ΤΟ ΥΓΡΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ.

Παρουσίαση με θέμα: "ΤΟ ΥΓΡΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΤΟ ΥΓΡΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΣΤΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ.

2 Με βάση αυτή τη γεωγραφική κατανομή φτιάξαμε αρχικά τις ομάδες μας:
Ο νομός Κορινθίας περιλάμβανε στην αρχαιότητα τις γεωγραφικές ενότητες Κορινθία, Σικυωνία, Φλειασία, και μέρος της σημερινής Αχαΐας και Αρκαδίας. Όπως γνωρίζουμε από τον Παυσανία, η Κορινθία έχει μεγάλο μυθολογικό ενδιαφέρον. Η καταγραφή των μύθων για θεούς, ήρωες, οικιστές καθώς και ο εντοπισμός τοπωνυμίων της περιοχής αποδεικνύουν τη σημαντική θέση της Κορινθιακής μυθολογίας στην Ελληνική μυθολογία. Με βάση αυτή τη γεωγραφική κατανομή φτιάξαμε αρχικά τις ομάδες μας:

3 Το υγρό στοιχείο στη μυθολογία και την ιστορία της Κορινθίας
ΓΕΛ Βέλου ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Β1 Το υγρό στοιχείο στη μυθολογία και την ιστορία της Κορινθίας Ο Μ Α Δ Ε Σ Κρυφοπηγίτσες Πνιγμένες Ναύτες Σικυώνιοι Άγαμοι Θύται Αρχαιολόγοι Αρχαία Κόρινθος - Λέχαιο - Ακροκόρινθος Λουτράκι - Ηραίο Περαχώρας - Αλκυονίδες Ίσθμια - Δίολκος - Κεγχρεές Σικυώνα - Τιτάνη - Στυμφαλία Νεμέα - Φλιούντα - Κλεωνές - Τενέα Αϊβαλιώτης Σωτήρης Αλτάνη Νίκη Αμπού-Ζολώφ Γιώργος Γεωργίου Θάνος Δημητρίου Μάριος Βασιλόπουλος Σεραφείμ Βαρδουνιώτη Μαρία Ζαΐμης Μανώλης Γκιόκας Παν/της Ζάρκου Αναστασία Ζέκαϊ Ανέστης Γιαννακοπούλου Ελένη Κελλάρη Κατερίνα Θηβαίος Νικόλας Ζάρκου Μαριλένα Καλογεροπούλου Αρχοντούλα Ζγκούνη Ίνα Λέντερης Παν/της Καλογερόπουλος Φάνης Καλλιμάνης Σπύρος

4 Οι αρχαίοι Έλληνες τιμούσαν τα νερά σαν θεότητες και αναγνώριζαν τη σημασία του νερού, όπως αποτυπώνεται στη μυθολογία. Έχοντας αυτό στο μυαλό μας διατυπώσαμε το γενικό ερευνητικό μας ερώτημα: Πώς αποδίδεται συμβολικά στους αρχαίους μύθους της Κορινθίας η σημασία του νερού για την ανθρώπινη ζωή; Κάθε ομάδα έψαξε και κατέγραψε από βιβλία και το διαδίκτυο τους μύθους που αντιστοιχούσαν στην περιοχή της και είχαν σχέση με το νερό. Βρήκαμε πολύ περισσότερους μύθους από ότι περιμέναμε...

5 Νεμέα Η Νεμέα ήταν μια από τις Νύμφες, κόρες του Ασωπού ποταμού.
Σύμφωνα με τη φλιάσια παράδοση, στο χαμηλό λόφο στα νότια του σημερινού κάμπου της Νεμέας, κοντά στις πηγές του Ασωπού, ο βασιλιάς Άρας έχτισε μια πόλη για τους υπηκόους του, έναν τόπο ευλογημένο, με το ποτάμι να ποτίζει τον εύφορο κάμπο, που ονομάστηκε Φλιασία, αφού εδώ βασίλεψε, σύμφωνα με το μύθο, ο Φλίας, ο γιος του θεού Διονύσου.

6 Νεμέα Το λιοντάρι της Νεμέας ήταν ένα τέρας, παιδί του Όρθρου και της Έχνιδας. Είναι αδελφός ενός άλλου τέρατος, της Σφίγγας των Θηβών. Το είχε αναθρέψει η Ήρα και το είχε τοποθετήσει στην περιοχή της Νεμέας, όπου κατασπάραζε τα ζώα και τους κατοίκους. Το Λιοντάρι αυτό κατοικούσε σε μια σπηλιά στην περιοχή της Νεμέας κοντά στα βουνά Τρητό και Απέσαντα. Οι κάτοικοι της περιοχής είχαν ταλαιπωρηθεί πολύ από αυτό, διότι ήταν τόσο δυνατό που δεν το σταματούσε τίποτα, ώσπου το σκότωσε ο Ηρακλής.

7 Νεμέα Τον Οφέλτη, γιο του βασιλιά της Νεμέας Λυκούργου, ανέτρεφε η
Υψιπύλη, η κόρη του Θόαντα, βασιλιά της Λήμνου. Εκεί σταματησαν για να ξεδιψάσουν οι Επτά στρατηγοί του Άργους που έκαναν εκστρατεία κατά της Θήβας. Η τροφός άφησε το βρέφος στο χορτάρι, για να τους οδηγήσει σε πηγή, και το δάγκωσε ένα φίδι. Ο θάνατός του ερμηνεύτηκε ως κακός οιωνός για την εκστρατεία και προς τιμήν του θεσπίστηκαν τα Νέμεα.

8 Στυμφαλία Στη λίμνη Στυμφαλία ζούσαν οι στυμφαλίδες όρνιθες, τις οποίες σκότωσε ο Ηρακλής. Σύμφωνα με τον μύθο αυτό, τα πτηνά αυτά είχαν ατσαλένια φτερά και τεράστια νύχια, είχαν φωλιάσει στα δάση δίπλα στη λίμνη και ταλαιπωρούσαν τους κατοίκους.

9 Σικυώνα Ο θεός-ποταμός Ασωπός ήταν γιός του Ποσειδώνα και της Πηρώς. Γυναίκα του ήταν η Μετώπη, κόρη του Λάδωνα. Κόρες του ήταν η Νεμέα, η Αίγινα, η Σαλαμίνα, η Κέρκυρα, η Πειρήνη. Λέγονταν Ναϊάδες, δηλαδή νύμφες των γλυκών νερών. Ήταν μυθικά πλάσματα που έδιναν τα ονόματά τους σε πόλεις, νησιά και πηγές. Άλλωστε τη ζωή όλων αυτών των περιοχών εξασφάλιζαν τα νερά του θεοποιημένου ποταμού.

10 Κόρινθος Στην Κόρινθο βασίλευε ο Σίσυφος, ένας πανούργος και φιλάργυρος άνθρωπος. Όταν ο Δίας έκλεψε την κόρη του Ασωπού, Αίγινα, ο Σίσυφος, τον βοήθησε να την βρει. Ως αντάλλαγμα, ο θεός-ποταμός του χάρισε τη πηγή Πειρήνη, για να έχει νερό η πόλη του. Ο Σίσυφος κατάφερε να ξεγελάσει τον ίδιο τον Άδη. Αυτός όμως τελικά τον τιμώρησε και τον ανάγκασε να κουβαλά ένα βράχο από τη βάση μέχρι την κορυφή του Ταρτάρου.

11 Ίσθμια Τα Ίσθμια ήταν γνωστά για τους αθλητικούς αγώνες τους οποίους είχε καθιερώσει ο Σίσυφος, προς τιμήν του Παλαίμονα που το νεκρό του σώμα μετέφερε ένα δελφίνι στην περιοχή, ενώ πιστεύεται ότι και ο τάφος του Σίσυφου ήταν στον Ισθμό. Ο Παλαίμων και η μητέρα του Λευκοθέα ήταν θαλασσινές θεότητες που προστάτευαν τους ναυτικούς.

12 Ίσθμια ΟΙ ΑΘΛΟΙ ΤΟΥ ΘΗΣΕΑ
ΟΙ ΑΘΛΟΙ ΤΟΥ ΘΗΣΕΑ Στο δρόμο από την Τροιζήνα στην Αθήνα ο Θησέας σκότωσε πολλους ληστές που ταλαιπωρούσαν τους ταξιδιώτες (τον Περιφήτη στην Επίδαυρο, το Σίνη τον Πιτυοκάμπτης στον Ισθμό και το Σκίρωνα στην Κακιά Σκάλα) Πριν μπει στην Αθήνα ο Θησέας πλύθηκε στον ποταμό Κηφισό για να καθαριστεί από το μίασμα των φόνων.

13 Λουτράκι – Περαχώρα Στο Ηραίο της Περαχώρας έφτασε από την Κόρινθο κυνηγημένη η Μήδεια, όταν συντελέστηκε το στυγερό έγκλημα της παιδοκτονίας από την πριγκίπισσα της Κολχίδας. Δηλαδή, όταν ο Ιάσων με προτροπή του βασιλιά της Κορίνθου Κρέοντα, αποφάσισε να παντρευτεί την κόρη του Γλαύκη, η απατημένη και προδομένη Μήδεια, εκδικούμενη τον άνδρα της, έσφαξε τα δύο ανήλικα παιδιά της με τα ίδια της τα χέρια. Κατόπιν, η παιδοκτόνος, κατέφυγε στο Ηραίο της Περαχώρας για να κρυφτεί.

14 Λουτράκι – Περαχώρα ΑΛΚΥΟΝΙΔΕΣ
Ήταν οι θυγατέρες του γίγαντα Αλκυονέα, που μετά το θάνατο του πατέρα τους, γκρεμίστηκαν στη θάλασσα και μεταμορφώθηκαν σε πουλιά. Άλλος μύθος είναι αυτός της Αλκυόνης και του Κύηκα. Οι δυο τους ήταν ζευγάρι τόσο ευτυχισμένο που σύγκριναν την ευτυχία τους με αυτή του Δία και της Ήρας (ύβρις). Οι θεοί εξοργισμένοι από αυτή την έπαρση τούς μεταμόρφωσαν σε θαλασσοπούλια. Αλλά ο Δίας τους χάρισε λίγες μέρες καλοκαιρίας μέσα στο χειμώνα (αλκυονίδες) για να γεννούν τ’ αβγά τους

15 Σαν συμπέρασμα της έρευνάς μας επιχειρήσαμε να παρουσιάσουμε συνθετικά τις συμβολικές διαστάσεις που αποδίδονται στο νερό μέσα από τους κορινθιακούς μύθους που συγκεντρώσαμε. Συγκεκριμένα διαπιστώσαμε τα εξής:

16 Το νερό εξασφαλίζει τη ζωή των κοινωνιών: Mέσα από τους μύθους φαίνεται πως αναγνωρίζεται η ζωτικότητα του νερού καθώς οι αρχαίοι Έλληνες «έβλεπαν» θεότητες στα ποτάμια και τις πηγές. Αυτό δείχνει ότι συνειδητοποιούσαν πως ο άνθρωπος έπρεπε να σέβεται και να εκτιμά το νερό ειδικά και το περιβάλλον γενικότερα. Το νερό δημιουργεί προβλήματα: Στους διάφορους μύθους παρουσιάζεται ξεκάθαρα η αναγκαιότητα του νερού στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων και η συμβολή του στη φύση, καθώς αποτελεί πηγή ζωής. Παράλληλα, όμως δημιουργεί και προβλήματα, όπως φαίνεται από το μύθο με τις Στυμφαλίδες όρνιθες, που ίσως παραπέμπει στα προβλήματα που προκαλούν τα λιμνάζοντα νερά.

17 Θαλασσινό νερό – κίνδυνος: Mέσα από τους μύθους οι άνθρωποι εξέφραζαν και την επικινδυνότητα ειδικότερα του θαλασσινού νερού. Μάλιστα στην περιοχή της Κορινθίας, η οποία λόγω γεωγραφικής θέσης έχει μεγάλη σχέση με τη θάλασσα, ενώ πολλοί μύθοι σχετίζονται με τους κινδύνους της, όπως ο μύθος του Παλαίμονα και της Λευκοθέας. Θαλασσινό νερό – όφελος: Η γεωγραφική θέση της πόλης ανάμεσα στον Κορινθιακό και το Σαρωνικό κόλπο την κατέστησε μια σημαντική ναυτική δύναμη που ενισχυόταν από την κατασκευή και τον έλεγχο της Διώλκου. Έτσι η Κορνθία έγινε ένα σημαντικό εμπορικό και οικονομικό κέντρο με πλούσια ζωή. Τα δυο λιμάνια της, Λέχαιο και Κεγχρεές, που συνέβαλαν σ’ αυτό παρουσιάζονται ως μυθικοί γιοι της πηγής Πειρήνης.

18 Ιαματικες / θεραπευτικές ιδιότητες: Όταν αναφερόμαστε στις ιαματικές και θεραπευτικές ιδιότητες του νερού εννοούμε την εφαρμογή τους στη θεραπεία του ανθρώπου. Το είδος αυτό της θεραπείας αποτελεί μέρος της φυσικοθεραπείας. Είναι λογικό στα αρχαία χρόνια οι άνθρωποι να καταφεύγουν σε φυσικές πηγές, όπως των νερών, για τη θεραπεία των ασθενειών αφού τότε η ιατρική δεν υπήρχε. Μαντικές / ποιητικές ιδιότητες: Η διαρκής κίνηση του νερού, ο ήχος του και η γαλήνη που προσφέρει η θέα του συνδυάστηκαν με μαντικές και ποιητικές ιδιότητες. Οι αρχαίοι πίστευαν ότι τα νερά των πηγών μπορούσαν να χαρίσουν έμπνευση στους ανθρώπους και να καλλιεργήσουν το ταλέντο της ποίησης («Σοφόν το περί την Πειρήνην ύδωρ» Παυσανίας).

19 Γονιμοποιητικές ιδιότητες: Με τον όρο «γονιμοποιητικές ιδιότητες» εννοούμε τη δυνατότητα του νερού να υποβοηθά την αναπαραγωγική ικανότητα του ανθρώπου ή να επιλύει προβλήματα που σχετίζονται με την αναπαραγωγή. Την αντίληψη αυτή τη συναντάμε σε όλους τους μύθους για τα ποτάμια και τις κρήνες που χάριζαν γονιμότητα στη γη και ζωή στις πόλεις. Μαγικές ιδιότητες / Αθανασία: Από τα αρχαία κιόλας χρόνια ο άνθρωπος προσπαθεί να βρει τον τρόπο να παραμείνει αθάνατος. Έτσι πολλές φορές συνέδεσε τη ζωογόνο δύναμη του νερού με την αθανασία. Μάγισσες όπως η Μήδεια χρησιμοποιούσαν το νερό ως βασικό στοιχείο για να χαρίσουν τη ζωή ή και το θάνατο.

20 Μαγικές ιδιότητες / Θάνατος: Η καταστροφική πολλές φορές δύναμη του νερού (πλημμύρες, τρικυμίες, ορμητικοί ποταμοί) συνέδεσαν το νερό με την καταστροφή και το θάνατο. Καθαρμός / Εξαγνισμός: Μέσω των μύθων, τέλος, αναγνωρίζεται άλλη μία σημαντική διάσταση του νερού που σχετίζεται με τον καθαρμό των ανθρώπων από απρεπείς πράξεις που είχαν διαπράξει.

21 Τελικά οι μύθοι δεν είναι απλά μύθοι αλλά προσπάθεια ερμηνείας της ζωής...!

22 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Τσοτάκου – Καρβέλη, Α. (2007) Λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας, Αθήνα, Εκδόσεις Σοκόλη [ένθετη εκδοση (2012) από την εφημερίδα ''ΤΑ ΝΕΑ''] Σέρβη, Κ. (1997) Ελληνική Μυθολογία: Θεοί και Ήρωες - Τρωικός πόλεμος - Οδύσσεια, Αθήνα, ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε. Ρίσπεν, Ζ. (2001) Ελληνική Μυθολογία, Εκδόσεις Αργώ, πέμπτος τόμος Grimal, P. (1991) Λεξικό Ελληνικής και Ρωμαϊκής Μυθολογίας, UNIVERSITY STUDIO PRESS (Εκδόσεις Επιστημονικών βιβλίων και περιοδικών Κακριδής, Ι.Θ. (1986) Ελληνική Μυθολογία, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών (δεύτερος, τρίτος, τέταρτος τόμος)

23 ΠΗΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ http://www.korinthia.net
ΟΙ ΤΟΠΟΙ ΤΩΝ ΜΥΘΩΝ: Τηλεοπτική σειρά ντοκιμαντέρ 12 ημίωρων επεισ. ΕΤ1 Δίολκος για 1500 χρόνια: Μια ταινία animation 22 λεπτών. Παραγωγή του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας σε συνεργασία με την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας. Δημιουργοί της ταινίας είναι οι Θ.Π. Τάσιος, Ν. Μήκας, Γ. Πολύζος. πηγή: