ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΛΟΓΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΛΟΓΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΛΟΓΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013 – 2014 ΓΕΛ ΓΑΣΤΟΥΝΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ – ΓΕΛ ΓΑΣΤΟΥΝΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΕΤΣΗΣ

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΜΑΘΗΤΕΣ
1. ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ 10. ΜΟΥΡΑΝΤΙΔΗ ΓΙΩΤΑ 2. ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ 11. ΜΟΥΡΑΝΤΙΔΗΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ 3. ΓΙΑΤΡΑ ΙΩΑΝΝΑ 12. ΠΑΤΣΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 4. ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ 13. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΤΑΣΟΣ 5. ΖΕΖΑ ΕΛΕΝΑ 14. ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ ΑΘΗΝΑ 6. ΚΑΓΙΑ ΟΥΡΑΝΙΑ 15. ΣΚΟΡΔΑΚΗ ΜΑΡΙΑ 7. ΚΑΤΕΛΟΥΖΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ 16. ΣΚΟΡΔΑΚΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ 8. ΚΟΥΒΕΛΙΩΤΗ ΜΑΡΙΝΑ 17. ΣΤΑΘΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ 9. ΜΑΝΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΣ 18. ΤΖΙΩΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ

ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΩΝ
Α’ ΟΜΑΔΑ Γ’ ΟΜΑΔΑ ΖΕΖΑ ΕΛΕΝΑ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΓΙΑ ΟΥΡΑΝΙΑ ΓΙΑΤΡΑ ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΤΕΛΟΥΖΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΥΒΕΛΙΩΤΗ ΜΑΡΙΝΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ ΑΘΗΝΑ ΜΑΝΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Β’ ΟΜΑΔΑ Δ’ ΟΜΑΔΑ ΣΚΟΡΔΑΚΗ ΜΑΡΙΑ ΑΛΕΒΙΖΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΣΚΟΡΔΑΚΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΤΑΘΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΟΥΡΑΝΤΙΔΗΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΤΖΙΩΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΜΟΥΡΑΝΤΙΔΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΠΑΤΣΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

Κατά την αρχή της σχολικής χρονιάς μας έγινε ενημέρωση για το “ project ,, και ετέθησαν θέματα προς επιλογή. Οι συμμετέχοντες στο ‘’project,, συμμετέχουμε στην πρώτη μας επιλογή. Χωριστήκαμε σε 4 ομάδες και αποφασίσαμε να εργαστούμε χωρίζοντας γεωγραφικά την Ελλάδα σε 8 ενότητες και κάθε ομάδα ανέλαβε να διερευνήσει 2 γεωγραφικές περιοχές. Σε πρώτη φάση εφαρμόστηκε η μέθοδος ‘’καταιγισμός,, οι μαθητές αυθόρμητα έθεταν προτάσεις – ερωτήματα για τα αντικείμενα διερεύνησης.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΕΔΙΟ:ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ-ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ-ΜΟΥΣΙΚΗ
Η έκφραση του ανθρώπου μέσα από την κίνηση του σώματος του καταγράφεται και χάνεται στο βάθος του χρόνου. Ο συνδυασμός της κίνησης με μουσική αποτελεί την φυσική συνέχεια και συνδυάζει τη συμμετοχή του ανθρώπου στην πιο ολοκληρωμένη διάσταση του , αυτή τελειοποιείται με την προσθήκη του λόγου. Οι άνθρωποι ζώντας σε κοινότητες στην αρχή σα νομάδες και μετέπειτα αλλάζοντας τρόπους εξασφάλισης της τροφής τους συνδύασαν τις κινήσεις του κυνηγίου, του πολέμου, της εργασίας στη χορευτική τους έκφραση. ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ: Ο χορός αποτελεί σημαντικότατο τρόπο άθλησης του ανθρώπου.Δρά σε ολόκληρο τον ανθρώπινο οργανισμό (κυκλοφορικό-αναπνευστικό-μυϊκό-ερειστικό) κατορθώνοντας την έντονη συμμετοχή του ψυχικού κόσμου του ανθρώπου.

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
ΜΟΥΣΙΚΗ Οι μαθητές στην σύντομη επαφή τους με τους Ελληνικούς Παραδοσιακούς χορούς έχουν τη δυνατότητα να ακούσουν ρυθμούς εντελώς διαφορετικούς από τα σύγχρονα ακούσματα. Οι ρυθμοί αυτοί έχουν τις ρίζες τους στο μακρινό παρελθόν ακόμα ή στην αρχαιότητα. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Ο λόγος των παραδοσιακών τραγουδιών έρχεται σε συνάφεια με την προφορική λαϊκή παράδοση και την αναφορά σε ιστορικά γεγονότα δοσμένα μέσα από τον απλό λόγο. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Η ανάπτυξη της ερευνητικής εργασίας ξεκίνησε από την ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ του τμήματος όπου οι μαθητές και οι μαθήτριες σταδιακά αφού διατυπώσαμε το κεντρικό ερώτημα : ‘’

‘’ Τι είναι οι Παραδοσιακοί χοροί; ,, ή ‘’ Τι εκφράζουν; ,, συζητήσαμε ανταλλάσσοντας σκέψεις –απόψεις και μπορέσαμε να εμβαθύνουμε στις προεκτάσεις ή τα επιμέρους πεδία του ερωτήματος.Η πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση του θέματος έδωσε τη δυνατότητα να φωτιστούν άγνωστες πτυχές και να γίνει εμβάθυνση στους χορούς. Στο πεδίο: Η ολομέλεια συζητά και προτείνει τρόπους δράσης και εξεύρεσης πληροφοριών. - Βιβλιογραφία - Διαδίκτυο - Ερωτηματολόγιο - Συνέντευξη Ο στόχος των ερωτηματολογίων αυτών είναι να μετρηθεί η διείσδυση και ο τρόπος με τον οποίο γίνεται στη σημερινή κοινωνία και στο σύγχρονο τρόπο ζωής. Υπάρχει ανατροφοδότηση από τις ομάδες στην ολομέλεια έτσι που κάθε ομάδα να προσθέτει το δικό της στοιχείο στη σύνθεση του συνολικού αποτελέσματος .Το στοιχείο της έρευνας στο συγκεκριμένο ερώτημα είναι καθοριστικό.

Ερωτήματα προς διερεύνηση:
1. Τι είναι χορός; 2. Από πότε εμφανίζεται και τι εκφράζει; 3. Από τι επηρεάστηκε; 4. Πού συναντάται; ( σε ποια μέρη του κόσμου ) 5. Χορός και ελληνική μυθολογία. 6. Πόσα είδη χορών υπάρχουν; 7. Ποια τα σχήματα στους ελληνικούς χορούς; 8. Βασικοί χωρισμοί των χορών ( Στεριανοί – Νησιώτικοι ) 9. Πώς παίρνουν τα ονόματά τους οι χοροί; 10. Πώς επηρεάζει η γεωμορφολογία και το κλίμα τους χορούς; 11. Χορευτικά σχήματα ( κυκλικό ) 12. Οι παραδοσιακοί χοροί στη σύγχρονη Ελλάδα. 13. Πώς κινείται το ανθρώπινο σώμα στους παραδοσιακούς χορούς

ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ -Διατύπωση θέματος. Μαζί με κάποιο γνώμονα.
14. Πώς χωρίζεται η Ελλάδα σε περιοχές χορών; 15. Ποιοι είναι οι παραδοσιακοί χοροί στις περιοχές; 16. Πού χορεύονται , σε ποιες εκδηλώσεις; ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ -Διατύπωση θέματος. Μαζί με κάποιο γνώμονα. - Συμμετέχοντες μαθητές . – Επιβλέπων καθηγητής. - Ομάδες εργασίας. - Αναφορά Επιστημονικού πεδίου και εμπλεκομένων ειδικοτήτων. - Ερευνητικές δραστηριότητες.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΧΟΡΟΣ – ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Χορός είναι η ρυθμική κίνηση ενός ή περισσοτέρων προσώπων που εκτελείται με συνοδεία μουσικής ή τραγουδιού. Μένοντας όμως σ’αυτό το κομμάτι ο ορισμός είναι ατελής γιατί δεν περιέχει την ψυχική, συναισθηματική έκφραση κατά τη διάρκεια του χορού. Ο Maurice Bejarts , ένας μεγάλος χορογράφος, και χορευτής αναφέρει ότι ο χορός είναι από τις σπάνιες δραστηριότητες που ο άνθρωπος δίνεται ολοκληρωτικά : σώμα, καρδιά, πνεύμα. Ο Νίκος Καζαντζάκης στο Ζορμπά βάζει τον ήρωα του έργου, όταν δεν μπορεί να εκφραστεί αλλιώς και θέλει να δείξει την ένταση των συναισθημάτων του, να χορεύει. Ο χορός είναι διαχρονική δραστηριότητα η οποία με το πέρασμα των αιώνων ενσωμάτωσε την εξέλιξη των κοινωνιών και μέσα από αυτή την έκφραση καταδεικνύονται πολιτισμικές και κοινωνικές καταστάσεις.Οι Ινδιάνοι της Αμερικής γύρω από τη φωτιά χορεύουν για να τιμήσουν τις θεότητες τους, λίγο πριν πολεμήσουν , σε χαρούμενα κοινωνικά συμβάντα, αλλά και στην ταφή των νεκρών.

Οι Ινδιάνοι στρεφόμενοι προς το Θεό Ήλιο , τον τιμούσαν χορεύοντας
Οι Ινδιάνοι στρεφόμενοι προς το Θεό Ήλιο , τον τιμούσαν χορεύοντας. Οι Αιθίοπες χορεύουν λίγο πριν τον πόλεμο. Οι Ρωμαίοι ιερείς χορεύουν ένοπλους πολεμικούς χορούς για να τιμήσουν τον Άρη , τον Δία , τον Ιανό. Ο ΧΟΡΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ – ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ Περιγραφές χορευτικών γεγονότων αναφέρονται στον Όμηρο.Η Ελληνική Μυθολογία αναφέρει ότι ο Δίας σώθηκε από την οργή του πατέρα του χάρη στο χορό των Κουρητών και τον θόρυβο που έκαναν τα ξίφη τους καθώς χτυπούσαν τις ασπίδες τους. Η Αθηνά επινόησε πρώτη τον’’ Πυρρίχιο,, πολεμικό χορό για να γιορτάσει τη νίκη της ενάντια στους Τιτάνες. Η Ελληνική Μυθολογία διαθέτει ειδική έφορο του χορού , τη μούσα Τερψιχόρη.Η ανάγκη έκφρασης μέσα από τον χορό υπάρχει διαχρονικά σε όλους τους ανθρώπους. Ο σοφός Σωκράτης χόρευε τακτικά :‘’ Της δε Μέμφιδος ορχήσεως, ήρα και Σωκράτης ο σοφός και πολλάκις καταλαμβανόμενος ορχούμενος , ως φησί Ξενοφών , έλεγε τοις γνωρίμοις , παντός είναι μέλος γυμνάσιον την όρχησιν,,. ( Αθήναιου , Δειπνοσοφισταί Β.Α 37 ). Δηλαδή: ‘’Ακόμα και ο σοφός Σωκράτης αγαπούσε το χορό της Μέμφιδας και όταν πολλές φορές τον έπιαναν να χορεύει, όπως λέει ο Ξενοφώντας , έλεγε στους γνωστούς του ότι ο χορός αποτελεί άσκηση για κάθε μέλος του σώματος.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΧΟΡΩΝ
ΕΙΔΗ ΧΟΡΩΝ Οι άνθρωποι επινόησαν διάφορα είδη χορών : Θρησκευτικοί, πολεμικοί, γυμναστικοί, θεατρικοί, συμποσίων, γάμων ή και πένθιμων τελετών.Οι Ελληνικοί Παραδοσιακοί χοροί είναι ευθέως συνυφασμένοι με την Ελληνική ιστορική εξέλιξη σε βάθος ετών. Ο Συρτός χορός πρωτοχορεύτηκε με διαφορετικά βήματα και ρυθμό την αρχαιότατα και υπάρχει και σήμερα.Συρτοί χοροί χορεύονται σε όλη την Ελλάδα σήμερα. Άλλοι χοροί που επιβίωσαν από την αρχαιότητα είναι ο Πυρρίχιος πολεμικός χορός , ο Τσακώνικος χορός από την Τσακωνιά Αρκαδίας. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΧΟΡΩΝ Οι Ελληνικοί Παραδοσιακοί χοροί χωρίζονται ανάλογα με την περιοχή προέλευσης σε δύο βασικές ομάδες : τους Στεριανούς και τους Νησιώτικους. Η ονομασία του κάθε χορού είναι δυνατόν να προέλθει από:

ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΟΣ
Την ονομασία της περιοχής που χορεύεται. - 2. Από τα λόγια του τραγουδιού που συνοδεύουν το χορό. - 3. Από την τοποθέτηση των χορευτών. - 4. Από τη λαβή των χεριών. - 5. Από κάποια αντικείμενα που χρησιμοποιούν. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΓΕΩΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΟΣ Η κατηγοριοποίηση των χορών συνεχίζεται με την διάκριση τους σε Πηδηχτούς και Συρτούς. Η μορφολογία του εδάφους διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του ύφους των χορών που χορεύονται στον κάθε τόπο. Οι χοροί των νησιών, των πεδινών περιοχών και των παραθαλάσσιων είναι πιο γρήγοροι και πηδηχτοί με πιο πολύπλοκες κινήσεις των ποδιών. Οι χοροί από ορεινές περιοχές είναι πιο βαρείς με κινήσεις περισσότερο στητές, παραπέμποντας στις αντιξοότητες της ζωής και το δύσκολο ανάγλυφο της περιοχής.

ΣΧΗΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΧΟΡΩΝ
Οι ελληνικοί χοροί από την αρχαιότητα -και αυτό είναι ένα δείγμα της συνέχειας της πολιτιστικής παράδοσης - , έχουν διάφορα σχήματα. Το πιο διαδεδομένο σχήμα είναι το κυκλικό ( είτε γύρω από τη φωτιά , είτε γύρω από τους οργανοπαίχτες. Υπάρχει επίσης το κάγκελο και το διπλοκάγκελο, η ευθεία γραμμή, το ζευγαρωτό και το αντικρυστό σχήμα. Ο Λαβύρινθος , σχήμα με πανελλήνια διασπορά έχει άμεση συγγένεια με τους αρχαίους μύθους του Θησέα και του Μινωϊκού λαβύρινθου. Υπάρχουν 5 παραλλαγές ανάλογα με τις ελικοειδείς γραμμές που δημιουργούνται. Ο πιο γνωστός λαβυρινθικός χορός είναι ο τσακώνικος ( Αρκαδία ) με ρυθμό 5/8. ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΣΤΟΥΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥΣ ΧΟΡΟΥΣ Στους Ελληνικούς Παραδοσιακούς χορούς είναι ξεκάθαρα αποτυπωμένα τα στοιχεία της κοινωνικής ζωής ( ήθη, έθιμα, αξίες )των ανθρώπων. Η θέση των χορευτών εξαρτάται από το λόγο που γίνεται η εκδήλωση αυτή.Σε χορούς γάμου οι πρώτοι που χορεύουν είναι οι νεόνυμφοι, μετά οι γονείς με τους κουμπάρους, οι στενοί συγγενείς και μετά οι υπόλοιποι καλεσμένοι. Στις βαφτίσεις πρώτα χορεύουν οι νονοί, και μετά οι γονείς και οι υπόλοιποι. Σε θρησκευτικές εκδηλώσεις ( 25 Μαρτίου ) χορεύουν πρώτα οι γεροντότεροι και οι καλύτεροι χορευτές. Η σειρά επίσης στο χορό έχει σημασία .Ο πρωτοχορευτής απολαμβάνει τιμής και σεβασμού. Κοινωνίες κλειστές, απομονωμένες δεν επιτρέπουν τους μικτούς χορούς, με εξαιρέσεις.

Στην κοινωνία της παγκοσμιοποίησης είναι επιτακτική ανάγκη να γνωρίσουμε και να διατηρήσουμε την παράδοσή μας.

Η λαϊκή μουσική μας παράδοση είναι βασικό και αναπόσπαστο κομμάτι του λαικού μας πολιτισμού. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΑΙ «ΑΣΤΙΚΟ» «Δημοτικό» λέγεται το λαϊκό τραγούδι της υπαίθρου, του χωριού και των μικρών επαρχιακών πόλεων. Σε διάκριση από το «αστικό» λαϊκό, το τραγούδι δηλαδή των αστικών περιοχών (μεγάλες πόλεις - αστικά κέντρα). Και ενώ το αστικό λαϊκό είναι τραγούδι κλειστού χώρου και έχει πανελλήνια ομοιομορφία, το δημοτικό είναι ανοιχτού χώρου (γιορτές, γάμοι, πανηγύρια) και παρουσιάζει τοπική ποικιλομορφία και παραλλαγές. Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ Το δημοτικό τραγούδι είναι ανώνυμη δημιουργία, προϊόν προφορικής παράδοσης. Κάθε δημοτικό τραγούδι δεν είναι δημιούργημα ενός ατόμου. Έχει συλλογικό χαρακτήρα και είναι κοινό δημιούργημα και κτήμα, πνευματικό εργαλείο και τρόπος έκφρασης του λαού. Ένας αυτοσχέδιος λαϊκὸς δημιουργός, με στιχουργική επιδεξιότητα και αναπτυγμένο μουσικό αίσθημα, δημιουργεί από εσωτερική παρόρμηση κάποιους στίχους, προσαρμοσμένους σε μελωδία γνωστή ή που δημιουργεί ο ίδιος.

Στη συνέχεια επαναλαμβάνει το τραγούδι άλλος, προσαρμόζοντάς το στα δικά του συναισθήματα. Έτσι τροποποιημένο το παραλαμβάνει τρίτος κ.ο.κ Με τον καιρό το όνομα του αρχικού δημιουργού ξεχνιέται και το τραγούδι μετουσιώνεται σε πνευματικό προϊόν της κοινότητας. Κάθε νέο τραγούδι είναι συνήθως ανασύνθεση γνωστών παραδοσιακών στοιχείων, τα οποία ο ανώνυμος δημιουργός διασκευάζει και εμπλουτίζει. Περνώντας από γενιά σε γενιά διαμορφώνεται, τροποποιείται ή προσαρμόζεται, σύμφωνα με τα τοπικά χαρακτηριστικά και τις ιστορικές συνθήκες. Εκτός από το γλέντι και τη διασκέδαση, το δημοτικό τραγούδι είχε και χρηστικό, λειτουργικό και τελετουργικό χαρακτήρα. Απλωνόταν σε όλες τις όψεις της κοινωνικής ζωής, συνδεόταν με τη λατρεία και διατηρούσε την ιστορική μνήμη. Βασικό στοιχείο του δημοτικού τραγουδιού είναι η στενή σχέση ανάμεσα στον λόγο (στίχο) και τη μουσική, που γεννιούνται ταυτόχρονα. Οι στίχοι φτιάχνονται “τραγουδιστά”. Αντίθετα από το έντεχνο τραγούδι, όπου μελοποιείται ένα ήδη υπάρχον ποίημα. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν πάνω από 20 χιλιάδες δημοτικά τραγούδια!

ΟΙ ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ Η ομήγυρη και η κοινωνική πραγματικότητα αναπλάθει και αναπροσαρμόζει την παράδοση. Έτσι τα τραγούδια υφίστανται πολλές αλλοιώσεις και. γιαυτό σώζονται διάφορες τοπικές παραλλαγές. Η μελωδία συνήθως παραμένει αμετάβλητη, παρά την αλλοίωση των στίχων. Η σύνθεση νέων μελωδιών δεν είναι εύκολη και συχνά χρησιμοποιούνται παλιές, γνωστές μελωδίες σε νέα τραγούδια. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι όλες οι μελωδίες των δημοτικών τραγουδιών διατηρήθηκαν αμετάβλητες στο πέρασμα των αιώνων, ούτε ότι όλες έχουν αρχαία προέλευση. Όσo περισσότερες παραλλαγές παρατηρούνται, τόσο περισσότερο καταξιωμένο είναι το τραγούδι.

Η ΠΑΛΑΙΟΤΗΤΑ Όπως η ελληνική γλώσσα έφτασε ως εμάς διαρκώς εξελισσόμενη, έτσι και η παραδοσιακή μας μουσική. Η αντιστοιχία με αρχαία μετρικά κλπ. πρότυπα δείχνει μια αδιάκοπη συνέχεια. Οι λέξεις δημοτικό (από το δήμος = λαός) και τραγούδι (από το τραγωδία) δείχνουν ότι έχει πανάρχαιες ρίζες. Βέβαια για μουσική που μεταδίδεται προφορικά απουσιάζουν γραπτές μαρτυρίες. Πάντως δημοτικά τραγούδια έχουν καταγραφεί σε χειρόγραφα που σώζονται στο Άγιο Όρος. H δημοτική μουσική, συνέχεια της βυζαντινής λαϊκής μουσικής, έχει αρχαία ελληνικά αλλά και άλλης προέλευσης (αραβοπερσικά κλπ) στοιχεία. Υπάρχουν τραγούδια που παρέχουν ενδείξεις για τον τόπο και τον χρόνο δημιουργίας τους. Για τα περισσότερα όμως η χρονολόγηση είναι δύσκολη. Η επιμονή, με την οποία ο λαός μας διατήρησε για χιλιάδες χρόνια τη γλώσσα, τα έθιμα και τις δοξασίες του, καθώς και επιστημονικές, λαογραφικές μελέτες, ενισχύουν την άποψη ότι στο δημοτικό τραγούδι επιβιώνουν και στοιχεία παλαιότερων εποχών. Τα παλαιότερα δημοτικά τραγούδια για τα οποία έχουμε πληροφορίες είναι τα ακριτικά του 9ου-11ου αιώνα. Χελιδονίσματα, κάλαντα, νανουρίσματα, τραγούδια του γάμου, παραλογές, μοιρολόγια κλπ. έχουν αρχαία καταγωγή.

Oι συρτοί χοροί αναφέρονται σε επιγραφή του 6ουαιώνα π. Χ

Η μουσική είναι κυρίως φωνητική
Η μουσική είναι κυρίως φωνητική. Τα όργανα απλά συνοδεύουν, υπάρχουν όμως και οργανικά κομμάτια. Υπάρχουν και πολυφωνικά τραγούδια ( Ήπειρος), σε πεντατονικές κλίμακες. Η διάδοση του δημοτικού τραγουδιού έγινε παράλληλα με την εκκλησιαστική μουσική. Οι καλύτεροι ψάλτες διακρίνονταν και σαν τραγουδιστές και αντίστροφα και οι περισσότεροι δεν γνώριζαν παρασημαντική. Τα περισσότερα τραγούδια είναι χορευτικά. Υπάρχουν όμως και «καθιστικά» (του «τραπεζιού», της «τάβλας»), αργού, ελεύθερου ρυθμού. Από πλευράς ρυθμών, υπάρχει εντυπωσιακή πολυρυθμία, με χρήση ρυθμών άγνωστων στην ευρωπαική μουσική και εναλλαγή ρυθμών στο ίδιο τραγούδι. Διακρίνουμε ρυθμό: δίσημο (2/8, 2/4): μπάλος, συρτός, σούστα, χασάπικο, χασαποσέρβικο, πεντοζάλι, αγέρανοι, πωγωνίσιο, κότσαρι (Πόντου) κλπ. τρίσημο (3/8, 3/4): τσάμικος, ηπειρώτικο «στα 3» τετράσημο (4/8): γκάιντες, ζωναράδικα, ομάλ (Πόντου) πεντάσημο (5/8, 5/4) Τσακώνικος, Ζαγορίσιος, Παιντούσκα κλπ.

εξάσημο (6/8) επτάσημο (7/8): Καλαματιανός (επίτριτος), μαντηλάτος οχτάσημο (8/8) : Συγκαθιστοί Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου, μπεράτι. εννιάσημο (9/8, 9/4): Αντικρυστοί, καρσιλαμάδες, φυσούνι , ζειμπέκικοι. 12/8: Μακεδονίτικα, Θρακιώτικα. Ο ΣΤΙΧΟΣ Γλώσσα και μουσική, συγγενή μεταξύ τους, στο δημοτικό τραγούδι σχεδόν ταυτίζονται. Λόγος, μουσική και χορός είναι αλληλένδετα, από τα αρχαία χρόνια. Ο στίχος αντλεί το υλικό του από την προφορική λαική παράδοση. Χαρακτηρίζεται από απλότητα, λιτότητα και χάρη, λυρισμό, πλούτο ιδιωματισμών, αφθονία επωδών, αποκοπή και επανάληψη συλλαβών και ποιητική φαντασία. Ο ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος κυριαρχεί απόλυτα. Ακολουθούν ο ιαμβικός δωδεκασύλλαβος και ο τροχαϊκός στίχος. Η ομοιοκαταληξία σπανίζει. Κάθε στίχος εκφράζει ένα πλήρες και ολοκληρωμένο νόημα. Η γλώσσα είναι ζωντανή και παραστατική, ο λόγος λιτός και πυκνός, με κυριαρχία ρήματος και ουσιαστικού και αποφυγή περιττών επιθέτων. Στερεότυπες λέξεις, φράσεις ή στίχοι επαναλαμβάνονται σε πολλά τραγούδια.

Παμψυχισμός και προσωποποιήσεις (τα άψυχα και έμψυχα συμπεριφέρονται ως ανθρώπινες οντότητες). Συμβατικά πρόσωπα (τα πουλιά λειτουργούν ως μαντατοφόροι).Πρόσωπα που έχουν συγκεκριμένο ρόλο. Σχήματα λόγου (υπερβολές, αντιθέσεις, προσωποποιήσεις, μεταφορές, επαναλήψεις) Χρήση συμβολικών αριθμών, συνήθως το 3 και τα πολλαπλάσιά του, το 7, το 40 κλπ. ΕΙΔΗ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ Ιστορικά, που πηγάζουν από ιστορικά γεγονότα. Κλέφτικα, που εγκωμιάζουν τον βίο των αρματωλών και κλεφτών. Ακριτικά, που αφηγούνται άθλους ηρώων, όπως του Διγενή Ακρίτα. Παραλογές, πχ του γιοφυριού της Άρτας, του νεκρού αδελφού. μοιρολόγια διάφορα άλλα: καθιστικά, της αγάπης, νυφιάτικα, νανουρίσματα, κάλαντα, της ξενιτιάς, εργατικά, λατρευτικά, μαντινάδες, παιδικά, αποκριάτικα, γνωμικά, χελιδονίσματα, ταχταρίσματα, ριζίτικα, σατιρικά κ.λ.π. Ανάλογα με τον τόπο: Στεριανά (Ηπειρώτικα, Μωραίτικα, Ρουμελιώτικα, Θρακιώτικα, Μακεδονίτικα), νησιώτικα, Μικράς Ασίας ( Σμυρνέικα, Πολίτικα), Ποντιακά, Ανατολικής Ρωμυλίας κλπ.

ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ Σε κάθε περιοχή, ανάλογα με τα τραγούδια και τους χορούς της, χρησιμοποιούνται και διαφορετικά μουσικά όργανα: Έγχορδα: λαούτο, ταμπουράς, βιολί, λύρες (αχλαδόσχημη -«Κρητική», φιαλόσχημη, Ποντιακή ή Θρακιώτικη -«κεμετζές»), σαντούρι, κανονάκι, ούτι, μπουζούκι κ.ά. Αερόφωνα: κλαρίνο, φλογέρα, ζουρνάς, σουραύλι κ.ά. Κρουστά: νταούλι, ντέφι (νταιρές), τουμπελέκι (νταραμπούκα ή στάμνα), τουμπί ή τουμπάκι (μικρό τύμπανο), ζήλια κ.ά. άσκαυλοι (τσαμπούνες –απο τη λέξη συμφωνία-, ασκομαντούρες, γκάιντα) Νησιώτικη «ζυγιά»: λύρα (ή βιολί) και λαούτο. Συχνά προστίθεται σαντούρι. Ή τσαμπούνα και τουμπάκι. Στεριανή ζυγιά: ζουρνάς και νταούλι. Στεριανή «κομπανία»: κλαρίνο, βιολί, λαούτο, σαντούρι. Το κλαρίνο ήρθε από την Τουρκία από γύφτους γύρω στο 1835 και γρήγορα καθιερώθηκε σαν το κυριότερο και αντιπροσωπευτικότερο όργανο της δημοτικής μας μουσικής. Με τη λέξη «βιολιά» ή «κλαρίνα» ο λαός εννοεί γενικά τα όργανα και με τη λέξη βιολιτζήδες, κλαριτζήδες ή «γύφτοι» γενικά τους οργανοπαίχτες.

Στη Βόρειο Ελλάδα προστέθηκαν χάλκινα πνευστά και ακορντεόν, που συνηθίζονται στη λαϊκή μουσική Βαλκανικών χωρών. Το ακορντεόν και ο πρόγονός του «αρμόνικα» έχει χρησιμοποιηθεί και παλιότερα σε παραδοσιακά, κυρίως από Μικρασιάτες . Ηλεκτρική κιθάρα, ντραμς και ηλεκτρονικό αρμόνιο χρησιμοποιούνται επίσης τελευταία, αλλά είναι ξένα προς το ύφος της δημοτικής μουσικής. Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ Το ενδιαφέρον για τη μελέτη του δημοτικού τραγουδιού άρχισε στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, από Ευρωπαίους περιηγητές. Οι εκδόσεις δημοτικών τραγουδιών ενδιαφέρονταν κυρίως για τους στίχους και όχι για τη μουσική. Μετά την επανάσταση του 1821, Έλληνες μελετητές συνέχισαν την έρευνα των Ευρωπαίων με σκοπό τη διάσωση του εθνικού θησαυρού. Έγιναν έτσι και μουσικές καταγραφές, τόσο με Βυζαντινή, όσο και Ευρωπαϊκή σημειογραφία, που για τους ξένους ήταν δύσκολο να γίνουν.

ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΗΜΕΡΑ Τα δημοτικά τραγούδια διασώθηκαν με την προφορική παράδοση, τελικά δε και με τη δισκογραφία και τραγουδιούνται και σήμερα. Ζυμώθηκαν με την ελληνική ιστορία, ιδιαίτερα κατά τη μακρά περίοδο της Τουρκοκρατίας και την επανάσταση του Αποτέλεσαν έτσι πολύτιμο συστατικό της ιστορικής πορείας του λαού μας, κρατώντας ζωντανή την εθνική του μνήμη και την εθνική του συνείδηση. Η εμμονή στην παράδοση αποτέλεσε άμυνα στον κατακτητή. Έτσι διατηρήθηκε η γλώσσα, τα έθιμα, η πίστη κλπ. Αυτή αντιστάθηκε και στην εισβολή της δυτικοευρωπαϊκής μουσικής μετά την απελευθέρωση. Η σχετική αδιαφορία για τη μουσική μας κληρονομιά οφείλεται στις τάσεις «εκδυτικισμού» ήδη από τον 19ο αιώνα, τη μαζική αστικοποίηση αγροτικών πληθυσμών κλπ. Με τη δημιουργία του ελεύθερου ελληνικού κράτους, οι μεγάλες πόλεις άρχισαν να παίρνουν αστικό χαρακτήρα. Αυτό συντέλεσε στο να ατονίσει το δημοτικό τραγούδι προς όφελος της ευρωπαικά προσανατολισμένης μουσικής.

Το δημοτικό τραγούδι παρέμεινε ζωντανό στην ύπαιθρο, αλλά η επιτεινόμενη αστυφιλία υπέσκαπτε την κοινωνική διάρθρωση που το στήριζε. Η αστυφιλία επιτάθηκε τα χρόνια του μεσοπολέμου και κορυφώθηκε μετά την κατοχή και τον εμφύλιο. Η «εσωτερική μετανάστευση» άλλαξε ριζικά τον παραδοσιακό τρόπο ζωής και οι μικροαστοί πρώην επαρχιώτες αποκήρυσσαν ό,τι θύμιζε την καταγωγή τους και θεωρείτο «χωριάτικο», «βλάχικο». Στη νεοελληνική κοινωνία χάθηκε η συνέχεια της προφορικής παράδοσης. Οι παραδοσιακοί, αυτοδίδακτοι «δημοτικοί» τραγουδιστές και οργανοπαίχτες εμπόδισαν την εξαφάνιση του δημοτικού τραγουδιού, που δεν σταμάτησε να δημιουργείται. Έχουμε τραγούδια για τους βασιλιάδες, για τον πόλεμο του 1897, για τους μακεδονομάχους, για τους βαλκανικούς πολέμους, για τη Μικρασιατική καταστροφή, για τον πόλεμο του 1940, για την εθνική αντίσταση, μοιρολόγια κλπ. Το δημοτικό τραγούδι ενέπνευσε μεγάλους συνθέτες, όπως τον θεμελιωτή της εθνικής μουσικής μας σχολής Μανώλη Καλομοίρη ( ).

Σήμερα, με τη ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας, των ΜΜΕ, της μουσικής «βιομηχανίας» και την παγκοσμιοποίηση, το δημοτικό τραγούδι βρίσκεται σε κάμψη και πολλοί το αντιμετωπίζουν σαν «μουσειακό» και «νεκρό» είδος. Η παραδοσιακή μας μουσική υποτιμάται και περιφρονείται από προκατάληψη και άγνοια και αποκαλείται απαξιωτικά «έθνικ», «τούρκικη», «βλάχικη», «βαλκανική» κ.ο.κ. Στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση είναι ο «φτωχός συγγενής» και τη θυμούνται μόνο στις επετείους. Πολλοί, παρασυρμένοι από τα ξένα ακούσματα, ή ταυτίζοντας τη μουσική μας παράδοση με εκείνους που την καπηλεύονται, με την προγονολατρεία και την εθνοκαπηλεία, φτάνουν μέχρι να την αποστρέφονται με πάθος. Η παραδοσιακή μουσική κακοποιείται σε χώρους διασκέδασης και στη δισκογραφική «βιομηχανία». Τα «μεταλλαγμένα» «νεοδημοτικά της πόλης» ή «δημοτικά της Ομόνοιας», με ηλεκτρονικά όργανα, ντραμς κλπ., όντας νόθο, καταναλωτικό προϊόν, εκχυδαίζουν αντί να συνεχίζουν την παράδοση. Εκτός από τα «σκυλάδικα», έχουμε τώρα και...«σκυλοδημοτικά» και «σκυλονησιώτικα».

ΟΜΑΔΑ 1 (Κατελούζου,Πολυχρονοπούλου,Κάγια,Ζέζα) ΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
Η Πελοπόννησος ονομάζεται και Μορέας ή Μοριάς. Είναι το νοτιότερο διαμέρισμα της Ελληνικής χερσονήσου, το τρίτο από άποψη έκτασης ( μετά τη Μακεδονία και τη Στερεά Ελλάδα). Παρά την μακραίωνη ιστορία της η Πελοπόννησος δεν έχει να επιδείξει πληθώρα παραδοσιακών χορών κι αυτό γιατί επικρατεί μια αντιφατική πολιτιστική πραγματικότητα η οποία εκτείνεται από τη συντηρητικότητα κάποιων απομονωμένων περιοχών μέχρι τον άκρο εκσυγχρονισμό . Για τον λόγο αυτό θα αναφερθούμε εδώ στους δυο ξεχωριστούς της χορούς τον Αραχωβίτικο και τον Τσακώνικο, ενώ μιας και το όνομά του παραπέμπει σ’ αυτήν την περιοχή, θα σημειώσουμε εδώ και τον πανελλήνιο χορό τον Καλαματιανό. Τσακώνικος Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες στην Τσακωνιά της επαρχίας Κυνουρίας, του Νομού Αρκαδίας από την οποία πήρε και το όνομά του, με λαβή των χεριών από τους αγκώνες (αγκαζέ). Ο χορός αναπαριστάνει την είσοδο και έξοδο του Θησέα από το λαβύρινθο. Γι΄αυτό, όταν χορεύεται, κουλουριάζει όπως το φίδι. Είναι ο χορός που χόρεψε ο Θησέας με τους συντρόφους του, όπως έμεινε να λέγεται παραδοσιακά.

Όταν όμως θέλει να ξεκουλουριάσει, ο πρωτοχορευτής γυρίζει αμέσως δεξιά, και με την πλάτη προς τους υπόλοιπους. Όταν ξεκουλουριάσουν, οι δύο πρώτοι χορευτές, κάνουν καμάρα για να περάσουν οι άλλοι από κάτω. Το ότι ο χορός χορεύεται στην Τσακωνιά, δεν πρέπει να μας φαίνεται καθόλου παράξενο, από το γεγονός ότι πολλές φορές έγιναν μετακινήσεις από την Κρήτη στη Πελοπόννησο και από την Πελοπόννησο στην Κρήτη, ανάλογα βέβαια με τις συνθήκες που δημιουργούσαν οι πόλεμοι και οι καταστροφές. Μανιάτικος Χορεύεται κυρίως στην περιοχή της Μάνης, σε ρυθμός 2/4. Ο χορευτές σχηματίζουν κύκλο ανοιχτό με μέτωπο προς το κέντρο. Τα πόδια σε στάση προσοχής. Τα χέρια συνδέονται με τη λαβή της Τράτας (σταυρωτά). Ο χορός αποτελείται από δύο στροφές, κάθε μια από τις οποίες έχει ξεχωριστό αριθμό βημάτων. Αραχωβίτικος (Χορός των Καρυάτιδων) Χορεύεται από γυναίκες, στην Αράχωβα Πελοποννήσου. (Παλιότερα η Αράχωβα λεγόταν Καρυαί). Αρχική θέση είναι η προσοχή, και το μουσικό μέτρο τα 2/4 και τα 7/8. Ο χορός στηρίζεται στην «προμενάντ βαλς». Οι χορεύτριες σχηματίζουν δύο χωριστούς ομόκεντρους ανοιχτούς κύκλους, με λαβή των χεριών από τις παλάμες. Στον εσωτερικό μπαίνουν οι χαμηλότερες.

Ο έξω κύκλος βρίσκεται κοντά στον εσωτερικό και στα διάκενά του
Ο έξω κύκλος βρίσκεται κοντά στον εσωτερικό και στα διάκενά του. Οι χορεύτριές του, με συγχρονισμένη, γρήγορη κίνηση, πάνω από τα κεφάλια των χορευτριών του μέσα κύκλου, τα κατεβάζουν συνδεμένα μπροστά από τη μέση τους και έτσι μετασχηματίζονται σε ένα κύκλο. Οι πρώτες και οι τελευταίες χορεύτριες των δύο κύκλων συνδέουν τα χέρια τους. Τα βήματα της πρώτης στροφής επαναλαμβάνονται συνολικά 4 φορές. Ταυτόχρονα με το τελευταίο βήμα, οι χορεύτριες του έξω κύκλου υψώνουν γρήγορα και συγχρόνως τα χέρια τους πάνω από τα κεφάλια των χορευτριών του μέσα κύκλου, τα κατεβάζουν συνδεμένα επίσης, στο ύψος της δικής τους μέσης και έτσι επανέρχονται στους δύο αρχικούς ομόκεντρους κύκλους. Από το σχηματισμό αυτό χορεύουν τα βήματα της δεύτερης στροφής, η οποία αποτελείται από τα δώδεκα βήματα του Καλαματιανού, τα οποία επαναλαμβάνονται συνολικά 2 φορές. Ταυτόχρονα με το 24ο βήμα, οι χορεύτριες μετασχηματίζονται πάλι σε ένα κύκλο όπως στην αρχή για την επανάληψη του χορού.Οι χορεύτριες του εξωτερικού κύκλου, που βρίσκονται στα κενά του εσωτερικού, σηκώνουν τα χέρια τους ψηλά και τα περνούν πάνω από τα κεφάλια των χορευτριών του εσωτερικού κύκλου. Έτσι σχηματίζουν ένα κύκλο και αρχίζουν το Αο μέρος του χορού. Ο χορός αποτελείται από δύο μέρη.

Το 1ο μέρος έχει έξι βήματα
Το 1ο μέρος έχει έξι βήματα. Το 2ο μέρος αποτελείται από δύο δωδεκάρια Καλαματιανό. Καλαματιανός Ο καλαματιανός, είναι ένας συρτός χορός που χορεύεται σ’ ολόκληρη την Ελλάδα, διαφοροποιούμενος ελάχιστα, σε ότι αφορά το ύφος του και το ρυθμό. Το χορευτικό του μοτίβο απαρτίζεται από 12 κινήσεις που χορεύονται συγχρόνως απ’ όλους τους χορευτές. και επαναλαμβάνονται σ’ όλη τη διάρκεια του χορού, στρωτά για τις γυναίκες και λίγο πιο πηδηχτά για τους άνδρες. Μόνο ο πρωτοχορευτής μπορεί να παραλλάζει τα βασικά βήματα του χορού, συνήθως με μια στροφή δεξιά. Ο συρτός φαίνεται πως προέρχεται από την αρχαία εποχή. Σχετικά με την προέλευση της ονομασίας του φαίνεται πως οφείλεται στα λόγια του τραγουδιού «σαν πας στην Καλαμάτα…» με αναφορά στο μαντήλι, ιερό σύμβολο κάθε παραδοσιακής γαμήλιας τελετής.

ΟΜΑΔΑ 1 (Κατελούζου,Πολυχρονοπούλου,Ζέζα,Κάγια) ΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ << DVD με μαθήματα εκμάθησης των χορών της Κρήτης >> Σύμφωνα με τα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, ο χορός πρωτο-εμφανίστηκε στην Κρήτη, όπου αναπτύχθηκε ως τέχνη κάτω από θεία έμπνευση και καθοδήγηση, και από εκεί διαδόθηκε στον υπόλοιπο ελληνικό κόσμο. Οι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρονται στη γέννηση του χορού, αποδίδοντας την πατρότητά του στη Μητέρα των Θεών (Ρέα ή Κυβέλη), η οποία τον δίδαξε στους Κρήτες και συγκεκριμένα στους Κουρήτες, κάποια φυλή ή υποδιαίρεση του κρητικού λαού, αρχαιότατη αν κρίνουμε από την παράδοση που τους ονομάζει «γιους της Γης», ή μια ιερατική οικογένεια θεραπευτών - καθαρτών, που εκτελούσαν χαρακτηριστικούς χορούς, προκειμένου να επιτύχουν τον εξαγνισμό. Γι αυτό και θεωρείται ότι οι περισσότεροι χοροί της κλασικής αρχαιότητας ανάγονται στην Κρήτη. Γιτσικιά σούστα Είναι χορός της επαρχίας Κισσάμου του νομού Χανίων. Ανήκει στην κατηγορία των πηδηχτών χορών. Στις μέρες μας χορεύεται μόνον από άνδρες, παλαιότερα όμως ήταν μικτός χορός. Το μουσικό μέτρο του χορού είναι 2/4, τα βήματά του 6 και η λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων (με λυγισμένους τους αγκώνες).

Τα τελευταία χρόνια ο χορός λέγεται και Ρουματιανή σούστα
Τα τελευταία χρόνια ο χορός λέγεται και Ρουματιανή σούστα. Την ονομασία αυτή έδωσε στο χορό ο πρωτομάστορας της κρητικής μουσικής Κωνσταντίνος Παπαδάκης, ο περίφημος λαϊκός βιολάτορας Ναύτης από το Καστέλι Κισσάμου, επειδή τις τελευταίες δεκαετίες χορευόταν μόνο από άτομα που κατάγονταν από το χωριό Παλαιά Ρούματα της επαρχίας Κισσάμου. Χανιώτικος ή χανιώτης. Η παλαιότερη μορφή του χορού εντοπίζεται στην επαρχία Κισσάμου Χανίων. Ανήκει στην κατηγορία των συρτών χορών. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι τις τελευταίες δεκαετίες ακούγεται περισσότερο ως χανιώτικος συρτός. Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες σε κύκλο. Το μουσικό μέτρο του είναι 5/8, τα βήματα του 11 και η λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων. Χορεύεται σε κύκλο. Κατά τη λαϊκή πίστη, η παλαιότερη μελωδία του χανιώτικου, «ο πρώτος», δημιουργήθηκε με βάση δύο μελωδίες που είχαν συνθέσει οι Κρήτες εθελοντές μαχητές της Κωνσταντινούπολης στα 1453, οι οποίοι, ως γνωστόν, ήταν και οι τελευταίοι υπερασπιστές της. Οι μελωδίες αυτές, που όσοι από τους αγωνιστές σώθηκαν επιστρέφοντας τις έφεραν στην Κρήτη, διατηρήθηκαν για δύο αιώνες ως τραγούδια.

Είναι χορός μοναδικός και παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, λόγω του ξεχωριστού χορευτικού τρόπου απόδοσης της παλαιότερης μορφής του, που διατηρείται στην επαρχία Κισσάμου, καθώς στον κύκλο του χορού χορεύουν πάντα οι εκάστοτε δύο πρώτοι, ενώ οι υπόλοιποι περπατάνε, αλλά και του πολύ μεγάλου αριθμού συνοδευτικών μελωδιών (μουσικών σκοπών), που οι περισσότερες είναι δημιουργίες σπουδαίων μουσικών του 19ου και του 20ού αιώνα. Πεντοζάλι. Ανήκει στην κατηγορία των πηδηχτών χορών. Στις μέρες μας αποδίδεται από άνδρες και γυναίκες, παλαιότερα όμως χορευόταν μόνον από άνδρες. Το μουσικό μέτρο του είναι 2/4, τα βήματά του 1ο και η λαβή από τους ώμους με τα χέρια τεντωμένα. Χορεύεται σε κύκλο. Ονομάστηκε πεντοζάλι, και όχι πεντοζάλης, γιατί συμβολίζει το πέμπτο ζάλο (δηλαδή βήμα), όπως ειπώθηκε η θεωρούμενη πέμπτη κατά σειρά ελπίδα των Κρητικών για απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους και όχι γιατί έχει πέντε βήματα, όπως αβασάνιστα έχουν πει αρκετοί. Έχει δέκα βήματα, σε ανάμνηση της 10ης Οκτωβρίου του 1769, οπότε λήφθηκε η απόφαση των Σφακιανών για την πραγματοποίηση της επανάστασης, και η μουσική του αποτελείται από δώδεκα πάρτες, δηλαδή δώδεκα μουσικές φράσεις (γυρίσματα ή σκοπούς τις λένε στην Κίσσαμο), προς τιμήν των δώδεκα πρωτεργατών της εξέγερσης. Από τα μέσα του 20ου αιώνα, ο χορός, γνωστός πλέον σε όλη την Κρήτη, άρχισε πολλάκις να μετασχηματίζεται.

Έτσι διαμορφώθηκαν τα λεγόμενα σιγανά πεντοζάλια, που στην πραγματικότητα είναι οι διάφορες μορφές του σιγανού χορού, και τα οποία χορεύονται ως εισαγωγή, ως το πρώτο μέρος του πεντοζαλιού, που προηγείται του γρήγορου (δεύτερο μέρος). Δηλαδή, δυστυχώς, έγινε μία μορφή νόθευσης και στους δύο χορούς. Ατράνταχτες αποδείξεις των παραπάνω αποτελούν δύο σημαντικότατες διαπιστώσεις: α) σε τίποτα δεν διαφέρει ο ρεθεμνιώτικος σιγανός από το ρεθεμνιώτικο σιγανό πεντοζάλι και β) σε τίποτα δεν διαφέρει ο ηρακλειώτικος σιγανός από το ηρακλειώτικο σιγανό πεντοζάλι. Ρόδο Είναι, επίσης, χορός της επαρχίας Κισσάμου Χανίων. Ανήκει στην κατηγορία των συρτών χορών. Στις μέρες μας αποδίδεται κυρίως από γυναίκες, παλαιότερα όμως ήταν μικτός χορός. Το μουσικό μέτρο του είναι 2/4, τα βήματά του 17 και η λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων. Χορεύεται σε κύκλο. Το όνομά του συνδέεται με τις πάμπολλες μαντινάδες με αναφορά στο ρόδο, που τραγουδιόνται κατά την εκτέλεση του χορού.

Γλυκομηλίτσα Είναι και αυτός χορός της επαρχίας Κισσάμου Χανίων
Γλυκομηλίτσα Είναι και αυτός χορός της επαρχίας Κισσάμου Χανίων. Ανήκει στην κατηγορία των συρτών χορών. Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες σε κύκλο. Το μουσικό μέτρο του χορού είναι 2/4 , τα βήματά του 12 και η λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων. Ο χορός παίρνει το όνομά του από το ριζίτικο τραγούδι Το μήλον όσο κρέμεται εις τη γλυκομηλίτσα, με το οποίο μοιράζεται και την ίδια μελωδία. Η αναβίωση του χορού, η οποία είναι εξαιρετικά πρόσφατη, είναι αποτέλεσμα της ερευνητικής προσπάθειας του πολιτισμολόγου Θρασύβουλου Τσουχλαράκη. Φτερωτός συρτός Ο χορός, που λέγεται και ντάμα στο Ρέθυμνο ή πάσο στα Χανιά, αποτελεί παραλλαγή του χανιώτικου με διαφοροποιημένη τη φόρμα του. Ο χορός την περίοδο της Αποκριάς, αλλά κι εν γένει σε εύθυμες περιστάσεις, έπαιρνε τη μορφή παιχνιδιού.

Κουτσαμπαδιανός Λέγεται και κα(ρ)τσιμπα(ρ)διανός ή κατσαμπαδιανός ή κουτσιστός. Είναι χορός της επαρχίας Αμαρίου Ρεθύμνου. Χορεύεται μόνον από άνδρες σε κύκλο. Το μουσικό μέτρο του χορού είναι 2/4 , τα βήματά του 10 και η λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων. Στην ουσία πρόκειται για παραλλαγή του πεντοζαλιού, κάτι που επιβεβαιώνεται από τη σχετική με τη διαμόρφωση του χορού προφορική παράδοση. Υπάρχει και μία δεύτερη εκδοχή για τον τυπικό βηματισμό του χορού, με 16 βήματα, η οποία όμως αποδυναμώνεται από την ασυμφωνία της με το παραδιδόμενο χρονικό δημιουργίας του χορού. Το ιστορικό διαμόρφωσης του χορού έχει ως εξής: Αρκετά χρόνια μετά την επανάσταση του Δασκαλογιάννη, εκεί γύρω στα 1800, ένας καπετάνιος από την Αμπαδιά, κουτσός στο αριστερό του πόδι, μετά από μία μάχη με Τούρκους στη Λοχριά της Αμπαδιάς, θέλησε να χορέψει πεντοζάλι. Οι μουσικοί, που έπαιξαν για αυτόν, και οι χορευτές, που χόρεψαν μαζί του, τον τίμησαν, προσαρμόζοντας το ρυθμό της μουσικής του πεντοζαλιού και τα βήματα του χορού, αντίστοιχα, στα ζάλα ενός κουτσού άνδρα.

Εκείνος, παρ’ ότι κουτσός, χόρεψε και ο χορός του έμεινε στην παράδοση της επαρχίας Αμαρίου ως κουτσαμπαδιανός ή κα(ρ)τσιμπα(ρ)διανός ή κατσαμπαδιανός ή κουτσιστός για να θυμούνται όλοι το χορό του κουτσού από την Αμπαδιά. Σούστα Είναι χορός του νομού Ρεθύμνου. Ανήκει στην κατηγορία των πηδηχτών χορών. Χορεύεται από ένα ή περισσότερα ζευγάρια (άνδρας με γυναίκα). Το μουσικό μέτρο του είναι 2/4 και τα βήματά του 6. Ξεκινάει σαν κύκλιος χορός. Άνδρες και γυναίκες, με λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων, αφού χορέψουν έναν κύκλο χωρίζονται σε δύο ομάδες (ανδρών και γυναικών), η μια απέναντι από την άλλη, φροντίζοντας να βρεθούν αντικριστά οι χορευτές που θα αποτελέσουν ζευγάρι. Στη συνέχεια κάθε άνδρας πλησιάζει το ταίρι του. Από εκεί κι έπειτα αναπτύσσεται μεταξύ των χορευτών του κάθε ζευγαριού ένας χορευτικός διάλογος, γεμάτος συμβολισμούς, με τα ζευγάρια αρχικά σε παράλληλη διάταξη και κατόπιν σε ελεύθερη. Ένα καλό ζευγάρι χορευτών μπορεί να εκφράσει στη σούστα το χρονικό μιας ερωτικής ιστορίας, από τη στιγμή της γνωριμίας μέχρι την ώρα του γάμου.

Τα βασικά βήματα του χορού, που μοιάζουν με πηδηματάκια και κάνουν τα σώματα των χορευτών σαν να ωθούνται από κάποιο ελατήριο, πιστεύω ότι ίσως να ήταν ο λόγος που ο χορός, κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας, μετονομάστηκε σε σούστα από την ομώνυμη ιταλική λέξη, που σημαίνει ελατήριο, έλασμα. Πιθανόν οι Βενετοί έδωσαν την ονομασία αυτή, από τη στιγμή που άρχισαν να χορεύουν τον αντικριστό ερωτιάρικο χορό των Κρητών, αφού από τον Αντρέα Κορνάρο, ιστορικό της εποχής (τέλη 16ου αιώνα), πληροφορούμαστε πως στις γιορτές και στις δεξιώσεις που δίδονταν στο παλάτι του δούκα, στο Χάνδακα, χορεύονταν εκτός από τους ιταλικούς και οι κρητικοί χοροί, που άρεσαν πολύ στους Βενετούς αξιωματούχους και στις κυρίες τους. Μπορεί, βέβαια, και να διαμορφώθηκε τότε ο χορός, μετασχηματίζοντας έναν παλαιότερο. Πηδηχτός Έτσι λέγεται ένας χορός της επαρχίας Μυλοποτάμου του νομού Ρεθύμνου, που αποδίδεται μόνο από άνδρες. Το μουσικό μέτρο του χορού είναι 2/4 , τα βήματά του 12 (6 μπροστά, 6 πίσω) και η λαβή χιαστί. Χορεύεται σε κύκλο. Τις τελευταίες δεκαετίες είναι περισσότερο γνωστός ως ανωγειανός πηδηχτός, επειδή προβλήθηκε ιδιαιτέρως από Ανωγειανούς μουσικούς και χορευτές.

Σιγανός Είναι χορός αργός και ίσως γι αυτό ονομάστηκε έτσι
Σιγανός Είναι χορός αργός και ίσως γι αυτό ονομάστηκε έτσι. Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες σε κύκλο. Διάφορες μορφές του χορού συναντώνται στους νομούς Ρεθύμνου, Ηρακλείου και Λασιθίου. Μέχρι πριν μερικά χρόνια ήταν ο χορός της νύφης στην Κεντρική και Ανατολική Κρήτη και το λέμε αυτό γιατί στις μέρες μας ο χανιώτικος (συρτός) έχει επικρατήσει να είναι ο χορός της νύφης στα περισσότερα μέρη της Κρήτης. Στο νομό Ρεθύμνου ο χορός έχει μουσικό μέτρο 2/4, 8 βήματα και λαβή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων ή θηλυκωτή. Στο νομό Ηρακλείου ο χορός έχει μουσικό μέτρο 2/4, 6 βήματα και λαβή χιαστί. Στο νομό Λασιθίου είδος σιγανού χορού αποτελεί ο ξενομπασάρης, που είναι χορός της επαρχίας Ιεράπετρας. Το μουσικό μέτρο του είναι 2/4 , τα βήματά του 6 και η λαβή χιαστί ή θηλυκωτή ή από τις παλάμες στο ύψος των ώμων. Είναι χορός που βηματικά προσιδιάζει με το σιγανό που χορεύεται στο νομό Ηρακλείου, αν και δεν τον έλεγαν ποτέ έτσι στην Ιεράπετρα.

Ζερβόδεξος Είναι χορός της επαρχίας Ιεράπετρας
Ζερβόδεξος Είναι χορός της επαρχίας Ιεράπετρας. Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες, με τον ένα πίσω από τον άλλον, στην αρχή σε κύκλο και μετά σε ελεύθερη πορεία. Έχει μουσικό μέτρο 2/4, 6 βήματα και ιδιόμορφη λαβή, που γίνεται με τη βοήθεια μαντηλιού. Οι χορευτές τεντώνουν το δεξί τους χέρι και πιάνουν το αριστερό του μπροστινού (μπροστά από τον αριστερό ώμο). Με το ξεκίνημα της μουσικής όλοι χορεύουν πηγαίνοντας προς τα εμπρός. Όταν ο μουσικός, βιολάτορας ή λυράρης, κάνει με το δοξάρι του ένα χαρακτηριστικό και κοφτό ήχο σαν στριγκλιά, τότε όλοι οι χορευτές αλλάζουν φορά. Έτσι ο πρώτος γίνεται τελευταίος και ο τελευταίος πρώτος. Στο χωριό Κρούστας ο ζερβόδεξος έχει 7 βήματα και χορεύεται με λαβή από τις παλάμες με τα χέρια κάτω. Η ονομασία του χορού οφείλεται στην εναλλασσόμενη φορά του, μία μπροστά μία πίσω ή αλλιώς μία ζερβά (αριστερά) μία δεξιά. Οι παλιοί οργανοπαίχτες συνήθιζαν να παίζουν το χορό αυτό στα γλέντια, τις προχωρημένες ώρες, όταν ήθελαν να τονώσουν το κέφι.

ΟΜΑΔΑ 2 (Σκορδάκη Μαρία,Σκορδάκη Παναγιώτα,Σταθακοπούλου Κατερίνα,Τζιώλου Κωνσταντίνα) Παραδοσιακοί Χοροί Μικράς Ασίας Με τον όρο Μικρά Ασία εννοείται η χερσόνησος που προεκτείνεται δυτικά της ασιατικής ηπείρου σε μια νοητή γραμμή που ξεκινά από τον κόλπο της Αλεξανδρέττας (Ισσός) έως την Τραπεζούντα της Μαύρης Θάλασσας. Βρέχεται από τρεις θάλασσες, τον Εύξεινο Πόντο (Μαύρη Θάλασσα) στο Βορρά, τη Μεσόγειο στο Νότο και το Αιγαίο δυτικά. Στο δυτικό άκρο της σχεδόν αγγίζει την ευρωπαϊκή ήπειρο, από την οποία χωρίζεται μόνο από τα Στενά του Βοσπόρου και των Δαρδανελλίων (Ελλήσποντος) και τη θάλασσα του Μαρμαρά (Προποντίδα), μέσω των οποίων ενώνεται η Μεσόγειος και η Μαύρη Θάλασσα με το Αιγαίο δυτικά. Το 1922 η προσπάθεια του ελληνικού κράτους να θέσει τη δυτική Μ. Ασία υπό ελληνικό έλεγχο είχε άδοξη κατάληξη. Το ίδιο συνέβη και με την προσπάθεια να δημιουργηθεί Πόντο-Αρμενικό κράτος βάσει της συνθήκης των Σεβρών. Την ίδια περίοδο συνέβη και η γενοκτονία των Αρμενίων και των Ποντίων και η Καταστροφή της Σμύρνης. Με τη συνθήκη της Λοζάνης σφραγίστηκε η καταστροφή του Χριστιανισμού της Μικρά Ασίας. Οι Χριστιανοί μέχρι εκείνην την περίοδο αποτελούσαν το 10% του πληθυσμού της Μ. Ασίας

Μαζί με τους πρόσφυγες ήρθε στην Ελλάδα η παράδοση, τα ήθη και τα έθιμα της περιοχής. Στη Μικρά Ασία λοιπόν συναντάμε χορούς τελετουργικούς, με λεβεντιά και αρχοντιά. Η μουσική εναλλάσσεται από αργή σε γρήγορη και ο χορός εμπλουτίζεται με ομαδικές φιγούρες που απαιτούν ομοιομορφία και συγχρονισμό. Στις ορχήστρες διακρίνουμε όργανα τα οποία δεν τα βρίσκουμε σε πολλές περιοχές. Τα ποιο σημαντικά από αυτά είναι το πολίτικο σαντούρι, η πολίτικη λύρα, το κανονάκι, το βιολί και το ούτι που κρατάει τον ρυθμό. Επίσης, κατά τη διεξαγωγή ορισμένων χορών, οι χορευτές χρησιμοποιούν κάποια αντικείμενα όπως μαντήλια, κουτάλια, κεριά ή και ποτηράκια. Η Καππαδοκία περιλαμβάνεται στις περιοχές της κεντρικής Μ. Ασίας η οποία όμως έχει διαφορετική μουσική παράδοση από τον Πόντο και τα παράλια της Μ. Ασίας, καθότι επηρεασμένη: «στην Καππαδοκία από τη μια μεριά διατηρήθηκε εξαιρετικά καθαρή η ελληνική παράδοση και από την άλλη, όπως και στον Πόντο, ορισμένα φαινόμενα εξηγούνται μόνο από τη συγχώνευση των δύο πολιτισμών (εν .του τούρκικου)» (Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, φίλοι Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου Μέλπω Μερλιέ, τραγούδια της Καππαδοκίας). Παρόλο που Πόντος και μικρασιατικά παράλια έχουν τις ίδιες επιρροές, η μουσική της Καππαδοκίας διαφέρει όπως διαφέρει και η μορφολογία του εδάφους της (παράλια Μαύρης Θάλασσας), κυρίως αν συγκριθεί με την ποντιακή παράδοση, καθώς μοιάζει με τα νησιώτικα τραγούδια του Αιγαίου

Η Κωνσταντινούπολη και η Προποντίδα έως και τα παράλια της ΜικράςΑσίας έχουν κοινή μουσική γλώσσα που ανάγεται στο Βυζάντιο. Οι Φαναριώτες χρησιμοποίησαν την ελληνική ορολογία, παρότι η επιρροή του αραβοτούρκικου πολιτισμού είχε εμποτιστεί με το πέρασμα του χρόνου. Όντας μέρη νησιώτικα οι ρυθμοί που συναντιόνται είναι έρρυθμοι, συρτοί, μπάλοι, καλαματιανά και χασάπικα ανήκουν στη δική τους παράδοση, τραγούδια συμποτικά. αφηγηματικά, αισθηματικά και νυκτερινές πατινάδες. Επίσης δίστιχα και πολύστιχες παραλογές που τραγουδούσαν ναυτικοί. Οι τρόποι/ ήχοι είναι όλοι αυτοί της εκκλησιαστικής παράδοσης του Βυζαντίου διατονικοί και χρωματικοί σε συνδυασμό με το ύφος των μακαμιών. Ορισμένοι οργανικοί σκοποί έχουν πανελλήνια απήχηση (πολίτικος συρτός, ο συληβριανός συρτός, ο ταταυλιανός μπάλος και το χασάπικο «καροτσέρης»). Εκτός από πολυηχία υπάρχει και πολυρυθμία, ρυθμοί στα 4, στα 7, στα 6 και στα 9. Τα όργανα που χρησιμοποιούνται είναι η πολίτικη λύρα, το βιολί, το κανονάκι, το ούτι, το λαούτο, το σαντούρι, η φλογέρα και το κλαρίνο.

Για τα παράλια της Μικράς Ασία θα μπορούσαν να ειπωθούν πάρα πολλά, καθώς η πολύβουη ζωή του λιμανιού εξαιτίας των διαφόρων φυλών και εθνικοτήτων που πέρασαν στους αιώνες λόγω του εμπορίου- « Ένα χαρμάνι από φυλές- Τούρκοι, Αρμένηδες, Εβραίοι, Σλάβοι, Αλβανοί και Έλληνες» (Γκαίηλ Χόλστ, Ο δρόμος για το ρεμπέτικο, σελ 159), τα χρόνια πριν την καταστροφή, ο ξεριζωμός και η δίψα για αναβίωση μια πατρίδας που χάθηκε σε μια καινούρια που δεν κατάφεραν να προσαρμοστούν σε αυτή από την πρώτη στιγμή , παρά μόνο με την αφομοίωση των επόμενων γενεών , είναι στοιχεία που διαφαίνονται μέσα στη δική τους τέχνη. Γαϊτανάκι Το γαϊτανάκι είναι υποκοριστικό της μεσαιωνικής λέξης γαϊτάνι ή γαϊτάνιν (μεταξωτό κορδόνι) που προέρχεται από το ελληνιστικό γαϊτάνη ή γαϊτανόν.Παράδοση στον Πόντο και στην ευρύτερη Μικρά Ασία ήταν ο χορός με το γαϊτανάκι. Έθιμο που έφεραν στην Ελλάδα με τον ξεριζωμό οι πρόσφυγες. Ο χορός αποτελείται από 13 άτομα. Είναι κυκλικός γύρω από ένα στύλο από τον οποίο είναι κρεμασμένες δώδεκα κορδέλες διαφορετικού χρώματος. Οι κορδέλες λέγοντα γαϊτάνια.Κάθε χορευτής κρατά από μία κορδέλα, από ένα γαϊτάνι και χορεύει με το ταίρι του δηλαδή εναλλάσσεται με αυτό στο γαϊτάνι. Καθώς γυρνούν γύρω από τον στύλο πλέκουν τις κορδέλες και δημιουργούν μια ξεχωριστής

χρωματικής πανδαισίας πλεξούδα
χρωματικής πανδαισίας πλεξούδα. Χασάπικος Ο χασάπικος έχει πολίτικη καταγωγή και ανάγεται στον βυζαντινό χορό των μακελάρηδων, ο οποίος συνηθιζόταν σε συνοικία της Κωνσταντινούπολης. Δεν είναι τυχαίο που υπάρχει και σιφναίικος χασάπικος, προφανώς γιατί στη Σίφνο μετοίκησαν πολλοί Κώνσταντινουπολίτες. Τον χόρευαν κυρίως χασάπηδες στις γιορτές των συντεχνιών τους (esnaf). Οι περισσότεροι ήταν αρβανίτες, που κυκλοφορούσαν επιδεικνύοντας προκλητικά τα όπλα τους και τους έτρεμαν ως και οι γενίτσαροι. Επί τουρκοκρατίας χασάπικο βέβαια χόρευαν κι αυτοί καθώς και οι αρναούτηδες γι? αυτό τον χασάπικο τον έλεγαν και αρναούτικο. Οι χασάπικοι χορεύονται με τα χέρια πιασμένα από τους ώμους και με πόδια που κάνουν τέσσερα βήματα επί γης και ένα πέμπτο στον αέρα. Στην Κούλουρη, με βάση μια μαρτυρία, χόρευαν τον χασάπικο ομαδικά, σε παράταξη. Ο χασάπικος είναι ένας χορός σε 2/4 που χορεύεται από δυο-τρία άτομα, άντρες και γυναίκες, με βήματα και φιγούρες που απαιτούν συγχρονισμό, πειθαρχία και ακρίβεια, αντίθετα με τον αυτοσχεδιαστικό και ελευθεριάζοντα ζεϊμπέκικο. Ένας βλάχικος χασάπικος, με φανερές σλαβικές επιδράσεις, χορεύεται στο Συρράκο της Ηπείρου.

Ζεϊμπέκικος Ο Ζεϊμπέκικος ήταν καθαρά ανδρικός χορός, αργός και βαρύς που περιελάμβανε πολύ συχνά επίδειξη οπλομαχητικής. Με την πάροδο του χρόνου ο ζεϊμπέκικος χορός διαφοροποιήθηκε διατηρώντας όμως τα βασικά του χαρακτηριστικά και πάνω απ’ όλα διατηρήθηκε ο μοναδικός και τόσο χαρακτηριστικός ρυθμός τα 9/8. Για τον ζεϊμπέκικο αρκούν τέσσερα τετραγωνικά μέτρα δάπεδο στερεό και επίπεδο. Υπάρχουν πεταχτοί ζεϊμπέκικοι κατάλληλοι για νέους. Ένας ζεϊμπέκικος αρκετά γρήγορος χορεύεται περιτρέχοντας, σχεδόν βαδίζοντας τον χώρο του χορού. Οι καθεαυτού μάγκες προτιμούν τον γιουρούκικο (βαρύς ζεϊμπέκικος) που τον χορεύουν σέρτικα σχεδόν ακίνητοι. Δεν είναι ο ρυθμός που κάνει να ξεχωρίζουν τα διάφορα είδη ζεϊμπέκικου, αλλά το ύφος. Ο ζεϊμπέκικος χορεύεται σύμφωνα με το σωματικό βάρος και την ηλικία του χορευτή. Ο ζεϊμπέκικος χορεύεται ίσα κι ίσα με χέρια και πόδια, με τα χέρια σε στάση δεήσεως ή ικεσίας. Με ευκολία εναλλάσσονται οι φιγούρες, ο χορευτής, σκύβει, περιστρέφεται στο ένα πόδι, δήθεν πέφτει, σηκώνεται, χάνει το ρυθμό και τον ξαναβρίσκει, χτυπάει με την παλάμη του τις φτέρνες του.

Αποκλείεται ένας μάγκας να χορέψει χωρίς μεράκι ή νηστικός από πιοτό, κι όταν ενώ χορεύει του πέσουν από τις τσέπες πράγματα αποκλείεται να σκύψει για να τα μάζεψει. Ο χορευτής του ζεϊμπέκικου συνήθως έχει τσιγάρο στα χείλη, γαρίφαλο στο αυτί και συννεφιά στα μάτια. Καρσιλαμάς Πρόκειται για μικρασιάτικο χορό που διαδόθηκε στον ελλαδικό χώρο κυρίως μετά την Μικρασιατική καταστροφή. Πριν την καταστροφή συναντιόνταν σε περιοχές της Θράκης και στη Λέσβο. Η ονομασία του προέρχεται από την τουρκική λέξη «καρσί», που σημαίνει «αντίκρυ» και περιγράφει τον τρόπο που χορεύεται, δηλαδή ένας άντρας και μια γυναίκα χορεύουν αντικριστά. Πολλοί συγχέουν τον καρσιλαμά με τον ζεϊμπέκικο, κάτι φυσιολογικό, καθώς είναι συγγενείς χοροί ρυθμικά και μελωδικά. Ανάλογα με τον μουσικό ρυθμό που τον συνοδεύει, χωρίζεται σε αργό και γρήγορο καρσιλαμά.

Χορευτικά είναι απλό και ελεύθερος, κάτι που τον κάνει αρκετά προσιτό σε όποιον θελήσει να ασχοληθεί μαζί του. Σουρουντίνα Χόρευαν χωριστά οι γυναίκες από τους άνδρες σ' αυτό το χορό,με λαβή των χεριών σταυρωτά. Ο κορυφαίος ήταν άνδρας, ακόμη και στον κύκλο των γυναικών και την ώρα που χόρευε κουνούσε ένα μαντίλι. Στην αρχή ο χορός ξεκινούσε σε κύκλο, αργότερα χαλούσε ο κύκλος και ίσιωνε η χορευτική ομάδα, μέχρι που ο ένας χορευτής χόρευε πίσω από τον άλλο. Ο ρυθμός ήταν στην αρχή αργός, όσο κρατούσε ο κύκλος, αργότερα γρηγορότερος και κάποια στιγμή οι γυναίκες προχωρούσαν αντίθετα, δηλαδή με πλάτη προς τη φορά του κύκλου, προς την πορεία του σχήματος. Στη συνέχεια ο χορός γινόταν όλο και γρηγορότερος με αποτέλεσμα μερικές γυναίκες να εγκαταλείπουν τη χορευτική ομάδα κουρασμένες. Το μουσικό του μέτρο είναι 2/4. Οι Μιστιώτες υποστηρίζουν ότι μόνο στο Μιστί και στο Σεμέντρε χορευόταν ο χορός, εξαιτίας κάποιου γεγονότος που φαίνεται ότι αναπαριστά, την αρπαγή κάποιας κοπέλας από τους Τούρκους. Το τραγούδι σώθηκε στη τούρκικη γλώσσα και σε ελεύθερη μετάφραση είναι «Πήγαν στ' αμπέλια του Αντιβάλ»

Ο Γ. Κόκκινος περιλαμβάνει στο βιβλίο του «Ελληνικοί χοροί» το χορό Σουρουντίνα. Ο χορός πήρε το όνομα του από το σύρσιμο των ποδιών. Είναι μικτός κυκλικός χορός, με σταυρωτή λαβή που χορευόταν σ' όλη την Καππαδοκία. Τα βήματα του χορού είν αι έξι και η φράση ολοκληρώνεται σε δύο μουσικά μέτρα. Ο χορός αποτελείται από δύο μέρη, το αργό και το γρήγορο, που εναλλάσσονται. Τέλος, ο χορός αρχίζει με το αριστερό πόδι. Χορός των μαχαιριών Χορευόταν από δύο νέους, με τη συνοδεία μουσικών οργάνων, οι οποίοι κρατούσαν μαχαίρια. Ακολουθώντας τη μουσική πηδούσαν με λυγισμένα γόνατα και συνέκρουαν τα μαχαίρια ως μαχόμενοι πολεμιστές. Χορεύεται και σε άλλα μέρη της Καππαδοκίας. Χασαποσέρβικος Το χασαποσέρβικο αποτελεί μετασχηματισμένο και διευρυμένο χορευτικό μοτίβο τού ήδη γηγενούς χασάπικου και διαμορφώθηκε από τις επιδράσεις άλλων λαών της βαλκανικής και της Ανατολικής Ευρώπης. Οι λαοί αυτοί έφταναν στα μεγάλα αστικά κέντρα και στα λιμάνια της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Οράκης για λόγους εμπορικούς ή βιοποριστικούς.

Οι περιπλανώμενοι μουσικοί, πολλοί από τους οποίους ήταν τσιγγάνοι και έπαιζαν στα καφέ-αμάν, διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στις αναμφισβήτητες μουσικοχορευτικές αλληλεπιδράσεις που ακολούθησαν. Ο τύπος αυτού του χασάπικου μοιάζει δομικά με τον χασάπικο, αποδίδεται σε δίσημο μέτρο 2/4 και πολύ γρήγορη ρυθμική αγωγή 145 beat (χτυπήματα μετρονόμου). Το βασικό χορευτικό μοτίβο του κατά διαστήματα παρουσιάζεται παραλλαγμένο, αλλά ταυτόχρονα συντονισμένο απο όλη τη χορευτική ομάδα όπου παρατηρούνται μοτίβα που μοιάζουν σε αυτά των χορών των Σέρβων, των Ρουμάνων και των Σλάβων της Ανατολικής Ευρώπης. Οι χασαποσέρβικοι είναι αναμφισβήτητα χοροί σλαβικής προέλευσης. Δεν είναι τυχαίο που ο πεταχτός χασαποσέρβικος γυρίζει εύκολα σε καζάσκα (κοζάκικος χορός). Μέχρι την καταστροφή του 1922 χόρευαν παρεμφερείς χορούς, όπως το αλέγρο. Ο πιο δύσκολος σέρβικος είναι ο τακουνάτος, που σήμερα τον θυμούνται μόνο ελάχιστοι υπερήλικοι, χωρίς να μπορούν να τον χορέψουν.

Παραδοσιακά τραγούδια Μικράς Ασίας
Παραδοσιακά τραγούδια Μικράς Ασίας. Αχ μελαχρινό μου Αχ μελαχρινό μου, γύρισε να ιδείς, πως με βασανίζεις και με τυραννείς, πως με βασανίζεις και με τυραννείς. Το κορμί μου λιώνει όταν σε κοιτώ, όταν σε δω πως είσαι μελαγχολικό. Αχ μελαχρινό, σκέρτσο πεταχτό, γιατί με βασανίζεις, αφού σε αγαπώ. Μ’ έδωκες τον όρκο, πως θα μ’ αγαπάς, μα εσύ είσαι ψεύτρα, και παιζογελάς, μα εσύ είσαι ψεύτρα, και παιζογελάς. Δίχως να ρωτήσεις, μου πήρες την καρδιά, μελαχρινό λυπήσου, δώσ’ μου παρηγοριά. Δώσ’ μου λάγνα, ολόγλυκα φιλιά, γιατί μελαχρινό μου, τα έχω χάσει πια

Αγάπησα μια κόρη Αγάπησα μια κόρη στον πάνω μαχαλά που `χει τα μαύρα μάτια και τα ξανθά μαλλιά. Από λίγο λίγο γίνεται πολύ. Έχει και μες τα στήθεια, χρυσή πορτοκαλιά που κάνει πορτοκάλια κι είναι πολύ γλυκά. Τα μάτια σου τα μαύρα που με κοιτάζουνε, χαμήλωσέ τα, φως μου, γιατί με σφάζουνε. Εμένα δε με μέλει πως αγαπάς αλλού φοβούμαι μη σου πάρουν τη γνώμη και το νου Ανάθεμα σε Σμύρνη Ανάθεμά σε Σμύρνη, την σκάλα π’ άνοιξες Που ήλθε το πουλί μου και με τ’ αφάνισες Ο ξένος απ’ τα ξένα, ποτέ δε γύρισε Βασιλικός π’ ανθίζει, κανείς δε μύρισε Θεέ δε με λυπάσαι, καρδιά που ράγισε

Το Χάρο στείλε μού τον, την πόρτα σφράγισε Γράφω χαρτί σε στέλνω, με αίμα γράφω το Και με τα φυλλοκάρδια, το κλειώ και μάθε το. Άσπρο μου τριανταφυλλάκι βασιλιά των λουλουδιών ποιος αρνήστη την αγάπη να την αρνηστώ κι εγώ; Την αρνήστηκε ένας γέρος που ήταν εκατό χρονώ μα εγώ δεν την αρνιέμαι πεντακόσιω κι αν γενώ.

ΟΜΑΔΑ 2 (Σκορδάκη Μαρία,Σκορδάκη Παναγιώτα,Τζιώλου Κωνσταντίνα,Σταθακοπούλου Κατερίνα) ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΙΩΝ(ΕΠΤΑΝΗΣΑ) Επτάνησα ή Ιόνια νησιά ονομάζεται το συγκρότημα νησιών στα δυτικά της ηπειρωτικής Ελλάδας, στο Ιόνιο πέλαγος, που περιλαμβάνει τα νησιά Κέρκυρα, Λευκάδα, Κεφαλονιά, Ιθάκη, Ζάκυνθο, Παξούς και Κύθηρα. Το τελευταίο βρίσκεται στη νότια πλευρά του ακρωτηρίου Μαλέας της Πελοποννήσου και υπάγεται σήμερα στην επαρχία Πειραιά του νομού Αττικής. Γύρω όμως από τα βασικά αυτά νησιά υπάρχει ένα πλήθος ακόμα από μικρότερα νησάκια. Τα Επτάνησα αποσπάστηκαν από τον κορμό της δυτικής ηπειρωτικής Ελλάδας κατά την περίοδο που δημιουργήθηκε το μεγάλο παράκτιο ρήγμα του Ιονίου πελάγους, με την καταβύθιση του εδάφους που ήταν στο ενδιάμεσο. Οι ακτές είναι απόκρημνες σε πολλά μέρη και το έδαφος ορεινό και ημιορεινό στη μεγαλύτερή του έκταση. Το κλίμα τους είναι μεσογειακό. Ο χειμώνας είναι μαλακός, το καλοκαίρι δροσερό, το φθινόπωρο βροχερό, η νέφωση μικρή και η ηλιοφάνεια μεγάλη. Κατά τη βυζαντινή περίοδο αποτελούσαν τμήμα της Αυτοκρατορίας, αλλά, όπως και παλαιότερα, καθένα από τα νησιά ακολουθούσε τη δική του ιστορία. Ιδιαίτερη ιστορική και πολιτιστική ενότητα αποτέλεσαν από το 15ο αι. μ.Χ. με την κατάκτησή τους από τους Βενετούς Σταυροφόρους.

Κατά την περίοδο της ενετοκρατίας στα Επτάνησα έγιναν σκληροί κοινωνικοί αγώνες και οι ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης βρήκαν έδαφος κατάλληλο για να αναπτυχθούν. Το 1815 ανακηρύχτηκαν σε ανεξάρτητο κράτος με το όνομα "Ηνωμένα κράτη των Ιονίων νήσων", κάτω από την άμεση και αποκλειστική προστασία της Αγγλίας. Οι Επτανήσιοι από την πρώτη στιγμή αντέδρασαν σ' αυτή τη νέα κατοχή, που τους επιβλήθηκε με το πρόσχημα της προστασίας και άρχισαν αγώνα εναντίον των Άγγλων, που κορυφώθηκε το 1848 και εξελίχτηκε σε εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα. Στην αρχή οι Άγγλοι επιχείρησαν να καταπνίξουν το κίνημα με φυλακίσεις, εξορίες και απαγχονισμούς.Όταν όμως διαπίστωσαν ότι με τις μεθόδους αυτές δε θα μπορούσαν να κρατήσουν τα Επτάνησα., τα παραχώρησαν στην Ελλάδα με την ευκαιρία της ενθρόνισης του Γεωργίου Α΄ (1864). Από τότε τα Επτάνησα ακολούθησαν την κοινή ελληνική κοινωνική και πολιτική εξέλιξη. Ο επτανησιακός πολιτισμός, κάτω από την επίδραση κατακτητών με πολιτιστικό επίπεδο ανώτερο από των Τούρκων κατακτητών της υπόλοιπης Ελλάδας, δεν ανακόπηκε ούτε στιγμή. Αντίθετα γνώρισε ακμή την ώρα που το τουρκοκρατούμενο έθνος βρισκόταν κάτω από πυκνό σκότος αμάθειας.

Ο πολιτισμός αυτός αποτυπώθηκε κυρίως στην επτανησιακή λογοτεχνία, ζωγραφική και μουσική. Η δυτική και κυρίως η ιταλική επίδραση επηρέασε και τη μουσική ανάπτυξη των Επτανήσων. Η επτανησιακή καντάδα, που διαφέρει τελείως από τα δημοτικά τραγούδια της υπόλοιπης Ελλάδας, χρωστά τη δομή της μελωδίας της στις ιταλικές επιδράσεις. Και σε μια εποχή, που στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα ήταν ανύπαρκτη κάθε μουσική δραστηριότητα, εδώ εμφανίστηκε η πρώτη ελληνική έντεχνη μουσική και δημιούργησε παράδοση, πάνω στην οποία στηρίχτηκε αργότερα η νεοελληνική μουσική. Οι κυριότεροι εκπρόσωποι της επτανησιακής σχολής ήταν ο Νικόλαος Μάντζαρος, που μελοποίησε τον Ύμνο εις την Ελευθερία του Δ. Σολωμού, ο Σπύρος Σαμάρας, ο Παύλος Καρρέρ και ο Σπύρος Ξύνδας. Η έκπληξη στα Επτάνησα είναι η Λευκάδα που η μουσική και οι χοροί της είναι επηρεασμένα από την γειτνίασή της με την Ήπειρο. Βασικότεροι χοροί της είναι ο συρτός, ο τσάμικος, χοροί τύπου στα τρία, ο σταυρωτός, ο τοπικός μπάλος και γενικά διμερείς χοροί με το πρώτο μέρος τους δομημένο σε ρυθμό 4/8 και το δεύτερο στα 2/4 και σε γοργότερο τέμπο.Η Κέρκυρα είναι το νησί που δέχτηκε σε μεγαλύτερο βαθμό τη δυτική επίδραση. Οι χοροί της – ως επί το πλείστον γυναικείοι – συρτοί και κυκλικοί παίρνουν το όνομά τους από τον τόπο προέλευσης τους ή από το τραγούδι που τους συνοδεύει.

Η Ζάκυνθος νησί με πλούσια μουσική και χορευτική παράδοση, φέρνει έκδηλες συνάφειες με το δυτικό πολιτισμό εξαιτίας της γειτνίασης με την Ιταλία και των αντίστοιχων κατοχών από τους Βενετσιάνους, τους Γάλλους και τους Άγγλους. Τα τραγούδια της ονομάζονται «αρέκιες» και έχουν τις ρίζες τους στην Αρχαία και Βυζαντινή Ελλάδα. Τα αγροτικά της τραγούδια σε γρήγορο ρυθμό και χορεύονται με τους αντιστοίχους λαϊκούς χορούς. Παρ’ όλο που η Ζάκυνθος στη Χώρα, δέχτηκε τις πολιτιστικές επιδράσεις της Δύσης, όπως π.χ. την καντάδα στο τραγούδι της, τις καντρίλιες, το βαλς, την πόλκα και τη μαζούρκα στους χορούς της, στα ορεινά χωριά της διατηρήθηκαν οι παραδοσιακές μορφές του πολιτισμού της. Σ’ αυτό βοήθησε και η κατώτερη κοινωνική τάξη (ποπολάροι) από τις τρεις του νησιού, της οποίας μορφή ψυχαγωγίας και δεσμός συνοχής και επικοινωνίας αποτελούσε πάντα η ντόπια λαϊκή μουσικο-χορευτική παράδοση. Χαρακτηριστικότεροι χοροί της είναι ο συρτός Ζακυνθινός, που χορεύεται απλούστερα στα ορεινά και πιο σύνθετα στα πεδινά μέρη του νησιού, η άμοιρη, κυκλικός μιμητικός και σατυρικός χορός οποίος εντάσσεται στα δρώμενα της αποκριάς παράλληλα με τις «ομιλίες», τις μοναδικές αυτές Ζακυνθινές θεατρικές παραστάσεις.

Άλλος χορός είναι ο σταυρωτός, μια παραλλαγή του Ζακυνθινού Συρτού, ο κυνηγός, ο μεγάλος Ζακυνθινός ή γέρανος , χορός ιδιαίτερα των ψηλών κοινωνικών τάξεων και ο Γιαργητός, ανδρικός χορός των χωρικών ο οποίος υπάγεται στα δρώμενα Στη συνέχεια ακολουθεί ένα μικρό δείγμα των χορών του Ιονίου, που συμπληρώνουν την μικρή αυτή περιδιάβαση στην Ελλάδα, τους ρυθμούς και τις μουσικές της. Κερκυραϊκός Ο χορός λέγεται και ρούγα, από τα λόγια του τραγουδιού που τον συνοδεύει. Ο κερκυραϊκός χορός χαρακτηρίζεται από ελαφράδα, χάρη και έντονο λυρικό στοιχείο. Χορεύεται σε ζευγάρια που έχουν μέτωπο προς τη φορά του χορού. Μπορεί επίσης να αρχίσει από απλό κύκλο και να μετασχηματιστεί σε ζευγάρια. Τα πόδια είναι στην προσοχή. Τα ζευγάρια συνδέουν το μέσα χέρι τους με λαβή Καλαματιανού κα το φέρνουν λυγισμένο στο ύψος και κοντά στον ώμο. Το άλλο χέρι το τοποθετούν σε μεσολαβή. Μπροστά από τα ζευγάρια και σε απόσταση 2-3 μέτρων μπαίνει ο πρωτοχορευτής ή ζευγάρι πρωτοχορευτών με την πλάτη προς τη φορά του χορού. Ο χορός αποτελείται από 12 βήματα. Ο κορυφαίος εκτελεί όλα τα βήματα με την πλάτη στραμένη προς τη φορά. Ποικίλει τον χορό με βήματα σταυρωτά, στροφές, καθίσματα και τον αρχίζει από το αριστερό πόδι.

Αη Γιώργης Χορεύεται στην Κέρκυρα από γυναίκες που κρατούν μεγάλα μαντήλια, τα οποία μετακινούν δεξιά και αριστερά όταν σταυρώνουν αντίστοιχα τα πόδια. Οφείλει την ονομασία του στα λόγια του τραγουδιού τα οποία τον συνοδεύουν. Μηλιά Γυναικείος χορός που σήμερα έχει καθιερωθεί να χορεύεται και από άνδρες. Είναι ο αντιπροσωπευτικός χορός της Λευκάδας και έχει πάρει το όνομά του από τα λόγια του τραγουδιού με το οποίο χορεύεται. Είναι ο χορός που συνηθίζεται να χορεύεται σε ώρες χαράς και κεφιού. Τα παλιότερα χρόνια χορεύονταν σε κάθε γάμο και μάλιστα πολλές φορές χωρίς να συνοδεύεται από μουσικά όργανα αλλά μόνο από το τραγούδι των ίδιων των χορευτών. Τσιριγώτικος Ο χορός είναι γνωστός και με το όνομα Μπουρδάρικος το οποίο πήρε από τη «Μπούρδα», τη βράκα δηλαδή που φορούν οι άνδρες. Είναι ο χορός των Κυθήρων Συρτός Κεφαλλονιάς Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες στην Κεφαλονιά με λαβή των χεριών από τις παλάμες τεντωμένα κάτω, ή από τις παλάμες και λυγισμένα στους αγκώνες .Ο χορός αποτελείται από 12 βήματα.

Μέρμηγκας Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες στην Κεφαλονιά
Μέρμηγκας Χορεύεται από άνδρες και γυναίκες στην Κεφαλονιά. Την ονομασία του οφείλει στο ομώνυμο τραγούδι. Η λαβή των χεριών είναι από τις παλάμες τεντωμένα κάτω και ο χορός αποτελείται από δύο μέρη. Σύμφωνα με τον Αθ.Μπίκο , ο χορός συναντάται και στην περιοχή της Αρκαδίας. Ο χορός μπορεί να χορευτεί και με διπλό κύκλο και λαβή όπως των Καρυατίδων. Μπάλος Λευκάδας Χορεύεται στη Λευκάδα από άνδρες και γυναίκες. Η λαβή είναι από τις παλάμες με λυγισμένους τους αγκώνες. Ο χορός έχει δύο μέρη: Α μέρος (με λαβή) Χορεύοντας 4 φορές τα βήματα του Καλαματιανού σε κύκλο. Β μέρος (ελεύθερα) Οι άνδρες έχουν τα χέρια πίσω από τη μέση.

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΙΩΝ
Απόψε την κιθάρα μου Απόψε, την κιθάρα μου, τη στόλισα κορδέλες (Απόψε, την κιθάρα μου, τη στόλισα κορδέλες) και στα καντούνια περπατώ, για τσ’ όμορφες κοπέλες (και στα καντούνια περπατώ, για τσ’ όμορφες κοπέλες) Απόψε, να μην κοιμηθείς, παρά να καρτερέψεις (Απόψε, να μην κοιμηθείς, παρά να καρτερέψεις) Ν’ ακούσεις την κιθάρα μου, και έπειτα να πέσεις (ν’ ακούσεις την κιθάρα μου, και έπειτα να πέσεις) Για σε, τα γιούλια μάζεψα, για σε και τ’ άλλα τ’ άνθη (για σε, τα γιούλια μάζεψα, για σε και τ’ άλλα τ’ άνθη, ) Απόψε σ’ ονειρεύτηκα, κι ο ύπνος μου εχάθη (απόψε σ’ ονειρεύτηκα, κι ο ύπνος μου εχάθη)

Ανήφορος κατήφορος, είναι βαρύ σεργιάνι (Ανήφορος κατήφορος, είναι βαρύ σεργιάνι) Κι όπου αγαπάει μελαχρινή, ποτέ να μην πεθάνει (κι όπου αγαπάει μελαχρινή, ποτέ να μην πεθάνει) Ψαράς θα γίνω στη στεριά, με δίχτυα μπαλωμένα (ψαράς θα γίνω στη στεριά, με δίχτυα μπαλωμένα) Για να ψαρέψω μια καρδιά, που δεν πονά για μένα (για να ψαρέψω μια καρδιά, που δεν πονά για μένα) Για σένα Όλα τ’ αστέρια λάμπουν για σένα τριγύρω η φύσις χαμογελά

Κι απ’ τα λουλούδια της τα μυρωμένα κάθε τι γύρω σου μοσκοβολά Για σένα λάμπει και το φεγγάρι Για σένα ο ήλιος το φως σκορπά Γιατί το πιο όμορφο μαργαριτάρι που σαν εσένα λαμποκοπά

Εγώ σε σένα γλυκιά μου αγάπη έχω χαρίσει μια αγνή καρδιά που σ’ αγαπούσε, σε αγαπάει θα σε λατρεύει παντοτινά Γιατί η ζωή Γι’αυτή μη μου μιλάτε πια είναι πληγή ζεστή ακόμα φταίει η καρδιά που δε γερνά ενώ μαραίνεται το σώμα. Μου τη θυμήσατε γιατί τα περασμένα δεν ξεχνιούνται δεν είναι ζωή για μένα αυτή τα όνειρα δεν λησμονιούνται.

Γιατί η ζωή να μην είν’περιβόλι γιατί στη ζωή να μη χαίρονται όλοι γιατί η ζωή λουλουδένιο στρατί γιατί να μην είναι γιατί; Γιατί οι καρδιές να μην ζούν μονιασμένες και οι λίγες χαρές πιο σωστά μοιρασμένες Μέρμηγκας Πού πας καημένε Μέρμηγκα, καλέ μέρμηγκα, βρε που πας, βρε που πας κατακαημένε, με τ’ αλέ με τ’ αλέτρι φορτωμένε. Μα εγώ έχω αμπέλια στη Βλαχιά, στη Βλαχοπουρναριά, έχω αμπέ έχω αμπέλια να τρυγήσω και να τα και να τα μουστοπατήσω.

Τα τρύγησα, τα πάτησα, καλέ τα πάτησα, και γεμί και γεμίζω τρεις βαρέλλες, σα τρεις ε σαν τρεις έμμορφες κοπέλλες. Με ρόγιασεν η μάνα μου, καλή μανούλα μου, σ’ αρχοντό σ’ αρχοντόπουλου τα χέρια, σε σπαθιά σε σπαθιά και σε μαχαίρια. Δώσ’ μου κυρά το ρήγι μου, καλέ το ρήγι μου, δώσε μου, δώσε μου τη δουλεψή μου, σε βαρέ σε βαρέθηκε η ψυχή μου. Πού πας καημένε Μέρμηγκα, καλέ μέρμηγκα, βρε που πάς βρε που πας και είσαι ιδρωμένος με τ’ αλέ με τ’ αλέτρι φορτωμένος

Μηλιά-Λευκάδα μηλιά μ’ που σε στον εγκρεμό τα μήλα φορτωμένη, μηλιά μ’ γιέ μ’ τα μή , μηλίτσα μου, γιέ μ’ τα μήλα σου ριμπεύομαι τα μήλα σου ριμπεύομαι τον εγκρεμό φοβάμαι, μηλιά μ’ γιε μ’ τα μήλα σου ριμπεύομαι γιε μ’ τον εγκρεμο φοβάμαι κι αν τον φοβάσαι τον γκρεμό έλα απ’ το μονοπάτι, μηλιά μ’ γιε μ’ το μονοπάτι με `βγαλε σ’ ενα ρημο εκκλησάκι

ΟΜΑΔΑ 3 (Κουβελιώτη Μαρίνα,Μάντης Νικόλας,Γιατρά Ιωάννα,Πετρόπουλος Τάσος,Αντωνιάδης Γιώργος) ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΑΙΓΑΙΟΥ-ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ Είναι χοροί ομαδικοί με επικρατέστερο χορευτικό σχήμα αυτό του ανοιχτού ή κλειστού κύκλου.Εδώ συναντάται η έννοια του χορευτικού ζευγαριού που χορεύει αντικριστά(καρσιλαμάδες) ή ζευγαρωτά(μπάλοι). Επικρατέστεροι ρυθμοί είναι αυτοί των: 1.Δίσημων μέτρων,όπου αποδίδονται ζωηρά, γρήγορα,εύθυμα 2.Εννεάσημων μέτρων, όπου αποδίδονται βαριά και αργά ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ 1.Είναι η ελαφράδα, που παρατηρείται στην εκτέλεση κινήσεων. 2.Η χρήση του <σουσταρίσματος> που γίνεται στα γόνατα και τα πηδήματα των πρωτοχορευτών που γίνονται χαμηλά και παράλληλα στο έδαφος. 3.Παρατηρούμε ποικιλία στην έκφραση.Υπάρχουν διαφοροποιήσεις από νησί σε νησί.Για παράδειγμα υπάρχει η βαριά και αυστηρή σούστα της καρπάθου,η ανάλαφρη και πηδηχτή σούστα της Ρόδου, και η ήρεμη σούστα της Σύμης.

Γαϊτανάκι Ρόδου: χορός των Δωδεκανήσων που συναντάται και με το όνομα Ροδίτικος και χορεύεται κυρίως από γυναίκες.Η λαβή του χορού είναι σαν αυτή της Τράτας(σταυρωτά).Είναι διμερής χορός. Ικαριώτικος Ο Ικαριώτικος προέρχεται απ την Ικαρία και χορέυεται σε όλα τα νησιά του κεντρικού Αιγαίου.Είναι μεικτός κυκλικός χορός, δηλαδή χορεύονται από άντρες και γυναίκες σε όλες τις περιστάσεις.Άλλες ονομασίες του χορού είναι «Τσαμούρικος» ή «Περαμαρίτικος».Ο χορός αποτελείται από δύο διαφορετικά χορευτικά μοτίβο.Το πρώτο, το οποίο χαρακτηρίζεται από βήματα σιγανά, βασισμένα στο χορό στα τρία, και το δεύτερο,το οποιό αποτελεί την κύρια μορφή του Ικαριώτικου χορού και χαρακτηρίζεται από βήματα πιο ζωηρά.Η λαβή των χεριών παλαιότερα ήταν με τα χέρια χιαστή, αλλά σήμερα εχει επικρατήσει η λαβή από τους ώμους.Το πιο γνωστό τραγούδι που συνοδεύει τον Ικαριώτικο, λέγεται «Η αγάπη μου στην Ικαρία»,σε στίχους και μουσική του Γ. Κονιτόπουλου.

Σούστα Ρόδου: Χορεύται σε όλα τα Δωδεκάνησα από άντρες και γυναίκες
Σούστα Ρόδου: Χορεύται σε όλα τα Δωδεκάνησα από άντρες και γυναίκες.Τα βασικά βήματα είναι έξι.Η λαβή των χεριών γίνεται σταυρωτά από τις παλάμες(το δεξί χέρι του ενός χορευτή είναι κάτω από το αριστερό του προηγουμένου του).Αρχική θέση είναι η προσοχή.Το όνομά του το πήρε από το ιταλικό ‘susta’(ελατήριο)γιατί κατά τη διάρκεια του χορού γίνεται ένα σουστάρισμα του σώματος, δηλαδή οι χορευτές κάνουν ένα ελαφρό ανεβοκατέβασμα του σώματος. Δετός Χίου: Μικτός αποκριάτικος χορός του τύπου «στα τρία» , ο οποίος χορεύεται στα νότια χωριά της Χίου ,με μικρές παραλλαγές .Χορεύονταν κυρίως τις απόκριες ,τραγουδιστά, οπού ένας άρχιζε το τραγούδι και επαναλάμβαναν οι άλλοι. Το σχήμα του χορού είναι ο ανοιχτός κύκλος και η λαβή σταυρωτά με τα χέρια σταυρωτά ,πιασμένα από τις παλάμες χιαστί. Χαρακτηριστικός στίχος: άρχισε γλώσσα μ’άρχισε, τραγούδια να αραδιάζεις, και την καλή παρέα μου, να τη διασκεδάζεις…

Χιώτικος χορός: Χορός της Χίου απ ‘όπου πήρε και το όνομά του
Χιώτικος χορός: Χορός της Χίου απ ‘όπου πήρε και το όνομά του. Λαβή από τους ώμους ή Καλαματιανού. Μπάλος: Ο μπάλος είναι νησιώτικος αντικριστός χορός .Πρόκειται για έναν χορό παντομίμας που εκφράζει την ερωτική έλξη, ενσωματώνει όλα τα στοιχεία του φλέρτ. Γι΄αυτό είναι και ένας χορός χωρίς απότομες κινήσεις , ενώ υπάρχει αρκετή ελευθερία όσων αφορά τόσο τις κινήσεις τόσο και στις φιγούρες. Είναι δημοτικός χορός που δέχτηκε δυτικές επιδράσεις στα χρόνια της φραγκοκρατίας. Οι κινήσεις του χορού είναι κομψές ενώ και οι δύο χορευτές κρατούν μαντήλια. Ο καβαλιέρος κάνει διάφορες φιγούρες προσπαθώντας να εντυπωσιάσει τη ντάμα του, ενώ εκείνη τον αποφεύγει κάνοντας νάζια. Ένα από τα πιο δημοφιλή τραγούδια του μπάλου και στη Μ. Ασία είναι το «Τι σε μέλλει εσένανε». Σούστα Κω : Δωδεκανησιακός χορός που χορεύεται κυρίως στην Κω με ρυθμό 2\4. Χορευτές και χορεύτριες σχηματίζουν κύκλο ανοιχτό με μέτωπο προς το κέντρο. Τα χέρια συνδέονται με λαβή αυτής του χορού της Τράτας (σταυρωτά).

Χορός Πάτμου: Δωδεκανησιακός χορός της Πάτμου, με λαβή αυτή του χορού της Τράτας (σταυρωτά). Ο χορός συνοδεύεται από το τραγούδι «Σι(γ)ανός». Χορός Νισύρου: λαβή και στήσιμο όπως των προηγούμενων χορών, δηλαδή με σταυρωτή λαβή. Αποτελείται από δύο χορευτικά μοτίβο. Χορός Καλύμνου: Χορευτές και χορεύτριες σχηματίζουν κύκλο ανοιχτό με μέτωπο προς το κέντρο. Τα πόδια σε στάση προσοχής. Τα χέρια συνοδεύονται με λαβή αυτής του χορού της Τράτας. Ο χορός αποτελείται από οχτώ βήματα και συνδέονται από το τραγούδι «μελαχρινό» Πηδηχτός Ρόδου: Μεικτός κυκλικός χορός που χορεύεται στη Ρόδο, ακόμα και σήμερα, αλλά και σε άλλα γειτονικά νησιά («Ροδίτικος) στη Λέρο» με μικροπαραλλαγές. Ο χορός παρουσιάζει με το Κρητικό «Συρτό Χανιώτικο». Η λαβή των χεριών είναι με τα χέρια πιασμένα από τις παλάμες με λυγισμένους τους αγκώνες προς τα πάνω. Το όνομά του το πήρε, προφανώς, από την έντονη κινητικότητά του.

Βλάχα Νάξου: Η Βλάχα είναι χορός κυκλικός και χορεύεται από άντρες και γυναίκες με λαβή από τους ώμους. Χορεύονταν κυρίως την εποχή των Αποκριών και το όνομά της το πήρε, μάλλον , από ένα τραγούδι γνωστό πανελληνίως: «Στην κεντημένη σου ποδιά, βρε βλάχα ,βλάχα, βλαχοπούλα κι αρβανιτοπούλα», οι εναλλαγές στο σκοπό του οποίου αναλογούσαν με το υπάρχων σκοπό που παιζόταν στα χωριά.

ΟΜΑΔΑ 3 (Κουβελιώτη Μαρίνα,Μάντης Νικόλας,Γιατρά Ιωάννα,Αντωνιάδης Γιώργος,Πετρόπουλος Τάσος) ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΘΡΑΚΗΣ Γκίνα : Γαμήλιος χορός η ονομασία του δόθηκε στην μπογιά « ΚΝΆ» που έβαφαν οι γυναίκες τα τυχιά τους. ΕΙΝΑΙ γυναικείος χορός, έχει είτε οκτώ είτε δώδεκα βήματα. Ρυθμός 6/8. Ζωναράδικος : Χορεύεται σε όλη την έκταση της Θράκης. Είναι μεικτός χορός , κυκλικός, με μεγάλη διάδοση. Ωστόσο στην Ελλάδα τον έφεραν οι πρόσφυγες από την ανατολική ρωμυλία. Η ονομασία του οφείλεται στο ότι οι χορευτές στον συγκεκριμένο χορό πιάνονται από τα ζωνάρια. Στο χορό αυτό μπροστά είναι οι άνδρες και πίσω οι γυναίκες. Ρυθμός 2/4. Ποδαράκι : Χορεύεται σε όλη την Θράκη. Είναι μικτός χορός και έχει δέκα βήματα. Η λαβή των χεριών παλάμες με τους αγκώνες. Ρυθμός 6/8. Μαϊντούσκα : Χορεύεται στη δυτική Θράκη. Είναι μεικτός χορός και έχει δέκα βήματα. Συνδυάζεται με ζωηρά επιφωνήματα. Ρυθμός 6/8.

ΟΜΑΔΑ 4 (Μουραντίδη Γιώτα,Μουραντίδης Θεόφιλος,Αλεβιζοπούλου Παναγιώτα,Γεωργοπούλου Χριστίνα,Πατσούρας Δημήτρης) ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΗΠΕΙΡΟΥ Συρτός στα δύο (Πωγωνίσιος) Ο χορός αυτός χορευόταν σε ανοιχτό κύκλο, διπλοκάγκελο, τριπλοκάγκελο ή τετραπλοκάγκελο, ανάλογα με την περιοχή, από χορευτές που έκαναν την ίδια κίνηση. Ήταν ο πιο διαδεδομένος χορός αφού οι περισσότεροι χοροί της Ηπείρου κατέληγαν σ’ αυτόν. Ονομάζεται και Πωγωνίσιος. Με το χορευτικό του μοτίβο χορεύονται κι άλλοι χοροί, όπως η «Γενοβέφα», τα «Κλάματα», ο «Χειμαριώτικος», το «Γιάννη μου το μαντήλι σου» που συναντήσαμε και παραπάνω κλπ. Η θέση των χορευτών στο διπλοκάγκελο ή τριπλοκάγκελο (δύο εσωτερικοί κύκλοι γυναικών και ένας εξωτερικός ανδρών) δεν εξαρτιόταν από την ηλικία ούτε την κοινωνική τους τάξη και είναι ένας τρόπος χορού που συναντιέται και στην ευρύτερη Βαλκανική περιοχή. Συρτός στα τρία Είναι ο χορός που πρωτομάθαιναν όλοι σε μικρή ηλικία γιατί έχει αργό τέμπο και απλά βήματα. Χορευόταν, όπως και σήμερα και σ’ άλλες περιοχές της Ελλάδας, τη Θεσσαλία, τη Δυτ. Μακεδονία τη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο. Μπορεί να χορευτεί και μόνο με τραγούδι, χωρίς την συνοδεία μουσικών οργάνων.

Τα πιο συνηθισμένα τραγούδια που χρησιμοποιούσαν ήταν τα «Παιδιά της Σαμαρίνας», το «Γιάννη μου το μαντήλι σου» κλπ. Η λαβή των χεριών γίνεται από τις παλάμες και με λυγισμένους τους αγκώνες για τους δύο πρώτους χορευτές και κάτω χαμηλά για τους υπόλοιπους. Σήμερα ο χορός εξακολουθεί να χορεύεται, με πιο γρήγορο όμως ρυθμό και με περισσότερο απελευθερωμένες κινήσεις τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες, όπως άλλωστε συμβαίνει και με όσους άλλους παραδοσιακούς χορούς εξακολουθούν να επιβιώνουν. Γιατρός Είναι ένας πρόσφατος χορός που καθιερώθηκε μεταπολεμικά και χορεύεται από άνδρες και γυναίκες, με λαβή απ’ τις παλάμες και λυγισμένους τους αγκώνες. Πήρε τ’ όνομά του από τα λόγια του τραγουδιού «Δεν μπορώ μανούλα μ’ δεν μπορώ, αχ σύρε να φέρεις το γιατρό». Χορεύεται σε 11 κινήσεις εκ των οποίων οι 6 πρώτες είναι του συρτού στα δύο και οι επόμενες πέντε, οι πέντε πρώτες του ίδιου χορού. Παλαμάκια Κυκλικός χορός που χορευόταν στα Ζαγοροχώρια και τα Τζουμέρκα από άνδρες και γυναίκες. Ο χορός είναι πολύ εύθυμος, και χορευόταν κυρίως στις περιστασιακές εκδηλώσεις (γάμοι, βαφτίσεις, φιλικά γλέντια).

Αποτελείται από δύο μέρη εκ των οποίων το πρώτο βασίζονταν στον συρτό στα δύο ενώ το δεύτερο είχε πέντε κινήσεις : δύο των ποδιών και τρεις των χεριών (παλαμάκια). Απ’ αυτό βγήκε και το όνομα του χορού. Σήμερα ο χορός χορεύεται σπάνια στα πανηγύρια ή τα γλέντια, αλλά λόγω της χάρης την οποία αποπνέει είναι ο αγαπημένος χορός των διάφορων συλλόγων που δίνουν παραστάσεις προσπαθώντας να διατηρήσουν ζωντανή την παράδοση. Ρόβας Ο χορός χορευόταν σε ανοιχτό κύκλο από γυναίκες, κυρίως στα Ζαγοροχώρια με λαβή απ’ τις παλάμες και με λυγισμένους τους αγώνες. Το τραγούδι αναφέρεται στον αγωγιάτη Ρόβα και ανάγεται στην εποχή της μεγάλης αποδημίας των Ζαγορίσιων σ’ όλατα μέρη του κόσμου. Αποτελούνταν από δύο εναλλασσόμενα μέρη που χορεύονταν σε δίσημο ρυθμό. Το πρώτο μέρος είναι το μοτίβο του Καλαματιανού ενώ το δεύτερο μέρος (βλ.σχ.) αποτελείται από 16 βήματα εκ των οποίων τα οκτώ γίνονται προς την φορά του χορού και τα άλλα αντίθετα. Στην επανάληψη η φορά αυτή αντιστρεφόταν. Μια παραλλαγή του χορού αυτού είναι και ο «Λάμπρος». Ο χορός αυτός χορευόταν κυρίως στην περιοχή της Τσαμουριάς σε ανοιχτό κύκλο με λαβή από τις παλάμες και τους αγκώνες λυγισμένους.

Κοφτός Ο χορός χορευόταν σε ανοιχτό κύκλο από γυναίκες και άντρες, κυρίως στα Ζαγοροχώρια αλλά και στην υπόλοιπη Ήπειρο, με λαβή απ’ τις παλάμες και με λυγισμένους τους αγώνες. Πήρε το όνομά του από το απότομο σταμάτημα της μουσικής, σε κάθε φράση που επαναλαμβάνεται δύο φορές. Το χαρακτηριστικό κοινό στοιχείο αυτών των δύο φράσεων (μουσικών στροφών) είναι ότι και οι δύο καταλήγουν απότομα – κοφτά, απ’ όπου και το όνομα του χορού. Οι χορευτές ακολουθώντας αυτή την μουσική ιδιομορφία σταματάνε κι αυτοί, αφήνοντας πολλές φορές απότομο επιφώνημα και κάνουν μια παύση τετάρτου όμοια με την μουσική. Οι κινήσεις του είναι οι 6 κινήσεις του συρτού στα δύο που επαναλαμβάνονται συνολικά 3 φορές συν μια φορά οι τρεις πρώτες, ενώ στην τελευταία τέταρτη κίνηση, το αριστερό πόδι πατούσε με δύναμη και με όλο το πέλμα κοντά στο δεξί στην προσοχή. Τσίντζιρας (Κοφτός) Παραλλαγή του προηγούμενου χορού που χορευόταν σε ανοιχτό κύκλο, ή διπλοκάγκελο από άνδρες και γυναίκες, στα Ζαγοροχώρια και στην περιοχή των Ιωαννίνων. Το όνομα τσίντζιρας σημαίνει τζίτζικας και είναι άγνωστο για πιο λόγο επικράτησε να ονομάζεται έτσι ο χορός

Σε ότι αφορά το ρυθμό, την μελωδία και το μέτρο, είναι ίδια με του «κοφτού» εκτός από ορισμένες μελωδικές παραλλαγές. Η διαφορά τους έγκειται στον αντίθετο ρυθμό των κινητικών μοτίβων καθώς και στην θέση των γρήγορων κινήσεων, οι οποίες στον «Τσίντζιρα» γίνονται στον πρώτο χρόνο του κάθε μέτρου των 2/4. Παραμυθιώτικος Κυκλικός γυναικείος και αντρικός χορός της περιοχής της Παραμυθιάς απ’ όπου πήρε και το όνομά του. Χορεύεται με γρήγορη οργανική μουσική, σε δίσημο ρυθμό και σε μέτρο 2/4. Ο χορός αποτελούταν από δύο χορευτικά μοτίβα των 6 κινήσεων. Η λαβή των χεριών ήταν από τις παλάμες με τα χέρια τεντωμένα κάτω για το πρώτο μοτίβο και με λυγισμένους τους αγκώνες για το δεύτερο. Τα βήματα του δεύτερου χορευτικού μοτίβου είναι σχεδόν επιτόπια, αποτελούν στην ουσία μικρά πηδήματα. Κλειδωτός ή Μέσα έξω (Κλειστός) Κυκλικός γυναικείος και αντρικός χορός, με λαβή από τις παλάμες και με λυγισμένους τους αγκώνες ή θηλυκωτά (αγκαζέ). Ονομάζεται και «μέσα έξω», διότι το χορευτικό του μοτίβο αποτελείται από 4 κινήσεις εκ των οποίων οι δύο γίνονται προς το κέντρο του κύκλου και οι άλλες δύο προς τα έξω.

. Όλοι οι χορευτές εκτελούσαν την ίδια κίνηση, με τους άνδρες βέβαια να μπορούν να κάνουν μικρές άρσεις του δεξιού ποδιού κατά το δεύτερο -«προς τα μέσα»- βήμα. Μερικές φορές ο χορός χορευόταν ως συμπλήρωμα κάποιου άλλου. Σήμερα η μορφή του χορού έχει αλλάξει και χορεύεται και με 5 κινήσεις. Είμαι μικρό το μαύρο Το χορευτικό μοτίβο του χορού αποτελούνταν από 5 κινήσεις που χορεύονταν απ’ όλους τους χορευτές και επαναλαμβανόταν σ’ όλη την διάρκεια του χορού, άλλοτε προς τη φορά και άλλοτε αντίθετα προς αυτήν. Χορευόταν από άνδρες και γυναίκες με λαβή αγκαζέ. Τα βήματα πήγαιναν εναλλάξ προς τη φορά του χορού με εκκίνηση από το αριστερό. Στο πέμπτο βήμα το αριστερό πόδι πατούσε αντίστροφα, με το μπροστινό τμήμα του ταρσού και λίγο προς το κέντρο του κύκλου. Γκέκας Κυκλικός χορός που χορευόταν στα Ιωάννινα, τα Ζαγοροχώρια και την περιοχή της Παραμυθιάς. Στα Ζαγοροχώρια χορευόταν όπως ο «Ζαγορίσιος», ενώ στις άλλες περιοχές ήταν χορός αυτοσχεδιαστικός. Στην περιοχή των Ιωαννίνων επικράτησε ένα μοτίβο του χορού 13 κινήσεων. Τα πρώτα 2 βήματα ήταν προς την φορά του χορού με εκκίνηση από το δεξί. Το 3ο βήμα ήταν άρση του δεξιού πίσω από το αριστερό και τα επόμενα έξι βήματα προς τη φορά.

Το 9ο βήμα ήταν άρση του αριστερού πίσω από το δεξί (ή στο πλάι του)
Το 9ο βήμα ήταν άρση του αριστερού πίσω από το δεξί (ή στο πλάι του). Τα επόμενα τρία βήματα ήταν αντίθετα προς τη φορά και το τελευταίο (13ο) ήταν μικρή άρση του δεξιού πίσω ή πλάι από το αριστερό με ταυτόχρονη ανάπαλση του αριστερού. Καγκελάρης Παπαδατών Το «Καγκελάρι» ή «Καγκελάρης» Παπαδατών Πρεβέζης χορεύεται πάνω σ’ ένα τραγούδι, χωρίς ενόργανη συνοδεία που το εκτελουν οι άντρες και οι γυναίκες χορευτές. Ο χορός παραπέμπει σε αρχαϊκές μορφές τόσο με το ρυθμικό του σχήμα (αντίσπαστος U_ , _U) όσο και με την αντιφωνία, το τραγούδισμα δηλαδή των εξαρχόντων γεροντότερων ανδρών των πρώτων στίχων και της ακόλουθης επανάληψής τους από τους υπόλοιπους χορευτές. Το χορευτικό του μοτίβο σχηματιζόταν από 5 κινήσεις που επαναλαμβάνονταν σ’ όλη τη διάρκεια του τραγουδιού. Ο καγκελάρης, ο οποίος χορευόταν την τελευταία μέρα ενός εξαήμερου πανηγυριού που άρχιζε στο χωριό την Κυριακή του Πάσχα και τελείωνε την Παρασκευή της Ζωοδόχου Πηγής, οφείλει το όνομά του στα «καγκέλια», το δίπλωμα δηλαδή του χορού.

Οι χορευτές ήταν πιασμένοι θηλυκωτά από το μπράτσο και η διάταξή τους ήταν αυστηρά προκαθορισμένη, με τους γεροντότερους μπροστά, τους νεότερους να ακολουθούν και τις γυναίκες να έπονται, επίσης κατά ηλικία. Το παράγγελμα για την αναδίπλωση του χορού δινόταν με τους στίχους του τραγουδιού και γινόταν ως εξής: Ο πρωτοχορευτής ή «καγκελάρης», μόλις δινόταν το πρόσταγμα δίπλωνε το χορό προς τ’ αριστερά και μέσα του κύκλου, έτσι ώστε οι χορευτές να έρχονται αντιμέτωποι. Με το δεύτερο παράγγελμα, ο πρωτοχορευτής δίπλωνε το χορό προς τα έξω και δεξιά, σχηματίζοντας τρεις σειρές χορευτών έτσι ώστε οι χορευτές της πρώτης σειράς να έχουν στραμμένα τα νώτα τους σ’ εκείνους της δεύτερης. Συνέχιζαν να ανοίγονται μέχρι που επανέρχονταν και πάλι στον ανοιχτό κύκλο. Ο χορός ήταν φορτισμένος με πολλούς συμβολισμούς σχετικούς με την αναγέννηση της φύσης (Πασχαλιάτικος) αλλά και την απελευθέρωση της χώρας. Δόντια πυκνά Η μουσική του χορού διακρίνεται για τον γοργό της ρυθμό που σε δύο μέρη. Χορεύονταν από άνδρες και γυναίκες, κυρίως στην περιοχή των Ιωαννίνων. Πήρε το όνομά του από το ομώνυμο τραγούδι «Δόντια πυκνά και μαργαριταρένια».

ΟΜΑΔΑ 4 (Μουραντίδη Παναγιώτα,Μουραντίδης Θεόφιλος,Αλεβιζοπούλου Παναγιώτα,Πατσούρας Δημήτρης) ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΠΟΝΤΟΥ Ανεφορίτσα: Eίναι το όνομα ποντιακού χορού που χορευόταν στη Γαλίαινατης Τραπεζούντας.Είναι μια μορφή σερανίτσας με μονό τικμε πιάσιμο από τις παλάμες και λυγισμένους τους αγκώνες, με 4 βήματα προς τα δεξιά και 4 προς τα αριστερά. Ο χορός είναι μικτός κλειστός κύκλος. Ο ρυθμός είναι πεντάσημος (5/8).Συνοδεύεται από τον εξής ποντιακόστίχο: «Κόρη κατήβα σο μαντρίν ελίεν η κιζέλα εφώταξεν ο πρόσωπος άμμον ντο εν ημέρα.» Από παν και κα: Eίναι ποντιακός χορός της περιοχής Ματσούκας (Τραπεζούντα).Σαν βάση έχει το Τικ, εξ ου και η άλλη ονομασία του, Τικ Ακ Νταγ Ματέν.Χορεύεται με μικρά επιτόπια πηδηχτά βήματα εναλλάξ. Οι χορευτές αγκαλιάζονται από τη μέση, κοντά ο ένας στον άλλο. Τον ίδιο χορό συναντάμε και με άλλες ονομασίες στην περιοχή της Ματσούκας. Τα όργανα που συνόδευαν το χορό ήταν συνήθως λύρα ή γκάιντα ή ζουρνάςμε όργανο συνοδείας το νταούλι.

Ο χορός είναι μικτός, κλειστός κύκλος. Ο ρυθμός είναι πεντάσημος5/8
Ο χορός είναι μικτός, κλειστός κύκλος. Ο ρυθμός είναι πεντάσημος5/8. Παραλλαγές του είναι το Αγκαλιαστόν και Καπικεάτκον Αρματσούκ ή Ελματσούκ: Ονομάζεται ο Ποντιακός χορός που χορεύτηκε από Πόντιους των περιοχών Καυκάσου και Σεβαστείας και συγκεκριμένα στο Καρς. Κύριο συνοδευτικό όργανοείναι η λύρα και λιγότερο τα υπόλοιπα. Ο ρυθμός είναι δίσημος2/4 ή 4/8. Αρχουλαμάς: Είναι ποντιακός χορός από την περιοχή της Μπάφρας.Τα όργαναπου χρησιμοποιούνται ο ζουρνάςκαι το νταούλι ή λύρα και κεμανές.Χορεύεται σε κλειστό κύκλο από άντρες και γυναίκες. Ο ρυθμός είναι 9/8. Θύμιγμα: Τελετουργικός χορός του γάμου. Χορεύεται από εφτά ζευγάρια με πρώτο το ζευγάρι των νεόνυμφων,και ένα μόνο (τέκ), κρατώντας λαμπάδες. Καλόν κορίτς: προέρχεται από την περιοχή της Ματσούκας, κοντά στην Τραπεζούντα.Πήρε την ονομασία του από το στίχο του τραγουδιού: Καλόν κορίτς, καλόν κορίτς καλόν κ ευλογημένον σην χόραν φαίνεται άχκεμον,

σε μέν εν φωταγμένον(Καλό κορίτσι κι ευλογημένο, στους ξένους φαίνεται άσχημη, σε μένα πανέμορφη).Είναι μια μορφή διπλού τικ. Κελ κίτ: Σημαίνει"έλα και φύγε"Κωμόπολη στα όρια Σεβάστειας-Κολωνίας (Νικόπολις). Ο χορός πάει στα αριστερά Κιζέλα: Είναι ο ίδιος χορός με την Ανεφορίτσα μόνο που τον συναντάμε και με τα 4 τριαράκια του Τικ' διπλόν. Και οι δύο έχουνε την ίδιαμουσική και συνοδεύονται από το ίδιο τραγούδι. Πήρε την ονομασία από τον στίχο του τραγουδιού. Λαφρίγκον ή Λαφράγκα: Είναι μια μορφή μονού Κότσαρι που το συναντάμε να το χορεύουν στην Αλματά του Καζακστάν πόντιοι με καταγωγή από την Σαμψούντα. Παίζεται με όλα τα μουσικά όργανα. Λέλιμ’γιάρ: Χορός της περιοχής του Ακ Νταγ Ματέν. Η ονομασία του χορού είναι από το ρεφρέν που συνοδεύει τα δίστιχα που τραγουδιούνται.

Καταγραφή αποτελεσμάτων των ερωτηματολογίων.
- Σύνολο ερωτηματολογίων  79 -Σύνολο ερωτηματολογίων από άνδρες : 35 -Σύνολο ερωτηματολογίων από γυναίκες : 44 -Κατανομή κατά ηλικία και φύλο : Από ετών  17 γυναίκες – 15 άνδρες Από ετών  10 γυναίκες – 6 άνδρες Από ετών  7 γυναίκες – 9 άνδρες Από 50 και άνω  10 γυναίκες – 5 άνδρες -Απασχόληση με τους παραδοσιακούς χορούς : ΝΑΙ  32 γυναίκες , 12 άνδρες ΌΧΙ  12 γυναίκες , 23 άνδρες

Η ανάλυση των απαντήσεων στα ερωτηματολόγια δείχνει ότι οι γυναίκες σε μεγαλύτερο ποσοστό (32 ΝΑΙ , 12 ΌΧΙ) ασχολούνται με τους παραδοσιακούς χορούς με μεγαλύτερο ποσοστό στις ηλικίες Οι μουσικοχορευτικοί σύλλογοι αποτελούν το κύριο μέρος που μαθαίνουν παραδοσιακούς χορούς , ακολουθούν οι κοινωνικές εκδηλώσεις. Πρέπει να τονιστεί ότι ο ρόλος του σχολείου πρέπει να ενισχυθεί. Η ενασχόληση με τους παραδοσιακούς χορούς αποτελεί μια δραστηριότητα που γίνεται 1-2 φορές την εβδομάδα αλλά συνεχίζει για αρκετά χρόνια. Οι άνδρες απάντησαν 12 ΝΑΙ – 23 ΌΧΙ , η συμμετοχή τους σε αυτή την δραστηριότητα είναι πολύ μικρότερη από αυτή των γυναικών . Ο βασικός χώρος εκμάθησης παραμένει ο ίδιος με των γυναικών (μουσικοχορευτικοί σύλλογοι) . Η βασική ηλικία ενασχόλησης είναι και στους άνδρες ετών . Όσοι δεν ασχολούνται δήλωσαν ότι βασικός λόγος είναι η έλλειψη χρόνου και θα ήθελαν να μάθουν ή να ασχοληθούν . Η συντριπτική πλειοψηφία πιστεύει ότι οι παραδοσιακοί χοροί συμβάλλουν στην διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας των Ελλήνων . Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ακούν σε μεγαλύτερο ποσοστό παραδοσιακή μουσική στον ελεύθερο χρόνο τους ενώ οι μικρότερες ηλικίες μαθαίνουν ή συμμετέχουν ενεργά στο χορό των παραδοσιακών τραγουδιών .

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Λαϊκή Μουσικοχορευτική Παράδοση : ΗΛΙΑΣ ΔΗΜΑΣ
1. Λαϊκή Μουσικοχορευτική Παράδοση : ΗΛΙΑΣ ΔΗΜΑΣ 2. Η ανθρωπολογία του χορού : ANYA PETERSON ROYCE 3. Φαινομενολογία του Ελληνικού Παραδοσιακού Χορού : ΓΙΑΝΝΗΣ Κ . ΖΗΚΟΣ - ΑΝΝΑ Π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ 4. Λαϊκοί Χοροί – Ένας ζωντανός δεσμός με το παρελθόν : ΔΩΡΑ ΣΤΡΑΤΟΥ 5. Ελληνικοί Παραδοσιακοί Χοροί : ΔΩΡΑ ΣΤΡΑΤΟΥ 6. Χορός , Πολιτισμός και Κοινωνία : ΑΛΚΗΣ ΡΑΦΤΗΣ 7. Ελληνικοί χοροί : Ιστορική Εξέλιξη και Μουσικοκινητική ανάλυση : ΓΙΑΝΝΗ Γ. ΚΟΚΚΙΝΟΥ 8. Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Χορού : ΑΛΚΗΣ ΡΑΦΤΗΣ 9. Τραγούδια – Χοροί του Πόντου 10. Ποντιακοί Χοροί : ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ 11. www. Pare – dose.net 12. ( http: // )

13. ‘’http://ei.wikipedia.Org/w/index.Php?title=Μπάλος&οιδιδ=4003380’’
13. ‘’ 14. Διαδίκτυο – Ιστοσελίδα : Ονόματα παραδοσιακών χορών της Κρήτης. 15. < Οι χοροί της Κρήτης > : ΙΩΑΝΝΗΣ ΘΕΜ. ΤΣΟΥΧΛΑΡΑΚΗΣ 16. Διαδίκτυο – Ιστοσελίδα: Παραδοσιακοί χοροί της Πελοποννήσου : < Οι Ελληνικοί χοροί στην Πελοπόννησο > .

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Συμμετέχοντες μαθητές Ομάδες Εργασίας των μαθητών
Επιστημονικό πεδίο : Αθλητισμός – Λογοτεχνία – Μουσική Εμπλεκόμενα μαθήματα Μουσική Λογοτεχνία Ερευνητικές Δραστηριότητες Σχέδιο Ερευνητικής Έκθεσης Τι είναι χορός – ιστορική αναδρομή Ο χορός στην Ελληνική ιστορία – Μυθολογία Είδη χορών Ονομασία παραδοσιακών χορών Επίδραση Γεωμορφολογίας και Κλίματος Σχήματα Ελληνικών παραδοσιακών χορών

Εκφραστικά στοιχεία της ζωής των ανθρώπων στους παραδοσιακούς χορούς
Δημοτικό και «αστικό» Η δημιουργία του δημοτικού τραγουδιού Οι παραλλαγές Η παλαιότητα Η μουσική Ο στίχος Είδη δημοτικών τραγουδιών Μουσικά όργανα Η μελέτη των δημοτικών τραγουδιών Το δημοτικό τραγούδι σήμερα Παραδοσιακοί χοροί Πελοποννήσου Παραδοσιακοί χοροί Κρήτης Παραδοσιακοί Χοροί Μικράς Ασίας Παραδοσιακοί Χοροί Ιονίων Νησιών (Επτάνησα)

-Παραδοσιακοί Χοροί Αιγαίου (Δωδεκάνησα) -Παραδοσιακοί Χοροί Θράκης -Παραδοσιακοί Χοροί Ηπείρου -Παραδοσιακοί Χοροί Πόντου -Καταγραφή Αποτελεσμάτων των Ερωτηματολογίων -Βιβλιογραφία

ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΛΟΓΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗ

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Παρουσίαση με θέμα: "ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΛΟΓΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Σχετικά με το έργο

Σχόλια

Είσοδος

Σύνδεση μέσω των κοινωνικών δικτύων:

ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΛΟΓΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗ

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Παρουσίαση με θέμα: "ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΧΟΡΟΙ ΛΟΓΟΣ ΜΟΥΣΙΚΗ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

Παρόμοιες παρουσιάσεις

Σχετικά με το έργο

Σχόλια