ΤΟ ΗΛΙΑΚΟ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑ και λίγο πάρα πέρα…

Παρουσίαση με θέμα: "ΤΟ ΗΛΙΑΚΟ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑ και λίγο πάρα πέρα…"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΤΟ ΗΛΙΑΚΟ ΜΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑ και λίγο πάρα πέρα…

2 Μερικά λόγια… Ο άνθρωπος κοιτάζει τον ουράνιο θόλο από τότε που ξεκίνησε το ταξίδι του στη Γη. Αν κοίταξες, έστω και μία φορά προς τον ουρανό, είτε μέρα είτε νύχτα, τότε για μια στιγμή έγινες κι εσύ αστρονόμος. Αν αναρωτήθηκες έστω και μία στιγμή τι υπάρχει εκεί ψηλά, από πού προέρχεται και ποιο είναι το μέλλον του τότε έθεσες κι εσύ τα θεμελιώδη ερωτήματα που ταλαιπωρούν, που υποκινούν την αστρονομική έρευνα. Η πιο κάτω παρουσίαση είναι η αρχή του δρόμου στη μακριά λεωφόρο της γνώσης μας για το διάστημα.

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Βοηθητικές πληροφορίες Το Ηλιακό μας Σύστημα Ο Ήλιος Ερμής
Αφροδίτη Γη Αστεροειδείς Δίας Κρόνος Ουρανός Ποσειδώνας Πλούτωνας Δορυφόροι Σελήνη Ζώνη Kuiper, Ζώνη Oort Κομήτες Άστρα Γαλαξίες Ο Γαλαξίας μας Σύμπαν Παράρτημα - Φωτογραφίες

4 ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Αστρονομική μονάδα (ΑΜ): η απόσταση Ήλιου – Γης. Αντιστοιχεί περίπου σε km. Βοηθητική στη σύγκριση αποστάσεων μέσα στο Ηλιακό Σύστημα και κοντινά αστέρια. Έτος Φωτός (ΕΦ ή Light Year): η απόσταση που καλύπτει το φως σε ένα γήινο έτος. Αντιστοιχεί σε km. Είναι το μέγεθος μέτρησης αποστάσεων σε όλο το γνωστό Σύμπαν. Τροχιά (Orbit): είναι η διαδρομή που ακολουθεί ένα ουράνιο σώμα στην περιφορά γύρω από ένα άλλο. Συνήθως είναι κυκλικές ή ελλειπτικές οι τροχιές. Μάζα: το μέγεθος ενός σώματος. Μετριέται σε κιλά και τα υποπολλαπλάσια και τα πολλαπλάσιά του. Στην παρουσίαση αυτή η μάζα δίνεται σε σύγκριση με τη Γη. Η Γη αντιστοιχεί στο 1 και οι μάζες των υπόλοιπων σωμάτων δίνονται συγκριτικά. Βαρύτητα: το μέγεθος με το οποίο ένα σώμα έλκει ένα άλλο. Στην παρουσίαση αυτή η μάζα δίνεται σε σύγκριση με τη Γη. Η Γη αντιστοιχεί στο 1 και οι μάζες των υπόλοιπων σωμάτων δίνονται συγκριτικά. Περιστροφή ή ιδιοπεριστροφή: η κίνηση ενός ουράνιου σώματος γύρω από τον εαυτό του, τον άξονά του. Η περιστροφή αντιστοιχεί σε ένα ημερονύχτιο του ουράνιου σώματος. Π.χ. στη Γη το ημερονύχτιο (περιστροφή) είναι περίπου 24 ώρες, στο Δία 9h55min, στον Πλούτωνα 6 μέρες και 9 ώρες. Οι μέρες, ώρες, λεπτά της περιστροφής είναι με βάση τα γήινα δεδομένα. Περιφορά: η κίνηση ενός ουράνιου γύρω από ένα άλλο ουράνιο σώμα, που προκαλείται λόγω βαρυτικών δυνάμεων. Η περιφορά αντιστοιχεί σε ένα έτος του ουράνιου σώματος. Π.χ. στη Γη το έτος είναι περίπου 365¼ μέρες, στο Δία είναι 11.9 χρόνια και στον Πλούτωνα είναι χρόνια. Οι μέρες, ώρες, λεπτά της περιφοράς είναι με βάση τα γήινα δεδομένα.

5 ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Επιφανειακή θερμοκρασία: στην παρουσίαση αναφέρεται η επιφανειακή θερμοκρασία. Σε διάφορα ουράνια σώματα η θερμοκρασία ποικίλει. Παράδειγμα ο Ήλιος του οποίου η θερμοκρασία ποικίλει από 4000°C σε °C. Ισημερινή διάμετρος: η διάμετρος ενός ουράνιου σώματος στον ισημερινό. Λόγω του ότι οι περισσότεροι πλανήτες δεν είναι ακριβώς σφαίρες η ισημερινή διάμετρος είναι συνήθως μεγαλύτερη από την πολική (που περνά από τους πόλους) Πολικό κάλυμμα: στον Άρη οι πόλοι καλύπτονται από πάγο Άστρα: φλεγόμενες σφαίρες αερίων. Άστρα υπάρχουν από πολύ μικρά (ένα δέκατο του Ηλίου) μέχρι πολύ μεγάλα (πενήντα φορές μεγαλύτερα του Ήλιου). Ο Ήλιος είναι ένας αστέρας μετρίου μεγέθους, στη μέση της ζωής του. Πλανήτης: ένα ουράνιο σώμα που περιφέρεται γύρω από ένα άστρο Δορυφόρος: ένα ουράνιο σώμα που περιφέρεται γύρω από ένα πλανήτη. Οι δορυφόροι εκτελούν διπλή κίνηση στο Ηλιακό Σύστημα, περιφορά γύρω από τον πλανήτη τους και περιφορά γύρω από τον Ήλιο. Εσωτερικοί πλανήτες: οι 4 πρώτοι πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος. Έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά, στέρεα επιφάνεια, σύσταση από πετρώματα. Είναι, κατά σειρά από τον Ήλιο, ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη και ο Άρης. Αέριοι γίγαντες: οι 4 μεγαλύτεροι πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος, ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας. Ονομάστηκαν έτσι λόγω του τεραστίου μεγέθους τους και της σύστασής τους από αέρια, χωρίς στερεή επιφάνεια. Χωρίζονται από τους εσωτερικούς πλανήτες με τη Ζώνη Αστεροειδών. Φαινόμενο θερμοκηπίου: λόγω της ύπαρξης στην ατμόσφαιρα μεγάλων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα (ενός αερίου παράγωγου της καύσης) η ακτινοβολία του Ήλιου δεν μπορεί να ξεφύγει από την ατμόσφαιρα με αποτέλεσμα τη δραματική αύξηση της θερμοκρασίας. Για το λόγο αυτό η Αφροδίτη είναι ο πιο θερμός πλανήτης, ξεπερνώντας τον Ερμή που είναι πολύ πιο κοντά στον Ήλιο.

6 ΗΛΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΓΓΛΙΚΕΣ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ
ΗΛΙΟΣ SUN ΕΡΜΗΣ MERCURY ΑΦΡΟΔΙΤΗ VENUS ΓΗ EARTH ΑΡΗΣ MARS ΑΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ASTEROIDS ΔΙΑΣ JUPITER ΚΡΟΝΟΣ SATURN ΟΥΡΑΝΟΣ URANUS ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ NEPTUNE ΠΛΟΥΤΩΝΑΣ PLUTO ΣΕΛΗΝΗ MOON

7 ΗΛΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Ήλιος Ερμής Αφροδίτη Γη Άρης Δίας Κρόνος Ουρανός Σελήνη
Αστεροειδείς Δίας Κρόνος Ουρανός Ποσειδώνας Πλούτωνας Δορυφόροι Σελήνη Ζώνη Kuiper Νέφος Oort Κομήτες Άστρα Γαλαξίες Ο Γαλαξίας Σύμπαν ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΕΛΟΣ

8 ΗΛΙΟΣ Ο Ήλιος είναι ένα από τα δισεκατομμύρια αστέρια του Σύμπαντος.
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ Ο Ήλιος είναι ένα από τα δισεκατομμύρια αστέρια του Σύμπαντος. Περιέχει το 98% της μάζας του Ηλιακού Συστήματος. Περιφέρεται γύρω από το κέντρο του Γαλαξία μας. Γύρω του περιφέρονται οι 9 πλανήτες του Ηλιακού μας Συστήματος, δεκάδες δορυφόροι, οι αστεροειδείς και πολλοί κομήτες. Αποτελείται κυρίως από υδρογόνο, το οποίο μέσω της πυρηνικής σύντηξης μετατρέπει σε ήλιο. Αυτή η μετατροπή είναι που κάνει τον Ήλιο να εκλύει θερμότητα, φως και ηλεκτρομαγνητική ενέργεια. Ο Ήλιος μας είναι ένα μετρίου μεγέθους άστρο το οποίο βρίσκεται περίπου στο μέσο της 10 δισεκατομμυρίων ζωής του. Έχει διάμετρο 1,4 εκατομμύρια χιλιόμετρα και βρίσκεται 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τη Γη (μία Αστρονομική Μονάδα) Έχει περίοδο ιδιοπεριστροφής 25 μέρες. Η μάζα του είναι γήινες μάζες και η βαρύτητα του 28 φορές τη βαρύτητα της Γης. Ο Ήλιος έχει επιφανειακή θερμοκρασία κατά μέσο όρο 5500 ° C και στο κέντρο του ° C .

9 ΕΡΜΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ Ο Ερμής είναι ο πλησιέστερος πλανήτης στον Ήλιο. Ο Ήλιος φαίνεται τρεις φορές πιο μεγάλος από όσο στη Γη. Τη μέρα η θερμοκρασία του φτάνει τους 500°C ενώ τη νύχτα πέφτει τους -200°C. Η μέρα του, ο χρόνος περιστροφής του, είναι 59 γήινες μέρες ενώ το έτος του, ο χρόνος περιφοράς, είναι 88 γήινες μέρες. Έχει ισημερινή διάμετρο 4877 km και απόσταση από τον Ήλιο km. Η βαρύτητα του Ερμή είναι 0.38 της γήινης βαρύτητας. Η επιφάνειά του μοιάζει με την επιφάνεια της Σελήνης, γεμάτη κρατήρες από συγκρούσεις μετεωριτών στο μακρινό παρελθόν. Μερικές από αυτές τις συγκρούσεις ήταν τόσο ισχυρές που προκάλεσαν σεισμικά κύματα και δημιούργησαν οροσειρές στην αντίθετη πλευρά του πλανήτη.

10 ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ Η Αφροδίτη έχει σχεδόν το ίδιο μέγεθος με τη Γη για αυτό αποκαλείται και «δίδυμη αδελφή» της Γης. Έχει ισημερινή διάμετρο km και απόσταση από τον Ήλιο km. Η Αφροδίτη περιστρέφεται με αντίθετη φορά από τη Γη. Η περιστροφή της είναι 243 γήινες μέρες και η περιφορά της 224,7 γήινες μέρες. Η βαρύτητά της είναι σχεδόν η ίδια με της Γης, δηλαδή 0.9 της γήινης. Η ατμόσφαιρά της αποτελείται από διοξείδιο του άνθρακα και η επιφάνειά της καλύπτεται από σύννεφα θειικού οξέος. Το μόνο που φαίνεται από τα τηλεσκόπια είναι τα σύννεφά της. Η Αφροδίτη είναι πολύ θερμή λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου που επικρατεί εκεί. Η θερμοκρασία της μπορεί να φτάσει στους 480°C. Η αποστολή διαστημικών οχημάτων είναι πολύ δύσκολη γιατί στις υψηλές θερμοκρασίες της και στην υψηλή πίεση τα όργανα λιώνουν αλλά το Βενέρα 13 (άντεξε μόλις δύο ώρες στην επιφάνειά της και έστειλε τις πρώτες έγχρωμες φωτογραφίες) και το Μαγγελάνος (ο οποίος ήταν σε τροχιά) έστειλαν κάποιες φωτογραφίες της επιφάνειάς της που δείχνουν πεδιάδες και ηφαίστεια. Υπάρχουν 160 μεγάλα ηφαίστεια και πάνω από μικρότερα. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν όμως ότι τα ηφαίστεια είναι ενεργά μέχρι σήμερα.

11 ΓΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ Η Γη είναι το σπίτι μας.
Η Γη είναι ο τρίτος πλανήτης από τον Ήλιο. Βρίσκεται στην ιδανική απόσταση από τον Ήλιο για τη διατήρηση της ζωής. Η Γη έχει μέση απόσταση από τον Ήλιο km (αυτή η απόσταση αποκαλείται και Αστρονομική Μονάδα). Η ατμόσφαιρά της είναι αναπνεύσιμη. Η Γη σχηματίστηκε 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Αρχικά ήταν μια φλεγόμενη σφαίρα λιωμένων πετρωμάτων που περιβαλλόταν από ατμόσφαιρα δηλητηριωδών αερίων. Μετά άρχισε να ψύχεται και σχηματίστηκε ο φλοιός. Σεισμοί και ηφαίστεια εκτόξευσαν στην ατμόσφαιρα υδρατμούς, δημιουργήθηκαν νέφη και άρχισε να βρέχει γεμίζοντας τις κοιλότητές της με νερό. Η Γη είναι και ο μοναδικός πλανήτης που έχει νερό σε υγρή μορφή. Η Γη έχει ισημερινή διάμετρο km. Η μέση επιφανειακή θερμοκρασία είναι 15 ° C. Η Γη όπως και οι άλλοι τρεις εσωτερικοί πλανήτες έχει στέρεο φλοιό από πέτρωμα και στέρεο μεταλλικό πυρήνα. Ανάμεσά τους υπάρχουν ο μανδύας και ο εξωτερικός πυρήνας που είναι σε ρευστή μορφή. Ο χρόνος περιστροφής είναι περίπου 24 ώρες και ο χρόνος περιφοράς είναι 365,256 μέρες. Κινείται με ταχύτητα 110,000χμ/ώρα. Είναι ο πρώτος πλανήτης, ξεκινώντας από τον Ήλιο, που έχει δορυφόρο, τη Σελήνη ή Φεγγάρι. Η Γη είναι ο μόνος πλανήτης του Σύμπαντος ο οποίος φιλοξενεί ζωή, εξ’ όσων γνωρίζουμε μέχρι τώρα.

12 ΑΡΗΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ Ο Άρης είναι ο τέταρτος κατά σειρά πλανήτης από τον Ήλιο και ο τελευταίος από τους εσωτερικούς πλανήτες. Έχει ισημερινή διάμετρο 6785 km και απόσταση από τον Ήλιο km. Έχει μέση επιφανειακή θερμοκρασία -63 ° C. Η μάζα του είναι το της Γης. Η βαρύτητά του είναι 0.38 της γήινης. Η περίοδος ιδιοπεριστροφής του είναι 24 ώρες και 37 λεπτά και η περίοδος περιφοράς του γύρω από τον Ήλιο 678 μέρες. Η επιφάνειά του έχει κόκκινο χρώμα λόγω της σκουριάς. Για πολλά χρόνια πιστευόταν ότι ο Άρης είχε ζωή και μάλιστα ήταν θέμα πολλών εικασιών τόσο από συγγραφείς τόσο και από επιστήμονες. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι σε πολύ πιο παλιά χρόνια ο Άρης είχε νερό γιατί υπάρχουν αποξηραμένες κοίτες ποταμών. Τώρα το νερό συγκεντρώνεται στα πολικά καλύμματα πάγου και κάτω από την επιφάνεια, πάλι παγωμένο. Ο Άρης κατέχει δύο ρεκόρ στο Ηλιακό μας Σύστημα, το ψηλότερο βουνό, ο Όλυμπος με ύψος 24 km (το Έβερεστ της Γης έχει ύψος λίγο κάτω από 9 km) και τη μεγαλύτερη κοιλάδα, την κοιλάδα Μάρινερ, με μήκος 5000 km, 400 km κατά τόπους πλάτος και μέχρι 6 km βάθος. Ο Άρης έχει δύο δορυφόρους, το Φόβο και το Δείμο. Μάλλον πρόκειται για αστεροειδείς οι οποίοι εγκλωβίστηκαν σε τροχιές λόγω της βαρύτητας του Άρη.

13 ΑΣΤΕΡΟΕΙΔΕΙΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ
Το 19ο αιώνα οι αστρονόμοι πίστευαν ότι υπήρχε ένας «αόρατος πλανήτης» στο Ηλιακό μας Σύστημα, ανάμεσα στις τροχιές του Άρη και του Δία. Το μόνο που ανακάλυψαν όμως ήταν μια τεράστια ζώνη (πλάτους km) με εκατομμύρια βράχους σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, τους οποίους ονόμασαν αστεροειδείς. Ανακαλύφθηκαν από τον Ιταλό Πιάτσι το 1801. Οι περισσότεροι αστεροειδείς έχουν διάμετρο μικρότερη από 25 km. Όμως υπάρχουν και πολλοί μεγαλύτεροι. 25 από τους αστεροειδείς έχουν διάμετρο πάνω από 25 km. Ο μεγαλύτερος είναι η Δήμητρα με διάμετρο 1000 km. Μερικοί αστεροειδείς έχουν και δορυφόρους, όπως η Ίδη με το δορυφόρο της το Δάκτυλο. Οι αστεροειδείς θα μπορούσαν να σχηματίσουν ένα πλανήτη περίπου στο μέγεθος της Σελήνης. Για τη δημιουργία αυτής της Ζώνης των Αστεροειδών υπάρχουν δύο αντικρουόμενες θεωρίες. Η μία, η παλαιότερη, υποστήριζε ότι οι αστεροειδείς ήταν προϊόν ενός πλανήτη που καταστράφηκε εκατομμύρια χρόνια πριν. Η άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι είναι ένας πλανήτης που δεν πρόλαβε ποτέ να σχηματιστεί λόγω της τεράστιας βαρύτητας του Δία , ένας μη πραγματωμένος πλανήτης. Οι αστεροειδείς περιφέρονται με ακίνδυνο τρόπο γύρω από τον Ήλιο. Όμως είναι δυνατό ένας από αυτούς να ξεφύγει από την τροχιά του και να βρεθεί σε τροχιά σύγκρουσης με ένα άλλο πλανήτη, ακόμα και με τη Γη. Αν ένας μεγάλος αστεροειδής συγκρουόταν με τη Γη η σύγκρουση θα ήταν αρκετά ισχυρή ώστε να εξαλείψει κάθε ίχνος ζωής από τον πλανήτη μας. Μια τέτοια σύγκρουση εικάζεται ότι προκάλεσε την εξαφάνιση των δεινοσαύρων.

14 ΔΙΑΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ Ο Δίας δίκαια πήρε το όνομα του βασιλιά των Θεών της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας. Είναι ο μεγαλύτερος πλανήτης του Ηλιακού μας Συστήματος. Ο Δίας και οι δορυφόροι του αποτελούν σχεδόν ένα πλανητικό σύστημα από μόνοι τους. Με την τεράστια βαρύτητά του συγκρατεί γύρω του 63 δορυφόρους. Ο Δίας έχει ισημερινή διάμετρο km και έχει μέση απόσταση από τον Ήλιο km. Έχει μέση επιφανειακή θερμοκρασία -121 ° C. Η βαρύτητά του είναι 2.36 της Γης. Είναι επίσης φορές μεγαλύτερος της Γης, ένας πραγματικά τεράστιος πλανήτης. Η διάρκεια της ιδιοπεριστροφής του είναι 9 ώρες και 55 λεπτά ενώ για την περιφορά του γύρω από τον Ήλιο χρειάζεται 11.9 γήινα χρόνια. Ο Δίας, καθώς και οι επόμενοι τρεις πλανήτες, δεν έχει στέρεη επιφάνεια. Η επιφάνειά του είναι αέρια κυρίως υδρογόνο αλλά και άλλα δηλητηριώδη αέρια όπως μεθάνιο και αμμωνία. Ονομάζονται «αέριοι γίγαντες». Ο Δίας είναι ένας κόσμος με συνεχείς καταιγίδες. Λόγω της μεγάλης ταχύτητάς του δημιουργούνται άνεμοι της τάξης των 650km\h. Η πιο ισχυρή καταιγίδα είναι γνωστή ως Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα και μαίνεται τα τελευταία 300 χρόνια. Έχει μέγεθος αυτή η καταιγίδα τετραπλάσιο της Γης. Ο Δίας διαθέτει και 3 δαχτυλίους όπως και ο Κρόνος αλλά είναι πολύ λεπτοί και χρειάζονται πολύ ισχυρά τηλεσκόπια για να εντοπιστούν. Οι δορυφόροι του Δία παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον. Οι τέσσερις μεγαλύτεροι εντοπίστηκαν από τον Γαλιλαίο. Ονομάζονται Γανυμήδης, η Καλλιστώ, η Ιώ και η Ευρώπη. Ο Γανυμήδης είναι ο πιο μεγάλος δορυφόρος του Ηλιακού Συστήματος, είναι πιο μεγάλος και από τους πλανήτες Ερμή και Πλούτωνα. Η Καλλιστώ έχει κρατήρες ηλικίας δισεκατομμυρίων ετών. Η Ιώ είναι ο πλέον ηφαιστειακά δραστήριος δορυφόρος. Η Ευρώπη είναι διαρκώς καλυμμένη με ένα στρώμα πάγου και οι επιστήμονες πιστεύουν ότι κάτω από την επιφάνεια υπάρχει ένας ωκεανός νερού που πιθανόν να φιλοξενεί πρωτόγονη ζωή.

15 ΚΡΟΝΟΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ Ο Κρόνος είναι ο πιο φαντασμαγορικός πλανήτης λόγω των δαχτυλίων του. Ο Κρόνος είναι ένας αέριος γίγαντας. Μάλιστα ο Κρόνος κατέχει και ένα άλλο μοναδικό χαρακτηριστικό, η πυκνότητά του είναι μικρότερη από την πυκνότητα του νερού. Έτσι αν υπήρχε ένας τεράστιος ωκεανός και τον ρίχναμε μέσα θα επέπλεε! Ο Κρόνος έχει ισημερινή διάμετρο km και απέχει περίπου km από τον Ήλιο. Έχει μέση επιφανειακή θερμοκρασία -180 ° C. Η βαρύτητά του είναι σχεδόν ίση με της Γης, το 0.92 της γήινης. Η μάζα του είναι 95.2 φορές μεγαλύτερη της Γης. Οι καιρικές συνθήκες στον Κρόνο είναι το ίδιο βίαιες με το Δία. Κάθε 30 χρόνια ξεσπά στην επιφάνειά του με γιγάντια καταιγίδα που σαρώνει ολόκληρο τον πλανήτη. Ο Γαλιλαίος που πρώτος παρατήρησε τους δαχτυλίους του Κρόνου και τους περιέγραψε ως «αυτιά». Τα «αυτιά» αυτά είναι ένα σύστημα δαχτυλίων εξαιρετικής περιπλοκότητας. Κάθε δαχτύλιος αποτελείται από χιλιάδες ζώνες με θραύσματα πετρωμάτων και πάγου. Λόγω της κλίσης του άξονα του Κρόνου οι δαχτύλιοι φαίνονται υπό διαφορετική γωνία από τη Γη. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι είναι τα απομεινάρια ενός δορυφόρου που καταστράφηκε. Μάλιστα πιστεύουν ότι στο μέλλον τα απομεινάρια αυτά μπορεί να συνενωθούν και να σχηματίσουν ένα νέο δορυφόρο. Ανάμεσα στους δαχτυλίους υπάρχουν κενά, εξαιτίας της βαρυτικής επίδρασης των δορυφόρων του Κρόνου. Μερικοί δορυφόροι ονομάζονται και «βοσκοί» γιατί συγκρατούν τα θραύσματα στη θέση τους. Ο Κρόνος έχει 33 γνωστούς δορυφόρους ενώ δεν αποκλείεται να έχει και άλλους που δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμη. Ο Μίμας σχεδόν καταστράφηκε από μια σύγκρουση που άφησε πίσω ένα τεράστιο κρατήρα, ανάμεσα σε πολλούς άλλους. Η Τηθύς έχει ένα μεγάλο φαράγγι, το Χάσμα της Ιθάκης με μήκος 2000 km και ο Τιτάνας έχει πυκνή ατμόσφαιρα, περίπου όπως της Γης πριν δισεκατομμύρια χρόνια.

16 ΟΥΡΑΝΟΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ Ο Ουρανός ήταν ο πρώτος πλανήτης που ανακαλύφθηκε με τηλεσκόπιο, καθώς οι άλλοι πλανήτες ήταν γνωστοί από την αρχαιότητα. Ο Ουρανός ανακαλύφθηκε από τον William Herchel, στις 13 Μαρτίου 1751. Έχει ισημερινή διάμετρο km και απόσταση από τον Ήλιο km. Η βαρύτητά του είναι το 0.89 της γήινης και η μάζα του 14.5 φορές μεγαλύτερη της Γης. Έχει μέση επιφανειακή θερμοκρασία -195°C. Η περίοδος ιδιοπεριστροφής του είναι 17 ώρες και 14 λεπτά ενώ της περιφοράς του είναι 84 γήινα χρόνια. Ο Ουρανός είναι ο πιο ξεκούραστος πλανήτης. Περιφέρεται «ξαπλωμένος», με κλίση του άξονα πάνω από 90°. Η περίεργη αυτή κλίση πιστεύεται ότι οφείλεται στη σύγκρουση ενός σώματος στο μέγεθος της Γης με τον Ουρανό. Στους πόλους επικρατεί 42 χρόνια νύχτα και 42 χρόνια μέρα. Αντίστοιχα στη Γη η κλίση του άξονα είναι σχεδόν 23° και στους πόλους είναι έξι μήνες φως και έξι σκοτάδι. Ο Ουρανός είναι φαινομενικά ήπιος πλανήτης. Δεν φαίνεται να υπάρχουν οι βίαιες συνθήκες των γειτονικών Κρόνου και Δία. Υπέρυθρες φωτογραφίες του όμως αποκαλύπτουν σημάδια έντονης καιρικής δραστηριότητας. Είναι και αυτός αέριος γίγαντας με μεγάλες ποσότητες μεθανίου, το οποίο του χαρίζει και το ομοιόμορφο γαλαζοπράσινο χρώμα του. Ο Ουρανός έχει 27 γνωστούς δορυφόρους. Η Μιράντα έχει την πιο χαοτική επιφάνεια. Δίνει την εντύπωση ότι ο δορυφόρος διαμελίστηκε στο παρελθόν και σταδιακά ανασχηματίστηκε.

17 ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ
Ακόμα ένας αέριος γίγαντας. Αποτελεί από πολλές απόψεις αδελφό του Ουρανού. Έχουν σχεδόν το ίδιο μέγεθος και σύσταση και επηρεάζουν ο ένας την τροχιά του άλλου. Ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας ονομάζονται παγωμένοι γίγαντες. Ο Ποσειδώνας δεν είναι ορατός με γυμνό μάτι. Έτσι ανακαλύφθηκε κι αυτός με τηλεσκόπιο από τον Γιόχαν Γκάλε, στις 23 Σεπτεμβρίου 1846. Στην επιφάνειά του Ποσειδώνα επικρατούν ακραίες καιρικές συνθήκες, τις πιο ακραίες στο Ηλιακό Σύστημα. Καταιγίδες στο μέγεθος της Γης μαίνονται συνεχώς στον πλανήτη με ανέμους 2000 km/h. Ο Ποσειδώνας, όπως και ο Δίας, ο Κρόνος και ο Ουρανός διαθέτει δαχτύλιους, αν και πολύ αμυδρούς. Η ατμόσφαιρά του έχει μεγαλύτερες ποσότητες μεθανίου από αυτή του Ουρανού και για αυτό έχει πιο βαθιά μπλε απόχρωση. Ο Ποσειδώνας έχει διάμετρο km και μέση απόσταση από τον Ήλιο km. Έχει μέση επιφανειακή θερμοκρασία -200°C. Η μάζα του είναι 17.1 φορές μεγαλύτερη της Γης και η βαρύτητά του 1.13 φορές. Η περίοδος ιδιοπεριστροφής του είναι 16 ώρες και 6 λεπτά και για την περιφορά του 165 χρόνια. Ο Ποσειδώνας έχει 8 δορυφόρους. Ένας από αυτούς είναι και το πιο παγωμένο σώμα στο Ηλιακό ΄Σύστημα, ο Τρίτωνας. Στον Τρίτωνα η επιφανειακή του θερμοκρασία είναι -235 °C. Επίσης παρουσιάζει μεγάλη γεωλογική δραστηριότητα με ηφαίστεια που αποδεσμεύουν αέριο άζωτο στην ατμόσφαιρά του. Επίσης η τροχιά του Τρίτωνα είναι μοναδική, είναι ανάδρομη από την τροχιά του πλανήτη του, δηλαδή με αντίθετη φορά. Ο Τρίτωνας είναι μεγαλύτερος και από τον πλανήτη Πλούτωνα. Πιστεύεται ότι ήταν ελεύθερο σώμα που αιχμαλωτίστηκε από τη βαρύτητα του Ποσειδώνα.

18 ΠΛΟΥΤΩΝΑΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ
Ο Πλούτωνας πήρε όχι άδικα το όνομα του Θεού του Κάτω Κόσμου. Σε αυτόν κυριαρχεί σκοτάδι. Ακόμα και την ημέρα του ο Ήλιος φαίνεται σαν ένα απλό άστρο στον ουρανό. Ο Πλούτωνας ανακαλύφθηκε το Φεβρουάριο του 1930 από τον Κλάιντ Τόμπω, στο αστεροσκοπείο Λόουελ στην Αριζόνα. Ο Πλούτωνας δεν έχει δεχτεί επίσκεψη από κάποιο διαστημικό όχημα για αυτό δεν ξέρουμε και πολλές πληροφορίες για αυτόν. Έχει ισημερινή διάμετρο 2300 km και μέση απόσταση από τον Ήλιο km. Έχει επιφανειακή θερμοκρασία -230°C και μονάχα το (δύο χιλιοστά) της μάζας της Γης. Η βαρύτητά του είναι το 0.67 της βαρύτητας της Γης. Η περίοδος της ιδιοπεριστροφής είναι 6 μέρες και 9 ώρες και της περιφοράς, του πλουτώνιου έτους, είναι γήινα χρόνια. Ο Πλούτωνας έχει ένα μοναδικό χαρακτηριστικό, είναι διπλός πλανήτης μαζί με το δορυφόρο του, το Χάροντα. Ο Χάροντας απέχει μόνο km και έχει το ⅓ της μάζας του Πλούτωνα. Είναι διαφορετικός από τους γειτονικούς του αέριους γίγαντες, είναι στερεός. Καλύπτεται από παγωμένο άζωτο, μεθάνιο, κ.α. Ο Πλούτωνας έχει έντονα ελλειπτική τροχιά και το επίπεδο της τροχιάς του είναι κεκλιμένο (έχει κλίση) σε σχέση με τις τροχιές των άλλων πλανητών. Το μισό χρόνο είναι πάνω από τους άλλους πλανήτες και αντίθετα. Επίσης η ελλειπτική τροχιά τον φέρνει για 20 χρόνια από τα σχεδόν 248 χρόνια της περιφοράς του πιο κοντά στον Ήλιο απ΄ ότι ο Ποσειδώνας. Επιστήμονες αμφισβητούν ότι είναι πλανήτης αλλά ότι είναι ένα ουράνιο σώμα της Ζώνης Kuiper, μιας περιοχής με σώματα παρόμοιά του.

19 ΔΟΡΥΦΟΡΟΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ Όπως οι πλανήτες συνοδεύουν ένα άστρο, έτσι και οι δορυφόροι συνοδεύουν ένα πλανήτη στο ταξίδι του στο διάστημα. Στο Ηλιακό μας Σύστημα όλοι οι πλανήτες από τη Γη και πέρα έχουν δορυφόρους. Μόνο ο Ερμής και η Αφροδίτη δεν έχουν δορυφόρο. Μερικοί πλανήτες, όπως η Γη και ο Πλούτωνας έχουν μόνο ένα δορυφόρο. Ο Άρης έχει δύο και οι αέριοι γίγαντες, Δίας, Κρόνος, Ουρανός και Ποσειδώνας έχουν πάρα πολλούς. Οι δορυφόροι διαφέρουν μεταξύ τους, τόσο ως προς το μέγεθος, όσο και στη σύσταση. Άλλοι είναι όπως τη Σελήνη, σφαιρικοί και με κρατήρες, άλλοι όπως ο Φόβος του Άρη, ακανόνιστοι και άλλοι είναι περίεργοι κόσμοι, παγωμένοι, διαμελισμένοι και ξαναενωμένοι. Άλλοι σχηματίζουν μαζί με τον συνοδό πλανήτη ένα διπλό πλανήτη, όπως ο Πλούτωνας με το Χάροντα. Οι δορυφόροι είναι ένα μυστήριο από μόνοι τους. Πώς σχηματίστηκαν; Από πού προέρχονται; Ποια είναι η σύστασή τους;

20 ΣΕΛΗΝΗ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ Το ουράνιο σώμα που όλοι ξέρουμε, που όλοι βλέπουμε είναι η Σελήνη ή Φεγγάρι. Είναι το πιο κοντινό μας ουράνιο σώμα και αυτό που μας επηρεάζει περισσότερο. Η Σελήνη συνδέθηκε με πολλά φαινόμενα, με τους λυκάνθρωπους, με τους σεληνιασμένους, με τις μάγισσες. Επιστημονικά και αποδεδειγμένα συνδέεται με τις παλίρροιες. Η Σελήνη έχει ισημερινή διάμετρο 3476 km και μέση απόσταση από τη Γη km. Έχει επιφανειακή θερμοκρασία -155ºC μέχρι 105ºC. Η διάρκεια ιδιοπεριστροφής είναι 27,3 μέρες και η διάρκεια περιφοράς γύρω από τη Γη είναι 27,3 μέρες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να βλέπουμε πάντα την ίδια πλευρά της Σελήνης, ενώ η άλλη μισή μένει αθέατη. Η προέλευση της Σελήνης αποτελεί μυστήριο. Η πλέον παραδεκτή θεωρία αναφέρεται στη σύγκρουση ενός σώματος με μέγεθος Άρη με τη νεαρή σε ηλικία Γη. Αυτή η σύγκρουση εκτόξευσε στο διάστημα μεγάλη ποσότητα ύλης την οποία «συλλαμβάνει» η γήινη βαρύτητα και σχηματίζει τη Σελήνη. Οι αρχαίοι πίστευαν ότι οι σκοτεινότερες περιοχές ήταν θάλασσες και έτσι τις ονόμασαν. Έχουμε έτσι τον Ωκεανό των Καταιγίδων, τη Θάλασσα της Γαλήνης, τη Θάλασσα των Γνώσεων, κτλ. Σήμερα ξέρουμε ότι δεν υπάρχει νερό στο δορυφόρο μας αλλά οι σκοτεινές περιοχές είναι λάβα που ανάβλυσε από τις συγκρούσεις μετεωριτών. Η Σελήνη έχει κατάστικτο πρόσωπο από τους κρατήρες που την καλύπτουν. Οι μεγαλύτεροι από τους κρατήρες έχουν διάμετρο πάνω από 250 km. Η Σελήνη δεν έχει δικό της φως, αντανακλά αυτό που παίρνει από τον Ήλιο. Έτσι ανάλογα με τη θέση της σε εμάς φαίνεται η Σελήνη να αλλάζει σταδιακά σχήμα. Αυτό ονομάζεται Φάσεις της Σελήνης (βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ).

21 ΖΩΝΗ KUIPER – ΝΕΦΟΣ OORT
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ Ο Πλούτωνας δεν είναι το πιο απομακρυσμένο σώμα που περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο. Πέρα από τον Πλούτωνα υπάρχει μία ζώνη, μία περιοχή με χιλιάδες παγωμένα σώματα με τον Πλούτωνα και το Χάροντα που ονομάστηκε Ζώνη Kuiper, προς τιμήν του αστρονόμου που υποστήριξε πρώτος ότι υπάρχει. Το μεγαλύτερο σώμα ονομάζεται Κουάοαρ, ινδιάνικη θεότητα της δημιουργίας, και έχει διάμετρο 1300 km. Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι το Ηλιακό Σύστημα οριοθετείται από ένα αχανές νέφος κομητών που περικυκλώνει τους πλανήτες σαν κλουβί και ονομάζεται Νέφος Oort. Η διάμετρος του νέφους είναι περίπου 15 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Οι κομήτες προέρχονται από αυτό το νέφος.

22 ΚΟΜΗΤΕΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ Πριν πολλές εκατοντάδες χρόνια η θέα ενός κομήτη προκαλούσε το φόβο γιατί τον θεωρούσαν κακό οιωνό που έφερνε καταστροφές. Οι κομήτες προέρχονται από το τεράστιο Νέφος Oort. Χαρακτηρίζονται ως «βρόμικες χιονόμπαλες». Ο πυρήνας αποτελείται από βρόμικο πάγο, παγωμένα αέρια και σκόνη πετρωμάτων. Οι περισσότεροι κομήτες είναι απλώς πετρώδη σώματα που περιφέρονται σε μακρινές τροχιές. Αν όμως η τροχιά ενός κομήτη τον φέρει κοντά στον Ήλιο τότε η θερμότητα από τον Ήλιο ζεσταίνει και λιώνει τον πάγο και αποδεσμεύει αέρια και σκόνη και σχηματίζουν την κόμη, το νέφος. Ο ηλιακός άνεμος (φορτισμένα σωματίδια) παρασύρει το νέφος αυτό μακριά από τον πυρήνα και σχηματίζεται η φαντασμαγορική ουρά. Η ουρά δείχνει αντίθετα με τον Ήλιο, έτσι όταν ο κομήτης έρχεται, η ουρά είναι πίσω του ενώ όταν φεύγει είναι μπροστά του. Οι τροχιές τους είναι έντονα ελλειπτικές έτσι μπορεί ένας κομήτης να εμφανίζεται με περίοδο εκατομμυρίων ετών, όπως ο μεγάλος κομήτης του 1864 με περίοδο επανεμφάνισης χρόνια. Ο πιο διάσημος κομήτης, αυτός του Χάλεϊ, έχει περίοδο επανεμφάνισης 76 χρόνια. Πιο μικρή περίοδο έχει ο κομήτης του Ένκε με 3,3 χρόνια. Είναι πιθανόν ένας κομήτης να συγκρουστεί με τη Γη. Το 1994 ο κομήτης Σούμεϊκερ-Λεβί 9 (από τους αστρονόμους που τον ανακάλυψαν) συγκρούστηκε με το Δία με ταχύτητα km/h. Η τρομερή σύγκρουση προκάλεσε πύρινες σφαίρες μεγαλύτερες από τη Γη. Μία μεγάλη και μυστηριώδης έκρηξη στη Σιβηρία στις αρχές του 20ου αιώνα εικάζεται ότι προέρχεται από κομήτη.

23 ΑΣΤΕΡΙΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ Τα άστρα έχουν ζωή, γεννιούνται, ζουν και πεθαίνουν. Ακόμα και ο Ήλιος δεν είναι αθάνατος, γεννήθηκε πριν περίπου 5 δισεκατομμύρια και θα πεθάνει σε 5 δισεκατομμύρια χρόνια, είναι ένα αστέρι στο μέσο της ζωής του. Στο Σύμπαν υπάρχουν δισεκατομμύρια γαλαξίες με δισεκατομμύρια άστρα ο καθένας. Τα άστρα γεννιούνται σε τεράστια μοριακά νέφη, τα νεφελώματα, τα οποία υπό την επίδραση της βαρύτητας συστέλλονται και συμπυκνώνονται. Με τη συμπύκνωση αρχίζουν να θερμαίνονται μέχρι να ξεκινήσουν πυρηνικές αντιδράσεις στο εσωτερικό του και να γεννηθεί ένα καινούριο άστρο. Η μάζα ενός άστρου καθορίζει το χρόνο ζωής του και θανάτου του, τη θερμοκρασία και το χρώμα του. υπάρχουν άστρα με μάζα το 1/10 της μάζας του Ήλιου μας και υπάρχουν άστρα με μάζα 50 φορές ή και μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας. Η ταξινόμησή τους γίνεται με το Διάγραμμα H-R (βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ). Ανάλογα με τη μάζα τους τα άστρα πεθαίνουν με διαφορετικούς τρόπους, Τα πιο μεγάλα ζουν λιγότερο. Τα άστρα σαν τον Ήλιο μας στο τέλος της ζωής τους θα διογκωθούν, θα φουσκώσουν, και θα μετατραπούν σε ερυθρούς γίγαντες. Η ύλη από τα εξωτερικά στρώματα εκτοξεύεται στο διάστημα. Ο πυρήνας καταρρέει στο μέγεθος της Γης και σχηματίζει ένα λευκό νάνο. Σε άστρα μεγαλύτερης μάζας που πεθαίνουν οι εκρήξεις ύλης είναι τεράστιες και ονομάζονται υπερκαινοφανείς (supernova). Ο πυρήνας μετατρέπεται είτε σε αστέρα νετρονίων (η μάζα είναι τόσο πυκνή που ένα κουταλάκι από αυτό το σώμα ζυγίζει όσο κάμποσοι ελέφαντες) είτε σε μαύρες τρύπες όπου η βαρύτητα είναι τόσο μεγάλη που τίποτα, ούτε το φως δεν μπορεί να ξεφύγει, και που καταβροχθίζει ότι «πέσει» ή έρθει κοντά της. Δεν μπορούμε να παρατηρήσουμε στη λιγόχρονη ζωή μας τη γέννηση, τη ζωή και το θάνατο ενός άστρου. Έτσι οι επιστήμονες παρατηρούν άστρα που βρίσκονται σε διάφορα στάδια της ζωής τους για να απαντήσουν θεμελιώδη ερωτήματα.

24 ΓΑΛΑΞΙΕΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ Οι γαλαξίες είναι τεράστιες ομάδες άστρων που συγκρατούνται από τη βαρύτητα. Ο Ήλιος σε σχέση με τη Γη μας είναι τεράστιος, φανταστείτε ότι οι γαλαξίες μπορεί να περιέχουν τρισεκατομμύρια άστρα και να έχουν διαστάσεις εκατοντάδων χιλιάδων ετών φωτός. Οι γαλαξίες σχηματίζουν ομάδες και οι ομάδες σχηματίζουν σμήνη. Οι γαλαξίες είναι τόσο μακριά που φαίνονται στο γυμνό μάτι σαν άστρα. Οι πλησιέστεροι γαλαξίες στο δικό μας Γαλαξία είναι τα Νέφη του Μαγγελάνου, τα οποία είναι δορυφόροι του δικού μας Γαλαξία και ο γαλαξίας της Ανδρομέδας που μοιάζει με το δικό μας αλλά είναι μεγαλύτερος. Οι τρεις αυτοί γαλαξίες είναι ορατοί με γυμνό μάτι. Οι επιστήμονες κατηγοριοποιούν τους γαλαξίες σύμφωνα με το σχήμα τους. Υπάρχουν 3 κύριες κατηγορίες: οι ελλειπτικοί, οι ακανόνιστοι και οι σπειροειδείς που χωρίζονται σε κανονικούς και ραβδοειδείς. Ένα μικρό ποσοστό γαλαξιών είναι διαφορετικοί από τους άλλους. Ονομάζονται ενεργοί γιατί βίαιες εκρήξεις συμβαίνουν στις κεντρικές περιοχές τους και εξωθούνται γιγάντιοι πίδακες αερίων. Πιστεύεται ότι αυτοί οι γαλαξίες φιλοξενούν στον πυρήνα τους τεράστιες μαύρες τρύπες. Στους πιο ενεργούς γαλαξίες περιλαμβάνονται και τα απομακρυσμένα κβαζαρ, τα οποία βρίσκονται σε απόσταση 12 – 13 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά μας. Οι γαλαξίες μπορεί να συγκρουστούν μεταξύ τους. Λόγω των τεράστιων αποστάσεων μεταξύ των άστρων του είναι απίθανο να συγκρουστούν τα επιμέρους άστρα αλλά η βαρυτική διαταραχή μπορεί να εκδιώξει άστρα από τις τροχιές τους ή να διαλύσει τους γαλαξίες. Άλλοτε ένας μεγαλύτερος γαλαξίας καταβροχθίζει γειτονικούς μικρότερους. Τέτοιοι γαλαξίες ονομάζονται κανίβαλοι. Ο δικός μας Γαλαξίας θα καταβροχθίσει τα Νέφη του Μαγγελάνου και βρίσκεται σε πορεία σύγκρουσης με το γαλαξία της Ανδρομέδας. Μη φοβηθείτε όμως και μη βιαστείτε να εγκαταλείψετε τη Γη, έχουμε καιρό, μερικά δισεκατομμύρια χρόνια.

25 Ο ΓΑΛΑΞΙΑΣ ΜΑΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ Αν το Ηλιακό Σύστημα είναι η γειτονιά μας τότε ο Γαλαξίας είναι η πόλη μας. Μια πολύ μεγάλη πόλη με δισεκατομμύρια άστρα (περίπου 200 δισεκατομμύρια), πλανήτες, σκόνη, σκοτεινή ύλη, κ.α. Στον ουρανό φαίνεται σα μια οδός με πολλά άστρα μαζεμένα. Στην αρχαιότητα επικρατούσαν διάφοροι μύθοι. Ο πρώτος που ανακάλυψε τη φύση του Γαλαξία ήταν ο Γαλιλαίος το Ο Γαλαξίας μοιάζει με δύο τηγανητά αυγά μάτια ενωμένων «πλάτη με πλάτη»! Ο Γαλαξίας είναι ένας από τα εκατομμύρια γαλαξίες του Σύμπαντος. Για να ξεχωρίζει ονομάζεται ο Γαλαξίας ή Milky Way Galaxy. Είναι ένας μετρίου μεγέθους σπειροειδής ή ραβδόμορφος σπειροειδής (σύμφωνα με νέα δεδομένα) γαλαξίας. Ο Γαλαξίας μας έχει μάζα φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο. Για μια περιφορά γύρω από το κέντρο του Γαλαξία ο Ήλιος χρειάζεται χρόνια. Ο Γαλαξίας μας έχει διάμετρο έτη φωτός και πάχος στον πυρήνα 6000 έτη φωτός και στο δίσκο 2000 έτη φωτός. Εικάζεται ότι στο κέντρο του ο Γαλαξίας μας φιλοξενεί μια μαύρη τρύπα. Μαύρες τρύπες οι επιστήμονες ονομάζουν τις περιοχές όπου εδρεύουν τεράστιες βαρυτικές δυνάμεις, δυνάμεις τόσο μεγάλες που ούτε το φως ξεφεύγει. Παρόλο που ονομάζονται τρύπες αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Είναι τεράστιες ποσότητες μάζας σε πολύ περιορισμένο χώρο. Στο κέντρο του Γαλαξία υπάρχουν κυρίως άστρα μεγάλης ηλικίας ενώ στους βραχίονες πιο νεαρά άστρα. Έχει 2 κύριους βραχίονες, το Βραχίονα του Τοξότη και το Βραχίονα του Περσέα και τμήματα άλλων. Το Ηλιακό Σύστημα βρίσκεται έτη φωτός μακριά από το κέντρο του γαλαξία στο Βραχίονα του Ωρίωνα, ο οποίος είναι σα γέφυρα ανάμεσα στους Βραχίονες του Περσέα και του Τοξότη.

26 ΣΥΜΠΑΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ Τι είναι το Σύμπαν; Το Σύμπαν περιλαμβάνει τα πάντα, από τα μικρότερα σωματίδια μέχρι τους πιο μακρινούς γαλαξίες. Πότε και πώς δημιουργήθηκε το Σύμπαν; Κανείς δε ξέρει με σιγουριά. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το Σύμπαν δημιουργήθηκε πριν 15 δισεκατομμύρια χρόνια με την Μεγάλη Έκρηξη. Πριν από αυτό όλη η ύλη ήταν μαζεμένη σε μια μικροσκοπική περιοχή και με μια έκρηξη δημιουργήθηκε το Σύμπαν. Με την εξάπλωση άρχισε να κρυώνει και να δημιουργούνται σταδιακά τα άστρα και οι γαλαξίες. Μέχρι τώρα οι γαλαξίες απομακρύνονται μεταξύ τους. Πώς θα καταλήξει το Σύμπαν; Κανείς δε ξέρει. Κάποιο επιστήμονες λένε ότι οι γαλαξίες θα συνεχίσουν να απομακρύνονται. Άλλοι υποστηρίζουν ότι θα αντιστραφεί η διαδικασία και το Σύμπαν θα αρχίζει να συρρικνώνεται μέχρι που να φτάσει στην αρχική του μικροσκοπική μορφή. Άλλοι υποστηρίζουν ότι αυτή η διαδικασία δισεκατομμυρίων χρόνων είναι συνεχόμενη, δηλαδή Μεγάλη Έκρηξη – συρρίκνωση – Μεγάλη Έκρηξη – κ.ο.κ.

27 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

28 ΤΡΟΧΙΕΣ

29

30

31

32 ΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΕΛΗΝΗΣ

33

34

35 ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΗΛΙΟΥ - ΠΛΑΝΗΤΩΝ

36 ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΑΠΌ ΤΟΝ ΗΛΙΟ ΣΕ ΚΛΙΜΑΚΑ
ΟΥΡΑΝΙΟ ΣΩΜΑ ΜΕΓΕΘΟΣ ΣΕ ΚΛΙΜΑΚΑ ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΑΠΌ ΤΟΝ ΗΛΙΟ ΣΕ ΚΛΙΜΑΚΑ ΗΛΙΟΣ 1 m ________ ΕΡΜΗΣ 3.4 mm 1040 μέτρα ΑΦΡΟΔΙΤΗ 8.6 mm 1940 μέτρα ΓΗ 9.1 mm 2680 μέτρα ΑΡΗΣ 4.8 mm 4090 μέτρα ΔΙΑΣ 100.2 mm 13960 μέτρα ΚΡΟΝΟΣ 83.6 mm 25600 μέτρα ΟΥΡΑΝΟΣ 33.7 mm 51490 μέτρα ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ 32.6 mm 80720 μέτρα ΠΛΟΥΤΩΝΑΣ 1.6 mm μέτρα

37

38 ΓΑΛΑΞΙΕΣ

39

40

41

42

43

44

45

46

47 ΑΣΤΕΡΙΑ

48

49

50

51

52

53

54 ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΣΤΕΡΙΩΝ

55

56

57 ΚΟΜΗΤΕΣ

58

59

60 ΔΟΡΥΦΟΡΟΙ

61

62 Σελήνη Δορυφόρος της Γης

63 Φόβος Δορυφόρος του Άρη

64 Δείμος Δορυφόρος του Άρη

65 Ιώ Δορυφόρος του Δία

66 Γανυμήδης Δορυφόρος του Δία

67 Καλλιστώ Δορυφόρος του Δία

68 Ευρώπη Δορυφόρος του Δία

69 Μίμας Δορυφόρος του Κρόνου

70 Τηθύς Δορυφόρος του Κρόνου

71 Μιράντα Δορυφόρος του Ουρανού

72 Τρίτων Δορυφόρος του Ποσειδώνα

73 Χάροντας Δορυφόρος του Πλούτωνα

74 ΝΕΦΕΛΩΜΑΤΑ

75

76

77

78

79

80

81

82

83 ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ

84 ΤΕΛΟΣ ή μήπως μόνο η αρχή της περιπλάνησης στα υπέροχα μονοπάτια της αστρονομίας;