Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες

Παρουσίαση με θέμα: "Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες
Ένας βασικός πυλώνας της εκπαιδευτικής και ερευνητικής διαδικασίας ή μια δαπανηρή και αδιάφορη υπηρεσία; Μερσίνη Μορελέλη-Κακούρη Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης Αντιπρόεδρος ΣΕΑΒ

2 Ερωτήματα Διοικήσεων Γιατί να χρηματοδοτούνται πλέον οι ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες όπως στο παρελθόν, όταν σήμερα ψηφιοποιούνται συλλογές σημαντικών και μεγάλων βιβλιοθηκών από Google, project Gutenberg … διατίθεται υλικό στο Διαδίκτυο, 24/7 συγγραφείς «ανεβάζουν» αρχεία στον Ιστό, χωρίς επιπλέον κόστος για το χρήστη υπάρχουν περιοδικές εκδόσεις ανοιχτής πρόσβασης

3 Βιβλιοθήκες στην προ ΕΠΕΑΕΚ εποχή
προσωπικό συλλέγει, οργανώνει και διατηρεί υλικό, δηλ. παίζει έναν παθητικό ρόλο βιβλιοθηκονόμοι απλοί διεκπεραιωτές καθηγητές με δικούς τους διαύλους επιστημονικής επικοινωνίας και ενημέρωσης επιλογή ηγεσίας βιβλιοθήκης με κριτήρια αρχαιότητας διοίκηση που βλέπει τη βιβλιοθήκη ως μια υπολειτουργούσα, δαπανηρή αποθήκη

4 Οφέλη και διδάγματα από ΕΠΕΑΕΚ
επιστημονική οργάνωση εξειδικευμένο προσωπικό κτίρια τεχνολογική υποδομή ηλεκτρονικές υπηρεσίες συνεχής εκπαίδευση και επιμόρφωση εκδοτική δραστηριότητα

5 Βιβλιοθήκη Α.Τ.Ε.Ι-Θ. Προ 1996 εποχή 1996 – 2008
Επιστημονικό προσωπικό Δικτύωση Όχι Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές Όχι Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Όχι Οργάνωση υλικού Υποτυπώδης Κατάλογος Δελτιοκατάλογος 1996 – 2008 Επιστημονικό προσωπικό Δικτύωση Ναι Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες Ναι Οργάνωση υλικού Πλήρης Κατάλογος OPAC

6 Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών
εξαιρετικά σημαντική καινοτομία στο χώρο πρώτη φορά σχεδιασμός και δράση σε κεντρικό επίπεδο μεγάλη εξοικονόμηση και ορθολογικότερη αξιοποίηση πόρων δυνατή πρόσβαση όλης της ακαδημαϊκής κοινότητας σε ψηφιακό υλικό και υπηρεσίες

7 Βιβλιοθήκες ΤΕΙ και υλικό τους, 1996
Πληθυσμός Τίτλοι Ο/Α Ηλεκτρονικές περιοδικών Πηγές Αθήνας Όχι Όχι Ηρακλείου Όχι Όχι Θεσ/νίκης Ναι Ναι Καβάλας Όχι Όχι Κοζάνης Όχι Όχι Λαμίας Όχι Όχι Όχι Λάρισας Όχι Όχι Μεσολογγίου Όχι Όχι Παρ.Άρτας Όχι Όχι Όχι Πάτρας Όχι Όχι Πειραιά Όχι Όχι Σερρών Όχι Όχι Χαλκίδας Όχι Όχι Όχι

8 Τίτλοι περιοδικών στους οποίους έχουν η-πρόσβαση ΟΛΑ τα μέλη του Σ. Ε
Τίτλοι περιοδικών στους οποίους έχουν η-πρόσβαση ΟΛΑ τα μέλη του Σ.Ε.Α.Β

9 Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών
παροχή βελτιωμένων υπηρεσιών υποστήριξης εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου ΑΕΙ … γενικότερη βελτίωση ίδιας εκπαιδευτικής και ερευνητικής διαδικασίας συμμετοχή σε αναπτυξιακά, εκπαιδευτικά, ερευνητικά προγράμματα για διατήρηση βιβλιοθηκών σε αιχμή επιστημονικής ενημέρωσης

10 Μελλοντικός ρόλος ΣΕΑΒ
συλλογική φωνή/έκφραση χώρου σύμβουλος πολιτείας για σχετικά θέματα εκστρατείες για θέματα αιχμής εξεύρεση πόρων από άλλες πηγές, π.χ. δωρεές ομάδες εμπειρογνωμόνων

11 Σύνοδος Διευθυντών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών
Σύνοδος Διευθυντών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών ρόλος συμπληρωματικός προς ΣΕΑΒ ηγετικός ως προς ανάπτυξη χώρου όραμα για ανάπτυξη βιβλιοθηκών προώθηση αναζήτησης και διαλόγου συνεργασία με τμήματα Βιβλιοθηκονομίας για προγράμματα σπουδών εισηγείται σε ΣΕΑΒ

12 Council on Library and Information Resources

13 CILIP και OCLC "Meeting the Challenge of the Digital Library"
Κεντρικό θέμα ο τρόπος που τα ψηφιακά μέσα επηρεάζουν τις Βιβλιοθήκες στη Μ. Β., καθώς και οι προκλήσεις και ευκαιρίες που δημιουργούνται Ενότητες: εικονική πληροφοριακή εργασία η-βιβλία ψηφιοποίηση και διατήρηση υλικού

14 Association of College and Research Libraries
@your library toolkit for academic and research libraries messages, ideas, and strategies for promoting the value of our libraries and librarians in the 21st century

15 Προβλήματα λόγω ανάπτυξης
είμασταν έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τις αλλαγές που συντελέστηκαν; ξεπερνούν σε όγκο και ρυθμούς το συνήθη ρυθμό αλλαγών που αναμένονται στον εργασιακό χώρο έντονη ανάγκη για περαιτέρω αλλαγές, για να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά νέες απαιτήσεις και συνθήκες

16 Αλλαγές που απαιτούνται
αλλαγές στη νοοτροπία αλλαγές στους ρυθμούς εργασίας αλλαγές στον τρόπο ανταπόκρισης σε νέες απαιτήσεις προσαρμογή σε νέες συνθήκες συνεχής επέκταση και ανάπτυξη δυνατοτήτων βιβλιοθήκης ώστε να δημιουργεί το μέλλον της

17 Αλλαγές που απαιτούνται
Οργανωτικές αλλαγές σε βιβλιοθήκες σύγχρονα και επαρκή οργανογράμματα εξειδικευμένες προδιαγραφές θέσεων εξειδικευμένες προκηρύξεις αποφυγή απαράδεκτων παραδειγμάτων πλήρωσης, διευθυντικών ειδικά, θέσεων

18 Ρόλος βιβλιοθηκών εργοδότες
ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης παράγουν πεπερασμένα προϊόντα απαιτούνται ανεξάρτητα και σκεπτόμενα άτομα, με μεταφερόμενες δεξιότητες, που θα μπορούν να αντιμετωπίσουν περίπλοκες καταστάσεις να δραστηριοποιηθούν σε ποικίλα περιβάλλοντα να κινηθούν μέσα σε κυκεώνα πληροφοριών με στόχο τη διαμόρφωση και ανάπτυξη ενός προσωπικού οράματος να εφαρμόσουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους στις νέες συνθήκες

19 Κριτική σκέψη Πολλοί [διδάσκοντες] επικεντρώνονται περισσότερο στην παράθεση δεδομένων και θεματικού περιεχομένου και λιγότερο στην ανάπτυξη και καλλιέργεια μεθοδολογικών και αναλυτικών δεξιοτήτων. Με το σημερινό, στην πραγματικότητα ανεξέλεγκτο και συνεχώς αυξανόμενο όγκο πληροφοριών στους περισσότερους θεματικούς τομείς, είναι πλέον καιρός οι φοιτητές να επιστρέψουν στην πιο σημαντική πλευρά της μάθησης: την απόκτηση κριτικής σκέψης για τη σωστή χρήση της διαθέσιμης πληροφορίας (Εugene Engeldinger)

20 Κριτική σκέψη Για να αναπτύξει κριτική σκέψη και να αποκτήσει πραγματική εκπαίδευση ένας φοιτητής χρειάζεται τις θεματικές γνώσεις του επιστημονικού του πεδίου που αποκτώνται στην τάξη δεξιότητες για να επικαιροποιεί τις γνώσεις του με νέες πληροφορίες την ικανότητα να αξιολογεί αυτές τις νέες πληροφορίες

21 Ρόλος βιβλιοθηκών Όχι προσπάθεια για μεταρρύθμιση εκπαίδευσης στο σύνολό της Δεν μπορούν μόνες τους να επιβάλλουν εκπαιδευτικά μοντέλα που προϋποθέτουν χρήση και αξιοποίηση της Διδάσκουσας Βιβλιοθήκης Συνεργασία με εκπαιδευτική κοινότητα

22 Ρόλος βιβλιοθηκών Διερεύνηση και εντοπισμός τρόπων με τους
Διερεύνηση και εντοπισμός τρόπων με τους οποίους οι βιβλιοθήκες μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά στην εκπαιδευτική διαδικασία Συμφωνία ότι: αλλαγή εκπαιδευτικής διαδικασίας απαραίτητη ανάγκη για εξοικείωση φοιτητών με βιβλιογραφία τομέα τους υποχρεωτική εκπόνηση εργασιών, καθ’ όλη τη διάρκεια φοίτησής τους

23 Διδάσκουσα Βιβλιοθήκη
Η Βιβλιοθήκη αποτελεί την «καρδιά του ιδρύματος» που εξυπηρετεί Οι βιβλιοθηκονόμοι είναι εταίροι του ΔΕΠ ως μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, γιατί διαθέτουν σημαντικές πηγές, διαθέτουν τεχνογνωσία, άρα έχουν τη δυνατότητα να συν-εισφέρουν στη διδακτική και ερευνητική αποστολή του ιδρύματος

24 Διδάσκουσα Βιβλιοθήκη
απαιτούνται για την εφαρμογή της: προσεκτικός σχεδιασμός ευελιξία αγαστή και παραγωγική συνεργασία μεταξύ διοίκησης ιδρύματος εκπαιδευτικού προσωπικού ηγεσίας βιβλιοθήκης και προσωπικού βιβλιοθήκης

25 Επιφυλάξεις για Διδάσκουσα Βιβλιοθήκη
Επιφυλάξεις για Διδάσκουσα Βιβλιοθήκη αμφισβήτηση ικανότητας βιβλιοθηκονόμων για αποτελεσματική λειτουργία σε τέτοιο περιβάλλον απροθυμία εκπαιδευτικού προσωπικού να τους αποδεχθεί ως συναδέλφους αντίρρηση για εμπλοκή βιβλιοθηκονόμων στη λήψη αποφάσεων και συμμετοχή σε εκπαιδευτική διαδικασία έλλειμμα ενημέρωσης βιβλιοθηκονόμων για ανάγκες εκπαιδευτικής και ερευνητικής διαδικασίας

26 Εκπαιδευτική τεχνολογία
η χρήση της, για προπτυχιακούς φοιτητές, διευκολύνει τη μάθηση και αυξάνει τη συμμετοχή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία αυξάνει την αλληλεπίδραση μεταξύ φοιτητών και μεταξύ φοιτητών και ΔΕΠ

27 Εκπαιδευτική τεχνολογία
Βοηθάει σε: παροχή γρήγορης ανατροφοδότησης δυνατότητα εξατομίκευσης ως προς ρυθμό και εστίαση μάθησης διευκόλυνση συνεργατικής μάθησης ξεπέρασμα περιορισμών χρόνου και χώρου, με παροχή ασύγχρονων ευκαιριών σε φοιτητές παροχή επίκαιρης πληροφόρησης δυνατότητες για εξάσκηση ενσωμάτωση διαδραστικών ασκήσεων

28 Έρευνα λόγων μη χρήσης εκπαιδευτικής τεχνολογίας
Δε τη χρησιμοποιούν γιατί: χρονοβόρα η προετοιμασία του υλικού προβληματική η τεχνική υποστήριξη αβέβαιη η ζωντανή σύνδεση (δυσκολίες στη χρήση και αξιοποίησή της)

29 Στήριξη Διδακτικού Προσωπικού
για αντιμετώπιση αλλαγών στην ερευνητική και εκπαιδευτική διαδικασία που προκύπτουν από χρήση εκπαιδευτικής και ψηφιακής τεχνολογίας ανάγκη εκπαίδευσης διδακτικού προσωπικού, για χρήση νέων τεχνολογιών

30 Ηλεκτρονικό Μαθησιακό Σύστημα http://blackboard.lib.teithe.gr
Έναρξη: Αύγουστος 2006 Στόχοι: υποστήριξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας οργάνωση και παροχή ηλεκτρονικών μαθημάτων Προσωπικό: 1 βιβλιοθηκονόμος 1 πληροφορικός Προσέγγιση: μελέτη βιβλιογραφίας αξιοποίηση εμπειρίας τμήματος Πληροφορικής ΑΤΕΙ-Θ διαμόρφωση πολιτικής προετοιμασία ενημερωτικού υλικού προώθηση - ενημέρωση Ε.Π. και φοιτητών συλλογή στοιχείων και ενεργοποίηση μαθημάτων (274) Δυσκολίες: ανταπόκριση και συμμετοχή Ε.Π. Εξέλιξη: αξιοποίηση λειτουργιών πραγματικού χρόνου (virtual classroom) ενσωμάτωση προσαρτημάτων εκπαιδευτικού υλικού (course cartridges)

31 Φοιτητές και ανάκτηση πληροφοριών
Οι φοιτητές του ΑΤΕΙΘ αντιμετωπίζουν δυσκολίες: στον προσδιορισμό των πληροφοριακών τους αναγκών στην σύνταξη ή/και στην ανάγνωση βιβλιογραφικών αναφορών στην αναζήτηση πληροφοριών στη διαχείριση της ανακτώμενης πληροφορίας Επισημαίνονται προφορικά Τεκμηριώνονται ερευνητικά

32 Online πρόγραμμα πληροφοριακού γραμματισμού http://orion.lib.teithe.gr
Προσωπικό: 1 βιβλιοθηκονόμος 1 πληροφορικός Αποτελέσματα: πρόγραμμα πληροφοριακού γραμματισμού Εξέλιξη: πιστοποίηση πληροφοριακού γραμματισμού φοιτητών εμπλουτισμός συστήματος με ενότητα για έμπειρους χρήστες Έναρξη: Ιούνιος 2006 Στόχοι: online εκπαίδευση χρηστών στην αναζήτηση πληροφοριών και τη συγγραφή εργασίας Προσέγγιση: μελέτη σχετικής βιβλιογραφίας επιλογή και μελέτη προγραμμάτων πληροφοριακού γραμματισμού μελέτη, σχεδιασμός και ανάπτυξη συστήματος πιλοτική εφαρμογή

33 Πρωτοβουλία Ανοιχτής Πρόσβασης Open Access Initiative
«Η ανοιχτή πρόσβαση είναι η ελεύθερη online πρόσβαση σε ψηφιακό υλικό» Στα τεκμήρια Ανοιχτής Πρόσβασης περιλαμβάνονται πρωτότυπα αποτελέσματα επιστημονικής έρευνας πρωτογενή δεδομένα και μεταδεδομένα ψηφιακές αναπαραστάσεις γραφικού υλικού και ακαδημαϊκό υλικό πολυμεσικών εφαρμογών

34 Ενέργειες σε επίπεδο ιδρύματος
Εξασφάλιση σωστής διαχείρισης και μακρόχρονης διατήρησης της ακαδημαϊκής παραγωγής, άρα ίδρυση Ιδρυματικών Καταθετηρίων Ενεργή δέσμευση και συμμετοχή ερευνητών (που παράγουν επιστημονική γνώση) των ίδιων των ιδρυμάτων που καλούνται να διαφυλάξουν την πολιτιστική κληρονομιά

35 Ενέργειες σε επίπεδο ιδρύματος
Υπογραφή Διακήρυξης του Βερολίνου BerlinDeclaration_en.pdf Απόφαση Επιτροπής Ερευνών για υποχρεωτική κατάθεση αποτελεσμάτων χρηματοδοτούμενης έρευνας σε Ιδρυματικό Καταθετήριο

36 Ενιαία εθνική πολιτική για την ανάπτυξη Ιδρυματικών Καταθετηρίων
Στόχος στήριξη βιβλιοθηκών για αναβάθμιση υπηρεσιών σε τομέα επιστημονικής πληροφόρησης ώθηση προς ενεργή συμμετοχή σε νέο παράδειγμα επιστημονικής επικοινωνίας Διαδικασία έρευνα εθνικών και διεθνών πρωτοβουλιών σε τομέα θέσπιση κανόνων και πολιτικών, σε εθνικό επίπεδο

37 Πρωτοβουλία για Πιστοποίηση Ελληνικών Ιδρυματικών Καταθετηρίων Βιβλιοθήκη, ΑΤΕΙ-Θ
Κανόνες και πολιτικές σχετικά με: υπηρεσίες που προσφέρονται πολιτικές που κρίνεται απαραίτητο να αναπτυχθούν υπηρεσίες υποστήριξης προς τους συγγραφείς νομικές πληροφορίες που σχετίζονται με θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας

38 Πρωτοβουλία για Πιστοποίηση Ελληνικών Ιδρυματικών Καταθετηρίων Βιβλιοθήκη, ΑΤΕΙ-Θ
θέματα ασφάλειας του συστήματος ευρετηρίαση και μεταδεδομένα στατιστικά στοιχεία χρήσης μακροπρόθεσμη διαθεσιμότητα των τεκμηρίων πλαίσιο διαλειτουργικότητας που πρέπει να διασφαλιστεί

39 Συμπεράσματα προσωπικό με αυξημένα προσόντα και σωστή διοικητική εξάρτηση, στενή συνεργασία με ΕΠ στροφή προς την πολλαπλή βιβλιογραφία και τη χρήση πολλαπλών διδακτικών βοηθημάτων και εργαλείων ένταξη στα προγράμματα σπουδών μαθημάτων πληροφοριακού γραμματισμού χρήση/προώθηση νέων εκδοτικών μεθόδων για κάλυψη κενών βιβλιογραφίας στα ελληνικά συνεργατική ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού και ψηφιακής βιβλιοθήκης πηγών πληροφόρησης για προπτυχιακούς φοιτητές

40 Ρόλος Βιβλιοθήκης Βασικός στόχος
αποδοχή και καθιέρωση βιβλιοθήκης ως απαραίτητου παράγοντα και συντελεστή της εκπαιδευτικής διαδικασίας