ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 1 ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 «Οικονομική Μεγέθυνση: έχουμε, Οικονομία της.

Παρουσίαση με θέμα: "ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 1 ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 «Οικονομική Μεγέθυνση: έχουμε, Οικονομία της."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 1 ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 «Οικονομική Μεγέθυνση: έχουμε, Οικονομία της γνώσης: απέχουμε» Σεμινάριο του ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12-15 Ιουλίου 2007 Ενότητα 1 η : Τεχνολογία, Γνώση και Ανάπτυξη Ιστορικές Διαστάσεις και Σύγχρονα Ερωτήματα Γιάννης Καλογήρου, ΕΒΕΟ/ΕΜΠ

2 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 2 Δεδομένα-Πληροφορία- Γνώση- Σοφία •Που είναι η πληροφορία που χάθηκε στα δεδομένα; (T.S. Eliot) •Που είναι η γνώση που χάθηκε στην πληροφορία; (T.S. Eliot) •Που είναι η σοφία που χάθηκε στη γνώση; (Chris Freeman);

3 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 3 H ιστορική διάσταση της σύζευξης της γνώσης και της οικονομίας •Consensus: Γνώση, Εκμάθηση, Καινοτομία  Μεγέθυνση, Παραγωγικότητα, Διεθνή Ανταγωνιστικότητα [Άτομα, Επιχειρήσεις, Περιοχές, Χώρες, ευρύτερες Οικονομικές Οντότητες (π.χ. ΕΕ)]. •Όμως: Κάθε οικονομική δραστηριότητα στηρίζεται στην με κάποιο τρόπο στη χρήση της γνώσης (από τις προϊστορικές έως τις σύγχρονες κοινωνίες) [Mokyr]. •Με μια έννοια υπήρχε πάντοτε μια οικονομία εξαρτημένη από τη γνώση •Συνέχειες (π.χ. Επεξεργασία της Πληροφορίας και της Γνώσης στη Βιομηχανική Οικονομία) και τομές (Τεχνικο -οικονομικά παραδείγματα και τομή που συνδέεται με την τεχνολογική αλλαγή που βασίζεται στις ΤΠΕ).

4 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 4 Η ανάδυση μιας οικονομίας που βασίζεται στη γνώση •D. Foray (2004): –«Η οικονομία της γνώσης είναι ένα πειστικό και εύλογο σενάριο διαρθρωτικού μετασχηματισμού αν και ακόμη εξαιρετικά αβέβαιο» –«Yποστηρίζω τη χρήση του όρου οικονομία της γνώσης», επειδή «επιτρέπει να κατανοήσουμε πλήρως μια ποιοτική καινοτομία στην οργάνωση και τη συμπεριφορά της σύγχρονης οικονομικής ζωής, ότι δηλ. οι παράγοντες που προσδιορίζουν την επιτυχία επιχειρήσεων και οικονομιών εξαρτώνται περισσότερο παρά ποτέ στην ικανότητα παραγωγής και χρήσης της γνώσης»

5 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 5 Η «μανθάνουσα οικονομία της γνώσης» •Lundvall: –Έμφαση στον αποφασιστικό ρόλο του στοιχείου της μάθησης στον εν εξελίξει μετασχηματισμό. –Η επιτυχία ατόμων, επιχειρήσεων, περιοχών και οικονομιών αντανακλά την ικανότητά τους να μαθαίνουν. –Αλλαγή τεχνο -οικονομικού παραδείγματος (Freeman, Perez)

6 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 6 Μετασχηματισμός εν εξελίξει: Νέες διαρθρωτικές τάσεις •Ρόλος των ΤΠΕ: καθολική, διευκολυντική και αποδιαρθρωτική δέσμη συγκλινουσών τεχνολογιών. Προσδίδουν στην οικονομία μια νέα και ποιοτικά διαφορετική τεχνολογική βάση που αλλάζει δραστικά τις συνθήκες παραγωγής και διανομής της γνώσης και της σύζευξής της με την παραγωγή. •Αυξανόμενη αλληλεξάρτηση της δημιουργίας και της διάχυσης της γνώσης. Η χρήση και η λειτουργική αξιοποίησή της εξίσου σημαντική με την παραγωγή της. •Ανάδειξη του «δημιουργικού κλάδου της οικονομίας». •Αλλαγή στο ειδικό βάρος της γνώσης.

7 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 7 Ο διεθνής ανταγωνισμός: Ανάδειξη νέων υποκειμένων •Παγκοσμιοποίηση, Αποϋλοποίηση, Γεωγραφική μετατόπιση δραστηριοτήτων, Ροές γνώσης. Ανάδειξη νέων σημαντικών παραγωγικών και τεχνολογικών υποκειμένων. •«Κίνα παγκόσμια βιομηχανική πλατφόρμα» (Lester Thurow) •το 2015 η Κίνα θα διαθέτει 20 εκατ. μηχανικούς, 4 εκατ. τεχν. Και φυσικούς επιστήμονες σε τεχνολογικά πάρκα και κέντρα και 1 εκατ. ερευνητές [περ. 2.5 φορές ο ελληνικός πληθυσμός]. •Ινδία: επιταχυνόμενη ανάπτυξη και δραστηριοτήτων έντασης γνώσης, 350$ η αμοιβή ενός καλά καταρτισμένου νέου μηχανικού.

8 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 8 Ο διεθνής ανταγωνισμός : ΗΠΑ vs ΕΕ Οι ΗΠΑ επιταχύνουν, η Ευρώπη των 15 χάνει ταχύτητα. (EU-KLEMS project κ.α. μελέτες) •ΗΠΑ: –1970-1995: Προϊόν/ώρα αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 1.3%. –1995-2004: Προϊόν/ώρα αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 2.4%. •ΕΕ-15: Στις ίδιες χρονικές περιόδους αντιστροφή τάσεων. •Οι ΗΠΑ υπερτερούν και στην παραγωγή και στη χρήση ΤΠΕ, παρά την μετά το 1995 σημαντική αύξηση της χρήσης ΤΠΕ στην ΕΕ. Οι ΗΠΑ υπερτερούν γενικότερα στην επένδυση στη γνώση. •Όμως, οι σκανδιναβικές χώρες πάνε πολύ καλά (με διάφορες διεθνείς κατατάξεις). 2007: η Δανία πρώτη στην αξιοποίηση ΤΠΕ (ICT readiness index).

9 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 9 Διαχρονική εξέλιξη του ΑΕΠ της Ελλάδας σε σύγκριση με ΕΕ-12 και ΕΕ-15 •Source: Eurostat (http://ec.europa.eu/eurostat)

10 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 10 Οικονομική μεγέθυνση έχουμε •Υψηλοί πραγματικοί ετήσιοι ρυθμοί οικονομικής μεγέθυνσης (κοντά στο 4%) για μεγάλο χρονικό διάστημα (14 χρόνια και…). •Ισχυρή μεγέθυνση και πορεία σύγκλισης στο πλαίσιο της ΕΕ-15 –1995-2005: +1.5 ποσοστιαία μονάδα του μέσου ετήσιου της ΕΕ-15  κατά κεφαλήν ΑΕΠ = 85% του μέσου ευρωπαϊκού το 2005. –Ισπανία: +0.7, Πορτογαλία: + (1995-1999), - (2000-2005), μόνον η Ιρλανδία: +4 •Σημαντική καθεαυτή αλλά και στο πλαίσιο μιας ευρύτερης ιστορικής θεώρησης –Η περίοδος αυτή ακολουθεί μια υπερδεκαετή περίοδο («μακροοικονομικής») καθήλωσης της μεγέθυνσης. –Τρίτο κύμα ισχυρής οικονομικής μεγέθυνσης και στο πλαίσιο της οικονομικής ιστορίας του νεοελληνικού κράτους. -  Επιτυχής μακρόχρονη οικονομική επίδοση.

11 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 11 Επιστημονική και Τεχνολογική Δραστηριότητα «Προικοδότηση» vs.Ένταση Συμμετοχής στα FP4+FP5+FP6 (IST)

12 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 12 Δικτυακή Ετοιμότητα vs. Ένταση Συμμετοχής στα FP4+FP5+FP6 (IST)

13 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 13 Οικονομία της γνώσης απέχουμε: Υστέρηση στην «τεχνολογική και καινοτομική» επίδοση •[European Innovation Progress Report 2006/ Trendchart]: Όμως….. –«Η Ελλάδα (όπως και η Πορτογαλία) δεν κατάφεραν να μετασχηματισθούν σε οικονομίες της γνώσης». –«Οι σημερινές ικανότητες της Ελλάδας δείχνουν να μην είναι πιθανή η ανάπτυξη δημιουργικών καινοτόμων ικανοτήτων στο κοντινό μέλλον, αλλά υπάρχει δυνατότητα βελτίωσης της αντίστοιχης επίδοσής της μέσω διάχυσης της καινοτομίας»

14 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 14 Ανάπτυξη>>Οικονομική Μεγέθυνση •Σε τελευταία ανάλυση, η μακροχρόνια οικονομική μεγέθυνση είναι το πιο σημαντικό, αλλά όχι το αποκλειστικό, μέτρο της καλής επίδοσης μιας οικονομίας. •Η επίδοση μιας οικονομίας εξαρτάται και από: –την αποδοτική χρήση των διαθέσιμων πόρων (φυσικών, χρηματικών, ανθρώπινων), –την εξέλιξη της θέσης της στον διεθνή καταμερισμό εργασίας, –την κατανομή του εισοδήματος. •Επιπροσθέτως Ανάπτυξη= διεύρυνση ικανοτήτων, δυνατοτήτων πρόσβασης και ελευθεριών του πολίτη και των κοινωνικών ομάδων.

15 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 15 Το τρίτο κύμα οικονομικής μεγέθυνσης, η κόπωση και η μελλοντική βιωσιμότητα του αναπτυξιακού μοντέλου Η ελληνική οικονομία την τελευταία δωδεκαετία διανύει μια μακρά περίοδο μεγέθυνσης- την τρίτη στην ιστορία του νεότερου ελληνισμού- που κατά βάση στηρίχθηκε: – στα οφέλη της μακροοικονομικής σταθεροποίησης (ευρώ, επιτόκια κ.α.) που οδήγησε στη βελτίωση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος- με όρους τάξης μεγέθους- και στην απεμπλοκή από την μακροοικονομική καθήλωση της ανάπτυξης της προηγούμενης περιόδου, –στις μεγάλες επενδύσεις για την αναβάθμιση και την ανάπτυξη των υποδομών της χώρας, –στην επιτυχή αναδιάρθρωση ορισμένων κλάδων και επιχειρήσεων της μεταποίησης και των υπηρεσιών

16 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 16 Μακρά και ισχυρή οικονομική μεγέθυνση, αλλά και με αρκετές σημαντικές συστημικές υστερήσεις Μακρά και εντυπωσιακή πορεία οικονομικής μεγέθυνσης: •με περιορισμένη δαπάνη πόρων (ιδίως ιδιωτικών) για ερευνητική δραστηριότητα και περιορισμένη χρήση αποτελεσμάτων έρευνας, •με περιορισμένη χρήση ΤΠΕ (Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών) πλην υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας και ειδικότερα με χαμηλή διείσδυση ευρυζωνικών υπηρεσιών •με περιορισμένη αξιοποίηση καινοτομιών, •με «ρηχή επιχειρηματικότητα» και μικρή συμμετοχή των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην επιχειρηματικότητα, •με μειωμένες «περιβαλλοντικές επιδόσεις» και μειωμένη αποδοτικότητα στη χρήση φυσικών και άλλων πόρων. •με μεγαλύτερη και ταχύτερη οικονομική μεγέθυνση από την αντίστοιχη εξέλιξη των αντιλήψεων, στάσεων και νοοτροπιών της ελληνικής κοινωνίας («Η Ελλάδα προχώρησε πιο μπροστά από τους έλληνες», ευρωπαϊκή κοινωνική έρευνα, ΕΚΚΕ, 2003).

17 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 17 Το ελληνικό σύστημα: «Κόπωση» και «Αμφίπλευρη πίεση» Όμως, στο σημερινό ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον, το ελληνικό «παραγωγικό» σύστημα: •Δείχνει σημεία «διαρθρωτικής κόπωσης», •Στηρίζεται υπερβολικά στον δανεισμό των καταναλωτών, •Εμφανίζει ελλείμματα διεθνοποίησης και χαρακτηρίζεται από έντονες δυϊστικές τάσεις. •Εμφανίζει δομικές αδυναμίες στην παραγωγή και χρήση ΤΠΕ (παρά τις «νησίδες» υψηλής τεχνολογίας και τη χρήση ως «εμπόρευμα»). •Έχει προβλήματα αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας στη χρήση πόρων. •Δέχεται ισχυρή αμφίπλευρη πίεση.

18 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 18 Το πρόβλημα του εγκλωβισμού στο πεδίο των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων Η βαθύτερη ουσία του αναπτυξιακού ζητήματος στην Ελλάδα στη φάση που διανύουμε, μπορεί να να συνοψιστεί υπό μορφή ερωτήματος ως εξής: –Πως σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης και εντεινόμενου διεθνούς ανταγωνισμού (με την είσοδο νέων οικονομικών υποκειμένων) θα μπορέσει η ελληνική παραγωγή (προϊόντα και υπηρεσίες) να αντιμετωπίσει τη διπλή ανταγωνιστική πίεση που δέχεται: • τόσο από τους αποκαλούμενους «φθηνούς παραγωγούς» (δηλαδή από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε χώρες φθηνού κόστους εργασίας που δεν είναι πια μόνον ανειδίκευτη αλλά διαρκώς αναβαθμίζεται), • όσο και από «ποιοτικά υπέρτερους παραγωγούς» που δραστηριοποιούνται σε χώρες υψηλού βιοτικού επιπέδου και σημαντικών τεχνολογικών και παραγωγικών ικανοτήτων;

19 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 19 Η τεχνολογία δεν μπορεί από μόνη της να λύσει προβλήματα •Η εισαγωγή προωθημένων τεχνολογιών (και ιδίως ΤΠΕ) μπορεί να είναι είναι αποτελεσματική και αποδοτική μόνον όταν συνοδεύεται: – από οργανωτικές αλλαγές, –μια διεργασία «οικοδόμησης ικανοτήτων» του ανθρώπινου δυναμικού, •Δημόσια παρέμβαση+ ενεργοποίηση της αγοράς +κοινωνική δυναμική (κινητοποίηση της κοινωνίας και εξειδικευμένων ομάδων)

20 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 20 Το «φίλτρο» γνώσης, ο ελλείπων μηχανισμός της επιχειρηματικότητας και η μεγεθυντική ώθηση (Bo Carlsson et al.) •Οι επενδύσεις στη γνώση και το ανθρώπινο κεφάλαιο δημιουργούν οικονομική μεγέθυνση μέσω knowledge spillovers. •Όμως, μεγάλες επενδύσεις σε Ε&Α δεν καταλήγουν πάντοτε σε οικονομική μεγέθυνση.

21 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 21 Το «φίλτρο» γνώσης, ο ελλείπων μηχανισμός της επιχειρηματικότητας και η μεγεθυντική ώθηση (Bo Carlsson et al. ) (..συνεχ..) •Χρειάζονται: –Ένα «φίλτρο» γνώσης, δηλ. η διάκριση μεταξύ γενικής γνώσης και οικονομικά χρήσιμης γνώσης. –Ένας ελλείπων μηχανισμός (όπως η επιχειρηματικότητα) που θα μετατρέψει την οικονομικά αξιοποιήσιμη γνώση σε οικονομική δραστηριότητα. –Στις ΗΠΑ, στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες οι μεγάλες καθιερωμένες επιχειρήσεις απετέλεσαν τον μηχανισμό αυτό, ενώ την τελευταία εικοσαετία τον ρόλο αυτό έπαιξαν οι νέες επιχειρήσεις.

22 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 22 Ο ρόλος της απαιτητικής ζήτησης και των “lead users” •Ο κυρίαρχος ρόλος και ή έγκαιρη εμπλοκή των χρηστών •Porter •Von Hippel

23 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 23 Πως οι ευρωπαϊκές οικονομίες μαθαίνουν; (Lorenz & Lundvall) •«Learning by doing” •“Learning by using” •“International comparisons in learning” •Ποικιλία εθνικών συνιστωσών και μεθόδων εκμάθησης. •Σύνδεση «καινοτομίας», «αγοράς εργασίας» και «ανθρώπινων πόρων»

24 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 24 Η ανάγκη αναζωογόνησης του αναπτυξιακού μοντέλου: Αξιοποίηση της γνώσης παντού και ο ρόλος της επιχειρηματικότητας που αξιοποιεί τη γνώση •Επιτακτική η ανάγκη αναζωογόνησης και αναπροσανατολισμού του αναπτυξιακού προτύπου της χώρας με στροφή στην ενεργοποίηση και την αξιοποίηση της γνώσης και της τεχνολογίας παντού. •Η διάχυση της γνώσης και η μετατροπή της σε οικονομικά αξιοποιήσιμη γνώση δεν είναι αυτόματη. •Ο ρόλος της επιχειρηματικότητας: ο ελλείπων μηχανισμός που μπορεί να μετατρέψει τη γνώση που έχει οικονομική αξία σε οικονομική δραστηριότητα. •Ο δημιουργικός συνδυασμός γνώσης, της απαιτητικής ζήτησης και της επιχειρηματικότητας αποτελεί το κλειδί για τη μελλοντική βιωσιμότητα της ελληνικής οικονομίας.

25 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 25 Αξιοποίηση των αποτελεσμάτων έρευνας και των ΤΠΕ •Χρειάζεται εν τέλει η ελληνική παραγωγή, χρειάζονται οι ελληνικές επιχειρήσεις τα αποτελέσματα της έρευνας; Το ελληνικό παράδοξο (υψηλότερη αναλογικά συμμετοχή στα ανταγωνιστικά προγράμματα έρευνας, χαμηλή αξιοποίηση) και οι ελλείποντες κρίκοι. –Η ανάγκη για ισχυρότερη διασύνδεση έρευνας και παραγωγής. –Η δημόσια διοίκηση/αυτοδιοίκηση ως «χρήστης-αγοραστής» αποτελεσμάτων έρευνας για την αναγκαία- όσο ποτέ- αναδιοργάνωσή τους. •Μπορεί η ελληνική οικονομία να συνεχίσει να αναπτύσσεται χωρίς εντονότερη χρήση των ΤΠΕ; –Λειτουργική και παραγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ στον επιχειρηματικό τομέα, στη δημόσια διοίκηση και ιδίως σε τομείς/κλάδους όπου παραδοσιακά έχουν οικοδομηθεί ικανότητες και δεξιότητες και έχουν διαμορφωθεί ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

26 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 26 Για μια συνολική πολιτική που ενεργοποιεί, προωθεί και αξιοποιεί τη γνώση παντού 1. Ο συνολικός και συστημικός χαρακτήρας μιας πολιτικής για την ενεργοποίηση- αξιοποίηση της γνώσης Να καλύπτει όλες τις πτυχές της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας που συνδέονται με την παραγωγή, διάχυση και αξιοποίηση της γνώσης: Όλους τους κρίκους της αλυσίδας δημιουργίας, διάχυσης και χρήσης της γνώσης. •έρευνα, •καινοτομία, •διάχυση της γνώσης, •εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες, •μαζική εξοικείωση και λειτουργική αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικης και επικοινωνιών, •κατάρτιση, •δια βίου μάθηση, •ενημέρωση, •διαμόρφωση του πνεύματος και του κλίματος της εποχής, •ανάπτυξη ενός ευρύτερου περιβάλλοντος γνώσης, •ενθάρρυνση μιας συνδεδεμένης με αυτό διεργασίας κοινωνικής εκμάθησης.

27 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 27 Για μια συνολική πολιτική που ενεργοποιεί, προωθεί και αξιοποιεί τη γνώση παντού (..συνεχ..) 2. Η πολιτική αυτή δεν περιορίζεται στους αποκαλούμενους κλάδους υψηλής τεχνολογίας, αλλά επεκτείνεται και στους παραδοσιακούς κλάδους «χαμηλής και μέσης τεχνολογίας» που και αυτοί έχουν πλούσια γνωσιακή βάση.

28 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 28 Πολιτική για την αξιοποίηση της γνώσης (…συνεχ…) 3. Μείζονες αναδιατάξεις στις προτεραιότητες και το μείγμα των δημόσιων πολιτικών, στην κατανομή των δημόσιων πόρων- αλλά και ευρύτερα των πόρων που δαπανά η κοινωνία στο σύνολό της για την ανάπτυξη, τη διάχυση και την αξιοποίηση της γνώσης. 4. Διαμόρφωση συναίνεσης γύρω από την πολιτική αυτή •οι πολιτικές και κοινωνικές ηγεσίες της χώρας σε όλα τα επίπεδα να δεσμευτούν έμπρακτα και μακροχρόνια ότι θα προωθούν συστηματικά την παραγωγή και την αξιοποίηση της γνώσης, •οι επιχειρηματικές ηγεσίες να εκτιμούν την πραγματική αξία που έχει η δαπάνη για τη γνώση στην επιχειρηματική δραστηριότητά τους, •η ελληνική κοινωνία γενικότερα να αξιολογεί ουσιαστικά τη δυνατότητα ποικιλόμορφης συνεισφοράς της γνώσης στις καθημερινές δραστηριότητες και λειτουργίες της. 5. Η απόκτηση και αξιοποίηση της γνώσης δεν συμβιβάζεται με την «κουλτούρα της ευκολίας»

29 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 29 Η διαχρονική σχέση της ελληνικής κοινωνίας με τις τεχνολογικές εξελίξεις αποτελεί έναν δομικό περιορισμό; •Η χώρα μας είναι γενικώς σε θέση να παρακολουθεί τις τεχνολογικές τάσεις, τα κύματα εκσυγχρονισμού και τους μεγάλους μετασχηματισμούς που εξελίσσονται στο διεθνές περιβάλλον. Δείχνουμε ως κοινωνία μια ευκολία πρόσληψης και δεκτικότητα. Όμως, δυσκολευόμαστε στην αφομοίωση και την εμβάθυνση των θεσμικών και τεχνολογικών καινοτομιών και αλλαγών. •Η χώρα μας έχει διαμορφώσει μια δέσμη ικανοτήτων για την παραγωγή μεγάλων και μικρότερων κατασκευαστικών έργων υποδομής που δεν απαιτούν για την αξιοποίησή τους μεγάλες αλλαγές και προσαρμογές ή εμπλοκή στη λειτουργία τους πολλών φορέων. Δεν συμβαίνει το ίδιο με τα έργα ΤΠΕ. Δυσκολευόμαστε να αξιοποιήσουμε την πληροφορική στη δημόσια διοίκηση, αδυνατούμε να προωθήσουμε τη διασύνδεση και τη διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων και υποδομών ώστε να έχουμε ηλεκτρονικές υπηρεσίες σε πραγματικό χρόνο, καθυστερούμε στη φθηνή και ευρεία διάδοση της ευρυζωνικής πρόσβασης και χρήσης. •Την ίδια ώρα, υπάρχουν στη χώρα μας νησίδες υψηλής πληροφοριακής υποδομής στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και πολύ γρήγορα και προωθημένα δίκτυα στα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα.

30 ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ 2007 ΓΙΑΝ. ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΕΒΕΟ/ΕΜΠ, 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2007 30 Η διαχρονική σχέση της ελληνικής κοινωνίας με τις τεχνολογικές εξελίξεις: Και η προοπτική; •O εκλιπών σκαπανέας της πληροφορικής καθηγητής του ΜΙΤ Μιχάλης Δερτούζος: «Αν και είναι συνήθως επικίνδυνες οι γενικεύσεις με βάση εθνικά καλούπια, το λογισμικό και οι πετυχημένες χρήσεις της πληροφορικής θέλουν τρέλες, ιδιορρυθμίες και εφευρετικότητα που δεν φυτρώνουν εύκολα στον κήπο της ομοιομορφίας. Τα άϋλα προϊόντα της πληροφορικής αντιπροσωπεύουν ένα περίεργο μείγμα επιστήμης και τέχνης. Αντί για σχολαστική ακρίβεια θέλουν γρηγοράδα... και λίγο μπουρδούκλωμα. Ας τελειώσει το πρόγραμμα τώρα και ας έχει λίγα σφάλματα Εμείς οι Έλληνες έχουμε κάποια ανάλογη τάση στην αντιμετώπιση προβλημάτων - με ταχύτητα, μπουρδούκλωμα και διόρθωση - που αποτελεί πλεονέκτημα στην πληροφορική. Προσθέστε σ' αυτό την κληρονομιά και την αγάπη που έχουμε στα σχήματα φαντασίας («αν ήταν έτσι... θα γινόταν έτσι...») στις φιλοσοφικές συζητήσεις... Νομίζω ότι έχουμε μια κλίση προς την άυλη πληροφορική που ξεπερνάει την τάση μας προς την υλική βιομηχανία».