ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

Παρουσίαση με θέμα: "ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ ΦΡΥΝΗ ΓΕΩΡΓΟΥΛΗ ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ ΛΑΜΠΡΟΣ ΠΑΠΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

2 Τι προσφέρει το παιχνίδι στο παιδί;
Πολλές έρευνες έχουν αποδείξει την παιδαγωγική σημασία που έχει το παιχνίδι για το παιδί. Ας δούμε λοιπόν τι του προσφέρει: Ικανοποιεί μια πρωταρχική ανάγκη του. Του χαρίζει συναισθηματική ευχαρίστηση. Δεν το αφήνει να πλήξει. Η ανία θα του χαλούσε την διάθεση, θα το έκανε ευερέθιστο και θα ενθάρρυνε και τις καταστροφικές του τάσεις. Αποβάλλει την επιθετικότητά του. Του χαρίζει το συναίσθημα της επιτυχίας. Όταν καταφέρει για παράδειγμα να συναρμολογήσει ένα πάζλ ή μόλις φτιάξει μια ζωγραφιά το ανακοινώνει με ενθουσιασμό.

3

4 Του παρέχει την δυνατότητα να προσαρμόσει την καθημερινότητα στα μέτρα του και τις επιθυμίες του, προκειμένου να την αντιμετωπίσει. Το παιδί δημιουργεί τον δικό του κόσμο, αλλά ταυτόχρονα, χωρίς να το συνειδητοποιεί, αντιλαμβάνεται και την πραγματικότητα. Του δίνει την ευκαιρία να καλλιεργήσει τον συντονισμό των κινήσεών του, να ασκήσει τους μυς του και να αναπτυχθεί σωματικά. Προάγει την γλωσσική του εξέλιξη, χάρη στην επικοινωνία που έχει ενώ παίζει. Του διδάσκει με ποιον τρόπο λειτουργούν ορισμένα πράγματα. Του παρέχει την δυνατότητα να αναπτύξει πνευματική ετοιμότητα, εφαρμόζοντας κανόνες. Του διδάσκει να φροντίζει και να συγυρίζει τα πράγματά του. Το βοηθά να αναπτυχθεί σύμφωνα με την προσωπικότητά του. Το παιδί θα διαλέξει το παιχνίδι που νομίζει ότι ανταποκρίνεται στις ανάγκες και ικανότητές του. Βελτιώνει την υγεία και ευρωστία του.

5 Η σημαντικότητα του παιχνιδιού στην πνευματική, ψυχολογική και σωματική ανάπτυξη του παιδιού.
Γνωρίζατε ότι έρευνες έχουν αποδείξει πως οι άνθρωποι που έχουν στερηθεί κατά την παιδική τους ηλικία το παιχνίδι έγιναν ενήλικες με στοιχεία μελαγχολίας, σκυθρωπότητας και απαισιοδοξίας; Τόσο σημαντικό είναι το παιχνίδι στη ζωή ενός παιδιού! Το παιχνίδι διακρίνεται σε ατομικό και ομαδικό. Οι ασκήσεις-παιχνίδια όπως είναι τα σταυρόλεξα, οι γρίφοι, η ζωγραφική, οι κατασκευές και άλλα είναι ακόμα πιο σημαντικά από όσο θα μπορούσαμε να φανταστούμε …Παιχνίδι και παιδί είναι ένα και το αυτό! Το παιχνίδι δεν ορίζεται ως μία δραστηριότητα που έχει σκοπό την σπατάλη και το ‘’σκότωμα’’ του χρόνου του παιδιού. Το παιχνίδι προσφέρει στο παιδί και είναι δικαίωμά του!

6

7 Τι προκαλεί η ανυπαρξία του παιχνιδιού σε μια κοινωνία;
Το παιχνίδι στη σύγχρονη αλλά και παλαιότερη κοινωνία, όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, είναι όχι μόνο ένα μέσο διασκέδασης, ψυχαγωγίας και καλλιέργειας του πνεύματος του παιδιού, αλλά και ένα μέσο εκτόνωσης της ενέργειας που συσσωρεύεται μέσα του και που τείνει να ξεσπά εξαιτίας της. Πολύ συχνά παρατηρούνται φαινόμενα και καταστάσεις βίας και ξεσπασμάτων θυμού και οργής, των οποίων τα αίτια αποδίδονται στη νωθρότητα του παιδιού! Μπορούμε, λοιπόν, να συμπεράνουμε ότι η ανυπαρξία του παιχνιδιού σε μια κοινωνία θα προκαλούσε πολλά και σημαντικά προβλήματα, καθώς αποτελεί ένα βασικό και αναπόσπαστο κομμάτι της ανάπτυξης του παιδιού, συνεπώς και της κοινωνίας.

8 Επιπλέον, ανεξαρτήτως ηλικίας και κοινωνικής τάξης όλα τα παιδιά έχουν την πρωταρχική ανάγκη να διασκεδάσουν και να περάσουν κάποιον ποιοτικό χρόνο ψυχαγωγίας, διαφορετικά, το να βρεθούν σε θέσεις καταπίεσης και αγανάκτησης μη έχοντας κάποιον χρόνο ξεγνοιασιάς και ελευθερίας είναι αναπόφευκτο. Ακόμα, μέσω συγκεκριμένων παιχνιδιών αποκτούνται αξίες και ιδανικά όπως η ομαδικότητα και ο ανταγωνισμός, αλλά και γνώσεις που αλλιώς θα ήταν άγνωστες στο παιδί. Τέλος, η απουσία του μέσου επικοινωνίας και έκφρασης είναι καθοριστικός παράγοντας στην ψυχολογική ανάπτυξη του παιδιού και στη δημιουργία της προσωπικότητάς του και μπορεί μακροπρόθεσμα να του δημιουργήσει προβλήματα ψυχολογικής φύσεως.

9 Διαφορές ατομικού και ομαδικού παιχνιδιού από ψυχολογικής άποψης.
Στο ατομικό παιχνίδι: Το ατομικό παιχνίδι, που μπορεί να διακριθεί συνήθως σε κατηγορίες όπως το ηλεκτρονικό ή το πνευματικό παιχνίδι, είναι ένα εξαιρετικό μέσο ψυχαγωγίας και διασκέδασης. Παρέχει σημαντικά οφέλη όπως ψυχαγωγία, καλλιέργεια του πνεύματος και ειδικότερα, σε αρκετά νεαρές ηλικίες, λέγεται ότι μπορεί να φέρει στην επιφάνεια σημαντικές πληροφορίες για το παιδί, καθώς τείνει να αναπαριστά σκηνές από την καθημερινότητά του σε αυτό.

10 Το ομαδικό παιχνίδι: Το ομαδικό παιχνίδι δεν είναι τόσο σημαντικός παράγοντας καλλιέργειας του πνεύματος και γενικότερα νοητικής ανάπτυξης, παρ’ όλα αυτά τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει το παιδί είναι αμέτρητα! Πρώτο και σημαντικότερο, μέσω του ομαδικού παιχνιδιού το παιδί κοινωνικοποιείται, γνωρίζει διαφορετικά άτομα, εκφράζει τη γνώμη του και καταλαβαίνει κάποιες βασικές έννοιες και λειτουργίες όπως είναι η ομάδα και πώς να εκφράζεται και να αλληλεπιδρά, κάνοντας έτσι σημαντικά βήματα προόδου στο σχηματισμό δημοσίων σχέσεων, στοιχεία και γνώσεις που δεν μπορεί να αποκτήσει παίζοντας μόνο του. Τέλος, ο ανταγωνισμός, ο συναγωνισμός και η ομαδικότητα είναι στοιχεία των οποίων η γνώση όχι μόνο συμβάλλει στην ορθή ανάπτυξη του παιδιού, στα νεότερα χρόνια της ηλικίας του, αλλά και στην ολοκλήρωση της προσωπικότητάς του αργότερα.

11 Το παιχνίδι ως θεραπευτικό μέσο.
Μπορείτε να ανακαλύψτε τον κόσμο των παιδιών σας μέσα από το παιχνίδι. Αν θέλετε να καταλάβετε πώς τα μικρά σας νιώθουν, σκέφτονται και αντιλαμβάνονται τον κόσμο, τότε παρατηρήστε τον τρόπο που παίζουν. Το παιχνίδι είναι ο βασικός κώδικας της επικοινωνίας τους. Μέσα από το παιχνίδι τα παιδιά ανακαλύπτουν τον κόσμο, τον εαυτό τους και τους άλλους. Διευρύνουν τη φαντασία τους, μαθαίνουν να συνεργάζονται, γνωρίζουν τα όριά τους. Το Art Therapy ή παιγνιοθεραπεία στα ελληνικά είναι ένα είδος θεραπευτικής προσέγγισης που στηρίζεται στη σχέση του παιδιού με το παιχνίδι. Το 18ο αιώνα ο Rousseau ξεκίνησε να παρατηρεί τα παιδιά μέσα από τη διαδικασία του παιχνιδιού. Οι Anna Freud, Melanie Klein, Carl Rogers, Donald Winnicott, Virginia Mae Axline είναι μερικοί από τους επιστήμονες που μελέτησαν την αξία του παιχνιδιού στην ψυχική ανάπτυξη.

12 Ποια είναι, λοιπόν, τα πλεονεκτήματα της μεθόδου αυτής;
Δεδομένου ότι το παιχνίδι είναι μια μορφή φυσικής και αβίαστης διαδικασίας μάθησης, ως ο αμεσότερος τρόπος απελευθέρωσης από εντάσεις, παράλληλα διευκολύνει την επικοινωνία των ενηλίκων με τον εσωτερικό κόσμο του παιδιού. Πώς μπορεί το παιδί να έρθει σε επαφή με την παιγνιοθεραπεία; Χρειάζεται να έχει κάποιο πρόβλημα ή μπορεί να εφαρμοστεί προληπτικά; Είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς τον εαυτό του. Η αυτογνωσία βοηθά το άτομο να νιώθει πιο σίγουρο για τον εαυτό του. Το Αrt Therapy μπορεί να εφαρμοστεί στην πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία παιδιών προσχολικής, σχολικής και πρώτης εφηβικής ηλικίας. Τα μικρά παιδιά δε δέχονται εύκολα τις αλλαγές στο περιβάλλον τους καθώς νιώθουν ανασφάλεια. Αν λοιπόν η οικογένεια αντιμετωπίζει μια τέτοια κατάσταση, για παράδειγμα μια μετακόμιση, την απόκτηση νέου μέλους, μια σημαντική απώλεια ή ένα τραυματικό γεγονός, καλό θα ήταν να έρθει σε επαφή με την εν λόγω θεραπευτική προσέγγιση.  Το παιδί μπορεί ωστόσο να δείξει την ανάγκη αυτή και από τα πιθανά συμπτώματα που μπορεί να εκδηλώσει. Ενδεικτικά, επιθετική συμπεριφορά, εκρήξεις θυμού, παραίτηση από κοινωνικές δραστηριότητες, διαταραχές ύπνου ή διατροφής.

13 Πώς λειτουργεί η παιγνιοθεραπεία; 
Το παιδί έχει τη δυνατότητα να επιλέξει με τι θα ασχοληθεί από μια μεγάλη ποικιλία από υλικά και παιχνίδια,για παράδειγμα άμμος, πηλός, κούκλες, παζλ κτλ. Ο θεραπευτής το ενθαρρύνει να πειραματιστεί και να εκφραστεί ελεύθερα. Το παιδί βρίσκεται υπό παρατήρηση, παίρνει προσοχή, του δίνεται το ερέθισμα κι ενισχύεται για να παίξει. Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού το παιδί δημιουργεί ένα ασφαλές περιβάλλον όπου μπορεί να επιδοθεί σε κάτι δύσκολο, «κακό», επικίνδυνο, χωρίς να κινδυνεύει πραγματικά γιατί αυτό αποτελεί μέρος της σύμβασης του παιχνιδιού. Ο παιγνιοθεραπευτής διευκολύνει το παιχνίδι του παιδιού, του δίνει τη δυνατότητα να μπει σε ρόλους, να αναπτύξει πολυπληθή πρότυπα και να διερευνήσει εναλλακτικές λύσεις. Μέσω της παιγνιοθεραπείας και ειδικών παρεμβάσεων διασαφηνίζονται και ερμηνεύονται οι συμπεριφορές του παιδιού που θεωρούνται προβληματικές και εμποδίζουν την ομαλή πνευματική και ψυχική του ανάπτυξη.  Στόχος της παιγνιοθεραπείας είναι αυτές οι συμπεριφορές να τροποποιηθούν, να εξαλειφθούν ή και να αποκτήσουν μια λιγότερο δυσλειτουργική μορφή. Ο παιγνιoθεραπευτής δουλεύει σε συνεργασία με ομάδα θεραπευτών. Επειδή το παιδί αναπτύσσεται μέσα στην οικογένεια, το συναισθηματικό κλίμα της οποίας καθορίζεται από την ποιότητα των σχέσεων, επιβάλλεται η παράλληλη συνεργασία των γονέων με ειδικό θεραπευτή ενηλίκων. Η παιγνιοθεραπεία είναι προτιμότερο να γίνεται στο χώρο του παιδιού, αλλά μπορεί να γίνει και στο χώρο του θεραπευτή. Βασική προϋπόθεση της παιγνιοθεραπείας είναι αυτή να γίνεται μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του παιδιού κι όχι επειδή το αποφάσισαν οι γονείς του. Ακόμα, η διάρκεια εξαρτάται από τις ανάγκες του παιδιού.

14 Η επίδραση του ηλεκτρονικού παιχνιδιού στην ψυχολογία του παιδιού.
Κατά την διάρκεια μιας δεκαετούς μελέτης, κατά την οποία πάνω από παιδιά στη Βρετανία ήταν υποκείμενα, δε βρέθηκε καμία συσχέτιση μεταξύ του ηλεκτρονικού παιχνιδιού από την ηλικία των πέντε ετών, και τα ψυχολογικά ή προβλήματα συμπεριφοράς αργότερα στη ζωή τους. Αρχικά δημοσιεύθηκε στο British Medical Journal (μέσω του άρθρου Παιχνίδια και Μάθηση), τα ευρήματα ήταν μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου Millennium Cohort Study που επιδίωξε να διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο η έκθεση σε οθόνη ψυχαγωγίας επηρεάζει την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. Στα βασικά συμπεράσματα που προέκυψαν από τη μελέτη περιλαμβάνονταν οι απόψεις ότι η χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών, και από την ηλικία των πέντε ετών, δε φάνηκε να έχει καμία επίδραση στη συμπεριφορά ή στα ψυχολογικά ζητήματα των παιδιών. Η χρήση των βιντεοπαιχνιδιών δεν προκάλεσε απόσπαση προσοχής ή συναισθηματικά προβλήματα και δεν υπήρχε καμία διαφορά μεταξύ αγοριών και κοριτσιών στα αποτελέσματα της έρευνας.

15 Τι σημαίνει αυτό; Λοιπόν, οι περισσότερες μελέτες που εκτείνονται σε τόσο μεγάλα χρονικά πλαίσια τείνουν να επικεντρώνονται στις επιπτώσεις της παρακολούθησης τηλεόρασης και όχι τόσο ενεργών πράξεων όπως το παίξιμο ηλεκτρονικών παιχνιδιών, και σχεδόν όλοι έχουν επικεντρωθεί στον αμερικανικό πληθυσμό ως υποκείμενο μελέτης . Η συγκεκριμένη μελέτη είναι επίσης μία από τις πρώτες μελέτες που ασχολήθηκαν ξεχωριστά για την τηλεόραση και τα βιντεοπαιχνίδια. Τα αποτελέσματα της έρευνας φαίνεται να επικυρώνουν αυτά που άλλοι έχουν πει εδώ και αρκετό καιρό: τα βιντεοπαιχνίδια έχουν στην πραγματικότητα μια θετική επίδραση στον κόσμο ή, τουλάχιστον, δεν κάνουν οποιαδήποτε πραγματική ζημιά. Έχει προαναφερθεί το πώς το παιχνίδι χρησιμοποιείται ως θεραπευτικό μέσο για διάφορες παθήσεις. Το ηλεκτρονικό παιχνίδι δεν αποτελεί εξαίρεση. Συγκεκριμένα, παιχνίδια έχουν χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσουν τα παιδιά με δυσλεξία να διαβάσουν καλύτερα και επίσης να αυξήσουν τον προσανατολισμό στον χώρο και τον σχηματισμό της μνήμης. Ενώ αυτή η μελέτη είναι απίθανο να θεωρείται ως η τελευταία λέξη για το θέμα, είναι σίγουρα μια συναρπαστική προσθήκη στο αυξανόμενο βουνό των αποδεικτικών στοιχείων ότι τα βιντεοπαιχνίδια δεν είναι μια πηγή ολέθριου κακού σχεδιασμένη για να σαπίσει τα νεαρά μυαλά.

16

17 …κι ένας «μαύρος», δυστυχώς, επίλογος…
…κι ένας «μαύρος», δυστυχώς, επίλογος… Πάνω από 246 εκατομμύρια παιδιά (ηλικίας 5 έως 17 ετών) στον κόσμο εργάζονται. Και δυστυχώς, αντίθετα από ό,τι θα νόμιζαν πολλοί, το φαινόμενο των εργαζόμενων παιδιών και των παιδιών που δεν πάνε στο σχολείο δεν είναι άγνωστο και στη χώρα μας. Το μέλλον γι' αυτά τα παιδιά διαγράφεται ζοφερό, καθώς δεν τους δίνεται καν η δυνατότητα να αναπτύξουν τις ικανότητές τους και να διευρύνουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους αλλά και την κοινωνική τους θέση μέσα από το σχολείο. Βασικά δικαιώματα του παιδιού όπως το δικαίωμα στη μόρφωση και το δικαίωμα στο παιχνίδι είναι άγνωστα γι' αυτά τα παιδιά. Κάποια δουλεύουν σε θορυβώδη κι επικίνδυνα εργοστάσια, άλλα στα χωράφια από την αυγή ως το σούρουπο, άλλα είναι θύματα της βιομηχανίας του σεξ. Πολλά είναι «αόρατα» κυριολεκτικά, καθώς δουλεύουν σε σπίτια ως οικιακοί βοηθοί ή σε βιοτεχνίες κατασκευής χαλιών ή αθλητικών ειδών (π.χ. μπάλες στο Πακιστάν), συχνά με κάποια μορφή σκλαβιάς Κάποια τραυματίζονται σοβαρά ή πεθαίνουν πριν καν την εφηβεία. Η οικονομική συνεισφορά τους στον ελλιπή οικογενειακό προϋπολογισμό αποτελεί τον βασικότερο παράγοντα που ωθεί τα παιδιά στην εργασία και κατ' επέκταση στην εκμετάλλευσή τους από πολύ μικρή ηλικία. Ο κυρίαρχος ρόλος του οικονομικού παράγοντα στην έναρξη της παιδικής εργασίας γίνεται φανερός αν εξετάσει κανείς την οικογενειακή προέλευση των παιδιών.

18 Η παιδική ηλικία δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις συνώνυμη με την ανεμελιά, το παιχνίδι και τα ξένοιαστα μαθητικά χρόνια, καθώς εκατομμύρια παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο χάνουν νωρίς το παιδικό τους χαμόγελο και αναγκάζονται από την τρυφερή τους ηλικία να ενταχθούν στον σκληρό κόσμο της εργασίας. Σύμφωνα με την έρευνα της Unicef η Ελλάδα κατατάσσεται στις αναπτυσσόμενες χώρες που εφαρμόζουν «ελλιπή και ανεπαρκή» μέτρα για την προστασία της μητρότητας και του παιδιού. Τη διατύπωση αυτή της Unicef, επαληθεύουν και τα δεδομένα της ελληνικής πραγματικότητας. Τεράστιο είναι το πρόβλημα της προστασίας του παιδιού στη χώρα μας. Αναφορικά με τη νομική κατοχύρωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων παιδιών, ελάχιστες φορές ισχύει. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, τα δικαιώματα των ανήλικων εργαζομένων...καταπατώνται καθότι δεν εφαρμόζεται η ελληνική νομοθεσία που αφορά στην απασχόληση των νέων.

19 Πηγές www.ign.uk.com www.ethnos.gr www.vivanews.gr
παιχνίδι_σε_σχέση_με_την_ψυχολογία_και την παιδαγωγική Μοντεσσόρι Μαρία, «Να χτίσουμε τον κόσμο που ταιριάζει στο παιδί», εκδόσεις Γλάρος.

20 …Δώστε στα παιδιά το δικαίωμα στη μόρφωση και στο παιχνίδι!!!
Ευχαριστούμε!