ΕΠΛ 435: Αλληλεπίδραση Ανθρώπου Υπολογιστή

ΕΠΛ 435: Αλληλεπίδραση Ανθρώπου Υπολογιστή
Οδηγίες Σχεδιασμού

Human Interface Guidelines (Κανόνες Σχεδιασμού)
Γενικοί και ειδικοί κανόνες/εισηγήσεις σχεδίασης συστημάτων Βελτίωση εμπειρίας/ ικανοποίησης χρήστη με το να γίνονται οι διαφάνειες (interfaces) πιο διαισθητικές (intuitive), συνεπείς (consistent.), ευκολότερες στην μάθηση (Learnable) Συνήθως οι οδηγίες είναι αποτέλεσμα μελετών στην περιοχή HCI (usability studies), αλλά και σε τυχαίες μετατροπές από συγκεκριμένους δημιουργούς πλατφόρμων. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Οδηγίες σχεδίασης Π.χ. Κανόνες Smith & Mosier (944 κανόνες)
εισαγωγή δεδομένων παρουσίαση δεδομένων ελέγχου συνέχειας υποστήριξης χρήστη μετάδοσης δεδομένων προστασίας δεδομένων 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Συλλογές κανόνων σχεδιασμού
Από διάφορες εταιρίες και οργανισμούς Microsoft, IBM, Sun, Apple, NASA, κλπ Οδηγός της NASA γενικού σκοπού ανεξάρτητος περιβάλλοντος αλληλεπίδρασης σύγχρονος και περιορισμένος σε όγκο Οργάνωση σε 3 μέρη Βασικές οδηγίες (ανθρωποκεντρικός) Σχεδιασμό στοιχείων (χρώμα, εικονίδια, κλπ) Διάταξη οθονών 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Γενικά χαρακτηριστικά διεπιφάνειας
Να είναι διαφανής Να παρουσιάζει προσαρμοστικότητα Να υποβοηθάει την πλοήγηση Να έχει απλότητα σχεδιασμού Να παρέχει βοήθεια Να αφήνει τον έλεγχο στο χρήστη 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Οδηγίες σχεδιασμού [NASA] : 1. Διαφάνεια
Η διεπιφάνεια πρέπει να είναι ανύπαρκτη για τον χρήστη: Ο διάλογος και η πληροφορία που θα παρουσιαστεί, πρέπει να αφορά στην εργασία του χρήστη και να μην περιέχει όρους του λογισμικού Η διάταξη των αντικειμένων (σε μενού, πίνακες κλπ) πρέπει να αντικατοπτρίζει την λογική ακολουθία της εργασίας του χρήστη οι δυνατότητες του συστήματος (χρήση πολυμέσων, πολλαπλών χρωμάτων κλπ) πρέπει να γίνεται με μοναδικό κριτήριο τη διευκόλυνση του χρήστη και όχι την παρουσίαση των τεχνικών δυνατοτήτων του συστήματος 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

2. Προφανείς και αναμενόμενες ιδιότητες διεπιφάνειας
Οι κωδικοποιήσεις, ακρωνύμια, εντολές και εικονικές αναπαραστάσεις πρέπει να ανταποκρίνονται στις συνήθειες και την προηγούμενη εμπειρία των χρηστών και των εργασιών τους. Η σχεδίαση πρέπει να στηρίζεται σε γνωστές ήδη έννοιες και μεθόδους του χρήστη και θα μειωθούν οι δυσκολίες εκμάθησης και συγκράτησης της γνώσης χρήσης του συστήματος. Η υπάρχουσα γνώση μπορεί να προέρχεται από τον προηγούμενο τρόπο εκτέλεσης της εργασίας ή από το γενικό πολιτισμικό υπόβαθρο του χρήστη, από εμπειρία χρήσης προηγούμενων εκδόσεων του συστήματος ή άλλων συστημάτων. Η χρησιμοποιούμενη ορολογία, γλώσσα και εικονικές αναπαραστάσεις θα πρέπει να είναι συμβατές με το πλαίσιο αναφοράς και τις προσδοκίες του χρήστη. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

3. Συνέπεια σε όλη την διεπιφάνεια
Η αναπαράσταση των παρακάτω στοιχείων θα πρέπει να γίνει κατά συνεπή (ομοιόμορφο) τρόπο οπουδήποτε στην διεπιφάνεια: ώστε το σύστημα να έχει προβλέψιμη συμπεριφορά. εικονίδια, ετικέτες, θέση τίτλων, ακρωνύμια, μενού, συντομεύσεις, μηνύματα, εντολές και πλήκτρα εντολών, σχήμα δρομέα, χρωματικοί κώδικες, μηνύματα σφάλματος. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

4. Προσαρμοστικότητα Το σύστημα θα πρέπει να αποδέχεται παρεκκλίσεις στις εντολές του χρήστη, και να προβλέπει κατά το δυνατόν τις ενέργειες του χρήστη. Π.Χ. Η δυνατότητα εναλλακτικών εντολών ή συντομεύσεων. Οι εντολές exit, signoff, logoff, bye θα πρέπει όλες να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα και να συνεπάγονται εκ μέρους του συστήματος την ίδια απόκριση. Π.χ την απόκριση "Επιβεβαιώστε έξοδο από το σύστημα [ΟΚ] [Άκυρο]". 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

5. Πρόβλεψη ενεργειών του χρήστη
Το σύστημα θα πρέπει να προβλέπει τις ενέργειες του χρήστη ώστε να επιτυγχάνεται λιγότερη επιβάρυνση του. Π.χ. Σε μία φόρμα ο δρομέας θα πρέπει να τοποθετείται στο πρώτο και πιο πιθανό πεδίο εισόδου. Όταν ένα πεδίο συμπληρωθεί, ο δρομέας θα πρέπει να προχωράει αυτόματα στο επόμενο πεδίο. Αν σε κάποιο πεδίο υπάρχει μια συνήθης τιμή που ο χρήστης αναμένεται να εισάγει συχνά, αυτή θα πρέπει να τοποθετείται στο πεδίο σαν προκαθορισμένη τιμή 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

6. Υποστήριξη πλοήγησης Θα πρέπει σε κάθε στιγμή το σύστημα να παρέχει πληροφορίες για το πού βρίσκεται ο χρήστης, τι μπορεί να κάνει και πώς να προχωρήσει από το σημείο αυτό. ύπαρξη επεξηγηματικού τίτλου της οθόνης σε σταθερή θέση. χρήση γενικού πλάνου της εφαρμογής (site map) με ένδειξη της σχετικής θέσης του χρήστη, η ύπαρξη γενικών επιλογών σε σταθερή θέση παρέχει αίσθηση σταθερής αναφοράς στον χρήστη. η παροχή βοήθειας σχετικής με την τρέχουσα δραστηριότητα και η προσφορά βοήθειας μετά από επαναλαμβανόμενα λάθη η δυνατότητα διακοπής ή αναίρεσης της τρέχουσας ενέργειας πρέπει πάντα να είναι δυνατή. η έξοδος από το σύστημα ή από μια δραστηριότητα θα πρέπει να είναι εύκολη από οποιοδήποτε σημείο. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

7. Απλότητα συστήματος Η απλότητα της διεπιφάνειας επιτρέπει την αποδοτική εκτέλεση εργασιών. η ιεραρχία ενεργειών ελέγχου δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 3 επίπεδα. η χρήση συντομεύσεων και ακρωνυμίων θα πρέπει κατά το δυνατόν να αποφεύγεται περιττολογίες και μακριές εκφράσεις δυσκολεύουν τον χρήστη. οι μονάδες μέτρησης που χρησιμοποιούνται πρέπει να είναι γνωστές στον χρήστη και να μην χρειάζονται μετατροπές, η ομαδοποίηση των εντολών θα πρέπει να γίνεται με βάση κάποιο σαφές χαρακτηριστικό γνώρισμα, όπως η λειτουργικότητα. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

8. Διάταξη οθονών Η μορφή και δομή των οθονών θα πρέπει να παραμένει κατά το δυνατόν σταθερή σε ολόκληρη την διεπιφάνεια. Η χρήση τεχνικών για την εστίαση της προσοχής του χρήστη (αναστροφή χρωματική, υπογράμμιση, κλπ) να χρησιμοποιούνται με μέτρο. Σε κρίσιμες εργασίες η πυκνότητα πληροφορίας στην οθόνη να είναι χαμηλή. Π.χ. σε οθόνες με μηνύματα για καταστάσεις ανάγκης η πυκνότητα πληροφορίας < 25%. Πρέπει να αποφεύγεται χρωματική ρύπανση από υπερβολική χρήση χρωμάτων. Πάνω από 4 χρώματα ανά οθόνη, κουράζουν το χρήστη. Πληροφορίες που αφορούν την ίδια εργασία : στην ίδια οθόνη. Η διάταξη των πληροφοριών να είναι σύμφωνη με την προβλεπόμενη κίνηση του δρομέα και της ματιάς του χρήστη, Π.χ. εντολές ελέγχου πλοήγησης στο κάτω μέρος της οθόνης.. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

9. Ανάδραση Ο χρήστης πρέπει να λαμβάνει συνεχώς πληροφορίες που του γνωστοποιούν την τρέχουσα κατάσταση του συστήματος. Π.χ. η καθυστέρηση μιας εκτύπωσης ή η αδυναμία εκτέλεσης αιτηθείσας εργασίας θα πρέπει να του γνωστοποιούνται άμεσα. Αν επιλεγεί κάποιο αντικείμενο, αυτό πρέπει να τονίζεται. Όταν ολοκληρωθεί μια εργασία και παραχθούν αποτελέσματα, αυτά πρέπει να γίνονται άμεσα γνωστά στον χρήστη. Εσφαλμένες εντολές ή δεδομένα θα πρέπει να προκαλούν άμεσα κατατοπιστικά μηνύματα. Μήνυμα προόδου εργασίας συστήματος για εργασίες που διαρκούν πάνω από 10" χρήση ειδικού συμβόλου δρομέα για εργασίες που διαρκούν μεταξύ 1" και 10". 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

10. Προστασία από επικίνδυνες ενέργειες του χρήστη
Κάθε προσπάθεια πρέπει να γίνεται ώστε να προστατεύονται τα δεδομένα του συστήματος από επικίνδυνες (ηθελημένες ή εσφαλμένες) ενέργειες του χρήστη. Δυνατότητα αναίρεσης εσφαλμένων ενεργειών (undo) και παροχή επεξηγήσεων και βοήθειας να παρέχονται συνεχώς. Η προκαθορισμένη επιλογή δεν πρέπει να είναι ποτέ η επικίνδυνη επιλογή. Αναίρεση ενεργειών: κάθε ενέργεια του χρήστη να είναι αναστρέψιμη μέσω επιλογής αναίρεσης σε σημαντικό αριθμό 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

11. Παροχή βοήθειας Βοήθεια πρέπει να παρέχεται συνεχώς.
Η βοήθεια πρέπει να είναι πολλαπλών επιπέδων. Στην αρχή να είναι συνοπτική και να υπεισέρχεται σε λεπτομέρειες μετά από απαίτηση του χρήστη. Η προσφυγή στην παρεχόμενη βοήθεια από τον χρήστη πρέπει να είναι αποτέλεσμα εύκολης, απλής και τυποποιημένης ενέργειας. Η παρεχόμενη βοήθεια πρέπει να προσαρμόζεται στις τρέχουσες κάθε φορά συνθήκες. Υπό συνθήκες επαναλαμβανόμενων εσφαλμένων ενεργειών του χρήστη, να είναι δυνατή η αυτόματη επίκληση αντίστοιχης βοήθειας. η επιστροφή στο σύνηθες περιβάλλον αλληλεπίδρασης πρέπει να είναι εύκολη και προφανής. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

12. Έλεγχος από τον χρήστη Ο χρήστης ενός υπολογιστικού συστήματος επιθυμεί να αισθάνεται ότι η αλληλεπίδραση γίνεται υπό τον έλεγχο του. Ο ρυθμός πρέπει να καθορίζεται από τον χρήστη πρέπει να διατίθενται πολλαπλά μέσα για την επίτευξη των στόχων του χρήστη. Η χρήση εργαλείων αναζήτησης και η δυνατότητα διαχείρισης των πόρων της οθόνης είναι μέσα ελέγχου. η χρήση συντομεύσεων εντολών καθώς και ισχυρής γλώσσας εντολών παρέχει πρόσθετες δυνατότητες στον χρήστη. Η χρήση συντομεύσεων (π.χ. function keys) πρέπει να καλύπτει συχνά επαναλαμβανόμενες ακολουθίες εντολών. Δεν πρέπει ο χρήστης να υποχρεώνεται στην επόμενη ενέργεια. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

13. Εισαγωγή δεδομένων Πρέπει να παρέχονται οδηγίες στον χρήστη για τον τύπο και τους περιορισμούς που αφορούν τα εισαγόμενα στοιχεία. Προκαθορισμένες τιμές (default values) όταν είναι προβλέψιμη η πιο πιθανή τιμή ενός πεδίου Ποτέ ένα στοιχείο δεν πρέπει να ζητείται από τον χρήστη περισσότερες από μια φορές. Η εισαγωγή στοιχείων θα πρέπει πάντα να γίνεται με το ρυθμό που απαιτεί ο χρήστης. Οι μέθοδοι εισαγωγής στοιχείων θα πρέπει να είναι σταθεροί σε όλη την εφαρμογή. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

14. Μηνύματα σφάλματος Τα μηνύματα σφάλματος θα πρέπει να έχει πολλαπλά επίπεδα επεξήγησης, ώστε να είναι δυνατές περαιτέρω διευκρινίσεις. Τα μηνύματα σφάλματος θα πρέπει να είναι σύντομα και διατυπωμένα κατά τρόπο ουδέτερο, χωρίς χρήση προσβλητικής ή σκωπτικής διάθεσης. Η ορολογία των μηνυμάτων αυτών, πρέπει να είναι σχετική με την εργασία του χρήστη και κατά το δυνατόν να μην χρησιμοποιεί ορολογία του συστήματος. Τα μηνύματα ακόμη θα πρέπει να είναι εποικοδομητικά, ώστε να παρέχουν οδηγίες για ανάνηψη από την κατάσταση σφάλματος. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Χρυσοί κανόνες (Shneiderman)
(1) ομοιομορφία και συνέπεια στην διεπιφάνεια και αποφυγή απροσδόκητης συμπεριφοράς του συστήματος (2) σύντομοι χειρισμοί για τη διευκόλυνση των εμπείρων χρηστών (3) συνεχής ανάδραση της κατάστασης του συστήματος (4) οι υπο-διάλογοι πρέπει να ολοκληρώνονται σε λίγα βήματα. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Χρυσοί κανόνες (Shneiderman)
(5) πρόβλεψη για σφάλματα των χρηστών (6) δυνατότητα αναίρεσης μιας ή περισσότερων ενεργειών (7) ο έλεγχος της αλληλεπίδρασης θα πρέπει να είναι από την πλευρά του χρήστη και όχι του συστήματος (8) Το φορτίο βραχύχρονης μνήμης του χρήστη θα πρέπει να ελαχιστοποιηθεί 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Σχεδίαση εικονιδίων Πλαίσιο φόντο εικόνα ετικέτα
Σχεδίαση εικονιδίων Πλαίσιο φόντο εικόνα ετικέτα Συνοχή όλων των εικονιδίων ευκρίνεια νοηματικό περιεχόμενο εξάρτηση από συμφραζόμενα χρώμα πολιτισμικό υπόβαθρο 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Website Design To choose what happens on each page — and how many pages exist on your site — you must balance, helping the users accomplish their current task and at the same time making certain the tools for what they need to do next are also available. To achieve this balance, a page must do two things: Help the user accomplish one discrete task. Make the next step easy to access. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Linking the Chain User tasks are like links in a chain
And each page on a Web site is like a window that shows only so much of the chain. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Linking the chain When you design the page, you are designing a window that shows both a link in the chain, as well as the connected links. Gmail example When you first come into Gmail, your primary task is to understand what s you have and quickly act on them. When you open an , you are reading it first, responding (or filing, or deleting) second. While responding to that appears to happen on the same “page,” with a trick of modern web technology, the page is sufficiently transformed to be considered a new page. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Focus the Page on the User’s Primary Task
There are three types of pages on the Web: Navigation pages help users determine where to find what they want, and give them access to it. Consumption pages allow users to consume content. Interaction pages let users enter and manipulate data. Each type of page is optimized for a different kind of user task. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Navigation pages Navigation pages exist to send you somewhere else.
Homepages, the business section at the New York Times, a list of search results, the Gmail inbox, a gallery of thumbnails All of the above pages dedicate their lives to making you go away. Examples: Gmail, Yahoo! Homepage, Phileleftheros Other examples??? 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Consumption Pages Consumption pages are the “somewhere else” you usually go to. These are places where articles are read, videos watched, photos viewed, and mp3s played. Other examples you know??? 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Interaction Pages Interaction pages are places where people want to type, drag, slide, push, poke, edit, and delete information. This can be something as simple as Google’s homepage with one text input, or something as complex as word processing with Google Docs For these kinds of pages, focus on making them easy to use 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Mixing Page Types But, my page is all three?!?!? Maybe.
Regardless of how much you think your users want to do on the page, there’s one primary thing, that’s more important than everything else that your visitors want to do, and that task is what the page’s design needs to support first and foremost. Google Maps 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Match discrete tasks to discrete pages
When moving from box to page, you should match a user’s tasks with the appropriate page type. For example, if the user’s task is to choose an article to read, then you need a navigation page. Book example 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Group Like Tasks Together
We always have to balance clarity with efficiency in our design. Each page may be devoted to one primary task, but that task may have subtasks or related tasks that make sense to group together closely. Or sometimes, a task may be too small to really deserve an entire page to itself (or may be a subtask disguised as a task!). 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Group Like Tasks Together
When deciding how many pages to create for a group of tasks, consider these factors: The audience’s technical sophistication The audience’s bandwidth The amount of information on a page The task the audience is trying to accomplish How often the audience will complete the task In interface design, there are three approaches to grouping interaction tasks: Wizards, Control Panels, and Toolbars. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Wizards: Many boxes, many pages
When users want to accomplish a goal that has many steps. Wizards are good at making sure you don’t miss a step. When the steps must be completed in order. Wizards are linear, so it’s impossible to complete them any other way. When the task is seldom performed. Wizards can seem slow and plodding, so they are best used in tasks you do only once in a while, like setting up a printer. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Wizards: Many boxes, many pages
Wizards are a good choice for Web design under all the conditions previously listed, as well as when the following conditions are present: The audience is not technically savvy and is likely to be confused by a page with a lot of choices on it. A Web site can have novice users, and a wizard makes complex tasks seem easy. Bandwidth is low and downloading a single big page could take forever, or the tasks require several server calls,9 which would also slow the page’s load. The task has several steps in it, performed only once a visit, such as checkout. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Control panels: Many boxes, one page
A wizard is not the only choice. Just because your task analysis shows several discrete tasks doesn’t mean you don’t have other choices. A complex layout with many steps on one page is called a control panel Control panels are good when wizards are not—when the audience is technically savvy and on a fast download. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Control panels: Many boxes, one page
Control panels are also a good choice when the following conditions are met: The application is easy to understand, and the choices are straight forward. The elements gain context by being placed next to each other. The interface is used often enough that the audience will appreciate the convenience of a single page. Control panels are often used in situations in which occasional tweaking is required, such as configuring a program. If you have several related tasks, you may be able to group them on one page as a control panel. Then the group of tasks becomes one task. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

When a box doesn’t need a page
You have to make similar choices when you design pages for your content organization. Just because you have a category doesn’t mean it should be a page. Some levels of a category only exist to provide an explanation of organizational logic. The important thing to keep in mind when deciding which pages should exist is that each page should have a purpose. Ask yourself, “What is this page doing?” and if you don’t have a good answer, get rid of it. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Web Design

Introduction The site map documents the pages in a Web site.
Includes the relationship of the pages to each other the interaction between pages, and a number of other facts that change from project to project, potentially including which pages have templates, which pages are dynamic, and which pages are user created. concentrate on presenting the hierarchy and documenting which pages will exist and where 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Site map layout Site maps can come in several shapes. The design depends on your project’s needs and your personal inclination as a designer. Shallow or deep ?? Shallow means that you’ll have lots of items at the same level. If everything on your site is only one click from the homepage, you have a shallow organization scheme. Deep means that you’ll have levels and sub-levels and sub-sub-levels. If you have items that are eight clicks from the homepage, you might have a deep organization scheme. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Site map layout Large or small: Few pages on your site (small) means that you can go with simple, very clear layouts, such as the tree layout. If you have many sections and pages (large), that means you’ll have to think carefully about how to diagram in order to make the relationships clear. The comb map: You’ll find this useful in a long work area (most electronic documents are better at going tall rather than wide), with an organization scheme that is deep rather than shallow. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Site map layout The star map: This is useful when the hierarchy is not strict and when organization is shallower than deep. But it can be difficult to manage if the organization is deep, and it can get a bit messy. It is important to draw the star map out carefully and for each level of item have a unique look (size is most commonly used) to distinguish hierarchy, because it isn’t as scannable as a tree. The tree map: This map is good when items are not so much hierarchical as grouped by similarities. It allows the architect to indicate groupings without feeling the need to create overview pages. The tree map seems to demand that each level of hierarchy has a dedicated page; the tabs group like items without indicating a page. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Site map vocabulary In addition to a form for your site map, you’ll need a vocabulary for all the objects in it. It should be easy to determine at a glance what is what in your map. Page and page stack: A page is a page. A page stack is a set of pages that are similar enough in formatting to be the same. Imagine, for example, a set of press releases, articles, and book reviews. File and file stack: As we said, PowerPoint documents are one example of files that you might find online that are not Web pages. Other examples are downloads such as applications, drivers, games, videos and MP3’s, or print-friendly documents such as Word documents or PDF manuals. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Site map vocabulary Decision: This occurs anytime the system has to make a decision. Member or non-member and logged in or not logged in are common decision points for a restricted Web site. Continued: Keep your site map tidy and readable by diagramming subsections and sub-processes on a second page. Area and conditional area: Useful for grouping like items (as seen in the tab layout). Conditional is useful for demarcating restricted areas, such as those where login is required. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Site map vocabulary Connectors: What good is a box without an arrow? Arrows indicate one-way movement through pages. This is usually a step-by-step process, such as when a user is registering or checking out. No arrowhead or double arrowheads (this varies among flowchart languages) indicate bi-directional movement, such as between pages. We find it useful to remind team members that the home page is not the only way people are arriving at the site. If a site has a newsletter, this icon is well worth using. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Site Maps Site maps vary from architect to architect and from project to project. As you create your own, ask yourself these questions: Do I know what is a page and what isn’t? Can I understand how a user might move through the Web site? Do I understand the organization or interaction being diagrammed? And always, always ask yourself How would I do this better? 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Manage Multiple Next Steps
Flickr has created a consumption page for each photo that’s optimized for viewing. Instead of one next step, Flickr makes several next steps available A user can view the next photo in the set. A user can browse photos that have the same tag or add tags. A user can view and edit the photo’s metadata. A user can read comments or add his own. And we haven’t even looked at the toolbar above each photo that lets users perform numerous other next steps! 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Manage Multiple Next Steps
Most pages on the Web accommodate multiple next steps. There are many different users with many different goals, so pages attempt to make an appropriate next step available to every user. However, you can’t design a page to please everyone. You must prioritize your next steps based on three criteria: 1. How many users will it help? 2. How often will it happen? 3. How important—to users or the business—is this next step? 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Zone Your Page for Interaction
On a Web page, you zone part of the page for navigation, part for advertisement, part for content. In an application, you may zone an area for a toolbar; on a video player, you may zone an area for the controls. In a recent study by Michael Bernard & Ashwin Sheshadri,12 it was found that the “back to homepage” link was expected to be in the upper-left corner almost exclusively, and shopping carts to be in the upper-right corner. As you begin your page layout, you may find it useful to create templates for your page types, with the zones marked clearly as a reference as you place your interface objects in them. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Breaking down the modules
Once you’ve identified your zones, you can figure out which links, text, and functionality needs to be there. You can also determine the relationships between the different elements. When you find several links are very closely associated in purpose, you can form them into a module 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Document Your Page with Wireframes
A wireframe (or page schematic, as it is sometimes called) is a basic outline of an individual page, drawn to indicate the elements of a page, their relationships, and their relative importance. It’s much like the wireframe a sculptor will make before adding clay, as it gives shape and provides support. First, they make an abstract mental picture of a page more concrete. Second, wireframes work as documentation devices 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Document Your Page with Wireframes
For each element in your wireframe, it’s important to consider several questions: Where does the content come from? If you have a list of related articles, specify how they’re related. What is the nature of the content? Does it vary greatly in length, size, language, and type? Is the element required or optional? What happens if the element doesn’t appear on that page? Does the layout change? Is the element conditional? Does it vary based on other factors? For example, do administrators see additional links? What happens if an article doesn’t have an associated image? What if it does? What’s the default or expected state? Ideally, what’s supposed to happen on the page. What are the alternate or error states? How does the design change when things don’t go right? 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Navigation

Introduction Navigation appears to be one of the easiest and most obvious things about the Web. It’s all those links that take you to other pages. Navigation seems simple, but it’s the most subtle and complex part of the interface. The job of navigation is to clearly state where a user will travel in the information architecture. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Three Types of Navigation
There are three types of navigation, each defined by where it takes the user Structural navigation helps users navigate the organizational structure of the Web site. Associative navigation allows users to jump to related information Utility navigation catches anything important the user needs access to that structural and associative miss. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Structural Navigation
Global Navigation Local Navigation 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Global Navigation On a lot of sites, it’s the navigation bar or set of links that you see at the top of a Web page. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Global navigation needs to appear on every page
When you categorized your content and chose organization systems, you probably had some items that were more valuable to the users and the business. If you created a hierarchical organization system, you also have some top-level categories. These are your global navigation. Global navigation gives users access to anywhere else on the site, no matter where they currently are. Global navigation has a second, less obvious but perhaps more important, function: it tells you what the site is all about and what you should use it for. Global navigation needs to appear on every page of a Web site 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Where to put global navigation?
At the top: But this can be limiting Horizontal navigation has its drawbacks. Vertical space on a Web page can increase forever, but there’s a limited amount of horizontal space. Global navigation on the left: Designers use vertical global navigation less often because it limits the available space for both local navigation and page content Overall, it doesn’t matter exactly where your global navigation lives. The essential point is that it appears on every page of your site. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Where to put local navigation?
Local navigation often appears “below” the global navigation. This reinforces how your content is organized: conceptually, a category has sub-categories below it. This also places the most relevant links closest to where the user needs them. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Levels of Global and Local Navigation
Navigation can also be identified by “level.” Your global navigation is navigation level one. Level two is the first level of your local navigation. Level three is one level of navigation down. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Working with the global navigation—models for navigation access
Your navigation will necessarily shape how users find content. Two basic patterns: Pogosticking: In pogosticking, users go to a subcategory, and then must go back to the parent category to choose a different subcategory. Crabwalking: In crabwalking, users can move in a sideways fashion through categories, like the locomotion of a crab. Users choose a category and can choose links to sibling categories provided on the page. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Associative Navigation: What’s Next and Safety Nets
Associative navigation associates additional content with an article on a page. Associative navigation addresses two important situations for every page on your site: What happens once the user has successfully interacted with the page? What next? What happens if this page isn’t what the user wants? What’s the safety net that catches him before he leaves your site? 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Associative Navigation:
What’s Next Your user has navigated your site, found what he wanted to do, and done it. Now, he sits there, staring at the screen. Pretty soon he types Google in the address bar, and he is gone. Is that really what you want? No If you sell things, you want him to see more things to buy; if you sell advertising, you want more page views. But most of all, you want him so happy and engaged that his five-minute visit turns into 15, and the next day he comes back wondering what else you’ve got! Ask yourself, what do our visitors want to do with what they’ve found? What’s the next step? 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Associative Navigation:
Safety Nets Now imagine failure. Your user has navigated your site and found something he didn’t want. Now, he sits there staring at the screen. Do you really want to force him back to try again? Do you want to take the risk that he’ll decide it’s a waste of time and go somewhere else? If your visitors arrive at a page and decide it’s not what they wanted, give them another page to go to with something new to look at. Link to something on a related topic, or link to the same content in a different format. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Associative Navigation: What’s Next and Safety Nets
BBC provides associated videos to news articles The New York Times is fabulous at creating safety nets to catch wandering users. If you’d rather not read, they offer video, photos, and even audio. And at the bottom you get links to past coverage and related searches. Safety nets are useful everywhere. At Ask.com, a set of related searches at the right of the page helps you refine your query. If your fi rst search doesn’t work, what’s to stop you from going over to Google or Yahoo! or MSN or anyone? Safety nets imagine what might go wrong and then create a mechanism for helping the user out of that problem 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Associative Navigation: Driving associative navigation with metadata
Associative navigation is all about associating more content with whatever content the user is currently looking at. By time: Items that occur, were published, or were saved around the same time. By type: More articles, videos, or photos, based on what the user is looking at. By topic or subject: More items in the same category. By interest: Most popular items. By owner or group: More items by the same author or from the same group. By community: More items based on what people like you are checking out. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Utility Navigation Utility navigation connects tools and features that assist visitors in using the site. A convention has emerged where the utility navigation lives at the top right of the page Usually, it lives there because the rest of the navigation system occupies the top and left of the page. So, the top right of the page is somewhere both out of the way, yet still accessible. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Utility Navigation Ask yourself—what common or important tasks are ignored by your global navigation? What links will your visitors want or need if browsing your taxonomy isn’t what they want to do? Common items that appear as utility navigation include sign-in and sign-out, access to a user’s account or profile, help, contact info, links to physical locations (branches for banks, stores, offices), and search. Often utility navigation is placed adjacent to the global navigation, because it also needs to be accessible everywhere on the site. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Three Questions to Ask Yourself
Designing Navigation Three Questions to Ask Yourself How is your content organized? What do your users want to do? What do you want your users to do? The answers to these three questions will ensure your navigation includes the links it needs, while leaving out what it doesn’t. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

How is your content organized?
Sometimes, users will already have an expectation of how your content and features will be organized. Employee directories are often organized alphabetically. Events are organized by date. Other times, metadata may offer an alternative way to organize your content. Letting users navigate content by the way it’s organized is a good way to make sure they can find what they’re looking for. Sometimes, though, you don’t want to rely on users to browse around. Sometimes, you want to make sure users can do what they came to do. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

What do your users want to do?
This want question is pretty important. You may have a wonderful organization system, but users may prefer to navigate another way. Your organization system and your navigation system are not necessarily the same thing However, if there’s something users come to your site to do, your navigation needs to help them do it, even if that’s different from how your content is organized. If there’s a mismatch, you’ll have a lot of frustrated users. Even worse, they’ll have trouble finding what they need, buy less, register less, download less, and see fewer ads. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

What do you want your users to do?
A successful Web site emerges from a balance between what the user wants and what the business needs. Navigation should help your users do what they want, but it also needs to help them do what you want them to do. Navigation facilitates your business model. Good navigation makes your business money. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Pagination—Navigating Multiple Pages
Pagination is a special form of navigation. It’s a simple tool that lets people flip through multiple pages. Breaking a large group of items into bite-sized pieces is a common wisdom. It allows a faster download and prevents information overload. It’s useful for categories that hold a large number of products, or for extremely long documents, such as e-books or in-depth articles. And, of course, it provides more pages for advertising spots. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Paginating forms and processes
When deciding to paginate a form or process, you should decide how important it is that users complete the form. If it’s ok for users to abandon the form and go somewhere else on your site, then leave the global and local navigation visible. If, however, it’s critical that they finish the form, then remove the global and local navigation. The user will have fewer distractions and be able to focus on completing the process. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

User Modeling Adaptation Personalization Based on lectures given by Dr. Vania Dimitrova, University of Leeds, UK

Broad Definition of Personalisation
“Whenever something is modified in its configuration or behaviour by information about the user, this is personalisation.” (Searby, 2003) One size does not fit all! delivering the right information to the right person at the right time in the right way 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Why Do We Need Personalisation?
Available information Abundance Heterogeneity Noise Constraints (bandwidth, time) People Capabilities and background Task, goal, intentions Context Affective states 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Two Types of Personalisation
Adaptable (customisable) systems U is able to modify aspects of S to suit his/her own preferences Adaptive systems S modifies its own behavior at least partly independently of specifications by U Intermediate cases S proposes possible adaptations, U decides which ones to accept 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Schema of User-Adaptive Systems
USER MODEL USER MODEL ACQUISITION USER MODEL APPLICATION INFORMATION ABOUT U ADAPTING TO U 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Main Definitions User Model – data structure that contains explicit assumptions on all aspects of U that are relevant to the adaptive behaviour of S User Model Acquisition – procedure that incrementally construct the user model and whose functions are to: storing, update, and delete entries in the user model; maintain user model consistency; ensure user model validity. User Model Application – procedure that uses the user model to: make predictions about U; take decisions about how to adapt to U. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Functions of User-adaptive Systems
Supporting system use Taking over parts of routine tasks (e.g. I-EMS – intelligent sorting system) Adapting the interface (e.g. Smart menus; adaptation for disable users) Helping with system use (e.g. DiamondHelp – wizard helping with collaboration) 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Functions of User-adaptive Systems (cont.)
Supporting system use (cont.) Mediating interaction with the real world (e.g. Lilsys – user’s availability for communication) Controlling a dialogue (e.g. Kyoto City bus information system) 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Supporting information acquisition Helping users to find information (e.g. Google’s personalised search) Recommending products (e.g. Amazon; Active Buyers Guide) Tailoring information presentation (e.g. RIA – helping users search for real estates) 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Supporting information acquisition (cont.) Supporting collaboration (e.g. Agent Salon – finding people to connect with) Supporting learning (e.g. SQL tutor – adaptive feedback) 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Adaptivity & the Sixth Sense Technology
Technologies of tomorrow: ubiquitous Example: The Sixth Sense What adaptive features can be added to the sixth sense technology? 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Adaptivity & Interaction Design
Who are the users? What differences matter? What adaptive features are required? Identify criteria to judge the effectiveness of adaptivity - improved user satisfaction, increased sales, increased learning, efficiency, less errors, etc. Identify needs and establish requirements Re(Design) Evaluate Adaptive features often added features, how will this affect the existing design? Final Product Build an interactive version Build high-fidelity prototypes to demonstrate adaptive features. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Recommender systems: intro
The problem: too much content! too many choices! 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

How do recommender systems work?
Major types of algorithms Collaborative or social filtering Suggestion lists, “top-n” offers and promotions Content-based recommenders filters, clipping services Hybrid recommenders 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Collaborative filtering
Other’s ratings What others like My ratings What I think like Give me what people similar to me would like “Word of mouth” “Voting” 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Content-based Filtering
Appropriate information about it User profile Relevant to the content User Profile Content Give me only those I like 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Hybrid Filtering Combining both Building on advantages
Overcoming limitations User Profile Content 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Αξιολόγηση Διαδραστικών Συστημάτων Μέρος Α’

Σχεδιασμός με πρότυπη βασική οθόνη
Ορισμός ειδικών στόχων ευχρηστίας σύμφωνα με τις ανάγκες των χρηστών Δημιουργία οδηγιών σχεδιασμού και οδηγού στυλ αλληλεπίδρασης Ορισμός ενός μοντέλου πλοήγησης και της κυρίαρχης μεταφοράς διεπιφάνειας Ορισμός της ομάδας των βασικών οθονών: εισαγωγική οθόνη, κεντρική οθόνη (home screen), βασικές οθόνες κύριων διεργασιών. Κατασκευή πρωτοτύπου των βασικών οθονών, χρησιμοποιώντας εργαλεία γρήγορης πρωτοτυποποίησης Για το πρωτότυπο, ζητείται η γνώμη των χρηστών και γίνονται οι πρώτες μετρήσεις ευχρηστίας (.) se pio simeio vriskomaste  ipenthimisi oti einai e3elektiko montelo (.) 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Τι είναι αξιολόγηση; Είναι η διαδικασία ελέγχου και δοκιμής της σχεδίασης ενός συστήματος αλλά και του τελικού προϊόντος σκοπός εξασφάλιση της αναμενόμενης από τον σχεδιαστή συμπεριφοράς του, καθώς και την ικανοποίηση των απαιτήσεων των χρηστών. Δεν πρέπει να θεωρείται σαν φάση ανεξάρτητη της σχεδίασης. Δεν πρέπει να θεωρείται σαν μια δραστηριότητα που πραγματοποιείται μόνο στο τέλος της διαδικασίας. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Αξιολόγηση διαδραστικών συστημάτων
Η αξιολόγηση του συστήματος είναι βασική διαδικασία κατά τις διάφορες φάσεις της σχεδίασης & ανάπτυξης Ανάλογα με τη φάση κατά την οποία εκτελείται η αξιολόγηση μπορούμε να διακρίνουμε δύο τύπους: Διαμορφωτική αξιολόγηση (Formative evaluation) Η οποία έχει στόχο τη βελτίωση του συστήματος κατά τη φάση της σχεδίασης- ανάπτυξης Συμπερασματική αξιολόγηση (Summative evaluation) Αξιολογείται η ποιότητα του τελικού συστήματος / προϊόντος Είναι σαφές ότι στην σχεδίαση διαδραστικών συστημάτων και διεπιφανειών χρήστη ειδικότερα μεγαλύτερη έμφαση δίνεται στη διαμορφωτική αξιολόγηση (.) apo itn arxi (.) analoga me tin fasi  diaforetikos tropos a3iologisis 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Στόχοι της αξιολόγησης
Προσδιορισμός του εύρους της λειτουργικότητας του συστήματος Πρέπει να καλύπτονται οι απαιτήσεις του χρήστη. Η λειτουργικότητα πρέπει όχι μόνο να υπάρχει, αλλά και να είναι εύκολα προσπελάσιμη από τον χρήστη. Προσδιορισμός της επίδρασης της διεπιφάνειας στον χρήστη Πόσο εύκολη είναι η εκμάθηση του συστήματος; Πώς είναι από άποψη ευχρηστίας; Ποιά η στάση του χρήστη απέναντι στο σύστημα; Εντοπισμός προβλημάτων στο σύστημα. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Τι αξιολογούμε και πότε;
Η αξιολόγηση στην επαναληπτική σχεδίαση εξετάζει: Την αρχική ιδέα του συστήματος και το αντίστοιχο νοητικό μοντέλο που πρέπει να σχηματίσουν οι χρήστες Αρχικά πρωτότυπα του συστήματος (πιθανόν χαμηλής πιστότητας) Περισσότερο ολοκληρωμένα πρωτότυπα (το στάδιο αυτό επαναλαμβάνεται πολλές φορές) Από την πλευρά των σχεδιαστών του συστήματος η αξιολόγηση στοχεύει στον έλεγχο: Κατά πόσο οι απαιτήσεις των χρηστών έχουν καταγραφεί σωστά Αν έχουν τηρηθεί οι οδηγίες σχεδιασμού Αν ικανοποιούνται οι στόχοι ευχρηστίας Εναλλακτικών πρωτοτύπων Της υποκειμενικής ικανοποίησης χρήστη P1.1 na katalavoume to noitiko montelo ton xriston, pos antilmvanontai ta pramata sto xoro ergasias tous, an exoume metafrei sosta to montello sto sistima mas, an oi xreistes mporoun na doulepsoun me tis enoies-simasies pou tous exoume valei (evkolia mathisis) P1.2 gnomes xriston, katanpoisi tou sistimatos apo tin meria ton xriston oste na mas dosoun idees & na simetasxoun stin ilopoiisi (as min 3exname oti einai anthropokentriki sxediasi. Episis thta tous kamei na niosoun to sistima diko tous ..diladi oti avtoi to 3ekinisan. To oti xrisimopoioume xamilis pistotita prototypes tha tous voithisei na sigkentrothoun stis vasikes leitourgies kai oxi se leptomereies. P1.3 olokliromena protipa oste na a3iologisoume alla xaraktiristika (p.x. diadrastikotia) pou den mporoume me ta alla protipa 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Γιατί χρειάζεται αξιολόγηση;
“Iterative design, with its repeating cycle of design and testing, is the only validated methodology in existence that will consistently produce successful results. If you don’t have user-testing as an integral part of your design process you are going to throw buckets of money down the drain.” Bruce Tognazzini (.) ti tha ginotan xoris a3iologisi -kostos, time, no good end-results 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Αξιολόγηση σε συνθήκες εργαστηρίου
Στυλ αξιολόγησης Αξιολόγηση σε συνθήκες εργαστηρίου Αξιολόγηση σε πραγματικές συνθήκες 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Αξιολόγηση σε συνθήκες εργαστηρίου
Συνήθως δεν περιλαμβάνει τελικούς χρήστες. Πραγματοποιείται από σχεδιαστές. Πλεονεκτήματα: Περιλαμβάνει ειδικό εξοπλισμό εγγραφής βίντεο/ήχου ειδικά διαμορφωμένους υπολογιστές Το περιβάλλον είναι απαλλαγμένο από θόρυβο/ διακοπές. Μειονεκτήματα: Αφύσικη κατάσταση Είναι η μόνη λύση όταν η εγκατάσταση είναι επικίνδυνη για τον άνθρωπο ή σε απομακρυσμένη θέση 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Αξιολόγηση σε πραγματικές συνθήκες
Ο σχεδιαστής έρχεται στο πραγματικό περιβάλλον του χρήστη και παρακολουθεί το σύστημα στην πράξη. Πλεονεκτήματα: Δυνατότητα παρατήρησης φαινομένων διάδρασης μεταξύ συστημάτων και μεταξύ χρηστών. Δυνατότητα παρακολούθησης εργασιών που χρειάζονται πολύ χρόνο (π.χ. μήνες) για την ολοκλήρωσή τους. Αποκαλύπτονται συμπεριφορές που δεν φαίνονται σε εργαστηριακές συνθήκες. Μειονεκτήματα: υψηλό επίπεδο θορύβου, κινητικότητας, διακοπών στο περιβάλλον 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Κατηγορίες Μεθόδων Αξιολόγησης
Αναλυτικές τεχνικές: στο εργαστήριο χωρίς συμμετοχή χρηστών – αξιολόγηση από έμπειρους επιστήμονες του χώρου (expert reviews) Γνωστικό περιδιάβασμα (Cognitive Walkthrough) Ανάλυση πληκτρολογήσεων (Keystroke Level Model) Ευρετική αξιολόγηση (Heuristic Evaluation) Πειραματικές τεχνικές: στο εργαστήριο με χρήστες Μέτρηση απόδοσης χρηστών (usability testing) Πρωτόκολλο ομιλούντων υποκειμένων (thinking aloud protocol) Καταγραφή ενεργειών υποκειμένων (user logging) Διερευνητικές τεχνικές: στο πεδίο με χρήστες Παρατήρηση χρηστών (user observation) Ομαδική αξιολόγηση (field studies – multiple users) Συνεντεύξεις με χρήστες (semi-structured interviews) Συμπλήρωση ερωτηματολογίων (questionnaires) 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Αναλυτικές μέθοδοι αξιολόγησης
Είναι γνωστές και ως προβλεπτικά μοντέλα Εκτελούνται κυρίως από έμπειρους επιστήμονες του χώρου (experts in usability engineering) Παρέχουν ένα αποτελεσματικό τρόπο για ποσοτική αλλά και ποιοτική αξιολόγηση διαδραστικών συστημάτων χωρίς την άμεση εμπλοκή χρηστών Διάφορα ψυχολογικά, νοητικά και κινητικά μοντέλα των χρηστών χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της σχεδίασης 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Αναλυτικές μέθοδοι αξιολόγησης
Έχουν λιγότερο κόστος από την αξιολόγηση με τη συμμετοχή χρηστών Η χρησιμότητα τους αφορά κυρίως στην αξιολόγηση εναλλακτικών σχεδιάσεων (πρωτοτύπων) ή συστημάτων των οποίων οι λειτουργίες και ο τρόπος που αυτές θα εκτελούνται από τους χρήστες είναι προβλέψιμες The Palm Case Study - Tab Counter 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Μοντέλο GOMS Goals Operators Methods Selection rules
Ο στόχος τον οποίο ο χρήστης επιθυμεί να πετύχει Π.χ. η εύρεση ενός (συγκεκριμένου) website του οποίου δεν γνωρίζουμε την Διαδικτυακή διεύθυνση Operators Οι νοητικές λειτουργίες και οι φυσικές δράσεις οι οποίες απαιτούνται για την διεκπεραίωση του στόχου: Π.χ. κίνηση ποντικιού προς το τμήμα διεύθυνσεων του Web browser, πληκτρολόγηση διαδικτυακής διεύθυνσης της μηχανής αναζήτησης google, πληκτρολόγηση των keywords … κλπ. Methods Οι διαφορετικές μεθοδολογίες που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την διεκπεραίωση του στόχου Π.χ. αναζήτηση μέσω της μηχανής αναζήτησης yahoo ή google; Selection rules Καθορισμός ποιας μεθοδολογίας θα ακολουθήσουμε για τη διεκπεραίωση του στόχου Π.χ. για επιστημονικά web site => google, για διασκέδαση => yahoo 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Παράδειγμα GOMS GOAL: CLOSE-WINDOW Για ένα συγκεκριμένο χρήστη:
[select GOAL: USE-MENU-METHOD MOVE-MOUSE-TO-FILE-MENU PULL-DOWN-FILE-MENU CLICK-OVER-CLOSE-OPTION GOAL: USE-CTRL-W-METHOD PRESS-CONTROL-W-KEYS ] Για ένα συγκεκριμένο χρήστη: Rule 1: Select USE-MENU-METHOD unless another rule applies Rule 2: If the application is GAME, select CTRL-W-METHOD 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Γνωστική περιήγηση (Cognitive Walkthrough)
Εξετάζει την ευκολία εκμάθησης του συστήματος από νέους χρήστες. Μπορεί να εφαρμοστεί είτε στην φάση σχεδιασμού του συστήματος, είτε στην ολοκλήρωση του προϊόντος. Δεν απαιτεί ιδιαίτερο εξοπλισμό. + Είναι εύκολη στη χρήση. + Είναι αποτελεσματική. + Ο αξιολογητής περιδιαβαίνει το σύστημα βήμα-βήμα και ελέγχει διερευνητικά αν αυτό υποστηρίζει αποτελεσματικά τον χρήστη. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Διαδικασία Γνωστικής Περιήγησης
Ορίζονται τυπικά σενάρια χρήσης του συστήματος. Στη συνέχεια αναλύονται σε ακολουθίες ενεργειών για κάθε εργασία χρήστη. εξετάζεται αν ο άπειρος χρήστης μπορεί να ολοκληρώσει επιτυχώς την εργασία του με βάση τα εξής κριτήρια: Η επόμενη ενέργεια που μπορεί να εκτελέσει ο χρήστης γίνεται σαφής από το σύστημα; Μπορεί ο χρήστης να συνδέσει την επόμενη ενέργεια που του παρέχεται από το σύστημα με τον επόμενο στόχο του; Μετά την εκτέλεση της ενέργειας, είναι ο χρήστης σε θέση να καταλάβει την απόκριση του συστήματος (αν έκανε σωστή ή λάθος επιλογή;) 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Παράδειγμα Χρήση τηλεφώνου με προώθηση κλήσης *21*7413#
και ακύρωση προώθησης κλήσης #21# Σχολιασμός της συμπεριφοράς του χρήστη Που προσπαθεί να αλλάξει την προώθηση της κλήσης του 1. Tilefoniki siskevi me dinatotia proothisis kliseon  29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Παράδειγμα (συνεχ.) Έστω τηλεφωνική συσκευή με δυνατότητα προώθησης κλήσεων. Η συσκευή έχει την εμφάνιση συνήθους τηλεφωνικής συσκευής με τις εξής οδηγίες : Προώθηση: *2 , Ακύρωση: #2. Υποθέτουμε ότι αξιολογείται η συσκευή με τη μέθοδο του Γνωστικού Περιδιαβάσματος για το εξής σενάριο χρήσης: Ένας νέος υπάλληλος πρέπει να προωθήσει τηλεφωνήματα στον εσωτερικό αριθμό 212, ενώ υπάρχει ήδη ενεργοποιημένη η εντολή προώθησης κλήσεων σε άλλον αριθμό. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Η σωστή ακολουθία ενεργειών του χρήστη είναι:
Παράδειγμα (συνεχ.) Η σωστή ακολουθία ενεργειών του χρήστη είναι: σηκώνει το ακουστικό - ακούει συνεχές σήμα (ένδειξη ότι υπάρχει ήδη ενεργοποιημένη εντολή προώθησης κλήσεων) πατάει #2 (ακύρωση προώθησης) - ακούει σύνηθες σήμα επιλογής επανατοποθέτηση ακουστικού ξανασηκώνει το ακουστικό - ακούει σήμα επιλογής πατάει *2 (εντολή προώθησης) - ακούει σήμα επιλογής επιλέγει ακούει συνεχές σήμα επανατοποθετεί το ακουστικό 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Παράδειγμα (συνεχ.) Η ανάλυση κατά βήματα έχει ως εξής:
Ο χρήστης σηκώνει το ακουστικό και ακούει το συνεχές σήμα. Πώς ο χρήστης αναγνωρίζει ότι υπάρχει ενεργοποιημένη προώθηση κλήσεων; Δεν είναι σαφές. Όμως η μη απόκριση της συσκευής με το σύνηθες σήμα μπορεί να τον οδηγήσει στο συμπέρασμα αυτό. Πώς ο χρήστης γνωρίζει ότι μπορεί να ακυρώσει την προώθηση κλήσεων. Δεν είναι επίσης σαφές. Η λέξη Ακύρωση στις οδηγίες επί της συσκευής μπορεί να τον οδηγήσει στην υπόθεση ότι μπορεί να ακυρώσει την προώθηση κλήσεων. Αν κατανοήσει ότι η προώθηση κλήσεων είναι ενεργοποιημένη, πώς θα αναγνωρίσει τις σωστές ενέργειες για να την ακυρώσει; Με βάση τις οδηγίες στη συσκευή μπορεί να υποθέσουμε ότι η ακύρωση αναφέρεται στην ακύρωση προώθησης κλήσεων. Δυνατές παρερμηνείες: Είναι δυνατόν να υποθέσει ότι πρέπει να πατήσει μόνο το 2 αντί για #2. Μπορεί επίσης να προσπαθήσει να πατήσει τα πλήκτρα # και 2 συγχρόνως. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Υποθέτουμε ότι πληκτρολογεί τον σωστό συνδυασμό #2, και ακούει σήμα επιλογής.
Ο χρήστης είναι σε θέση να κατανοήσει ότι πέτυχε απενεργοποίηση προώθησης κλήσης; Πιθανόν ναι, γιατί το σήμα είναι το συνηθές σήμα συσκευής σε κανονική λειτουργία. Πώς είναι δυνατόν να καταλάβει ότι η επόμενη σωστή ενέργεια είναι να κατεβάσει το ακουστικό; Δεν υπάρχει σαφής ένδειξη για κάτι τέτοιο. Αν προσπαθήσει να πληκτρολογήσει προώθηση κλήσεως κατευθείαν *2, αριθμό, θα πάρει ένα συνεχές σήμα, πώς θα καταλάβει ότι είναι ένα μήνυμα σφάλματος και όχι η ένδειξη για αποδοχή προώθησης κλήσεων; δεν είναι κάτι τέτοιο σαφές, ο χρήστης μπορεί να μείνει με την εντύπωση ότι εκτέλεσε σωστά την εργασία του και να μην αναγνωρίσει την εσφαλμένη του ενέργεια. Η ανάλυση μπορεί να προχωρήσει μέχρι τέλους με τον ίδιο τρόπο. Όπως φαίνεται, ο αναλυτής με χρήση της μεθόδου, έχει διαγνώσει προβλήματα στην αλληλεπίδραση τα οποία πρέπει να προτείνει να διορθωθούν. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Παράδειγμα: Εύρεση ενός βιβλίου από την Amazon (Ι)
Στόχος: Η αγορά ενός αντιγράφου του βιβλίου από το Τυπικοί χρήστες: Φοιτητές οι οποίοι χρησιμοποιούν τακτικά το Διαδίκτυο Βήμα 1: Επιλογή της σωστής κατηγορίας προϊόντων από τη σελίδα του Amazon Ε1: Ξέρουν οι χρήστες τι να κάνουν; Α1: Ναι γνωρίζουν ότι πρέπει να επιλέξουν τη κατηγορία «books» Ε2: Ξέρουν οι χρήστες πως θα επιλέξουν τη κατηγορία «books»; Α2: Ναι έχουν δει το σχετικό menu και γνωρίζουν πως επιλέγουν από την επιλογή «books» από το menu. Ε3: Μπορούν οι χρήστες από την ανάδραση (feedback) του συστήματος να αντιληφθούν αν η ενέργεια τους υπήρξε επιτυχής ή όχι; Α3: Ναι το σύστημα εμφανίζει τη σχετική φόρμα αναζήτησης. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Παράδειγμα: Εύρεση ενός βιβλίου από το Amazon (ΙΙ)
Βήμα 2: Συμπλήρωση της φόρμας αναζήτησης Ε1: Ξέρουν οι χρήστες τι να κάνουν; Α1: Ναι η φόρμα έχει τη μορφή της αντίστοιχης έντυπης φόρμας και οι χρήστες γνωρίζουν ότι πρέπει να την συμπληρώσουν Ε2: Ξέρουν οι χρήστες πως θα συμπληρώσουν τη φόρμα; Α2: Όχι δεν είναι συνηθισμένοι στη συμπλήρωση φορμών αναζήτησης. Επίσης οι χρήστες δεν μπορούν να κατανοήσουν ότι οι προσυμπληρωμένες (default) τιμές χρησιμοποιούνται για να προφυλάξουν από λανθασμένες απαντήσεις γιατί τέτοιες τιμές δεν υπάρχουν σε έντυπες φόρμες Ε3: Μπορούν οι χρήστες από την ανάδραση (feedback) του συστήματος να αντιληφθούν αν η ενέργεια τους υπήρξε επιτυχής ή όχι; Α3: Ναι η ορθή συμπλήρωση της φόρμας οδηγεί στα αποτελέσματα της αναζήτησης και ιδανικά στο βιβλίο που αναζητείται 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Αξιολόγηση Διαδραστικών Συστημάτων Μέρος Β’

Κατηγορίες Μεθόδων Αξιολόγησης
Αναλυτικές τεχνικές: στο εργαστήριο χωρίς συμμετοχή χρηστών – αξιολόγηση από έμπειρους επιστήμονες του χώρου (expert reviews) Γνωστικό περιδιάβασμα (Cognitive Walkthrough) Ανάλυση πληκτρολογήσεων (Keystroke Level Model) Ευρετική αξιολόγηση (Heuristic Evaluation) Πειραματικές τεχνικές: στο εργαστήριο με χρήστες Μέτρηση απόδοσης χρηστών (usability testing) Πρωτόκολλο ομιλούντων υποκειμένων (thinking aloud protocol) Καταγραφή ενεργειών υποκειμένων (user logging) Διερευνητικές τεχνικές: στο πεδίο με χρήστες Παρατήρηση χρηστών (user observation) Ομαδική αξιολόγηση (field studies – multiple users) Συνεντεύξεις με χρήστες (semi-structured interviews) Συμπλήρωση ερωτηματολογίων (questionnaires) 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Πειραματική Αξιολόγηση
Το μέγεθος δείγματος πρέπει να είναι επαρκώς μεγάλο για να είναι αντιπροσωπευτικό του πληθυσμού των χρηστών. Η πειραματική αξιολόγηση χειρίζεται και μετρά μεταβλητές: Ανεξάρτητες (πλήθος επιλογών στα μενού, το στυλ της διεπιφάνειας, η σχεδίαση των εικονιδίων κλπ) Εξαρτημένες (ταχύτητα επιλογής μιας εντολής, αριθμός σφαλμάτων κλπ) Υπόθεση: μια αλλαγή στην τιμή της ανεξάρτητης μεταβλ. θα προκαλέσει μια συγκεκριμένη αλλαγή στην εξαρτώμενη μεταβλητή. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Μέθοδοι Πειραματικής Αξιολόγησης
Πειραματική ελεγχόμενη χρήση του συστήματος Κλασσική τεχνική αξιολόγησης λογισμικού που παρέχει ποσοτικές μετρήσεις της απόδοσης του συστήματος όταν οι χρήστες εκτελούν προκαθορισμένες εργασίες. Πρωτόκολλα καταγραφής των σχολίων και της συμπεριφοράς των χρηστών. Πρωτόκολλο ομιλούντων υποκειμένων (think aloud protocol) 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Πειραματική ελεγχόμενη χρήση του συστήματος
Κλασσική τεχνική που παρέχει ποσοτικές μετρήσεις της απόδοσης του συστήματος όταν οι χρήστες εκτελούν προκαθορισμένες εργασίες. Οι μετρήσεις γίνονται σε εργαστήρια, σε συνθήκες που προσομοιάζουν τις συνθήκες πραγματικής λειτουργίας. Τα ποσοτικά δεδομένα είναι χρήσιμα όταν ελέγχουμε απόδοση συστήματος συγκριτικά με κάποιο άλλο στόχο απόδοσης. Τα πειράματα μπορούν να συνδυάζονται με ποιοτικού χαρακτήρα μετρήσεις και παρατηρήσεις συνεντεύξεις ή ερωτηματολόγια. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Πρωτόκολλο ομιλούντων υποκειμένων
Η έμφαση δίνεται στην αποτελεσματικότητα του συστήματος και την ικανοποίηση του χρήστη. Οι χρήστες εκφράζουν μεγαλόφωνα τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους καθώς αλληλεπιδρούν με το σύστημα. Οι ενέργειες και οι σκέψεις του χρήστη καταγράφονται και στην συνέχεια αναλύονται. Η μέθοδος απαιτεί λίγους πόρους και έχει αποδειχθεί πολύ αποτελεσματική. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Πρωτόκολλο ομιλούντων υποκειμένων…
Πλεονεκτήματα: Ο αξιολογητής συνάγει συμπεράσματα για το νοητικό μοντέλο του χρήστη. Αν η ακολουθία ενεργειών του χρήστη είναι διαφορετική από την αναμενόμενη για την εκτέλεση του έργου, συνάγεται ότι το σύστημα δεν είναι αρκετά σαφές. Γίνεται η καταγραφή της ορολογίας που ο χρήστης χρησιμοποιεί, ώστε να ελεγχθεί αν αυτή είναι σε αντιστοιχία με αυτή που έχει χρησιμοποιηθεί στα εγχειρίδια και στη διεπιφάνεια του συστήματος. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Πρωτόκολλο ομιλούντων υποκειμένων…
Μειονεκτήματα: Η μεγαλόφωνη έκφραση σκέψεων ίσως διαταράσσει τη συγκέντρωση του χρήστη, π.χ. μαθητής μικρής ηλικίας που προσπαθεί να λύσει ένα δύσκολο πρόβλημα. Είναι δύσκολο σε πεπειραμένους χρήστες να εκφράσουν όλες τις σκέψεις τους αφού έχουν αυτοματοποιήσει πολλές ενέργειες τους, 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Πρωτόκολλο ομιλούντων υποκειμένων- Μέθοδοι καταγραφής ενεργειών
Σημειώσεις αξιολογητή. Λιγότερο δαπανηρή μέθοδος Ηχογράφηση υποκειμένων. Χρήσιμη σε πρωτόκολλα της κατηγορίας "ομιλούντων υποκειμένων". Βιντεοσκόπηση υποκειμένων. Απώλεια λεπτομέρειας, όπως εκφράσεις προσώπου κλπ, που καταγράφονται μόνο με κοντινότερη λήψη. Ανάγκη συγχρονισμού με εικόνα από την οθόνη. Καταγραφή συμβάντων στον υπολογιστή (computer logging): Καταγραφή σε επίπεδο πληκτρολόγησης. Υλικό μεγάλου όγκου, οπότε η ανάλυση τους είναι ιδιαίτερα επίπονη διαδικασία. Καταγραφή συμβάντων από τους χρήστες (user logging) υποκειμενικού χαρακτήρα. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Διερευνητικές μέθοδοι
Αποσκοπούν στην διερεύνηση των χαρακτηριστικών ευχρηστίας του συστήματος μέσω καταγραφής των απόψεων του χρήστη. Γίνονται στον φυσικό χώρο. Δεν απαιτούν ειδικό εξοπλισμό. Εφαρμόζονται σαν τεχνικές συμπερασματικής αξιολόγησης (το προϊόν είναι σε προχωρημένη φάση). Κυριότερες Μέθοδοι: Συνεντεύξεις χρηστών Συμπλήρωση ερωτηματολογίων Παρατηρήσεις πεδίου 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Συνεντεύξεις χρηστών Άμεση επαφή του χρήστη με τον αξιολογητή.
Πλεονεκτήματα: ευελιξία (π.χ. το επίπεδο των ερωτήσεων μπορεί να αλλάζει ανάλογα με την περίπτωση) δυνατότητα καταγραφής λεπτομερώς απόψεων χρηστών έναντι του συστήματος Μειονεκτήματα: εγγενής δυσκολία ανάλυσης και σύγκρισης του υλικού και η συνεπαγωγή γενικών συμπερασμάτων Αδυναμία να συνάγει κάποιος ποσοτικά συμπεράσματα. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Ερωτηματολόγια Η ευκρίνεια στη διατύπωση των ερωτήσεων είναι βασικό χαρακτηριστικό των ερωτηματολογίων. Πλεονεκτήματα: η διαχείριση ερωτηματολογίων και η συναγωγή συμπερασμάτων είναι πολύ πιο εύκολη από ότι στις συνεντεύξεις. Μειονεκτήματα: Σε αντίθεση με τη συνέντευξη, λιγότερο ευέλικτα, αφού οι ερωτήσεις είναι καταγραμμένες και δεν μπορούν να αλλάξουν κατά περίπτωση. Υποκειμενικότητα-αρνητική ψυχολογία αντίδρασης 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Χαρακτηριστικά Ερωτηματολογίων
Να αποτελείται από ερωτήσεις Βάθος: η απάντηση σε κάθε ερώτηση να δίνει αρκετές πληροφορίες. Πληρότητα: Το σύνολο των ερωτήσεων πρέπει να δίνει αρκετές πληροφορίες για όλους τους στόχους της αξιολόγησης. Ανεξαρτησία: Κάθε διαφορετική απάντηση πρέπει να δίνει διαφορετικό είδος πληροφοριών. Ισορροπία: Το σύνολο των ερωτήσεων πρέπει να καλύπτει ισοδύναμα όλα τα θέματα που θέλουμε να καλύψουμε. Απλότητα: Τα ερωτηματολόγια πρέπει να είναι απλά και κατανοητά. Ευκρίνεια: Οι ερωτήσεις πρέπει να είναι ευκρινείς και όπου χρειάζεται να δίνονται εξηγήσεις για την σημασία των απαντήσεων. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Παρατήρηση πεδίου Παρατήρηση των χρηστών στο φυσικό χώρο στον οποίο επιτελούν το έργο τους. Πλεονεκτήματα: μεγαλύτερη φυσικότητα ενεργειών του χρήστη, εντονότερο το ομαδικό πνεύμα στη δράση του, αφού βρίσκεται σε γνωστό τόπο με γνωστά μέλη ομάδας. Μειονεκτήματα: λιγότερη ποσοτική καταγραφή ενεργειών, πιθανόν οι συνθήκες καταγραφής να μην είναι απόλυτα ικανοποιητικές (θόρυβος). 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Επιλογή μεθόδου αξιολόγησης
Εργαστηριακές/επιτόπου μελέτες Εργαστηριακές: Ελεγχόμενος πειραματισμός – χάνουν φυσικότητα Επιτόπου: Φυσικό περιβάλλον - θόρυβος/ενοχλήσεις Υποκειμενική/αντικειμενική αξιολόγηση Υποκειμενικές: γνωστική περιήγηση, ομιλούντα υποκείμενα. Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι προδιαθέσεις/προκαταλήψεις του αξιολογητή. Αντικειμενικές: ελεγχόμενα πειράματα. Δεν επηρεάζονται από προκαταλήψεις. Δεν δίνουν τόσο λεπτομερή πληροφορία. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Επιλογή μεθόδου αξιολόγησης…
Ποιοτικές/ποσοτικές μετρήσεις Ποσοτικές: μπορούν να αναλυθούν εύκολα στατιστικά. Ποιοτικές: δύσκολη ανάλυση. Παρέχουν λεπτομέρειες που δεν μπορούν να αναπαρασταθούν με αριθμούς. Παρεχόμενες πληροφορίες Οι παρεχόμενες πληροφορίες μπορεί να διαφέρουν από χαμηλού επιπέδου (ποιά γραμματοσειρά είναι ευανάγνωστη;) μέχρι υψηλού επιπέδου (είναι εύχρηστο το σύστημα;). Χαμηλού επιπέδου: ελεγχόμενα πειράματα Υψηλού επιπέδου: ερωτηματολόγια/συνεντεύξεις Παρεμβολές Πόσο παρεμβάλλεται η μέθοδος αξιολόγησης στην συμπεριφορά του χρήστη; Πρέπει η παρουσία του αξιολογητή να είναι διακριτική. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Επιλογή μεθόδου αξιολόγησης…
Πόροι Εξοπλισμός, χρόνος, χρήματα, άνθρωποι Εμπειρία αξιολογητή Έμπειρος αξιολογητής: αναλυτικές μέθοδοι Πιο άπειρος αξιολογητής: ευρετικές μέθοδοι Περιβάλλον αξιολόγησης 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Αξιολόγηση Διαδραστικών Συστημάτων Μέρος Γ’ Heuristic Evaluation

Ευρετική αξιολόγηση Είναι υποκειμενική μέθοδος εξέτασης του συστήματος από ειδικούς ευχρηστίας Εξετάζεται κατά πόσο τηρούνται οι διάφοροι κανόνες και αρχές σχεδιασμού διαδραστικών συστημάτων γενικά αλλά και ειδικότερα όσον αφορά τη συγκεκριμένη εφαρμογή Μπορεί να εφαρμοστεί σε: Πρωτότυπα χαρτιού, Πρωτότυπα ενδιάμεσης πιστότητας Τελικό σύστημα Είναι γνωστή και ως επιθεώρηση ευχρηστίας (usability inspection) Όταν χρησιμοποιούνται έως 5 αξιολογητές ονομάζεται και «εκπτωτική αξιολόγηση» (discount evaluation).Η εμπειρία από τη χρήση της μεθόδου υποδεικνύει ότι 5 αξιολογητές μπορούν να εντοπίσουν κατά μέσο όρο το 75-80% των προβλημάτων ευχρηστίας που υπάρχουν στο σύστημα 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Ευρετική αξιολόγηση (ΙΙ)
Η μέθοδος αναπτύχθηκε από τον Jacob Nielsen στις αρχές της δεκαετίας του 90’. Ο Nielsen πρότεινε και δέκα γενικούς κανόνες (heuristics) για την αξιολόγηση διαδραστικών συστημάτων Οι κανόνες αυτοί προέκυψαν από την ανάλυση 249 προβλημάτων ευχρηστίας 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Ευρετική αξιολόγηση (ΙΙ)
Οι ευρετικοί κανόνες (κριτήρια) που πρότεινε ο Nielsen δεν αποτελούν πανάκεια Για αποτελεσματική αξιολόγηση οι κανόνες χρειάζεται να τροποποιηθούν ώστε να ανταποκρίνονται στη λογική της εφαρμογής που αξιολογείται Για την αξιολόγηση Website έχουν αναπτυχθεί άλλοι κανόνες Για την αξιολόγηση περιβαλλόντων συνεργασίας (cooperative environments) χρειάζονται διαφορετικοί ευρετικοί κανόνες Δεν έχουν αναπτυχθεί ακόμη ευρετικοί κανόνες για την αξιολόγηση κινητών και φορητών συσκευών (mobile devices, wearables), εικονικών κόσμων (virtual worlds), αλλά και για πολλά άλλα πεδία εφαρμογών. Οι αρχές και οι οδηγίες σχεδιασμού αποτελούν τη βάση για τη δημιουργία ευρετικών κανόνων για αξιολόγηση 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Μεθοδολογία Η αξιολόγηση με τη μέθοδο αυτή εστιάζεται σε δύο βασικά σημεία: Τη γενική σχεδίαση των οθονών του συστήματος. Τη ροή διαλόγων, μηνυμάτων και ενεργειών που απαιτούνται για να γίνει μια συγκεκριμένη διεργασία. Συμμετέχουν ένα μικρό σύνολο από αξιολογητές (5-10) οι οποίοι εξετάζουν τη διεπιφάνεια και την ταυτότητα των προβλημάτων Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει κάποιος παρατηρητής που καταγράφει τα σχόλια του αξιολογητή Οι αξιολογητές πρέπει να ενημερώνονται όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής του συστήματος Ποιοι είναι οι χρήστες, ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι που επιδιώκονται από τους χρήστες με τη χρήση του συστήματος και ποιοι στόχοι ευχρηστίας έχουν τεθεί. Είναι δυνατόν να ζητηθεί από τους αξιολογητές να δώσουν έμφαση σε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία χρηστών (π.χ. ευκαιριακούς χρήστες, φοιτητές, καθηγητές κλπ.) 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Μεθοδολογία (ΙΙ) Κάθε αξιολογητής έχει την ευχέρεια να επιλέξει τη μέθοδο αξιολόγησης (π.χ. κριτήρια) που επιθυμεί Οι αξιολογητές αξιολογούν το σύστημα ανεξάρτητα Χρειάζεται να εξετάσουν το σύστημα τουλάχιστον δύο φορές Πρώτο πέρασμα (First iteration) Αναζητούνται προβλήματα που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν αρχάριοι χρήστες Αναζητούνται προβλήματα σε σχέση με το νοητικό μοντέλο του συστήματος που οι σχεδιαστές προσπαθούν να δημιουργήσουν στους χρήστες Δεύτερο πέρασμα (Second iteration) Ελέγχονται οι πρωτεύοντες στόχοι των χρηστών, οι στόχοι ευχρηστίας που έχουν τεθεί, ευρυστικοί κανόνες και οδηγίες σχεδιασμού, και περιβαλλοντικές παράμετροι Οι παραπάνω έλεγχοι έχουν συνήθως τη μορφή «λίστας εκπλήρωσης» (checklits) 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Μεθοδολογία (ΙΙΙ) Τρίτο πέρασμα (Third iteration) –πραγματοποιείται εφόσον υπάρχει χρόνος Αναζητούνται τυχόν προβλήματα που δεν διαγνώστηκαν στα προηγούμενα περάσματα Σε κάθε στάδιο οι αξιολογητές μπορούν να ζητήσουν διευκρινίσεις για τη χρήση του συστήματος είτε: Εκ των προτέρων Εφόσον εντοπίσουν κάποιο πρόβλημα Η διαδικασία ολοκληρώνεται με σύσκεψη των αξιολογητών και δημιουργία κοινής λίστας με τα προβλήματα που εντοπίστηκαν και συνολική αξιολόγηση τους 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Αξιολόγηση σοβαρότητας προβλημάτων
Η αξιολόγηση των προβλημάτων ευχρηστίας που έχουν εντοπιστεί βασίζεται σε τέσσερις παράγοντες: Συχνότητα εμφάνισης του προβλήματος Ευκολία με την οποία ξεπερνιέται το πρόβλημα Κατά πόσο το πρόβλημα είναι on-off (εμφανίζεται απλά) ή επίμονο (persistent), δηλαδή απαιτεί την επίλυση του πριν αφήσει το χρήστη να προχωρήσει σε επόμενο βήμα. Τι επιπτώσεις έχει η εμφάνιση του προβλήματος στο χρήστη αλλά και το σύστημα 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Αξιολόγηση σοβαρότητας προβλημάτων
Η βαθμολόγηση της σοβαρότητας των προβλημάτων γίνεται με βάση την παρακάτω κλίμακα: 0 => Δεν συμφωνώ ότι αυτό είναι πρόβλημα ευχρηστίας 1 => Πρόβλημα αισθητικής: δεν απαιτείται να διορθωθεί εκτός αν υπάρχει διαθέσιμος χρόνος 2 => Μικρό πρόβλημα ευχρηστίας: η επίλυση του προβλήματος έχει μικρή προτεραιότητα 3 => Μεγάλο πρόβλημα ευχρηστίας: είναι σημαντικό να επιδιορθωθεί, η επίλυση του προβλήματος έχει μεγάλη προτεραιότητα 4 => Καταστροφικό όσον αφορά την ευχρηστία: είναι απολύτως απαραίτητο να διορθωθεί το πρόβλημα πριν την ολοκλήρωση του συστήματος 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Αποτέλεσμα αξιολόγησης
Το αποτέλεσμα της αξιολόγησης είναι μια αναφορά η οποία περιλαμβάνει: Συνοπτική περιγραφή του συστήματος, των βασικών χρηστών και των βασικών στόχων που οι χρήστες επιδιώκουν μέσω του συστήματος Περίληψη της μεθοδολογίας αξιολόγησης που ακολουθήθηκε Περιγραφή των προβλημάτων ευχρηστίας που εντοπίστηκαν: Περιγραφή του προβλήματος Ποιος (κατηγορία χρηστών) ενδέχεται να αντιμετωπίσει το πρόβλημα και πότε Διαδρομή (ενέργειες) που θα πρέπει να ακολουθηθεί για να εμφανιστεί το πρόβλημα Αριθμός αξιολογητών που εντόπισαν το πρόβλημα και αριθμός αυτών που συμφώνησαν ότι είναι όντως πρόβλημα Σοβαρότητα του προβλήματος Ιδέες σχεδίασης για την αντιμετώπιση του προβλήματος Καλά σημεία ευχρηστίας στο σύστημα 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Στατιστικά στοιχεία Συνολικά κάθε σύνοδος αξιολόγησης διαρκεί περίπου 2-3 ώρες 30 λεπτά αφήνονται για την ενημέρωση των αξιολογητών για το σύστημα και τους χρήστες 5 αξιολογητές εντοπίζουν περίπου το 75% των προβλημάτων 10 αξιολογητές εντοπίζουν περίπου το 90% των προβλημάτων Είναι υποβοηθητικό η ομάδα αξιολόγησης να απαρτίζεται από συνδυασμό ειδικών ευχρηστίας (usability experts) και ειδικών αντικειμένου (subject matter experts) Είναι υποβοηθητικό η ομάδα αξιολόγησης να απαρτίζεται από ένα συνδυασμό νέων αλλά και παλαιών αξιολογητών (που συμμετείχαν και σε άλλες αξιολογήσεις του συστήματος σε προηγούμενο χρόνο) σε κάθε φάση σχεδίασης 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Πλεονεκτήματα Υπάρχουν ελάχιστα ηθικά και πρακτικά ζητήματα για να επιλυθούν με δεδομένο ότι δεν συμμετέχουν χρήστες Είναι μια μινιμαλιστική προσέγγιση (“minimalist” approach) Μερικές οδηγίες σχεδιασμού μπορούν να εντοπίσουν πολλά συνήθη προβλήματα ευχρηστίας Μπορεί να εφαρμοστεί με μικρή προσπάθεια και είναι εύκολο να την ενθυμηθούμε σε μελλοντικό στάδιο Είναι μια εκπτωτική αντιμετώπιση ευχρηστίας Δεν απαιτούνται τελικοί χρήστες του συστήματος Φτηνός και γρήγορος τρόπος επιθεώρησης του συστήματος Μπορεί να επιτελεστεί εκτός από ειδικούς ευχρηστίας και από τελικούς χρήστες ή ειδικούς αντικειμένου 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Μειονεκτήματα Δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε όλες τις περιπτώσεις οι γενικοί ευρετικοί κανόνες του Nielsen: Σε πολλά πεδία εμπειρικοί κανόνες είτε δεν υπάρχουν είτε βρίσκονται σε εμβρυακό στάδιο Η ανάπτυξη εμπειρικών κανόνων με πρακτική αξία είναι μια διαδικασία σχετικά επίπονη Ακόμα και όταν μπορούν να εφαρμοστούν οι κανόνες του Nielsen: Δεν είναι εφικτός ο μετασχηματισμός τους σε μορφή checklist Η εφαρμογή (χρήση) τους απαιτεί κάποια επιδεξιότητα και εμπειρία (πολλές φορές οι αξιολογητές χρειάζεται να εκπαιδευτούν έως και μία εβδομάδα) 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Μειονεκτήματα Σε αρκετές περιπτώσεις σημαντικά προβλήματα δεν γίνονται αντιληπτά με τη χρήση της μεθόδου αυτής Καλό είναι να συνδυάζεται και με άλλες μορφές αξιολόγησης Σε αρκετές περιπτώσεις τα τετριμμένα (μη σημαντικά) προβλήματα είναι αυτά που εντοπίζονται Μπορεί να είναι δύσκολο να βρεθούν κατάλληλοι ειδικοί για την αξιολόγηση Οι καλύτεροι αξιολογητές είναι αυτοί που εκτός από ειδικοί ευχρηστίας είναι και γνώστες του αντικειμένου της εφαρμογής αλλά και των τελικών χρηστών 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Τα 10 κριτήρια του Nielsen (1)
Ορατότητα της κατάστασης του συστήματος (Visibility of system status) Οι χρήστες ενημερώνονται από το σύστημα για το τι συμβαίνει; Η ανάδραση του συστήματος παρέχεται στο χρήστη σε εύλογο χρόνο; Συσχέτιση συστήματος και πραγματικού κόσμου (Match between system and real world) Είναι η γλώσσα η οποία χρησιμοποιείται στη διεπιφάνεια απλή; Οι λέξεις, οι φράσεις και οι έννοιες που χρησιμοποιούνται είναι οικείες στο χρήστη; Έλεγχος του συστήματος από το χρήστη (User control and freedom) Παρέχονται σαφής και εύκολες έξοδοι διαφυγής από σημεία στα οποία οι χρήστες βρέθηκαν χωρίς να το περιμένουν; 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Συνέπεια και τήρηση προτύπων (Consistency and standards) Παρόμοιες ή ίδιες δράσεις εκτελούνται με τον ίδιο τρόπο σε κάθε μέρος του συστήματος; Υποβοήθηση χρηστών στην αναγνώριση, διάγνωση και ανάνηψη από σφάλματα (Help users recognize, diagnose, recover from errors) Είναι τα μηνύματα λάθους υποβοηθητικά; Χρησιμοποιείται απλή γλώσσα για την περιγραφή των σφαλμάτων και δίνονται τρόποι επίλυσης τους; Σχεδιασμός για αποτροπή σφαλμάτων χρήστη (Error prevention) Είναι εύκολο να γίνουν λάθη; Αν ναι που και γιατί; 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Ελαχιστοποίηση του μνημονικού φορτίου (Recognition rather than recall) Είναι τα αντικείμενα, οι δυνατές δράσεις και οι διάφορες επιλογές διαρκώς ορατές στο χρήστη; Ευελιξία και αποδοτικότητα χρήσης (Flexibility and efficiency of use) Παρέχονται συντομεύσεις (shortcuts) έτσι ώστε οι έμπειροι χρήστες να διεκπεραιώνουν τις εργασίες τους πιο γρήγορα; Αποφυγή περιττών στοιχείων (Aesthetic and minimalist design) Παρέχεται αχρείαστη και μη απαραίτητη πληροφορία στο χρήστη; Επαρκής υποστήριξη - Βοήθεια και Εγχειρίδια (Help and documentation) Η βοήθεια που παρέχεται μπορεί να ακολουθηθεί ή αναζητηθεί εύκολα; 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Βοήθεια και Τεκμηρίωση

Χρησιμότητα της βοήθειας
Επειδή ο χρήστης θα έχει πάντα ανάγκη βοήθειας σε διάφορες χρονικές στιγμές, είναι σημαντικό να την ενσωματώσω στο σύστημά μου. Το είδος της βοήθειας εξαρτάται από Την εμπειρία και την εξοικείωση του χρήστη με το σύστημα Την εργασία που προσπαθεί να εκτελέσει 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Είδη βοήθειας Γρήγορη αναφορά Πλήρεις εξηγήσεις Διδακτικά βοηθήματα
Υπενθύμιση λειτουργίας εντολών και εργαλείων με τα οποία ο χρήστης είναι εξοικειωμένος σε βασικό επίπεδο. Πλήρεις εξηγήσεις Πλήρης επεξήγηση εντολών και εργαλείων για απαιτητικούς χρήστες, που θέλουν να κατανοήσουν απόλυτα την λειτουργία τους. Διδακτικά βοηθήματα Tutorials Βήμα προς βήμα οδηγίες με παραδείγματα. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Απαιτήσεις για την υποστήριξη του χρήστη
Διαθεσιμότητα Ο χρήστης πρέπει να μπορεί να προσπελάσει την βοήθεια ανά πάσα στιγμή. Ιδανικά η βοήθεια πρέπει να μπορεί να λειτουργεί ταυτόχρονα με οποιαδήποτε άλλη εφαρμογή. Ακρίβεια και πληρότητα Σημαντικό η βοήθεια να ανταποκρίνεται στην πραγματική συμπεριφορά του συστήματος (επικίνδυνο λόγω διαφορετικών εκδόσεων της ίδιας εφαρμογής κλπ) Συνέπεια Η ηλεκτρονική βοήθεια πρέπει να είναι συνεπής με την έντυπη (ως προς το περιεχόμενο, την ορολογία, το στυλ) 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Απαιτήσεις για την υποστήριξη του χρήστη (συνέχεια)
Ευελιξία Δεν πρέπει να εμφανίζεται σε όλες τις περιπτώσεις το ίδιο μήνυμα! Πρέπει η βοήθεια να προσαρμόζεται σε κάθε πρόβλημα και ιδανικά σε κάθε χρήστη. Ευέλικτη πρόσβαση (χάρτης πλοήγησης) Διακριτικότητα Δεν πρέπει η κανονική ροή εργασίας του χρήστη να εμποδίζεται από την βοήθεια. Αντοχή Ο χρήστης πρέπει να μπορεί να έχει την δυνατότητα να λάβει βοήθεια σε οποιαδήποτε στιγμή την χρειάζεται. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Στυλ βοήθειας Βοήθεια για εντολές
Το σύστημα παρουσιάζει μια οθόνη πληροφοριών με την περιγραφή της συγκεκριμένης εντολής 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Στυλ βοήθειας Βοήθεια σχετική με τα συμφραζόμενα
Βοήθεια σχετική με την παρούσα κατάσταση του συστήματος (την παρούσα εργασία του χρήστη On-line διδακτικά βοηθήματα Με online tutorials o χρήστης μπορεί να πειραματιστεί με την χρήση του συστήματος σε ελεγχόμενο περιβάλλον, με παραδείγματα κλπ 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Προσαρμόσιμα συστήματα βοήθειας
Οι χρήστες παρουσιάζουν Διαφορετικό επίπεδο εμπειρίας με ένα συγκεκριμένο σύστημα Διαφορετικό επίπεδο γνώσεων Διαφορετική ικανότητα μάθησης Τα προσαρμόσιμα συστήματα βοήθειας προσαρμόζουν την βοήθεια που παρέχουν ανάλογα με τον χρήστη που την ζητάει. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Προσαρμόσιμα συστήματα βοήθειας (συνέχεια)
Τα ΠΣΒ παρακολουθούν τις κινήσεις του χρήστη και φτιάχνουν ένα μοντέλο για αυτόν. Το μοντέλο αυτό βασίζεται στις ικανότητες του χρήστη, την εμπειρία και τις προτιμήσεις του. Η βοήθεια που παρέχεται προσαρμόζεται στο επίπεδο εμπειρίας του χρήστη. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Προσαρμόσιμα συστήματα βοήθειας (συνέχεια)
Μοντελοποίηση του χρήστη Μη προσαρμόσιμο διαδραστικό σύστημα Όλοι οι χρήστες θεωρούνται ίδιοι (τυπικός χρήστης) Ευπροσάρμοστο διαδραστικό σύστημα Ο χρήστης παρέχει ρητά ένα μοντέλο του εαυτού του Προσαρμόσιμο διαδραστικό σύστημα Το ίδιο το σύστημα δημιουργεί ένα μοντέλο για τον χρήστη. 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Μέθοδοι αυτόματης κατασκευής μοντέλου χρήστη
Ποσοτικοποίηση της εμπειρίας του χρήστη Ο χρήστης κατατάσσεται αρχικά σε ένα προκαθορισμένο επίπεδο εμπειρίας. Κάθε δραστηριότητά του βαθμολογείται. Μόλις ξεπεραστεί ένα όριο βαθμολογίας, ο χρήστης προβιβάζεται σε ανώτερο επίπεδο. Στερεότυπα Κατασκευάζονται συγκεκριμένες κατηγορίες χρηστών (στερεότυπα). Τα στερεότυπα μπορεί να είναι απλά (έμπειροι/ άπειροι χρήστες) ή να λαμβάνουν υπόψιν τους περισσότερα χαρακτηριστικά. Μοντέλα επικάλυψης Παράγεται ένα εξιδανικευμένο μοντέλο (έμπειρου χρήστη) και η συμπεριφορά κάθε χρήστη συγκρίνεται με αυτό. Θετικό: έχω σημείο αναφοράς (βέλτιστης συμπεριφοράς) 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Θέματα στην σχεδίαση συστημάτων βοήθειας
Πώς θα ζητείται η βοήθεια; Η βοήθεια θα είναι Ένα κουμπί; (άμεσα προσπελάσιμο, αλλά μπορεί οι πληροφορίες που παρέχει να είναι ακατάλληλες) Μια εντολή; (προαπαιτεί γνώση) Μια ξεχωριστή εφαρμογή; (μπορεί να παρεμποδίζει) Πώς θα παρουσιάζεται η βοήθεια; Σαν νέο παράθυρο; Σαν ολόκληρη οθόνη; Στην γραμμή εντολής Άνοιγμα εγχειριδίου γραμμή-προς-γραμμή; 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

Θέματα στην σχεδίαση συστημάτων βοήθειας
Χρησιμοποιώ σαφή και οικεία γλώσσα για την συγγραφή της βοήθειας. Χρησιμοποιώ εκπαιδευτική γλώσσα (περιγράφω το πώς χρησιμοποιείται το σύστημα και όχι το σύστημα καθεαυτό) Στο υλικό τεκμηρίωσης φροντίζω να αποτελείται από μικρά αποσπάσματα κειμένου να έχει λογική δομή: αρχικά παρέχεται μια σύνοψη από βασικές πληροφορίες και στην συνέχεια, αν ζητηθούν, δίνονται πιο λεπτομερείς πληροφορίες. Η βοήθεια θα πρέπει να είναι ευέλικτη/ επεκτάσιμη/ γρήγορη Τα δεδομένα βοήθειας θα είναι οργανωμένα Σε ένα αρχείο; Σε ιεραρχία αρχείων; Σε βάση δεδομένων; 29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

29/10/2013 Τμήμα Πληροφορικής

ΕΠΛ 435: Αλληλεπίδραση Ανθρώπου Υπολογιστή

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Παρουσίαση με θέμα: "ΕΠΛ 435: Αλληλεπίδραση Ανθρώπου Υπολογιστή"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Σχετικά με το έργο

Σχόλια

Είσοδος

Σύνδεση μέσω των κοινωνικών δικτύων:

ΕΠΛ 435: Αλληλεπίδραση Ανθρώπου Υπολογιστή

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Παρουσίαση με θέμα: "ΕΠΛ 435: Αλληλεπίδραση Ανθρώπου Υπολογιστή"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Σχετικά με το έργο

Σχόλια