ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 384π.Χ - 323π.Χ. ΛΥΚΕΙΟ Μαθητής του Πλάτωνα –

Παρουσίαση με θέμα: "ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 384π.Χ - 323π.Χ. ΛΥΚΕΙΟ Μαθητής του Πλάτωνα –"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 384π.Χ - 323π.Χ. ΛΥΚΕΙΟ Μαθητής του Πλάτωνα –
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 384π.Χ - 323π.Χ. Μαθητής του Πλάτωνα – αντίθεση απόψεων για τους δύο κόσμους ΛΥΚΕΙΟ η ταξινόμηση, η παρατήρηση, το πείραμα, η ανάλυση αποτέλεσαν τον άξονα της θεώρησής του για τον κόσμο. αναζητά τη ΦΥΣΗ και το ΤΕΛΟΣ των ΟΝΤΩΝ Πρώτος κινητης = θεΐκός = το τέλειο ον

2

3

4 Επιχειρήματα για τη σφαιρικότητα της Γης 1
Επιχειρήματα για τη σφαιρικότητα της Γης 1 Το βαρύ στοιχείο Γη έχει ως φυσική του θέση το κέντρο. Εκεί, όλα τα γήινα τμήματα συγκεντρώνονται και διατάσσονται συμμετρικά γύρω απ’ αυτό, σχηματίζοντας σφαίρα. Κατά τη διάρκεια των εκλείψεων της Σελήνης, που συμβαίνουν όταν η Γη παρεμβάλλεται μεταξύ της Σελήνης και του Ήλιου, η σκιά της Γης πάνω στη Σελήνη φαίνεται κυκλική. Αυτό είναι μια ισχυρή ένδειξη ότι το σχήμα της Γης πρέπει να είναι σφαιρικό. Για έναν παρατηρητή που κινείται από Βορρά προς Νότο στην επιφάνεια της Γης, η φαινόμενη θέση των αστέρων αλλάζει.

5 Επιχειρήματα για τη σφαιρικότητα της Γης
Ο Πολικός Αστέρας π.χ. φαίνεται ότι χαμηλώνει στον ορίζοντα του Β. Ημισφαιρίου όσο κάποιος κινείται προς νοτιότερα γεωγραφικά πλάτη, ενώ νέοι αστέρες ανατέλλουν, οι οποίοι δεν είναι ορατοί από βορειότερα γεωγραφικά πλάτη. Το γεγονός αυτό ερμηνεύεται με την υπόθεση ότι ο παρατηρητής κινείται σε σφαιρική επιφάνεια Οι ναυτικοί είχαν παρατηρήσει ήδη από την αρχαιότητα ότι καθώς ένα πλοίο πλησιάζει σε λιμάνι, πρώτα εμφανίζονται τα ψηλότερα σημεία του (κατάρτια, πανιά) και ύστερα το κυρίως σώμα του σκάφους. Το αντίστροφο ισχύει όταν το πλοίο αποπλέει και απομακρύνεται.

6 Σ Υ Μ Π Α Ν α) στη γήινη περιοχή, την οποία χαρακτηρίζει η ευθύγραμμη κίνηση Και β) στη ουράνια περιοχή που χαρακτηρίζει από την κυκλική κίνηση.

7

8

9

10

11 μιας δύναμης που δρα πάνω στο κινούμενο σώμα.
Το κενόν αναφέρεται ως "μη ον" η ύπαρξη συνεχούς κίνησης προϋποθέτει την ύπαρξη μιας συνεχούς αιτίας: μιας δύναμης που δρα πάνω στο κινούμενο σώμα.

12 ΜΙΚΡΑ ΦΥΣΙΚΑ Περί αισθήσεως και αισθητών· Περί μνήμης και αναμνήσεως·
Περί ύπνου και εγρηγόρσεως· Περί ενυπνίων· Περί της καθ' ύπνον μαντικής· Περί μακροβιότητος και βραχυβιότητος· Περί νεότητος και γήρατος, περί ζωής και θανάτου· Περί αναπνοής.

13

14 ΓΗΙΝΗ ΚΙΝΗΣΗ Φθορά -Αλλαγή (υποσελήνια) Ευθύγραμμη
ΟΥΡΑΝ ΙΑ Κ Ι Ν Η Σ Η Τέλεια - αιώνια Ομαλή Κυκλική ( ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ – ΑΙΘΕΡΑΣ αφού στο ΚΕΝΟ = = ΑΚΙΝΗΣΙΑ ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !) ΓΗΙΝΗ ΚΙΝΗΣΗ Φθορά -Αλλαγή (υποσελήνια) Ευθύγραμμη

15 ΘΕΩΡΙΑ ΚΙΝΗΣΗΣ (υποσελήνια περιοχή) ΘΕΩΡΙΑ «ΑΝΤΙΠΕΡΙΣΤΑΣΗΣ» :
Κίνηση ποτέ αυθόρμητη – ενεργούσα δύναμη (κινούν) – σε επαφή α) Φυσική (ελεύθερη – ευθύγραμμη – κατακόρυφη - προς τον φυσικό τόπο – για ηρεμία) β) Βίαιη – έπεται της φυσικής (όχι πάντοτε κατακόρυφη -εξαναγκασμένη) ΘΕΩΡΙΑ «ΑΝΤΙΠΕΡΙΣΤΑΣΗΣ» : το μέσον μέσα στο οποίο διενεργείται η κίνηση αναλαμβάνει το ρόλο του κινούντος (δηλ. της δύναμης)

16 Αέρας , φωτιά = ελαφρύ / γη , νερό = βαρύ
α) ΦΥΣΙΚΗ = από τη φύση Αέρας , φωτιά = ελαφρύ / γη , νερό = βαρύ Ταχύτητα >> πλησίον της φυσικής θέσης Ταχύτητα = ανάλογη του βάρους (ή αλλιώς: ο Χρόνος πτώσης = αντιστρόφως ανάλογος του βάρους) Ταχύτητα = αντιστρόφως ανάλογη της πυκνότητας του μέσου (ή αλλιώς: ο Χρόνος πτώσης = ανάλογος της πυκνότητας του μέσου)

17 β) ΒΙΑΙΗ= από εξωτερική δύναμη
Ταχύτητα = ανάλογη της δύναμης Ταχύτητα = ανάλογη του βάρους Ταχύτητα = αντιστρόφως ανάλογη της πυκνότητας του μέσου Αν μέσο = κενό > πυκνότητα = 0 > ταχύτητα = ΑΠΕΙΡΗ >> ΑΔΥΝΑΤΟΝ > >> Κενό = ΑΚΙΝΗΣΙΑ ΚΕΝΤΡΟ ΓΗΣ = ΑΚΙΝΗΣΙΑ (σημείο αναφοράς όλων)

18 ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΙΘΕΡΑ
Δεν εξηγεί το σύνορο των δύο κόσμων (πώς γίνεται η μετάβαση από την ευθύγραμμη στην κυκλική κίνηση; Μετάδοση θερμότητας από τον Ηλιο > αφού ο Αιθέρας δεν χαρακτηρίζεται από το ΘΕΡΜΟ 3. {Μοντέλο Εύδοξου + επιπλέον σφαίρες : μηδενίζουν την επιδράση των εξωτερικών σφαιρών } φαινόμενα της υποσελήνιας περιοχής έχουν τις αιτίες τους στην ουράνια περιοχή π.χ. Μεταβολή θερμοκρασίας στις διάφορες εποχές του χρόνου (αφού το σύστημα σφαιρών της Σελήνης εξουδετερώνουν την επίδραση του Ηλιου ! ! ) ;;;

19 Ευκλείδης (300 π.Χ.) ΣΤΟΙΧΕΙΑ ή ΣΤΟΙΧΕΙΩΣΙΣ Βιβλία
(προηγούμενες μελέτες – αποδείξεις) Τελειοποίηση αποδείξεων Αξιωματική παραγωγική μορφή

20 Αρχιμήδης (~ π.Χ.)

21 Αρχιμήδης (~ π.Χ.) τη μηχανική των μοχλών πολύσπαστο ατέρμων κοχλίας, ελικοειδής αντλία μηχανή που μπορούσε να χειριστεί μόνο ένας άνθρωπος για να καθελκύσει ένα πλοίο πολεμικές μηχανές του (καταπέλτες...) αστρονομικά όργανα (Πλούταρχος): ο Αρχιμήδης ντρεπόταν για τις τεχνικές εφευρέσεις του· έβρισκε την κατασκευή οργάνων για πρακτικούς σκοπούς, κατώτερη και "αγενή".

22 Αρχιμήδης (~ π.Χ.) Περί σφαίρας και κυλίνδρου», «Κύκλου μέτρησις», «Περί πολυέδρων», «Περί σφαιροειδέων και κωνοειδέων», «Περί ελίκων», «Κέντρα βάρους επιπέδων», «Τετραγωνισμός παραβολής», «Κατοπτρικά», «Μηχανικά» κ.ά.  διατύπωσε το νόμο της Μηχανικής για τους μοχλούς και αντιλαμβανόμενος τις απεριόριστες προεκτάσεις του, γενίκευσε την εφαρμογή λέγοντας «Δος μοι πα στω και ταν γαν κινήσω» (δώσε μου σημείο να στηριχθώ και θα κινήσω τη γη) “Περί επιπέδων ισορροπιών” καθιερώνεται ως θεμελιωτής της Στατικής. Διατύπωσε επίσης και νόμους της Υδροστατικής (π.χ. άνωση)( “Περί των εν υδάτι εφισταμένων ή περί οχουμένων)

23 Ερατοσθένης (276 π.Χ. – 195 π.Χ.) κόσκινο του Ερατοσθένη
Διευθυντής της βιβλιοθήκης της Αλεξανδρείας κόσκινο του Ερατοσθένη με τη μέθοδο των επικύκλιων απέδειξε τη γεωκεντρική μέθοδο του Αριστοτέλη υπολόγισε τη περιφέρεια της Γης

24 Υπολογισμός περιμέτρου γης
Ερατοσθένης (276 π.Χ. – 195 π.Χ.) Υπολογισμός περιμέτρου γης Απέδειξε πειραματικά τον ισχυρισμό του Αριστοτέλη για την σφαιρικότητα της γης με τον παρακάτω τρόπο (με την βοήθεια σκιοθηρικών γνωμόνων): Κατά το θερινό ηλιοστάσιο σε ένα πηγάδι στον άνω Νείλο στην Συήνη (Ασουάν) ο ήλιος το μεσημέρι έπεφτε κάθετα φτάνοντας μέχρι τον πυθμένα του. Στην Αλεξάνδρεια που ήταν την ίδια μέρα και ώρα μέτρησε την σκιά ενός οβελίσκου. Γνωρίζοντας λοιπόν την απόσταση Αλεξανδρείας Ασουάν υπολόγισε ότι η περίμετρος της γης ήταν χιλιόμετρα. Αν και τα δύο σημεία δεν βρίσκονται ακριβώς στον ίδιο μεσημβρινό και οι μετρήσεις με τα καραβάνια δεν μπορούν να θεωρηθούν οι πλέον αξιόπιστες, έφτασε εντυπωσιακά κοντά στο χμ που γνωρίζουμε σήμερα σαν περιφέρεια του ισημερινού.

25 1 στάδιο = 157,5 μ Αλεξάνδρ.-Συήνη = στάδια Περίμετρος Γης = στάδια

26 Ερατοσθένης (276 π.Χ. – 195 π.Χ.)

27

28 "Γεωγραφικά" (3 βιβλία): Η Μαθηματική γεωγραφία και η ιστορία της.
Ερατοσθένης (276 π.Χ. – 195 π.Χ.) "Χρονογραφίαι" (9 βιβλία): Χρονολογική ταξινόμηση ανθρώπων και γεγονότων. "Γεωγραφικά" (3 βιβλία): Η Μαθηματική γεωγραφία και η ιστορία της. "Περί της Αρχαίας κωμωδίας": Κριτική, ιστορία και χρονολόγηση. "Καταστερισμοί": Μελέτη των αστερισμών. "Περί Μεσοτήτων": Μελέτη της Αριθμητικής Γεωμετρικής και Αρμονικής αναλογίας.

29 ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ (310 π.Χ – 230 π.Χ.) κατέστησε την αστρονομία πραγματική μαθηματική επιστήμη Ηρακλείδης: η Γη στρέφεται περί τον άξονά της + προκαλείται φαινομένη και όχι πραγματική κίνηση του ουράνιου θόλου+ ότι η Αφροδίτη στρέφεται γύρω από τον Ήλιο Επηρέασε τον Αρίσταρχο στις μελέτες του ΗΛΙΟΚΕΝΤΡΙΚΗ θεωρία : η φαινομένη κίνηση ενός πλανήτη είναι, για έναν γήινο παρατηρητή, περιοδικά ορθή (δηλαδή ο πλανήτης φαίνεται να κινείται κατά τη διεύθυνση κίνησης της Γης) και κατόπιν ανάδρομη.

30 η Σελήνη περιστρέφεται γύρω από τη Γη,
ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ (310 π.Χ – 230 π.Χ.) ηλιοκεντρική θεωρία η Σελήνη περιστρέφεται γύρω από τη Γη, οι υπόλοιποι πλανήτες γύρω από τον Ήλιο, "Περί των Αποστάσεων και Μεγεθών Ήλιου και Σελήνης"

31 Αρίσταρχος (310 π.Χ – 230 π.Χ.) εφευρέτης του σκαφίου - μορφής ηλιακού ρολογιού-προσδιόρισε: τη στιγμή της αληθούς μεσημβρίας σε έναν τόπο (τοπικό μεσημ.) (να ορίσει την ώρα κατά τη διάρκεια μιας ηλιοφανούς ημέρας) το γεωγραφικό πλάτος του, - την τιμή της λόξωσης της εκλειπτικής, την ημερήσια απόκλιση του Ήλιου τις ημέρες των ισημεριών και ηλιοστασίων ενός έτους (του 281 π.Χ.).

32 (αποτέλεσμα 20 φορές < του ακριβούς)
ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ (310 π.Χ – 230 π.Χ.) από τους πρώτους που εξήγησαν την ημερήσια περιστροφή της ουράνιας σφαίρας ως αποτέλεσμα της αξονικής περιστροφής της Γης. τη διαδοχή των εποχών ως αποτέλεσμα της κλίσεως του άξονα περιστροφής της Γης ως προς το επίπεδο της εκλειπτικής. ο πρώτος που έδωσε την ακριβέστερη τιμή της φαινόμενης διαμέτρου του Ήλιου και της Σελήνης. Φαίνεται ότι είχε μια κάποια αντίληψη των πραγματικά μεγάλων αποστάσεων των αστέρων, έναν από τους οποίους θεωρούσε τον Ήλιο. μέθοδο προσδιορισμού των σχετικών αποστάσεων του Ήλιου και της Σελήνης από τη Γη (αποτέλεσμα 20 φορές < του ακριβούς) > ο Αρίσταρχος είχε την ικανότητα γεωμετρικής θεώρησης των ουράνιων φαινομένων.

33 ο Ήλιος και όχι η Γη αποτελεί το κέντρο του κόσμου.
ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ (310 π.Χ – 230 π.Χ.) μέθοδο προσδιορισμού των σχετικών διαστάσεων των τριών αυτών σωμάτων. Από τις γνωστές (και περίπου ίσες μεταξύ τους) φαινόμενες διαμέτρους του Ήλιου και της Σελήνης κατόρθωσε να υπολογίσει τις διαμέτρους των δύο σωμάτων (με μονάδα μέτρησης τη γήινη διάμετρο). Ίσως η ανακάλυψη ότι η πραγματική διάμετρος του Ήλιου είναι εικοσαπλάσια της σεληνιακής διαμέτρου, σε συνδυασμό με το ότι η απόσταση του Ήλιου από τη Γη είναι εικοσαπλάσια της απόστασης της Σελήνης από τη Γη οδήγησε τον Αρίσταρχο στο συμπέρασμα ότι ο Ήλιος και όχι η Γη αποτελεί το κέντρο του κόσμου.

34 Ιππαρχος (161 π.Χ.-126 π.Χ.) Διέκειτο μεν φιλικά προς το γεωκεντρικό σύστημα, αλλά δεν απέρριψε ποτέ το ηλιοκεντρικό διότι κατά πάσα πιθανότητα γνώριζε την αξία του. Ίσως, καθότι λεπτολόγος και τελειομανής αστρονόμος, περίμενε να ολοκληρώσει τις μελέτες και τις μετρήσεις του πρώτα, ώστε να μπορεί να μιλήσει ανοιχτά και με αδιάσειστα στοιχεία πλέον για την ορθότητα τού ηλιοκεντρικού συστήματος.

35 Ιππαρχος (161 π.Χ.-126 π.Χ.) κατέστησε την αστρονομία πραγματική μαθηματική επιστήμη Αστρολάβος (οργάνου παρατήρησης και υπολογισμού ) η Τετραπήχυς Διόπτρα το Μετεωροσκόπιο καθιέρωσε την Τριγωνομετρία, ο πρώτος που υπολόγιζε τις εκλείψεις με έναν αυστηρά μαθηματικό τρόπο. Συνέταξε έναν πίνακα 1022 αστέρων, ορατών από την Αλεξάνδρεια, και τα κατέταξε σε 49 αστερισμούς και σε 6 μεγέθη λαμπρότητας. Εισήγαγε την υποδιαίρεση του κύκλου σε 360°. “ουράνιον μήκος και πλάτος” (αντίστοιχο με το γεωγραφικό μήκος και πλάτος, δηλαδή τις ουράνιες συντεταγμένες).

36 Ιππαρχος (161 π.Χ.-126 π.Χ.) πατέρας της αστρονομίας
Διαπίστωσε της σφαιρικότητας της γης. Κατασκεύασε την πρώτη υδρόγειο σφαίρα. απέρριψε το σύστημα των σφαιρών Το αντικατέστησε με απλούστερο σύστημα κύκλων (παλαιότερα- ο Απολλώνιος)

37 Ιππαρχος (161 π.Χ.-126 π.Χ.) πατέρας της αστρονομίας
μοντέλο κίνησης του Ήλιου και της σελήνης σε κυκλικές τροχιές, στις οποίες η Γη δεν είναι στο κέντρο, αλλά σε κάποιο σημείο στο εσωτερικό του κύκλου. παρατήρησε ότι τα άστρα κινούνται, σε αντίθεση με την γενική αντίληψη. κάθε πλανήτης κινείται ακολουθώντας την περιφέρεια ενός κύκλου, ενώ το κέντρο αυτού του κύκλου εκινείτο στην περιφέρεια ενός δεύτερου κύκλου.

38

39 Ιππαρχος (161 π.Χ.-126 π.Χ.) Την περίμετρο της Γης ( στάδια), η οποία μάλλον είναι στρογγυλοποίηση των τιμών του Αρχιμήδη και του Ερατοσθένη. Τη διάρκεια των σεληνιακών μηνών (29 ημ. 31'50''8'''). Τη διάρκεια του ενιαυτού (έτους = 365,2466 ημέρες, με πραγματ. 365,2422 ημέρες). Τη διάρκεια των εποχών (Γεμίνος - 'Aνοιξη 94,5 ημ., Καλ. 92,5 ημ., Φθιν. 88+1/8 ημ., Χειμ. 90+1/8 ημ.).

40 Ιππαρχος (161 π.Χ.-126 π.Χ.) υπολόγισε τη Μετάπτωση των Ισημεριών, δηλαδή την αργή κίνηση του άξονα της γης. (δεν κατόρθωσε να την εξηγήσει) Την απόσταση του Ηλίου και της Σελήνης Ο Ίππαρχος μέτρησε την απόσταση από τη Γη στη Σελήνη κατά τη διάρκεια μιας έκλειψης Ηλίου, που ήταν ολική στην περιοχή της Συήνης και μερική στην Αλεξάνδρεια.

41 Ιππαρχος (161 π.Χ.-126 π.Χ.) “Λόξωσιν της εκλειπτικής” (γωνία της τροχιάς της γης ως προς τον Ισημερινό) με βάση τις παρατηρήσεις των εκλείψεων: τη μέση απόσταση σελήνης - γης σε 33,66 φορές τη διάμετρο της γης, (πραγματική τιμή 30,20 φορές) τη διάμετρο της σελήνης στο 1/3 της διαμέτρου της γης (πραγματική τιμή 0,27). χρονολογίες εκλείψεως της σελήνης. το μέγεθος του μεγίστου κύκλου της γης σε χιλιόμετρα (πραγματική τιμή χλμ), δηλαδή σε προσέγγιση 40 χιλιομέτρων από το πραγματικό!

42 Ιππαρχος (161 π.Χ.-126 π.Χ.) συντεταγμένες σημείων στην επιφάνεια της γης, προσδιορίζοντας το γεωγραφικό τους πλάτος, ενώ το γεωγραφικό τους μήκος καθοριζόταν μέσω των παρατηρήσεων των εκλείψεων. Παρατηρήσεις πλανητών, πλανητικών τροχιών. Ιδρυτής της επίπεδης και της σφαιρικής τριγωνομετρίας. Έκανε πίνακα των μηκών των χορδών του κύκλου. Πρώτος εφάρμοσε τη “Στερεογραφική προβολή της σφαίρας”, δηλαδή την απεικόνιση της σφαιρικής επιφάνειας στο επίπεδο, που χρησιμοποιείται και σήμερα στην κατασκευή γεωγραφικών χαρτών.

43 Ιππαρχος (161 π.Χ.-126 π.Χ.) ΕΡΓΑ "Των Αράτου και Ευδόξου Φαινομένων εξηγήσεως"(σώθηκε). "Εις Αστερισμούς ή περί των Απλανών..." (σώθηκε). "Περί μεγεθών και αποστημάτων Ηλίου και Σελήνης". "Περί εμβολίμων μηνών τε και ημερών". ""Περί της των ιβ ζωδίων αναφοράς". "Περί της μεταπτώσεως". "Περί εκλείψεων Ηλίου κατά τα επτά κλίματα". "Προς τον Ερατοσθένη και τα εν τη Γεωγραφία αυτού λεχθέντα".

44 Επίκυκλος Εκκεντρος Κώνου τομές
Απολλώνιος (250 π.Χ.-175 π.Χ.) Επίκυκλος Εκκεντρος Κώνου τομές

45 ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ (100 π.Χ. – 170 π.Χ.) πολύπλοκο μαθηματικό μοντέλο της κίνησης των πλανητών, χρησιμοποιώντας εξελιγμένα ελληνιστικά μαθηματικά και βασιζόμενος στην αριστοτελική φυσική και τις παρατηρήσεις προγενεστέρων αστρονόμων, ιδιαίτερα του Ίππαρχου. Το σύστημα που οικοδόμησε είναι γεωκεντρικό. Κυριότερο έργο του η Αλμαγέστη, παράφραση από τους Άραβες του «Μεγίστη Μαθηματική Σύνταξις». (ομαλη κυκλικη κίνηση-άλλο κέντρο –όχι τη Γης Εξηγεί τη μεταβολή της φαινόμενης λαμπρότητας των πλανητών)- Καθιέρωσε το 24ωρο σύστημα

46 Η Μαθηματική Σύνταξη. (13 βιβλία, σώθηκε). 1515
μελέτη του Ήλιου , της Σελήνης και των πλανητών (αντίστοιχα στα βιβλία 3, 4, 9, 10, 11, 12, 13), των αστέρων και της Μετάπτωσης των Ισημεριών (βιβλία 7,8) και των εκλείψεων (βιβλίο 6). κεντρική θέση κατέχει ο πίνακας χορδών (δίνει τα μήκη όλων των χορδών ενός κύκλου- συναρτήσει της επίκεντρης γωνίας, και ανα 0,5 μοίρας) Ο πίνακας αυτός είναι έργο μάλλον του Ιππάρχου, και ουσιαστικά είναι ένας πίνακας ημιτόνων σε κύκλο ακτίνας R=60. H Μαθηματική σύνταξις μεταφράστηκε το 827 στα αραβικά και το 1175 απο τα αραβικά στα Λατινικά.

47 Η Γεωγραφική Υφήγηση. ( 8 βιβλία, σώθηκε). 1462 οδηγίες για σύνταξη γεωγραφικών χαρτών (βιβλίο 8) - κατάλογο 8000 τοπωνυμιών με τα γεωγραφικά πλάτη και μήκη τους (βιβλία 2-7). Περιλαμβάνει και 27 χάρτες, ένας παγκόσμιος – από τους καταρράκτες του Νείλου μέχρι τη βόρεια Ευρώπη και από την Ισπανία μέχρι την Κίνα,. 1η μετάφραση στα Λατινικά στη Φλωρεντία. άλλες μεταφράσεις : Ρώμης (1478), της οποίας ένα αντίγραφο διέθετε και ο Χριστόφορος Κολόμβος (πρώτο ταξίδι 1492). Αρμονικά. ( 8 βιβλία, στα Λατινικά από τον Βοήθιο). 1563 Οπτική πραγματεία. ( σώθηκαν τα βιβλία 2-5 στα λατινικά)

48 ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ οι πλανήτες κινούνται γύρω από τη Γη
{κατά το σύστημα των επικύκλων (Απολλώνιος-Ιππαρχος)} Δηλαδή ο πλανήτης κινείται ομαλά σε κυκλική τροχιά γύρω από το κέντρο του επικύκλου, το οποίο (κέντρο) με τη σειρά του κινείται ομαλά σε κυκλική τροχιά με κέντρο σχεδόν ταυτιζόμενο με τη Γη. Με τον τρόπο αυτό οι αρχαίοι αναπαράστησαν τις φαινόμενες κινήσεις των πλανητών (ορθή και ανάδρομη). μοντέλο των κυκλικών τροχιών για να κάνει προβλέψεις για την ακριβή θέση της σελήνης στον ουρανό.

49

50 H αρχή της περιγραφής της Θράκης από τη "Γεωγραφική Υφήγηση"
ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ H αρχή της περιγραφής της Θράκης από τη "Γεωγραφική Υφήγηση" 

51 ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ Χάρτης Θράκης 2 μ.Χ. αιώνα του Κλαύδιου Πτολεμαίου (Biblioteca Marciana Venice)

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61 Πτολεμαίος μελέτη και τη βελτίωση της θεωρίας για την κίνηση των πλανητών μέσο ενός πολύπλοκου συστήματος κύκλων (έκκεντρων) και επικύκλων 2. Το μόνο εμπόδιο στην ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια του συστήματός του ήταν η πολυπλοκότητα της χρήσης ενός μεγαλύτερου αριθμού δευτερευόντων κύκλων. Θεωρείται ο κλασικός υποστηρικτής της γεωκεντρικής θεωρίας των πλανητικών κινήσεων.

62 ΕΠΙΚΥΚΛΟΣ

63

64 Η ΕΠΙΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΟΥ ΕΞΙΣΩΤΗ
Η πιο σημαντική καινοτομία για τη δόμηση του μαθηματικού μοντέλου κίνησης των πλανητών. Επέτρεψε την ακριβέστερη ερμηνεία της φαινόμενης κίνησης των πλανητών, χωρίς να περιορίζεται αισθητά από την αυστηρή απαίτηση για ομαλές κυκλικές κινήσεις.

65 Ο ΗΛΙΟΣ ΡΥΘΜΙΖΕΙ ΤΙΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΛΑΝΗΤΩΝ
Ο ΗΛΙΟΣ ΡΥΘΜΙΖΕΙ ΤΙΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΛΑΝΗΤΩΝ «Υποθέσεις των Πλανωμένων» Όχι κενό Σε σφαίρες: Σελήνη, Ερμής, Αφροδίτη, Ηλιος, Αρης, Δίας, Κρόνος ΖΩΝΕΣ ΑΙΘΕΡΑ : κίνηση σφαιρών – γεμίζουν κενό – άλλες κινούν τους επίκυκλους

66 Επιχειρήματα Πτολεμαίου κατά της κίνησης της Γης
Η Γη δεν μπορεί παρά να βρίσκεται στο κέντρο του σύμπαντος, αφού βλέπουμε όλα τα βαριά σώματα να κατευθύνονται προς το κέντρο της. Όλο το σύμπαν πιέζει με ομοιόμορφο τρόπο τη Γη από όλες τις πλευρές και την αναγκάζει να ισορροπεί στο κέντρο του. 3. Αν η Γη εκινείτο, τι θα συνέβαινε με τα πουλιά και τα σύννεφα που βρίσκονται κοντά στην επιφάνειά της αλλά δεν εφάπτονται με τη Γη; Δε θα έπρεπε να μένουν πίσω; Αυτό όμως δε συμβαίνει. 4. Και δύο βλήματα που εκτοξεύονται με τον ίδιο τρόπο, το ένα προς τα ανατολικά και το άλλο προς τα δυτικά, δε θα έπρεπε να διανύουν ίσες αποστάσεις, αλλά άνισες.

67 ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ ; 3 μ.Χ. ; Τα ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ Το αρχαιότερο εγχειρίδιο Αλγεβρας
13 βιβλία (10 ελληνικά- 4 αραβική μεσαιωνική μετάφραση) Εξισώσεις Viete - Descartes

68 ΡΩΜΗ (μέχρι τον 4ο αι. μ.Χ.) Πολιτικές – κοινωνικές – οικονομικές αλλαγές Διακοπή της προφορικής παράδοσης ! ! ! ! ! ! Ιδεολογικό υπόβαθρο των φιλοσοφικών και των θρησκευτικών κινημάτων ΣΧΟΛΙΑΣΤΕΣ (Πάππος-Πρόκλος-Ευτόκιος- Σιμπλίκιος) (εξηγήσεις- υπομνήματα – έμπνευση- σκέψη- κίνητρο του συγγραφέα) ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΕΣ ΚΙΚΕΡΩΝΑΣ (106 – 43 π.Χ.) - ΛΟΥΚΡΗΤΙΟΣ ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΟΣ (135 – 51 π.Χ.) - ΣΕΝΕΚΑΣ ΠΛΙΝΙΟΣ (1ος μ.Χ.)- ΚΑΠΕΛΛΑ Μαρτιανός (4ος μ.Χ.) Μετά Μεσαίωνας

69 Διασώζει: «Περί φύσεως των πραγμάτων» (Επίκουρος)
ΚΙΚΕΡΩΝΑΣ (106 – 43 π.Χ.) Μετάφρασε Τίμαιο (Πλάτωνα) δε σώθηκε Η κοσμοθεωρία του = κύρια πηγή της στωικής φιλοσοφίας κατά τον Μεσαίωνα Θεός = Φυση, Φυση = φωτιά + επίδραση μιας ενεργητικής δύναμης > λειτουργία του Σύμπαντος ΛΟΥΚΡΗΤΙΟΣ Διασώζει: «Περί φύσεως των πραγμάτων» (Επίκουρος) (Τα άτομα αποτελούνται από μέρη αιώνια φυλακισμένα μέσα τους – άπειροι κόσμοι - πορεία Ηλιου- φάσεις Σελήνης- ανισότητα ημερών – γεωλογικά και μετεωρολογικά φαινόμενα)

70 ΣΕΝΕΚΑΣ (στωικός) ΠΟΣΕΙΔΩΝΙΟΣ (135 – 51 π.Χ.)
Υπομνήματα : Τίμαιο - Μετεωρολογικά Αριστοτέλη (χάθηκαν) Περίμετρος Γης : α) σταδια, β) στάδια (Χριστόφορος Κολόμβος : υπολογισμός απόστασης Ισπανίας-Ινδίας> Βασ. Ισαβέλλα >χρηματοδότηση) ΣΕΝΕΚΑΣ (στωικός) Βασίζεται στον Ποσειδώνιο Φυσική φιλοσοφία Μετεωρολογία

71 ΚΑΠΕΛΛΑ Μαρτιανός (4ος μ.Χ.)
ΠΛΙΝΙΟΣ (1ος μ.Χ.) «Φυσική Ιστορία» Μελέτησε 2000 τόμους – 100 συγγραφέων Αρχειοθέτηση με καρτέλες σημειώσεων ΚΑΠΕΛΛΑ Μαρτιανός (4ος μ.Χ.) Γεωκεντριστής Ηρακλείδης Ποντικός: (Ερμής και Αφροδίτη γύρω από τον Ηλιο) Κοπέρνικος

72 Φιλοσοφία της αποκάλυψης
4ος μ.Χ. Χριστιανισμός = επίσημη θρησκεία του Ανατολικού Ρωμαϊκού κράτους 1. Δυτική Ευρώπη : Λατινικά 2. Ανατολική Ευρώπη: Ελληνική 3. Νότος, Β. Αφρική, Μ. Ανατολή: Αραβική ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ Φιλοσοφία της αποκάλυψης Οι βαθύτερες αλήθειες δεν αποκτώνται μόνο με την εμπειρική έρευνα, με την παρατήρηση και με τον ορθό λόγο, αλλά αποκαλύπτονται από το Θεό. Τα έργα του Πλάτωνα και όλων των σοφών του παρελθ΄όντος είναι προϊόντα τέτοιων αποκαλύψεων, και μέσα σε αυτά πρέπει να αναζητηθεί η αλήθεια.

73 400-1000 μ.Χ. : κάμψη των επιστημών
Ακολουθεί Μεσαίωνας μ.Χ. : κάμψη των επιστημών Αραβες- Αλεξάνδρεια + έργο Αριστοτέλη 15ο αι. ανάμειξη των τριών ρευμάτων στη B. Iταλία

74 4ος- 8ος μ.Χ. 8ος – 9ος μ.Χ. 10ος αι. μ.Χ. Από αραβικά στα ελληνικά
Μεταφράσεις από τα ελληνικά στα λατινικά Χαλκίδιος – Τίμαιο (σώθηκε) :οι κοσμολογικές ιδέες του Πλάτωνα περνούν στο Μεσαίωνα Βοήθιος – Μαθηματικά θεωρήματα – Πλάτωνα – Αριστοτέλη Εγκυκλοπαιδιστές = γέφυρα αρχαιότητας και σύγχρονης εποχής τους 8ος – 9ος μ.Χ. Μεταφράσεις από τα ελληνικά στα αραβικά (Αραβες) 10ος αι. μ.Χ. Από αραβικά στα ελληνικά

75 Οι μεταφραστές βοηθούν να μην κοπεί το νήμα της επιστήμης
Μεταφράσεις από: τα ελληνικά > συριακά> αραβικά > ισπανικά > εβραϊκά > ! Λατινικά Το αρχικό κείμενο διαστρεβλώνεται O αραβικός Αριστοτέλης 12 ος – 13ος μ.Χ. Οι μεταφραστές βοηθούν να μην κοπεί το νήμα της επιστήμης

76

77

78 12ος αι το 1ο ΣΧΟΛΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΣΧΟΛΕΙΑ = ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ, μονοπώλιο μόρφωσης 529 μ. Χ. Ιουστινιανος κλείσιμο Ακαδημίας Πλάτωνα 1200 μ.Χ. τα πρώτα πανεπιστήμια ανθούσαν Σύγκρουση φιλοσοφικών και χριστιανικών ιδεών > έτσι αναδύεται η Φυσική Φιλοσοφία 9ος μ.Χ- 14ος μ.Χ. Προσπάθεια συμφιλίωσης 12ος ο Θεός επενέβη μόνο στην αρχική στιγμή της δημιουργίας > φύση μόνη της Πλάτωνας-Τίμαιος

79 Γκροσετέστε (1168-1253 Οξφόρδη) Πλατωνιστής
Αρχική στιγμή- Θεός- αδιάστατο σημείο ύλης – σημείο φωτός Ρογήρος Βάκων (13ος) (Οξφ-Παρισ.) Αριστοτελιστής 12ος η πλατωνική φιλοσοφία υποχωρεί στην επίθεση του αριστοτελισμού Αριστοτέλης οφέλιμος αλλά και επικίνδυνος για την εκκλησία Κοσμολογια< > Θεολογία

80 Σχέση αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας με τη βίβλο
Οι χριστιανικές αλήθειες μπορούν να ερμηνευθούν με τη λογική; Συνδέεται η πίστη με τη γνώση;

81 Ιερός Αυγουστίνος – Πλάτωνα
Αλβέρτος ο Μέγας – Αριστοτέλη Θωμάς Ακινάτης – Αριστοτέλη (δεν υπάρχει αντίφαση) Ο Λόγος (λογική ) ποτέ δε θα έπρεπε να κυριαρχήσει στην εξ αποκαλύψεως αλήθεια

82 Μέχρι το 16ο αι. οι Ευρωπαίοι δέχονταν τις απόψεις του Αριστοτέλη και του Πτολεμαίου, οι οποίες είχαν αναγνωριστεί από τη Δυτική εκκλησία ως απόλυτες αλήθειες. Αρκετές από τις θέσεις της αριστοτελικής φιλοσοφίας ήταν αντίθετες με το δόγμα της Δυτικής Χριστιανικής εκκλησίας. 1210 ένα διάταγμα, που εξέδωσε μια σύνοδος επισκόπων στο Παρίσι, απαγόρευε τη διδασκαλία της φυσικής φιλοσοφίας του Αριστοτέλη στη σχολή Τεχνών του Παρισιού. Η απαγόρευση αυτή επαναλήφθηκε το 1215 και επικυρώθηκε το 1231 από τον πάπα. Από το 1240, όμως, άρχισε να χάνει την αποτελεσματικότητά της. Το 1270 ο επίσκοπος των Παρισίων απαγόρευσε τη διδασκαλία 13 προτάσεων του Αριστοτέλη, που ήταν αντίθετες με το χριστιανικό δόγμα και 1277 τη διδασκαλία 219 αριστοτελικών απόψεων. 1277 εκδόθηκε μια όμοια απαγόρευση που ίσχυε για όλη την Αγγλία.

83

84 Πρωτοβυζαντινή περίοδος
~ 6 μ.Χ. Σχολή των Αθηνών Νεοπλατωνικοί Μαθηματικα=κατανόηση των προβλημάτων φιλοσοφίας Πρόκλος Σχολή Αλεξάνδρειας 1 ) Σιμπλίκιος – 2) Ιω. Φιλόπονος σχολιαστές –κριτές Αριστοτέλη (θεωρία αντιπερίστασης) – νοητικά πειράματα > θεωρία ωθητικής δύναμης = impetus > ύστερος Μεσαίωνας –Δυτική Ευρώπη

85 Πρώτη βυζαντινή αναγέννηση
~ 7 μ.Χ.και μετά μ.Χ. Ισαυροι Πανδιδακτήριο =πανεπιστήμιο Ιδρυση 425 μ.Χ.- διακοπή Ιουστινιανού 726 μ.Χ. Επαναλειτουργία Λέων ο Μαθηματικός ( μ.Χ.) Μιχαήλ Ψελλός ( μ.Χ.) 11ος αι ΑΣΤΡΟΝΟΜΊΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΑΡΑΒΙΚΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΑ ΕΡΓΑ

86 Δεύτερη βυζαντινή αναγέννηση
1204 μ.Χ. -14ος αι μ.Χ. Καταστροφή χειρογράφων Λόγιοι > στη δύση Γεώργιος Παχυμέρης ( μ.Χ.) : η σπουδαιότερη τετρακτύς= Τετράβιβλος-Σύνταγμα των τεσσάρων μαθηγμάτων μ.Χ. χρυσή εποχή της αστρονομίας και των επιστημών στο Βυζάντιο Θεόδωρος Μετοχίτης ~1300 1350 πνευματικό κέντρο = Ταυρίδα-Ιράν- αραβική επιστήμη

87 Πλήθων ο Γεμιστός (1360;-1452 μ. Χ. )
Πλήθων ο Γεμιστός (1360;-1452 μ. Χ. ) προωθεί τη γέννηση του αρχαιοελληνικού πνεύματος στη Δύση εμπνευστής της ίδρυσης της Πλατωνικής Ακαδημίας της Φλωρεντίας απ’ τον Κόζιμο των Μεδίκων. Πρωτότυπα έργα – Αστρονομία

88 Ιατρική Η θεωρια για την κυκλοφορία του αίματος του Γαληνού αποτέλεσε την αιχμή του δόρατος για τους νέους ερευνητές του 16ου αι. Εμελλε να καταρριφθεί με την έλευση της Αναγέννησης. Πρώτος ο Βέλγος Ανδρέας Βεσάλιος ( ) παρατήρησε λάθη του Γαληνού στην Ανατομία - δεν τόλμησε να αμφισβητήσει το έργο του Γαληνού· απλά αρκέστηκε στο να κάνει κάποιες επισημάνσεις. αμφισβητήθηκε απ’ τον Michael Servetus ( ). {συνελήφθη απ’ την Ιερά Εξέταση - εξαιτίας θεολογικών θέσεών κάηκε στην πυρά μαζί με τα βιβλία του. } το τελειωτικό χτύπημα έδωσε ο Άγγλος Γουίλιαμ Χάρβεϊ ( “Περί κινήσεως της καρδιάς” (1628)). Ο Χάρβεϊ είχε όμως και πολλούς πολέμιους όπως τους Γκαραντί, Μερσέν, Πράιμροουζ, Ριολάν, Πατέν και Καρτέσιο Ο Καρτέσιοςείχε επιφυλάξεις και προσπάθησε να μετατρέψει το βιταλιστικό σύστημα του Χάρβεϊ σε ένα πλήρως μηχανοκρατικό (ιατροφυσική τάση: ο άνθρωπος ήταν η ένωση μιας ψυχής με ένα μηχανικό, ζωικό σώμα, το οποίο σύγκρινε με τα υδραυλικά μηχανήματα που βρίσκονταν συχνά στους κήπους των πλουσίων των αρχών του 17ου αι.)