Η καταγωγή της μορφολογίας του αντικειμενικού κόσμου. - Ο άνθρωπος σαν άτομο τείνει να βλέπει πρώτα από όλα τα προβλήματα της ζωής, που αντιλαμβάνεται.

Παρουσίαση με θέμα: "Η καταγωγή της μορφολογίας του αντικειμενικού κόσμου. - Ο άνθρωπος σαν άτομο τείνει να βλέπει πρώτα από όλα τα προβλήματα της ζωής, που αντιλαμβάνεται."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Η καταγωγή της μορφολογίας του αντικειμενικού κόσμου. - Ο άνθρωπος σαν άτομο τείνει να βλέπει πρώτα από όλα τα προβλήματα της ζωής, που αντιλαμβάνεται και αντιμετωπίζει καθημερινά. Το άτομο με τους ιδιαίτερους προβληματισμούς του είναι φυσικά μόνο ένα πολύ μικρό μέρος του συνόλου που το ονομάζουμε κοινωνία. Κάθε μερική παρατήρηση, όπως αυτή του design, εξηγείται πολύ καλύτερα όταν την εξελίξουμε μέσα από την κοινωνική της σχέση. -Ζούμε σε ένα σύνθετο κοινωνικό σύστημα του οποίου η βάση είναι το άθροισμα πολλών ανθρώπων και των σχέσεων τους. Το άτομο είναι το ενεργό ων που επηρεάζει και διαμορφώνει το περιβάλλον του μέσω της δράσης του. Αυτό μπορεί να γίνει συνειδητά με συγκεκριμένο στόχο, αλλά και ασυνείδητα λόγω επιρροής συναισθηματικών, η ενστικτωδών παραγόντων.

2 Σαν μέρος του συστήματος ο άνθρωπος έχει μάθει ότι μπορεί να επιβιώσει καλύτερα σε συνεργασία με τους άλλους. Αυτός είναι ο λόγος που αναζητούμε την άμεση η έμμεση επαφή. Σ` αυτήν την απλή μορφή κοινωνικής συμπεριφοράς εμφανίζονται δύο τάσεις σχέσεων: α) Οι ανθρώπινες σχέσεις (γλώσσα, μιμική, χειρονομική). β) Οι σχέσεις με τα αντικείμενα. Οι άμεσες ανθρώπινες σχέσεις είναι αντικείμενο της ψυχολογίας και κοινωνιολογίας (π.χ. Πληροφόρηση, επικοινωνία, διενέργεια (intreraction), κοινωνική αντίληψη ). Οι έμμεσες ανθρώπινες σχέσεις ανήκουν στον τομέα της αισθητικής αντίληψης, της ψυχολογίας της μορφολογίας, της σημειωτικής (σήματα, σύμβολα, χρώματα κλπ).

3 -Αφού ο άνθρωπος λοιπόν επηρεάζει και διαμορφώνει το περιβάλλον του, πια είναι τα κίνητρα του για να κάνει πράξη; Οτιδήποτε ζει και επιβιώνει (κάθε οργανισμός) έχει τις ίδιες ανάγκες. Τις ανάγκες του είδους του. Ανάγκες εμφανίζονται συνήθως με την μορφή της έντασης και διαταραχής, που οδηγούν τα όντα σε αντιδράσεις με σκοπό (π.χ. προσέγγιση, φυγή). Ανάγκες προκαλούν την αίσθηση ανεπάρκειας και έλλειψης, που συνυπάρχει με τον πόθο να εξαλειφτεί (πείνα, κρύο, απειλή κλπ). Στόχος είναι λοιπόν να επαναφέρουμε την κατάσταση ηρεμίας και της ισορροπίας. Η ικανοποίηση των αναγκών είναι το αρχικό κίνητρο της ανθρώπινης δράσης.

4 Συνωνυμικά μιλάμε και για επιθυμίες, απαιτήσεις, λαχτάρες, πόθους που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε επιδιώξεις. Σε αντίθεση με τις ανάγκες δεν προέρχονται οι επιδιώξεις από έλλειψη, αλλά εμφανίζονται αυθόρμητα σαν ακολουθία από μια παράσταση η ιδέα ενός αντικειμένου του πόθου μας. Σχέση ανθρώπου προς άνθρωπο. Αναπτήρας= αντικείμενο επικοινωνίας

5 . Λύσεις αναγκών.

6 Μέσω της χρήσης αντικειμένων καταφέρνουμε να ικανοποιήσουμε ανάγκες: 1) Με την προσωπική δραστηριότητα για εφαρμογή. 2) Με την χρήση του αποτελέσματος, 3) Με την κάλυψη και ικανοποίηση της ανάγκης. Λόγου έλλειψης από ειδικά όργανα (σώματος) αναγκάστηκε κάποτε ο άνθρωπος να μετατρέψει φυσικές καταστάσεις για να επιζήσει. Εφηύρε εργαλεία που συμπληρώνουν η ενισχύουν τις φυσικές του ικανότητες για να κατακτήσει το περιβάλλον του και να επιζήσει. Η παραγωγή από αντικείμενα που καλύπτουν ανάγκες είναι σήμερα φυσικά βιομηχανική και καλύπτει μαζικές ανάγκες. Ο industrial-designer παίρνει σε μεγάλο βαθμό μέρος στην εξέλιξη αυτών των προϊόντων.Στις ψηλά εξελιγμένες βιομηχανικές κοινωνίες στόχος όλων των δραστηριοτήτων είναι η αύξηση της οικονομικής ανάπτυξης και του βιοτικού επιπέδου. Η κάλυψη των αναγκών παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο σαν κινητήρια δύναμη.

7 Εργασία- Δημιουργία αντικειμένων. Εργασία = Είναι η πορεία της εφαρμογής μιας ιδέας και η μετατροπή της από κάλυψη αναγκών σε χρηστικό αντικείμενο. Για τις ανάγκες του ο άνθρωπος, στην πορεία της παραγωγικής εργασίας, δεν υποτάσσει και κατακτάει την φύση απλά, αλλά προσπαθεί να την ανακαλύψει και να την γνωρίσει. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργεί κάτι το πολύ εξαιρετικό, το καινούργιο που τον διαφοροποιεί από τα άλλα ζώα.(Δημιουργία). Δημιουργεί έναν τεχνητό κόσμο, και προβάλει την ανθρώπινη δύναμη του, την μετατρέπει σε αντικειμενική μορφή. Η αναγνώριση μιας ανάγκης, η ιδέα για την κάλυψη και η μεταφορά της σε αντικείμενο είναι η ταυτότητα του ανθρώπου.

8 Αντικείμενα - Ικανοποίηση αναγκών Οι περισσότερες ανάγκες των ανθρώπων καλύπτονται μέσω της χρήσης των αντικειμένων. Ο τρόπος: Ο άνθρωπος-χρήστης βιώνει (ζει) τις λειτουργίες των αντικειμένων σαν αξίες χρήσης στην εφαρμογή τους (το πρόβλημα του λύνεται). Ανάλογα με τις ποικίλες ανάγκες οδηγεί η πραγματοποίηση ιδεών σε πολύ διαφορετικά αντικείμενα. Μπορούμε να τα χωρίσουμε σε τέσσερις κατηγoρίες: α) Φυσικά αντικείμενα, χωρίς ανθρώπινη επέμβαση. β) Τροποποιημένη φύση (κήπος, χωράφι, φυτεμένο δάσος κλπ) γ) Αντικείμενα τέχνης. δ) Χρηστικά αντικείμενα.

9

10 Φυσικά αντικείμενα. Ο Georgi Borisowski (Form/Uniform) λέει ότι: η φύση είναι σαν μια κοσμική βιομηχανία που δημιουργεί προϊοντα μαζικής παραγωγής: Πουλιά, πεταλούδες, δέντρα, έντομα κλπ. ασταμάτητα και χωρίς ανθρώπινη επιρροή. Μπορούμε να πούμε ότι η μαζική παραγωγή είναι αρχή της φύσης. Ο άνθρωπος σαν μέρος της φύσης μπορεί να έχει παθητική θέση, δηλαδή δεν επεμβαίνει στην φύση, δεν την αλλάζει, αλλά προσαρμόζεται ανάλογα με το περιβάλλον του. Ή αντίστροφα και αυτό αφορά εμάς άμεσα, επεμβαίνει ενεργά. Μετατρέπει την φύση ανάλογα με τις ανάγκες του.

11

12

13 Και οι δύο μορφές αυτές είναι σημαντικές, για την φυσική και την ψυχική επιβίωση μας. Για την φυσική επιβίωση χρειαζόμαστε την μετατροπή της φύσης σε αντικείμενα για να καλύψουμε τις ανάγκες μας. Για την ψυχική επιβίωση και για βασικές φυσικές ανάγκες όπως νερό, οξυγόνο κλπ. Χρειαζόμαστε την φύση όπως είναι, σε παρθένα μορφή.

14 Τροποποιημένη φύση. Στην αλλαγή της φύσης προς το αντικείμενο παρουσιάζονται συχνά αντικείμενα που η άξια τους δεν μας είναι πάντα συνειδητή. Ο σανός είναι το πέρασμα από χόρτο σε ζωοτροφή, μέσω της δραστηριότητας του αγρότη. Ανήκει στις μικρές επεμβάσεις στην φύση. Για μας έχει αισθητική άξια, για τον αγρότη είναι κάλυψη ανάγκης.

15 Αντικείμενα τέχνης (εικαστικά). Τα αντικείμενα τέχνης μπορούμε να πούμε ότι είναι μια ιδιαίτερη μορφή υλοποιημένης πληροφόρησης. Το ιδιαίτερο είναι ότι όλες οι πληροφορίες του αντικειμένου μας γίνονται συγχρόνως γνωστές. Το άθροισμα αισθητικών στοιχείων δηλαδή φόρμα, χρώμα, υλικό, επιφάνεια κλπ. χρησιμεύουν στον παρατηρητή για να αντιληφτεί το περιεχόμενο, το νόημα, όλα την ίδια στιγμή. Σε αντίθεση η γλώσσα ή η γραφή χρειάζεται την συζήτηση και μας μεταδίδεται μερικώς. Πρέπει να ακούσουμε ή να διαβάσουμε κομμάτι προς κομμάτι τις πληροφορίες και να τις συγκεντρώσουμε σε ένα σύνολο για να τις καταλάβουμε. Με την άμεση παροχή του συνόλου των πληροφοριών στο έργο τέχνης, είμαστε σε θέση να παρουσιάσουμε πολύπλοκες σχέσεις σε συμπυκνωμένη μορφή.

16

17

18

19 Μια άλλη παρατήρηση της τέχνης είναι ότι η αισθητική της δομή μπορεί να είναι και η μόνη πληροφορία του έργου. Το περιεχόμενο αυτό τότε το ζούμε άμεσα συναισθηματικά. Η αισθητική διάσταση βρίσκεται στην μέγιστη μορφή της και καλύπτει τις αισθητικές μας ανάγκες αποκλειστικά. Υπάρχουν θεωρίες της διαχώρισης αντικειμένων τέχνης σε και σε. Τον διαχωρισμό τέτοιου είδους τον θεωρώ λάθος. Κάθε έργο τέχνης είναι συγχρόνως και χρηστικό αντικείμενο. Το μεταχειριζόμαστε οπτικά για να καλύψουμε και να ικανοποιήσουμε τις αισθητικές μας ανάγκες. Η ικανοποίηση της αισθητικής ανάγκης απλά δεν είναι ανάγκη υπαρξιακή, είναι όμως σημαντική για την ψυχική μας υγειά.

20 Χρηστικά αντικείμενα. Ορισμός: Χρηστικά αντικείμενα είναι υλοποιημένες ιδέες για την κατάργηση αναγκών. Η κατάργηση γίνεται αντιληπτή την στιγμή της χρήσης, όπου ο χρηστής βιώνει τις λειτουργίες του αντικειμένου. Επειδή ο industrial-designer παίρνει μέρος στην πραγματοποίηση αυτού του είδους ιδεών, θα ασχοληθούμε με αυτήν την κατηγόρια αντικειμένων.Του άμεσού μας περιβάλλοντος.

21 Κύκλος διακίνησης προϊόντος. Επιχείρηση παραγωγή Σχεδιασμός Ind. designer Εξέλιξη προϊόντος Σχεδιασμός προϊόντος= α)Σχεδιασμός λειτουργιών β)Σχεδιασμός σχέσης προϊόντος\ χειριστή Διάθεση προϊόντος στην αγορά (Industrial product) Αγοραστής Χρήστης Χρήση προϊόντος Πληροφόρηση, εμπειρία, βίωμα των λειτουργιών= Ικανοποίηση των αναγκών μέσω χρήσης. Βλάβη, φθορά,καταστροφή, χρήμα Τιμή

22 Βιομηχανικά προϊοντα. Ορισμός: Είναι αντικείμενα για την κάλυψη αναγκών πολλών ανθρώπων, και έχουν την ίδια μορφή. Η διαλεκτική:Ο σημαντικότερος λόγος παραγωγής προϊόντων είναι η πώληση και το κέρδος. Αντίθετα ο αγοραστής θέλει άψογη χρήση για την ικανοποίηση των αναγκών του, και αυτός είναι ο λόγος που δίνει το χρήμα του και αγοράζει το προϊόν. Όσο πιο σημαντική γίνεται η φθηνή κατασκευή, τόσο χαμηλή γίνεται η παρατήρηση κοινωνικών παραγόντων. Όταν ο τρόπος παραγωγής και το υλικό γίνουν οι καθοριστικοί παράγοντες για αποκλειστικά οικονομικούς λόγους, έχουμε συνήθως το φαινόμενο της αντιπάθειας του χρήστη.

23 Τα αντικείμενα μεγάλης μαζικής παραγωγής τείνουν να μην έχουν ταυτότητα για τις ατομικιστικές και ψυχικές ανάγκες του αγοραστή. Εδώ είναι ο τόπος αναφοράς του industrial designer.Η λύση του προβλήματος είναι πολύπλοκη, όπως και η μορφή οργάνωσης της βιομηχανίας από την μια, και η απρόβλεπτη συμπεριφορά του αγοραστικού κοινού από την άλλη.

24

25 Όταν διάσημοι προσπαθούν να εκφράσουν, τι σημαίνει design. Sullivan: Form follows function. Εποχή του 60 :Το Design είναι η πολιτιστική υποχρέωση της βιομηχανίας. Σλόγκαν του 70: Το Design είναι η προσπάθεια, να κάνουμε το περιβάλλον μας (την γη) λίγο πιο κατοικίσιμο. C. Obers : Το Design είναι η τέχνη που γίνεται χρήσιμη. Dieter Rahms: Καλό design είναι το λίγο design. Luigi Colani: Design είναι το σημείο επαφής ανθρώπου και μηχανής. Σλόγκαν της Grundig: Το design είναι τέχνη που δημιουργεί καινούργιες αξίες.

26 Ένας δικηγόρος ειδικός για πατέντες : Product design είναι η μορφοποίηση προϊόντων που αντιλαμβανόμαστε πρώτα οπτικά και μετά με το υπόλοιπο σώμα, απτικά, ακουστικά. κλπ. Μιλάμε λιγότερο για λειτουργία και τεχνική ποιότητα, και περισσότερο για την εξωτερική παρουσία που αγγίζει την αισθητική αντίληψη του χείριστη του αντικειμένου. Το design δεν είναι αυτοσκοπός όπως ένα έργο τέχνης. Εχει μια ιδιότητα ακολουθίας των χρηστικών προϊόντων, και για αυτόν ακριβώς τον λόγο έχει την υποχρέωση να σέβεται την χρηστικότητα τους.

27 John A.Walker: Ο βιομηχανικός σχεδιαστής είναι ένας τεχνίτης ειδικός για οπτική επίδραση. Bernd Löbach : Industrial-design είναι το προτσές της προσαρμογής βιομηχανικών προϊόντων, ανάλογα με τις φυσικές και ψυχικές ανάγκες των χείριστων τους. Siegfied Maser : Design είναι εξουσία. Rat für Formgebung: Design είναι ο κριτικός τρόπος σκέψης με την μορφή της κοινωνίας του σήμερα και του αύριο. John A. Walker: Όλοι οι άνθρωποι είναι designers. Philippe Starck:Design για όλους είναι εφικτό. Design από όλους όμως καθόλου.

28 Στον αγγλοσαξονικό χώρο designer είναι και ο μηχανολόγος,και ο εφευρέτης,και ο σχεδιαστής. Εννοούμε ότι το design είναι η εξέλιξη καινούργιων η η βελτίωση παρόντων προϊόντων. Rido Busse (designer): Design είναι όλη η διαδικασία από την ιδέα μέχρι το προϊόν. (productdevelopment).

29 Θέσεις (Δάνου Παπαδόπουλου). §Design είναι επικοινωνία. Στο design βρίσκουν τα αντικείμενα την αισθησιακή τους έκφραση. §Design είναι αίσθηση.Η συναισθηματική §γέφυρα προς τον χειριστή. §Design είναι νοημοσύνη. Αποκαλύπτει δομή, λειτουργία και χρήση του αντικειμένου. 2.

30 §Design είναι καινοτομία. Βάζει ερωτηματικά, επεκτείνει τον ορίζοντα, ξεπερνώντας τα συμβατικά όρια. §Design είναι διαφορά. Συχνά ο μόνος τρόπος απόκτησης κύρους στην αγορά,γιατί πολλά προϊόντα μοιάζουν.

31 §Design είναι στόχος. Είναι στρατηγικός παράγοντας των εταιριών και προϋποθέτει την στενή συνεργασία όλων των συμμέτοχων στο έργο. §Design είναι ταυτότητα. Είναι έκφραση πολιτισμού, οξύνει το προφίλ, και δείχνει τις αξίες και την πρόοδο των επιχειρήσεων. §Design είναι αφοσίωση και υποχρέωση προς το αντικείμενο.

32 Κριτήρια του design: 1.Λειτουργία της τεχνικής. 2.Λειτουργία της παραγωγής. 3.Λειτουργία της εργονομίας. 4. Λειτουργία της αισθητικής. Πιο συγκεκριμένα: 1.Λειτουργία της ασφαλούς τεχνικής. 2.Λειτουργία της οικονομικής παραγωγής. 3.Λειτουργία της αυτό-εξηγούμενης εργονομίας. 4. Λειτουργία της αισθητικής του κοινού στο οποίο απευθυνόμαστε.

33 Λειτουργία της ασφαλούς τεχνικής. Τεχνική = Μελέτη και σχεδιασμός + ενέργεια + υλικό. Κάθε προϊόν περιέχει φυσικές και χημικές λειτουργίες, η και τα δυο, άσχετα αν είναι πιάτο η μαχαίρι, βάζο, φορέας ενέργειας (μπαταρία, γεννήτρια) η αεροπλάνο. Οι διάφορες λειτουργίες όμως μπορεί να έχουν ανάλογα με το προϊόν πολύ μεγάλες διαφορές στις απαιτήσεις λειτουργίας και στην πολυπλοκότητα του (komplex). Το λειτουργικό πρόβλημα του βάζου και του πιάτου λύνεται με λίγα μαθήματα αγγειοπλαστικής. Το αεροπλάνο όμως απαιτεί γνώσεις πολλών ειδικών: Μηχανολόγων,αεροναυπηγών, ειδικών για ελαφρά υλικά, πλαστική ύλη, ηλεκτρική ενέργεια, υδραυλική, μεταλλουργική, φυσική, αεροδυναμική ακόμα και οικολογία (καυσαέρια, recycling).

34

35 Λειτουργία της οικονομικής παραγωγής. Η ερώτηση για τον τρόπο παραγωγής (για πολλούς ίσως παράξενο) ανήκει στα πρώτα προβλήματα που πρέπει να απαντηθούν. Το design πρέπει φυσικά να εξασφαλίσει το χαμηλό κόστος παραγωγής για έναν πολύ απλό λόγο: Το προϊόν πρέπει να είναι ανταγωνίσιμο και προσιτό και η οποιαδήποτε σκέψη αυτού του είδους ξεκινάει ήδη με τον πρώτο σχεδιασμό του προϊόντος. Η λειτουργία παραγωγής ευθύνεται για την ελάχιστη δυνατή επιβάρυνση του περιβάλλοντος αρχικά και αργότερα για την ανακύκλωση των υλικών. Ένας πρωτοπόρος τρόπος παραγωγής εξασφαλίζει πλεονεκτήματα στον ανταγωνισμό της αγοράς. Πριν οκτώ χρόνια ένας πελάτης μου ζητούσε για ένα σύστημα προϊόντων του video-postproduktion, λύση για την παραγωγή πλαισίων και εξαρτημάτων που με καλούπια για πλαστικά υλικά ήταν ασύμφορα.

36 Για πέντε προϊοντα χρειάζονταν πέντε διαφορετικά καλούπια, το κάθε ένα άξιας περίπου 30.000 μάρκων. Δηλαδή ένα σύνολο γύρω στα 150.000 μάρκα. Η δική μας πρόταση παραγωγής, σαν συνέπεια πρότασης του design,στοίχισε 16.000 μάρκα επειδή χρειάστηκε μόνο ένα καλούπι αλουμινίου. Η κατασκευή και η συναρμολόγηση του προϊόντος απλοποιήθηκε επίσης στο ελάχιστο. Το αποτέλεσμα : Το προϊόν κατασκευάστηκε με 40% μικρότερο κόστος.

37 Λειτουργία της αυτoεξηγούμενης εργονομίας. Η εργονομία εξετάζει τον χώρο επαφής του χειριστή με το αντικείμενο. Εξασφαλίζει με τον ελάχιστο δυνατό τρόπο την εξήγηση και άψογη εκτέλεση της λειτουργίας, και φυσικά τον τρόπο ακινητοποίησης. Η εργονομία προσπαθεί να συνδέσει την μορφή με την κατασκευή με ιδανικό τρόπο, δηλαδή το εργαλείο να εξηγεί οπτικά αναμφίβολα πως λειτουργεί ήδη με την φόρμα του. Οι διάφορες κινήσεις μιας θέσης αυτοκινήτου με στόχο την προσαρμογή της θέσης στο ανάλογο ύψος του οδηγού και ο τρόπος χρήσης των διάφορων οργάνων τυφλά, είναι από τα λαμπρά παραδείγματα καλής εργονομίας.

38 Λειτουργία της αισθητικής του κοινού που απευθυνόμαστε (target-group). Η λέξη αισθητική είναι η πρώτη λέξη που που συνδέουμε με την λέξη design. Ο κόσμος γενικά μεταφράζει το design με διακόσμηση των αντικειμένων, φαντάζεται προκαθορισμένα προϊοντα σε όλες τις λειτουργίες της τεχνικής, της εργονομίας κλπ, που τα δίνουν οι παραγωγοί στους designers για να τα ομορφαίνουν λίγο και να τα πακετάρουν με κάποιο γούστο. Ακριβώς αυτό δεν είναι. Αισθητική είναι η δύναμη που προκαλεί αισθήματα. Αισθήματα που προέρχονται από την αντίληψη μας, τις εμπειρίες, και την φαντασία μας. Αισθήματα μπορούν να είναι θετικά και αρνητικά. Τα λαμβάνουμε από τον εαυτό μας η από άλλους, όπως επίσης τα μεταφέρουμε σε άλλους.

39 Σε φυσιολογική μορφή τα αισθήματα είναι χρονικά περιορισμένα. Με φυσιολογικά εννοούμε π.χ. την αύξηση και την πτώση της αδρεναλίνης. Η αισθητική των προϊόντων είναι η κατασκευασμένη και σχεδιασμένη αισθητική από ανθρώπους για αντικείμενα. Π.χ μια ζωγραφιά, ένα γλυπτό, ένα διήγημα, θεατρικό έργο, η ένα ανέκδοτο,ένα βιομηχανικά κατασκευασμένο μαζικό προϊόν. Το γεγονός ότι ένα ηλιοβασίλεμα μια πέτρα ή ένα τοπίο μας φαίνονται ωραία είναι σύμπτωση ανατροφή και συνήθεια. Δηλαδή η φύση δεν το έχει προβλέψει έτσι. Την αισθητική των αντικειμένων την αντιλαμβανόμαστε φυσικά με τις αισθήσεις μας. Αισθητήρες φωτός και χρώματος = οπτικοί Αισθητήρες πίεσης = ακουστικοί Αισθητήρες πίεσης και θερμοκρασίας = απτικοί Αισθητήρες μορίων = οσφρητικοί, γευστικοί.

40 Η αισθητική γίνεται αντιληπτή πρώτα από όλα μέσω εμπειρίας και φαντασίας. Η μυρωδιά δεν θα μας έλεγε τίποτα αν δεν ξέραμε εμπειρικά την μυρωδιά και την γεύση αυτήν. Με την αισθητική των προϊόντων ο designer είναι σε θέση να δώσει στο προϊόν την ιδιότητα και τα χαρακτηριστικά που ζητούνται. Σοβαρότητα, νεανικότητα, ακρίβεια, ανθεκτικότητα, αθλητικότητα, βαρύτητα, ελαφρότητα, κλπ. Μπορεί να του δώσει και συγγένεια, να το κάνει μέλος ενός προγράμματος, σειράς ή συστήματος, αλλά και τρόπο ζωής (lifestyle).

41 Οι άνθρωποι χρειάζονται την αισθητική για την παραγωγή απόλαυσης και ε υχαρίστησης (ηδονής) και μάλιστα ανάλογα με το απευθυνόμενο κοινό. Ενεργούμε με την θετική και την αρνητική αισθητική, παρακινώντας εμάς ή τους άλλους (motivation). Τα κίνητρα είναι υποσχέσεις ευχαρίστησης ή δυσαρέσκειας. Υπόσχεση δυσαρέσκειας είναι η απειλή. Επειδή κάθε μας πράξη πάντα κατά κάποιο τρόπο έχει κίνητρα, βασίζεται η ζωή μας σε δυο πράγματα: α) Αποφυγή της δυσαρέσκειας. β) Μεγιστοποίηση της απόλαυσης.

42 Μπορούμε να μετρήσουμε σε μια κλίμακα ξεκινώντας από το μηδέν (την αναισθησία) που είναι ατομική υπόθεση το πως θα προσδιοριστεί. Σκάλα απόλαυσης. +4 Ευφορία +3 Ικανοποίηση +2 Χαρά +1 Αρέσκεια -1 Δυσαρέσκεια -2 Φόβος -3 Τρόμος -4 Πανικός Το αισθητικό μηδέν διαφέρει αρκετά όταν δούμε τι βρίσκουν οι γονείς ωραίο ή άσκημο, και τι τα παιδιά τους, οι νέοι σε σχέση με τους ηλικιωμένους, οι υγιείς ή οι άρρωστοι, οι άντρες ή οι γυναίκες, οι Έλληνες η οι Ιάπωνες. Προσωπικό, αισθητικό μηδεν

43

44

45

46

47 Ομάδες ανθρώπων επίσης οριοθετούν το μηδέν τους και συνεννοούνται ανάλογα: Παίζουν tennis, αρέσουν κάποιον μουσικό η αγοράζουν το ίδιο κιτς. Το πόσο δυνατή είναι η αισθητική ενέργεια, φαίνεται στο γεγονός ότι το τελευταίο κριτήριο είναι πάντα απαραίτητα το αισθητικό. Σε δύο όμοια σε όλα τα κριτήρια προϊοντα, θα αγοραστεί αυτό που είναι πιο ελκυστικό και πιο ωραίο. Δηλαδή...επειδή είναι πιο ωραία (ος), μυρίζει καλύτερα,μιλάει πιο ευχάριστα, μιλάει με αρμοδιότητα και ευφυΐα κλπ. Η αντίστροφα, είναι αδέξιος (α), προκαλεί οίκτο, αηδία η απέχθεια. Και με αρνητική αισθητική μπορούμε να φτάσουμε στον στόχο μας. Αν η λειτουργία της αισθητικής λοιπόν είναι η παραγωγή ευχαρίστησης η δυσαρέσκειας, τότε πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι αυτή η δύναμη ελαττώνεται και καταναλώνεται.

48 Φαίνεται πολύ καλά σε αντικείμενα μόδας, σε βιομηχανικά προϊοντα η στην αρχιτεκτονική. Σε λουλούδια της μόδας, χρώματα και αρώματα της μόδας, ακόμα και σε σκύλους, και αυτοί κάποτε γίνονται demode`,και ένα ανέκδοτο που ακούμε για τρίτη φορά δεν μας προκαλεί πια το γέλιο. Υπάρχουν όμως αντικείμενα (αμφορέας, έπιπλα παλιά, πίνακες γλυπτά, βιβλία) που δύσκολα η καθόλου δεν χάνουν την αισθητική τους άξια και λειτουργία. Μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι η αισθητική που δεν καταναλώνεται, είναι κάτι το εξαιρετικό.Μπορούμε να το πούμε τέχνη; Ίσως.

49 Η αισθητική του προϊόντος εξαρτάται πάντα από την ικανότητα του designer, όταν φανταστεί κανείς ότι μέσω αυτής πρέπει να μεταδώσει στον αγοραστή την καινοτομική άξια του προϊόντος. Δηλαδή τον πυρήνα, τον νεωτερισμό του. Όσο μικρότερο είναι το ποσοστό των άλλων κριτηρίων (παραγωγή, κατασκευή, εργονομία), τόσο κυριαρχικός (dominant), είναι ο ρόλος της αισθητικής. Η αισθητική απόδοση ενός βάζου θα είναι το αποφασιστικό στοιχείο για την επιτυχία του στην αγορά. Η πώληση ενός έλικα πλοίου (προπέλα) δεν θα εξαρτηθεί καθόλου από την αισθητική της άξια (φυσικά είναι πανέμορφη) αλλά αποκλειστικά από την τεχνική της λειτουργία. Παραδείγματα: Βάζο Ηλεκτρ. Σκούπα Λειτουργία κατασκευής 2 4 << παραγωγής 3 3 << εργονομίας 1 3 << αισθητικής 6 2

50

51

52

53 Άλλο παράδειγμα. Αυτοκίνητο μικρό. Λειτουργία κατασκευής 2 << παραγωγής 5 << εργονομίας 3 << αισθητικής 2 Αυτοκίνητο μέσης << κατασκευής 3 ποιότητας << παραγωγής 3 << εργονομίας 3 << αισθητικής 3 Αυτοκίνητο πολυτελείας << κατασκευής 5 << παραγωγής 2 << εργονομίας 3 << αισθητικής 6

54 Το πόσο σύνθετη είναι η δουλεία του designer φαίνεται τώρα καλύτερα. Δεν είμαστε λοιπόν το κερασάκι της τούρτας μόνο, αλλά και ένα μεγάλο κομμάτι της. Δεν κάνουμε διακόσμηση προϊόντων,κάνουμε εξέλιξη. Μια για πάντα (από μένα). Design είναι όλος ο δρόμος, από την ιδέα ως το προϊόν,την φθορά,την καταστροφή του και την ανακύκλωση.

55 Status quo. Ο εικοστός αιώνας μπορούμε να πούμε ότι είναι ο αιώνας του design. Η επαγγελματική έννοια της λέξης design του περασμένου αιώνα περνάει σήμερα σε μια άλλη εποχή. Το design του μόνο ωραίου και αισθητικού είναι κατά ένα μέρος συνυπεύθυνο για τρία υπάρχοντα προβλήματα: 1) Design και οικολογία. (Το αφύσικο των αντικειμένων). 2) Design και άνθρωπος. (Η απανθρωπιά των αντικειμένων). 3) Design και το νόημα του. (Για ποιον σκοπό όλα αυτά;)

56 Η σχέση με την οικολογία. Ο περιορισμός των προϊόντων στο αισθητικό σημείο, μπορεί να ασκημαίνει την φύση παρά πολύ, μπορεί ακόμα και να την καταστρέψει. Η σημαντικότερη λέξη λέγεται ρύπανση. Στο παρελθόν όταν λέγαμε καλή φόρμα (μορφή) εννοούσαμε το αντικείμενο που μετά την φθορά του το πετάγαμε. Σήμερα μαθαίνουν οι designers ότι η καλή φόρμα δεν είναι πια αντικείμενο, αλλά μια κατάσταση σε φάση εξέλιξης, που ξεκινάει από το πριν (κατασκευή) και φτάνει στο μετά (διάθεση απόβλητων), ανακύκλωση. Όταν ένα προϊόν δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα μας λύνει, είναι άχρηστο. (Το πρόβλημα της διάθεσης των ατομικών απόβλητων μέχρι σήμερα δεν έχει λυθεί). Στην Ευρώπη η μακροζωία των προϊόντων βραβεύεται με το Ecology Design Award.

57 Design και ο άνθρωπος. Τα τεχνικά προϊοντα γίνονται διαρκώς πιο πολύπλοκα. Χωρίς οδηγίες χρήσης για ένα κινητό τηλέφωνο, παραμένουν το 60% των λειτουργιών αχρησιμοποίητες. Απαράδεκτο! Οι designers σήμερα μαθαίνουν ότι τα αντικείμενα πρέπει να σχεδιάζονται ευνόητα (πιο κατανοητά), για να υπηρετούν τους χρηστές τους και όχι αντίστροφα.

58 Design και το νόημα του. Λέγεται ότι σήμερα, κάθε πέντε χρόνια η γνώση διπλασιάζεται (με πια παράμετρο;). Η ποικιλία των τεχνικών εφευρέσεων είναι τεράστια. Συχνά δεν ξέρουμε αν και σε τι τις χρησιμοποιούμε. Έχουμε αυτοκίνητο, walkman, βιντεοκάμερα...αλλά τα χρειαζόμαστε πραγματικά; Το σημερινό αυτοκίνητο δεν έχει λάθη. Το αυτοκίνητο είναι το λάθος. Το κάθε τρύπημα ενός σφυροτρύπανου, στατιστικά στοιχίζει (στην Γερμανία) 3.500 δρχ. και το τρυπάνι περίπου 10.000. Οι designers μαθαίνουν ότι πέρα από την φόρμα, πρέπει να αποδείξουν το όφελος, με την σύλληψη της ιδέας ήδη.

59 Οι μελλοντικές προσδοκίες. Το ωραίο design ήταν τελικά απλά θέμα γούστου, χωρίς καμία ευθύνη και υποχρέωση. Οι ερωτήσεις της οικολογίας, της κατανόησης και του νοήματος θα πρέπει να απαντηθούν.Όχι επειδή το θέλουν οι designers αλλά διότι θα το απαιτήσει η κοινωνική πραγματικότητα.