Ο ρόλος της Ιατρικής Πληροφορικής και της Τηλεϊατρικής στο Αιγαίο

Παρουσίαση με θέμα: "Ο ρόλος της Ιατρικής Πληροφορικής και της Τηλεϊατρικής στο Αιγαίο"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ο ρόλος της Ιατρικής Πληροφορικής και της Τηλεϊατρικής στο Αιγαίο
Δρ. Η. Μαγκλογιάννης Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας Τμήμα Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική

2 Εισαγωγή Πληροφορική και Υγεία
Διοικητικές εφαρμογές λογιστικής, διαχείρισης πόρων και μηχανογράφησης υπηρεσιών. Κλινικές δραστηριοτήτων διαχείρισης και επεξεργασίας της ιατρικής πληροφορίας – Τηλεϊατρική. Ιδιαίτερη σημασία σε περιπτώσεις υποστήριξης ιατρικών πράξεων σε απομακρυσμένες περιοχές, όπως οι νησιωτικές περιοχές του Αιγαίου, όπου η μορφολογία του εδάφους και το διάσπαρτο των κατοικημένων περιοχών δυσχεραίνουν την άμεση και εξειδικευμένη ιατρική παρέμβαση. Στόχοι των ΠΣΥ για την υποστήριξη απομακρυσμένων περιοχών Ενιαία πρόσβαση σε Ιατρικά Δεδομένα (Ηλεκτρονικός Ιατρικός Φάκελος) Υπηρεσίες επείγουσας τηλεϊατρικής, μετάδοσης διαγνωστικά σημαντικών βιοσημάτων και παροχής συμβουλών σε απομακρυσμένες μονάδες παροχής ιατρικής βοήθειας (ασθενοφόρα, αγροτικά κέντρα υγείας, επαρχιακοί ιατροί κτλ) από ειδικευμένους γιατρούς που θα έχουν την έδρα τους σ’ ένα περιφερειακό νοσοκομείο ή ιατρικό κέντρο. Υποστήριξη των τοπικών ιατρών με την ανάπτυξη εργαλείων για την υποβοήθηση της διάγνωσης την παροχή δυνατότητας επικοινωνίας με συναδέλφους τους σε μεγάλα νοσοκομεία και αστικά ιατρικά κέντρα και την ανταλλαγή ιατρικών δεδομένων. Αναβάθμιση των παρεχόμενων ιατρικών υπηρεσιών προς τους πολίτες Συνεχής παρακολούθηση Εξειδικευμένη διάγνωση Περίθαλψη στο Σπίτι Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

3 Ηλεκτρονικός Ιατρικός Φάκελος
Δημογραφικά στοιχεία Στοιχεία Ασφάλειας Ιστορικό Περίθαλψης Οικογενειακού Ιατρικού Ιστορικού Δεδομένα Νοσηλείας Προσωπικά στοιχεία Ιατρικά Δεδομένα (Πολυμεσικά) Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

4 Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

5 Κωδικοποίηση Ιατρικής Πληροφορίας
Αξιόπιστη & έγκυρη πληροφορία Τεχνικά επεξεργάσιμη Συστηματική & τυποποιημένη Διευκόλυνση αναζήτησης πληροφορίας Δυνατότητα εξόρυξη γνώσης Ενίσχυση ιατρικής έρευνας Ποιότητα διαγνώσεων Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

6 Κωδικοποίηση Διαγνώσεων
International Classification of Diseases (ICD-10) Κατάλογοι κωδικοποιημένων διαγνώσεων Μετάφραση στην ελληνική γλώσσα Διαμορφωμένοι κατάλογοι κατά τμήμα Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

7 Πώς ο Φάκελος κάνει την ιατρική καθημερινότητα πιο απλή
Ιστορικό Ασθενή. Ολοκληρωμένη εικόνα, περιστατικά, αποφυγή επανάληψης εξετάσεων. Ανάλυση Πληθυσμού (Population Analysis). Μπορούμε να βρούμε όσους ασθενείς πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις, επιδημιολογικές μελέτες. Προστασία των πολιτών που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές από τις απειλές κατά της υγείας Ειδικά Έγγραφα (Documents).Τα έγγραφα είναι γενικά πρότυπα (templates) και παίρνουν συγκεκριμένη μορφή ανάλογα με τον τρέχοντα κάθε φορά ασθενή. Βάση Φαρμάκων (Drug Database) και κωδικοποίηση αυτών. Κάθε φάρμακο καταχωρείται στην Βάση Φαρμάκων με συγκεκριμένο τρόπο (format), ώστε να είναι δυνατή η επεξεργασία στοιχείων που αφορούν τη χορήγησή τους. Συστήματα Υποβοήθησης Διάγνωσης. Πρόκειται για "έξυπνα" προγράμματα, τα οποία "διαβάζουν" και επεξεργάζονται τα δεδομένα ενός ή περισσοτέρων φακέλων, προκειμένου να υποβοηθήσουν τον ιατρό στο έργο του. Η υποβοήθηση αυτή συνίσταται, συνήθως, στην παροχή οδηγιών: εφιστούν την προσοχή σε σημαντικές παραμέτρους του ασθενούς, εντοπίζουν αλληλεπιδράσεις φαρμάκων, συνιστούν την καλύτερη, σε κάθε περίπτωση, θεραπεία Τηλεϊατρική. Ο ΗΙΦ ενός ασθενούς μπορεί να μεταφερθεί μέσω απλών τηλεφωνικών γραμμών, δορυφορικών ζεύξεων, ή οποιουδήποτε άλλου επικοινωνιακού μέσου, σε οποιαδήποτε απόσταση. Μπορεί, έτσι, ο ιατρός να ενημερώσει σχετικά με κάποιον ασθενή οποιονδήποτε συνάδελφο του διαθέτει συμβατό λογισμικό ΗΙΦ. Ως εκ τούτου, μπορεί να ζητήσει την συμβουλή του συναδέλφου του όσον αφορά στο συγκεκριμένο περιστατικό. Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

8 Υπηρεσίες Επείγουσας Τηλεϊατρικής
Ιατρικοί σταθμοί επείγουσας τηλεϊατρικής είτε σταθερά τοποθετημένοι στη μονάδα υγείας είτε κινητοί τοποθετημένοι πχ σε ασθενοφόρο της μονάδας υγείας με λειτουργίες: Συλλογή και τοπική αποθήκευση σε προσωπικό υπολογιστή των βασικών βιοσημάτων (π.χ. καρδιογράφημα, πίεση, οξυγόνωση αίματος, σπειρομέτρηση, επεμβατική και μη επεμβατική αρτηριακή πίεση (συστολική και διαστολική) Μετάδοση Ιστορικού Ασθενούς με μορφή μικρού ιατρικού φακέλου Μετάδοση σε πραγματικό χρόνο (real time) ήχου και κινούμενης εικόνας Μετάδοση των βασικών βιοσημάτων σε πραγματικό χρόνο ή με πολύ μικρή καθυστέρηση Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

9 Αρχιτεκτονική Τηλεϊατρικής Απομακρυσμένων Περιοχών
Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

10 Απεικόνιση Βιοσημάτων
Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

11 Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

12 Συστήματα Τηλε-παρακολούθησης
Νέα γενιά συστημάτων τηλεϊατρικής Ολοκλήρωση ενός συνόλου φορητών συσκευών οι οποίες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, διατηρώντας παράλληλα την κινητικότητα και την ανεξαρτησία του ασθενή Αυτή η ολοκλήρωση περιλαμβάνει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά γνωρίσματα: αυτόματη ανίχνευση πτώσης, ιδιαίτερα σημαντική για ηλικιωμένους και άτομα με ειδικές ανάγκες αυτόματος έλεγχος ιατρικών παραμέτρων ζωτικής σημασίας επικοινωνία μεταξύ του χρήστη και εξωτερικά συμβαλλόμενων μερών όπως ιατροί, ιατρικά ιδρύματα ή κέντρα ελέγχων. Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

13 Φορετά Συστήματα Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

14 Χρησιμοποίηση Αισθητήρων Κίνησης (Body Sensors)
Ax Ay g q ActiS as Motion Sensor Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

15 Χρησιμοποίηση Αισθητήρων Βιοσημάτων
Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

16 Φορετά Συστήματα LifeShirt (VivoMetrics LTD)
Φορετό Σύστημα (Ζώνη, Γιλέκο) Μέτρηση βιοσημάτων (ECG, SPO2, Temp) Ασύρματη αποστολή σε PDA Αποστολή μέσω GPRS Υποστήριξη GPS Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

17 Αυτόματη ανίχνευση κατάστασης ασθενή χρησιμοποιώντας δεδομένα ήχου και κίνησης
Μελέτη κίνησης ασθενών: Ενδιαφέρον για παθολογικές και μη καταστάσεις: Ανίχνευση πτώσης ασθενή Κινησιολογία αθλητών Μελέτη κίνησης στην αποκατατάσταση κινητικών προβλημάτων Ανίχνευση πτώσης Ασθενή: Πτώση: Κύρια αιτία σοβαρού τραυματισμού σε μεγάλες ηλικίες Απώλεια αισθήσεων Αδυναμία έκκλησης σε βοήθεια Σε περιβάλλοντα χωρίς συνεχόμενη επίβλεψη (οικία, χώρος φιλοξενίας ηλικιωμένων) Έγκαιρη ανίχνευση Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

18 Αυτόματη ανίχνευση κατάστασης ασθενή χρησιμοποιώντας δεδομένα ήχου και κίνησης
Μέθοδοι: Συλλογή δεδομένων κίνησης με κατάλληλους αισθητήρες (accelerometer) - Καταγραφή επιτάχυνσης στους 3 άξονες Συλλογή ηχητικών δεδομένων και συσχέτιση με πτώση σώματος Μικρόφωνα ενσωματωμένα στους αισθητήρες κίνησης Κατάλληλη επεξεργασία ηχητικών δεδομένων για: Απομάκρυνση θορύβου Ανίχνευση πτώσης από τον ήχο επαφής σώματος με το έδαφος Ανίχνευση πτώσης από την οπτική εικόνα (video) Ασθενή: Ειδικό εξοπλισμό παρακολούθησης σε όλους τους πιθανούς χώρους κίνησης Δυσκολία εφαρμογής σε εξωτερικό περιβάλλον Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

19 Πληροφοριακά Συστήματα Συνεργατικότητας και Τηλεργασίας
Επικοινωνία ιατρών της περιφέρειας με οπτικοακουστικά μέσα, Υποστήριξη ιατρών σε απομακρυσμένα ιατρικά κέντρα Ανταλλαγή Ιατρικών Δεδομένων και Γνωματεύσεων Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

20 Εργαλεία για την υποβοήθηση της διάγνωσης
Αναγνώριση του μελανώματος Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

21 Ανίχνευση καρκινογένεσης μέσου του φαινομένου της Αγγειογένεσης
Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

22 Αναγνώριση της Πνευμονικής Ίνωσης
Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

23 Αυτόματος χαρακτηρισμός αποπτωτικών κυττάρων
Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

24 Ανάλυση Καρδιακού Ήχου
Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

25 mHealth Τα συστήματα των μεγάλων επιχειρήσεων και οργανισμών της υγείας, όπως κλινικές, πανεπιστημιακά νοσοκομεία, ιατρικά κέντρα, κ.α., περιλαμβάνουν εσωτερικές εφαρμογές όπως τον σχεδιασμό της εκμετάλλευσης των πόρων ενός συστήματος (Enterprise Resource Planning), συστήματα υποστήριξης αποφάσεων (Decision Support System), συστήματα διαχείρισης της σχέσης των ασθενών (PRM), καθώς και εργαλεία για την αποθήκευση και αναζήτηση πληροφοριών. Οι περισσότερες από αυτές τις εφαρμογές, χρησιμοποιούνται στα πληροφοριακά συστήματα υγείας, όχι μόνο για ενοποιήσουν τα διάφορα δεδομένα, αλλά και για να παρέχουν σημαντικές πληροφορίες και να δεδομένα πρόβλέψης τα οποία θα βελτιώσουν την ιατρική μέριμνα. ERP Αυτή η εφαρμογή προσφέρει ενοποίηση των πληροφοριών του ιατρικού οργανισμού, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει πληροφορίες πληρωμής και μισθοδοσίας των ανθρώπινων πόρων, μέχρι και πληροφορίες για την οικονομική και λογιστική διαχείριση. Αυτό επιτυγχάνεται με την χρήση ενοποιημένων και ολοκληρωμένων βάσεων δεδομένων. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι πληροφορίες του οργανισμού βρίσκονται σε ένα σημείο, πράγμα το οποίο οδηγεί στην ελάττωση του κόστους διαχείρισης. Μια άλλη βασική διαχειριστική χρήση (και παράλληλα πλεονέκτημα) του ERP είναι η δυνατότητα να ελέγχουμε και να παρακολουθούμε στοιχεία απογραφής, πληροφορίες παραγγελιών και διανομής. Με αυτό τον τρόπο ο οργανισμός μπορεί να σχεδιάσει καλύτερα και να οργανώσει τις λειτουργίες του, ή να προγραμματίσει ελέγχους συντήρησης και διόρθωση των συστημάτων του. Τα συστήματα ERP επιτρέπουν την αποθήκευση της πληροφορίας σε κοινόχρηστες βάσεις δεδομένων, έτσι ώστε η πληροφορία να μπορεί να ανακτηθεί εύκολα και να διασταυρωθεί με άλλες πληροφορίες. DSS Ένα άλλο κομμάτι του ιατρικού οργανισμού είναι τα συστήματα υποστήριξης αποφάσεων (DSS) τα οποία σήμερα δεν εστιάζονται μόνο στον οικονομικό τομέα και τον χώρο του προγραμματισμού εργασιών, αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν το ίδια καλά και σε διαγνωστικές διαδικασίες, στην φαρμακολογία, στα έκτακτα περιστατικά, κ.α. Για παράδειγμα, τέτοια κλινικά συστήματα (Clinical DSS) μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην ειδοποίηση και υπενθύμιση των ασθενών σχετικά με μια θεραπεία ή για λόγους πρόληψης ασθενειών. Με αυτό τον τρόπο, τα συστήματα CDSS μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην τηλεϊατρική, για την μεταφορά σημαντικών πληροφοριών που αφορούν την υγεία των ασθενών. Για παράδειγμα, ένας ασθενής μπορεί να χρησιμοποιήσει το διαδίκτυο για να μπει στον διακτυακό χώρο του νοσοκομείου, και να τοποθετήσει (σε μια βάση δεδομένων) τα αποτελέσματα της πίεσης του αίματος που έχει εκείνη την στιγμή, ή πληροφορίες που αφορούν την διατροφή του, ενώ παράλληλα από την άλλη μεριά το σύστημα CDSS θα αναλύσει αυτές τις μετρήσεις και πληροφορίες, και θα ενημερώσει τον ασθενή εάν πρέπει (ή όχι) να λάβει κάποια μέτρα. PMR Μια άλλη σημαντική εφαρμογή που χρησιμοποιείται στα πληροφορικά συστήματα υγείας είναι το PMR, το ποίο είναι ένα λογισμικό εργαλείο, δίνει την δυνατότητα παρακολούθησης και εύρεσης πληροφοριών για τους ασθενείς, όπως για παράδειγμα, πληροφορίες διατροφής και εξειδικευμένων δεδομένων, πληροφορίες παλιών διαγνώσεων, του οικογενειακού περιβάλλοντος, ή πληροφορίες για αλλεργίες. Με αυτό τον τρόπο οι ιατροί μπορούν να ενημερώνουν τους ασθενείς σχετικά με νέες έρευνες που αφορούν την ασθένεια, ή να στέλνουν σε αυτούς εξειδικευμένες συνταγές μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, οι οποίες ταιριάζουν σε ένα συγκεκριμένο είδος ασθενών. Επίσης ως μέρος των υπηρεσιών που προσφέρει ένα τέτοιο σύστημα, οι ασθενείς έχουν την δυνατότητα να επικοινωνούν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με τους θεράποντες ιατρούς, για να θέσουν ερωτήματα σχετικά με την ασθένεια ή την θεραπεία τους, και αντίστοιχα οι ιατροί αυτοί να τους απαντήσουν με την παροχή συμβουλών ή εξειδικευμένων θεραπειών. Εργαλεία για την αποθήκευση και αναζήτηση πληροφοριών Μια αποθήκη πληροφοριών είναι μια συλλογή από ενοποιημένες και ολοκληρωμένες βάσεις δεδομένων που σχεδιάστηκαν για να υποστηρίζουν τα συστήματα λήψης αποφάσεων. Στα πληροφοριακά συστήματα υγείας, για παράδειγμα, οι κατασκευαστές φαρμάκων χρησιμοποιούν τις αποθήκες πληροφοριών για εμπορικούς λόγους, ενώ οι ιατροί για λόγους διάγνωσης και θεραπείας των ασθενών. Ένα παράδειγμα στον τομέα κατασκευής φαρμάκων, είναι η εταιρεία Glaxo Wellcome στο Λονδίνο, η οποία έχει υλοποιήσει ένα σύστημα αποθήκευσης πληροφοριών για να αναλύει την ζήτηση φαρμάκων. Επίσης η εταιρεία Pfizer Incorporated, η οποία είναι μια φαρμακευτική εταιρεία στην Νέα Υόρκη, έχει αναπτύξει ένα σύστημα αποθήκευσης πληροφοριών το οποίο υποστηρίζει 2700 εμπορικούς αντιπροσώπους, παρέχοντάς τους λεπτομερειακές πληροφορίες για τα φάρμακα που παράγει, για την αποτελεσματικότητά τους, τις παρενέργειες, και το κόστος αυτών. Πέρα από την αποθήκευση φαρμακευτικών πληροφοριών, τα εργαλεία αυτά μπορεί να χρησιμοποιηθούν και για δεδομένα ασθενών και για την ιατρική μέριμνα. Για παράδειγμα, η εταιρεία Kaiser Permanente στην Αμερική, έχει αναπτύξει ένα σύστημα αποθήκευσης πληροφοριών που περιέχει δεδομένα για τον διαβήτη, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την σωστή θεραπεία των διαβητικών ανθρώπων. Ένα σκαλί παραπάνω είναι το σύστημα Patient Infosystems, το οποίο χρησιμοποιεί προσωπικούς υπολογιστές, εφαρμογές του διαδικτύου, και τηλεφωνικές γραμμές για να επιτρέψει στους ασθενείς με διαβήτη να εισάγουν στο σύστημα τα επίπεδα-τιμές της γλυκόζης που έχουν στο αίμα τους, τα οποί αναλύονται On-Line και παρατηρούνται από ειδικούς ιατρούς. Πέρα από την αποθήκευση των πληροφοριών, η αναζήτηση και εύρεση αυτών υποστηρίζεται από διαδικασίες και τεχνικές που ονομάζονται Data Mining. Μια τέτοια διαδικασία επιτρέπει του ιατρούς να περιορίζουν τα έξοδα θεραπείας, να παρέχουν καλύτερη ιατρική φροντίδα και ίσως σε πολλές περιπτώσεις να σώζουν ζωές. Για παράδειγμα, το Sentara Health System, στο Norfolk, εισήγαγε μια νέα ιδέα στον χώρο αναζήτησης και εύρεσης πληροφοριών για την βελτίωση της ποιότητας της θεραπείας των ασθενών με πνευμονία. Μελλοντικές τεχνολογίες και πληροφοριακά συστήματα υγείας Εάν στο μοντέλο πληροφοριακού συστήματος υγείας που περιγράψαμε στις προηγούμενες διαφάνειες προσθέσουμε τις νέες ασύρματες τεχνολογίες επικοινωνιών, όπως είναι οι κινητές επικοινωνίες, το σύστημα θα αποκτήσει αμέσως δύο βασικά πλεονεκτήματα. Το πρώτο είναι ότι οι κινητές επικοινωνίες είναι πολύ χρήσιμες στις εφαρμογές τηλεϊατρικής, και στην αποτελεσματικότητα και επιτυχία αυτών. Για παράδειγμα οι PDA συσκευές μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους ιατρούς για να στέλνουν μηνύματα (εκείνη την στιγμή που πρέπει) στους ασθενείς για να τους υπενθυμίσουν πότε πρέπει να λάβουν την φαρμακευτική τους αγωγή. Αυτή η δυνατότητα είναι πάρα πολύ σημαντική, αφού από μια έρευνα που έγινε από το National Council of Patient Information and Education φάνηκε ότι το 50% των ασθενών είτε δεν προμηθεύεται τις φαρμακευτικές συνταγές, είτε δεν τις παίρνει την κατάλληλη ώρα, πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα το 10% όλων των ασθενών να οδηγείται σε ένα νοσοκομείο ή μια κλινική επειδή δεν πήρε τα φάρμακά τους την κατάλληλη ώρα. Το δεύτερο πλεονέκτημα από την χρήση των κινητών επικοινωνιών στα πληροφοριακά συστήματα υγείας είναι ότι αυτές σε συνδυασμό με την χρήση του διαδικτύου δίνουν την δυνατότητα πρόσβασης (από τους ιατρούς) σε πληροφορίες από οποιοδήποτε μέρος, οποιαδήποτε ώρα της ημέρας. Ένας πολύ καλός τρόπος με τον οποίο μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι ΄συσκευές κινητών επικοινωνιών, είναι για την πρόσβαση σε εσωτερικές πληροφορίες ενός νοσοκομείου ή μιας κλινικής, οι οποίες είναι αποθηκευμένες σε Intranet αυτών. Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

26 PDAs EHR Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

27 Τάσεις και προτεραιότητες προς τα πληροφοριακά συστήματα υγείας του 21ου αιώνα
Τοπικά πληροφοριακά συστήματα υγείας - Regional Health Information Networks (RHINs) Διατήρηση και συνεχή λειτουργία των ενοποιημένων ηλεκτρονικών αρχείων υγείας - integrated electronic health record (I-EHR) Σύγχρονη και ασύγχρονη επικοινωνία και συνεργασία των εμπλεκόμενων μελών Καινοτόμες ηλεκτρονικές υπηρεσίες και εφαρμογές Σήμερα, οι δεσπόζουσες τάσεις στα πληροφοριακά συστήματα υγείας περιλαμβάνουν την εξέλιξη τους σε ενοποιημένα πληροφοριακά, τηλεπικοινωνιακά και ιατρικά συστήματα, με σκοπό η μέριμνα του κάθε ασθενή να είναι ευθύνη μιας ομάδας ιατρών που θα αντιπροσωπεύουν όλες τις ειδικότητες του χώρου. Ειδικότερα, η ανάπτυξη των νέων πληροφοριακών συστημάτων υγείας απαιτεί την υλοποίηση και την εκμετάλλευση των τοπικών πληροφοριακών συστημάτων υγείας, την ανάπτυξη, διατήρηση και συνεχή λειτουργία των ενοποιημένων ηλεκτρονικών αρχείων υγείας, την σύγχρονη και ασύγχρονη επικοινωνία και συνεργασία των εμπλεκόμενων μελών, καθώς και την ανάπτυξη και υλοποίηση καινοτόμων ηλεκτρονικών υπηρεσιών προσαρμοσμένες κάθε φορά στις ανάγκες του τοπικού πληθυσμού και τις ιδιαιτερότητες της κάθε εποχής (καλοκαίρι, χειμώνας, ...). Μερικές από τις υπηρεσίες, τις εφαρμογές και τα ηλεκτρονικά συστήματα αυτά είναι: Computer-aided diagnosis; • Electronic prescription; • Electronic records; • Digital libraries; • Online registries; • Online communities of professionals and citizens; • Online training and educational programs; • Hospital information systems; • Regional networks; • Robotic surgery; • Telemedicine (teledermatology, telepsychiatry, telecardiology, teleradiology, robotic and telesurgery); • Telemonitoring; • Videoconference. Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

28 Ο ασθενής στο μέλλον .... Ο οικογενειακός (προσωπικός) ιατρός μου μπορεί να εξετάσει την ιστορία των εμβολιασμών μου, τη συνταγογραφία ομοιοπαθητικών φαρμάκων το checkup που έκανα πέρσι στην Αγγλία Ο φάκελός μου εδώ και 5 χρόνια βρίσκεται σε ένα server (της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου όπου ζω τώρα) Ο ιατρός μου, μου δίνει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε βιντεο-συνδιάσκεψη και ταυτόχρονα και οι 2 βλέπουμε στην οθόνη το φάκελό μου Οι εφαρμογές τηλεϊατρικής και τηλε-παρακολούθησης μπορούν να με σώσουν σε περιπτώσεις έκτακτων περιστατικών σε απομακρυσμένες περιοχές του Αιγαίου Υπάρχει η δυνατότητα για παροχή υπηρεσιών υγείας στο σπίτι μου (Homecare) Προσθέτω (εγκεκριμμένα;) στοιχεία από την παρακολούθηση του χρόνιου διαβήτη μου Όταν μετακομίσω λόγω δουλειάς στη Στουτγάρδη όλα μου τα δεδομένα είναι κατανοητά γλωσσικά από τους ιατρούς και σημασιολογικά από τα συστήματά τους… Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

29 Ο ιατρός στο μέλλον… Ο («προσωπικός» / «οικογενειακός») ιατρός μου έχει στο ΗΙΦ μου όλα τα ζωτικά μου δεδομένα (για παράδειγμα οικογενειακή κληρονομικότητα, συνταγογραφία, αλλεργικές επιδράσεις...) Μπορεί να αναζητήσει τα αποτελέσματα σε οποιοδήποτε βάθος χρόνου, να παρακολουθήσει την εξέλιξη ενός επεισοδίου, να ενημερωθεί για την πορεία εξετάσεων και να προγραμματίσει περιοδικά εμβόλια, εξετάσεις, κλπ Ο φάκελος ενημερώνεται αυτόματα για δεδομένα που συλλέγονται σε άλλα σημεία του συστήματος υγείας Ευφυή συστήματα υποστήριξης λήψης αποφάσεων, που σχετίζονται με εκτεταμένες γνωσιακές δομές δεδομένων, αλληλεπιδρούν με τον ΗΙΦ, επιτρέπουν στον ιατρό μου να λάβει τη βέλτιστη ενημερωμένη απόφαση Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

30 Τα ΠΣ Υγείας στο μέλλον…
Ο διοικητής του τοπικού νοσοκομείου μπορεί να επιλέξει μόνο από συστήματα τα οποία συμμορφώνονται προς διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα Οι λύσεις ανταγωνίζονται με βάση τη λειτουργικότητα την εξυπηρέτηση και την υποστήριξη του χρήστη. Οι μικροί προμηθευτές λύσεων μπορούν να επιβιώσουν Υπάρχει μια διεθνής αγορά για εφαρμογές στηριγμένες στον ΗΙΦΑ – πολύ μεγαλύτερη από τη σημερινή Οι χρονίως πάσχοντες εισάγουν μόνοι τους δεδομένου στον ΗΙΦ με περιοδική μόνο καθοδήγηση από τον ιατρό τους, επιτρέποντας εξοικονόμηση τεράστιων κονδυλίων από επισκέψεις και ελέγχους ρουτίνας Οι εφαρμογές τηλεϊατρικής και τηλε-παρακολούθησης χρησιμοποιούνται σε μεγάλο βαθμό σε απομακρυσμένες περιοχές Τα ΠΣ Υγείας μεταλλάσσονται σε εργαλεία για βοηθητικά περιβάλλοντα ασθενή (pervasive and assistive environments) Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

31 Ερευνητικά θέματα Implantable Radio
Communication with devices implanted within the body Applications Cardiac devices Insulin pumps Neuro stimulators ‘Swallowable’ diagnostic pills Artificial sight Benefits Convenient ‘localised’ and ‘continuous’ therapies Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

32 Ερευνητικά θέματα Image Transfer
High integrity transmission of still and video images Avoidance of unwanted artefacts if using compression! Applications Point-of-care solutions Remote monitoring & supervision Benefits Faster and more convenient treatment Reduced need to travel to point of care or expert Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

33 Ερευνητικά θέματα Closed Loop Dosing
Automatic dosing control based upon measured result Applications Diabetes glucose meter / injection devices Asthma flow meter / inhaler Benefits Improved convenience Greater accuracy Enhanced patient compliance Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

34 Συμπεράσματα – Θέματα για συζήτηση
Οι νέες Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) παρέχουν πλήθος εργαλείων για την υποστήριξη ιατρικών πράξεων σε απομακρυσμένες περιοχές Ο χώρος της υγείας ευνοείται από τη χρήση της Ευρυζωνικότητας, των Ασύρματων Δικτύων και του Internet με σκοπό τη μείωση των δαπανών και τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών Η εμπειρία δείχνει ότι παρά τη διαθεσιμότητα των τεχνολογιών, παρατηρείται αδυναμία εφαρμογής των αποτελεσμάτων με επιτυχία και βιωσιμότητα. Ειδικότερα στην Ελλάδα η εφαρμογή των τεχνολογιών υπό μορφή υπηρεσιών προς τον πολίτη εμφανίζει ακόμη μεγαλύτερη υστέρηση, παρ΄ όλον ότι η γεωγραφία της δημιουργεί εξαιρετικές ανάγκες πρόσβασης του πληθυσμού σε υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας. Πιθανές αιτίες για την παρατηρούμενη υστέρηση: Η είσοδος των τεχνολογιών αυτών εισάγει πολυπλοκότητα και αυξημένες απαιτήσεις ως προς τη διαχείριση, Αδυναμίες στη δυνατότητα αφομοίωσης της γνώσης, μετατροπής της σε πράξη και εφαρμογής των νέων τεχνολογιών αποτελεσματικά και με ασφάλεια. Αγκυλώσεις που παρουσιάζει εκ της φύσης του το θεσμικό πλαίσιο της Υγείας Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

35 Επόμενα βήματα Η νέα πρόκληση για τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών δεν είναι πλέον η απόκτηση της τεχνολογίας αλλά η δυνατότητα αφομοίωσής της Το κέντρο βάρους της ευθύνης για την βελτίωση της ποιότητας μεταφέρεται έτσι σε παράγοντες που σχετίζονται με τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την διαχείριση οργανωτικών υποδομών που θα μπορούν να υποδεχθούν τις νέες αυτές τεχνολογίες Σημαντικό ρόλο στο στόχο αυτό θα διατελέσει η εκπαίδευση των γιατρών και του υπόλοιπου νοσηλευτικού προσωπικού στη χρήση των νέων τεχνολογιών και η συνεχής ενημέρωσή τους για τις δυνατότητες που αυτές παρέχουν Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

36 Σταδιακή Ανάπτυξη Ολοκλήρωση και Ανάπτυξη του ΗΙΦ
Υιοθέτηση Προτύπων και Διαλειτουργικότητα Συστημάτων – Κατανεμημένος ΗΙΦ Ενσωμάτωση και Ολοκλήρωση Συστημάτων Τηλεϊατρικής σε συνεργασία με ΠΣ Νοσοκομείων Παροχή φροντίδας στο σπίτι και σε απομακρυσμένα σημεία – Δημιουργία Βοηθητικών Περιβαλλόντων Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

37 Τα συστατικά της επιτυχίας
Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Υγείας Τα συστατικά της επιτυχίας Οικονομική Βιωσιμότητα Αποδοχή από τους χρήστες Συνεργασία Φορέων Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

38 It’s not the technology!
Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

39 Technological vs. Organizational Challenge
Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ

40 Ερωτήσεις ? Περισσότερες πληροφορίες
Ηλίας Μαγκλογιάννης Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας Τμήμα Πληροφορικής με εφαρμογές στη Βιοϊατρική   Παπασιοπούλου 2-4, ΤΚ Γαλανέικα - Λαμία   Τηλ.     Φαξ   Ρόδος, 21-22/11/2008 ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ - ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΕΣ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΤΟΥ ΕΣΥ