Ο ρόλος των δασών στον κύκλο του άνθρακα Διεθνείς πολιτικές και η ελληνική απογραφή αερίων του θερμοκηπίου Μπάμπης Πέτσικος ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ.

Παρουσίαση με θέμα: "Ο ρόλος των δασών στον κύκλο του άνθρακα Διεθνείς πολιτικές και η ελληνική απογραφή αερίων του θερμοκηπίου Μπάμπης Πέτσικος ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ο ρόλος των δασών στον κύκλο του άνθρακα Διεθνείς πολιτικές και η ελληνική απογραφή αερίων του θερμοκηπίου Μπάμπης Πέτσικος ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΑΣΗ Αθήνα 18 Μαρτίου 2010

2 ΔΑΣΗ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ MitigationAdaptation Ο παγκοσμιος κύκλος του C Οικοσυστήματα - ορισμοί Υποχρεώσεις αναφοράς Απογραφή 2005 Απογραφή 2010

3 Fate of Anthropogenic CO 2 Emissions (2000-2007) •Canadell et al. 2007, PNAS (updated) 1.5 Pg C y -1 + 7.5 Pg C y -1 Atmosphere 46% 4.2 Pg y -1 Land 29% 2.6 Pg y -1 Oceans 26% 2.3 Pg y -1

4 deforestation tropics extra-tropics 1.5 2000-2007 CO 2 flux (Pg C y -1 ) Sink Source Time (y) Human Perturbation of the Global Carbon Budget •Global Carbon Project (2008)

5 deforestation fossil fuel emissions 7.5 1.5 2000-2007 CO 2 flux (Pg C y -1 ) Sink Source Time (y) Human Perturbation of the Global Carbon Budget •Global Carbon Project (2008)

6 fossil fuel emissions deforestation 7.5 1.5 2000-2007 CO 2 flux (Pg C y -1 ) Sink Source Time (y) Human Perturbation of the Global Carbon Budget •Global Carbon Project (2008)

7 fossil fuel emissions deforestation 7.5 1.5 4.2 2000-2007 CO 2 flux (Pg C y -1 ) Sink Source Time (y) atmospheric CO 2 Human Perturbation of the Global Carbon Budget •Global Carbon Project (2008)

8 atmospheric CO 2 fossil fuel emissions deforestation ocean 7.5 1.5 4.2 2.3 CO 2 flux (Pg C y -1 ) Sink Source Time (y) 2000-2007 Human Perturbation of the Global Carbon Budget •Global Carbon Project (2008)

9 atmospheric CO 2 ocean land fossil fuel emissions deforestation 7.5 1.5 4.2 2.3 2.6 2000-2007 CO 2 flux (Pg C y -1 ) Sink Source Time (y) Human Perturbation of the Global Carbon Budget •Global Carbon Project (2008)

10 Emissions = Εκπομπές Removals = Απορροφήσεις Sequestration = Δέσμευση και αποθήκευση Pool = Αποθήκη Stock = Απόθεμα Sink = Χοάνη Source = Πηγή

11 Υποχρεώσεις αναφοράς αερίων του θερμοκηπίου στο πλαίσιο της Σύμβασης - Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή •Άρθρο 4 της Σύμβασης – Πλαίσιο: οι χώρες του Παραρτήματος Ι έχουν την υποχρέωση υποβολής εθνικών εκθέσεων απογραφών των εκπομπών και απορροφήσεων των αερίων του θερμοκηπίου. •Απόφαση 9/CP.2 (Geneva, 1996): ετήσια υποβολή των εθνικών εκθέσεων απογραφών των εκπομπών και απορροφήσεων των αερίων του θερμοκηπίου. •Απόφαση 2/CP.3 (Kyoto, 1997): σύμφωνα με τις Αναθεωρημένες (1996) Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη σύνταξη των εθνικών απογραφών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου του IPCC. •Απόφαση 13/CP.9 (Milan, 2003): υιοθέτηση του Οδηγού Βέλτιστων Πρακτικών για τις Χρήσεις Γης, Αλλαγές Χρήσεων Γης και Δασοπονία (Good Practice Guidance for Land Use, Land Use Change and Forestry, 2003) στις εθνικές απογραφές εκπομπών/απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου στο πλαίσιο της Σύμβασης από το 2005 και μετά. •Απόφαση 13/CP.9 (Milan, 2003) : υιοθετήθηκαν οι νέοι Κοινοί Πίνακες Αναφοράς για τον τομέα αυτό, οι οποίοι χρησιμοποιούνται δοκιμαστικά στην απογραφή του 2005. •Απόφαση 14/CP.11 (Montreal, 2005): υιοθετήθηκαν οι νέοι τροποποιημένοι Κοινοί Πίνακες Αναφοράς για τον τομέα αυτό, οι οποίοι χρησιμοποιούνται στην απογραφή του 2007 και μετά.

12 Απογραφή LUCF -2004 Land use change and forestry According to the Revised 1996 IPCC Guidelines for National GHG Inventories the estimates presented here are only indicative of the level of the possible emissions/removals from the sector... A.Changes in Forest and Other Woody Biomass Stocks B.Forest and Grassland Conversion C.Abandonment of Managed Lands D.CO2 Emissions and Removals from Soil • Forestry, on-going management, land-use practices • Land use change

13 From Forest Inventory Data to GHG Inventory Net Annual Increment (NAI) estimated by NFIs Carbon Balance requested in GHG Inventories NBP = Net Annual Increment – Emissions from Fellings – Emissions from Wildfires 1 st NFIΕτήσιος Απολογισμός Δραστηριοτήτων Δασ. Υπηρεσιών Methodology relies on the carbon flux approach

14 IPCC source / sink categories A. Forest Land B. Cropland C. Grassland D. Wetlands E. Settlements F. Other Land 1. Forest Land remaining Forest Land ….. ….. ……. …… ….. 2. Land converted to Forest Land ….. ….. ……. …… ….. 2.1 Cropland converted to Forest Land ….. …… …… …… ….. 2.2 Grassland converted to Forest Land …… …… …… …… …… 2.3 Wetlands converted to Forest Land …… …… ……. …… …… 2.4 Settlements converted to Forest Land …… …… …… …… …… 2.5 Other Land converted to Forest Land …… …… …… …… ……. Για κάθε κατηγορία/ υποκατηγορία αναφέρονται: οι αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα σε πέντε αποθήκες άνθρακα (carbon pools) •Aboveground Biomass •Belowground Biomass •Dead Wood •Litter •Soil Organic Matter και οι εκπομπές των άλλων αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου •CH4 •N2O •NOx •CO According to the 2003 GPG LULUCF Απογραφή LULUCF 2005-2009 Land use, land use change and forestry

15 LULUCFRepresentation of land areas Για την ταξινόμηση των εδαφών ανά χρήση γης χρησιμοποιήθηκε ένας συνδυασμός των προσεγγίσεων 1 και 2 που περιγράφονται στον ΟΒΠ ΧΓΑΧΓΔ. Στοιχεία για τη δημιουργία της απαραίτητης για την απογραφή βάσης δεδομένων χρήσεων γης αντλήθηκαν από υπάρχουσες βάσεις δεδομένων: •την "Πρώτη Εθνική Απογραφή Δασών" (στο εξής 1η ΕΑΔ) της γενικής Γραμματείας Δασών και Φυσικού Περιβάλλοντος (ΓΓΔΦΠ, 1992, 1994) του Υπουργείου Γεωργίας •τη "Γεωργική Στατιστική της Ελλάδας" της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ, Ετήσια έντυπη Έκδοση) •τον ‘Ετήσιο Απολογισμό Δραστηριοτήτων Δασικών Υπηρεσιών’ του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Ετήσια έντυπη Έκδοση) •την "Κατανομή της Εκτάσεως της Χώρας κατά Βασικές Κατηγορίες Χρήσεως" της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΣΥΕ, ανά δεκαετία) Προηγούμενο Απογρα- έτος φόμενο έτος Δασικές εκτάσεις Γεωργικές εκτάσεις ΧορτολίβαδαΥγρότοποιΟικισμοίΆλλη Γη Δασικές εκτάσειςX 1)X 1) XNE 2) NO 3) NO Γεωργικές εκτάσειςNOX ΧορτολίβαδαΝΕXXNO ΥγρότοποιΝΕ X ΟικισμοίΝΕ ΝΟXΝΕ Άλλη ΓηΝΕNOΝΕNO X 1)X: Εκτάσεις αναφέρονται 2)ΝΕ: Δεν υπολογίζεται (Not Estimated) 3)ΝΟ: Δεν υφίσταται η συγκεκριμένη δραστηριότητα (Not Occurring)

16 LULUCFSummary Net GHG emissions / removals (in kt CO2 eq) from the Land Use, Land Use Change and Forestry sector by category (bars) and total (line) for the period 1990 – 2004 • The magnitude of the LULUCF sink increased by 69% from 1990 to 2004 • Fluctuations in GHG removals are mainly attributed to fluctuation in areas of Forest Land burnt by wildfires each year • Grassland category appears as a small source of CH 4 and N 2 O due to emissions during wildfires

17 A. Forest Land Emissions / removals of GHG (in CO 2 eq) from different activities (lines) and net removals from the Forest Land category (bars) IPCC Source / Sink Categories CO 2 CH 4 N2ON2O A. Forest Land Method Emission factor Method Emission factor Method Emission factor A1. Forest Land remaining Forest Land D, CS, T2, T1CS, D T1D D Living Biomass D, T2, CSCS, D T1D D Dead Organic Matter T1, T2CS, D T1D D Soils T1

18 A1. Forest Land remaining Forest Land Methodology relies on the carbon flux approach Change in carbon stocks in living biomass ∆C FF LB = ∆C FF G – ∆C FF L ∆C FF G = [ ∑ i ( A i • G TOTAL i ) • CF ] + ∆C FF GR ∆C FF = ετήσια αλλαγή στα αποθέματα άνθρακα στις Δασικές εκτάσεις που παραμένουν Δασικές εκτάσεις, t C yr -1 ∆C FF LB = ετήσια αλλαγή στα αποθέματα άνθρακα στη βιομάζα (υπέργεια και υπόγεια) στις Δασικές εκτάσεις που παραμένουν Δασικές εκτάσεις, t C yr -1 ∆C FF DOM = ετήσια αλλαγή στα αποθέματα άνθρακα στη νεκρή οργανική ύλη (νεκρό ξύλο και φυλλάδα) στις Δασικές εκτάσεις που παραμένουν Δασικές εκτάσεις, t C yr -1 ∆C FF = ∆C FF LB + ∆C FF DOM ∆C FF G = ετήσια αύξηση στα αποθέματα άνθρακα λόγω αύξησης της βιομάζας, t C yr -1 ∆C FF L = ετήσια μείωση στα αποθέματα άνθρακα λόγω μείωσης της βιομάζας, t C yr -1 A i = επιφάνεια των Δασικών εκτάσεων που παραμένουν Δασικές εκτάσεις, κατά δασικό τύπο (i = 1 εως 6), ha G TOTAL i = μέσος ετήσιος ρυθμός προσαύξησης της ολικής βιομάζας σε μονάδες ξηρής βιομάζας, ανά δασικό τύπο, t d.m. ha -1 yr -1 CF = περιεκτικότητα της ξηρής βιομάζας σε άνθρακα, t C (t d.m.) –1 ∆C FF GR = ετήσια αύξηση στα αποθέματα άνθρακα λόγω της επαναβλάστησης σε καμένες εκτάσεις, ανά δασικό τύπο, t C yr -1

19 A1. Forest Land remaining Forest Land Forest type A (kha) Iv (m 3 ha -1 yr -1 ) D (t d.m. m -3 ) BEF 1 ( dimensionless ) R ( dimensionless ) Abies sp. 543.311.470.401.150.46 Picea abies 2.7510.690.401.150.23 Pinus sp. & other Conifers 883.551.230.421.050.46 Fagus sp. 336.642.770.581.200.43 Quercus sp. 1.471.840.470.581.200.35 Other Deciduous 121.102.210.551.200.43 G TOTAL = G W • (1 + R ) G W = I V • D • BEF 1 G W = μέσος ετήσιος ρυθμός προσαύξησης της υπέργειας βιομάζας, t d.m. ha -1 yr -1 R = σχέση υπόγειας – υπέργειας βιομάζας σχετική με την προσαύξηση I V = μέση ετήσια καθαρή προσαύξηση στον εμπορεύσιμο όγκο, m 3 ha -1 yr -1 D = πυκνότητα του ξύλου, t d.m. m -3 BEF 1 = συντελεστής επέκτασης της βιομάζας για την μετατροπή της καθαρής ετήσιας προσαύξησης του εμπορεύσιμου όγκου σε προσαύξηση υπέργειας δενδρώδους βιομάζας

20 A1. Forest Land remaining Forest Land L F+FG = ∑ i (H i / UB + FG i ) • D i • BEF 2 i • CF ∆C FF L = L F+FG + L Wildfires L F+FG = ετήσια απώλεια άνθρακα από τις υλοτομίες τεχνικού και βιομηχανικού ξύλου και καυσόξυλου, t C yr -1 L Wildfires = ετήσια απώλεια άνθρακα από τις πυρκαγιές, t C yr -1 H i = ετήσιος όγκος τεχνικού και βιομηχανικού λήμματος, ανά κατηγορία δασικού είδους (i = 1 εως 7), άφλοια στρογγυλή ξυλεία, m 3 yr -1 UB = ποσοστό φλοιού στον κορμό FG i = ετήσιος όγκος καυσόξυλων, ανά κατηγορία δασικού είδους, έμφλοια στρογγυλή ξυλεία, m 3 yr -1 BEF 2 i = συντελεστής επέκτασης βιομάζας για την μετατροπή του όγκου του λήμματος σε ολική υπέργεια βιομάζα (έμφλοια), ανά κατηγορία δασικού είδους, L Wildfires > Για τον υπολογισμό των αλλαγών στα αποθέματα άνθρακα από τις δασικές πυρκαγιές αναπτύχθηκε Εθνική Μεθοδολογία Ο ΟΒΠ ΧΓΑΧΓΔ προτείνει όταν χρησιμοποιούνται μέθοδοι που δεν συμπεριλαμβάνουν απορροφήσεις από την επαναβλάστηση μετά τις διαταραχές, ότι δεν είναι απαραίτητο να υπολογίζονται οι σχετικές εκπομπές CO2. Η προτεινόμενη παραδοχή, ότι οι απορροφήσεις από την επαναβλάστηση ισορροπούν τις εκπομπές από τις πυρκαγιές είναι ρεαλιστική, δεδομένου ότι η καμένη έκταση ανακτά πλήρως τη χαμένη βιομάζα, αν η βιομάζα που καίγεται κάθε χρόνο – ή ορθότερα, κάθε δεκαετία λόγω της μεγάλης φυσικής διακύμανσης του φαινομένου – παραμένει σταθερή.

21 A1. Forest Land remaining Forest Land Η μέση έκταση που καίγεται κάθε χρόνο κατά τις δεκαετίες του 80’ και 90’ είναι κατά τέσσερις περίπου φορές μεγαλύτερη από αυτή της δεκαετίας του 60’, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο αυξημένος άνθρακας που έχει απολεσθεί δεν έχει ακόμη απορροφηθεί από την επαναβλάστηση. Αυτή η αύξηση στην καμένη έκταση προκαλεί καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου λόγω της διαφοράς φάσης στις δύο διεργασίες.

22 L Wildfires = L W oxid + L W trans L W oxid = ∑ i A disturbance i • B W i • (1 – f BL i ) • CF L W trans = ∑ i A disturbance i • B W i • f BL i • CF B W = (V • D • BEF 2 + B W understorey ) • CF A1. Forest Land remaining Forest Land L W oxid = ετήσια μείωση στα αποθέματα άνθρακα λόγω της οξείδωσης της βιομάζας, t C yr -1 L W trans = ετήσια μείωση στα αποθέματα άνθρακα λόγω της μεταφοράς βιομάζας στη νεκρή οργανική ύλη, t C yr -1 A disturbance i = καμένη δασική έκταση, ανά δασικό τύπο (i = 21), ha yr -1 B W i = μέσο απόθεμα βιομάζας, ανά δασικό τύπο, t d.m. ha -1 f BL i = κλάσμα της βιομάζας που μεταφέρθηκε στη νεκρή οργανική ύλη, ανά δασικό τύπο V = μέσος όγκος του ξυλαποθέματος, έμφλοιος, m 3 ha -1 D = πυκνότητα ξύλου, t d.m. m -3 BEF 2 = συντελεστής επέκτασης της βιομάζας για την μετατροπή όγκου ξυλαποθέματος σε ολική υπέργεια βιομάζα B W understorey = μέσο απόθεμα βιομάζας της βλάστησης του υπορόφου, t d.m. ha -1 όπου k το απογραφόμενο έτος. ∆C FF GR = (1/35) • L Wildfires i i

23 A1. Forest Land remaining Forest Land Change in carbon stocks in dead organic matter ∆C FF DW = ∆C FF DWinto – ∆C FF DWout ∆C FF DW = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στο νεκρό ξύλο στις καμένες περιοχές, t C yr -1 ∆C FF DW into = ετήσια αύξηση στα αποθέματα άνθρακα από τη βιομάζα που μεταφέρθηκε μέσα στην αποθήκη νεκρού ξύλου, t C yr -1 ∆C FF DW out = ετήσια μείωση στα αποθέματα άνθρακα από τη βιομάζα που μεταφέρθηκε έξω από την αποθήκη νεκρού ξύλου, t C yr -1 ∆C FF DWinto = L W trans ∆C FF DWout = (1/10) • ∆C FF DWinto i i Non - CO2 greenhouse gas emissions CH 4 Emissions = L W oxid • 0.012 • 16/12 CO Emissions = L W oxid • 0.06 • 28/12 N 2 O Emissions = L W oxid • (N/C ratio) • 0.007 • 44/28 NO x Emissions = L W oxid • (N/C ratio) • 0.121 • 46/14

24 A1. Forest Land remaining Forest Land GHG emissions and removals (in CO 2 eq) from wildfires (various processes and their net effect) during the period 1990 - 2004

25 A2. Land converted to Forest Land ∆C LF = (∆C LF LB + ∆C LF DOM + ∆C LF Soils ) ∆C LF = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στις εκτάσεις που μετατράπηκαν σε δασικές εκτάσεις, t C yr -1 ∆C LF LB = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στη βιομάζα (υπέργεια και υπόγεια βιομάζα) στις εκτάσεις που μετατράπηκαν σε δασικές εκτάσεις, t C yr -1 ∆C LF DOM = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στη νεκρή οργανική ύλη (νεκρό ξύλο και φυλλάδα) στις εκτάσεις που μετατράπηκαν σε δασικές εκτάσεις, t C yr -1 ∆C LF Soils = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στα εδάφη στις εκτάσεις που μετατράπηκαν σε δασικές εκτάσεις, t C yr -1 ∆C LF LB = (∆C LF GROWTH + ∆C LF CONVERSION – ∆C LF LOSS ) ∆C LF GROWTH = ετήσια αύξηση στα αποθέματα άνθρακα από τη προσαύξηση της βιομάζας, t C yr -1 ∆C LF CONVERSION = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στη βιομάζα λόγω της μετατροπής, tC yr -1 ∆C LF LOSS = ετήσια μείωση στα αποθέματα άνθρακα λόγω απώλειας βιομάζας στις εκτάσεις που μετατράπηκαν σε Δασικές εκτάσεις, t C yr -1 IPCC Source / Sink Categories CO 2 CH 4 N2ON2O A. Forest Land MethodEmission factorMethod Emission factor Method Emissio n factor A2. Land converted to Forest Land T1, T2D T1D D

26 ∆C LF Soils = ∆C LF Mineral = [ ∑ i ( SOC REF – SOC Cropland i ) • A aff i ] / T aff A2. Land converted to Forest Land ∆C LF Mineral = ετήσιες αλλαγές στα αποθέματα άνθρακα στα ανόργανα εδάφη, t C yr -1 SOC REF i = απόθεμα οργανικού άνθρακα αναφοράς, στο φυσικό οικοσύστημα, σε συγκεκριμένο εδαφικό τύπο, t C ha -1 SOC Cropland i = απόθεμα οργανικού άνθρακα στην προηγούμενη γεωργική χρήση, ανά τύπο καλλιέργειας, t C yr –1 A aff i = επιφάνεια της γεωργικής έκτασης που δασώθηκε, ανά τύπο καλλιέργειας, ha T aff = διάρκεια για την μετάβαση από SOC Cropland σε SOC REF, yr Change in carbon stocks in soil Carbon sequestration in living biomass and area of Croplands converted to Forest land during 1990-2004

27 B1. Cropland remaining Cropland Areas of cropland in Greece since 1963 (fallow land excluded) • Η συνολική επιφάνεια των αγροτικών εκτάσεων στην Ελλάδα μειώθηκε την τελευταία 20ετία • Oι εκτάσεις των δενδρωδών καλλιεργειών τα τελευταία 40 έτη έχουν σχεδόν διπλασιαστεί, κυρίως σε βάρος των εκτάσεων των καλλιεργούμενων σιτηρών IPCC Source / Sink Categories CO 2 CH 4 N2ON2O B. Cropland Method Emission factor Method Emission factor Method Emission factor B1. Cropland remaining Cropland T2, T1CS, D Living Biomass T2CS Soils T1D

28 B1. Cropland remaining Cropland ∆C CC = ∆C CC LB + ∆C CC Soils ∆C CC LB = ∆C CC G – ∆C CC L ∆C CC LB = ετήσια μεταβολή στα αποθέματα άνθρακα στην βιομάζα στις γεωργικές εκτάσεις που παραμένουν γεωργικές εκτάσεις και αλλάζουν είδος καλλιέργειας, t C yr -1 ∆C CC G = ετήσια αύξηση των αποθεμάτων άνθρακα λόγω αύξησης της βιομάζας σε νέες φυτείες, t C yr -1 ∆C CC L = ετήσια μείωση των αποθεμάτων άνθρακα λόγω απώλειας κατά την αντικατάσταση καλλιεργειών, t C yr -1 A planted ij = έκταση νέας καλλιέργειας, ανά είδος (i = 17), ha yr -1 G W i = ετήσιος ρυθμός αύξησης της βιομάζας σε νέες φυτείες ανά καλλιεργούμενο είδος, t d.m. ha -1 yr -1 CF = περιεκτικότητα της ξηρής βιομάζας σε άνθρακα, t C (t d.m.) –1 k = το απογραφόμενο έτος B M i = μέσο απόθεμα βιομάζας κατά την ωριμότητα, ανά είδος καλλιέργειας, d.m. ha -1 λ i = μέσος χρόνος του κύκλου αντικατάστασης, ανά είδος καλλιέργειας, yr A eradicated i = καλλιεργειών που αντικαταστάθηκαν, ανά είδος καλλιέργειας (i = 17), ha yr -1 ∆C CC L = ∑ i A eradicated i • B M i

29 B1. Cropland remaining Cropland ∆C CC Soils = ∆C CC Mineral – ∆C CC Organic Change in carbon stocks in soils ∆C CC Mineral = [ ∑ i (SOC 0 • A) i - ∑ i (SOC (0-T) • A) i ] / T SOC = SOC REF • F LU • F MG • F I SOC 0 = απόθεμα οργανικού άνθρακα στο έδαφος κατά το απογραφόμενο έτος, t C yr -1 SOC (0-T) = απόθεμα οργανικού άνθρακα στο έδαφος Τ έτη πριν το απογραφόμενο έτος t C yr -1 T = χρονική διάρκεια της απογραφής έτη, yr A = εδαφική έκταση ανά κατηγορία, ha i δείκτης που αντιπροσωπεύει το πλήθος των ειδών καλλιέργειας (i = 13) SOC REF = απόθεμα αναφοράς οργανικού άνθρακα στο έδαφος, t C ha-1 F LU = συντελεστής αλλαγής αποθέματος για χρήσεις γης ή αλλαγές χρήσης γης F MG = συντελεστής αλλαγής αποθέματος για πρακτικές άροσης F I = συντελεστής αλλαγής αποθέματος για εισροές οργανικών υλών ∆C CC Organic = A Organic • EF ∆C CC Organic = ετήσια μεταβολή στα αποθέματα άνθρακα στα καλλιεργούμενα οργανικά εδάφη στις γεωργικές εκτάσεις που παραμένουν γεωργικές, t C yr-1 A Organic = έκταση των καλλιεργούμενων οργανικών εδαφών, ha EF = συντελεστής εκπομπής καλλιεργούμενων οργανικών εδαφών, t C ha -1 yr -1

30 Υποχρεώσεις αναφοράς αερίων του θερμοκηπίου στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου του Κιότο •άρθρο 5 του ΠΚ: σε όλα τα ΕΣυμβαλλόμενα Μέρη του Παραρτήματος Ι της Σύμβασης, τα οποία έχουν κυρώσει το Πρωτόκολλο, θα πρέπει να υπάρχει ένα Εθνικό Σύστημα (National System) για την εκτίμηση των εκπομπών και απορροφήσεων αερίων του θερμοκηπίου, το οποίο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο ένα έτος πριν την έναρξη της πρώτης περιόδου δέσμευσης (1/1/2007) •άρθρα 3.3 και 3.4 του ΠΚ: για την εκτίμηση των συνολικών εκπομπών της χώρας σε σχέση με το στόχο του Πρωτοκόλλου θα υπολογίζονται οι δραστηριότητες οι οποίες ορίζονται στα άρθρα 3.3 και 3.4 και είναι η Δάσωση, η Αναδάσωση και η Αποδάσωση (άρθρο 3.3) και, αν επιλεγούν, η Διαχείριση Γεωργικών κτάσεων, Δασών, Βοσκοτόπων και η Επαναβλάστηση. •Απόφαση 15/CP.10 (Buenos Aires, 2004): για την ετοιμασία της απογραφής στο πλαίσιο του ΠΚ για την πρώτη περίοδο δεσμεύσεων συμφωνήθηκε να εφαρμοσθεί ο ΟΒΠ για τις ΧΓΑΧΓΔ •Απόφαση 15/CP.10 (Buenos Aires, 2004): ορίστηκαν οι Κοινοί Πίνακες Αναφοράς που θα χρησιμοποιηθούν στην αναφορά των εκπομπών / απορροφήσεων από τις δραστηριότητες των άρθρων 3.3 και 3.4, ενώ το Παράρτημα Ι ορίζει τις πληροφορίες που πρέπει να αναφέρονται κάθε χρόνο για τις δραστηριότητες αυτές

31 Απογραφή για τη Σύμβαση

32 Απογραφή για το Κυότο

33 Απογραφή LULUCF 2010 Land use, land use change and forestry •Forest land remaining forest land = Forest Management (3.4) C flux approach C stock change approach 1147 Διαχειριστικές μελέτες 458 δασικά συμπλέγματα 1.167.125 εκτάρια δασοσκεπούς έκτασης (~ 35% των ψηλών δασών) 246 Δάση = Χοάνη (53,7) 212 Δάση = Πηγή (46,3%)

34 • Εκτιμήσεις σε επίπεδο νομού •Αλλαγές χρήσεων γης (βάση 12308 εγγραφές, 1990-2008) Grassland Forest landSettlements Grassland Cropland Wetlands Other land