Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε

Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΥΓΕΙΑΣ

Παρόμοιες παρουσιάσεις


Παρουσίαση με θέμα: "ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΥΓΕΙΑΣ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΥΓΕΙΑΣ
Τσιομλεξή Δήμητρα Πτυχιούχος Κοινωνικής Πολιτικής και Διοίκησης Δ.Π.Θ., MSc «Οργάνωση και Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας» Ε.Κ.Π.Α.

2 Δομή Παρουσίασης Συστήματα Υγείας Διεθνώς και στην Ελλάδα:
Αγαθό υγεία: Δημόσιο ή Ιδιωτικό Πολιτικές Υγείας Δείκτες Υγείας Οργάνωση και διοίκηση οργανισμών υγείας: Γενικές αρχές οργάνωσης και διοίκησης υπηρεσιών υγείας Διοικητική αναδιοργάνωση Ε.Σ.Υ. (Ν.3329/2005) Οργανωτική διαδικασία Στρατηγικού Προγραμματισμού. Συμπεράσματα – παρατηρήσεις.

3 Συστήματα Υγείας Διεθνώς και στην Ελλάδα
Αγαθό υγεία: Δημόσιο ή Ιδιωτικό. Πολιτικές Υγείας. Δείκτες Υγείας.

4 Τάσεις στην θεωρητική διαμάχη του αγαθού «υγεία»
Η φύση και η ιδιομορφία του αγαθού υγεία συνέβαλε στο να αποτέλεσε πεδίο έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης τις τελευταίες δεκαετίες. Δυο είναι οι κυρίαρχες τάσεις στην θεωρητική διαμάχη για την υγεία (οικονομική προσέγγιση): Φιλελεύθερη προσέγγιση: θεωρεί την υγεία ιδιωτικό αγαθό και ιδιαίτερα σημαντικό το ρόλο της αγοράς και του ελεύθερου ανταγωνισμού. Σοσιαλδημοκρατική προσέγγιση: εντάσσει την υγεία στο πλέγμα των κοινωνικών αγαθών. Σύνδεση των δυο κυρίαρχων τάσεων με τις πολιτικές υγείας έγινε αισθητή και στην Ελλάδα όταν επιχειρήθηκαν δυο αντίθετες μεταρρυθμίσεις: Η συγκρότηση του Ε.Σ.Υ. στις αρχές του ’80. Η επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού αρχές του ’90 που μεταφράστηκε στον υγειονομικό τομέα με ενθάρρυνση της ιδιωτικοποίησης και μεταφορά μέρους της χρηματοδότησης των υπηρεσιών υγείας από οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

5 Η υγεία ως ιδιωτικό αγαθό: Η φιλελεύθερη προσέγγιση
Η υγεία ως ιδιωτικό αγαθό: Η φιλελεύθερη προσέγγιση Η υγεία αντιλαμβάνεται ως ιδιωτικό αγαθό που υπόκεινται στους νόμους της αγοράς με μηχανισμούς και φορείς προσφοράς και ζήτησης (νοσοκομεία, γιατροί και καταναλωτές αντίστοιχα). Η φιλελεύθερη προσέγγιση θεωρεί ότι οι καταναλωτές είναι σε θέση να γνωρίζουν: Τα υγειονομικά τους προβλήματα και τις υπηρεσίες που πρέπει να καταναλώσουν. Την αγορά των υπηρεσιών, ώστε να επιλέξουν την ποσότητα που απαιτείται και να αξιολογήσουν την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας που διατίθενται στην αγορά. Συνεπώς ο καταναλωτής εκδηλώνει την ζήτηση για υπηρεσίες υγείας και πληρώνει μια τιμή η οποία διαμορφώνεται στην ελεύθερη αγορά χωρίς καμία κρατική παρέμβαση. Οι απόψεις αυτές ευδοκίμησαν έπειτα από την κρίση του κοινωνικού κράτους κατά τα μέσα της δεκαετίας του ’70. Υποστηρίχθηκε από τους νεοφιλελεύθερους ότι σε ένα ιδιωτικό σύστημα υγείας θα μπορούσε να επιτευχθεί η μείωση του κόστους των υπηρεσιών υγείας και θα μπορούσαν να ελαχιστοποιηθούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες και τα χρηματοδοτικά προβλήματα.

6 Κριτική στην νεοφιλελεύθερη αντίληψη για το αγαθό «υγεία»
Περιορίζει την έννοια του κράτους πρόνοιας ταυτίζοντάς το με τις δημόσιες δαπάνες οι οποίες όμως αποτελούν μια μόνο παράμετρο του κοινωνικού κράτους: Μεταθέτει το πεδίο προβληματισμού στις οικονομικές διαστάσεις αγνοώντας τις καταστάσεις της κοινωνικής πολιτικής. Η παρουσίαση της ιδιωτικοποίησης ως λύση για την εξασφάλιση της οικονομικής ανάπτυξης είναι ιδιαίτερα απλοϊκή. Η άποψη ότι η ιδιωτικοποίηση είναι συνώνυμη με την βελτίωση της ποιότητας είναι μονομερής και αντίθετη με την βασική επιδίωξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας για κέρδος. Η άποψη ότι η υγεία είναι οικονομικό αγαθό που υπόκειται σε νόμους προσφοράς και ζήτησης δεν ευσταθεί λόγων των ιδιαιτεροτήτων του υγειονομικού τομέα π.χ. ασυμμετρία πληροφόρησης που παρατηρείται ανατρέπει το σημαντικό δεδομένο του ανταγωνισμού αυτό της ελεύθερης επιλογής από την πλευρά των καταναλωτών.

7 Η υγεία ως δημόσιο αγαθό: Η σοσιαλδημοκρατική προσέγγιση
Η υγεία ως δημόσιο αγαθό: Η σοσιαλδημοκρατική προσέγγιση Εμπνευστής της άποψης ότι η υγεία είναι δημόσιο αγαθό ο K. Arrow (1963) που παρατήρησε ότι: Στις υπηρεσίες υγείας δεν ισχύει η αρχή του αποκλεισμού, δηλαδή η παροχή υπηρεσιών σε ένα άτομο δεν αποκλείει κάποιο άλλο από τις ίδιες υπηρεσίες. Η φύση ορισμένων ασθενειών δημιουργεί τον κίνδυνο μετάδοσής τους από ένα άτομο σε άλλα μέλη του κοινωνικού συνόλου. Λόγω του μονοπωλίου της πληροφόρησης από το ιατρικό σώμα ο χρήστης υπηρεσιών υγείας δεν είναι σε θέση να διαπραγματευτεί τις τιμές και να αξιολογεί το προϊόν. Σε ειδικές περιπτώσεις αίρεται το δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής όσο και σε περιπτώσεις έκτατης ιατρικής βοήθειας. Συνεπώς επιβάλλεται κρατικός έλεγχος στους εξής τομείς: Στην κατανομή των πόρων. Στην χρηματοδότησης των υπηρεσιών. Στην προσφορά των υπηρεσιών. Στο συνολικό σχεδιασμό της κοινωνικής πολιτικής με στόχο την εξασφάλιση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας των υπηρεσιών.

8 Κριτική στην σοσιαλδημοκρατική προσέγγιση για το αγαθό «υγεία»
Με την κρίση του κοινωνικού κράτους (τέλη δεκαετίας ’60 έως μέσα δεκαετίας ’80) αμφισβητήθηκε η επίτευξη της αποδοτικότητας και της ισοτιμίας υποστηρίζοντας ότι οι κοινωνικές δαπάνες λειτουργούν αρνητικά ως προς την οικονομική ανάπτυξη. Μαρξιστική προσέγγιση: το κράτος αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες στο πλαίσιο της καπιταλιστικής κοινωνίας. Φεμινιστική προσέγγιση: το κράτος πρόνοιας ενισχύει την γυναικεία εξάρτηση και τον καταμερισμό της εργασίας με βάση το φύλο. Σύγχρονοι υποστηρικτές της συλλογικής ρύθμισης και του κράτους πρόνοιας: εκφράζουν την δυσπιστία τους απέναντι στο συγκεντρωτικό μοντέλο κάλυψης των αναγκών και στις γραφειοκρατικές δομές που υιοθετεί και επισημαίνουν την μη ικανοποιητική επίτευξη των στόχων της κοινωνικής πολιτικής. Σύγχρονη αντίληψη (ατομοκεντρική θεωρία) :η κοινωνία δεν θεωρείται αποκλειστικά υπεύθυνη απέναντι στο άτομο αφού το ίδιο με επιβλαβές συμπεριφορές δυσχεραίνει την ίδια του την κατάσταση. Υποστηρίζει ότι η υγεία είναι ζήτημα ατομικής συμπεριφοράς. Οι παραπάνω απόψεις προσδιορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις πολιτικές που ακολουθήθηκαν στον υγειονομικό τομέα.

9 Ορισμός της Υγείας και της Πολιτικής Υγείας
Ορισμός της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (WHO, 1985): «Η υγεία δεν είναι απλά η απουσία ασθένειας αλλά είναι η κατάσταση πλήρους σωματικής, πνευματικής και κοινωνικής ευεξίας» Ως Πολιτική Υγείας ορίζεται : «…το σύνολο των κανόνων και των μέτρων που ρυθμίζουν σε μια χώρα την παροχή, διανομή και κατανάλωση των υπηρεσιών υγείας, με σκοπό τη διασφάλιση και τη βελτίωση του επιπέδου υγείας του πληθυσμού»

10 Παράγοντες που επηρεάζουν την Πολιτική Υγείας
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ: δομή – ανάπτυξη οικονομίας, καταμερισμός εργασίας, δαπάνες υγείας, παραοικονομία, περιορισμοί από διεθνείς οργανισμούς (Ε.Ε., ΔΝΤ) κ.ά. ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟΙ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ: γήρανση πληθυσμού, μετανάστευση, σύνθεση κατά φύλο - ηλικία – επάγγελμα, κοινωνική διαστρωμάτωση, αγροτικός – αστικός πληθυσμός. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ: κλιματολογικές συνθήκες, μόλυνση περιβάλλοντος ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΙ: ήθη – έθιμα, συνήθειες – τρόπος ζωής (κάπνισμα, αλκόολ, διατροφή), εκπαίδευση, οικογένεια, κατοικία κ.ά. ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ: Σύνταγμα, ιδεολογία κομμάτων – κυβέρνησης, δημόσια διοίκηση, γραφειοκρατία κ.ά. ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΙ – ΙΑΤΡΙΚΟΙ: δομή και λειτουργία υγειονομικού συστήματος, αριθμός ιατρών, επίπεδο – εξέλιξη ιατρικών γνώσεων, εισαγωγή νέων τεχνολογιών κ.ά.

11 Ορισμός Συστήματος Υγείας
Θα μπορούσε να προσδιοριστεί ως ένα σύστημα που αποτελείται από τα εξής υποσυστήματα: ΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ : συνολική διερεύνηση των αιτιολογικών παραγόντων που επηρεάζουν το επίπεδο υγείας, διερεύνηση της εξέλιξη μεταξύ των διαφόρων επιπέδων υγείας στον χώρο και τον χρόνο και προσδιορισμός των αναγκών υγείας με την χρήση επιδημιολογικών μελετών. Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ : αποτελείται από το σύνολο των υγειονομικών μονάδων που βρίσκονται σε συνεχή συνεργασία και λειτουργική αλληλεπίδραση με σκοπό την προστασία,διατήρηση και προαγωγή υγείας του πληθυσμού. (Κλασσικό Μοντέλο Παραγωγής : εισροές, διαδικασία, εκροές, αποτελέσματα). ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΚΑΛΥΨΗΣ ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ : πρόκειται για την μελέτη και γνώση του τρόπου χρηματοδότησης των υπηρεσιών υγείας.

12 Μορφές Συστημάτων Υγείας
Με βάση τον τρόπο χρηματοδότησης, οργάνωσης, παραγωγής και διανομής των υπηρεσιών υγείας διακρίνουμε τρία πρότυπα οργάνωσης: ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ («Ελεύθερο» ή «Φιλελεύθερο Μοντέλο») ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (Κρατικό ή Εθνικό Μοντέλο) ΜΙΚΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

13 Ιδιωτικό Σύστημα Περίθαλψης
ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Βασίζεται στην πλήρη ελευθερία γιατρών και ασθενών Λειτουργεί με τις δυνάμεις της αγοράς και με την μικρότερη δυνατή κρατική παρέμβαση Κυριαρχείται από την ιδιωτική ασφάλιση υγείας – η υγειονομική κάλυψη είναι προσωπική επιλογή του καθενός Οι παραγωγικοί συντελεστές ανήκουν σε ιδιώτες και ο τρόπος παραγωγής, οι τιμές κλπ καθορίζονται με βάση την προσφορά και ζήτηση Το σύστημα εξασφαλίζει στον ασθενή το δικαίωμα ελεύθερης επιλογής του γιατρού και στον γιατρό το δικαίωμα της ελεύθερης εγκατάστασης και του καθορισμού του ύψους της αμοιβής Στην απόλυτη μορφή του δεν συνίσταται πουθενά, πλησιέστερος εκπρόσωπος του προτύπου είναι οι ΗΠΑ : το μεγαλύτερο μέρος των υπηρεσιών ανήκει στην ιδιωτική πρωτοβουλία ενώ το κράτος παρεμβαίνει και καλύπτει τους φτωχούς και τους ηλικιωμένους με υπηρεσίες υγείας που προσφέρονται από τα προγράμματα Medicaid και Medicare.

14 Δημόσιο Σύστημα Περίθαλψης
ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Βασίζεται στην κοινωνική αλληλεγγύη μέσα από την ισότιμη κάλυψη των αναγκών όλων των πολιτών ανεξάρτητα από φύλο, ηλικία, επάγγελμα και κοινωνικο – οικονομική κατάσταση Αυξημένη κρατική παρέμβαση: το κράτος εγγυάται ένα μίνιμουμ επίπεδο υπηρεσιών υγείας για όλους τους πολίτες παρεμβαίνοντας καταλυτικά σε όλο το φάσμα της παραγωγικής διαδικασίας του συστήματος Οι παραγωγικοί συντελεστές μπορεί να ανήκουν στο κράτος, τα ασφαλιστικά ταμεία ή ακόμα και σε ιδιώτες Υποδιαιρείται σε δυο υποσυστήματα : α) Σε εκείνα που χρηματοδοτούνται από την κοινωνική ασφάλιση (Μοντέλο Bismarck) β) Σε εκείνα που χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό (Μοντέλο Beveridge)

15 Δημόσιο Σύστημα Περίθαλψης – Μοντέλο Bismarck
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Κυριαρχείται από την κοινωνική ασφάλιση που εκπροσωπείται από διάφορα ασφαλιστικά ταμεία τα οποία μέσω των εισφορών των εργοδοτών και των εργαζομένων χρηματοδοτούν το σύστημα Ύπαρξη πολλών αυτόνομων ταμείων που καλύπτουν ομοειδείς επαγγελματικές κατηγορίες εργαζομένων με διαφορετικό ύψος εισφορών και άρα με διαφορετικές ασφαλιστικές καλύψεις από ταμείο σε ταμείο Οι παραγωγικοί συντελεστές μπορεί να ανήκουν στο κράτος, στην τοπική αυτοδιοίκηση, στα ασφαλιστικά ταμεία ή σε ιδιώτες Τονίζει το ατομικό δικαίωμα του καθενός να αναζητήσει μέσα από το θεσμό της κοινωνικής ασφάλισης τρόπους για να καλύψει τις ανάγκες υγείας του, πληρώνοντας συγχρόνως και το απαιτούμενο χρηματικό ποσό χρημάτων (εισφορές) Αντιπροσωπευτικά παραδείγματα του μοντέλου αυτού είναι η Γερμανία και η Γαλλία Η ευρωπαϊκή εμπειρία έχει δείξει ότι τα συστήματα αυτά έχουν ένα σχετικά υψηλότερο οικονομικό κόστος από όσα χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό.

16 Δημόσιο Σύστημα Περίθαλψης – Μοντέλο Beveridge
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Βασίζεται στην αρχή ότι η υγεία αποτελεί δημόσιο αγαθό παρά ατομικό δικαίωμα, τονίζοντας έτσι την υποχρέωση των κρατικών αρχών να εγγυώνται την παροχή των αναγκαίων υπηρεσιών υγείας Η χρηματοδότηση προέρχεται κατευθείαν από τον κρατικό προϋπολογισμό (φορολογία) ή/και από τους προϋπολογισμούς των τοπικών κυβερνήσεων (τοπική φορολογία) Οι παραγωγικοί συντελεστές ανήκουν κατά κανόνα στο κράτος Αναπτύχθηκαν σε χώρες στις οποίες το ολόκληρο το οικονομικό τους οικοδόμημα στηρίχθηκε στην πλήρη κρατική παραγωγή και ιδιοκτησία. Παραδείγματα του συστήματος θεωρούνται εκείνα της Μεγάλης Βρετανίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας,της Σουηδίας κ.α. Το καθένα από τα συστήματα αυτού του μοντέλου έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά

17 Μικτά Συστήματα Περίθαλψης
ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ : Αποτελούν την ενδιάμεση μορφή του ιδιωτικού και του δημόσιου μοντέλου Υπηρετούν την αρχή της κοινωνικής δικαιοσύνης μέσα από την συλλογική κάλυψη του πληθυσμού, η οποία χρηματοδοτείται από εισφορές που υπολογίζονται με βάση την οικονομική δυνατότητα του καθενός και όχι τις ανάγκες υγείας που έχει Σημαντική είναι η κρατική παρέμβαση που γίνεται τόσο σε κεντρικό επίπεδο και καθορίζει την στρατηγική, όσο και σε επίπεδο οργάνωσης και διοίκησης. Επίσης, το κράτος συμπληρώνει τα χρηματοδοτικά κενά της κοινωνικής ασφάλισης διασφαλίζοντας στον πληθυσμό ένα μίνιμουμ υπηρεσιών υγείας Υπάρχει μεγάλη ποικιλία σε ότι αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς των υπηρεσιών, τον τρόπου παραγωγής και διανομής των υπηρεσιών, την εργασιακή σχέση και τον τρόπο αμοιβής των προμηθευτών Τα περισσότερα έχουν καταφέρει να διασφαλίσουν ένα ικανοποιητικό επίπεδο υγείας στο σύνολο του πληθυσμού, μέσα σε συνθήκες ισότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης Τα μοντέλα αυτά τα συναντάμε στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες συμπεριλαμβανομένου και την χώρα μας.

18 Το Ελληνικό Σύστημα Υγείας
Η πορεία ανάπτυξης και οργάνωσης του υγειονομικού τομέα στην Ελλάδα είναι παράλληλη με την πορεία ανάπτυξης του ίδιου του ελληνικού κράτους. Ενώ στις περισσότερες χώρες τα συστήματα υγείας μπήκαν σε φάση ανάπτυξης μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο η Ελλάδα μπαίνει σε αναπτυξιακή – μεταρρυθμιστική φάση μόλις το 1974 μετά την πτώση της δικτατορίας. Πρώτη προσπάθεια εφαρμογής ενός καλά δομημένου συστήματος υγείας γίνεται με την ψήφιση του νόμου 1397/83 και την ίδρυση του Ε.Σ.Υ.

19 Η Εξέλιξη του Συστήματος Υγείας στην Ελλάδα (1)
1η ΠΕΡΙΟΔΟΣ – 1922 : Δημιουργία των πρώτων ασφαλιστικών ταμείων. Ίδρυση νοσοκομείων και της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Βασικοί νόμοι οργάνωσης του υγειονομικού τομέα. 2η ΠΕΡΙΟΔΟΣ – 1945 : Οικονομική βοήθεια για βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και δημιουργία 35 νέων προσωρινών νοσοκομείων λόγω εισροής 1,5 εκατ. προσφύγων από την Μικρά Ασία. Ίδρυση του Υπουργείου Υγείας, Πρόνοιας, και Αντίληψης (Ν.2822/1922). Ίδρυση του Ι.Κ.Α. (Ν.6298/1934). Θεσπίζονται οι προϋποθέσεις για την ενιαία οργάνωση και λειτουργία των δημόσιων νοσοκομείων. 3η ΠΕΡΙΟΔΟΣ – 1974 : Υιοθέτηση αποκεντρωτικής πολιτικής και κοινωνικού ελέγχου των υπηρεσιών υγείας. Ίδρυση Ο.Γ.Α. (ν. 4169/1961) Καθιέρωση υπηρεσίας υπαίθρου (αγροτικό) (Ν.Δ. 67/68)

20 Η Εξέλιξη του Συστήματος Υγείας στην Ελλάδα (2)
4η ΠΕΡΙΟΔΟΣ – σήμερα, η οποία χωρίζεται: (α) Περίοδο πριν την ίδρυση του ΕΣΥ : Πρόταση Κέντρου Προγραμματισμού & Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ): για τη δημιουργία ενιαίας Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας, ενοποίηση των ασφαλιστικών φορέων και κοινωνικό σχεδιασμό για την κάλυψη των υγειονομικών αναγκών. Σχέδιο Δοξιάδη: η σημαντικότερη προσπάθεια για δημιουργία σύγχρονου συστήματος υγείας (δεν υλοποιήθηκε λόγω πιέσεων ιατρικού, πολιτικού κατεστημένου). (β) Ίδρυση του ΕΣΥ Ν. 1397/83 : ίδρυση ΚΕ.Σ.Υ.,Ε.Ο.Φ. και θέσπιση του Ε.Σ.Υ. Ο Ν.1397/83 : για πρώτη φορά μπαίνουν οι βάσεις για την ανάπτυξη ενός Εθνικού Συστήματος Υγείας. Κύρια χαρακτηριστικά: αποκέντρωση, κοινωνικός έλεγχος, ενιαίος προγραμματισμός, έμφαση στην ΠΦΥ κα δημιουργία κέντρων υγείας. (γ) Περίοδο μετά την ίδρυση του ΕΣΥ : Έκθεση ξένων και ελλήνων εμπειρογνωμόνων (1994), «Σχέδιο για τον πολίτη» (2000), εισαγωγή του θεσμού των διοικητών στα νοσοκομεία (Ν.2889/2001), Αλλαγές στο τρόπο οργάνωσης του Ε.Σ.Υ. (Ν.3329/2005 και με τον πρόσφατο νόμο 3527/2007).

21 Το Σύστημα Υγείας της Ελλάδας σήμερα (1)
Παρά τα σημαντικά βήματα προόδου τα τελευταία χρόνια, ο δημόσιος τομέας υγείας στη χώρα μας αντιμετωπίζει ακόμη σημαντικά προβλήματα οργάνωσης, διαχείρισης, ποιότητας και αποτελεσματικότητας στην παροχή των υπηρεσιών του. Οι δημογραφικές εξελίξεις, το νέο επιδημιολογικό πρότυπο, οι νέες τεχνολογίες προσπάθησαν να αντιμετωπιστούν νομοθετικά χωρίς ουσιαστικό επιχειρησιακό και κυβερνητικό προγραμματισμό. Το κόστος της υγείας αντικατοπτρίζεται σήμερα από το κόστος λειτουργίας των νοσηλευτικών μονάδων που ανέρχεται περίπου στο ήμισυ των συνολικών δαπανών υγείας. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σε πρόσφατη έρευνα σε 26 νοσοκομεία της Αττικής έδειξε ότι τα χρέη τους ανέρχονται σε 6,2 δισ. Ευρώ («Σπατάλες στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας», Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, συνεργαζόμενο με ΠΟΥ).

22 Το Σύστημα Υγείας της Ελλάδας σήμερα (2)
Τα κυριότερα προβλήματα εντοπίζονται: Ελλιπή σχεδιασμό εθνικής στρατηγικής για την κοινωνική ασφάλιση: ο κατακερματισμός του συστήματος προκαλεί μεγάλα προβλήματα οικονομικής αποτελεσματικότητας. Η χωριστή οργάνωση της κοινωνικής ασφάλισης σε επαγγελματική βάση σημαίνει ότι η μοίρα πολλών ταμείων καθορίζεται από αυτή των αντίστοιχων τομέων της οικονομίας. Μη αποτελεσματικότητα του τρόπου χρηματοδότησης των μονάδων υγείας: η δημιουργία νοσοκομειακών ελλειμμάτων από την μη αναλογία κόστους νοσηλίου/ πραγματικού κόστους οδηγεί σε πρόσθετες επιχορηγήσεις από το κράτος που όμως συμβάλλουν στην εμφάνιση φαινομένων παραοικονομίας και ανεξέλεγκτων δαπανών. Απουσία κινήτρων για αυξημένη παραγωγικότητα και στελέχωση μονάδων υγείας στην περιφέρεια για ενίσχυση της ΠΦΥ: ανισοκατανομή του ιατρικού πληθυσμού (ανεπαρκή κάλυψη οργανικών θέσεων στην περιφέρεια και υπερσυγκεντρωτισμός στα αστικά κέντρα). Μη εδραίωση ενός συστήματος διασφάλισης της ποιότητας, της αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών: ανομοιογένεια παρεχόμενων υπηρεσιών ως προς την ποιότητα, το μέγεθος και το κόστος.

23 Η σημασία της αξιολόγησης της Πολιτικής Υγείας
Ο Π.Ο.Υ θεωρεί την αξιολόγηση μέρος του τρόπου διαχείρισης της υγειονομικής ανάπτυξης μιας χώρας. Βάση της αξιολόγησης θα πρέπει να είναι δεδομένα αποκτηθέντα από την παρακολούθηση της εφαρμογής των εκάστοτε πολιτικών, η εκτίμηση της αποδοτικότητας των προγραμμάτων και η βελτίωση της υγείας του πληθυσμού. Στάδια αξιολόγησης προγραμμάτων υγείας: Εκτίμηση προσφερόμενων πόρων Ποσοτική εκτίμηση των παρεχόμενων υπηρεσιών Ποιοτική εκτίμηση αυτών Εκτίμηση της βελτίωσης επιπέδου υγείας συνήθως μέσω της νοσηρότητας και της θνητότητας. Κύρια εργαλεία αξιολόγησης της Πολιτικής Υγείας αποτελούν οι δείκτες υγείας.

24 Δείκτες υγείας Δείκτες ονομάζονται οι δεδομένοι αριθμοί οι οποίοι με σχετική ακρίβεια και αναπαραγόμενοι σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα μας επιτρέπουν να παρακολουθήσουμε και εκτιμήσουμε την βελτίωση ή όχι της κατάστασης υγείας ενός πληθυσμού. Χαρακτηριστικά δεικτών: Αποτελούν τα κύρια εργαλεία της αξιολόγησης και μεταβλητές στην μέτρηση αλλαγών. Οφείλουν να διέπονται από εγκυρότητα, αξιοπιστία, ευαισθησία και εξειδίκευση. Επιτρέπουν τη μακροχρόνια εξέλιξη ενός φαινομένου και συμβάλλουν στην αξιολόγηση της επίτευξης σκοπών και στόχων.

25 Σκοπός των δεικτών Να καθορίσουμε προτεραιότητες στην παροχή υπηρεσιών υγείας (προληπτικών και θεραπευτικών). Να καθορίσουμε προτεραιότητες στην έρευνα υγείας. Να εντοπίσουμε ομάδες ατόμων με υψηλές ανάγκες και να καθορίσουμε τους τρόπους παρέμβασης. Να αποκτήσουμε ένα συγκρίσιμο μέτρο προϊόντος (υγείας) για τους σκοπούς της παρέμβασης, του προγραμματισμού, του σχεδιασμού και της αξιολόγησης των υπηρεσιών υγείας.

26 Προβλήματα με τους δείκτες
Οι πολύ ισχυρές υποθέσεις που απαιτούνται για τη δημιουργία τους. Η δυσκολία γενικευσιμότητας σε διαφορετικούς πληθυσμούς και χώρες Το πολύ μεγάλο κόστος της κατασκευής και συνεχούς ενημέρωσής τους

27 Επιθυμητά χαρακτηριστικά δεικτών (1)
Αξιοπιστία (Reliability): Οι δείκτες είναι αξιόπιστοι αν επανειλημμένες έρευνες κατά την ίδια χρονική περίοδο δίνουν το ίδιο αποτέλεσμα. Ακρίβεια (Precision): Οι δείκτες είναι ακριβείς αν η μέτρηση μπορεί να προχωρήσει στον απαραίτητο βαθμό λεπτομέρειας. Αλήθεια (Validity): Οι δείκτες θεωρούνται αληθείς αν αντικατοπτρίζουν με ακρίβεια την κατάσταση για την οποία προορίζονται.   Ευαισθησία (Sensitivity): Οι δείκτες είναι ευαίσθητοι εάν οι μεταβολές στην υπό μελέτη κατάσταση αντανακλώνται πλήρως σε ταυτόχρονες μεταβολές στους δείκτες. Πληρότητα (Comprehensiveness): Οι δείκτες είναι πλήρεις εάν υπάρχουν σε όλα τα Κράτη - Μέλη.

28 Επιθυμητά χαρακτηριστικά δεικτών (2)
Συγκρισιμότητα (Comparability): Οι δείκτες θεωρούνται συγκρίσιμοι εάν οι ορισμοί τους, η μεθοδολογία συγκέντρωσης των δεδομένων και η μέθοδος των μετρήσεων είναι οι ίδιες ή βασίζονται στις ίδιες αρχές σε όλα τα Κράτη - Μέλη. Συνέπεια (Consistency): Οι δείκτες θεωρούνται συνεπείς εάν είναι συγκρίσιμοι διαχρονικά. Επικαιρότητα (Timeliness): Οι δείκτες είναι επίκαιροι εάν η συγκέντρωση και επεξεργασία των στοιχείων και η δημοσιοποίηση των δεικτών γίνονται σε ένα χρονικό διάστημα από την περίοδο στην οποία αναφέρονται, τέτοιο που να αντιστοιχεί στη χρήση για την οποία προορίζεται ο δείκτης. Ομοιογένεια (Homogeneity): Οι δείκτες κρίνονται ομοιογενείς εάν δεν υπάρχει διαχρονική μεταβολή στη γεωγραφική περιοχή την οποία καλύπτουν.

29 Διάκριση δεικτών Θετικοί δείκτες: συγγενεύουν με τους δημογραφικούς και προσεγγίζουν καλύτερα το επίπεδο υγείας. Τέτοιοι είναι π.χ.: Δείκτης γεννητικότητας Δείκτης γονιμότητας Προσδόκιμο επιβίωσης (μέσος αριθμός ετών που αναμένεται να ζήσει κάποιος κατά τη γέννησή του) Αρνητικοί δείκτες: εκφράζουν τη συχνότητα των παθολογικών καταστάσεων και συνιστούν μέσο σύγκρισης του επιπέδου υγείας μεταξύ διάφορων χωρών. Τέτοιοι είναι π.χ.: Δείκτης νοσηρότητας (επιπολασμός νόσου) Δείκτης θνησιμότητας (αριθμός θανάτων) Δείκτης βρεφικής θνησιμότητας (που εξαρτάται άμεσα από την ανάπτυξη των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών μεταβλητών μιας χώρας)

30 Δείκτες αξιολόγησης σε μίκρο και μάκρο επίπεδο
Δείκτες αξιολόγησης σε μάκρο - επίπεδο: Δείκτες εισροών και επάρκειας (ανθρώπινοι πόροι π.χ. σύνολο απασχολούμενων επαγγελματιών υγείας, υλικοί πόροι π.χ. αριθμός νοσοκομείων, οικονομικοί πόροι) π.χ. δαπάνες υγείας στο ΑΕΠ) Δείκτες εκροών (δείκτες μέτρησης του παραγόμενου λειτουργικού προϊόντος, δείκτες χρησιμοποίησης της κατανάλωσης) Δείκτες αποτελεσμάτων (δείκτες νοσηρότητας, θνησιμότητας, θνητότητας, διασωθέντων ετών ζωής, ποιότητας ζωής και ικανοποίησης ασθενών) Δείκτες αξιολόγησης σε μίκρο – επίπεδο: Δείκτες εισροών και επάρκειας (ανθρώπινοι πόροι π.χ. απασχολούμενοι/ κλίνη, υλικοί πόροι π.χ. αριθμός κλινών, οικονομικοί πόροι π.χ. συνολικό κόστος νοσοκομείου). Δείκτες εκροών – λειτουργικότητας – παραγωγικότητας (απλοί δείκτες π.χ μέση διάρκεια νοσηλείας, σύνθετοι δείκτες π.χ δείκτες παραγωγικότητας, δείκτες αποτελεσμάτων π.χ. ποσοστό επιτυχίας χημειοθεραπειών, δείκτες αποδοτικότητας π.χ. αριθμός χειρουργικών επεμβάσεων ανά γιατρό – νοσηλευτή.

31 Ο ΟΟΣΑ έχει δημιουργήσει τις ακόλουθες βασικές κατηγορίες δεικτών (OECD Health Database):
α. Επίπεδο Υγείας (Health Status), β. Πόροι Υγειονομικής Περίθαλψης (Health Care Resources), γ. Χρησιμοποίηση Υπηρεσιών Υγείας (Health Care Utilization), δ. Δαπάνες Υγείας (Expenditure on Health), ε. Χρηματοδότηση και Αποζημίωση (Financing and Remuneration), στ. Κοινωνική Προστασία (Social Protection), ζ. Αγορά Φαρμάκου (Pharmaceutical Market), η. Παράγοντες υγείας – μη ιατρικοί (Non-medical Determinants of Health), θ. Δημογραφικές αναφορές – στοιχεία (Demographic References), ι. Οικονομικές αναφορές – άλλα στοιχεία (Economic References).

32 Ο Π.Ο.Υ έχει ταξινομήσει τους δείκτες σε 5 βασικές κατηγορίες:
Ο Π.Ο.Υ έχει ταξινομήσει τους δείκτες σε 5 βασικές κατηγορίες: Δείκτες υγειονομικής πολιτικής Χορήγηση επαρκών πόρων Κατανομή πόρων Κοινωνικο-οικονομικοί δείκτες Ρυθμός αύξησης πληθυσμού Κατανομή εισοδήματος Επίπεδο αναλφαβητισμού Επάρκεια κατοικίας Δείκτες επιπέδου υγείας Επίπεδο θνησιμότητας Επίπεδο βρεφικής θνησιμότητας Επίπεδο θνητότητας Προσδώκιμο επιβίωσης Επίπεδο νοσηρότητας Βαθμός αναπηρίας Δείκτες παροχής φροντίδων υγείας Επάρκεια Προσπελασιμότητα Χρησιμοποίηση Αποτελεσματικότητα ποιότητα Δείκτες κάλυψης Π.Φ.Υ. επίπεδο υγειονομικής γνώσης βρύσες κατάλληλου πόσιμου ύδατος σε απόσταση 20΄ με τα πόδια

33 Η Ευρωπαϊκή Ένωση - Κοινοβούλιο & Συμβούλιο (με βάση και το EU Acquis Framework for the HMS) έχει δημιουργήσει τις εξής μεγάλες κατηγορίες δεικτών: α. Επίπεδο Υγείας (Health Status): προσδόκιμο επιβίωσης (life expectancy), θνησιμότητα (mortality), νοσηρότητα (morbidity), άλλοι λειτουργικοί και ανθρωπιστικοί δείκτες (functioning, anthropometric). β. Στάσεις ζωής και υγειονομικές συνήθειες (Life Style & Health Habits): κατανάλωση καπνού – αλκοόλ – φαρμάκων, φυσική δραστηριότητα, δίαιτα, σεξουαλική ζωή, κλπ. (tobacco, alcohol, drug, physical activity, diet, sex life, other). γ. Συνθήκες Διαβίωσης & Εργασίας (Living & Working Conditions): απασχόληση, περιβάλλον εργασίας, κατοικία, ελεύθερος χρόνος, μεταφορές, εξωτερικό περιβάλλον (employment, work environment, housing, home & leisure, transport, external environment). δ. Σύστημα – Υπηρεσίες Υγείας (Health Care System): δαπάνες-χρηματοδότηση υγείας, υποδομές – προσωπικό, κόστος / δαπάνες, χρήση υπηρεσιών, προαγωγή υγείας – πρόληψη ασθενειών (health financing, facilities – personnel, cost / expenditure, service utilization, health promotion & disease prevention). ε. Δημογραφικοί & Κοινωνικοί Παράγοντες (Demographic & Social Factors): φύλο, ηλικία, οικογενειακή κατάσταση, περιφέρεια – κατοικία, εκπαίδευση (gender, age, marital status, region & residence, education). στ. Άλλοι δείκτες (food safety, miscellaneous, other).

34 Η πολιτική υγείας της Ελλάδας σε δείκτες
Προσδόκιμο επιβίωσης: 76 έτη (άντρες) και 81 έτη (γυναίκες) Η νεογνική θνησιμότητα έχει μειωθεί στις 4/1000 γεννήσεις και η μητρική θνησιμότητα ανέρχεται στις 10/ γεννήσεις (το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την μείωση των γεννήσεων οδηγεί σε γήρανση του πληθυσμού) Η Ελλάδα δαπανά 9,5% του ΑΕΠ για την υγεία και το κράτος συμβάλει στις δαπάνες κατά 53% Στην Αττική και την Μακεδονία συγκεντρώνεται το 69% των κλινών, το 74,8% των γιατρών και το 66,8% των νοσηλευτών της χώρας. Σε μια έρευνα το 70,2% των ερωτηθέντων αξιολόγησαν την υγείας τους ως καλή ανεξάρτητα από την περιφέρειά τους ή το φύλο τους.

35 Οργάνωση και διοίκηση υπηρεσιών υγείας
Οργάνωση και διοίκηση υπηρεσιών υγείας Γενικές αρχές οργάνωσης και διοίκησης υπηρεσιών υγείας Διοικητική αναδιοργάνωση Ε.Σ.Υ. (Ν. 3329/2005) Οργανωτική διαδικασία στρατηγικού προγραμματισμού

36 Ιδιαιτερότητες και ιδιομορφίες των οργανισμών υγείας
Η ευαισθησία της κοινωνίας που συνοδεύει κάθε πρόβλημα υγείας. Οι υψηλές προσδοκίες και η απαίτηση της κοινωνίας για ποιότητα των υπηρεσιών υγείας. Ο αυξημένος κρατικός παρεμβατισμός. Η αδυναμία του ασθενή να λάβει αποφάσεις και η διάσταση μεταξύ της ανάγκης και ζήτησης. Η ένταση της εργασίας και της οργάνωσης. Η ανάγκη συνεχούς λειτουργίας και ετοιμότητας. Η πολυπλοκότητα του οργανισμού. Ο τρόπος κατανομής της εξουσίας και της ευθύνης. Η αύξηση των δαπανών υγείας.

37 Βασικά χαρακτηριστικά οργανισμού υγείας
Έχει αποστολή και όραμα: Αποστολή: η παροχή φροντίδας υγείας όλων των επιπέδων (α,β,γ βαθμού) σε όσους την έχουν ανάγκη. Όραμα: η πλήρης ανταπόκριση στις ανάγκες των χρηστών με σεβασμό, παρέχοντας ποιοτική φροντίδα υγείας και αυξάνοντας την ποιότητα ζωής των πολιτών. Αποτελείται από άτομα που συμμετέχουν στην παραγωγική διαδικασία (τον μετασχηματισμό των πόρων σε υπηρεσίες υγείας). Αναπτύσσει μια συστηματική δομή που προσδιορίζει τους επίσημους ρόλους και περιορίζει τη συμπεριφορά των μελών. Η αποτελεσματική παροχή υπηρεσιών υγείας επιτυγχάνεται με τις λειτουργίες: Προγραμματισμός. Σχεδιασμός θέσεων εργασίας και στελέχωσή τους. Καθορισμός της οργανωτικής δομής. Διεύθυνση και ηγεσία. Συντονισμός λειτουργιών. Έλεγχος.

38 Προγραμματισμός Προγραμματισμός είναι ο καθορισμός των στόχων του οργανισμού υγείας και των μέσων για την επίτευξή τους. Διασφαλίζει την παροχή υπηρεσιών υγείας στους ασθενείς από ικανούς και παραγωγικούς επαγγελματίες υγείας. Εντοπίζει τις ανάγκες της νοσηλευτικής φροντίδας του ασθενή και καθορίζει σχέδιο δράσης για την ικανοποίησή τους. Προϋποθέτει τη συλλογή και την ανάλυση πολλών δεδομένων όπως: Μέσο αριθμός νοσηλευθέντων ασθενών ημερησίως. Αριθμός κλινών και ποσοστό κάλυψης. Μέση διάρκεια νοσηλείας. Αριθμός χειρουργικών επεμβάσεων. Απειλές και ευκαιρίες στον τομέα της υγείας καθώς και δυνατά και αδύνατα σημεία του οργανισμού (ανάλυση S.W.O.T.) Φύση, σοβαρότητα και ηλικιακή κατανομή ασθενών. Τεχνολογικές εξελίξεις.

39 Φάσεις προγραμματισμού (1)
ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ: προσδιορίζουν την ανταπόκριση του στις προσδοκίες των πολιτών και κατατάσσονται σε 3 κατηγορίες: Καθορισμός αναγκών ασθενών, του είδους των ασθενών και των αναγκών εκπαίδευσης. Καθορισμός αναγκών εργαζομένων και εξασφάλιση της μέγιστης προσαρμογής τους στον οργανισμός και της μέγιστης παραγωγικότητάς τους. Καθορισμός ανθρώπινων αναγκών και υλικών πόρων για την αποδοτική παροχή ποιοτικών υπηρεσιών επιλέγοντας την κατάλληλη μέθοδο εκτίμησης της αποτελεσματικότητας (ποιοτικός έλεγχος, συστήματα στατιστικής απόδοσης της φροντίδας υγείας κ.ά.) ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΤΩΝ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΤΑΣΕΩΝ: Εκτίμηση του εσωτερικού περιβάλλοντος: δυνατά και αδύνατα σημεία οργανισμού. Εκτίμηση του εξωτερικού περιβάλλοντος: ευκαιρίες και απειλές που αντιμετωπίζει ο οργανισμός.

40 Φάσεις προγραμματισμού (2)
ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ:Προγραμματισμένες δαπάνες που απαιτούνται για την επίτευξη ή και την υπέρβαση προκαθορισμένων στόχων. Είδη προϋπολογισμού: Επαυξανόμενος ή Αυξητικός Προϋπολογισμός: εφαρμόζεται στα Ελληνικά Νοσοκομεία. Στηρίζεται στα δεδομένα της προηγούμενης χρονιάς και στη συνέχεια συνυπολογίζεται ο αναμενόμενος πληθωρισμός. Συνήθως αποτελεί μια διαδικασία ρουτίνας, στην οποία ο Προϋπολογισμός της προηγούμενης χρονιάς τροποποιείται με απλή αριθμητική πράξη (συνήθως πολλαπλασιασμό) με το αναμενόμενο ποσοστό πληθωρισμού Αναπαραγάγει το παρελθόν και έχει περιορισμένη εμβέλεια ως εργαλείο διοίκησης Προϋπολογισμός Μηδενικής Βάσης: συντάσσεται με τον ακριβώς αντίθετο τρόπο καθώς καμιά δαπάνη δεν θεωρείται δεδομένη, είναι σαν να ξεκινάει κανείς από το μηδέν. Οι δαπάνες συνεκτιμώνται συνεχώς τόσο ως προς το ύψος τους όσο και ως προς τη σκοπιμότητά τους. Ωστόσο, η ανάγκη για επανειλημμένη αιτιολόγηση μιας αναποτελεσματικής δαπάνης μπορεί να οδηγήσει τελικά στην περικοπή της ακόμα και όταν λόγοι διοικητικοί, θεσμικοί ή πολιτικοί την επιβάλλουν

41 Φάσεις προγραμματισμού (3)
Ελαστικός Προϋπολογισμός: στηρίζεται στην πρόβλεψη του μεταβλητού κόστους, το οποίο αυξάνεται ή μειώνεται ανάλογα με τον οικονομικό προγραμματισμό του νοσοκομείου Προγραμματικός Προϋπολογισμός: οι δαπάνες κατατάσσονται σύμφωνα με τους στόχους τους οποίους οι ενέργειες αυτές εξυπηρετούν και όχι με το είδος των πόρων που χρησιμοποιούνται για να υλοποιηθούν τα διάφορα προγράμματα και ενέργειες. Έτσι δεν αναφερόμαστε π.χ. σε δαπάνες μισθοδοσίας γενικά αλλά σε δαπάνες λειτουργίας της ΜΕΘ, των ΤΕΙ κλπ στις οποίες εντάσσονται οι δαπάνες για τη μισθοδοσία του απαραίτητου προσωπικού τους. Δημιουργεί προβληματισμούς σχετικά με τους στόχους του οργανισμού και τα απαραίτητα προγράμματα για την επίτευξή τους

42 Φάσεις προγραμματισμού (4)
Σφαιρικός Προϋπολογισμός: χαρακτηρίζεται από την ετήσια, εκ των προτέρων, πληρωμή μιας συνολικής σφαιρικής χρηματοδότησης των λειτουργιών του Νοσοκομείου από μια κοινή δράση των υπευθύνων στη διαδικασία κατάρτισής του Η χρηματοδότηση των Νοσοκομείων με βάση τον Σ.Π. περιλαμβάνει δυο βασικές μεταρρυθμίσεις : Τη μεταρρύθμιση στη χρηματοδότηση, που αφορά κυρίως την προοπτική συνολική πληρωμή του Νοσοκομείου. Τη μεταρρύθμιση στη διαχείριση, που περιλαμβάνει κυρίως την κατάτμηση της οργανωτικής δομής του Νοσοκομείου και τη συμμετοχή των διαφόρων υπευθύνων του στην κατάρτιση και εκτέλεση του προϋπολογισμού. Σήμερα συναντάται με παραλλαγές στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Ολλανδία, Μεγάλη Βρετανία, Ιταλία, Ιρλανδία, Φιλανδία κ.ά.)

43 Σχεδιασμός θέσεων εργασίας και στελέχωσή τους (1)
Ο σχεδιασμός θέσεων εργασίας είναι η διαδικασία καθορισμού των εργασιακών καθηκόντων που κάθε άτομο ή ομάδα ατόμων αναλαμβάνει σύμφωνα με την αποστολή και τους στόχους του οργανισμού. Η διαίρεση του συνολικού έργου ενός οργανισμού υγείας σε επιμέρους εργασίες ή καθήκοντα ορίζει την εξειδίκευσή του. Κάθετη εξειδίκευση: δικαίωμα λήψης αποφάσεων από τους εργαζομένους και αυτονομία. Οριζόντια εξειδίκευση: αύξηση των εργασιών ή των καθηκόντων μιας θέσης (μείωση του αριθμού επαναλήψεων) – αίσθηση δημιουργίας. Θέσεις χαμηλών ιεραρχικών επιπέδων (π.χ. διοικητικοί υπάλληλοι) Ανειδίκευτες θέσεις εργασίας (π.χ. τραπεζοκόμοι) Θέσεις ειδικών τεχνικών, επιστημόνων (ιατροί) Θέσεις ανώτερων ιεραρχικών επιπέδων (διευθυντές τμημάτων) υψηλή Κάθετη εξειδίκευσή χαμηλή χαμηλή υψηλή Οριζόντια εξειδίκευσή

44 Σχεδιασμός θέσεων εργασίας και στελέχωσή τους (2)
Η στελέχωση καθορίζει τις απαιτήσεις κάθε θέσης εργασίας σε καθήκοντα και προσόντα (εκπαίδευση, πείρα, ατομικά χαρακτηριστικά) καθώς τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που περιλαμβάνει κάθε θέση εργασίας αποτελούν κριτήρια για την προσέλκυση, την επιλογή, την πρόσληψη, τη διατήρηση, την αμοιβή και την κατάρτιση κατάλληλων και ικανών στελεχών. Η διαδικασία της στελέχωσης περιλαμβάνει 5 φάσεις: Ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης και αποτίμηση των αναγκών. Δημιουργία μελέτης στελέχωσης. Σχεδιασμός στελέχωσης. Ενέργειες στελέχωσης. Επιλογή και εφαρμογή κατάλληλου μοντέλου στελέχωσης.

45 Οργανωτική Δομή (1) Οι οργανισμοί υγείας ακολουθούν την τυπική γραφειοκρατική δομή οργάνωσης που παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά: Αυστηρή εξειδίκευση εργασίας: κάθε εργαζόμενος γνωρίζει τα ακριβή καθήκοντά του και το εύρος ελέγχου του. Αποκέντρωση λήψης αποφάσεων: η πλειοψηφία των σημαντικότερων αποφάσεων λαμβάνονται από τους υπαλλήλους που βρίσκονται στα κατώτερα διοικητικά στελέχη. Τυποποίηση εργασίας: τα όρια των πράξεων των εργαζομένων και ο τρόπος και τα μέσα με τα οποία πρέπει να γίνονται οι νοσηλευτικές και ιατρικές πράξεις καθορίζονται με συγκεκριμένους κανονισμούς και ρυθμίσεις. Ιεραρχία: οι θέσεις εργασίας μέσα σε κάθε τμήμα του οργανισμού είναι ταξινομημένες με έναν ιεραρχικό τρόπο. Στην κορυφή βρίσκεται ο προϊστάμενος του τμήματος ο οποίος έχει καθορισμένες γραμμές εξουσίας προς τα κατώτερα ιεραρχικά επίπεδα. Εύρος ελέγχου: κάθε προϊστάμενος διευθύνει έναν περιορισμένο αριθμό υφισταμένων ανάλογα με τη λειτουργία του τμήματος, τον αριθμός και τις ικανότητες των υφισταμένων και των προϊσταμένων.

46 Οργανωτική Δομή (2) Ιατρική υπηρεσία: παρέχει ιατρική φροντίδα στους πολίτες που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας. Η αποστολή της στα πανεπιστημιακά νοσοκομεία επεκτείνεται στην εκπαίδευση προπτυχιακών φοιτητών ιατρικής, στη μεταπτυχιακή εκπαίδευση των ειδικευόμενων γιατρών και στην πραγματοποίηση έρευνας. Νοσηλευτική υπηρεσία:παρέχει νοσηλευτική φροντίδα στους ασθενείς, προωθεί και προάγει τη νοσηλευτική δεοντολογία και εκπαίδευση ενώ προγραμματίζει και ελέγχει τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Διοικητική υπηρεσία: παρέχει υποστήριξη στην ιατρική και νοσηλευτική υπηρεσία ενώ διαχειρίζεται την κινητή και ακίνητη περιουσία του οργανισμού, εξασφαλίζοντας την αυτοδύναμη λειτουργία και ανάπτυξή του, την επίλυση προβλημάτων που προκύπτουν από την καθημερινή λειτουργία καθώς και την αποτίμηση του συνολικού έργου του οργανισμού. Τεχνική υπηρεσία:παρέχει υποστήριξη και συντονισμό της λειτουργία του οργανισμού υγείας.

47 Διεύθυνση και ηγεσία (1)
Περιλαμβάνει τη διαδικασία ανάθεσης καθηκόντων και παρακίνησης για την επίτευξη των στόχων του οργανισμού. Σκοπός της είναι η εναρμόνιση των προσωπικών επιδιώξεων και συμφερόντων των εργαζομένων με τις επιδιώξεις και τα συμφέροντα του οργανισμού. Βασικές δραστηριότητες: Ανάπτυξη και εφαρμογή στρατηγικών σχεδίων για την επίτευξη της αποστολής, του οράματος, των στόχων και των σκοπών του οργανισμού. Παροχή προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης. Διευκόλυνση της επικοινωνίας και του συντονισμού μεταξύ των επιστημονικών κλάδων και τμημάτων του οργανισμού. Παροχή ηγεσίας και διατήρηση διαπροσωπικών σχέσεων. Ενέργειες που εμπνέουν την εμπιστοσύνη, την ομαδική εργασία και τη συνεργασία. Τακτικές επίλυσης συγκρούσεων. Διαδικασίες βελτίωσης της ποιότητας και της παραγωγικότητας καθώς και διαδικασίες ελέγχου και αξιολόγησης. Διαχείριση ανθρώπινων πόρων.

48 Διεύθυνση και ηγεσία (2)
Η διεύθυνση είναι εφικτή όταν υπάρχει επαρκής ανταπόκριση από όλους τους εργαζομένους. Τα διοικητικά στελέχη (μάνατζερς) ελέγχουν τους εργαζόμενους και εκτιμούν την απόδοσή τους. Απαραίτητη είναι η ικανότητα για διαπροσωπικές σχέσεις για να μπορούν να υπερασπιστούν τις απόψεις τους, να εκπαιδεύουν συνεχώς το προσωπικό και να επιμερίζουν τα καθήκοντα, τις εργασίες και τις αρμοδιότητες. Όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο τόσο ευρύτερες είναι και οι ευθύνες και η εξουσία που διαθέτει. Υψηλά ιεραρχικά επίπεδα: έχουν την ευθύνη λήψης σημαντικών αποφάσεων σε καίρια ζητήματα όπως η στρατηγική, οι πολιτικές και οι οργανωτικές αλλαγές. Χαμηλά ιεραρχικά επίπεδα: έχουν την ευθύνη εκτέλεσης συγκεκριμένων έργων στο πλαίσιο της ομάδας που διοικούν.

49 Δομή οργανισμού υγείας (Πυραμιδικός σχηματισμός)
Ανώτατη Διοίκηση Μεσαία Στελέχη Προϊστάμενοι Υπάλληλοι τμημάτων και κατώτερο προσωπικό

50 Διεύθυνση και ηγεσία (3)
Βασικά καθήκοντα του μάνατζερ: Παρακίνηση: συνδέει τις ανάγκες των εργαζομένων με τα κίνητρα και τους στόχους του μάνατζερ. Τα κίνητρα αποτελούν μηχανισμό που επιτρέπει στους εργαζομένους να συμμετέχουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και να μοιράζονται τους κινδύνους και τις αμοιβές. Διαχείριση κρίσεων: απαιτεί και τη συμμετοχή των εργαζομένων του οργανισμού. Οι κρίσεις διακρίνονται σε: Ανάλογα με την έντασή τους (απροσδόκητες π.χ. σεισμός και κλιμακούμενες π.χ αδυναμία προμηθευτών για εφοδιασμό με υγειονομικό υλικό) Ανάλογα με την αιτία τους (ενδογενείς π.χ. βλάβη ιατρικού μηχανήματος και εξωγενείς π.χ. επιδημία) Οι επιπτώσεις των κρίσεων κυρίως εκείνων που οφείλονται σε εξωγενή αίτια επιφορτίζουν ιδιαίτερα τις δυνατότητες των οργανισμών και αποτελούν πρόκληση και μεγάλη δοκιμασία για τις οργανωτικές τους δομές. Επικοινωνία: τα περισσότερα προβλήματα στη λειτουργία του οργανισμού και στις σχέσεις του προσωπικού οφείλονται στην ατελή επικοινωνία και στη ροή τυποποιημένης (γνώση που αποτυπώνεται σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή) και άτυπης γνώσης (γνώση που αποκτιέται με εμπειρία). Για την αντιμετώπιση της αύξησης των ιατρικών πληροφοριών λόγω τεχνολογικής προόδου χρησιμοποιούνται σύγχρονα πληροφοριακά συστήματα που προάγουν την επικοινωνία και την ανταλλαγή απόψεων και πληροφοριών.

51 Συντονισμός εργασιών Περιλαμβάνει τη διαδικασία εναρμόνισης των χρησιμοποιούμενων πόρων για την επίτευξη των στόχων του οργανισμού υγείας. Ευθυγραμμίζει τις επιμέρους δραστηριότητες των τμημάτων για την εκπλήρωση του βασικού σκοπού του οργανισμού, την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας, εξασφαλίζοντας την ενιαία δράση των εργαζομένων. Μηχανισμοί συντονισμού: Ιεραρχία: αναφορά υφιστάμενου σε προϊστάμενο Άμεση επαφή: επικοινωνία των ανώτερων στελεχών για επίλυση προβλημάτων. Ρόλος του «Συνδέσμου»: συντονισμός ενός τμήματος με τα υπόλοιπα μέσω μεσολάβησης των προϊσταμένων. Προσωρινές και μόνιμες επιτροπές: συμμετοχή ατόμων από διάφορα τμήματα για την επίλυση κοινών προβλημάτων.

52 Η κάθετη λειτουργία των τμημάτων του νοσοκομείου
ΤΜ ΤΜ ΤΜ.3 Πηγή: Gaucher, E.-Coffey, R., (1993), “Total Quality in Health Care: from theory to practice”,Jossey-Bass Publications, p. 153

53 Η οριζόντια λειτουργία των τμημάτων του νοσοκομείου
ΤΜ ΤΜ ΤΜ.3 Πηγή: Gaucher, E.-Coffey, R., (1993), “Total Quality in Health Care: from theory to practice”, Jossey-Bass Publications, p. 154

54 Έλεγχος (1) Περιλαμβάνει τη διαδικασία της συστηματικής παρακολούθησης των ενεργειών των μελών του οργανισμού υγείας για τον προσδιορισμό και τη διόρθωση τυχόν αποκλίσεων από τους στόχους που έχουν τεθεί. Η διαδικασία του ελέγχου περιλαμβάνει 5 στάδια: Τον καθορισμό προτύπων. Την αξιολόγηση και μέτρηση. Τη σύγκριση των αποτελεσμάτων με τα πρότυπα. Τον εντοπισμό των αιτιών αυτών. Τη διόρθωση των αποκλίσεων. Στους οργανισμούς υγείας ο έλεγχος επιτυγχάνεται μέσω της γραφειοκρατικής δομής οργάνωσης η οποία συνίσταται στην ύπαρξη κανονισμών, πολιτικών, γραπτά διατυπωμένων διαδικασιών και προτύπων, σχέσεων εξουσίας και ιεραρχίας.

55 Έλεγχος (1) Η επιβολή πειθαρχικών ποινών ως μέσο ελέγχου στο πλαίσιο της γραφειοκρατίας επιτάσσεται από την πειθαρχική δικαιοδοσία μέσω της οποίας καθορίζονται: Κάθε παράβαση ή παράλειψη υπηρεσιακού καθήκοντος θεωρείται πειθαρχικό παράπτωμα Η δίωξη του πειθαρχικού παραπτώματος πραγματοποιείται από τα αρμόδια όργανα ενώ η επιβολή πειθαρχικών ποινών πραγματοποιείται από τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα. Πειθαρχικά παραπτώματα μπορεί να είναι: Η αδικαιολόγητη απουσία. Η εργασία για μικρότερο χρόνο από το κανονικό ωράριο. Η απασχόληση κατά τη διάρκεια της εργασίας με άλλες δραστηριότητες. Η άρνηση εκτελέσεως των υπηρεσιακών εντολών και των οδηγιών της διοίκησης. Η χρησιμοποίηση υπηρεσιακών πληροφοριών και στοιχείων για την αποκόμιση προσωπικού οφέλους. Η αποδοχή από τον εργαζόμενο οποιασδήποτε υλικής εύνοιαςσ προερχόμενης από πρόσωπα, τις υποθέσεις των οποίων διαχειρίζεται ή πρόκειται να διαχειριστεί υπό οποιαδήποτε ιδιότητα. Η κατάχρηση εξουσίας, η απρεπής συμπεριφορά, η αποσιώπηση και μη εξέταση των υποβαλλόμενων παραπόνων.

56 Έλεγχος (2) Οι μηχανισμοί ελέγχου αποτελούν ουσιαστικά ανταμοιβές και κυρώσεις που εναρμονίζουν τους στόχος και τα συμφέροντα των εργαζομένων με αυτούς του οργανισμού. Το προσωπικό υγείας είναι υποχρεωμένο να ακολουθεί τους κανόνες, τις διαδικασίες και τις πολιτικές του προσωπικού. Οι προϊστάμενοι παρακολουθούν, αξιολογούν και ελέγχουν τους υφιστάμενούς τους με βασικά κριτήρια όπως: Οι πληροφορίες θα πρέπει να στηρίζονται σε αντικειμενικά και όχι υποκειμενικά κριτήρια. Ο έλεγχος θα πρέπει να συγκεντρώνεται στα κρίσιμα και σημαντικά σημεία της λειτουργίας και των αποτελεσμάτων της οργάνωσης. Όσο πιο ευέλικτο είναι το σύστημα ελέγχου τόσο πιο αποτελεσματικό αποδεικνύεται. Προϋπόθεση αποτελεσματικής λειτουργίας του ελέγχου είναι η αποδοχή του από τα άτομα του οργανισμού υγείας.

57 Διοικητική αναδιοργάνωση Ε.Σ.Υ. (Ν. 3329/2005)
Διοικητική αναδιοργάνωση Ε.Σ.Υ. (Ν. 3329/2005)

58 Προϋποθέσεις Management – 4 Συντελεστές
Γνώσεις Management Ικανότητες Management Management Κουλτούρα- Φιλοσοφία Management Συστήματα Management Πηγή: Δ. Μπουραντάς, 2002, «Μάνατζμεντ».

59 Η ανάγκη για Management στις υπηρεσίες υγείας (1)
Μέσα από διάφορες αναλυτικές προσεγγίσεις εντοπίζεται η φύση των προβλημάτων του νοσοκομειακού τομέα στη σφαίρα των οργανωτικο-διοικητικών και διαχειριστικών λειτουργιών. Γενικότερα τα προβλήματα που εντοπίζονται, κωδικοποιούνται ως ακολούθως: Απουσία εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού και προγραμματισμού, με στόχους και προτεραιότητες. Άτολμες θεσμικές και οργανωτικές παρεμβάσεις. Ανεπαρκής οργάνωση του εθνικού και περιφερειακού μηχανισμού διοίκησης. Αναποτελεσματική διοίκηση σε επίπεδο Δευτεροβάθμιας Περίθαλψης. Απουσία σύγχρονης «κουλτούρας» διοίκησης. Απουσία πολιτικής ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού. Ανεπαρκής οργάνωση και διαχείριση των πληροφοριών. Αναχρονιστικό σύστημα οικονομικής και λογιστικής διαχείρισης. Χαμηλή αποδοτικότητα πόρων. Απουσία πολιτικών βελτίωσης της ικανοποίησης του πολίτη. Αδυναμία εμπέδωσης συμπεριφορών και νοοτροπίας σεβασμού του πολίτη και των αρχών λειτουργίας του συστήματος.

60 Η ανάγκη για Management στις υπηρεσίες υγείας (2)
Σε σφαίρα ανάλυσης θέτονται όλες οι πτυχές ενός διοικητικού συστήματος: Η κατάλληλη θεσμική και οργανωτική του συγκρότηση (system design). Ο μηχανισμός λήψης αποφάσεων (decision making). Ο μηχανισμός υλοποίησης των αποφάσεων (operational management). Ο τρόπος διαχείρισης των πόρων και εξασφάλισης της αποδοτικότητας (resource management) και του βαθμού ικανοποίησης των αναγκών και εξυπηρέτησης του πελάτη.

61 2005 : Ν.3329/05 «Εθνικό Σύστημα Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και λοιπές διατάξεις» (1..)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄- ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ (Ε.Σ.Υ.Κ.Α.) ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄- ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ Ε.Σ.Υ.Κ.Α. ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄- ΜΟΝΑΔΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄: ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄: ΛΟΙΠΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄: ΤΕΛΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

62 2005 : Ν.3329/05 – Περιφερειακή Συγκρότηση Ε.Σ.Υ.Κ.Α
Η επικράτεια διαιρείται σε 17 Υγειονομικές Περιφέρειες που ταυτίζονται με τις διοικητικές και σε κάθε μία από αυτές ιδρύεται Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «Διοίκηση Υγειονομικής Περιφέρειας Δ.Υ.ΠΕ.» που συμπληρώνεται από το όνομα της οικείας περιφέρειας Η μεγάλη καινοτομία είναι ότι τα νοσοκομεία και οι μονάδες κοινωνικής φροντίδας ξαναγίνονται Ν.Π.Δ.Δ. με δικά τους όργανα, περιουσία και προϋπολογισμό ώστε να αποκτήσουν ουσιαστικές αρμοδιότητες και να επιτευχθεί πραγματική αποκέντρωση Με τη δημιουργία του Κεντρικού Συμβουλίου Υγειονομικών Περιφερειών(Κε.Συ.Υ.Πε.) που έχει σκοπό τον συντονισμό του έργου των Διοικητών των Υ.Πε. και την εναρμόνιση των πολιτικών υγείας και κοινωνικής αλληλεγγύης. Το Συμβούλιο συνέρχεται τακτικά κάθε 2 μήνες Στην έδρα της κάθε Υγειονομικής Περιφέρειας δημιουργείται το Συμβούλιο Υγειονομικής Περιφέρειας (Σ.Υ.ΠΕ.) για θέματα ανάπτυξης των πολιτικών υγείας και κοινωνικής αλληλεγγύης στην περιφέρεια, τον συντονισμό των Διοικήσεων των νοσοκομείων και των λοιπών φορέων υγεία και κοινωνικής αλληλεγγύης και την εναρμόνιση των πολιτικών τους όπου συμμετέχουν και εκπρόσωποι της Περιφέρειας, της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, των Πανεπιστημίων, της ΓΣΕΕ ΑΔΕΔΥ, των Επιστημονικών Συλλόγων και των Νοσηλευτών.

63 Ν.3329/05 – Περιφερειακή Συγκρότηση Ε.Σ.Υ.Κ.Α (2..) Οργανόγραμμα ΔΥΠΕ
Ν.3329/05 – Περιφερειακή Συγκρότηση Ε.Σ.Υ.Κ.Α (2..) Οργανόγραμμα ΔΥΠΕ

64 2005 : Ν.3329/05 – Περιφερειακή Συγκρότηση Ε.Σ.Υ.Κ.Α (3)
Το ΔΣ της Δ.Υ.Πε. είναι 7μελές: Πρόεδρος 3 πρόσωπα υπ’ ευθείας από τον Υπουργό Υγείας 1 πρόσωπο από τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας 1 εκπρόσωπο Ιατρικού Τμήματος Πανεπιστημιακή Κλινικής ή εναλλακτικά 1 εκπρόσωπος των Ιατρών της Περιφέρειας με απόφαση ΠΙΣ 1 εκπρόσωπο εργαζομένων Δ.Υ.Πε. Ορίζονται αναπληρωτές αντίστοιχα για όλα τα μέλη πλην του Προέδρου, τον οποίο αναπληρώνει ο αντιπρόεδρος. Η θητεία είναι διετής Η οικονομική υποστήριξη της λειτουργίας των Δ.Υ.Πε. παρέχεται: Από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, τόσο τον τακτικό όσο και τον προϋπολογισμό των δημοσίων επενδύσεων. Από άλλες πηγές, Ελληνικούς και Διεθνείς Οργανισμούς καθώς και με δωρεές και κληροδοτήματα.

65 2005 : Ν.3329/05 – Νοσοκομεία ΕΣΥΚΑ (1..)
Τα νοσοκομεία του ΕΣΥ μετατρέπονται σε Ν.Π.Δ.Δ. τα οποία υπόκεινται στον έλεγχο και την εποπτεία του Διοικητή της αντίστοιχης Υγειονομικής Περιφέρειας, διέπονται στις διατάξεις του παρόντος νόμου και έχουν δικό τους προϋπολογισμό, πρωτόκολλο, σφραγίδα, αρχείο και αριθμό φορολογικού μητρώου Α.Φ.Μ. Η Διοίκηση στα Νοσοκομεία ασκείται από 2 κύρια όργανα, το Διοικητικό Συμβούλιο και το Διοικητή. Το ΔΣ είναι 7μελές για νοσοκομεία μέχρι 399 κλίνες και 9μελές για νοσοκομεία 400 και άνω κλινών. Αποτελείται από: το Διοικητή (πρόεδρος) 3 μέλη σε νοσοκομεία έως 399 οργανικές κλίνες και 4 μέλη για νοσοκομεία άνω των 400 κλινών, που διορίζονται απ’ ευθείας από τον Υπουργό Υγείας με τους αναπληρωτές τους. Το ένα από τα μέλη αυτά ορίζεται ως Αντιπρόεδρος ΔΣ Τον Αναπληρωτή Διοικητή σε νοσοκομεία άνω των 400 κλινών μέλος με αναπληρωτή του τον Δ/ντή της Διοικητικής Υπηρεσίας 1 εκλεγμένο εκπρόσωπο των ιατρών του νοσοκομείου με τον αναπληρωτή του Τον Δ/ντή της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας με αναπληρωτή τους τον αρχαιότερο Δ/ντή Νοσηλευτικού Τομέα 1 εκλεγμένο εκπρόσωπο του λοιπού, πλην ιατρών ΕΣΥ, προσωπικού του Νοσοκομείου με τον αναπληρωτή τους

66 2005 : Ν.3329/05 – Νοσοκομεία ΕΣΥΚΑ (2..)
Σε κάθε Νοσοκομείο του Ε.Σ.Υ. συνίσταται μία οργανική θέση Διοικητή, με διετή θητεία. Η θητεία του Διοικητή είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης και μπορεί να ανανεώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Σε κάθε Νοσοκομείο του ΕΣΥ, συνίσταται Επιστημονικό Συμβούλιο, που συγκροτείται από : 2 ιατρούς με βαθμό Διευθυντή που εκλέγονται από όλους τους Δ/ντές ιατρούς του νοσοκομείου 1 ιατρό αναπληρωτή Δ/ντη που εκλέγεται από όλους τους Αναπληρωτές Δ/ντές ιατρούς του νοσοκομείου 1 ιατρό Επιμελητή Α 1 ιατρό Επιμελητή Β 1 επιστήμονα της Ιατρικής Υπηρεσίας, μη ιατρό 1 ειδικευόμενο γιατρό, 1 Νοσηλευτή κατηγορίας ΠΕ Η θητεία του Επιστημονικού Συμβουλίου είναι διετής και η συγκρότηση του γίνεται με απόφαση του Διοικητή του Νοσοκομείου Στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καταρτίζεται κατάλογος επικουρικών ιατρών ανά ειδικότητα για την κάλυψη επιτακτικών αναγκών, ανεξάρτητα από την ύπαρξη κενών οργανικών θέσεων

67 2005 : Ν.3329/05 – Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας (1..)
Οι Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας (ΜΚΦ) μετατρέπονται σε Ν.Π.Δ.Δ. τα οποία υπόκεινται στον έλεγχο και την εποπτεία του Διοικητή της αντίστοιχης Υγειονομικής Περιφέρειας, διέπονται στις διατάξεις του παρόντος νόμου και έχουν δικό τους προϋπολογισμό, πρωτόκολλο, σφραγίδα, αρχείο και αριθμό φορολογικού μητρώου Α.Φ.Μ. Σε 29 ΜΚΦ,στο Κέντρο Εκπαίδευσης και αποκατάστασης Τυφλών(ΚΕΑΤ) και στο Εθνικό Ίδρυμα Κωφών (ΕΙΚ) προβλέπεται η θέση Διοικητή, πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, ο οποίος ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και έχει διετή θητεία Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΜΚΦ αποτελείται από: Πρόεδρο ΔΣ τον οποίο αναπληρώνει ο αντιπρόεδρος του ΔΣ 2 μέλη με εμπειρία στον τομέα της κοινωνικής αλληλεγγύης, οι οποίο ορίζονται με τους αναπληρωτές τους από τον Υπουργό Υγείας. Το ένα από τα μέλη αυτά ορίζεται ως Αντιπρόεδρος ΔΣ 1 εκπρόσωπος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (ΕΣΑΕΑ) σε όσες ΜΚΦ έχουν σκοπό την παροχή υπηρεσιών σε Άτομα με Αναπηρίες (Α.Με.Α) ή 1 εκπρόσωπο πιστοποιημένης εθελοντικής οργάνωσης, ο οποίος προτείνεται από τον Υπουργό Υγείας 1 εκπρόσωπο των εργαζομένων στη ΜΚΦ ο οποίος εκλέγεται από το σύνολο των εργαζομένων της ΜΚΦ

68 2005 : Ν.3329/05 – Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας (2)
Οι ΜΚΦ και φυσικά ή νομικά πρόσωπα, δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα, μπορούν να οργανώνουν και να θέτουν σε λειτουργία υπηρεσίες, με σκοπό την αποϊδρυματοποίηση, αποκατάσταση και επανένταξη των Α.Με.Α, όπως προστατευόμενα διαμερίσματα,ξενώνες και οικοτροφεία, προστατευόμενα εργαστήρια και εργαστήρια επαγγελματικής κατάρτισης και επανένταξης Με το άρθρο 22 θεσμοθετούνται οι Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης ΑμεΑ, με σκοπό την εξασφάλιση μόνιμης κατοικίας, προς το σκοπό της πρόληψης του εγκλεισμού σε ιδρύματα και της ιδρυματοποίησης (αναμένεται η έκδοση των σχετικών υπουργικών αποφάσεων, ανά κατηγορία ΑμεΑ, λόγω πρόβλεψης εξειδικευμένων προδιαγραφών) Με το άρθρο 25 προβλέπεται η 24ωρη λειτουργία των υπηρεσιών του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης (πρώην ΕΚΑΚΒ) Με το άρθρο 29 προβλέπεται παράταση του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι» (συναρμοδιότητα με Υπουργείο Εσωτερικών)

69 Βασικές Αλλαγές με το Νόμο 3527/9-2-07 στην οργάνωση των ΔΥΠε.
Συγχώνευση των ΔΥΠε. σε 7 Υγειονομικές Περιφέρειες Όργανα διοίκησης της Δ.Υ.ΠΕ. Διοικητής της Υγειονομικής Περιφέρειας: είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης και διορίζεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ύστερα από γνώμη της αρμόδιας Επιτροπής της Βουλής των Ελλήνων, με διετή θητεία, που μπορεί να ανανεώνεται με τον ίδιο τρόπο. Δύο (2) Υποδιοικητές της Υγειονομικής Περιφέρειας: διορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Οι Υποδιοικητές είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, η θητεία τους είναι διετής και μπορεί να ανανεώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών και του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθορίζονται οι αποδοχές των Υποδιοικητών των Δ.Υ.ΠΕ..

70 Βασικές αλλαγές στα χρηματικά όρια για την εκτέλεση προϋπολογισμού προμηθειών, προγράμματος έργων και υπηρεσιών (1..) (α) Άνω του ποσού των € ετησίως, η αρμοδιότητα διενέργειας της προμήθειας, εκτέλεσης του έργου ή παροχής της υπηρεσίας ανήκει στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης η εν λόγω αρμοδιότητα δύναται να ανατεθεί κατά περίπτωση σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. (β) Άνω του ποσού των ευρώ € και μέχρι του ποσού των € ετησίως, εγκρίνεται από συνιστώμενη, σε κάθε Δ.ΥΠ Ε. με απόφαση του Διοικητή της, Μόνιμη Επιτροπή Δαπανών και Προμηθειών. Η Επιτροπή αποτελείται: από τον Διοικητή, ο οποίος είναι και Πρόεδρος της και αναπληρώνεται από έναν εκ των δύο Υποδιοικητών της Δ.Υ.ΠΕ. έναν εκπρόσωπο των εργαζομένων και τον αναπληρωτή του, που εκλέγονται από το σύνολο των εργαζομένων στη Δ.Υ.ΠΕ έναν εκπρόσωπο των Ιατρών της Υγειονομικής Περιφέρειας και τον αναπληρωτή του που ορίζονται με απόφαση του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, εκτός αν στη Δ.Υ.ΠΕ. λειτουργεί Πανεπιστημιακή Κλινική, οπότε μετέχει εκπρόσωπος του μεγαλύτερου Ιατρικού Τμήματος που ορίζεται από αυτήν, ενώ ο αναπληρωτής του ορίζεται από την Πανεπιστημιακή Κλινική του αμέσως μεγαλύτερου Ιατρικού Τμήματος

71 Βασικές αλλαγές στα χρηματικά όρια για την εκτέλεση προϋπολογισμού προμηθειών, προγράμματος έργων και υπηρεσιών (2) (γ) Ο Διοικητής της Δ.Υ.ΠΕ. είναι αρμόδιος μέχρι ποσού € ετησίως και για το σύνολο των σχετικών κωδικών, για καθένα αντικείμενο προμήθειας, έργου ή υπηρεσίας που προβλέπεται στον Προϋπολογισμό. (δ) Το Διοικητικό Συμβούλιο του υπαγόμενου στη Δ.Υ.ΠΕ. φορέα, κατόπιν εισήγησης του Προέδρου είναι αρμόδιο, μέχρι ποσού € ετησίως και για το σύνολο των σχετικών κωδικών, για καθένα αντικείμενο προμήθειας, έργου ή υπηρεσίας που προβλέπεται στον Προϋπολογισμό. (ε) Ο Διοικητής φορέα υπαγόμενου στη Δ.Υ.ΠΕ. είναι αρμόδιος μέχρι ποσού € ετησίως και για το σύνολο των σχετικών κωδικών, για καθένα αντικείμενο προμήθειας, έργου ή υπηρεσίας, που προβλέπεται στον Προϋπολογισμό. Οι τροποποιήσεις των ετήσιων προϋπολογισμών της Δ.Υ.ΠΕ. και των φορέων που υπάγονται σε αυτήν ισχύουν μετά την έγκριση τους από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης

72 Διαχείριση προσωπικού μετά από τη συγχώνευση των ΔΥΠΕ
Οι μόνιμοι ή με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου υπάλληλοι, που υπηρετούν κατά το χρόνο έναρξης του παρόντος στις απορροφούμενες Δ.Υ.ΠΕ., μετατάσσονται ή μεταφέρονται, κατόπιν αιτήσεως τους, με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σε υφιστάμενες κενές ή σε συνιστώμενες προσωποπαγείς θέσεις στα Νοσοκομεία ή στις Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας της Περιφέρειας της απορροφηθείσας Δ.Υ.ΠΕ., στην οποία υπηρετούσαν ή σε άλλα Νοσοκομεία ή Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας της Περιφέρειας της νέας Δ.Υ.ΠΕ. όπως αυτή δημιουργείται με το παρόν. Οι μετατασσόμενοι, σύμφωνα με τους όρους του παρόντος, υπάλληλοι των απορροφούμενων Δ.Υ.ΠΕ. διατηρούν τα συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά τους δικαιώματα ως εκ της υπηρεσίας τους στις Δ.Υ.ΠΕ..

73 Αλλαγές στη διαχείριση των πόρων των ΔΥΠΕ
α) Επιχορηγήσεις από τον Τακτικό Κρατικό Προϋπολογισμό. β) Επιχορηγήσεις από τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων. γ) Ποσοστό 1 % επί των βεβαιωθέντων εσόδων των Νοσοκομείων Ε.Σ.Υ.Κ.Α. της οικείας Υγειονομικής Περιφέρειας. δ) Δωρεές, κληροδοτήματα και άλλες παροχές τρίτων, κατόπιν εγκρίσεως του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. ε) Έσοδα από την εκμετάλλευση περιουσιακών στοιχείων. στ) Έσοδα από προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλων Ελληνικών ή Διεθνών Οργανισμών ή μη κερδοσκοπικών Οργανισμών ή από άλλες ερευνητικές δραστηριότητες. ζ) Κάθε άλλο έσοδο που προκύπτει από τη δραστηριότητά της.

74 Οργανωτική διαδικασία Στρατηγικού Προγραμματισμού
Οργανωτική διαδικασία Στρατηγικού Προγραμματισμού

75 Βασικές έννοιες στρατηγικού προγραμματισμού / σχεδιασμού
Στρατηγικός προγραμματισμός: είναι η διαδικασία μέσω της οποίας μια οργάνωση διαμορφώνει την αποστολή, το όραμά της, τους μακροπρόθεσμους στόχους της και τις στρατηγικές της. Στρατηγική Διοίκηση: το σύνολο των διοικητικών αποφάσεων και ενεργειών που καθορίζει την μακροχρόνια απόδοση μιας Δημόσιας Οργάνωσης. Περιλαμβάνει: Διαμόρφωση Στρατηγικής Διαμόρφωση Οράματος Διαμόρφωση Δήλωσης Αποστολής Ανάλυση SWOT (Ενδοδιοικητική Ανάλυση - Ανάλυση Εξωτερικού Περιβάλλοντος) Διαμόρφωση Στρατηγικών Επιλογών Εφαρμογή Στρατηγικής (με χρήση τεχνικής Balanced Scorecard) Καθορισμός Στρατηγικών Στόχων Διαμόρφωση Στρατηγικών Διασυνδέσεων Στοχοθεσία-Ανάπτυξη Πρωτοβουλιών Μετρήσεις Αποδοτικότητας & Ανατροφοδότηση

76 Στρατηγικά-Επιχειρησιακά-Προγράμματα Δράσης
χρόνια 1 χρόνο χρόνια 3-5+ χρόνια Προγράμματα Δράσης Επιχειρησιακά Προγράμματα Στρατηγικά Προγράμματα Βραχυπρόθεσμα Μεσοπρόθεσμα Μακροπρόθεσμα Πηγή: Ν. 3230/2004, «Ανάπτυξη Συστήματος Στρατηγικής Διοίκησης»

77 Πηγή: Ν. 3230/2004, «Ανάπτυξη Συστήματος Στρατηγικής Διοίκησης»
ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΟΡΑΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΔΗΜ.ΟΡΓΑΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓ. ΣΤΟΧΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΕΙΣ - ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑ – ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ & ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ ΕΝΔΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΗΜ. ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Δ Ι ΑΜΟΡΦΩΣΗ Σ ΤΡΑΤΗΓ ΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΡΑΤΗΓ ΙΚΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΞΩΤ. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΔΗΜ. ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ Το προτεινόμενο πρότυπο ανάπτυξης συστήματος Στρατηγικής Διοίκησης αποτυπώνεται στο σχήμα της επόμενης σελίδας, με κύριο χαρακτηριστικό τη διαδραστική επικοινωνία μεταξύ των επί μέρους βημάτων: BSC Πηγή: Ν. 3230/2004, «Ανάπτυξη Συστήματος Στρατηγικής Διοίκησης»

78 Όραμα και Αποστολή Δημόσιας Οργάνωσης
Όραμα είναι ένα σύνολο ιδανικών και πεποιθήσεων που αφορούν στο σκοπό και στις αξίες της Δημόσιας Οργάνωσης προσδιορίζοντας, έτσι, την μελλοντική κατεύθυνση στην οποία θα κινηθεί η οργάνωση. Το όραμα θα πρέπει να είναι: Εύκολα μεταδόσιμο και κοινοποιήσιμο Κατανοητό, περιεκτικό και επικεντρωμένο Ικανό να εμπνεύσει και να κινητοποιήσει τους εργαζομένους Επιθυμητό (από όλους τους μετόχους) Μετρήσιμο και εφικτό Ευέλικτο (στην εφαρμογή του) και χρονικά προσδιορισμένο Η Αποστολή προσδιορίζει τον κύριο σκοπό λειτουργίας της Δημόσιας Οργάνωσης, τον υπέρτατο λόγο ύπαρξής της όπως αυτός προκύπτει από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο. Η αποστολή θα πρέπει να είναι: Σαφής και Απλή αλλά όχι Υπεραπλουστευμένη Εμπνέει αλλαγές Μακροπρόθεσμη Επικοινωνιακή Όραμα είναι ένα σύνολο ιδανικών και πεποιθήσεων που αφορούν στο σκοπό και στις αξίες της Δημόσιας Οργάνωσης προσδιορίζοντας, έτσι, την μελλοντική κατεύθυνση στην οποία θα κινηθεί η οργάνωση. Είναι μια έννοια προσανατολισμού σε σχέση με το τι προσπαθεί να πετύχει η Δημόσια Οργάνωση αλλά και που επιδιώκει να φτάσει σε χρονικό ορίζοντα τριών (3) έως πέντε (5) ετών ή και παραπάνω. Το όραμα αποτελεί σημαντικό παράγοντα συνεχούς ενεργοποίησης του συνόλου της Οργάνωσης της οποίας τη μελλοντική δομή και λειτουργία καθορίζει. Ταυτόχρονα: Εξασφαλίζει ομοφωνία σχετικά με τους στρατηγικούς στόχους Δίνει το γενικό επιχειρησιακό προσανατολισμό Λειτουργεί ως το κεντρικό σημείο αναφοράς με το οποίο οι μονάδες ταυτίζονται με τους στρατηγικούς στόχους Διευκολύνει τη “μετάφραση” των στρατηγικών στόχων σε καθημερινές, λειτουργικά κατανεμημένες αρμοδιότητες Για να χαρακτηριστεί το όραμα αποτελεσματικό θα πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις που παρατίθενται στον ακόλουθο πίνακα: Πίνακας Ι: Προϋποθέσεις Αποτελεσματικού Οράματος Εύκολα μεταδόσιμο και κοινοποιήσιμο (σε όλα τα επίπεδα της Οργάνωσης)Κατανοητό, περιεκτικό και επικεντρωμένοΙκανό να εμπνεύσει και να κινητοποιήσει τους εργαζομένουςΕπιθυμητό (από όλους τους μετόχους)Μετρήσιμο και εφικτόΕυέλικτο (στην εφαρμογή του) και χρονικά προσδιορισμένο

79 Α. Διαμόρφωση Στρατηγικής – S.W.A.T. Analysis
Είναι μια τεχνική που παραθέτει και συσχετίζει τα ενδοδιοικητικά Δυνατά και Αδύνατα Σημεία μιας Δημόσιας Οργάνωσης απέναντι στις Ευκαιρίες και στις Απειλές που διαμορφώνονται στο πλαίσιο του εξωτερικού περιβάλλοντος δραστηριοποίησης της ως άνω Δημόσιας Οργάνωσης, αποβλέποντας: Στον προσδιορισμό των κύριων Στρατηγικών Προβληματισμών που η Δημόσια Οργάνωση καλείται να αντιμετωπίσει Στη διαμόρφωση των κατάλληλων Στρατηγικών Επιλογών που θα διασφαλίζουν επιτυχή προσέγγιση των ως άνω Στρατηγικών Προβληματισμών. Στο πλαίσιο της προαναφερθείσας ανάλυσης S.W.O.T. ορίζονται τα κάτωθι: Δυνατό Σημείο θεωρείται ένα εσωτερικό χαρακτηριστικό που ενδέχεται να αποβεί καθοριστικό στην προσπάθεια βελτίωσης. Αδύνατο Σημείο είναι ένα εσωτερικό χαρακτηριστικό που καθιστά τη Δημόσια Οργάνωση προβληματική και μη επαρκή στην άσκηση δημόσιων πολιτικών. Ευκαιρία είναι η εξωτερική (περιβαλλοντική) συνθήκη που προσφέρει σημαντικές βελτιωτικές προοπτικές. Απειλή θεωρείται η εξωτερική περίσταση που δημιουργεί σοβαρό ενδεχόμενο υπονόμευσης της αποτελεσματικής λειτουργίας της Δημόσιας Οργάνωσης Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου (ή το οικείο όργανο διοίκησης), αναλαμβάνει τη μετατροπή του οράματος της Δημόσιας Οργάνωσης –όπως αυτό έχει ήδη προσδιοριστεί σε προηγούμενο στάδιο- σε ένα ολοκληρωμένο σύνολο στόχων που προσδιορίζουν μεσοπρόθεσμα την επιτυχημένη εφαρμογή δημόσιων πολιτικών με βάση προτεραιότητες που έχουν επιλεγεί από το Υπουργικό Συμβούλιο. Η προαναφερθείσα διαδικασία υλοποιείται μεθοδολογικά με τη χρήση της Ανάλυσης S.W.O.T. (Strengths-Weaknesses-Opportunities-Threats) που περιλαμβάνει τον προσδιορισμό –σε πρώτη φάση- των Στρατηγικών Προβληματισμών της Δημόσιας Οργάνωσης για να ακολουθήσει –σε δεύτερη φάση- η ανάπτυξη, επί τη βάσει των Στρατηγικών Προβληματισμών, της Στρατηγικής που ταιριάζει καλύτερα στις επικρατούσες συνθήκες. Η ανάλυση S.W.O.T. είναι μια τεχνική που παραθέτει και συσχετίζει τα ενδοδιοικητικά Δυνατά και Αδύνατα Σημεία μιας Δημόσιας Οργάνωσης απέναντι στις Ευκαιρίες και στις Απειλές που διαμορφώνονται στο πλαίσιο του εξωτερικού περιβάλλοντος δραστηριοποίησης της ως άνω Δημόσιας Οργάνωσης, αποβλέποντας: Στον προσδιορισμό των κύριων Στρατηγικών Προβληματισμών που η Δημόσια Οργάνωση καλείται να αντιμετωπίσει και Στη διαμόρφωση των κατάλληλων Στρατηγικών Επιλογών που θα διασφαλίζουν επιτυχή προσέγγιση των ως άνω Στρατηγικών Προβληματισμών.

80 Υπόδειγμα Πίνακα Καταγραφής στοιχείων ανάλυσης SWOT για προσδιορισμό στρατηγικών προβληματισμών
Ηγεσία Σαφήνεια Οράματος/Αποστολής Αξίες Ανθρώπινο Δυναμικό Χρηματοδότηση Θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της Δημόσιας Οργάνωσης Οργανωτική Δομή της Δημόσιας Οργάνωσης Υλικοτεχνική Υποδομή Διατιθέμενοι Πόροι Διαδικασίες Εσωτερικοί Δίαυλοι Επικοινωνίας Συνεργασίες-Δίκτυα με ομάδες συμφερόντων Εν συνεχεία, προσδιορίζονται οι Ευκαιρίες και οι Απειλές ως συνάρτηση παραγόντων που διαμορφώνουν το εξωτερικό περιβάλλον της Δημόσιας Οργάνωσης, με βάση τα ακόλουθα κριτήρια: Χρηματοδοτικά Προγράμματα Παγκοσμιοποιημένη Οικονομία Τεχνολογικές Εξελίξεις Απαιτήσεις-Ανάγκες «Πελατών» Δημογραφικές Μεταβολές Κοινωνικές Συνθήκες-Τάσεις Νομικό Πλαίσιο Πολιτικές Συγκυρίες-Πολιτική Βούληση

81 Ελαχιστοποίηση / Εξαφάνιση
Υπόδειγμα Πίνακα Καταγραφής Στοιχείων Ανάλυσης SWOT για προσδιορισμό βασικών στρατηγικών επιλογών ΔΥΝΑΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΑΔΥΝΑΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΑΠΕΙΛΗ μετατροπή συνδυασμός Ελαχιστοποίηση / Εξαφάνιση Με την ολοκλήρωση της ως άνω ανάλυσης, κάθε ένα εκ των Δυνατών Σημείων, Αδύνατων Σημείων, Ευκαιριών και Απειλών που έχουν εντοπισθεί αξιολογείται, έτσι ώστε -με γνώμονα τις προτεραιότητες κάθε Δημόσιας Οργάνωσης- να επισημανθούν τα πλέον σημαντικά εξ αυτών. Κατ’ αυτόν τον τρόπο προσδιορίζονται οι κυριότεροι Στρατηγικοί Προβληματισμοί που άπτονται της λειτουργίας της Δημόσιας Οργάνωσης και για την ομαδοποιημένη καταγραφή των οποίων μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο επισυναπτόμενος στο παράρτημα πίνακας με τίτλο «Υπόδειγμα Πίνακα Καταγραφής Στρατηγικών Προβληματισμών». Μετά τον εντοπισμό των κυριότερων Στρατηγικών Προβληματισμών για τη Δημόσια Οργάνωση, προσδιορίζονται οι βασικοί άξονες-κατηγορίες Στρατηγικών Επιλογών αυτής, ως συνδυασμός των στοιχείων που προέκυψαν από την ανάλυση S.W.O.T. και σύμφωνα με τα όσα απεικονίζονται στον ακόλουθο πίνακα:

82 Σχηματική απεικόνιση των Στρατηγικών Επιλογών
Στρατηγικές Δυνατών Σημείων-Ευκαιριών Στρατηγικές Αδύνατων Σημείων-Ευκαιριών Στρατηγικές Αδύνατων Σημείων-Απειλών Στρατηγικές Δυνατών Σημείων-Απειλών ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΑΔΥΝΑΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΔΥΝΑΤΑ ΑΠΕΙΛΕΣ Με αφετηρία τους ως άνω κατευθυντήριους άξονες, οι βασικές Στρατηγικές Επιλογές μιας Δημόσιας Οργάνωσης συγκεκριμενοποιούνται ως ακολούθως: Στρατηγικές Δυνατών Σημείων-Ευκαιριών: χρησιμοποίηση των Δυνατών Σημείων της Δημόσιας Οργάνωσης προς εκμετάλλευση κάποιας Ευκαιρίας μέσω διαμορφούμενων συνδυασμών/συνεργειών Στρατηγικές Δυνατών Σημείων-Απειλών: χρησιμοποίηση των Δυνατών Σημείων της Δημόσιας Οργάνωσης με στόχο τον περιορισμό/εξάλειψη κάποιας Απειλής Στρατηγικές Αδύνατων Σημείων-Ευκαιριών: μετατροπή-βελτίωση Αδύνατων Σημείων μέσα από την αξιοποίηση κάποιας Ευκαιρίας Στρατηγικές Αδύνατων Σημείων-Απειλών: περιορισμός/εξάλειψη Αδύνατων Σημείων υπό το πρίσμα ρεαλιστικών Απειλών

83 Εφαρμογή Στρατηγικής Η μέθοδος που επιλέχθηκε βασίζεται στην τεχνική Balanced Scorecard (Εξισορροπημένη Μέτρηση Απόδοσης), ένα Σύστημα Διοίκησης Απόδοσης προσανατολισμένο στα Αποτελέσματα, με βασική επιδίωξη τη σύνδεση βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων δραστηριοτήτων μιας Δημόσιας Οργάνωσης με το Όραμα, την Αποστολή και τη Στρατηγική της μέσω του καθορισμού μετρήσιμων και συναινετικών στόχων. Η μέτρησης της απόδοσης της Δημόσιας Οργάνωσης γίνεται υπό τέσσερις (4) οπτικές γωνίες: Οπτική Γωνία 1: Πολίτες (Τι πρέπει να πετύχει η Δημόσια Οργάνωση για να ικανοποιήσει τις ανάγκες των Πολιτών στους οποίους παρέχει υπηρεσίες;) Οπτική Γωνία 2: Εσωτερικές Διαδικασίες (Ποιες διαδικασίες πρέπει να βελτιστοποιήσει η Οργάνωση για να ικανοποιήσει τους πολίτες καθώς και τα όργανα διοίκησής της;) Οπτική Γωνία 3: Μάθηση-Συνεχής Βελτίωση (Πως πρέπει να διατηρείται και να ενισχύεται η ικανότητα της Οργάνωσης για συνεχή βελτίωση και εξέλιξη;) Οπτική Γωνία 4: Διαθέσιμοι Οικονομικοί Πόροι (Ποιοι είναι οι οικονομικοί πόροι που έχει στη διάθεσή της η Δημόσια Οργάνωση για να εκπληρώσει την Αποστολή της;) Η μέθοδος που επιλέχθηκε βασίζεται στην τεχνική Balanced Scorecard (Εξισορροπημένη Μέτρηση Απόδοσης), ένα Σύστημα Διοίκησης Απόδοσης προσανατολισμένο στα Αποτελέσματα, με βασική επιδίωξη τη σύνδεση βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων δραστηριοτήτων μιας Δημόσιας Οργάνωσης με το Όραμα, την Αποστολή και τη Στρατηγική της μέσω του καθορισμού μετρήσιμων και συναινετικών στόχων. Η τεχνική Balanced Scorecard είναι δομημένη στη βάση της μέτρησης της απόδοσης της Δημόσιας Οργάνωσης υπό τέσσερεις (4) οπτικές γωνίες (βλ. Σχήμα 3): Οπτική Γωνία 1: Πολίτες (Τι πρέπει να πετύχει η Δημόσια Οργάνωση για να ικανοποιήσει τις ανάγκες των Πολιτών στους οποίους παρέχει υπηρεσίες;) Οπτική Γωνία 2: Εσωτερικές Διαδικασίες (Ποιες διαδικασίες πρέπει να βελτιστοποιήσει η Οργάνωση για να ικανοποιήσει τους πολίτες καθώς και τα όργανα διοίκησής της;) Οπτική Γωνία 3: Μάθηση-Συνεχής Βελτίωση (Πως πρέπει να διατηρείται και να ενισχύεται η ικανότητα της Οργάνωσης για συνεχή βελτίωση και εξέλιξη;) Οπτική Γωνία 4: Διαθέσιμοι Οικονομικοί Πόροι (Ποιοι είναι οι οικονομικοί πόροι που έχει στη διάθεσή της η Δημόσια Οργάνωση για να εκπληρώσει την Αποστολή της;)

84 Η Balanced Scorecard στους δημόσιους οργανισμούς
ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ & ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΠΕΛΑΤΕΣ & ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΑ ΜΕΛΗ Οι αλλαγές που εμφανίζονται στην εφαρμογή της στο δημόσιο τομέα (Σχήμα 8) αφορούν την έμφαση που δίνεται στην αποστολή του οργανισμού αλλά και στην αλλαγή της διάστασης των πελατών σε διάσταση πελατών και εμπλεκόμενων μελών. Επίσης, χρησιμοποιείται η διάσταση των υπαλλήλων και της οργανωτικής ικανότητας για να δοθεί η απαραίτητη έμφαση στο ανθρώπινο δυναμικό και την βελτίωση της απόδοσής του μέσα από την εκπαίδευσή του και την αποτελεσματική χρήση πληροφοριακών συστημάτων. Να σημειωθεί ότι μερικές φορές η χρηματοοικονομική διάσταση μπορεί να αντικατασταθεί με την διάσταση του προϋπολογισμού που χρησιμοποιείται στους δημόσιους οργανισμούς (Rohm, 2002).

85 Στάδια εφαρμογής της τεχνικής Balanced Scorecard (1)
Διατύπωση Δήλωσης Προορισμού της Δημόσιας Οργάνωσης: μια σαφής, ξεκάθαρη και λεπτομερής (με χρήση και ποσοτικών όρων όπου αυτό είναι δυνατόν) περιγραφή του τι προσπαθεί να επιτύχει και πως θα έχει εξελιχθεί η Δημόσια Οργάνωση σε ένα συγκεκριμένο χρονικό σημείο στο μέλλον (συνήθως με χρονικό ορίζοντα 3-5+ έτη). Προσδιορισμός Στρατηγικών Στόχων ανά Οπτική Γωνία: επιλογή των πιο σημαντικών-κομβικών δραστηριοτήτων (και των συνδεόμενων με αυτές αποτελεσμάτων), η εστίαση στη βραχυπρόθεσμη εφαρμογή των οποίων εξασφαλίζει ότι η Δημόσια Οργάνωση επιτυγχάνει τους μεσο-μακροπρόθεσμους στόχους της, όπως αυτοί προδιαγράφηκαν στη Δήλωση Προορισμού. Ανάπτυξη Χάρτη Στρατηγικών Αλληλεπιδράσεων: η σχηματική αναπαράσταση των Στρατηγικών Στόχων της Δημόσιας Οργάνωσης κατανεμημένων στις τέσσερις Οπτικές Γωνίες (που αναλύθηκαν ανωτέρω) και συνδεδεμένων μεταξύ τους με βέλη που απεικονίζουν τις σχέσεις αιτίου και αποτελέσματος, μια σαφής, ξεκάθαρη και λεπτομερής (με χρήση και ποσοτικών όρων όπου αυτό είναι δυνατόν) περιγραφή του τι προσπαθεί να επιτύχει και πως θα έχει εξελιχθεί η Δημόσια Οργάνωση σε ένα συγκεκριμένο χρονικό σημείο στο μέλλον (συνήθως με χρονικό ορίζοντα 3-5+ έτη). Η Δήλωση Προορισμού περιγράφει τη μελλοντική μορφή της Δημόσιας Οργάνωσης σε τέσσερεις (4) κατηγορίες που ταυτίζονται με τις οπτικές γωνίες που αναλύθηκαν ανωτέρω: Πολίτες, Εσωτερικές Διαδικασίες, Μάθηση-Συνεχή Βελτίωση και Διαθέσιμοι Οικονομικοί Πόροι. επιλογή των πιο σημαντικών-κομβικών δραστηριοτήτων (και των συνδεόμενων με αυτές αποτελεσμάτων), η εστίαση στη βραχυπρόθεσμη εφαρμογή των οποίων εξασφαλίζει ότι η Δημόσια Οργάνωση επιτυγχάνει τους μεσο-μακροπρόθεσμους στόχους της, όπως αυτοί προδιαγράφηκαν στη Δήλωση Προορισμού. Οι Στρατηγικοί Στόχοι που επιλέγονται κατανέμονται σε τέσσερεις (4) Οπτικές Γωνίες: Πολίτες, Εσωτερικές Διαδικασίες, Μάθηση-Συνεχή Βελτίωση και Διαθέσιμοι Οικονομικοί Πόροι. Τονίζεται ότι η διατύπωση Δήλωσης Προορισμού διασφαλίζει την ορθολογική λήψη αποφάσεων σε ό,τι αφορά τις δραστηριότητες της Δημόσιας Οργάνωσης αφού προϋποθέτει, ως συστατικό στοιχείο της, την ύπαρξη συναίνεσης και κοινής θεώρησης τουλάχιστον σε επίπεδο στρατηγικών προθέσεων. επιλογή των πιο σημαντικών-κομβικών δραστηριοτήτων (και των συνδεόμενων με αυτές αποτελεσμάτων), η εστίαση στη βραχυπρόθεσμη εφαρμογή των οποίων εξασφαλίζει ότι η Δημόσια Οργάνωση επιτυγχάνει τους μεσο-μακροπρόθεσμους στόχους της, όπως αυτοί προδιαγράφηκαν στη Δήλωση Προορισμού.

86 Στάδια εφαρμογής της τεχνικής Balanced Scorecard (2)
Καθορισμός Δεικτών Μέτρησης - Καθορισμός Τιμών Στόχευσης: αναγνωρίζονται και κατασκευάζονται Δείκτες Μέτρησης που παρέχουν τη δυνατότητα στο όργανο διοίκησης να παρακολουθεί την πρόοδο της Δημόσιας Οργάνωσης σε σχέση με την επίτευξη των στόχων. Ανάπτυξη Πρωτοβουλιών: η εφαρμογή Προγραμμάτων -με συγκεκριμένη εναρκτήρια και καταληκτική ημερομηνία- που προσδιορίζουν τις δράσεις που είναι απαραίτητες προκειμένου να υλοποιηθούν οι Στόχοι που έχουν τεθεί από τη Δημόσια Οργάνωση. Μετρήσεις-Ανατροφοδότηση: η διαδικασία που παρέχει στην ηγεσία όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με το εφικτό ή μη των υπό εφαρμογή στρατηγικών καθώς και τη δυνατότητα επανακαθορισμού και αναθεώρησης αυτών ανάλογα με τις προκύπτουσες ανάγκες

87 Αιτίες που  εμποδίζουν την άσκηση του προγραμματισμού στο Δημόσιο Νοσοκομείο
Οι διοικήσεις και τα στελέχη των Νοσοκομείων δεν έχουν κατανοήσει την αναγκαιότητα της εφαρμογής του προγραμματισμού. Οι διοικήσεις προσπαθούν να ανταποκρίνονται αποσπασματικά στα καθημερινά προβλήματα που προκύπτουν χωρίς να βλέπουν στον μέλλον. Το βραδυκίνητο γραφειοκρατικό σύστημα διοίκησης δεν βοηθά στην μελέτη και εφαρμογή ενός σχεδίου προγραμματισμού. Η επιτυχία του υγειονομικού προγραμματισμού απαιτεί όχι μόνο την υποστήριξη αλλά και την ενεργό συμμετοχή του ανθρώπινου δυναμικού. Ο τρόπος  και οι καθυστερήσεις χρηματοδότησης του Νοσοκομείου από την κεντρική εξουσία, δρα καταλυτικά στη μη πραγματοποίηση του σχεδιασμού-προγραμματισμού. Η έλλειψη προσωπικού σε καίριους τομείς του Νοσοκομείου. Η αυτονομία των επαγγελμάτων επιστημόνων όπως οι γιατροί που ταυτίζονται περισσότερο με την ειδικότητά τους παρά με τον οργανισμό. Η περιορισμένη έρευνα για την αξιολόγηση των σχεδίων.

88 Συμπεράσματα - Παρατηρήσεις

89 Συμπεράσματα – Παρατηρήσεις (1)
Η μη επιτυχία των υγειονομικών μεταρρυθμίσεων αναδεικνύει την σημασία 4 παραμέτρων : Του πολιτικού, οικονομικού κοινωνικού και θεσμικού πλαισίου στο οποίο εφαρμόζεται η μεταρρύθμιση Της διαδικασίας προσδιορισμού του προβλήματος, διατύπωσης εναλλακτικών προτάσεων αντιμετώπισής του, νομιμοποίησης των επιλεγμένων λύσεων, εφαρμογής και αξιολόγησης των νέων πολιτικών Του ρόλου των εμπλεκόμενων στην όλη διαδικασίας δρώντων υποκειμένων και του βαθμού στον οποίο αυτά μπορούν να επηρεάσουν τόσο τις αποφάσεις που λαμβάνονται όσο και την υλοποίησή τους Του περιεχομένου της επιδιωκόμενης πολιτικής, το οποίο είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης των παραπάνω τριών στοιχείων αλλά και των ορίων που θέτουν προηγούμενες επιλογές Στην Ελλάδα η αποτυχία των μεταρρυθμίσεων οφείλεται κυρίως, αν και όχι πάντα, στην κυριαρχία της κομματικοκρατικής δημοκρατίας

90 Συμπεράσματα – Παρατηρήσεις (2)
Για την επίτευξη των στόχων του ΕΣΥ είναι απαραίτητη η αναβάθμιση των παροχών και η λήψη μέτρων για την ορθολογικοποίηση του υγειονομικού και ασφαλιστικού συστήματος με μέτρα όπως: Ενοποίηση και αποτελεσματική διαχείριση των πόρων της κοινωνικής ασφάλισης υγείας, με τη δημιουργία ενός Οργανισμού Διαχείρισης Πόρων ή Ενιαίου Φορέα Υγείας Ανάπτυξη της Δημόσιας Υγείας – Πρόληψης και της ΠΦΥ με τη δημιουργία Κέντρων Υγείας Αστικού τύπου, την καθιέρωση του οικογενειακού γιατρού κ.α. Σχεδιασμός και ανάπτυξη νέων υπηρεσιών υγείας όπως οι κλινικές ημέρας, τα κέντρα αποκατάστασης, η κατ’ οίκον νοσηλεία, η τηλεϊατρική Βελτίωση της οργάνωσης των νοσοκομείων με ανάπτυξη των ΤΕΠ, επαρκή στελέχωση με προσωπικό και τμήματα βασικής εργαστηριακής υποστήριξης, με διαχωρισμό τους από τα ΤΕΙ κ.α. Δημιουργία ενιαίων εργασιακών σχέσεων των γιατρών του ΕΣΥ, διαμόρφωση ικανοποιητικού μισθολογίου με εύρος κλίμακας και εφαρμογή κανόνων αξιολόγησης και ελέγχου, που θα μειώσουν την παραοικονομία και τις άτυπες πληρωμές

91 Ενδεικτική βιβλιογραφία
Ζηλίδης Χ., (2005). «Αρχές και Εφαρμογές Πολιτικής Υγείας». Εκδόσεις Mediforce. Ζοπουνίδης, Κ., (2007). «Θέματα Μάνατζμεντ Υπηρεσιών Υγείας». Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα. Θεοδώρου, Μ. – Σαρρής, Μ. – Σούλης, Σ., (2001). «Συστήματα Υγείας», Παπαζήση, Αθήνα. Καλογεροπούλου, Μ., Μουρδουκούτας, Π., (2009). «Υπηρεσίες Υγείας», Εκδόσεις Κλειδάριθμος. Αθήνα. Καριώτης Π., (1992). «Management Υπηρεσιών Υγείας και Βιοιατρική Τεχνολογία», Εκδόσεις Euroclinica. Λιαρόπουλος Λ., Παρουσιάσεις αναρτημένες από το Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας, in Μάτης Γ., Μπιρμπίλης Θ., Χρυσού Ο., «Αξιολόγηση της Πολιτικής Υγείας στην Ελλάδα με την βοήθεια δεικτών μέτρησης», Περιοδικό Επιθεώρηση Υγείας, Τεύχος 115. Μάτης Γ., Μπιρμπίλης Θ., Χρυσού Ο., « Η Κοινωνική Πολιτική και η Πολιτική Υγείας στο παρελθόν, το παρόν και μέλλον: Κατάρρευση ή Μετάβαση;», Περιοδικό Επιθεώρηση Υγείας, Τεύχος 113. Μπουραντάς, Δ., (2002). «Μάνατζμεντ: Θεωρητικό Υπόβαθρο, Σύγχρονες Πρακτικές». Εκδόσεις Γ. Μπένου. Αθήνα Οικονόμου Χ., (2004). «Πολιτικές Υγείας στην Ελλάδα &στις Ευρωπαϊκές Κοινωνίες», Διόνικος, Αθήνα. Σισσούρας, Α. – Υφαντόπουλος, Γ. (1994). «Η προβληματική για την αναμόρφωση του Ε.Σ.Υ., στο Μελέτη για το Σχεδιασμό και την Οργάνωση των Υπηρεσιών Υγείας: ανάλυση και δομή του συστήματος, Υπουργείο Υγείας Πρόνοιας & Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Αθήνα. Σουλιώτης Κ., (2000). «Ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα υγείας στο Ελληνικό Σύστημα Υγείας». Εκδόσεις Παπαζήση. Αθήνα.

92 Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας
Στοιχεία επικοινωνίας: Τσιομλεξή Δήμητρα


Κατέβασμα ppt "ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΥΓΕΙΑΣ"

Παρόμοιες παρουσιάσεις


Διαφημίσεις Google