Ο σακχαρώδης διαβήτης στην τρίτη ηλικία

Ο σακχαρώδης διαβήτης στην τρίτη ηλικία
Ο σακχαρώδης διαβήτης στην τρίτη ηλικία Γ.Ανθιμίδης Παθολόγος-Διαβητολόγος Αν/τής Διευθυντής Γ.Ν.Ν Χαλκιδικής Θεσσαλονίκη Πέμπτη 8 Νοε 2007, Ώρα ΜAKEDONIA PALACE

Επιδημιολογία του ΣΔτ2 Παθογένεια της δυσανεξίας στη γλυκόζη με την πρόοδο της ηλικίας(GIA) Διάγνωση-Ανίχνευση(Screening) Υπερηλίκων για ΣΔ Επιπλοκές του διαβήτη στην τρίτη ηλικία Θεραπευτική προσέγγιση υπερηλίκων με ΣΔ Συμπεράσματα

Επιπολασμός του ΣΔ τ2 Γήρανση του πληθυσμού
(Αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, μείωση των γεννήσεων)

Επιπολασμός του ΣΔ τ2 (παχυσαρκία, έλλειψη σωματικής άσκησης)
Σύγχρονος τρόπος ζωής (παχυσαρκία, έλλειψη σωματικής άσκησης)

Η παγκόσμια απειλή του διαβήτη
Διαβητικός πληθυσμός (εκατομμύρια) Πηγή: King H et al. Diabetes Care 21: , 1998

Επιπολασμός του ΣΔ τ2 στην Τρίτη ηλικία ( Verona study) Verona study
Mugeo M et al 2001

Επιπολασμός του ΣΔ τ2 στην Τρίτη ηλικία
NHANES III. Diabetes Care 1998

Επιπολασμός των αδιάγνωστων και διαγνωσμένων διαβητικών κατά ομάδες ηλικιών στον πληθυσμό των ΗΠΑ, Diabetes Care 29: , 2006

Ο Πληθυσμός της Ελλάδος βάσει απογραφών από το και οι μεταβολές του πληθυσμού στα άτομα ηλικίας>65 ετών Έτος απογραφής Σύνολλο πληθυσμού πληθυσμός Ατόμων >65 ετών Ποσοστό 1870 52.559 3,6% 1879 58.360 3,5% 1907 4,1% 1920 5,6% 1928 5,8% 1951 6,7% 1961 8,1% 1971 10,9% 1981 12,7% 1991 14,7% 2001 17,1% 1)Γρηγοριάδου και συν. Ελληνική Ιατρική 1991, 57: 2) Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος

Επιπολασμός του ΣΔ στην Ελλάδα
Ποσοστό % Σακχαρώδη Διαβήτη Συγγραφείς Περιοδικό Δημ/σης Χρονική περίοδος Μελέτης περιοχή Ηλικία 30-39 70-79 Κατσιλάμπρος και συν. Medigografia 1989 1974 Αιγάλεω 0,61 Α 0,94 Γ 12,25 Χριστακόπουλος-Καραμάνος Λάρισα Αρκαδία Ευρυτανία 0,25 Α 0,38 Γ 15,94 Παπάζογλου Και συν. Diabetic Medicine 1995 Αιγίνιο 29% ΣΔ 15,14% IGT >> >> Ελλην Διαβητ Χρονικά 1993 και 1994 Ημαθία, Κιλκίς, Έβρος 0,3-0,9% 7% Ανθιμίδης Γ. Η αντιμετώπιση του ΣΔ στην Τρίτη ηλικία Ελλην Διαβητ Χρονικά 1994

Παθογένεια του Σακχαρώδη Διαβήτη τ2
JAMA 2002;287:

Παθογένεια της δυσανεξίας στη γλυκόζη με την πρόοδο της ηλικίας (Glucose Intolerance of Aging-GIA)
? Μηχανισμός(οί)

Spence JC. Quart J Med 1921, 14:

Some observations on sugar tolerance, with special reference to variations on found at different ages. Spence JC. Quart J Med 1921, 14:

Μηχανισμός(οί):άγνωστος
Παθογένεια της δυσανεξίας στη γλυκόζη με την πρόοδο της ηλικίας (Glucose Intolerance of Aging-GIA) Μηχανισμός(οί):άγνωστος Davidson MB. Metabolism 1979 The effect of aging on carbohydrate metabolism (Review)

Πιθανοί Μηχανισμοί 1. Η μειωμένη έκκριση ινσουλίνης 2. Ο ανταγωνισμός στην ινσουλίνη(insulin antagonism). 3. Η πτωχή δίαιτα σε υδατάνθρακες , 4. Η έλλειψη σωματικής άσκησης, 5. Η μειωμένη μυική μάζα όπου αποθηκεύονται οι υδατάνθρακες, Davidson MB. Metabolism 1979

Έκκριση ινσουλίνης Τα αποτελέσματα των μελετών τόσο μετά από OGTT όσο και μετά από IV έγχυση γλυκόζης ήταν αντιφατικά. Davidson MB. Metabolism 1979 Alberti KGMM, De fronzo RA, Zimmet P 1992 (Eds) International textbook of diabeteς mellitus. Willey

Davidson MB. Metabolism 1979
Παθογένεια της δυσανεξίας στη γλυκόζη με την πρόοδο της ηλικίας (Glucose Intolerance of Aging-GIA) Έκκριση ινσουλίνης 1. Φυσιολογική η αυξημένη Davidson MB. Metabolism 1979 2. Μειωμένη χωρίς ινσουλινοαντίσταση Gumbriner B et al. Diabetes 1989, 38: Meneilly GS et al. J Clin Endocrinol Metab 1997; 82: 3. Mειωμένη μόνο η α΄φάση έκκρισης ινσουλίνης Kim J et al. J Korean Med Sci 2001; 16:

Η γλυκόζη αίματος μετά την ηλικία των 30-40 ετών αυξάνει προοδευτικά
Παθογένεια της δυσανεξίας στη γλυκόζη με την πρόοδο της ηλικίας (Glucose Intolerance of Aging-GIA) Η γλυκόζη αίματος μετά την ηλικία των ετών αυξάνει προοδευτικά Η Γλυκόζη αίματος νηστείας(FBG) αυξάνει περίπου κατά 1mg/dl ανα 10 ετία, Η μεταγευματική τιμή γλυκόζης ( PPG), 1-2 h μετά φόρτιση γλυκόζης αυξάνει κατά 6-13 mg/dl ανα 10 ετία. Davidson MB. Metabolism 1979

Ινσουλινοαντίσταση (Glucose disposal, insulin binding, hepatic glucose output) Yλικό-Μέθοδος I. Μη διαβητικά και μη παχύσαρκα άτομα, 17 υπερήλικες έτη και 27 μη υπερήλικες έτη ΙΙ.Τεχνική του ευγλυκαιμικού clamp και ΟGTT(75 γρ γλυκόζης) Fink RI et al Clin Invest 1983, 71:

Ινσουλινοαντίσταση Τα επίπεδα γλυκόζης(Α) και Ινσουλίνης (Β) κατά τη διάρκεια OGTT Σε μη υπερήλικες και υπερήλικες * P <0.01 ± P<0.005 § P <0.001 Fink et al Clin Invest 1983, 71:

Ινσουλινοαντίσταση Glucose disposal Fink et al Clin Invest 1983, 71:

Ινσουλινοαντίσταση Insulin binding Fink et al Clin Invest 1983, 71:

Ινσουλινοαντίσταση Hepatic glucose output Fink et al Clin Invest 1983, 71:

Ινσουλινοαντίσταση Συμπεράσματα
Παθογένεια της δυσανεξίας στη γλυκόζη με την πρόοδο της ηλικίας (Glucose Intolerance of Aging-GIA) Ινσουλινοαντίσταση Συμπεράσματα Η μειωμένη glucose disposal των υπερηλίκων έναντι των νέων οφειλόταν σε αυξημένη αντίσταση των περιφερικών κυττάρων στη δράση της ινσουλίνης λόγω μεταϋποδοχειακής μειονεξίας ( postreceptor defect ) των κυττάρων-στόχων. Ο βαθμός σύνδεσης της ινσουλίνης ( insulin binding ) με τους υποδοχείς (λιπώδη κύτταρα, μονοκύτταρα ) δε διέφερε στις δύο ομάδες. Η ενδογενής παραγωγή γλυκόζης δεν διέφερε στις δύο ομάδες και επομένως δεν υπήρχε αντίσταση στην ινσουλίνη στο ήπαρ στα ηλικιωμένα άτομα. Fink et al Clin Invest 1983, 71:

Νεώτερες Μελέτες 1. Mechanisms of the Age-Associated Deterioration in Glucose Tolerance. Basu R, Breda E, Oberg AL, et al. Diabetes 2003 2. Effects of Age and Sex on Postprandial Glucose Metabolism. Basu R, Man CD, Campioni M et al. Diabetes 2006

Ι. Υλικό-Μέθοδοι Ν=67 υπερήλικες με μέση ηλικία τα 70 έτη και ως Ν=21 νέοι με μέση ηλικία τα 24 έτη ως ομάδα ελέγχου. ΙΙ. Μέθοδοι:Χορήγηση μικτού γεύματος και IV χορήγησης γλυκόζης. 1.Basu R, Breda E, Oberg AL, et al. Diabetes 2003

Δράση ινσουλίνης *P < 0.002 Η ευαισθησία (Si)
1.Basu R, Breda E, Oberg AL, et al. Diabetes 2003 Δράση ινσουλίνης Η ευαισθησία (Si) Ινσουλίνης σε υπερήλικες και νέους Μετά από χορήγηση Γεύματος(A) και IV GTT(B) Minimal Models *P < 0.002

Έκκριση ινσουλίνης Α Β *P<0.05
1.Basu R, Breda E, Oberg AL, et al. Diabetes 2003 Έκκριση ινσουλίνης Α Β Η έκκριση Ινσουλίνης σε υπερήλικες και νέους Μετά από χορήγηση Γεύματος(A) και IV GTT(B) Minimal Models *P<0.05

Εκτιμήθηκαν οι διαφορές κατά ηλικία και φύλο
2. Basu R, Man CD, Campioni M et al. Diabetes 2006 Εκτιμήθηκαν οι διαφορές κατά ηλικία και φύλο 1. Της ικανότητας επαναφοράς της γλυκόζης (Glucose Turnover), 2. Της έκκρισης και δράσης της ινσουλίνης 3. Της ικανότητας διάθεσης γλυκόζης(disposal) και 4. Του ηπατικού μεταβολισμού της ινσουλίνης(degretation).

Όλοι υγιείς και μη παχύσαρκοι.
2. Basu R, Man CD, Campioni M et al. Diabetes 2006 Μέθοδος Χορήγηση μικτού γεύματος και έγχυση IV γλυκόζης σε όλη τη διάρκεια της μελέτης(9 ώρες) Υλικό Ν=145 Υπερήλικες ηλικίας έτη) Ν= 58 νέοι έτη ως ομάδα ελέγχου Όλοι υγιείς και μη παχύσαρκοι.

2.Basu R, Man CD, Campioni M et al. Diabetes 2006

2. Basu R. et al. Diabetes 2006

Τελικό Αποτέλεσμα Η έκκριση και η δράση ινσουλίνης ήταν μειωμένες μόνον στους Υπερή λικες άνδρες έναντι των νέων ανδρών αλλά δεν διέφεραν μεταξύ υπερηλίκων Και νέων γυναικών. Συμπέρασμα Η ηλικία και το φύλο επηρεάζουν διαφορετικά την έκκριση και δράση της ινσουλίνης, την glucose effectivness, και την ηπατική κάθαρση ινσουλίνης με αποτέλεσμα να υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην ομοιόσταση του μεταβολισμού της μεταγευματικής γλυκόζης, τόσο μεταξύ ανδρών και γυναικών όσο και μεταξύ υπερηλίκων και νέων. 2. Basu R. et al. Diabetes 2006

Insulin resistance with aging and b cell dysfunction in
Παθογένεια της δυσανεξίας στη γλυκόζη με την πρόοδο της ηλικίας (Glucose Intolerance of Aging-GIA) Διατροφή Insulin resistance with aging and b cell dysfunction in aging. The importance of dietary carbohydrate. Chen M, Bergman RN, Porte D. Clin Endocrinol Metab 1988, 67:

Έλλειψη Σωματικής Άσκησης
Παθογένεια της δυσανεξίας στη γλυκόζη με την πρόοδο της ηλικίας (Glucose Intolerance of Aging-GIA) Έλλειψη Σωματικής Άσκησης Aυξάνει την ινσουλινοαντίσταση Tonino RP. Effect of physical training on the insulin resistance of aging. Am J Physiol 1989; 256 E: Short KR et al. Impact of Aerobic Exercise Training of Age-Related Changes in Insulin Sensitivity and Muscle Oxidative Capacity. Diabetes 2003; 52: O’Leary et al. Exercise-induced reversal of insulin resistance in obese elderly is associated with reduced visceral fat. J Appl Physiol 2006; 100:

Έλλειψη Σωματικής Άσκησης
Παθογένεια της δυσανεξίας στη γλυκόζη με την πρόοδο της ηλικίας (Glucose Intolerance of Aging-GIA) Έλλειψη Σωματικής Άσκησης Tonino RP. Effect of physical training on the insulin resistance of aging. Am J Physiol 1989; 256 E:

Παχυσαρκία Abdominal Adiposity is a Stronger Predictor of Insulin Resistance Than Fitness Among Years Olds. Raccet SB et al Diabetes Care 2006; 29:

Παχυσαρκία Raccet SB et al Diabetes Care 2006; 29:

Association Between Regional Adipose Tissue
Παθογένεια της δυσανεξίας στη γλυκόζη με την πρόοδο της ηλικίας (Glucose Intolerance of Aging-GIA) Παχυσαρκία Υποδόρια κοιλιακή(Abdominal Σπλαχνική(Visceral) Ενδομυική στο μηρό(intermuscular) Association Between Regional Adipose Tissue Distribution and both type 2 Diabetes and Impaired Glucose Tolerance in Elderly Men and Women. Gootbaster BH et al Diabetes Care 2003

Παχυσαρκία Άνδρες Γυναίκες Gootbaster BH et al. Diabetes Care 2003

Η εμφάνιση GIA είναι φαινόμενο πολυπαραγοντικό και οι υπερήλικες που
Παθογένεια της δυσανεξίας στη γλυκόζη με την πρόοδο της ηλικίας (Glucose Intolerance of Aging-GIA) Συμπέρασμα Η εμφάνιση GIA είναι φαινόμενο πολυπαραγοντικό και οι υπερήλικες που εμφανίζουν αυτή τη διαταραχή αποτελούν μία ετερογενή ομάδα. Davidson MB. Metabolism 1979

Παράγοντες Κινδύνου για εμφάνιση IGT και
τ2 ΣΔ με την πρόοδο της ηλικίας(Αging) Am J Physiol Endocrinol Metab 2003

Διάγνωση του ΣΔ στους Υπερήλικες
Κλινική εικόνα Ο ΣΔ εκδηλώνεται συνήθως με πιο ήπια ή και χωρίς κλινικά συμπτώματα, Τα συμπτώματα, όταν υπάρχουν, είναι συνήθως η απώλεια βάρους, η κόπωση, η μυική αδυναμία, και ένα από τα κύρια συμπτώματα του ΣΔ όπως πολυουρία, πολυδιψία, πολυφαγία Συχνά συνοδά νοσήματα(λοιμώξεις) Το υπεργλυκαιμικό μη κετoνικό υπερωσμωτικό κώμα (ΥΜΚΥΚ ) και το ΑΕΕ πιθανό να είναι μερικές φορές η πρώτη εκδήλωση του ΣΔ σε υπερήλικες, Η Διαβητική κετοοξέωση είναι σπάνια σε υπερήλικες Lipson LG Am J Med 1986, 80(suppl 5A)

Επιπολασμός % της παρουσίας και απουσίας υπεργλυκαιμικών συμπτωμάτων σε άτομα με νεοδιαγνωσμένο τ2ΣΔ του Νομού Χαλκιδικής Άτομα ηλικίας <65 ετών Άτομα ηλικίας >65 ετών Ασθενείς του ΕΔΙ Ιατρείου ΓΝΝ Χαλκιδικής

Ανίχνευση-Screening 1.Συμπτώματα(πολυδιψία,πολυουρία,πολυφαγία απώλεια βάρους) και Γλυκόζη πλάσματος τυχαία=>200 mg/dl ή 2. ΓΠΝ=>126mg/dl (νηστεία τουλάχιστον 8 h) 3. Γλυκόζη πλάσματος 2 ώρες μετά φαγητό ή μετά φόρτιση με 75gr γλυκόζης(OGTT)=>200mg/dl ADA . Diabetes Care 1997 WHO. Diabetic Medicine 1998

Ανίχνευση-Screening NHANES III. Diabetes Care 1998

Διαβητικές επιπλοκές χρόνιες Οι μικροαγγειοπάθειες –αμφ/πάθεια, νευροπάθεια και νεφροπάθεια-έχουν σχέση κυρίως με την διάρκεια του ΣΔ και το βαθμό υπεργλυκαιμίας και λιγώτερο με την ηλικία, ενώ Oι Μακροαγγειοπάθειες συσχετίζονται κυρίως με την ηλικία Η ΑΥ σε υπερήλικες μπορεί να ξεπεράσει >80% DCCT Research Group. NEJM 1993 UKPDS Group. Lancet1998 Mugeo M et al 2001 Selvin E et al. Diabetes Care 2006

Διαβητικές επιπλοκές Θνησιμότης
Ο ΣΔ αυξάνει τον κίνδυνο θνησιμότητας και μειώνει το προσδόκιμο επιβίωσης εξ΄αιτίας των οξέων και χρόνιων διαβητικών επιπλοκών. Greene DA. Am J Med 1986 Mugeo M et al 2001

Ολική Θνησιμότης ατόμων με τ2 ΣΔ
Διαβητικές επιπλοκές Ολική Θνησιμότης ατόμων με τ2 ΣΔ (Verona Study) Mugeo M et al 2001

Διαβητικές επιπλοκές Θνησιμότης Αίτια
Οι μακροαγγειοπάθειες και κυρίως τα ΑΕΕ και η Στεφανιαία νόσος, αποτελούν την πιο συχνή αιτία θανάτου (50-70%) σε υπερήλικες διαβητικούς. Olson T et al Diabetologia 1990, 33: 244-9

Διαβητικές επιπλοκές Oι άνδρες και οι γυναίκες στους οποίους η
Θνησιμότης (Ηλικία διάγνωσης) Oι άνδρες και οι γυναίκες στους οποίους η διάγνωση του ΣΔ έγινε μετά την ηλικία των 70 ετών, έχουν χαμηλώτερο σχετικό κίνδυνο θανάτου από τα άτομα που η διάγνωση του ΣΔ έγινε στην ηλικία μεταξύ ετών. Barnett KN et al. Age and Ageing 2006

( Ηλικία διάγνωσης) Διαβητικές επιπλοκές σε υπερήλικες Θνησιμότης
Γυναίκες Άνδρες Barnett KN et al. Age and Ageing 2006

Διαβητικές επιπλοκές σε υπερήλικες
Θνησιμότης (Ηλικία διάγνωσης) Όταν η διάγνωση του ΣΔ γίνει σε ηλικία >65 ετών, μόνο οι γυναίκες έχουν αυξημένη θνησιμότητα έναντι του γενικού πληθυσμού ενώ στους άνδρες δεν υπάρχει διαφορά. Tan et al. Diabetes Care 2004; 27:

Διαβητικές επιπλοκές σε υπερήλικες
Γηριατρικά σύνδρομα Γνωσιακή ανεπάρκεια(cognitive function deficit) Κατάθλιψη Ν.Alzheimer–άνοια Πολυφαρμακία Ακράτεια ούρων Χρόνιος πόνος(Διαβητική νευροπάθεια) Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003;

Διαβητικές επιπλοκές Oξείες
Διαβητικά κώματα Yπεροσμωτικό Υπεργλυκαιμικό Μη Κετοτικό Κώμα(ΥΜΚΥΚ) πιο συχνό Η διαβητική κετοξέωση πιο σπάνια σε υπερήλικες Κριτήρα διάγνωσης του ΥΜΚΥΚ:Γλυκόζη>600 mg/dl και ΩΠΠ >330 mosm/kg H2O1 Η θνησιμότητα στο ΥΜΚΥΚ είναι υψηλή: 50% παλιώτερα2 15% σήμερα σε ανεπίπλεκτες περιπτώσες3 1.Καραμήτσος ΔΘ. Διαβητολογία Ιατρικές εκδόσεις Σιώκης Θεσ/νίκη 2000, σελ: 2.Greene DA. Am J Med 1986; 80 (suppl 5A): 3.ADA.Hyperglycemic crises in Diabetes. Diabetes Care 2004

Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες
Στόχοι Βελτίωση της ποιότητας ζωής Πρόληψη Διαβητικών επιπλοκών ? Lipson LG. Diabetes . Am J Med 1986 Brown AF et al, J Am Geriatric Soc 2003

Στόχοι Γενική κατάσταση του ηλικιωμένου Προσδόκιμο επιβίωσης Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280. Πρόληψη Διαβητικών επιπλοκών ?

Πρόληψη χρόνιων επιπλοκών σε υπερήλικες με ΣΔ
? Πρόληψη Μικροαγγειακών επιπλοκών: Γλυκαιμικός έλεγχος τουλάχιστον 8 χρόνια Πρόληψη καρδιαγγειακών επιπλοκών: Μόλις 2-3 χρόνια ελέγχου της ΑΠ και λιπιδίων. UKPDS 38 NEJM 1998 Diabetes care 1997 UKPDS 33 Diabet Med 1999 NHANES III: Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.

Πρόληψη Μικροαγγειοπάθειας
Γλυκαιμικός έλεγχος Άτομα με καλή υγεία: ίδιοι στόχοι με μη υπερήλικες (HbA1c<7%) Άτομα με κακή υγεία-πολλά προβλήματα και προσδόκιμο Επιβίωσης<5 έτη: γλυκαιμικός στόχος: HbA1c<8% Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.

Αρτηριακή Υπέρταση(ΙΙΑ) Λιπίδια(ΙΑ)
Πρόληψη Μακροαγγειοπάθειας Ασπιρίνη(ΙΒ) Κάπνισμα(ΙΙΑ) Αρτηριακή Υπέρταση(ΙΙΑ) Λιπίδια(ΙΑ) Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.

Θεραπευτικά Μέσα Δίαιτα Άσκηση Αντιδιαβητικά δισκία Ινσουλίνη Εκπαίδευση

Οι αλλαγές του τρόπου ζωής με την εφαρμογή της κατάλληλης διατροφής και σωματικής Άσκησης, θεωρούνται από τα πιο βασικά μέσα για την αντιμετώπιση του ΣΔ τ2 και στους ηλικιωμένους (ΙΑ). Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280. .

Δίαιτα Η δίαιτα η καλύτερα η σωστή διατροφή αποτελεί ένα από τα πιο βασικά μέσα τόσο στην πρόληψη όσο και στην θεραπεία του ΣΔ τ2 Τα οφέλη της σωστής διατροφής είναι Μείωση σωματικού βάρους σε υπέρβαρους και παχύσαρκους. Η παχυσαρκία(BMI>30 kg/m2), δεν είναι τόσο συχνή σε υπερήλικες Μείωση των επιπέδων γλυκόζης, λιπιδίων και Αρτηριακής πίεσης με αποτέλεσμα την πρόληψη η καθυστέρηση των επιπλοκών του ΣΔ και ιδιαίτερα των καρδιαγγειακών American Diabetes Association. Diabetes Care 2006; Kannel WB et al. Am J Med 1986

Δίαιτα Υπολογισμός ημερήσιων θερμίδων (παχυσαρκία, ηλικία, εργασία) Οι υπερήλικες γενικά έχουν ανάγκη λιγώτερων θερμίδων περίπου 25 Kcal/Kg επιθυμητού σωματικού βάρους. Η κατανομή όσον αφορά τα ποσοστά των θερμίδων: ( Υ: %, Λ: 30 %, Π: 20 % ). Σε μεγάλο αριθμό υπερήλικων λόγω μειωμένης όρεξης ή/και φτωχών διαιτητικών συνηθειών, υπάρχει μειωμένη πρόσληψη τροφής και ιδιαίτερα πρωτεινών. Καραμήτσος ΔΘ. Η διατροφή των υπερηλίκων. Διαβητολογία Ιατρικές εκδόσεις Σιώκης 2000 Mezitis NHE, Sunyer FX. Geriatrics 1989; 44:

Δίαιτα Η παχυσαρκία είναι λιγότερη στους υπερήλικες Συνήθως 25 Kcal/Kg επιθυμητού σωματικού βάρους είναι αρκετές Μεσογειακή διατροφή (αύξηση επιβίωσης σε υπερήλικες)3 Εξατομικευμένο διαιτολόγιο και προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες ανάγκες (διαβητική νεφροπάθεια, η Αρτηριακή υπέρταση ,η ΣΝ και η καρδιακή ανεπάρκεια και η δυσλιπιδαιμία). Καραμήτσος ΔΘ. Η διατροφή των υπερηλίκων. Διαβητολογία Ιατρικές εκδόσεις Σιώκης 20001 Mezitis NHE, Sunyer FX. Geriatrics 1989; 44: 70-81 Trichopoulou A al. Epic-elderly prospective cohort study BMJ 20053

Η διακύμανση της μέσης τιμής του ΔΜΣ με την πρόοδο της ηλικίας
Σε ασθενείς με νεοδιαγνωσμένο ΣΔτ2 του Ν. Χαλκιδικής Ε.Δ.Ι ΓΝΝ Χαλκιδικής Ε.Α: 190 Συνέδριο ΔΕΒΕ 2005

Δίαιτα Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες
Γενικά εφαρμόζεται μιά δίαιτα στα πρότυπα της Μεσογειακής διατροφής. Το διαιτολόγιο όμως πρέπει να είναι πάντα εξατομικευμένο και προσαρμοσμένο στις ιδιαίτερες ανάγκες (διαβητική νεφροπάθεια, η Αρτηριακή υπέρταση ,η ΣΝ και η καρδιακή ανεπάρκεια και η δυσλιπιδαιμία). Trichopoulou A al. Epic-elderly prospective cohort study BMJ 2005 Lipson LG. Diabetes . Am J Med 1986

Άσκηση Απαραίτητο συμπλήρωμα στα διάφορα θεραπευτικά σχήματα των υπερηλίκων διαβητικών, όπως και σε όλες τις άλλες ηλικίες. Τα οφέλη στο ΣΔ Η βελτίωση της ανοχής γλυκόζης, Η μείωση του βάρους και της ΑΠ Η ευνοική τροποποίηση του λιποπρωτεινικού προφίλ:(μείωση LDL-CHOL και TGL και αύξηση HDL-CHOL (89,90,91,68). Καραμήτσος Δ Σακχαρώδης Διαβήτης β΄ έκδοση Εκδόσεις Σιώκη σελ. 87 Μανές Χ, Παπάζογλου Ν. Διαβήτης και άσκηση. Ελλην Διαβητ Χρονικά 1988 Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.

Άσκηση Χαρακτηριστικά Είδος άσκησης: Αερόβια ή εναλλακτικά (μεγάλη παχυσαρκία, άτομα καθηλωμένα), εφαρμογή πρόγράμματος προοδευτικής αύξησης της έντασης των μυών (Progressive Resistance Training)2 Συχνότητα: 3-5 φορές /εβδομαδιαίως Διάρκεια: λεπτά ημερησίως 1.Wheat ME.West J Med 1987; 147: 2. Willey K, Fiatarone MA. Diabetes Care 2003

Αντιδιαβητικά Φάρμακα :
Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες Αντιδιαβητικά Φάρμακα : .Α) Υπογλυκαιμικοί - Ινσουλινοεκκριτικοί παράγοντες: 1) Σουλφονυλουρίες (SUs), 2) Μεγλιτινίδες(Non-SU secretagogues) Β)Αντιυπεργλυκαιμικοί - Ευγλυκαιμικοί παράγοντες 1) Διγουανίδες (Bi), 2) Θειαζολιδινεδιόνες η γλιταζόνες(TZDs), 3)Aναστολείς της α-γλυκοσιδάσης(AGIs): Ακαρβόζη. Τούντας χ, Παππάς Σ. Σακχαρώδης Διαβήτης: Θεωρία – Πράξη. Υπεύθυνος Έκδοσης ΧΔ Τούντας, Αθήνα 2003 σελ:

Αντιδιαβητικά Φάρμακα
Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες Αντιδιαβητικά Φάρμακα Α. Ινσουλινοεκκριτικοί παράγοντες: Σουλφονυλουρίες (SUs), Μεγλιτινίδες(Non-SU secretagogues) B. Ινσουλινοευαισθητοποιητές Μετφορμίνη Θειαζολιδινεδιόνες η γλιταζόνες(TZDs), Γ. Ευγλυκαιμικοί παράγοντες Aναστολείς της α-γλυκοσιδάσης(AGIs): Ακαρβόζη. Inzucchi SE. JAMA 2002; 287:

Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες Αντιδιαβητικά Φάρμακα : .Α) Υπογλυκαιμικοί - Ινσουλινοεκκριτικοί παράγοντες: 1) Σουλφονυλουρίες (SUs), Κριτήρια επιλογής της κατάλληλης SU για κάθε υπερήλικα διαβητικό είναι: Κυρίως η διάρκεια δράσης και Ο τρόπος μεταβολισμού και απέκκρισης του φαρμάκου(1,95,95,96 Προτιμώνται οι SU με μικρή διάρκεια δράσης(Γλιπιζίδη, γλιμεπιρίδη,γλικλαζίδη) Προσοχή στην Γλιβενκλαμίδη(δραστικά τα μεταβολικά παράγωγα Η χλωροπροπαμίδη ( 1ης γενιάς SU ), αντεδείκνυται σε υπερήλικες (διάρκεια δράσης 60 ώρες ) (ΙΙΑ)2 1.Καραμήτσος ΔΘ. Τα αντιδιαβητικά δισκία. Σε Διαβητολογία, Ιατρικές εκδόσεις Σιώκης Θες/νίκη 2000, σελ: 2. Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.

Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες Αντιδιαβητικά Φάρμακα Σουλφονυλουρίες (SUs), Κριτήρια επιλογής της κατάλληλης SU για κάθε υπερήλικα διαβητικό είναι: Η διάρκεια δράσης και Ο τρόπος μεταβολισμού και απέκκρισης του φαρμάκου Προσοχή στην Γλιβενκλαμίδη(δραστικά τα μεταβολικά παράγωγα Η χλωροπροπαμίδη ( 1ης γενιάς SU ), αντεδείκνυται σε υπερήλικες (διάρκεια δράσης 60 ώρες ) (ΙΙΑ)2 1.Καραμήτσος ΔΘ. Τα αντιδιαβητικά δισκία. Σε Διαβητολογία, Ιατρικές εκδόσεις Σιώκης Θες/νίκη 2000, σελ: 2. Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.

Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες Αντιδιαβητικά Φάρμακα : .Α) Υπογλυκαιμικοί - Ινσουλινοεκκριτικοί παράγοντες: 1) Σουλφονυλουρίες (SUs), Κριτήρια επιλογής της κατάλληλης SU για κάθε υπερήλικα διαβητικό είναι: Κυρίως η διάρκεια δράσης και Ο τρόπος μεταβολισμού και απέκκρισης του φαρμάκου(1,95,95,96 Προτιμώνται οι SU με μικρή διάρκεια δράσης(Γλιπιζίδη, γλιμεπιρίδη,γλικλαζίδη) Προσοχή στην Γλιβενκλαμίδη(δραστικά τα μεταβολικά παράγωγα Η χλωροπροπαμίδη ( 1ης γενιάς SU ), αντεδείκνυται σε υπερήλικες (διάρκεια δράσης 60 ώρες ) (ΙΙΑ)2 1.Καραμήτσος ΔΘ. Τα αντιδιαβητικά δισκία. Σε Διαβητολογία, Ιατρικές εκδόσεις Σιώκης Θες/νίκη 2000, σελ: 2. Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.

Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες Αντιδιαβητικά Φάρμακα Σουλφονυλουρίες (SUs), Η Υπογλυκαιμία είναι Ο πιο σοβαρός κίνδυνος Τα πιο συχνά αίτια υπογλυκαιμίας Είναι η μεγάλη δόση( δοσοεξαρτώμενη) Lipson LG. Diabetes . Am J Med 1986 Η μεγάλη ηλικία, Το ιστορικό προηγούμενου ΑΕΕ και οι διαταραχές μνήμης ( πιθανή υπερβολική λήψη δισκίων ), Η μειωμένη πρόσληψη τροφής και ή διάρροια και Οι αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα. Τα μειονεκτήματα των (SUs), Αύξηση του ΣΒ και η ΔΑΣ 1.Καραμήτσος ΔΘ. Τα αντιδιαβητικά δισκία. Σε Διαβητολογία, Ιατρικές εκδόσεις Σιώκης Θες/νίκη 2000, σελ: 2. Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.

Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες Αντιδιαβητικά Φάρμακα : .Α) Υπογλυκαιμικοί - Ινσουλινοεκκριτικοί παράγοντες: 2) Μεγλιτινίδες(Non-SU secretagogues) Ρεπαγλινίδη(Novonorm) Νατεγλινίδη(Starlix) Ένδειξη: Τ2 ΣΔ, ως μονοθερπεία η Ρεπαγλινίδη Και συμπληρωματικά η Νατεγλινίδη, για αντιμετώπιση μεταγευματικής υπεργλυχαιμίας Υπογλυκαιμία:Λιγώτερες από τις SU, Μικρώτερη αύξηση ΣΒ Μειονέκτημα η πολλαπλή λήψη ημερησίως Τούντας χ, Παππάς Σ. Σακχαρώδης Διαβήτης: Θεωρία – Πράξη. Υπεύθυνος Έκδοσης ΧΔ Τούντας, Αθήνα 2003 σελ:

Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες Αντιδιαβητικά Φάρμακα Μεγλιτινίδες Ρεπαγλινίδη(Novonorm) Νατεγλινίδη(Starlix) Υπογλυκαιμία:Λιγότερες από τις SU, Μικρότερη αύξηση ΣΒ Μειονέκτημα η πολλαπλή λήψη ημερησίως Τούντας χ, Παππάς Σ. Σακχαρώδης Διαβήτης: Θεωρία – Πράξη. Υπεύθυνος Έκδοσης ΧΔ Τούντας, Αθήνα 2003 σελ:

Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες Αντιδιαβητικά Φάρμακα Β)Αντιυπεργλυκαιμικοί - Ευγλυκαιμικοί παράγοντες Διγουανίδες (Bi) Μετφορμίνη(Glucophage 850 mg) Ενδείξεις: πρώτη επιλογή στον Τ2 ΣΔ , μαζί με τά μέτρα παρέμβασης στον τρόπο ζωής (δίαιτα και άσκηση)1 Αντενδείξεις: Νεφρική ανεπάρκεια(κρεατινίνη ορού για άνδρες >1.4 και για τις γυναίκες> 1.5 mg/dl, η clearance creat <60 ml/min). Στα άτομα ηλικίας>80 ετών) λόγω μείωσης της μυικής μάζας πρέπει να χρησιμοποιείται η κάθαρση κρετινίνης και όχι η κρεατινίνη ορού ως κριτήριο επιλογής της Μετφορμίνης (ΙΙΙΒ)2, Η καρδιακή και η ηπατική ανεπάρκεια(ΙΙΑ)2 1.Nathan DM et al for ADA and EASD:A Consensus Algorithm for the initiation and Adjustment of Therapy. Diabetes Care 2006; 2.Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.

Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες Αντιδιαβητικά Φάρμακα Μετφορμίνη(Glucophage 850 mg) Ενδείξεις: πρώτη επιλογή στον Τ2 ΣΔ , μαζί με τά μέτρα παρέμβασης στον τρόπο ζωής (δίαιτα και άσκηση)1 Αντενδείξεις: Νεφρική ανεπάρκεια(κρεατινίνη ορού για άνδρες >1.4 και για τις γυναίκες> 1.5 mg/dl, ή ccr <60 ml/min). Στα άτομα ηλικίας>80 ετών) λόγω μείωσης της μυικής μάζας πρέπει να χρησιμοποιείται η κάθαρση κρετινίνης και όχι η κρεατινίνη ορού ως κριτήριο επιλογής της Μετφορμίνης (ΙΙΙΒ)2, Η καρδιακή και η ηπατική ανεπάρκεια(ΙΙΑ)2 1.Nathan DM et al for ADA and EASD:A Consensus Algorithm for the initiation and Adjustment of Therapy. Diabetes Care 2006; 2.Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.

Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες Αντιδιαβητικά Φάρμακα Β)Αντιυπεργλυκαιμικοί - Ευγλυκαιμικοί παράγοντες 1) Διγουανίδες (Bi) Μετφορμίνη(Glucophage 850 mg) Υπογλυκαιμία: Όχι Σωματικό Βάρος:Δεν αυξάνει. Ανεπιθύμητες δράσεις Γαστρεντερικά ενοχλήματα Γαλακτική οξέωση(σπάνια με τη μετφορμίνη) Καραμήτσος ΔΘ. Τα αντιδιαβητικά δισκία. Σε Διαβητολογία, Ιατρικές εκδόσεις Σιώκης Θες/νίκη 2000, σελ: Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.

Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες Αντιδιαβητικά Φάρμακα Μετφορμίνη(Glucophage 850 mg) Υπογλυκαιμία: Όχι Σωματικό Βάρος: Δεν αυξάνει. Ανεπιθύμητες δράσεις Γαστρεντερικά ενοχλήματα Γαλακτική οξέωση(σπάνια με τη μετφορμίνη) Καραμήτσος ΔΘ. Τα αντιδιαβητικά δισκία. Σε Διαβητολογία, Ιατρικές εκδόσεις Σιώκης Θες/νίκη 2000, σελ: Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.

Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες Αντιδιαβητικά Φάρμακα : . Β)Αντιυπεργλυκαιμικοί - Ευγλυκαιμικοί παράγοντες 2) Θειαζολιδινεδιόνες η γλιταζόνες(TZDs), Πιογλιταζόνη(Actos) Ροσιγλιταζόνη(Avandia) Ένδειξη: και σε υπερήλικες με τ2 ΣΔ Αντένδειξη: Καρδιακή ανεπάρκεια, Ηπατική δυλειτουργία, Νεφρική ανεπάεκεια Μειονέκτημα:Αύξηση βάρους, οίδημα, Υψηλό κόστος Τούντας χ, Παππάς Σ. Σακχαρώδης Διαβήτης: Θεωρία – Πράξη. Υπεύθυνος Έκδοσης ΧΔ Τούντας, Αθήνα 2003 σελ:

Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες Αντιδιαβητικά Φάρμακα Θειαζολιδινεδιόνες η γλιταζόνες(TZDs) Πιογλιταζόνη(Actos) Ροσιγλιταζόνη(Avandia) Ένδειξη: και σε υπερήλικες με τ2 ΣΔ Αντένδειξη: Καρδιακή ανεπάρκεια, Ηπατική δυσλειτουργία, Νεφρική ανεπάρκεια Μειονέκτημα:Αύξηση βάρους, οίδημα, Υψηλό κόστος Τούντας χ, Παππάς Σ. Σακχαρώδης Διαβήτης: Θεωρία – Πράξη. Υπεύθυνος Έκδοσης ΧΔ Τούντας, Αθήνα 2003 σελ:

Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες Αντιδιαβητικά Φάρμακα Β)Αντιυπεργλυκαιμικοί - Ευγλυκαιμικοί παράγοντες 3)Aναστολείς της α-γλυκοσιδάσης(AGIs): Ακαρβόζη. Ένδειξη: Τ2 ΣΔ, ως συμπληρωματική αγωγή για αντιμετώπιση της μεταγευματικής υπεργλυκαιμίας Ανεπιθύμητες δράσεις: Γαστρεντερικά ενοχλήματα(>40%) Inzucchi SE. JAMA 2002; 287:

Θεραπεία του ΣΔ σε Υπερήλικες Αντιδιαβητικά Φάρμακα Aναστολείς της α-γλυκοσιδάσης(AGIs): Ακαρβόζη. Ένδειξη: Τ2 ΣΔ, ως συμπληρωματική αγωγή για αντιμετώπιση της μεταγευματικής υπεργλυκαιμίας Ανεπιθύμητες δράσεις: Γαστρεντερικά ενοχλήματα(>40%) Inzucchi SE. JAMA 2002; 287:

Ινσουλίνη Αποτελεί την πιο παλιά θεραπεία του ΣΔ( τ1ΣΔ), με την μεγαλύτερη κλινική εμπειρία. Σήμερα η έναρξη ινσουλινοθεραπείας στον τ2 ΣΔ μπορεί να γίνει νωρίς και όχι μετά από ΔΑΣ. Nathan DM et al. Diabetes Care 2006.

Nathan DM et al. Diabetes Care 2006.

Ινσουλίνη Τα σχήματα ινσουλινοθεραπείας σε υπερήλικες με τ2 ΣΔ : Eξατομικευμένα και προσαρμοσμένα στις ανάγκες του ηλικιωμένου ατόμου και τους θεραπευτικούς στόχους. Ινσουλίνη μακράς δράσης ανάλογο( Glargine ) + αντιδιαβητικά δισκία(Metformin και/η Su)1 Μίγματα ινσουλίνης μέσης+ταχείας δράσης ανθρωπίνου τύπου η αναλόγων ινσουλίνης σε άτομα με καλή γενική κατάσταση2 Η ινσουλίνη βελτιώνει την ποιότητα ζωής των υπερηλίκων με τ2 ΣΔ3 Μεγάλος αριθμός( 60%) ατόμων με τ2 ΣΔ > 65 ετών, κάνει χρήση ινσουλίνης4 Υπογλυκαιμία: Συχνή σε μοναχικά άτομα με πολλές οργανικές και νοητικές δυσλειτουργίες, Μη τήρηση δίαιτας, SBMG 1. Wulffele MG .Diabetes Care 2002 2. Μeneilly G. Clinical Practise Guidelines 2003; 3. Diabetic Medicine 1991; 8: 4. Καραμήτσος Δ. Ελλην Διαβητ Χρονικά 2001, 14:

Γηριατρικά σύνδρομα Κατάθλιψη ( IA) Πολυφαρμακία (IIA)
Γνωσιακή ανεπάρκεια(cognitive function deficit) (IIIA) Χρόνιος πόνος (Διαβητική νευροπάθεια) (ΙΙΙΑ) Ακράτεια ούρων (ΙΙΙΒ) Σοβαρές πτώσεις(ΙΙΙΒ) Brown AF et alJ Am Geriatric Soc 2003; Αντιμετώπιση

Εκπαίδευση Διαβητικού Αντικείμενα Εκπαίδευσης
Εκπαίδευση Διαβητικού Αντικείμενα Εκπαίδευσης Δίαιτα(ΙΑ) Άσκηση(ΙΑ) Αντιδιαβητικά δισκία Ινσουλίνη (τεχνική ενέσεων, Αυτοέλεγχος(ΙΙΙΒ) Φροντίδα ποδιών(ΙΒ) Υπογλυκαιμία- Υπεργλυκαιμία (αντιμετώπιση) (ΙΑ) Brown AF et alJ Am Geriatric Soc 2003;

Εκπαίδευση Προυποθέσεις για εκπαίδευση Καλή γνωσιακή λειτουργία Καλή όραση Συνεργασία ασθενούς με Διαβητολογική ομάδα Σημαντικός ο ρόλος της επισκέπτριας αδελφής σε Brown AF et alJ Am Geriatric Soc 2003;

Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.

ΔΙΑΙΤΑ (ΙΑ) ΑΣΚΗΣΗ (ΙΑ) ΚΑΙ Πρόληψη Μικρο και Μακροαγγειοπάθειας
Brown AF et al. J Am Geriatric Soc 2003; 51: S265-S280.

Γλυκαιμικός έλεγχος: 3-6 μήνες μέχρι σταθεροποίηση και μετά/12 μηνο (IIIB)
SMBG σε κάθε επίσκεψη (IIIB) Οφθαλμολογικός έλεγχος:αρχικά(ΙΒ), υψηλού κινδύνου/12 μηνο και χαμηλού ανα 2 ετία(ΙΙΒ) Έλεγχος μικρολευκωματινουρίας/12 μηνο(ΙΙΙΑ) Brown AF et alJ Am Geriatric Soc 2003; Παρακολούθηση

Ο σακχαρώδης διαβήτης στην τρίτη ηλικία Συμπεράσματα Ο πληθυσμός της χώρας μας όπως και στις άλλες Δυτικές κοινωνίες γηράσκει διαρκώς με αποτέλεσμα την αύξηση του επιπολασμού του σακχαρώδη διαβήτη ιδιαίτερα στις μεγάλες ηλικίες. Ο τακτικός έλεγχος των ηλικιωμένων και η έγκαιρη διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβητικών επιπλοκών και κυρίως την αυξημένη θνησιμότητα από τα καρδιαγγειακά επεισόδια.

Οι υπερήλικες με σακχαρώδη διαβήτη αποτελούν μία
Ο σακχαρώδης διαβήτης στην τρίτη ηλικία Συμπεράσματα Οι υπερήλικες με σακχαρώδη διαβήτη αποτελούν μία ετερογενή ομάδα με πολλαπλά προβλήματα υγείας, τόσο οργανικά, όσο και κοινωνικά και ψυχιατρικά. Η αντιμετώπιση των ηλικιωμένων με σακχαρώδη διαβήτη απαιτεί ιδιαίτερους χειρισμούς από τους θεράποντες ιατρούς, αλλά και τη συνεργασία Όλων των ατόμων και φορέων που προσφέρουν υπηρεσίες υγείας.

Ο σακχαρώδης διαβήτης στην τρίτη ηλικία

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Παρουσίαση με θέμα: "Ο σακχαρώδης διαβήτης στην τρίτη ηλικία"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Σχετικά με το έργο

Σχόλια

Είσοδος

Σύνδεση μέσω των κοινωνικών δικτύων:

Ο σακχαρώδης διαβήτης στην τρίτη ηλικία

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Παρουσίαση με θέμα: "Ο σακχαρώδης διαβήτης στην τρίτη ηλικία"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Σχετικά με το έργο

Σχόλια