Βοτανικοί Κήποι Βοτανικός Κήπος Ιουλίας και Αλεξάνδρου Διομήδους: 2000 τάξα (24 ενδημικά ελληνικά είδη) Διαθέτει χαρακτηριστικούς οικοτόπους, ιδανικό για δημιουργία τράπεζας γενετικού υλικού σε φυσικό περιβάλλον Βοτανικός Κήπος του Πανεπιστημίου Αθηνών: Ιδρύθηκε το 1842 Υποβαθμίστηκε βαθμιαία λόγω των οικιστικών πιέσεων της πόλης των Αθηνών Γίνονται προσπάθειες αναβάθμισής τους Βοτανικός Κήπος Νεοχωρίου Καρδίτσας Βαλκανικός Βοτανικός Κήπος Κρουσσίων (Κιλκίς) Κήπος αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών και δενδρώνας δασικών ειδών του Α.Π.Θ.

26 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΧ SITU ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ Τράπεζες Σπερμάτων Τράπεζα Σπερμάτων Ελληνικών Ενδημικών Σπάνιων Απειλούμενων και Προστατευομένων Ειδών του Τομέα Βοτανικής (Τμήμα Βιολογίας, Παν. Αθηνών): 106 τάξα, 138 σπορομερίδες Μελετάται η αναπαραγωγική βιολογία των φυτών Herbarium ειδών Labiatae (A.Π.Θ.): Πλούτος δειγμάτων Βάση για τη δημιουργία Τράπεζας σπερμάτων του γένους Origanum Τράπεζα Γενετικού Υλικου ΕΘΙΑΓΕ: δείγματα σπόρων από 169 είδη καλλιεργούμενων φυτών ή άγριων συγγενών ειδών

27 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΧ SITU ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ Κέντρα Περίθαλψης Άγριων Ζώων Ανεπαρκής Υποδομή Έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού και πόρων Εντούτοις, παράγουν σημαντικό έργο, κυρίως στην περίθαλψη και απελευθέρωση σπάνιων και απειλούμενων ειδών πουλιών. Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων και Πουλιών (Αίγινα) Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Πουλιών (Ε.Ο.Ε. - Θεσσαλονίκη) Σύλλογος Περίθαλψης και Προστασίας Άγριων Ζώων (Πάρος) Κέντρο Πτηνών και Άγριων Ζώων (Κέρκυρα) Σταθμός Βοήθειας και Προστασίας Άγριων Ζώων και Πουλιών (Βόλος) Μονάδα Περίθαλψης Φωκών (Mom - Αλόννησος) Κέντρο Περίθαλψης Χελωνών - (Σύλλογος Προστασίας Θαλάσσιας Χελώνας - Γλυφάδα)

28 Αντί Επιλόγου...

29 Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΝΗΘΑΣ
28 Ιούνιου 2007

30 Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας
Η Καταστροφή της Βιοποικιλότητας της Πάρνηθας Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας Ιδρύση: 1964 Έκταση πυρήνα: στρέμματα Χλωρίδα: taxa, τα 92 είναι ελληνικά ενδημικά. Πανίδα: 42 είδη θηλαστικών, 131 είδη πουλιών και 22 είδη ερπετών

31 Τι καταστράφηκε στις 28 Ιουνίου 2007;...
Η Καταστροφή της Βιοποικιλότητας της Πάρνηθας Τι καταστράφηκε στις 28 Ιουνίου 2007;...

32 Χλωρίδα Η Καταστροφή της Βιοποικιλότητας της Πάρνηθας
1.100 taxα, 92 ελληνικά ενδημικά, 42 βαλκανικά ενδημικά. Μεγαλύτερη έκταση: Δάσος Abies cephalonica Περιοχές κάτω των 800m: Pinus halepensis και θάμνοι της τυπικής μεσογειακής βλάστησης (πουρνάρια, κουμαριές, ρούδια, αριές, φιλίκια κ.λπ.) 2 είδη αποκλειστικά ενδημικά της Πάρνηθας: καμπανούλα (Campanula celsii ssp. parnesia) αγριογαρύφαλλο (Silene oligantha ssp. parnesia)

33 Δάσος Abies cephalonica

34 Χλωρίδα Η Καταστροφή της Βιοποικιλότητας της Πάρνηθας
Σπάνια και Απειλούμενα είδη: Paeonia mascula (L.) Miller ssp. hellenica Tzanoud. άσπρη παιώνια Lilium chalcedonicum L. κόκκινος κρίνος Tulipa hageri Boiss. ex Heldr. κόκκινη τουλίπα Lomelosia hymettia (Boiss. & Spruner) Greuter & Burdet [Syn: Scabiosa hymettia] Fritillaria obliqua Ker-Gawler ssp. οbliqua Asperula baenitzii Heldr. ex Boiss.

35 Πανίδα Η Καταστροφή της Βιοποικιλότητας της Πάρνηθας
42 είδη θηλαστικών, από τα οποία 17 χαρακτηρισμένα «Αυστηρά προστατευόμενα» 131 είδη πουλιών, από τα οποία 23 χαρακτηρισμένα «Αυστηρά προστατευόμενα» 22 είδη ερπετών, από τα οποία 13 χαρακτηρισμένα «Αυστηρά προστατευόμενα» κόκκινο ελάφι (Cervus elaphus) βραχοκιρνέζι (Falco tinnunculus) Κρασπεδωτή χελώνα (Testudo marginata)

36 ‘‘Ο σκοπός της φύσης δεν είναι η διαιώνιση του ανθρώπινου είδους αλλά η διασφάλιση της βιοποικιλότητας των ειδών’’ Θεόφραστος ( π.Χ.)

37 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Η Κατάσταση Διατήρησης της Βιοποικιλότητας στην Ελλάδα ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Kevin J. Gaston, John I. Spicer (επιμ. απόδοσης στα Ελληνικά Χ. Χιντήρογλου, Δ. Βαφείδης) «Βιοποικιλότητα, Μια εισαγωγή». University Studio Press. Καρανδεινός Μ. (επιμ.) Το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Σπονδυλοζώων της Ελλάδας. Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία – Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Αριανούτσου - Φαραγγιτάκη Μ., Τα χερσαία οικοσυστήματα της Ελλάδας. Παν. Αθηνών, Τμ. Βιολογίας, Τομ. Οικολογίας & Ταξινομικής. Λεγάκις Α. (επιμ.) Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα. Προκαταρτικό σχέδιο για την πρώτη εθνική αναφορά. ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ