Τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας της ενημέρωσης IΙΙ Η Πλαισίωση

Παρουσίαση με θέμα: "Τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας της ενημέρωσης IΙΙ Η Πλαισίωση"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας της ενημέρωσης IΙΙ Η Πλαισίωση
ΤΜΗΜΑ ΕΜΜΕ, ΠΜΣ «ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΜΜΕ», ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ «ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΝΕΑ ΜΕΣΑ» ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ Τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας της ενημέρωσης IΙΙ Η Πλαισίωση Καθηγητής Γιώργος Πλειός

2 Εισαγωγή/1 Τuchman (1978): Making news: A study in the construction of reality Μεταφέρει την έννοια «πλαίσιο» στην ανάλυση των ειδήσεων Ορίζει Media frames (σε πολλά είδη) News frames (στις ειδήσεις) Η σημασία της πλαισίωσης απαντάται Στην διαμόρφωση της είδησης Στην επιρροή που ασκεί στον αποδέκτη

3 Εισαγωγή/2 Τα πλαίσια συμβάλλουν στην κοινωνική κατασκευή του νοήματος
Είναι «πακετάρισμα του κόσμου» (Gamson) Είναι εργαλείο άσκησης εξουσίας (Reese)

4 Ορισμοί/1 Gitlin: Πρότυπα γνώσης, ερμηνεία, αναπαράστασης, επιλογής, έμφασης, αποκλεισμού πληροφορίας, με τα οποία οργανώνεται ο λόγος Θεολογικό vs επιστημονικό πλαίσιο Βολονταριστικό vs ντετερμινιστικό Ιεραρχικό vs οριζόντιο Entman: Διαδικασίες επιλογής ορισμένων πλευρών της αντιληπτής πραγματικότητας και οργάνωση/τονισμός τους με τρόπο ώστε να προβάλλει ένας ορισμός της κατάστασης, μια αιτιολογική ερμηνεία, μια αξιολογική κρίση ενός θέματος Παραδείγματα Επιλογή της εθνικής ταυτότητας για προσδιορισμό του δράστη Η προβολή φοροδιαφυγής ορισμένων μόνο κατηγοριών Δυο είδη πλαισίων Πλαίσια των μέσων (media frames) Ατομικά πλαίσια (individual frames)

5 Ορισμοί/2 Tankard, Handerson, Silberman, Bliss, Chahen: Κεντρική οργανωτική ιδέα για το περιεχόμενο των ειδήσεων, υπαγορεύει περί τίνος πρόκειται. Με τη χρήση επιλογής, έμφασης, αποκλεισμού Π.χ. Ληστεία ---- αλλοδαπός Marfin Αναρχικοί Πυρκαγιές ---- οικοπεδοφάγοι Kosicki & Pan: γνωστικοί μηχανισμοί κωδικοποίησης, ερμηνείας και ανάκλησης της πληροφορίας. Σχετίζονται άμεσα με τις πρακτικές και τις αξίες της δημοσιογραφίας Εγκατάλειψη βρέφους στη Θεσσαλονίκη Παραβιάσεις στο Αιγαίο Durham: Νοήματα ή αφηγήσεις, η παραγωγή των οποίων είναι ιδεολογικά φορτισμένη Διαδικασία επικράτησης ανάμεσα σε ανταγωνιστικές εκδοχές των γεγονότων Αντανακλά σχέσεις εξουσίας για τη νοηματοδότηση των γεγονότων Προκρίνει την προτιμητέα ανάγνωση (preferred meaning)

6 Ορισμοί/3 Reese: Οργανωτικές αρχές των γνωστικών διεργασιών και εκείνων ενός πολιτισμού Capella & Jamieson: Τα πλαίσια ενεργοποιούν τις γνώσεις και τις εδραιωμένες ηθικές αξίες ενός πολιτισμού για την κατασκευή του νοήματος Iyengar: Το σχήμα οργάνωσης της πληροφορίας/περιεχομένου στα ΜΜΕ Gamson & Modigliani: Μια κεντρική ιδέα γύρω από την οποία οργανώνεται η κατασκευή νοήματος συσχετίζοντας τα γεγονότα Το πλαίσιο αποκαλύπτει την ουσία του θέματος

7 Ορισμοί/4 Η πλαισίωση είναι μια διαδικασία με πολιτικό πρόσημο (Kosicki & Pan) Δυο προσεγγίσεις Απαγωγική: είναι προαποφασισμένα και παραμετροποιούνται στο εκάστοτε θέμα Επαγωγική: δεν είναι προκαθορισμένα, επιλέγονται διαδοχικά εναλλακτικοί τρόποι

8 Πως κατασκευάζονται τα πλαίσια
Τα πλαίσια δημιουργούνται με τη χρήση λεκτικών και εξω-λεκτικών κωδίκων (Tankard 1997, 2003) TV: On camera, Caption, έκταση δηλώσεων, Αναφορά στους εναρκτήριους τίτλους , Χρήση στοιχείων (αποδείξεων), σχόλια Τύπος: Τίτλοι, επικεφαλίδες, φωτογραφίες και λεζάντες, σημεία του κειμένου που τονίζονται, διαγράμματα, συμπερασματικά σχόλια

9 Χρησιμότητα των πλαισίων
Κατανόηση των γεγονότων (π.χ. γιατί ο πόλεμος στο Ιράκ?) Απόδοση έμφασης (π.χ. στις συγκρούσεις ή στην πολιτική διαδικασία, στις οικονομικές επιπτώσεις) Προσανατολισμός σε γνωστικά σχήματα για την κατανόηση του κόσμου (π.χ. ισλαμική τρομοκρατία, σύγκρουση πολιτισμών, παγκόσμια ή τοπική η οικονομική κρίση?) Μέσω της πλαισίωσης μεταδίδονται τα κυρίαρχα πολιτισμικά πρότυπα (Norris) Ταυτότητα κοινωνικού φύλου & σχέσεις φύλων Πρότυπα κοινωνικά ρόλων (γονείς, παιδιά) Κοκ

10 Επιδράσεις/1 Στα άτομα Στην κοινή γνώμη
Αυτό που ξέρουν εξαρτάται από τα πλαίσια, τους υπαινιγμούς των ΜΜΕ για τον κόσμο (Edelman) Τα πλαίσια ενεργοποιούν την απόδοση του νοήματος (Neumann) Στην κοινή γνώμη Το κοινό κατανοεί την πολιτική ανάλογα με τον τρόπο οργάνωσης των πληροφοριών (Berinsky & Kinder, 2006) Διαμορφώνει προοπτική και εναλλακτικές εκδοχές μέσω των οποίων το κοινό βλέπει τον κόσμο Επικρατούν οι προτεραιότητες των πολιτικών Σταδιακά επικρατούν οι προτεραιότητες των δημοσιογράφων – προπαγανδιστών

11 Επιδράσεις/2 Στα κοινωνικά συστήματα – Δημοκρατία
Τα πλαίσια είναι εργαλείο άσκησης εξουσίας Συμβάλλουν στην παραγωγή της ηγεμονικής ιδεολογίας Ωστόσο τα πλαίσια δεν είναι παντοδύναμα, αλληλεπιδρούν με την εμπειρία των ατόμων Προσφέρουν σε πολιτικούς, επιστήμονες μέθοδο ερμηνείας της κοινής γνώμης (Zaller) Λειτουργούν αρνητικά για τη Δημοκρατία (Entman)

12 Τυπολογίες της πλαισίωσης/1
Scheuffle: Πλαίσια των μέσων Πλαίσια του κοινού Koening Είδους ή δομικά Συγκρουσιακό Ανθρώπινου ενδιαφέροντος Οικονομικού ενδιαφέροντος Ηθικής διάστασης Περιεχομένου Μεγα-πλαίσια ή μεγα-αφηγήσεις

13 Τυπολογίες της πλαισίωσης/2
Neumann, Just & Crigler (1992) Οικονομικό Διπολικό – συγκρουσιακό Αδυναμίας Ανθρώπινης διάστασης Ηθικής Iyengar Θεματικό Περιπτωσιολογικό Patterson: πλαίσιο παιγνίου Capella, Jamieson: Στρατηγική πλαισίωση

14 Τυπολογίες της πλαισίωσης/3
Semetko & Vakleburg Συγκρουσιακό Ανθρώπινου ενδιαφέροντος Απόδοσης ευθυνών Ηθικής διάστασης Οικονομικών επιδράσεων Hallahan Πλαισίωση καταστάσεων Πλαισίωση χαρακτηριστικών Πλαισίωση ριψοκίνδυνων επιλογών Πλαισίωση δράσεων Πλαισίωση θεμάτων Ειδησεογραφική πλαισίωση

15 Τυπολογίες της πλαισίωσης/4
Τρόπος χρήσης της πλαισίωσης στην έρευνα των ειδήσεων (Scheuffle) Ως εξαρτημένη μεταβλητή Ερευνώνται οι παράγοντες που οδηγούν στη χρήση της εν λόγω πλαισίωσης Ως ανεξάρτητη μεταβλητή Η μελέτη εστιάζεται στις επιδράσεις της πλαισίωσης επί του κοινού

16 Πλαισιακός πλουραλισμός/1
Πολλαπλασιασμός των πλαισίων κατά την ανάλυση των ειδήσεων της ενημερωτικής δημοσιογραφίας Οτιδήποτε μπορεί να γίνει πλαίσιο ανάλυσης των ειδήσεων Το φύλο Η ηλικία Η θρησκευτική ταυτότητα Το περιβάλλον Κ.λπ. Γιατί?

17 Πλαισιακός πλουραλισμός/2 - Γιατί?
Μετατόπιση του κέντρου βάρους από τις συνταγματικές στις παραδειγματικές σχέσεις + Διεύρυνση του σχολιασμού Κρίση της ιδεολογίας – μετατόπιση προς τις «μερικές» ιδεολογίες = Ενσωμάτωση μερικής ιδεολογίας στην παραδειγματική σχέση ή Πλαίσια (πολλές «μικρές» αφηγήσεις) Από την ιδεολογία (της πρώιμης και ώριμης νεωτερικότητας) στα πλαίσια της ύστερης νεωτερικότητας

18 Πλαισιακός πλουραλισμός/3
Στην ενημερωτική δημοσιογραφία η ομοιομορφία των ειδήσεων είναι αντιπαθής, το κοινό , οι παραγωγοί προσπαθούν να αποφύγουν Brinkley (2003): οι (τηλεοπτικές) ειδήσεις δεν κατευθύνονται πλέον από την ιδεολογία, αλλά από την «ελκυστικότητα» και τη λογική του μέσου. Allan (2005), α επιβεβαιώνει την ίδια υπόθεση και την online δημοσιογραφία Ο δημοσιογραφικός λόγος επιδιώκει την ευρηματικότητα, το παιχνίδι της έκφρασης. πληροφορία δεν είναι κάθε τι που λέγεται, αλλά κάτι καινούργιο που λέγεται (Terranova, 2004)

19 Πλαισιακός πλουραλισμός/4
Γενικεύεται η χρήση της έννοιας «είδηση» και των ειδήσεων ως είδους. Ειδήσεις προσφέρουν όλα σχεδόν τα είδη των Μέσων Οι πιο ορατές μορφές αυτής της τάσης στα παραδοσιακά μέσα και ιδιαίτερα στην τηλεόραση είναι η «κάλυψη της κάλυψης» (coverage of the coverage), ο διευρυνόμενος σχολιασμός Το κέντρο βάρους των ειδήσεων μεταφέρεται από τη μετάδοση των γεγονότων στην ανάλυση του τρόπου με τον οποίο γίνεται η μετάδοση των γεγονότων

20 Μια μετα-θεωρία για την πλαισίωση/1
Είναι άπειρα τα πλαίσια και οι τυπολογίες πλαισίωσης? – Όχι μπορούν να οργανωθούν Κριτήριο οργάνωσης: τα βασικά διλήμματα στη κοινωνική θεωρία

21 Μια μετα-θεωρία για την πλαισίωση/2
Η «φύση» της ερμηνείας των σχέσεων υποκειμένου με τα γεγονότα (το πρόβλημα) i) το φύλο ή άλλη σωματικό γνώρισμα ii) η φυλή iii) οικονομικές διεργασίες και δρώντες iv) πολιτικές διεργασίες και δρώντες v) πολιτιστικές διεργασίες και δρώντες vi) θρησκευτικές διεργασίες και δρώντες, vii) ηθικής τάξεως παράγοντες, viii) ix) εκπαιδευτικοί – μορφωτικοί. Η δυναμική κοινωνικού συστήματος, θεσμού, ανθρώπινων σχέσεων Αλλαγής της κατάστασης ή διατήρηση της κατάστασης

22 Μια μετα-θεωρία για την πλαισίωση/3
3. Η μακρο- ή μικρο-κοινωνική διάσταση των γεγονότων. Αν το θέμα/ιστορία επικεντρώνεται Θεσμική – μακρο-κοινωνική διάσταση του ζητήματος Στα υποκείμενα και τους δρώντες («ανθρώπινου ενδιαφέροντος») Αν συνδυάζει αυτές τις δυο οπτικές 4. Η φύση των κοινωνικών σχέσεων i) Σύγκρουση ατομικών ή/και συλλογικών δρώντων ii) Συμφωνία μεταξύ τους iii) Συνεννόηση ή μερική συμφωνία μεταξύ τους. 5. Η σχέση υποκειμένου και συνθηκών i) Αποδίδεται σε δομικούς παράγοντες ii) Αποδίδεται σε ενέργειες ή παραλείψεις ατομικών και συλλογικών δρώντων iii) Αποδίδεται σε μικτούς παράγοντες

23 Ερωτήσεις?