ΧΕΛΜΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Δ. ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΗΝΑ 2007

Παρουσίαση με θέμα: "ΧΕΛΜΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Δ. ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΗΝΑ 2007"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΧΕΛΜΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Δ. ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΗΝΑ 2007
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕΙΚΤΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΓΕΙΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΧΕΛΜΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Δ. ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΗΝΑ 2007

2 ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΕΙΚΤΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΓΕΙΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΕ ΕΞΙ ΔΗΜΟΥΣ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η ανάπτυξη δείκτη ποιότητας ζωής με τη συνδυαστική χρήση δορυφορικών και επίγειων δεδομένων σε έξι δήμους της δυτικής Αττικής.

3 ΟΙ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ
21/06/1991 (L5-TM) 13/06/1994 (L5-TM) H περιοχή μελέτης Οι υπό επεξεργασία δορυφορικές εικόνες προέρχονται από τους θεματικούς χαρτογράφους ΤΜ και ΕΤΜ+ των δορυφόρων LANDSAT 5 και 7. Έχουν χωρική ανάλυση 30m στα κανάλια του ορατού, 120m στο θερμικό υπέρυθρο του LANDSAT-5 και 60m στο θερμικό υπέρυθρο του LANDSAT-7. Η επιλογή της χρονοσειράς των εικόνων έγινε με βασικό κριτήριο το να υπάρχει μία εικόνα ανά τετραετία για την περίοδο Έχουν ληφθεί όλες κατά το μήνα Ιούνιο και πρωινή ώρα, έτσι ώστε να μπορεί να υπάρξει αντικειμενική σύγκριση των φυσικών μεταβλητών που υπεισέρχονται στον υπολογισμό του δείκτη ποιότητας ζωής.. Ο δείκτης ποιότητας ζωής υπολογίζεται για έξι δήμους της Νομαρχίας Δυτικής Αττικής. Οι βασικοί λόγοι επιλογής της περιοχής είναι η σημαντική αύξηση του πληθυσμού της, η βιομηχανική ανάπτυξή της, όπως επίσης και η πρόσφατη κατασκευή και λειτουργία της Αττικής Οδού και του προαστιακού σιδηροδρόμου Αθηνών-Κορίνθου που συνεπάγονται μεταβολές τόσο στο περιβαλλοντικό όσο και στο κοινωνικοοικονομικό προφίλ της περιοχής.Δηλάδή η εργασία αποσκοπεί στο να αποτυπώσει μέσα από μία πιλοτική μέθοδο τις μεταβολές στη ποιότητα ζωής της περιοχής κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών. 21/06/2000 (L7-ETM+) 27/06/2005 (L5-TM)

4 Στατιστική επεξεργασία Στατιστική επεξεργασία
ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Επεξεργασία δορυφορικών εικόνων 1. Επιφανειακή θερμοκρασία (Τs) 2. Kανονικοποιημένος Δείκτης βλάστησης (NDVI) 3. Αστικές χρήσεις γης 4. Βιομηχανικές χρήσεις γης 1. Ποσοστό ανεργίας 2. Πυκνότητα πληθυσμού 3. Ποσοστό κατοικιών χωρίς κεντρική θέρμανση 4. Ποσοστό αποφοίτων Ανώτερης και Ανώτατης εκπαίδευσης Συλλογή - επεξεργασία δεδομένων απογραφής Στατιστική επεξεργασία δεδομένων Επεξεργασία σε περιβάλλον GIS Αρχικά πραγματοποιήθηκε επεξεργασία των δορυφορικών εικόνων για την εξαγωγή της επιφανειακής θερμοκρασίας, του κανονικοποιημένου δείκτη βλάστησης, των αστικών και βιομηχανικών χρήσεων γης. Στη συνέχεια έγινε συλλογή και επεξεργασία των δεδομένων απογραφής δηλαδή του ποσοστού ανεργίας, της πληθυσμιακής πυκνότητας, του ποσοστού των κατοικιών που στερούνται κεντρικής θέρμανσης και του ποσοστού αποφοίτων ΑΕΙ και ΤΕΙ. Η επιλογή αυτή, έγινε με βασικό κριτήριο τη διαθεσιμότητα των δεδομένων απογραφής. Στο επόμενο στάδιο πραγματοποιήθηκε στατιστική επεξεργασία των οκτώ επιμέρους μεταβλητών και επεξεργασία τους σε περιβάλλον GIS. Ακολούθησε στατιστική επεξεργασία της εξέλιξης στο χρόνο των μεταβλητών. Τέλος, πραγματοποιήθηκε σύνθεση του δείκτη ποιότητας ζωής και υπολογισμός του με δύο μεθόδους. Στατιστική επεξεργασία της χρονικής εξέλιξης των μεταβλητών Σύνθεση του Δείκτη Ποιότητας Ζωής Υπολογισμός του Δείκτη Ποιότητας Ζωής (Μέθοδος 1η) Υπολογισμός του Δείκτη Ποιότητας Ζωής (Μέθοδος 2η)

5 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ
Κανάλια:1-5, 7 (ορατό) Γεωμετρική διόρθωση Κανάλι:6 (θερμικό υπέρυθρο) Επιβλεπόμενη Ταξινόμηση: Αποτύπωση χρήσεων γης Βαθμονόμηση: Μετατροπή ψηφιακών τιμών σε τιμές ακτινοβολίας Βαθμονόμηση: Μετατροπή ψηφιακών τιμών σε τιμές ακτινοβολίας Υπολογισμός θερμοκρασίας λαμπρότητας (ΒΤ) Υπολογισμός τιμών ανακλαστικότητας στο ύψος του αισθητήρα Υπολογισμός επιφανειακής θερμοκρασίας (Τs) Κατά την επεξεργασία των δορυφορικών εικόνων πραγματοποιήθηκε σε πρώτο στάδιο γεωμετρική διόρθωση, έτσι ώστε να αποκτήσουν γεωμετρική πληροφορία οι δορ. εικόνες NDVI:Jensen, 1996 ρ3 και ρ4, είναι οι τιμές της ατμoσφαιρικά διορθωμένης ανακλαστικότητας 3:κόκκινο, 4:εγγύς υπέρυθρο ΒΤ: Chander και Markham (2003) Lλ: ακτινοβολία (από τη βαθμονόμηση) στο ύψος του αισθητήρα Κ1(W/m2 sr μm), K2 (Kelvin) σταθερές βαθμονόμησης για το κανάλι 6(θερμικό υπέρυθρο) Τs: λ: μ.κ εκπεμπόμενης ακτινοβολίας(11.5μm) ε : συντελεστής εκπομπής γήινης επιφάνειας (0.92 για μη φυτοκαλυμμένες επιφάνειες Νichol 1994) a:σταθερά ίση με hc/K (=1.438x10-2 mK) Ατμοσφαιρική διόρθωση τιμών ανακλαστικότητας Υπολογισμός Κανονικοποιημένου δείκτη βλάστησης (NDVI)

6 ΧΩΡΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ
21 Ιουνίου 1991 13 Ιουνίου 1994 Κατά τη χωρική αποτύπωση της μέσης επιφανειακής θερμοκρασίας με ψυχρούς τόνους αποτυπώνονται χαμηλότερες θερμοκρασίες ενώ με του θερμότερους τόνους υψηλές θερμοκρασίες. Παρατηρούμε ότι οι μεγαλύτερες μέσες επιφανειακές θερμοκρασίες σημειώνονται την 21η Ιουνίου 1991. Επίσης παρατηρούμε ότι οι περιοχές που γειτνιάζουν με θάλασσα και φυτοκαλλυμένες επιφάνειες έχουν χαμηλότερες συγκριτικά μέσες επιφανειακές θερμοκρασίες. 21 Ιουνίου 2000 27 Ιουνίου 2005

7 ΧΩΡΙΚΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΚΑΝΟΝΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΔΕΙΚΤΗ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ
21 Ιουνίου 1991 13 Ιουνίου 1994 Ο κανονικοποιημένος δείκτης βλάστησης είναι ένας δείκτης μέσω του οποίου αποτυπώνεται η πυκνότητα της επιφανειακής βλάστησης και φυτοκάλυψης. Οι τιμές του κυμαίνονται από -1 ως 1. Όσο αυξάνεται και τείνει στο 1 μία θετική τιμή του δείκτη τόσο πυκνότερη και πλουσιότερη είναι η επιφανειακή βλάστηση. Είναι εμφανής η μείωση του δείκτη από το 1991 στο 2005 και συγκεκριμένα το ποσοστό μείωσης αγγίζει το 26%. 1991: : ΜΕΙΩΣΗ: 26% Ο κανονικοποιημένος δείκτης βλάστησης είναι ένας αδιάστατος δείκτης μέσω του οποίου αποτυπώνεται η πυκνότητα της βλάστησης. Οι τιμές του αντιπροσωπεύουν τις διαφορές των τιμών της φασματικής ανακλαστικότητας της ηλιακής ακτινοβολίας από τη βλάστηση. Οι τιμές του κανονικοποιημένου δείκτη βλάστησης κυμαίνονται από -1 εώς 1. Οι αρνητικές τιμές αντιστοιχούν σε υδάτινες και γενικά μη ανακλαστικές επιφάνειες, ενώ οι θετικές τιμές του δείκτη βλάστησης αντιστοιχούν σε φυτοκαλλυμένες και ανακλαστικές επιφάνειες (Βurgan, 1993). Πιο αναλυτικά, η ταξινόμηση των θετικών τιμών του κανονικοποιημένου δείκτη βλάστησης είναι η ακόλουθη (Sobrino et al., 2001): ●0<NDVI<0.2 : Γυμνό έδαφος ●0.2<ΝDVI<0.5 : Γυμνό έδαφος και χαμηλή βλάστηση μικρής πυκνότητας ●NDVI>0.5 : Πυκνή βλάστηση, δάση, πλήρης φυτοκάλυψη Όπως είναι εμφανές ο δείκτης βλαστησης μειώνεται σταδιακά από το εώς το Αξίζει να σημειωθεί μία μικρή αύξησή του από 2000 στο Η παρατηρούμενη αύξηση οφείλεται πιθανά στο ότι το 2000 αρκετά έργα στην περιοχή ήταν υπό κατασκευή, ενώ το 2005 είναι πλέον ολοκληρωμένα και αποκαθίσταται τμηματικά η βλάστηση της περιοχής. 27 Ιουνίου 2005 21 Ιουνίου 2000

8 ΕΠΙΒΛΕΠΟΜΕΝΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ – ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ
21 Ιουνίου 1991 13 Ιουνίου 1994 Κατά την αποτύπωση των χρήσεων γης με κόκκινο χρώμα αποτυπώνονται οι αστικές περιοχές και με κίτρινο οι βιομηχανικές. Όπως παρατηρούμε ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΣΤΙΚΗΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΣΤΙΚΗΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΣΤΙΚΗΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΔΗΜΩΝ (Κm2 ) ΚΑΛΥΨΗΣ 1991 (%) ΚΑΛΥΨΗΣ 1994 (%) ΚΑΛΥΨΗΣ 2000 (%) ΚΑΛΥΨΗΣ 2005 (%) 55, , , , ,7 ΠΟΣΟΣΤΟ ΒΙΟΜ/ΚΗΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΒΙΟΜ/ΚΗΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΒΙΟΜ/ΚΗΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΒΙΟΜ/ΚΗΣ 55,4 0, , , ,52 Κατά τη διαδικασία της φασματικής ταξινόμησης τα εικονοστοιχεία ανάλογα με τις ψηφιακές του τιμές ταξινομούνται σε τάξεις με φυσική σημασία. Βασίζεται στην ικανότητα του ερευνητή να αναγνώριζει τις περιοχές με εικονοστοιχεία κοντινών ψηφιακών τιμών. Πρόκειται για μία δύσκολη και λεπτομερή διαδικασία κατά την επεξεργασία των δορυφ. εικόνων, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για περιοχές με μεγάλη επιφανειακή ανομοιογένεια όπως είναι η περιοχή μελέτης. Είναι φανερή η επέκταση τόσο των αστικών όσο και των βιομηχανικών χρήσεων γης. 27 Ιουνίου 2005 21 Ιουνίου 2000

9 Υπολογισμός Δείκτη Ποιότητας Ζωής (Μέθοδος 1η)
ΔΕΙΚΤΕΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡ/ΝΤΟΣ Επιφανειακή Θερμοκρασία (Τs) (-) Δείκτης Βλάστησης (NDVI) (+) Αστικές χρήσεις γης (-) Βιομηχανικές χρήσεις Χαρακτηρισμός των 8 επιμέρους μεταβλητών ανάλογα με τη θετική ή αρνητική επίδρασή τους στην ποιότητα ζωής. ΔΕΙΚΤΕΣ ΚΟΙΝΩΝ/ΟΙΚ/ΚΟΥ ΠΕΡ/ΝΤΟΣ Ποσοστό Ανεργίας (-) Πυκνότητα Πληθυσμού (-) Ποσοστό κατοικιών χωρίς κεντρική θέρμανση (-) Ποσοστό Αποφοίτων Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης (+) Προσδιορισμός της μέγιστης και ελάχιστης τιμής της κάθε μεταβλητής. Κατανομή των τιμών κάθε μεταβλητής σε έξι ίσα διαστήματα. Βαθμολόγηση των τιμών των μεταβλητών σε κλίμακα από 1 εώς 6. Μέγιστη βαθμολογία 8μεταβλητές * 6βαθμοί 48βαθμοί Υπολογισμός του τελικού βαθμού του κάθε δήμου, ως το άθροισμα των βαθμών των οκτώ επιμέρους μεταβλητών. ● H θερμοκρασία θεωρείται αρνητικός δείκτης για τις περιβαλλοντικές συνθήκες διαβίωσης του ανθρώπου, Γνωρίζουμε άλλωστε ότι υψηλές θερινές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με την ατμοσφαιρική ρύπανση του αστικού περιβάλλοντος, οδηγούν σε συνθήκες δυσφορίας για τον πληθυσμό και συνδέονται με προβλήματα υγείας ιδιαίτερα για ανθρώπους που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου (ηλικιωμένοι, καρδιοπαθείς κ.ά.). ● Η βλάστηση ιδιαίτερα στις αστικές περιοχές είναι μείζονος σημασίας καθώς αποτελεί για τους κατοίκους πηγή οξυγόνου, αλλά και παράγοντα μείωσης της έντασης του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας Οι χώροι πρασίνου όπως είναι τα πάρκα και τα άλση, ακόμα και αν καταλαμβάνουν μικρή έκταση, βελτιώνουν περιβαλλοντικά, μικροκλιματικά αλλά και αισθητικά τα αστικά κέντρα. ● Η υπό μελέτη περιοχή βρίσκεται όπως γνωρίζουμε δυτικά του λεκανοπεδίου της Αττικής και πριν τη δεκαετία του 1990 ήταν αραιοκατοικημένη. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών όμως, αστικοποιείται ολοένα και περισσότερο, όπως προκύπτει και από την παρούσα μελέτη. Θεωρήθηκε για το λόγο αυτό σκόπιμη η ένταξη της αστικής κάλυψης στον υπολογισμό του δείκτη ποιότητας ζωής. Η εξάπλωση της αστικής έκτασης λαμβάνεται ως αρνητικός δείκτης για την ποιότητα ζωής. Βασικό κριτήριο για την αρνητική αυτή επίδραση, είναι το ότι πρόκειται για εν γένει άναρχη και χαμηλής ποιότητας δόμηση που πραγματοποιείται απουσία πολεοδομικού σχεδίου και τήρησης των περιβαλλοντικών προδιαγραφών. ● Η ανάπτυξη της βιομηχανίας γενικά αποτελεί δείγμα οικονομικής προόδου και εκσυγχρονισμού για μία χώρα, με την προυπόθεση όμως ότι πληρούνται οι κατάλληλες περιβαλλοντικές προδιαγραφές για τη εγκατάσταση και τη λειτουργία της. Όταν η βιομηχανική ζώνη γειτνιάζεται από αστικές περιοχές και η λειτουργία των βιομηχανικών μονάδων χαρακτηρίζεται από καθυστέρηση εφαρμογής των σύγχρονων προδιαγραφών περιβαλλοντικής πιστοποίησης, όπως συμβαίνει στη συγκεκριμένη περίπτωση, δημιουργούνται προβλήματα και ακατάλληλες συνθήκες για τη διαβίωση των πολιτών με αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής τους. Ως εκ τούτου, η παρατηρούμενη αύξηση της βιομηχανικής κάλυψης, θεωρείται αρνητικός δείκτης για την ποιότητα ζωής. ● Η ανεργία αποτελεί ένα μείζον πρόβλημα της σύγχρονης εποχής, αντικατοπτρίζει τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα ενός τόπου και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής των πολιτών. ● Κατά την επιλογή των δεδομένων απογραφής για την ανάπτυξη του δείκτη ποιότητας ζωής, ο αριθμός των κατοικιών που στερούνται κεντρικής θέρμανσης ήταν μη αναμενόμενα μεγάλος και συνεπώς θεωρήθηκε ότι επηρεάζει σημαντικά και αρνητικά το επίπεδο διαβίωσης των πολιτών. Αποτελεί ένα κριτήριο για την ποιότητα και τις συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων κυρίως κατά τη χειμερινή περίοδο. Η απουσία κεντρικής θέρμανσης η οποία προφανώς δεν συνεπάγεται απαραίτητα την απουσία άλλων τύπων θέρμανσης, αντικατοπτρίζει την ελλιπή ανάπτυξη της περιοχής, καθώς εμφανίζεται σε πολύ υψηλά ποσοστά. ● Το ποσοστό των αποφοίτων ανώτερης (ΤΕΙ) και ανώτατης (ΑΕΙ) εκπαίδευσης σε μία περιοχή αποτελεί ένα βασικό κριτήριο για το μορφωτικό επίπεδο των κατοίκων της και ως εκ τούτου συνυπολογίζεται στο δείκτη ποιότητας ζωής, ως θετική μεταβλητή Υπέρθεση των τελικών βαθμολογιών σε περιβάλλον GIS. Ταξινόμηση των τελικών βαθμολογιών σε πέντε τάξεις ποιότητας ζωής: πολύ χαμηλή, χαμηλή, μέτρια, καλή, υψηλή.

10 6 3 6 1 2 3 1 6 2 3 1 4 6 6 4 6 5 6 1 6 6 1 1 3

11 3 6 1 6 1 6 6 3 1 1 6 2 6 4 2 6 1 2 2 3 1 1 5 6 6

12 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΕΙΚΤΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ (21-06-1991)
24 1 5 3 6 Ζεφύρι 29 2 4 Ελευσίνα 25 Μαγούλα Άνω Λίοσια 45 Φυλή Ασπρόπυργος Σύνολο % Ποσοστό αποφοίτων ΑΕΙ-ΤΕΙ % Ποσοστό κατοικιών χωρίς κεντρική θέρμανση %Ποσοστό ανεργίας Πυκνότητα πληθυσμού %Βιομ/κής κάλυψης % Aστικής κάλυψης NDVI Τs 21 IOYNIOY 1991

13 ΤΑΞΙΝΟΜΗΜΕΝΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ (ΜΕΘΟΔΟΣ 1η)
Ο Δήμος Φυλής χαρακτηρίζεται από το υψηλότερο επίπεδο ποιότητας ζωής στην περιοχή μελέτης σε όλη τη χρονοσειρά. Λαμβάνει τη μεγαλύτερη βαθμολογία στον τομέα του φυσικού περιβάλλοντος, με μέγιστο δείκτη βλάστησης, χαμηλές συγκριτικά μέσες επιφανειακές θερμοκρασίες, περιορισμένη δομημένη επιφάνεια και αμελητέα βιομηχανική ανάπτυξη. ► Ο Δήμος Ελευσίνας παρά την έντονη βιομηχανική δραστηριότητα και το χαμηλό δείκτη βλάστησης που παρουσιάζει, έχει σταθερά στο χρόνο καλή ποιότητα ζωής. Λαμβάνει υψηλή βαθμολογία στον τομέα του κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος και χαρακτηρίζεται από τα μεγαλύτερα ποσοστά αποφοίτων ΑΕΙ και ΤΕΙ συγκριτικά με τους άλλους δήμους (6.22% το 1991 και 14.11% το 2001). ► Η κοινότητα της Μαγούλας είναι η μοναδική στην παρούσα μελέτη, που παρουσιάζει βελτίωση της ποιότητας ζωής και αναβάθμιση του δείκτη κατά μία τάξη, από μέτρια το 1991 σε καλή Στην περιοχή σημειώνεται πρόοδος κυρίως στον κοινωνικοοικονομικό τομέα. Τα ποσοστά ανεργίας και κατοικιών χωρίς κεντρική θέρμανση μειώνονται σημαντικά, ενώ συγχρόνως το ποσοστό αποφοίτων ΑΕΙ και ΤΕΙ παρουσιάζει μεγάλη αύξηση από τη δεκαετία του 1991 στη δεκαετία του 2001. ► Ο Δήμος Άνω Λιοσίων χαρακτηρίζεται από καλή ποιότητα ζωής για τα έτη 1991, 1994 και 2000, ενώ το 2005 σημειώνεται υποβάθμιση της ποιότητας ζωής σε μέτρια. Η υποβάθμιση αυτή, οφείλεται πιθανά στην πρόσφατη εγκατάσταση και λειτουργία βιομηχανικών μονάδων στη περιοχή. Το 1991 και το 1994 τα ποσοστά βιομηχανικής κάλυψης είναι μηδενικά, ενώ το 2001 και το 2005 αυξάνονται σε 0.6% και 2.8%, αντίστοιχα. Ο Ασπρόπυργος συγκεντρώνει χαμηλή συνολική βαθμολογία και εμφανίζει σε όλη τη χρονοσειρά μέτρια ποιότητα ζωής. Ο Δήμος αυτός, χαρακτηρίζεται από μεγάλα ποσοστά βιομηχανικής κάλυψης, υψηλά θερμοκρασιακά επιπέδα, αραιή βλάστηση και υψηλά ποσοστά ανεργίας και κατοικιών που στερούνται κεντρικής θέρμανσης. Αξιοσημείωτη στην περιοχή είναι η επέκταση των βιομηχανικών χρήσεων γης από 1.4% το 1991 σε 5.3% το 2005. ► Ο Δήμος Ζεφυρίου συγκεντρώνει τη χαμηλότερη βαθμολογία στην περιοχή μελέτης. Σε όλη τη χρονοσειρά χαρακτηρίζεται από χαμηλό δείκτη βλάστησης και πυκνή δόμηση σε συνδιασμό με υψηλά ποσοστά ανεργίας, μέγιστη πληθυσμιακή πυκνότητα και χαμηλά ποσοστά αποφοίτων ΑΕΙ και ΤΕΙ. Είναι χαρακτηριστική η μείωση της συνολικής βαθμολογίας του Δήμου το 2001 και το 2005 συγκριτικά με το 1991 και το 1994.

14 Υπολογισμός Δείκτη Ποιότητας Ζωής (Μέθοδος 2η)
Διαφοροποίηση από την 1η μέθοδο: ► Στατιστική επεξεργασία της χρονικής εξέλιξης των οκτώ μεταβλητών. ►Προσδιορισμός της μέγιστης και ελάχιστης τιμής της κάθε μεταβλητής σε όλη τη χρονοσειρά. ► Κατανομή των τιμών των μεταβλητών σε ίσα διαστήματα. Ο αριθμός των διαστημάτων καθορίζεται από το εύρος των τιμών κάθε μεταβλητής σε όλη τη χρονοσειρά. ► Ορισμός συντελεστών βαρύτητας wfi για την επίδραση της κάθε μεταβλητής στην ποιότητα ζωής, ανάλογα με τον αριθμό των διαστημάτων xi στα οποία κατανεμήθηκαν οι τιμές.

15 ΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ (Ts)
7 διαστήματα Η κοινότητα της Μαγούλας εμφανίζει την υψηλότερη μέση επιφανειακή θερμοκρασία, καθώς πρόκειται για μία περιοχή με μεγάλο ποσοστό κάλυψης από ελεύθερες εκτάσεις, οι οποίες κατα τη θερινή περιόδο είναι εκτεθειμένες στην ηλιακή ακτινοβολία συσσωρεύοντας μεγάλα ποσά θερμότητας.

16 ΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ (NDVI)
8 διαστήματα Ο δήμος που εμφανίζει τον υψηλότερο δείκτη βλάστησης είναι η Φυλή, ενώ τις μικρότερες τιμές για όλη τη χρονοσειρά παρουσιάζουν οι δήμοι Ελευσίνας και Ζεφυρίου. Και για τους έξι δήμους ο μέσος κανονικοποιημένος δείκτης βλάστησης μειώνεται από το 1991 στο 2005, με εξαίρεση μία μικρή αύξησή του για όλους τους δήμους από το 2000 στο Το τελικό όμως συμπέρασμα είναι ότι ο δείκτης βλάστησης και συνεπώς οι χώροι πρασίνου και η πυκνότητα της βλάστησης στην υπό μελέτη περιοχή συνολικά μειώνονται, με αυτονόητες συνέπειες για το φυσικό περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των πολιτών. Κατανοούμε μάλιστα ότι ο κανονικοποιημένος δείκτης βλάστησης συγκριτικά με τη μέση επιφανειακή θερμοκρασία αποτελεί αντικειμενικότερο και ανθεκτικότερο στο χρόνο κριτήριο για την ποιότητα του φυσικού περιβάλλοντος, καθώς η θερμοκρασία εμφανίζει μεγαλύτερη χρονική μεταβλητότητα και σχετίζεται εκτός των άλλων με ποικίλλες μετεωρολογικές παραμέτρους, ενώ η βλάστηση μεταβάλλεται με πολύ μικρότερους ρυθμούς και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον ανθρώπινο παράγοντα και τις παρεμβάσεις του στο αστικό περιβάλλον

17 ΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ (Αστικές χρήσεις γης)
6 διαστήματα Η έκταση που καταλαμβάνουν οι αστικές περιοχές των δήμων εμφανίζουν ραγδαία αυξητική τάση συνολικά. Συγκεκριμένα, το ποσοστό δόμησης αυξάνεται από 14.2% το 1991 σε 29.7% το 2005 για όλη την περιοχή συνολικά. Τα παραπάνω αποτελέσματα επιβεβαιώνουν τη σύγχρονη τάση για μετακίνηση και εγκατάσταση του πληθυσμού στην περιφέρεια της Δυτικής Αττικής.

18 ΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ (Βιομηχανικές χρήσεις γης)
7 διαστήματα Όπως παρατηρούμε, με εξαίρεση το Ζεφύρι στο οποίο δεν υπάρχει βιομηχανική ανάπτυξη, στους υπόλοιπους δήμους και συνολικά στην περιοχή η βιομηχανία αυξάνεται ραγδαία από το 1991 ως το Είναι αξιοσημείωτη η εγκατάσταση βιομηχανίας μετά το 2000 στους δήμους Άνω Λιοσίων και Φυλής, οι οποίοι εμφανίζουν μηδενική βιομηχανική κάλυψη κατά τη δεκαετία του Στους δήμους Ασπρόπυργου και Ελευσίνας το 1991 η βιομηχανία καλύπτει το 1.4% της επιφάνειας του κάθε δήμου, ενώ το 2005 προσεγγίζει το 5.3% και 7%, αντίστοιχα. Τέλος, η κοινότητα της Μαγούλας εμφανίζει σημαντική βιομηχανική ανάπτυξη, καθώς το ποσοστό κάλυψης της συνολικής της επιφάνειας από βιομηχανία αυξάνεται από 0.6% το 1991 στο 4.5% το 2005.

19 ΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ (Πυκνότητα πληθυσμού)
6 διαστήματα Παρατηρούμε ότι η πληθυσμιακή πυκνότητα όλων των δήμων είναι αντικειμενικά μικρή, όπως άλλωστε ήταν αναμενόμενο, καθώς πρόκειται για μία περιοχή εκτός λεκανοπεδίου, η οποία ξεκίνησε την ανάπτυξή της, την τελευταία κυρίως δεκαετία. Η ολοένα και μεγαλύτερη αύξηση του πληθυσμού της περιοχής, αποδίδεται κυρίως στη συνεχή εγκατάσταση μεταναστών, στην επέκταση της βιομηχανικής ζώνης και στη λειτουργία της Αττικής οδού και του προαστιακού σιδηροδρόμου.

20 ΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ (Ποσοστό Ανεργίας)
4 διαστήματα Στους πέντε από τους έξι υπό μελέτη δήμους το ποσοστό ανεργίας έχει αυξηθεί σημαντικά από το 1991 ως το 2001 (σχήμα 11), με ελάχιστο ποσοστό αύξησης 8.4% στον Ασπρόπυργο και μέγιστο 49.7% στο Ζεφύρι. Είναι αξιοσημείωτο ότι θα αναμενόταν ίσως, έστω και μικρή, μείωση του ποσοστού ανεργίας αν αναλογιστούμε τη ραγδαία ανάπτυξη της βιομηχανίας στην ευρύτερη περιοχή και συνεπώς την προσφορά νέων θέσεων εργασίας. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η κοινότητα της Μαγούλας, στην οποία παρατηρείται ποσοστιαία μείωση της ανεργίας 27.8%, με πιθανή αιτία την πρόσφατη εγκατάσταση βιομηχανιών στην περιοχή.

21 ΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ (Ποσοστό κατοικιών χωρίς κεντρική θέρμανση)
ΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ (Ποσοστό κατοικιών χωρίς κεντρική θέρμανση) 8 διαστήματα Μολονότι παρατηρείται μείωση του ποσοστού, τα ποσοστά εξακολουθούν να παραμένουν αντικειμενικά υψηλά για τη σύγχρονη εποχή.

22 ΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ (Ποσοστό αποφοίτων ΑΕΙ – ΤΕΙ)
5 διαστήματα Στους έξι υπό μελέτη δήμους, τα ποσοστά αποφοίτων είναι αντικειμενικά μικρά, όπως προκύπτει από την απογραφή του 1991, αυξάνονται όμως σημαντικά το 2001 (σχήμα 13). Στον Ασπρόπυργο και στην Ελευσίνα το ποσοστό αποφοίτων το 2001 είναι σχεδόν διπλάσσιο (8.93% και 14.11%, αντίστοιχα) από το ποσοστό του 1991 (4.2% και 6.22% αντίστοιχα), ενώ στους δήμους Φυλής και Άνω Λιοσίων το ποσοστό αποφοίτων τετραπλασιάζεται κατά την απογραφή του 2001 συγκριτικά με το Τέλος, η Μαγούλα και το Ζεφύρι εμφανίζουν τη μεγαλύτερη αύξηση του ποσοστού αποφοίτων, μεταξύ των έξι υπό μελέτη δήμων, από το 1991 (2.63% και 1.71% αντίστοιχα) εώς το 2001 (10.73% και 7.66% αντίστοιχα).

23 ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ Wfi
κάθε μεταβλητής στην ποιότητα ζωής, ανάλογα με τον αριθμό διαστημάτων xi στα οποία κατανεμήθηκαν οι τιμές των μεταβλητών. Wfi =1, για xi=6 Wfi= xi / 6 ΔΕΙΚΤΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Ποσοστό Ανεργίας Πυκνότητα Πληθυσμού Ποσοστό κατοικιών χωρίς κεντρική θέρμανση Ποσοστό Αποφοίτων Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης 1 1.3 0.7 0.8 ΔΕΙΚΤΕΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Επιφανειακή Θερμοκρασία (Τs) Δείκτης Βλάστησης (NDVI) Αστικές χρήσεις γης Βιομηχανικές 1 1.2 1.3

24 ΤΑΞΙΝΟΜΗΜΕΝΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ (ΜΕΘΟΔΟΣ 2η)
Η μόνη διαφοροποίηση στην ταξινόμηση του δείκτη ποιότητας ζωής σημειώνεται στο Δήμο Ελευσίνας. Στην πρώτη μέθοδο η περιοχή έχει σταθερά στο χρόνο καλή ποιότητα ζωής. Στη δεύτερη μέθοδο η ποιότητα ζωής είναι μέτρια το 1991 και το 1994, αναβαθμίζεται όμως σε καλή το 2000 και το Η παρατηρούμενη αναβάθμιση αποδίδεται στο μικρό δείκτη βλάστησης της περιοχής το 1991 και το 1994, σε συνδυασμό με τον υψηλό συντελεστή βαρύτητας που χαρακτηρίζει το δείκτη (XNDVI=1.3)

25 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ
ΔΗΜΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΑ 1991 – ΚΑΛΗ ΜΕΤΡΙΑ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ (ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ) 1η – 2η ΜΑΓΟΥΛΑ 1991 – 1994 ΜΕΤΡΙΑ 2000 – ΚΑΛΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ (ΠΡΟΟΔΟΣ ΣΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΤΟΜΕΑ) ΕΛΕΥΣΙΝΑ ΜΕΤΡΙΑ (ΧΑΜΗΛΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ , WfNDVI =1.3, ΜΙΚΡΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΣΤΙΚΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ WfΑ.Χ=1) 2η Η χρήση συντελεστών βαρύτητας στη συγκεκριμένη έρευνα δε διαφοροποιεί ουσιαστικά την εκτίμηση και την αποτύπωση της ποιότητας ζωής στην υπό μελέτη περιοχή.

26 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
► Μελέτη πιλοτικού χαρακτήρα. ► Αθροιστικός Δείκτης Ποιότητας Ζωής: ● 4 δείκτες σχετικοί με το φυσικό περιβάλλον: μεταβολή σε όλη τη χρονοσειρά. ● 4 δείκτες σχετικοί με το κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον: μεταβολή ανά δεκαετία. ► Συγκριτική αξιολόγηση της ποιότητας ζωής. ► Υποκειμενικότητα στη σύνθεση του δείκτη. ► ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ●Δορυφορικά δεδομένα: Δορυφόροι με μεγαλύτερη χωρική και χρονική διακριτική ικανότητα. ●Επίγεια δεδομένα: Ευκολότερη πρόσβαση σε κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα. ► Η παρούσα μελέτη έχει πιλοτικό χαρακτήρα και η μεθοδολογία της βασίζεται σε ανάλογες μελέτες της διεθνούς βιβλιογραφίας. ► Ο δείκτης ποιότητας ζωής προέκυψε αθροιστικά από οκτώ επιμέρους δείκτες. Οι τέσσερις σχετικοί με το φυσικό περιβάλλον μεταβάλλονται σε όλη τη χρονοσειρά, ενώ οι υπόλοιποι τέσσερις που αφορούν στο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον της αστικής υπό μελέτη περιοχής μεταβάλλονται ανά δεκαετία. ► Η τελική ταξινόμηση του δείκτη ποιότητας ζωής αναφέρεται αποκλειστικά στην υπό μελέτη περιοχή. Η υψηλή ή χαμηλή ποιότητα ζωής που χαρακτηρίζει ένα δήμο δεν αντιπροσωπεύει την ποιότητα ζωής που απαντάται γενικά σε μία αστική περιοχή, αλλά ταξινομείται ως υψηλή ή χαμηλή συγκριτικά με τα συνολικά αποτελέσματα της περιοχής μελέτης. ► Η σύνθεση του δείκτη ποιότητας ζωής και η βαθμολόγησή του, μειoνεκτούν ως προς την υποκειμενικότητα που τις χαρακτηρίζει. Παρόμοια προβλήματα επισημαίνονται και από εφαρμογές περιβαλλοντικών δεικτών σε άλλες περιοχές διεθνώς (Καναδάς, Σουηδία, Ολλανδία κ.ά.). ► Οι φυσικές μεταβλητές που προκύπτουν από την επεξεργασία των δορυφορικών εικόνων, αποτυπώνουν ικανοποιητικά το φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Η συνεχής όμως πρόοδος της δορυφορικής τηλεπισκόπησης και οι αποστολές νέων δορυφόρων με βελτιωμένη διακριτική ικανότητα δίνουν τη δυνατότητα για περαιτέρω εξέλιξή τους. ► Τα δεδομένα που αποτυπώνουν το κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον της περιοχής είναι περιορισμένα. Για το λόγο αυτό, κρίνεται σκόπιμη η πραγματοποίηση λεπτομερέστερων και συχνότερων απογραφών, ώστε να υπάρχει πρόσβαση σε πληρέστερα κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα (π.χ. αντικειμενική αξία ακινήτων, πληροφορίες υγειονομικής περίθαλψης κ.ά.).

27 ΤΕΛΟΣ

28

29 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ