Ταξίαρχος Ανδρέας Καστάνης Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας

Παρουσίαση με θέμα: "Ταξίαρχος Ανδρέας Καστάνης Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ταξίαρχος Ανδρέας Καστάνης Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας
Ρωμαϊκός Στρατός Ταξίαρχος Ανδρέας Καστάνης Αναπληρωτής Καθηγητής Ιστορίας

2 Καταγωγή Ρωμαίων Οι παλαιότερες αναφορές της ελληνικής γραμματείας σχετικά με την ίδρυση της Ρώμη δεν ανήκουν στην ιστορία, αλλά στο μύθο. Οι Ρωμαίοι κολακεύονταν με την ιδέα ότι ήταν ελληνικής ή τρωικής καταγωγής. Από τη συνεχή αλληλοεπίδραση των παραδόσεων των δύο λαών (ελληνικών και ρωμαϊκών) γεννήθηκε ο μύθος της ίδρυσης της Ρώμης το 753 πΧ από τον Ρωμύλο. Ο μύθος αυτός θεωρείται ανιστόρητος, όσο και το έτος ίδρυσης της πόλης.

3

4 Καταγωγή Ρωμαίων Σύγχρονες ανασκαφές υποδηλώνουν την ύπαρξη επαφών ανάμεσα της μυκηναϊκής Ελλάδας και των δυτικών ακτών της ιταλικής χερσονήσου. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι Ρωμαίοι δεν ήταν απόγονοι των Τρώων, αλλά Λατίνοι, δηλαδή απόγονοι ενός ινδοευρωπαϊκού φύλου που ήρθε από Βορρά, οι οποίοι διατήρησαν τη γλώσσα τους και τη φυλετική τους κοινότητα

5 Ίδρυση Ρώμης Η ίδρυση της όμως ενδεχομένως ανάγεται στον 10ο αιώνα πΧ στις αρχές του οικισμού στον Παλαντίνο Λόφο της μεταγενέστερη Ρωμαϊκής Αγοράς, ο οποίος μπορεί να θεωρηθεί ο πυρήνας της ιστορικής εξέλιξης της Ρώμης. Η πόλη εξελίχθηκε σε πόλη-κράτος, το αργότερο τον 6ο αιώνα πΧ. Η εξέλιξη αυτή οφειλόταν στους Ετρούσκους ή Τυρρηνούς, οι οποίοι είχαν επαφές με τους Έλληνες της Σικελίας.

6

7 Ίδρυση Ρώμης Η Ρώμη διευρύνθηκε με την προσάρτηση των νοτίων-ανατολικών και βορείων του Παλατίνου οικιστικών περιοχών. Περί τα τέλη του 7ου αρχές του 6ου αιώνα πΧ, επεκτάθηκε η ετρουσκική (τυρρηνική) κυριαρχία. Το όνομα της πόλης προέρχεται από το ετρουσκικό γένος Ruma. Οι θεσμοί και η δομή της εξουσίας και της κοινωνίας συγκροτήθηκαν με τα ετρουσκικά πρότυπα

8 Ίδρυση Ρώμης Η ρωμαϊκή παράδοση ανέφερε ότι η δομή της κοινωνίας οφειλόταν στον βασιλιά Σέρβιο Τύλλιο (Servius Tullious)[1], ο οποίος εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής. Σύμφωνα με το αποκαλούμενο Σέρβιο πολίτευμα, οι σχέσεις ιδιοκτησίας των πολιτών των διαφόρων κλάσσεων (classis) καθορίζονταν με βάση τον στρατιωτικό εξοπλισμό, τον οποίο είχαν τη δυνατότητα να αγοράσουν και να συντηρούν οι άνδρες. Φαίνεται ότι υπήρχε επίδραση της οπλιτικής φάλαγγας στην οργάνωση του στρατού. [1] Ο Σέρβιος Τύλλιος πιθανόν δεν είναι ιστορικό πρόσωπο. Η παράδοση ανέφερε ότι γεννήθηκε δούλος και απελευθερώθηκε αργότερα.

9 Πρώιμος ρωμαϊκός στρατός
Το πολίτευμα πιθανόν να προέκυψε από την αναδιοργάνωση των ρωμαϊκών στρατιωτικών δυνάμεων. Οι ονομασίες των κλάσσεων ιδιοκτησίας (ο όρος classis αντιστοιχούσε σε στρατιωτική μονάδα) και των υποδιαιρέσεων τους (ο όρος centuria αντιστοιχούσε σε λόχους των 100 ανδρών) είχε άμεση σχέση με τη δομή του στρατού. Πάνω από τις κλάσσεις (supra classem) βρισκόταν οι ιππείς (equites), οι οποίοι πιθανόν προέρχονταν από τα μέλη της αριστοκρατίας των πατρικίων (μπορούν να συγκριθούν με την ελληνική τάξη των ιππέων) και ήταν οργανωμένοι σε 18 λόχους.

10 Πρώιμος ρωμαϊκός στρατός
Η πρώτη κλάσση ήταν συγκροτημένη σε 80 λόχους και αποτελούσε το βαρύ πεζικό. Οι άνδρες ήταν εξοπλισμένοι με περικεφαλαία, ασπίδα, θώρακα, περικνημίδες, ακόντιο και ξίφος. Αποτελούνταν από πλούσιους πληβείους (κοινός λαός με πολιτικά δικαιώματα) και ήταν η ραχοκοκαλιά του ρωμαϊκού στρατεύματος. Οι άνδρες της επόμενης (δεύτερη κλάσση) είχαν τα ίδια όπλα με αυτούς της πρώτης, πλην όμως δεν είχαν θώρακα και είχαν μικρότερη μακριά ασπίδα (η πρώτη κλάσση είχε στρογγυλή ασπίδα).

11 Πρώιμος ρωμαϊκός στρατός
Τα μέλη της τρίτης κλάσσης δεν είχαν καθόλου αμυντικό εξοπλισμό, εκτός από ένα κράνος και διέθεταν μόνο επιθετικά όπλα. Οι πολίτες της τέταρτης (κλάσσης) είχαν μόνο δόρυ. Η πέμπτη (κλάσση) αποτελούνταν από φτωχούς πολίτες, οι οποίοι ήταν οπλισμένοι μόνο με μια σφενδόνη. Οι ακτήμονες (infra classem) ήταν οργανωμένοι σε ένα λόχο και αναλάμβαναν αποστολές είτε αγγελιοφόρου, είτε κατασκόπου.

12 Πρώιμος ρωμαϊκός στρατός
Επίσης υπήρχαν δύο λόχοι τεκτόνων (fabri), οι οποίοι χειρίζονταν τις πολεμικές μηχανές. Οι στρατηγοί προέρχονταν από την τάξη των πατρικίων και αρχικά ονομάζονταν πραίτωρες (praetors) και αργότερα ύπατοι (consules), οι οποίοι ήταν δύο στον αριθμό

13 Εξέλιξη της πολεμικής τέχνης
Η κυριαρχία των Ετρούσκων διήρκεσε περίπου μέχρι τα μέσα του 4ου αιώνα πΧ. Η Ρώμη φαίνεται ότι διατήρησε τη στρατιωτική οργάνωση, όπως την άφησε ο Τύλλιος. Περί τον 4ο αιώνα πΧ, η οργάνωση αυτή προσαρμόσθηκε στις συνθήκες των κελτικών και σαμνιτικών πολέμων, σε μια περισσότερη ευέλικτη δομή. Κατά τη διάρκεια του πολέμου με τους Γαλάτες, οι Ρωμαίοι στρατηγοί διαπίστωσαν ότι οι σχηματισμοί της φάλαγγας και ο τρόπος πολέμου των οπλιτών αποτελούσαν μειονέκτημα.

14 Εξέλιξη της πολεμικής τέχνης
Οι διάφορες ορεινές φυλές επέλεγαν να υπάρχουν δυσκολίες στο έδαφος, αντίθετα με τις πεδιάδες, όπου έδιναν τη μάχη τους οι φάλαγγες, ώστε να τις χρησιμοποιούν προς τακτικό όφελος τους. Η επιλογή αυτή έδειξε στους Ρωμαίους ότι έπρεπε να οργανώσουν τον στρατό τους σε μια πιο ευέλικτη δομή σε σχέση με τις δυσκίνητες φάλαγγες. Τελικά οι ρωμαϊκές δυνάμεις αναδιοργανώθηκαν σε λεγεώνες[1] που είχαν πολύ μεγαλύτερη ανεξαρτησία, κατά τη διάρκεια της μάχης. [1] Στην αρχή η λεγεώνα αποτελούσε μια προσωρινή μονάδα που διαμορφώθηκε κατά τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ικανή να εκστρατεύσει. Η λατινική legio λέξης δηλώνει «επιλογή».

15 Οπλισμός των πρώτων Ρωμαίων
Από τα αρχαιολογικά ευρήματα μαρτυρείται ότι οι Ρωμαίοι πολεμούσαν κυρίως με το ξίφος (μήκους περί τα 70 εκατοστά), σε αντίθεση με τους Έλληνες που χρησιμοποιούσαν ως κύριο όπλο το δόρυ. Βρέθηκαν δύο τύποι ασπίδων που κρατούσαν οι λεγεωνάριοι, οι πρώτες ήταν μεγάλες και στρογγυλές (clypeus) και εκτιμάται ότι είχαν ετρουσκική προέλευση, ενώ οι δεύτερες είχαν ωοειδές σχήμα (ancile). Δεν είναι γνωστός ο τρόπος, με τον οποίο χειριζόταν ο πολεμιστής την ασπίδα. Φορούσαν μεταλλικές πλάκες, οποίες κάλυπταν την καρδιά (καρδιοφύλακας ή στηθαίο) και την κοιλιά, ώστε να προστατεύονται από κτυπήματα. Το κράνος ήταν κατασκευασμένο από ορείχαλκο και το φορούσαν σαν καπέλο

16

17 Οργάνωση ρωμαϊκού στρατού
Ο ιστορικός Πολύβιος, ο οποίος εξιστορεί τα γεγονότα από το πΧ, αναφέρει λεπτομερώς την οργάνωση της ρωμαϊκής λεγεώνας που αριθμούσε άνδρες. Ήταν οργανωμένη σε σπείρες (munipulus), η οποία αποτελούσε τη βασική τακτική μονάδα. Κάθε σπείρα υποδιαιρούνταν σε δύο λόχους (centuria), οι οποίοι παρατάσσονταν ένας δεξιά και ένας αριστερά. Ο λόχος αριθμούσε άνδρες. Η λεγεώνα ήταν οργανωμένη σε 30 σπείρες παραταγμένες ανά δέκα, σε τρεις παράλληλες σειρές

18 Οργάνωση ρωμαϊκού στρατού
Κατά τη διάταξη της λεγεώνας σε μάχη την πρώτη γραμμή την αποτελούσαν οι άστατοι (hastati), οι οποίοι αποτελούσαν τους νεαρούς, που μόλις είχαν στρατευτεί. Πίσω τους ακολουθούσαν οι πρίγκιπες (principes). Αυτές οι δύο πρώτες γραμμές ονομάζονταν antepilani και ήταν οπλισμένοι με μακρόστενες ασπίδες και με υσσούς (pila), οι οποίοι ήταν ένα είδος δόρατος. Πίσω τους ήταν ανεπτυγμένοι οι τριάριοι (triarii), οι οποίοι στις τάξεις τους περιλάμβαναν τους ωριμότερους άνδρες (βετεράνοι στρατιώτες). Ο οπλισμός τους ήταν ίδιος με τους υπόλοιπους, με τη διαφορά ότι αντί για υσσό κρατούσαν hasta. Η ονομασία hastate υπονοεί τους λεγεωνάριους, οι οποίοι ήταν οπλισμένοι με hasta

19 hastati

20 Pilum

21 Hasta

22

23 Οργάνωση ρωμαϊκού στρατού
Επιπλέον στις προαναφερθείσες τρεις κατηγορίες στρατιωτών υπήρχε άλλη μια οι γροσφομάχοι (velites), οι οποίοι ήταν οπλισμένοι με γρόσφους (ακόντια). Οι velites ήταν οι φτωχότεροι από όλους και αποτελούσαν ένα σώμα ψιλών, αντίστοιχο με τους πελταστές. Ήταν ισάριθμα κατανεμημένοι στις σπείρες

24 velites

25 Αμυντικός Εξοπλισμός Ο αμυντικός οπλισμός των ανδρών της λεγεώνας αποτελούνταν από μια ασπίδα (θυρεός - scutum), η οποία έφερε τα διακριτικά της λεγεώνας. Αρχικά είχε σχήμα ορθογώνιο πλάτους 0,75 μ και μήκος 1,20 μ. Την κρατούσαν από μια μόνο λαβή σε αντίθεση με τις ελληνικές ασπίδες, ώστε να μην εμποδίζει τις κινήσεις τους

26 Αμυντικός Εξοπλισμός Οι λεγεωνάριοι δεν έφεραν ένα συγκεκριμένο τύπο κράνους. Χρησιμοποιούσαν τον τύπο Montefortino, το οποίο φαίνεται να είχε κελτική καταγωγή. Στον 4ο αιώνα πΧ το κράνος ήταν ορειχάλκινο σχήματος ημισφαιρίου με παραγναθίδες. Τον 1ο αιώνα φεύγουν οι παραγναθίδες και αποκτά ένα σχήμα κωνοειδές με ένα μικρό γείσο μπροστά. Ένας άλλος τύπος που φορέθηκε αργότερα ήταν το σιδερένιο κράνος γαλατικού τύπου με παραγναθίδες και επαυχένιο

27

28

29 Αμυντικός Εξοπλισμός Ο υσσός ήταν ένα είδος ακοντίου μήκους 1,80 μ., το οποίο κατά τα 60 εκατοστά ήταν μεταλλικός με οξεία και αγκιστρωτή αιχμή και το υπόλοιπο ήταν τετραγωνικής ξύλινης διατομής. Υπήρχε και ένας δεύτερος τύπος υσσού ήταν λεπτότερος και έμοιαζε με τα κυνηγητικά ακόντια Οι υσσοί ρίχνονταν εναντίον του εχθρού και ήταν ικανοί να διαπεράσουν τόσο την ασπίδα, όσο και τον θώρακα. Κάθε άστατος ή πρίγκιπας έφερε θυρεό και δύο υσσούς. Μετά το κάρφωμα του στην ασπίδα, λύγιζε με το βάρος του τον μεταλλικό βραχίονα και δεν επέτρεπε να αφαιρεθεί εύκολα. Η αδυναμία αφαίρεσης του υσσού καθιστούσε τον θυρεό εξαιρετικά βαρύ, με τελικό αποτέλεσμα να αρχιστευόταν

30 Αμυντικός Εξοπλισμός Το ξίφος, το οποίο ήταν κατασκευασμένο από σφυρηλατημένο σίδηρο, με λεπίδα περί τα 50 εκατοστά ήταν ιβηρικού τύπου. Ήταν το κύριο όπλο, με το οποίο διεξαγόταν η μάχη. Η ξιφασκία αποτελούσε τη βάση της στρατιωτικής εκπαίδευσης για ένα νέο λεγεωνάριο. Η αντίληψη που είχαν οι Ρωμαίοι, σχετικά με την ξιφομαχία ήταν ότι ένας ξιφισμός στην κοιλιά εξουδετέρωνε συντομότερα τον εχθρό.

31

32

33

34 Αμυντικός Εξοπλισμός Οι γροσφομάχοι ήταν οπλισμένοι με την parma (μια στρογγυλή ασπίδα), ένα κοντό ξίφος, το οποίο είχε την προέλευση τους από ισπανικές φυλές, τους γρόσφους (ένα ελαφρύ ακόντιο μήκους περίπου τα 90 εκατοστά, το οποίο κατέληγε σε μια αιχμηρή μύτη 9 ιντσών). Στο κεφάλι ως κάλυμμα χρησιμοποιούσαν τη λυκεία (γούνα λύκου)

35

36 Ιππικό Οι Ρωμαίοι στρατολογούσαν πολλά είδη ιππικού, όπως ελαφρούς ιππείς, έφιππους τοξότες, λογχοφόρους (δορατοφόρους) και αργότερα θωρακισμένους δορατοφόρους. Το ελαφρύ ιππικό δεν είχε κάποια συγκεκριμένη οργάνωση κατά τη διάρκεια της μάχης. Υπό κανονικές συνθήκες αναπτύσσονταν μπροστά από τη λεγεώνα και με τα ακόντια που έριχναν προσπαθούσαν να διασπάσουν τη συνοχή της εχθρικής παράταξης. Μετά τη ρίψη των ακοντίων, υποχωρούσαν διαμέσου των ανοιγμάτων των σπειρών προς τα πίσω

37 Ιππικό Το βαρύ ιππικό είχε ιππείς εξοπλισμένους με κράνος, χωρίς θώρακα, ασπίδα στρογγυλή κατασκευασμένη από δέρμα βοδιού κατάλληλη για αποκρούσεις ακοντίων και όχι για αγώνες εκ του συστάδην. Επίσης είχαν λόγχη (pilum), η οποία ήταν κατάλληλη για ρίψη και ξίφος

38 Ιππικό Στα πρώτα χρόνια της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, οι ιππείς ήταν εξοπλισμένοι με ακόντιο, δόρυ και ασπίδα. Από τον 4ο αιώνα πΧ, οι Γαλάτες επέφεραν πολλές καινοτομίες στον εξοπλισμό και στην ιππική ικανότητα. Εισήγαγαν τον αλυσιδωτό θώρακα, κράνη με επαυχένια και παραγναθίδες, ένα μακρύ ξίφος (σπάθα) μήκους εκατοστά, η οποία τον 2ο αιώνα πΧ καθιερώθηκε σε ολόκληρο το ιππικό και ωοειδείς ασπίδες ύψους περί ένα το μέτρο.

39 Ιππικό Όσον αφορά την ιππευτική οι Γαλάτες επέφεραν πραγματικές καινοτομίες με την επινόηση του αρθρωτού χαλινού, νέα εξαρτήματα υποζυγίου, πέταλα, και το σημαντικότερο από όλα σέλα. Η τελευταία είχε ξύλινο σκελετό, ο οποίος παραγεμιζόταν με διάφορα υλικά που καλύπτονταν με δέρμα. Στις τέσσερις πλευρές της σέλας υπήρχαν προεξοχές προστατευμένες από μέταλλο.

40 Ιππικό Οι προεξοχές αυτές συγκρατούσαν τον αναβάτη σταθερότερα στη θέση του. Επιπλέον η σέλα βοηθούσε τον ιππέα να προσαρμόζει τον πολεμικό εξοπλισμό του επάνω της και να μην τον μεταφέρει στα χέρια κατά την πορεία. Οι Ρωμαίοι επινόησαν για τους αναβάτες τους να φορούν ένα είδος κοντού δερμάτινου εξοπλισμού, ώστε να έχουν μεγαλύτερη σταθερότητα, κατά τη διάρκεια της ιππασίας. Η εξάρτυση των ιππέων συμπληρώθηκε με μπότες ιππασίας και με σπιρούνια.

41

42

43 Βαρύ Ιππικό Η κύρια διαφορά ανάμεσα στον μεσαιωνικό ιππότη και στον κατάφρακτο ιππέα ήταν ότι ο πρώτος ήταν ολόκληρος θωρακισμένος, ενώ ο δεύτερος δεν είχε θωράκιση στους μηρούς του, πιθανόν για να μπορεί να διατηρεί την ισορροπία του στο άλογο, αφού ίππευε χωρίς αναβολείς. Οι τελευταίοι τύποι ήταν άγνωστοι στο ελληνικό, ρωμαϊκό, παρθικό και σκυθικό ιππικό.

44 Ιππικό Οι πρώτοι αναβολείς εμφανίσθηκαν στους σαρματικούς[1] τάφους στη χώρα του Κουμπάν (αρχαία ονομασία Υπανίς)[2] και χρονολογούνται μεταξύ του 1ου πΧ – 1ου μΧ αιώνες. Έγκυροι ιστορικοί αναφέρουν ότι ένας ουννικός λαός τους χρησιμοποιούσε από την εποχή του σιδήρου. Επίσης υπάρχουν ενδείξεις ότι οι Κινέζοι αναβάτες είχαν αναβολείς τον 1ο πΧ αιώνα. Δεν είναι γνωστό ποίος ήταν ο αρχικός εφευρέτης (Σαρμάτες, Ούννοι ή Κινέζοι) [1] Η Σαρματία εκτεινόταν βόρεια του Ευξείνου Πόντου μέχρι τη Βαλτική [2] Ποταμός που διαρρέει τη βόρεια πλευρά του Καυκάσου και χύνεται στην Αζοφική Θάλασσα.

45 Βαρύ Ιππικό Οι θωρακισμένοι ιππείς κατά βάση είχαν καταγωγή από περσικούς λαούς. Φορούσαν μια μεταλλική πανοπλία, τόσο οι ιππείς, όσο και τα άλογα. Οι Έλληνες τους αποκαλούσαν κατάφρακτους και οι Ρωμαίοι τους ονόμαζαν ειρωνικά clibanarii (φούρνους), επειδή είχαν το μειονέκτημα κατά τη διάρκεια των θερμών ημερών του καλοκαιριού να παθαίνουν θερμοπληξία. Το όπλο του κατάφρακτου ήταν ένας κοντός (δόρυ) μήκους 3,5 μέτρων. Η οργάνωση του ιππικού βασιζόταν στην τακτική άποψη ότι οι ιππείς (γενικά ελαφρά οπλισμένοι) δεν ήταν σε θέση να επιτεθούν σε βαριά οπλισμένους οπλίτες. Αν όμως ο ιππέας και το άλογο διέθεταν βαρύ εξοπλισμό, όπως οι κατάφρακτοι, τότε ήταν σε θέση να διενεργήσει επίθεση εναντίον του βαριά οπλισμένου πεζικού

46

47 Οργάνωση Ιππικού Οι ιππείς των Ρωμαίων, όπως και στην κλασική Ελλάδα, προέρχονταν από πλούσιους κατοίκους. Η υπηρέτηση τους στο ιππικό τους προσέδιδε μεγάλο κύρος, έδειχνε ικανότητα και ανδρεία και αποτελούσε το θεμέλιο για μια ενδεχόμενη πολιτική καριέρα. Κάθε λεγεώνα διέθετε 300 ιππείς, οι οποίοι ήταν οργανωμένοι σε 10 ίλες (turmae) των 30 εφίππων. Η κάθε μία από αυτές διοικούνταν από ένα decurio. Ο οπλισμός τους ήταν παρόμοιος με αυτόν των Ελλήνων ιππέων

48 Μεταρρυθμίσεις του ρωμαϊκού στρατού από τον Γάϊο Μάριο
Περί το 100 πΧ, πραγματοποιήθηκε η πρώτη μεταρρύθμιση του ρωμαϊκού στρατού. Εμπνευστής αυτής της μεταρρύθμισης ήταν ο Γάϊος Μάριος Όπλισε τους λεγεωνάριους (τους άστατους, τους πρίγκιπες και τους τριάριους) με ομοιόμορφο οπλισμό βασισμένο στους principes. Το κράτος ανέλαβε να δίνει τον εξοπλισμό των λεγεωνάριων, με αποτέλεσμα να υπάρξει σταδιακά μια μορφή τυποποίησης του.

49 Μεταρρυθμίσεις του ρωμαϊκού στρατού από τον Γάϊο Μάριο
Αυτό βοήθησε τη στράτευση πολιτών, οι οποίοι βρίσκονταν εκτός στρατολογικού συστήματος, δηλαδή τα φτωχά στρώματα του πληθυσμού που δεν ήταν σε θέση να αγοράσουν τον ατομικό τους εξοπλισμό. Διατήρησε τους γροσφομάχους ως ελαφρύ πεζικό.

50 Μεταρρυθμίσεις του ρωμαϊκού στρατού από τον Γάϊο Μάριο
Καθιέρωσε ως διακριτικό έμβλημα της λεγεώνας τον αετό (aquila). Για πρώτη φορά στη στρατιωτική ιστορία υπάρχει η καθιέρωση ενιαίου συμβόλου για όλες τις λεγεώνες, κατά αντιστοιχία της πολεμικής σημαίας, η οποία πιθανόν να έχει καταγωγή από τον ρωμαϊκό αετό. Η καθιέρωση τέτοιου συμβόλου φανερώνει την προσπάθεια του να αναπτύξει τις ηθικές δυνάμεις, το στρατιωτικό και ομαδικό πνεύμα.

51

52 Μεταρρυθμίσεις του ρωμαϊκού στρατού από τον Γάϊο Μάριο
Έδωσε σε κάθε στρατιώτη ένα διχαλωτό ραβδί, για να καταστήσει ευκολότερη τη μεταφορά των ατομικών ειδών[1] των λεγεωνάριων. Οι στρατιώτες ονόμασαν αυτό το ραβδί το «μουλάρι του Μάριου». Με αυτόν τον τρόπο το πεζικό ήταν περισσότερο ευκίνητο και μπορούσε να κινηθεί ευκολότερα. [1] Οι αποσκευές του Ρωμαίου λεγεωνάριου περιλάμβαναν εργαλεία, στρωσίδι, μανδύα, σύνεργα για μαγείρεμα και τροφή για λίγες μέρες.

53

54

55

56 Σύστημα διοίκησης των Ρωμαίων
Η πρώτη κατηγορία των αξιωματικών περιλάμβανε τον Legatus (λεγάτος) Legionis, ο οποίος ήταν ο γενικός διοικητής των λεγεωνάριων. Με τα σημερινά δεδομένα ο βαθμός αυτός ήταν ο αντίστοιχος του υποστράτηγου. Ο λεγάτος ήταν ηλικίας περίπου τριάντα ετών, συνήθως γερουσιαστής, και αναλάμβανε τη διοίκηση για τρία χρόνια.

57 Σύστημα διοίκησης των Ρωμαίων
Ο επόμενος βαθμός ήταν ο Tribunus Laticlavius, ο οποίος τοποθετούνταν από τον αυτοκράτορα ή τη Γερουσία. Υπηρετούσε στη λεγεώνα ως υποδιοικητής. Με τα σημερινά δεδομένα κατείχε τον βαθμό του ταξίαρχου. Τρίτος στη στρατιωτική ιεραρχία ερχόταν ο βαθμός του Praefectus Castrorum (επιμελητής του στρατοπέδου). Γενικά ο αξιωματικός αυτός έπρεπε να ήταν βετεράνος και κατείχε την τρίτη θέση στη ιεραρχία. Με τα σημερινά δεδομένα είχε το βαθμό του συνταγματάρχη.

58 Σύστημα διοίκησης των Ρωμαίων
Επόμενος βαθμός ήταν ο Tribuni Angusticlavii (χιλίαρχος). Κάθε λεγεώνα είχε πέντε τέτοιους αξιωματικούς. Σε πολλές περιπτώσεις ήταν στελέχη καριέρας και υπηρετούσαν ως τακτικοί διοικητές. Ο βαθμός ήταν ανάλογος με το σημερινό αντισυνταγματάρχη.

59 Σύστημα διοίκησης των Ρωμαίων
Ο επόμενος βαθμός ήταν ο Primus Pilus, ο οποίος ήταν ο διοικητής της cohort (κοόρτης) και ο αρχαιότερος εκατόνταρχος ολόκληρης της λεγεώνας. Ο βαθμός ήταν ανάλογος με τον σημερινό ταγματάρχη. Στους ενδιάμεσους βαθμούς περιλαμβάνονταν οι εκατόνταρχοι, οι Primi Ordines και οι Pilus Prior. Κάθε λεγεώνα είχε περί τους 60 εκατόνταρχους, οι οποίοι διοικούσαν μια εκατονταρχία από τις δέκα κοόρτες. Αποτελούσαν τη σπονδυλική στήλη του επαγγελματικού στρατού. Είχαν άμεση και καθημερινή επαφή με τους απλούς λεγεωνάριους. Ο βαθμός αυτός ήταν ανάλογος με το σημερινό λοχαγό. Οι βαθμοί Primi Ordines και Pilus Prior είχαν σχέση με τη θέση τους στις εκατονταρχίες

60 Σύστημα διοίκησης των Ρωμαίων
Στους κατώτερους αξιωματικούς περιλαμβάνονταν οι Optio, Tesserarius. Ο πρώτος ήταν ο υποδιοικητής της εκατονταρχίας και ο βαθμός του ήταν ανάλογος με τον σημερινό υπολοχαγό. Ο Optio μπορούσε να διαβάζει και να γράφει. Ο Tesserarius (διοικητής φρουράς) είχε θέση στη στρατιωτική ιεραρχία αμέσως μετά τον Optio και ο βαθμός του αντιστοιχούσε με το σημερινό ανθυπολοχαγό.

61 Οργάνωση Όπως ήδη αναφέρθηκε, η δύναμη της λεγεώνας θα πρέπει να ανερχόταν ανάμεσα στους έως άνδρες. Ήταν οργανωμένη σε 10 κοόρτεις (Cohors), οι οποίες υποδιαιρούταν σε έξι εκατονταρχίες (centuriae). Κάθε μία από αυτές διέθετε στοιχεία από άστατους, πρίγκιπες και τριάριους, με δύναμη περίπου τους 360 άνδρες (από τους οποίους 120 γροσφομάχοι και οι υπόλοιποι 240 άστατοι, πρίγκιπες και τρίαροι).

62 Οργάνωση Κάθε κοόρτη είχε τρεις σπείρες[1] (munipulus), η κάθε μία από τις οποίες μοιραζόταν σε δύο centuria (λόχους ή εκατονταρχίες), τη δεξιά και την αριστερή εκατονταρχία. Είναι αμφίβολο αν η δύναμη της ανερχόταν στους 100 άνδρες. Συνήθως είχε 80 μάχιμους και πιθανόν αυτός ο αριθμός θα πρέπει να θεωρηθεί ως βάση υπολογισμού αυτού του τμήματος. Στη δύναμη των λεγεώνων θα πρέπει να προστεθεί και το ιππικό, αποτελούμενο από 300 ιππείς. Στις αρχές του 2ου αιώνα μΧ υπήρχαν συνολικά 30 λεγεώνες που είχαν δύναμη συνολική δύναμη άνδρες [1] Μία από κάθε κατηγορία (άστατοι, πρίγκιπες και τρίαροι) και 40 γροσφομάχους.