Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε

Η παρουσίαση φορτώνεται. Παρακαλείστε να περιμένετε

Β΄ Παθολογική κλινική ΠΓΝΙ

Παρόμοιες παρουσιάσεις


Παρουσίαση με θέμα: "Β΄ Παθολογική κλινική ΠΓΝΙ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Β΄ Παθολογική κλινική ΠΓΝΙ
Αιμοχρωμάτωση Ζωή Μητρογιάννη Ιατρός Β΄ Παθολογική κλινική ΠΓΝΙ

2 Η αιμοχρωμάτωση είναι μια συνήθης διαταραχή της αποθήκευσης σιδήρου κατά την οποία παρατηρείται δυσανάλογη αύξηση της εντερικής απορρόφησης του σιδήρου, η οποία με την σειρά της οδηγεί σε εναπόθεση υπερβολικών ποσοτήτων σιδήρου στα παρεγχυματικά κύτταρα. Η κατάσταση αυτή οδηγεί τελικά σε καταστροφή των ιστών και οργανική δυσλειτουργία 1845: περιγράφηκε ως η κλινική τριάδα «γλυκοζουρία, κίρρωση, υπέρχρωση δέρματος» Von Recklingausen χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον όρο «αιμοχρωμάτωση» και απέδωσε την κλινική αυτή εικόνα στην εναπόθεση σιδήρου 1935: κληρονομική νόσος που προκαλείται από υπερβολική εναπόθεση σιδήρου στους ιστούς 1976: Simon et at ανακάλυψαν πως πρόκειται για μια αυτοσωμική υπολειπόμενη διαταραχή που προκαλείται συνήθως από μεταβίβαση ενός μεταλλαγμένου γονιδίου που βρίσκεται στο βραχύ σκέλος του χρωμοσώματος 6 και μάλιστα σε στενή σχέση με την περιοχή που κωδικοποιεί το HLA-A3 1996: Fedel et al ταυτοποιήσαν το γονίδιο HFE

3 Ταξινόμηση των καταστάσεων υπερφόρτωσης σιδήρου Κληρονομική αιμοχρωμάτωση Αιμοχρωμάτωση σχετιζόμενη με το HFE (τύπου 1) C282Y ομοζυγωτία C282Y/H63D σύνθετη ετεροζυγωτία Αιμοχρωμάτωση μη σχετιζόμενη με το HFE Νεανική αιμοχρωμάτωση (τύπος 2) Μετάλλαξη του υποδοχέα 2 της τρανσφερίνης, TFR2 (τύπος 3) Μετάλλαξη του γονιδίου της φερροπορτίνης 1, SLC11A3 (τύπος 4) Μετάλλαξη Η της φερριτίνης IRE (τύπος 5) Αιμοχρωμάτωση της νήσου του Σολομώντα, (βλάβη ?) (τύπος 6) Επίκτητη υπερφόρτωση σιδήρου Αναιμίες με υπερφόρτωση σιδήρου Θαλασσαιμία (μείζων) Σιδηροβλαστική αναιμία Χρόνιες αιμολυτικές αναιμίες Υπερφόρτωση σιδήρου από πολλαπλές μεταγγίσεις Διατροφική υπερφόρτωση σιδήρου Χρόνια ηπατική νόσος Ηπατίτιδα C Αλκοολική κίρρωση (κυρίως τελικού σταδίου) Μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα Όψιμη δερματική πορφυρία Δυσμεταβολικό σύνδρομο υπερφόρτωσης σιδήρου Άλλα Νεογνική υπερφόρτωση σιδήρου Ασερουλοπλασμιναιμία Συγγενής ατρανσφεριναιμία

4 Απορρόφηση και μεταφορά του σιδήρου

5 Φυσιολογικός μεταβολισμός του σιδήρου
Άνδρες Γυναίκες Ολικός σίδηρος του σώματος Καθημερινή απορρόφηση σιδήρου Καθημερινές απώλειες σιδήρου Επιπλέον απώλειες έμμηνος ρήση (μηνιαίως) εγκυμοσύνη (σύνολο) 3 - 4 g mg 2 - 3 g 1 - 2 mg mg mg

6 Ολικός σίδηρος του σώματος: 2-4gr
70-95% στην αιμοσφαιρίνη mg στην μυοσφαιρίνη 0.5-2gr στις αποθήκες (φερριτίνη, αιμοσιδηρίνη, μακροφάγα) Δεν υπάρχει φυσιολογικός μηχανισμός αύξησης της αποβολής σιδήρου από τον οργανισμό!

7 20 mg / d Menstruation 20 – 40 mg /m Sloughed mucosal cells
Fe+3 Fe+2 Ferritin Macrophage Fe Fe Villus enterocyte Fe2+ 1 – 2 mg /d 20 mg / d Liver Sloughed mucosal cells Desquamation Menstruation 20 – 40 mg /m Bone Marrow

8 20 mg / d Sloughed mucosal cells Menstruation Desquamation
Fe+3 Fe+2 Ferritin Macrophage Fe Fe Villus enterocyte Fe2+ 20 mg / d 7 – 8 mg /d 1 – 2 mg /d Liver Sloughed mucosal cells Desquamation Menstruation 20 – 40 mg /m Bone Marrow

9 Fe 3+ Fe 2+ Fe 2+ DMT1 Fe 2+ Fe 2+ Fe 3+ Ferric reductase Hephaestin
Reduction of ferric to ferrous iron Divalent metal transporter 1 (DMT1) Transport across brush border Fe 2+ Ferric reductase Ferritin Sequestration in enterocyte DMT1 Ferroportin Basal transport from cell Fe 2+ Hephaestin, Ceruloplasmin Oxidation to ferric form Hephaestin Ferroportin (IReg1) Fe 3+ Fe 2+ Transferrin

10

11 Πρωτεΐνες που ρυθμίζουν την απορρόφηση και μεταφορά του σιδήρου
Τρανσφερίνη/Φερριτίνη Υποδοχείς τρανσφερίνης: TfR1, TfR2 Σερουλοπλασμίνη / Εψιστίνη (Hephaestin) Ματαλλομεταφορέας 1 (DMT1) Φερροπορτίνη HFE πρωτεΐνη Β2 μικροσφαιρίνη DCyt B (ferric reductase) Εψιδίνη (Hepcidin) Αιμοζουβελίνη (Hemojuvelin)

12

13 Type of HH Gene Protein Gene mapping Type of inheritance Classic hemochromatosis (HFE1) – later onset HFE 7 exons (non-classical MHC class-I protein) 6p21.3 Autosomal recessive Juvenile hemochromatosis: HFE2A HFE2B HJV 4 exons HAMP (LEAP1) 3 exons Hemojuvelin (hemojuvelin precursor) Hepcidin antimicrobial peptide 1q21 19q13 Hemochromatosis, type 3 (HFE3) – later onset TfR2 18 exons Transferrin receptor 2 7q22 type 4 (HFE4) (ferroportin disease) FPN1 8 exons Ferroportin1 (iron-regulated transporter-1) 2q32 Autosomal dominant

14

15 Αιμοχρωμάτωση σχετιζόμενη με το γονίδιο HFE
Μια από τις συχνότερες γενετικές νόσους Βόρεια Ευρώπη: 10% ετερόζυγοι φορείς, % ομοζυγώτες 5 με 10 φορές συχνότερη στους άντρες 70% εμφανίζει συμπτώματα μεταξύ 40 και 60 ετών 30% από τους ομοζυγώτες δεν εμφανίζει διαταραχή του μεταβολισμού του σιδήρου (ποικίλη διεισδυτικότητα της μετάλλαξης) HFE: κωδικοποιεί μια πρωτεΐνη 343 αμινοξέων Κύριες μεταλλάξεις C282Y: αντικατάσταση της τυροσίνης από κυστείνη (85% των ασθενών με τεκμηριωμένη αιμοχρωμάτωση είναι ομοζυγώτες για αυτήν τη μετάλλαξη) H63D: αντικατάσταση του ασπαρτικού οξέος από ιστιδίνη (1.5% των ασθενών με αιμοχρωμάτωση έχουν C282Y/H63D σύνθετη ετεροζυγωτία) S65C: αντικατάσταση της σερίνης από κυστείνη (C282Y/S65C ετεροζυγωτία, H63D/S65C ετεροζυγωτία)

16

17

18 Κλινικές εκδηλώσεις Aπορρόφηση σιδήρου: 3-4mg/ημέρα
Κλινικές εκδηλώσεις όταν οι αποθήκες σιδήρου > 15-20gr (40 έτη) Κίρρωση, χαλκόχροη χροιά δέρματος, σακχαρώδης διαβήτης κλασσική τριάδα συμπτωμάτων

19 Επίπεδα φερριτίνης και κλινικές εκδηλώσεις αιμοχρωμάτωσης
Κίρρωση, οργανική ανεπάρκεια Προοδευτική βλάβη των ιστών Αύξηση ολικού σιδήρου στον οργανισμό Αύξηση ηπατικού σιδήρου Αύξηση σιδήρου στον ορό Αυξημένη απορρόφηση σιδήρου Ηλικία (έτη) Συγκέντρωση φερριτίνης στον ορό (ng/ml) Φυσιολογικό εύρος

20

21 Πολυσυστηματική προσβολή
Αυξημένη εναπόθεση σιδήρου και βλάβη σε: Ήπαρ, πάγκρεας, καρδιά, επινεφρίδια, γονάδες, υπόφυση, δέρμα, αρθρώσεις Έναρξη μετά την ηλικία των 50 ετών Αρχικά συμπτώματα: μη ειδικά (αδυναμία, καταβολή, κοιλιακά άλγη, αρθαλγίες)

22 Ήπαρ το πρώτο όργανο που προσβάλλεται συνήθως - Ηπατομεγαλία (>95%) - Κίρρωση σπάνια πυλαία υπέρταση και κιρσοί οισοφάγου ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (30%), κύρια αιτία θανάτου στους υπό θεραπεία ασθενείς Χρώση με Prussian blue ηπατικής βιοψίας σε ασθενή με κληρονομική αιμοχρωμάτωση

23 Δέρμα χαλκόχροη χροιά (παραλλαγή του καφέ της μελανίνης και του γκρι του σιδήρου) Συνήθως γενικευμένη και διάχυτη Πιο έκδηλη στο πρόσωπο, τον αυχένα, στις εκτατικές επιφάνειες των αντιβραχίων, στις ραχιαίες επιφάνειες των άκρων χειρών, στις κατώτερες μοίρες των κνημών, στην περιοχή των γενετικών οργάνων καθώς και πάνω σε δερματικές ουλές Πάγκρεας σακχαρώδης διαβήτης (65%) κυρίως σε άτομα με θετικό οικογενειακό ιστορικό (άμεση καταστροφή των νησιδίων του παγκρέατος από την εναπόθεση σιδήρου και παρουσία γενετικής προδιάθεσης)

24 Αρθροπάθεια 25-50% - κυρίως αρθρώσεις των άκρων χειρών (δεύτερες και τρίτες μετακαρπιοφαλλαγγικές) - προοδευτική πολυαρθρίτιδα (καρποί, ισχία, ποδοκνημικές, γόνατα) - Χονδρασβέστωση (γόνατα) Άγνωστη η σχέση με τη διαταραχή του μεταβολισμού του σιδήρου Προοδευτική διαδικασία παρά την απομάκρυνση του σιδήρου μέσω αφαίμαξης Καρδιά 15% - Μυοκαρδιοπάθεια - Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια - Αρρυθμίες (έκτακτες υπερκοιλιακές συστολές, κολπικός πτερυγισμός, κολπική μαρμαρυγή) - Διαταραχές αγωγιμότητας

25 Γονάδες Υπογοναδισμός (πρωτοπαθής, δευτεροπαθής)
Γονάδες Υπογοναδισμός (πρωτοπαθής, δευτεροπαθής) Απώλεια της libido, στυτική δυσλειτουργία, ατροφία των όρχεων, γυναικομαστία, αραίωση της τριχοφυίας, αμηνόρροια Σπανιότερα: Επινεφριδιακή ανεπάρκεια, Υποθυρεοειδισμός, Υποπαραθυρεοειδισμός

26 Λοιμώξεις Επιρρέπεια σε σιδηρόφιλους μικροοργανισμούς
Λοιμώξεις Επιρρέπεια σε σιδηρόφιλους μικροοργανισμούς Listeria monocytogenes Yersinia enterocolitica Yersinia pesudotuberculosis Rhizopus orayzae Salmonella typhimurium Cunninghamella berthollethiae Pasturella pseudotuberculosis Vibrio vulnifus Clostridium perfringens

27 Διάγνωση συχνά τυχαία σε εργαστηριακό έλεγχο ρουτίνας (ασυμπτωματικοί ασθενείς) στόχος: έγκαιρη διάγνωση - κλινικές εκδηλώσεις - οικογενειακό ιστορικό - ε/ε: αυξημένες τιμές Fe, Ferr και TS>45% (νηστείας) διαταραχή της ηπατικής βιολογίας σακχαρώδης διαβήτης - εκτίμηση της ποσότητας του σιδήρου σε ούρα 24h μετά τη χορήγηση δεσφεροξαμίνης - απεικονιστικές εξετάσεις: CT και MRI ήπατος (υπερφόρτωση σιδήρου) MRI: ποσοτική εκτίμηση του φορτίου σιδήρου - βιοψία ήπατος (αυξημένος ηπατικός δείκτης σιδήρου) ηπατική συγκέντρωση σιδήρου (μmol/gr ήπατος) ηλικία του ασθενούς (έτη) - γονιδιακός έλεγχος >1.9 (κφ<1)

28 MRI άνω κοιλίας σε ασθενή με κληρονομική αιμοχρωμάτωση

29 C282Y/C282Y Μικρός κίνδυνος ίνωσης αν: 1. επίπεδα Ferr<1000ng/ml 2
C282Y/C282Y Μικρός κίνδυνος ίνωσης αν: 1. επίπεδα Ferr<1000ng/ml 2. φυσιολογικές τιμές ALT 3. απουσία ηπατομεγαλίας 4. φυσιολογική πρόσληψη οινοπνεύματος Βιοψία ήπατος: η μόνη αξιόπιστη μέθοδος διαπίστωσης ή αποκλεισμού της ηπατικής κίρρωσης

30 HFE γονιδιακός έλεγχος; C282Y ομοζυγώτες? TS >50% (νήστις)
Επανάληψη σε 12 m HFE γονιδιακός έλεγχος; C282Y ομοζυγώτες? TS >50% (νήστις) Επανάληψη TS και φερριτίνη ορού >φυσιολογικό Δευτεροπαθής υπερφόρτωση σιδήρου ? 1. Φυσιολογική ALT 2. Ferritin <1000 ng/ml 3. Χωρίς ηπατομεγαλία Αφαιμάξεις Ηπατική βιοψία – θετική για HHC Παρακολούθηση Stop Επανέλεγχος Όχι Ναι

31 Θεραπεία 1. Απομάκρυνση του πλεονάζοντος σιδήρου από τον οργανισμό 2
Θεραπεία 1. Απομάκρυνση του πλεονάζοντος σιδήρου από τον οργανισμό 2. Υποστηρικτική θεραπεία των πασχόντων οργάνων - Αλλαγή διατροφικών συνηθειών (αποφυγή τροφών πλούσιων σε σίδηρο όπως το κόκκινο κρέας, αλκοόλ, βιταμίνης C και συμπληρωμάτων σιδήρου) - Αφαιμάξεις (αν Ferr> 1000ng/ml ή αν συμπτωματικός ασθενής) Αφαίρεση 500 ml αίματος ( mg σιδήρου), 1 ή 2 φορές την εβδομάδα για έτη όταν TS<50% και Ferr<50ng/ml οι αφαιμάξεις γίνονται κάθε 2-4 μήνες (αφαιμάξεις συντήρησης) - Αν αναιμία: δεσφεροξαμίνη (με παρεντερική χορήγηση δεσμεύει και απομακρύνει έως και 30mg σιδήρου την ημέρα - Θεραπεία σακχαρώδους διαβήτη, ηπατικής και καρδιακής ανεπάρκειας, αρθροπάθειας και υπουποφυσισμού

32 Έλεγχος για αιμοχρωμάτωση - Γενετικός έλεγχος σε όλους τους συγγενείς πρώτου βαθμού των πασχόντων - Τα παιδιά ενός C282Y/C282Y θα πρέπει να ελέγχονται όταν και ο άλλος γονιός φέρει τη μετάλλαξη C282Y ή H63D - Ο ρόλος του πληθυσμιακού ελέγχου για την αιμοχρωμάτωση (προσδιορισμός Ferr και TS σε όλους τους ενήλικες άνω των 30 ετών) είναι αμφιλεγόμενος

33 Πρόγνωση Κύριες αιτίες θανάτου: - καρδιακή ανεπάρκεια (30%) - ηπατική ανεπάρκεια (25%) - ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (30%) - 5ης επιβίωση: χωρίς θεραπεία: 33% με θεραπεία: 89% Εγκατεστημένη κίρρωση, υπογοναδισμός, ινσουλινοεξαρτώμενος διαβήτης και καταστροφικές αρθροπάθειες δεν υποστρέφονται, παρά τη θεραπεία, αλλά επιβραδύνεται η πορεία τους


Κατέβασμα ppt "Β΄ Παθολογική κλινική ΠΓΝΙ"

Παρόμοιες παρουσιάσεις


Διαφημίσεις Google