Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά

Παρουσίαση με θέμα: "Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά
Ανώτατο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Κόντης Σοφ. Θωμάς Διαχείριση Πληροφοριακών Συστημάτων -Απρίλιος 2009-

2 Η Τεχνολογία των πληροφοριακών συστημάτων
Υπολογιστές & Επεξεργασία-ενότητα 1η Λογισμικό-ενότητα 2η Διαχείριση Δεδομένων-ενότητα 3η Τηλεπικοινωνίες και Δίκτυα-ενότητα 4η Κόντης Σοφ. Θωμάς

3 Πληροφοριακό σύστημα-ενότητα 1η
Είναι το σύστημα ,που έχει σκοπό να επεξεργάζεται εισόδους, να συντηρεί αρχεία, να παράγει πληροφορίες κάθε μορφής. Οι συνιστώσες του είναι: Υλικό (μηχανές, εξοπλισμός, δίκτυα κ.α.) Λογισμικό (εντολές ή προγράμματα) Άνθρωποι (αναλυτές, προγραμματιστές, διευθυντές, χρήστες) Διαδικασίες (κανόνες) Κόντης Σοφ. Θωμάς

4 Πληροφοριακό Σύστημα Επιχείρησης
επεξεργάζεται εισόδους Παράγει πληροφορίες Πληροφοριακό Σύστημα Επιχείρησης Υλικό Λογισμικό Είσοδος (δεδομένα) Έξοδος (πληροφορίες) Άνθρωποι Διαδικασίες Κόντης Σοφ. Θωμάς

5 Υπολογιστικά Συστήματα
Απαραίτητο στοιχείο στα σύγχρονα Πληροφοριακά Συστήματα είναι τα υπολογιστικά συστήματα, ή απλούστερα υπολογιστές, τα οποία διευκολύνουν την ταχύτατη επεξεργασία μεγάλο όγκου δεδομένων. Ένα υπολογιστικό σύστημα λοιπόν αποτελείται από υλικό και λογισμικό. Κόντης Σοφ. Θωμάς

6 Υλικό (hardware) Λογισμικό (software)
Θεωρούνται οι κάθε λογής μονάδες (συσκευές) που διευκολύνουν τις διεργασίες εισαγωγής, επεξεργασίας, αποθήκευσης και εξαγωγής δεδομένων του υπολογιστικού συστήματος. Λογισμικό (software) Είναι το σύνολο των εντολών που βρίσκονται ομαδοποιημένες με κατάλληλη ιεραρχία και λογική σε προγράμματα και κατευθύνουν τις διάφορες συσκευές ενός υπολογιστικού συστήματος στη διεκπεραίωση διεργασιών. Κόντης Σοφ. Θωμάς

7 Οι συσκευές που μας εξυπηρετούν μπορούν να διαχωριστούν σύμφωνα με:
Την εισαγωγή δεδομένων (input) σε ένα υπολογιστικό σύστημα. Την επεξεργασία δεδομένων για υπολογιστικούς ή εποπτικούς σκοπούς (processing). Την αποθήκευση δεδομένων (storage). Την εξαγωγή δεδομένων (output). Κόντης Σοφ. Θωμάς

8 Εισαγωγή δεδομένων Οι συσκευές που σχετίζονται με την εισαγωγή δεδομένων στον υπολογιστή λέγονται μονάδες εισόδου (input devices). Μονάδες εισόδου είναι: Το πληκτρολόγιο Tο ποντίκι Το χειριστήριο (joystick) Η γραφίδα (light pen) Κόντης Σοφ. Θωμάς

9 Η ανάγκη για εξοικονόμηση χρόνου και ανθρώπινης εργασίας επέβαλε την εμφάνιση συσκευών άμεσης εισόδου, οι οποίες απαλλάσσουν τους χρήστες από την πληκτρολόγηση. Τέτοιες θεωρούνται οι σαρωτές εικόνας (scanners), οι σαρωτές οπτικής αναγνώρισης (OCR scanners) αλλά και οι αναγνώστες ραβδωτού κώδικα (bar-code readers). Στις συσκευές εισαγωγής δεδομένων συγκαταλέγονται επίσης οι οθόνες αφής (touch screens), οι έξυπνες κάρτες (smart cards), τα μικρόφωνα, οι αισθητήρες, οι ψηφιακές κάμερες και οι φωτογραφικές μηχανές. Κόντης Σοφ. Θωμάς

10 Κόντης Σοφ. Θωμάς

11 Οι κύριοι παράγοντες που θα πρέπει να λάβει υπόψη μια επιχείρηση για την επιλογή των συσκευών εισαγωγής δεδομένων είναι: Ο τύπος του Πληροφοριακού Συστήματος σε συνδυασμό με τη μέθοδο εισαγωγής δεδομένων. Το κόστος προμήθειας, λειτουργίας και συντήρησης του εξοπλισμού. Η ταχύτητα εκτέλεσης και ο εξυπηρετούμενος όγκος δεδομένων. Τα επίπεδα ανοχής λαθών και βλαβών κατά την εισαγωγή. Κόντης Σοφ. Θωμάς

12 Επεξεργασία δεδομένων
Η επεξεργασία δεδομένων εκτελείται από την κεντρική μονάδα επεξεργασίας (central processing unit) ή απλά επεξεργαστή. Θα μπορούσαμε να τον χαρακτηρίσουμε ως ένα ολοκληρωμένο κύκλωμα, το οποίο χάρη στα εσωτερικά μικροκυκλώματα που διαθέτει μπορεί να εκτελέσει: Μία αριθμητική πράξη, όπως η διαίρεση δύο αριθμών. Μία λογική πράξη, όπως σύγκριση δύο τιμών. Μετακίνηση στοιχείων από μία συσκευή του υπολογιστή σε μία άλλη. Κόντης Σοφ. Θωμάς

13 Κόντης Σοφ. Θωμάς

14 Αποθήκευση δεδομένων Τα βασικά είδη κύριας μνήμης είναι δύο:
Η συσκευή που τροφοδοτεί με δεδομένα τον επεξεργαστή ονομάζεται κύρια μνήμη και αποτελείται από ολοκληρωμένα κυκλώματα πάνω στα οποία αποθηκεύονται δεδομένα που προέρχονται από/ή προορίζονται για τον επεξεργαστή. Τα βασικά είδη κύριας μνήμης είναι δύο: α) η μνήμη τυχαίας προσπέλασης(Random Access Memory-RAM). β) η μνήμη ανάγνωσης(Read-Only Memory-ROM). Κόντης Σοφ. Θωμάς

15 Οι Η/Υ διαθέτουν και δευτερεύουσες ή βοηθητικές μνήμες.
Η μνήμη τυχαίας προσπέλασης(Random Access Memory-RAM). Πρόκειται για μνήμη που τροφοδοτεί με στοιχεία τον επεξεργαστή για την εκτέλεση οποιασδήποτε εργασίας. Η μνήμη ανάγνωσης(Read-Only Memory-ROM). Στη μνήμη αυτή είναι μόνιμα αποθηκευμένα στοιχεία και εντολές του συστήματος διαχείρισης εισόδου-εξόδου δεδομένων (Basic Input/Output System-BIOS).H ορθότητά τους θεωρείται κρίσιμη για την ομαλή λειτουργία ενός υπολογιστή. Μεγαλύτερη κύρια μνήμη σημαίνει ταχύτερη επεξεργασία για πιο μεγάλο όγκο δεδομένων. Οι Η/Υ διαθέτουν και δευτερεύουσες ή βοηθητικές μνήμες. Σε αυτές μπορούν να αποθηκευθούν μόνιμα τα δεδομένα. Συνηθισμένες μορφές τέτοιας μνήμης είναι οι διάφοροι τύποι μαγνητικών ή οπτικών δίσκων όπως σκληροί δίσκοι, δισκέτες, οπτικοί δίσκοι (CD-ROMs) αλλά και μαγνητικές ταινίες. Κόντης Σοφ. Θωμάς

16 Κόντης Σοφ. Θωμάς

17 Χωρητικότητα συνήθων μέσων αποθήκευσης
Δισκέτα 3,5’’ 1,44ΜΒ και 2,88 ΜΒ CD-ROM: 650MB (74’), 700MB(80’), 800MB(90’) DVD-ROM: 4,7-17GB ZIP-DISK: 100MB,250MB Σκληροί Δίσκοι: 30-80GB Tapes: GB Κόντης Σοφ. Θωμάς

18 Εξαγωγή δεδομένων Οι υπολογιστές διαθέτουν συσκευές για την εξαγωγή δεδομένων προς το περιβάλλον των χρηστών τους, τις μονάδες εξόδου (output devices). Η βασικότερη τέτοια συσκευή είναι οθόνη(monitor). Με βάση την τεχνολογία κατασκευής διακρίνονται: Οθόνες καθοδικής λυχνίας(VCR) Οθόνες υγρών κρυστάλλων(LCD) Οθόνες πλάσματος(PS) Επίπεδες οθόνες(TFT) Κόντης Σοφ. Θωμάς

19 Κρουστικούς εκτυπωτές Εκτυπωτές ακίδων (dot matrix)
Άλλη συσκευή εξόδου είναι ο εκτυπωτής (printer). Διαφέρει από την οθόνη στο ότι τα εξαγόμενα στοιχεία εκτυπώνονται σε χαρτί και άρα είναι διαθέσιμα οποιαδήποτε στιγμή άσχετα αν παραμείνουν αποθηκευμένα στον υπολογιστή. Οι κατηγορίες των εκτυπωτών είναι: Κρουστικούς εκτυπωτές Εκτυπωτές ακίδων (dot matrix) Εκτυπωτές ψεκασμού μελάνης ( inkjet) και Εκτυπωτές Laser. Άλλες συσκευές εξόδου, για πιο εξειδικευμένες ανάγκες, είναι σχεδιογράφοι(plotters), oι μηχανές εγγραφής μικροφίλμ, τα συστήματα προβολής οθόνης Η/Υ (video walls), οι μονάδες επεξεργασίας ήχου, γραφικών, βίντεο κλπ. Κόντης Σοφ. Θωμάς

20 Κόντης Σοφ. Θωμάς

21 Μία επιχείρηση, προτού επιλέξει το υλικό για εξαγωγή δεδομένων, θα πρέπει να μελετήσει προσεκτικά:
Τον τύπο του Πληροφοριακού Συστήματος. Το κόστος προμήθειας, λειτουργίας και συντήρησης του εξοπλισμού. Την ταχύτητα εκτέλεσης και τον όγκο τον εξαγόμενων στοιχείων. Την ποιότητα εξαγωγής (συνήθως της εκτύπωσης) Τους τρόπους αποθήκευσης των εξαγόμενων στοιχείων Τις χωροταξικές και εργονομικές συνθήκες Κόντης Σοφ. Θωμάς

22 Τύποι υπολογιστών: Προσωπικούς(Personal Computers). Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται όλοι οι τύποι επιτραπέζιων, φορητών, σταθμών εργασίας και εξυπηρετητών τοπικών δικτύων. Μεσαίου μεγέθους (Mini Computers), οι οποίοι κυρίως εξυπηρετούν μικρά τοπικά δίκτυα. Μεγάλους(Mainframes), oι οποίοι καλύπτουν τις ανάγκες μεγάλων δικτύων σε πολυεθνικές εταιρίες, δημόσιους οργανισμούς, πανεπιστήμια κ.α. Υπερυπολιστές (Super Computers), πρόκειται για υπολογιστές με τεράστια υπολογιστική ικανότητα οι οποίοι σταδιακά αντικαθιστούν τους μεγάλους. Κόντης Σοφ. Θωμάς

23 Λογισμικό-ενότητα 2η Τα σύγχρονα πληροφοριακά συστήματα στηρίζουν μέρος της λειτουργίας τους στη χρήση υπολογιστών. Απαραίτητη προϋπόθεση για να λειτουργήσει ένας υπολογιστής και να επεξεργαστεί δεδομένα είναι η ύπαρξη λογισμικού, δηλαδή των κατάλληλων προγραμμάτων. Κόντης Σοφ. Θωμάς

24 Με βάση το σκοπό που εξυπηρετούν τα διάφορα προγράμματα διακρίνονται:
Λογισμικό Εφαρμογών (aplication software), το οποίο περιλαμβάνει προγράμματα, εφαρμογές και εργαλεία που είναι απαραίτητα για την εξυπηρέτηση ιδιαίτερων αναγκών επεξεργασίας δεδομένων, όπως η τιμολόγηση, επεξεργασία κειμένου, έλεγχος αποθεμάτων, διαχείριση βάσης δεδομένων κ.α. Λογισμικό Συστήματος (system software), το οποίο αποτελείται από προγράμματα υποστήριξης που επιτρέπουν στο λογισμικό εφαρμογών να χρησιμοποιεί τις διάφορες συσκευές ενός υπολογιστή. Κόντης Σοφ. Θωμάς

25 Λογισμικό εφαρμογών Οι εφαρμογές λογισμικού εκτελούν συγκεκριμένες εργασίες επεξεργασίας στοιχείων προς εξυπηρέτηση των χρηστών τους, σε αντίθεση με το λογισμικό συστήματος, που υποστηρίζει την λειτουργία ενός υπολογιστή. Όταν μια εφαρμογή αναπτύσσεται ειδικά για μια επιχείρηση ή οργανισμό έχει συνήθως υψηλό κόστος, αλλά καλύπτει τις ιδιαίτερες πληροφοριακές ανάγκες της συγκεκριμένης επιχείρησης. Από την άλλη, ένα έτοιμο πακέτο λογισμικού έχει χαμηλό κόστος, αφού στην ουσία το κόστος ανάπτυξης διαμοιράζεται σε πολλούς πελάτες, αλλά καλύπτει τις κοινές ανάγκες μιας κατηγορίας χρηστών, π.χ. λογιστήρια, συνεργασία κ.α. Κόντης Σοφ. Θωμάς

26 Ένας τρόπος για να κατηγοριοποιήσουμε τις εφαρμογές λογισμικού είναι η χρησιμότητά τους. Μπορούμε λοιπόν να διακρίνουμε το λογισμικό σε γενικού ενδιαφέροντος και ειδικού ενδιαφέροντος. Στην πρώτη κατηγορία (γενικού ενδιαφέροντος) ανήκουν τα προγράμματα που θεωρούνται πλέον βασικά για κάθε επιχείρηση, ανεξαρτήτως μεγέθους και ασχολιών, δηλαδή οι επεξεργαστές κειμένου, τα λογιστικά φύλλα, τα συστήματα διαχείρισης βάσεων δεδομένων κ.α. Κόντης Σοφ. Θωμάς

27 Επεξεργασίας συναλλαγών Ανάλυσης και λήψης αποφάσεων
Εδικού ενδιαφέροντος μπορούν να χαρακτηρισθούν τα προγράμματα που εξυπηρετούν διεργασίες: Επεξεργασίας συναλλαγών Ανάλυσης και λήψης αποφάσεων Σχεδιασμού και διαχείρισης έργων Ανάκτησης και ενημέρωσης στοιχείων Αναφορών Συγγραφής Παρουσίασης Επικοινωνίας Εκπαίδευσης Κόντης Σοφ. Θωμάς

28 Λογισμικό Συστήματος Ο συνδετικός κρίκος μεταξύ του υλικού ενός πληροφοριακού συστήματος και των διαφόρων εφαρμογών είναι το λογισμικό συστήματος αυτό αφενός ελέγχει το υλικό, αφετέρου υποστηρίζει το λογισμικό εφαρμογών. Τα λειτουργικά συστήματα, οι μεταφραστές και τα βοηθητικά προγράμματα είναι από τα πιο δημοφιλή συστατικά μέρη των διαφόρων συστημάτων λογισμικού. Κόντης Σοφ. Θωμάς

29 Α) Λειτουργικά συστήματα
Το λειτουργικό σύστημα (operation system) είναι μια ομάδα προγραμμάτων που ουσιαστικά ελέγχει τη λειτουργία των διαφόρων συσκευών ενός υπολογιστικού συστήματος. Η κύρια λειτουργία ενός ΛΣ είναι η διαχείριση και ο έλεγχος των πόρων ενός πληροφοριακού συστήματος που βασίζεται σε υπολογιστές. Κόντης Σοφ. Θωμάς

30 Ελέγχου συσκευών εισόδου-εξόδου Επιμελητείας βιβλιοθηκών
Αν και υπάρχουν διάφοροι τύποι λειτουργικών συστημάτων, θα λέγαμε ότι αυτά συνήθως αποτελούνται από τα εξής βασικά προγράμματα Γενικής εποπτείας Μετάφρασης εντολών Ελέγχου συσκευών εισόδου-εξόδου Επιμελητείας βιβλιοθηκών Από πλευράς χρήστη, τα ΛΣ διακρίνονται σε αυτά που εξυπηρετούν τις ανάγκες λειτουργίας ενός μικροϋπολογιστή (windows 2000, windows 98, windows vista,linux, windows NT κ.α.) ή ενός μεγάλου υπολογιστικού συστήματος (διαθέτουν και προγράμματα συντονισμού των διεργασιών πολλών χρηστών. Δημοφιλή συστήματα σε αυτή την κατηγορία είναι το MVS, το OS 400, το VAX/VMS και το UNIX). Κόντης Σοφ. Θωμάς

31 Β) Μεταφραστές γλωσσών προγραμματισμού
Οι συσκευές ενός υπολογιστικού συστήματος αντιλαμβάνονται τα πάντα (δεδομένα ή εντολές) σε δυαδική μορφή. Έτσι οι εντολές γράφονται σε μορφή που αντιλαμβάνονται οι συσκευές, δηλαδή είτε σε γλώσσα μηχανής (machine language) είτε σε συμβολική γλώσσα (assembly language). Όμως όσο ευκολονόητες είναι για τα μηχανήματα άλλο τόσο δύσχρηστες είναι για τους ανθρώπους, όταν θέλουν να δώσουν κάποια εντολή στον Η/Υ. Οι χρήστες λοιπόν χρησιμοποιούν συνήθως κάποιες γλώσσες που προσομοιάζουν τη φυσική γλωσσά τους και περιέχουν λέξεις-εντολές κατανοητές σ’ αυτούς. Αυτές είναι οι γλώσσες προγραμματισμού (programming language) όπως π.χ. COBOL, PASCAL, C, VISUAL BASIC, JAVA, PROLOG και άλλες. Για τη μετατροπή των εντολών από τη γλώσσα του χρήστη σε αυτή που αντιλαμβάνεται ο υπολογιστής, υπάρχουν ειδικά προγράμματα τα οποία αναλαμβάνουν το ρόλο του μεταφραστή(translator). Τέτοια είναι οι διερμηνευτές(interpreters), οι μεταγλωττιστές(compilers) και οι συμβολομεταφραστές(assemblers). Κόντης Σοφ. Θωμάς

32 Γ) Βοηθητικά Προγράμματα (utilities)
Χαρακτηρίζονται αυτά που διευκολύνουν τις διάφορες εργασίες υποστήριξης της λειτουργίας ενός υπολογιστικού συστήματος. Είδη προγραμμάτων που θεωρούνται και βοηθητικά είναι: Προγράμματα δημιουργίας εφεδρικών αντιγραφών Προγράμματα συμπίεσης αρχείων Προγράμματα- οδηγοί συσκευών Διαγνωστικά προγράμματα Ταξινομητές αρχείων Προωθητές Προγράμματα ανάκτησης αρχείων Προγράμματα επιδιορθώσεις αρχείων Προγράμματα εντοπισμού ιών και προστασίας από ιούς Προγράμματα εποπτείας απόδοσης συσκευών Προγράμματα προφύλαξης οθόνης Επεξεργαστές κειμένου αρχείων Κόντης Σοφ. Θωμάς

33 Λειτουργικά συστήματα και περιβάλλοντα
Λογισμικό (software) Λογισμικό εφαρμογών Λογισμικό Συστήματος Προγράμματα εφαρμογών Λειτουργικά συστήματα και περιβάλλοντα Τυποποιημένες εφαρμογές π.χ. πακέτα αυτοματισμού γραφείου, πακέτα εμπορικής διαχείρισης, πακέτα γραφικών & ηλεκτρονικής τυπογραφίας Γλώσσες προγραμματισμού Μεταγλωττιστές, διερμηνευτές, συμβολομεταφραστές Άλλα βοηθητικά προγράμματα Κόντης Σοφ. Θωμάς

34 Διαχείριση δεδομένων-ενότητα 3η
Τα σύγχρονα Πληροφοριακά Συστήματα υλοποιούνται με τη χρήση διαφόρων εργαλείων (τεχνολογικών μέσων). Από πλευράς οργάνωσης και διαχείρισης των δεδομένων, η σύγχρονη τάση είναι να χρησιμοποιούνται περιβάλλοντα βάσεων δεδομένων. Κόντης Σοφ. Θωμάς

35 Τα βασικά προβλήματα της συγκεκριμένης μεθόδου.
Στις πρώτες εφαρμογές που δημιουργήθηκαν, με την είσοδο των υπολογιστών στις επιχειρήσεις, κάθε τμήμα κάλυπτε τις πληροφοριακές ανάγκες του με δική του εφαρμογή και αρχεία. Αυτή η μέθοδος οργάνωσης δεδομένων ονομάζεται αρχείο-κεντρική. Τα βασικά προβλήματα της συγκεκριμένης μεθόδου. η ύπαρξη συχνά επαναλαμβανομένων και άρα πλεοναζόντων δεδομένων Η ασυμβατότητα των δεδομένων (πρόβλημα συνοχής) Η τμηματική ανάπτυξη εφαρμογών Η αναγκαστική προσαρμογή των προγραμμάτων σε κάθε μεταβολή της περιγραφής του αρχείου. Κόντης Σοφ. Θωμάς

36 Προκειμένου να ξεπεραστούν οι δυσλειτουργίες της προηγούμενης μεθόδου, αναπτύχθηκε μία άλλη που χρησιμοποιεί συγκεκριμένη δομή και οργάνωση. Η μέθοδος αυτή ονομάζεται διαχείριση βάσεων δεδομένων (database management) και διασφαλίζει: Απαλοιφή πλεοναζόντων δεδομένων Συνοχή δεδομένων Ανεξαρτησία δεδομένων και προγραμμάτων Λογική παρουσίαση των δεδομένων στο χρήστη Επιβολή προτύπων Συγκεντρωτικό έλεγχο ασφάλειας δεδομένων Υψηλό επίπεδο κοινής χρήσης δεδομένων Κόντης Σοφ. Θωμάς

37 Ένα ΣΔΒΔ λογικά διαχωρίζεται σε 3 επίπεδα ή σχήματα(schemas)
Σύστημα διαχείρισης Βάσης Δεδομένων (ΣΔΒΔ) Σε ένα Σύστημα Διαχείρισης Βάσης Δεδομένων (Database Management System-DBMS) δεν υπάρχει αλληλεξάρτηση δεδομένων και προγραμμάτων, απεναντίας ισχύει η ανεξαρτησία δεδομένων. Το ΣΔΒΔ διαμεσολαβεί μεταξύ των εφαρμογών και των αποθηκευμένων δεδομένων και με κατάλληλους μηχανισμούς διαμοιράζει τα δεδομένα σε αυτές. Ένα ΣΔΒΔ λογικά διαχωρίζεται σε 3 επίπεδα ή σχήματα(schemas) Το εξωτερικό(external), Το ιδεατό(conceptual) και Το εσωτερικό(internal). Βασική αρχή ενός ΣΔΒΔ είναι ότι, αν μεταβληθεί κάτι σε κάποιο από τα τρία επίπεδα δεν επηρεάζει την ομαλή λειτουργία των υπολοίπων. Κόντης Σοφ. Θωμάς

38 Απεικόνιση της οργάνωσης των στοιχείων με χρήση ΣΔΒΔ.
Απεικόνιση της οργάνωσης των στοιχείων με χρήση ΣΔΒΔ. Πρόγραμμα μισθοδοσίας Στοιχεία υπαλλήλου Πρόγραμμα Διοικητικής Μέριμνας Στοιχεία υπαλλήλων, Διοικητικής μέριμνας, έργων Βάση δεδομένων Απαιτεί στοιχεία υπαλλήλου Σύστημα Διαχείρισης Βάσης Δεδομένων Πρόγραμμα Παρακολούθησης Έργων Ενημέρωση Επωνυμίας & Διεύθυνσης υπαλλήλου Πρόγραμμα Κοστολόγησης Κόντης Σοφ. Θωμάς

39 Εργαλεία λογισμικού ΣΔΒΔ
Γλώσσα ερωτημάτων (query language) Λεξικό δεδομένων (data dictionary) Γεννήτριες αναφορών (report generators) Μηχανισμοί δημιουργίας εφεδρικών αντιγράφων (backup) και ανάκτησης δεδομένων (restore) Μηχανισμοί ελέγχου ταυτόχρονης προσπέλασης Μηχανισμοί κοστολόγησης χρήσης κ.λπ. Κόντης Σοφ. Θωμάς

40 Αναπαράσταση σχέσεων μεταξύ δεδομένων (Προτυποποίηση)
Μία βάση δεδομένων αποτελεί ένα μέρος κάποιου μηχανογραφημένου Πληροφοριακού Συστήματος που δημιουργείται για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων πληροφοριακών αναγκών. Για να αντιληφθεί κανείς ποιες πληροφορίες αναπαριστούν τα διάφορα δεδομένα, χρειάζεται ένα σχήμα (schema), δηλαδή κάποιο χάρτη που καθορίζει το πώς ερμηνεύονται τα δεδομένα. Τα σχήματα αυτά ορίζονται με τη χρήση κάποιου προτύπου αναπαράστασης δεδομένων, με το οποίο αναπαριστάνεται κάποιο κομμάτι του πραγματικού κόσμου, για το οποίο η ΒΔ διαχειρίζεται πληροφορίες, π.χ. πελατολόγιο κλπ. Τα πρότυπα αυτά άρα και τα αντίστοιχα ΣΔΒΔ που τα χρησιμοποιούν, κατατάσσονται γενικά σε: Σχεσιακά Ιεραρχικά Δικτυωτά Κόντης Σοφ. Θωμάς

41 Κυρίαρχο στοιχείο περιγραφής ενός συνόλου δεδομένων στα διάφορα πρότυπα είναι η οντότητα (entity). Υπάρχουν φυσικές οντότητες, όπως αυτοκίνητο, οικία, δρόμος και νοητές, όπως πολίτης, δημότης, που περιγράφονται αντίστοιχα με βάση τα χαρακτηριστικά ή αλλιώς ιδιότητες τους (attributes) Κόντης Σοφ. Θωμάς

42 Τηλεπικοινωνίες και δίκτυα-ενότητα 4η
Η εξάπλωση των επιχειρήσεων, σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη μας, σημαίνει και ταυτόχρονη εξάπλωση των Πληροφοριακών Συστημάτων τους. Η λειτουργία των σύγχρονων ΠΣ βασίζεται εν μέρει και στην τεχνολογία των Τηλεπικοινωνιών, που επιτρέπει την μεταφορά δεδομένων σε οποιοδήποτε σημείο της γης. Κόντης Σοφ. Θωμάς

43 Με τον όρο τηλεπικοινωνία (telecommunycation) αναφερόμαστε σε οποιοδήποτε σύστημα στο οποίο τα δεδομένα ή οι πληροφορίες μεταφέρονται με κάποιο μέσο μετάδοσης, δηλαδή τηλεφωνική γραμμή, δορυφόρο ή μικροκύματα. Οι τηλεπικοινωνίες μπορούν να ωφελήσουν μία επιχείρηση μειώνοντας τους χρόνους ροής δεδομένων, ξεπερνώντας τα γεωγραφικά όρια και αλλάζοντας τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις επικοινωνούν μεταξύ τους. Κόντης Σοφ. Θωμάς

44 Συστατικά μέρη ενός συστήματος τηλεπεξεργασίας
Τερματικά, μονάδες εισόδου/εξόδου που αποτελούν τα μέσα διεπαφής του συστήματος με τους χρήστες. Διαμεσολαβούσες μονάδες επικοινωνίας δεδομένων, που επιτρέπουν τη μετάδοση δεδομένων από τα τερματικά στους υπολογιστές και αντίστροφα. Π.χ. διαποδιαμορφωτές (modems), oι ελεγκτές επικοινωνίας κ.α. Δίαυλοι επικοινωνίας, όπως τηλεφωνικές γραμμές, οπτικές ίνες, ομοαξονικά καλώδια, συστήματα μικροκυμάτων και δορυφόροι. Υπολογιστές όλων των τύπων και μεγεθών. Λογισμικό επικοινωνιών, δηλαδή προγράμματα που ελέγχουν τις διεργασίες εισόδου/εξόδου και μετάδοσης δεδομένων. Κόντης Σοφ. Θωμάς

45 Δίκτυα επικοινωνίας δεδομένων
Ένα δίκτυο επικοινωνίας δεδομένων δίνει τη δυνατότητα διασύνδεσης τερματικών και υπολογιστών που συχνά είναι εγκατεστημένοι σε διαφορετικά γεωγραφικά σημεία. Η επικοινωνία αυτή επιτυγχάνεται με την ανταλλαγή δεδομένων, προγραμμάτων, αρχείων και βάσεων δεδομένων και με την κατανομή του υπολογιστικού έργου στις μονάδες αυτές. Έτσι έχουμε υπολογιστικούς κόμβους, όπου εκτελείται επεξεργασία δεδομένων και επικοινωνιακούς διαύλους για την διασύνδεση των κόμβων αυτών. Κόντης Σοφ. Θωμάς

46 Τα δίκτυα μπορούν να ταξινομηθούν ως προς τα ακόλουθα χαρακτηριστικά.
Τοπολογία Ιεραρχία ελέγχου και ροής δεδομένων Περιοχή κάλυψης Κυριότητα και χρήση Κόντης Σοφ. Θωμάς

47 Ανάλογα με το σχήμα σύνδεσης, διακρίνουμε τις ακόλουθες τοπολογίες:
Αστέρας(star), όλα τα τερματικά ή υπολογιστές συνδέονται απευθείας και με ξεχωριστή γραμμή με τον κεντρικό υπολογιστή. Δέντρο (Tree), σε κάθε γραμμή συνδέονται πολλά τερματικά ή υπολογιστές. Δακτύλιος (Ring), όλα τα συστατικά μέρη ενός δικτύου συνδέονται σε δακτύλιο. Μεικτή (Μixed),όταν υπάρχει συνδυασμός των προηγούμενων τοπολογιών. Κόντης Σοφ. Θωμάς

48 Κόντης Σοφ. Θωμάς

49 Η ευρύτητα της περιοχής στην οποία αναπτύσσεται ένα δίκτυο μπορεί να το κατατάξει ανάλογα σε κάποιο από τα παρακάτω είδη: Δίκτυα ευρείας περιοχής (Wide Area Network). Οι υπολογιστές και οι σταθμοί εργασίας βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση μεταξύ τους. Δίκτυα τοπικής περιοχής (Local Area Network). Τα αποκαλούμενα και τοπικά δίκτυα αναπτύσσονται σε ένα κτίριο ή συγκρότημα κτιρίων. Μικτά δίκτυα. Στην περίπτωση αυτή έχουμε συνδυασμό των δύο παραπάνω μορφών δικτύωσης. Κόντης Σοφ. Θωμάς

50 Από πλευράς κυριότητας, τα δίκτυα μπορούν να διακριθούν σε:
Ιδιωτικά, όπου ο εξοπλισμός και το λογισμικό του δικτύου ανήκουν στην επιχείρηση-ιδιοκτήτη, ανεξάρτητα από το ποιος παρέχει τις γραμμές σύνδεσης. Δημόσια, τα οποία αποτελούνται από επικοινωνιακούς κόμβους και γραμμές. Μέσω τοπικών γραμμών, οι υπολογιστές και οι σταθμοί εργασίας συνδέονται με τους κόμβους του δικτύου και ανάλογα με το είδος της χρήσης και τον αριθμό συνδέσεων χρεώνεται ο χρήστης. Κόντης Σοφ. Θωμάς

51 Συστήματα ηλεκτρονικής ανταλλαγής δεδομένων
Τα τελευταία χρόνια, πολλές επιχειρήσεις συνδέουν τους υπολογιστές τους με τους αντίστοιχους των πελατών και των προμηθευτών τους, για να μπορούν να ανταλλάσσουν δεδομένα. Η χρήση συστημάτων ηλεκτρονικής ανταλλαγής δεδομένων (Electronic Data Interchage-EDI) εξοικονομεί χρήματα και χρόνο, καθώς τα έγγραφα συναλλαγών (όπως δελτία παραγγελιών και τιμολόγια) μεταβιβάζονται στιγμιαία χωρίς εκτυπώσεις και ταχυδρομικά τέλη. Κόντης Σοφ. Θωμάς

52 Μέσα επικοινωνίας Οι διάφορες μονάδες ενός συστήματος τηλεπεξεργασίας συνδέονται ή επικοινωνούν με χρήση μέσων τηλεπικοινωνίας, όπως οι δίαυλοι επικοινωνίας και οι διαμεσολαβούσες μονάδες επικοινωνίας δεδομένων. Οι δίαυλοι επικοινωνίας διακρίνονται σε δύο βασικέ κατηγορίες: 1. Ενσύρματος Τηλεφωνικά καλώδια Ομοαξονικά καλώδια Οπτικές ίνες 2. Ασύρματος Μικροκύματα Δορυφορική μετάδοση Κυψελοειδής ραδιομετάδοση Ασύρματα τοπικά δίκτυα(LAN) Υπέρυθρος μετάδοση Κόντης Σοφ. Θωμάς

53 Τα σήματα που διέρχονται μέσω των ενσύρματων ή των ασύρματων δίαυλων επικοινωνίας διαχωρίζονται σε:
Αναλογικά, όπου τα δεδομένα μεταφέρονται σε μορφή συνεχόμενων κυμάτων συνήθως μέσω κοινών τηλεφωνικών γραμμών. Ψηφιακά, όπου τα δεδομένα μεταβιβάζονται ως φορτισμένα ή μη (on/off) ηλεκτρικά σήματα. Κόντης Σοφ. Θωμάς

54 Τρόποι μετάδοσης δεδομένων
Σειριακή μετάδοση Παράλληλη μετάδοση Όταν μιλάμε για σειριακή μετάδοση, εννοούμε ότι οι τιμές 1 και 0 του κάθε byte στέλνονται η μία μετά την άλλη μέσα από την ίδια διαδρομή. Στην παράλληλη μετάδοση μεταβιβάζονται ξεχωριστά μέσω διαφορετικών διαδρομών και φθάνουν ταυτόχρονα στον αποδέκτη. Κόντης Σοφ. Θωμάς

55 Κόντης Σοφ. Θωμάς