Ενδεικτική Πορεία διδασκαλίας για την Δ' τάξη Ενότητα 9η Υποενότητα 4η Κείμενο:Πρώτη φορά στο θέατρο. (απόσπασμα απ'το βιβλίο της Άλκης Ζέη "Η μωβ ομπρέλα"

Παρουσίαση με θέμα: "Ενδεικτική Πορεία διδασκαλίας για την Δ' τάξη Ενότητα 9η Υποενότητα 4η Κείμενο:Πρώτη φορά στο θέατρο. (απόσπασμα απ'το βιβλίο της Άλκης Ζέη "Η μωβ ομπρέλα""— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ενδεικτική Πορεία διδασκαλίας για την Δ' τάξη Ενότητα 9η Υποενότητα 4η Κείμενο:Πρώτη φορά στο θέατρο. (απόσπασμα απ'το βιβλίο της Άλκης Ζέη "Η μωβ ομπρέλα" ) Είδος κειμένου: Αφήγηση Χρόνος διδασκαλίας: 2 ώρες

2 Eνδεικτική πορεία διδασκαλίας για την Δ τάξη Τα «νέα» βιβλία της Γλώσσας συνδέουν το λόγο με την περίσταση επικοινωνίας ποιος μιλάει ή γράφει σε ποιον για ποιο σκοπό με τι θέμα πού και πότε

3 Ενδεικτική πορεία διδασκαλίας για την Δ τάξη. Αφού καλημερίσουμε το πρωί στην τάξη ρωτάμε αν είναι καλά αν κάποιος γιορτάζει κ.λ.π. Ετοιμάζουμε τα παιδιά για την ορθογραφία τη γράφουμε και την αξιολογούμε κάνοντας παρατηρήσεις και βοηθάμε τα αδύνατα παιδιά. Κατόπιν αξιολογούμε την ανάγνωση του κειμένου που είχαν προς ανάγνωση. Αξιολογούμε το προηγούμενο μάθημα με την ανάγνωση του συγκεκριμένου μαθήματος ενθαρρύνοντας και βοηθώντας πάντα τους αδύνατους, ώστε τα παιδιά να αισθάνονται στο σχολείο σαν στο σπίτι τους.

4 Ενδεικτική πορεία διδ. για την Δ τάξη Εξετάζουμε τις κατ’ οίκων εργασίες της γλώσσας εάν έχουν και την αντιγραφή τους. Προσέχουμε πάντα να είμαστε ενθαρρυντικοί και χαμογελαστοί με τα παιδιά μας και να μην ξεχνάμε ότι πάντα πρέπει να ενθαρρύνουμε τις προσπάθειες των παιδιών. Τα κείμενα των νέων βιβλίων είναι μικρότερα σε αριθμό αλλά και σε έκταση από τα αντίστοιχα των παρελθόντων βιβλίων. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει η δυνατότητα να αξιοποιηθούν όλα στη διδασκαλία της ενότητας. Επιπλέον, καλύπτουν όλα τα είδη κειμένων (άρθρα, ειδήσεις, διαφημίσεις, λογοτεχνία, εικόνες, κόμικς κ.ά.).

5 Ενδεικτική πορεία διδασκαλίας για την Δ τάξη Οι ερωτήσεις κατανόησης, οι οποίες κατά κανόνα ακολουθούν τα εισαγωγικά κείμενα κάθε ενότητας, αποτελούν σημαντικό κεφάλαιο στην κατάκτηση της γλωσσικής ωρίμανσης των μαθητών και απαραίτητη διαδικασία για την επίρρωση της νοητικής λειτουργίας τους. Για την απάντησή τους δίνεται έμφαση στις σαφώς εκπεφρασμένες πληροφορίες που περιέχει το κείμενο. Οι ερωτήσεις κατανόησης βοηθούν το διδάσκοντα να προσμετρήσει την προσληπτική ικανότητα των μαθητών.

6 Ενδεικτική πορεία διδασκαλίας για την Δ τάξη Στόχοι: Εντοπισμός δομικών χαρακτηριστικών του κειμένου, σύνδεση με τα χαρακτηριστικά του κειμενικού είδους που ανήκει. Γραμματικός στόχος: Η διδασκαλία της λειτουργίας και της κλίσης του υπερσυντέλικου. Κοινωνικός στόχος: Η διαμόρφωση συγκεκριμένης στάσης από τους μαθητές απέναντι στο θέατρο που είναι ένα είδος τέχνης.

7 Α' φάση Προαναγνωστικό στάδιο Προβλέψεις (Εικόνα του βιβλίου - Τίτλος) Ερωτήσεις: - Τι βλέπετε στην εικόνα; - Πού νομίζετε ότι μπορεί να πηγαίνουν ο κύριος με το παιδί; - Από πού το καταλάβατε;

8 Ενεργοποίηση προϋπάρχουσων γνώσεων ( Ανοιχτές ερωτήσεις ) - Ποιός είναι ο τίτλος του κειμένου; - Σε ποιο θέατρο έχετε πάει εσείς; - Ποια παράσταση είδατε τελευταία; - Ποιο θέατρο υπάρχει στην περιοχή μας;

9 Β' φάση: Πρώτη αναγνωστική προσέγγιση. Σιωπηρή ανάγνωση από τους μαθητές. Δομική επεξεργασία κειμένου. ( χωροχρονικό πλαίσιο, ήρωες δράσης, συναισθηματικές αντιδράσεις ηρώων ) - Ποιά είναι η συγγραφέας του αποσπάσματος αυτού; - Πότε εξελίσσεται η υπόθεση που μας διηγείται; - Ποιον πόλεμο εννοεί; - Πόσα χρόνια πέρασαν από τότε μέχρι τώρα; ( Διαθεματική προσέγγιση με τα Μαθηματικά ) - Ποια είναι τα πρόσωπα που αναφέρονται στο απόσπασμα; - Που πήγαν η συγγραφέας και οι φίλοι της; ( Ηρώδειο - Σύνδεση με την Ιστορία )

10 Διαθεματική προσέγγιση - Τί είδαν στο Ηρώδειο; ( Αντιγόνη του Σοφοκλή. Ευκαιρία να αναφερθούμε στους τραγικούς ποιητές -Ποια είναι τα συναισθήματα της συγγραφέως και των φίλων της Ψάξτε στο κείμενο και βρείτε τις λέξεις που δείχνουν συναισθήματα της συγγραφέως και των άλλων προσώπων. ( ρήματα: φοβήθηκε, χαρήκαμε, δε σκεφτόμουν τίποτα άλλο) - Τι είδους κειμένου είναι το κέιμενο που διαβάσαμε; ( Οι μαθητές έχουν επεξεργαστεί και άλλα αφηγηματικά κείμενα ) -Άγνωστες λέξεις -Θυμήσου πως ένιωσες εσύ όταν πήγες για πρώτη φορά να παρακολουθήσεις θεατρικό έργο.

11 Γ Φάση Επεξεργασία δεδομένων με στόχο την κατανόηση ( κριτική θεώρηση του κειμένου ) ( Κριτικός εγγραμματισμός ) Ερωτήσεις α) Πώς καταλαβαίνεις τη φράση "Χαιρετούσαν αυτούς που είχαν καθίσει στην πρώτη σειρά, οι οποίοι ήταν οι επίσημοι"; β) Πώς νομίζεις ότι αισθάνονται οι ηθοποιοί και οι άλλοι συντελεστές της θεατρικής παράστασης εισπράτοντας το χειροκρότημα των θεατών;

12 Γ Φάση Τι είπε ο κύριος Μαρσές όταν χτύπησε τρεις φορές το κουδούνι που προειδοποιούσε ότι αρχίζει η παράσταση; Γιατί ψιθύρησε; ( Διαμόρφωση σωστής συμπεριφοράς για την παρακολούθηση θεατρικής παράστασης ) δ) Καλολογικά στοιχεία: κοσμητικά επίθετα, σύνθετες λέξεις, παρομοιώσεις, μεταφορές, προσωποποίηση.

13 Δ' φάση: Χρηστική εφαρμογή της κατανόησης. Χρήση του Υπερσυντέλικου. - Πότε η συγγραφέας πρόσεξε ότι δεν υπήρχε στο θέατρο κανένα άλλο παιδί; ( Όταν είχαμε καθίσει ) Υπερσυντέλικος (κάτι που αρχίζει στο παρελθόν και γίνεται πριν τελειώσει κάτι άλλο. Τα παιδιά λένε παραδείγματα χρήσης υπερσυντέλικου. Σχεδιασμός γραμμής χρόνου στον πίνακα. Κλίση ρημάτων στον υπερσυντέλικο. Χρήση πίνακα.

14 Γραμματικός στόχος - Ασκήσεις βιβλίου - Παρακολούθηση απ'το δάσκαλο. 4η εργασία βιβλίο μαθητή: (ομαδοσυνεργατικά) Διαπολιτισμική αγωγή - Δραματοποίηση (Bruner and White Αισθητική γνώση μέσα από την τέχνη ) Στο τέλος ανάγνωση άλλου αποσπάσματος από το βιβλίο της Άλκης Ζέη. ( καλλιέργεια φιλαναγνωσίας )

15 Εργασίες κατ'οίκον  Εργασία σε σχέση με τα αρχαία θέατρα της περιοχής μας.  Γραμματική άσκηση: για εμπέδωση γραμματικού φαινομένου.  π.χ. Γράψε το παρακάτω κείμενο στον υπερσυντέλικο.  Αντιγραφή - ορθογραφία του βιβλίου.  Να γίνει περίληψη του μαθήματος  Να βρουν τα καλολογικά στοιχεία  Πληροφορίες για την Άλκη Ζέη  Μια ζωγραφιά για τη συγγραφέα

16 Κατ’ οίκον εργασίες Προγραμματισμός επίσκεψης στο Τμήμα θεατρικών Σπουδών στο Ναύπλιο.

17 Σχολικός εγγραμματισμός Ικανότητα των μαθητών να διαβάζουν και να γράφουν διαφορετικά είδη κειμένων του εκαπιδευτικού υλικού και μέσα απο τη διαδικασία της αποκωδικοποίσης, ερμηνείας και κριτικής ανάλυσης σχολικών κειμένων και της παραγωγής μαθητικών κειμένων διαφόρων ειδών να οικοδομούν την γνώση.

18 Ωδείο Ηρώδου του Αττικού Στη νότια πλευρά του λόφου της Ακρόπολης στην Αθήνα βρίσκεται το Ωδείο Ηρώδου του Αττικού. Το υπέροχο αυτό θέατρο, το οποίο σώζεται και στο οποίο δίνονται πολλές παραστάσεις κυρίως το καλοκαίρι, χτίστηκε από τον Ηρώδη τον Αττικό, ο οποίος έζησε στην Αθήνα από το 103- 179 μ.Χ. Ήταν πάμπλουτος Αθηναίος, σοφιστής, φιλόσοφος και μεγάλος ευεργέτης. Διέθετε πολλά από τα πλούτη του για να κτίσει στην Αθήνα δημόσια οικοδομήματα.

19

20 Γενικές οδηγίες για τη Γλώσσα Στην παραγωγή λόγου να γίνει σαφές ότι ο λόγος γράφεται για κάποιο σκοπό και με τρόπο, ώστε το κείμενο, γραπτό ή προφορικό, να γίνει κατανοητό ως περιεχόμενο και ως πρόθεση από τον αποδέκτη. Στη λογική αυτή προσαρμόζονται και τα κριτήρια αξιολόγησης του παραγομένου λόγου.

21 Γενικές οδηγίες για τη Γλώσσα Συνεπώς, είναι απαραίτητο να διευκρινιστεί σχολαστικά, προκειμένου να γίνει κατανοητό από τον εκπαιδευτικό, ότι από την «εκφώνηση» του θέματος πρέπει να προκύπτει σαφώς ο σκοπός του γραψίματος και, στο μέτρο του δυνατού, τα λεξικογραμματικά μέσα. Το ζητούμενο είναι να γνωρίζει ο μαθητής για ποιον σκοπό γράφει και τι περίπου αποτέλεσμα αναμένει.

22 Δραστηριότητες παραγωγής προφορικού και γραπτού λόγου  Βασικός στόχος των δραστηριοτήτων επεξεργασίας του κειμένου και κυρίως στο επίπεδο της δομής του είναι η παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου από τους μαθητές  Η παραγωγή λόγου γίνεται υπό καθοδήγηση μέσα από ένα σύνολο ερωτήσεων που αναφέρονται στα χαρακτηριστικά κάθε κειμενικού είδους και περιέχονται συνήθως σε συννεφάκια

23 Παραγωγεί κειμένου Δεν εννοούμε κατ’ ανάγκη ολόκληρο κείμενο (απαιτητικότερο) Μετασχηματισμός κειμενικού είδους σε άλλο Εκτεταμένο κείμενο (προβλέπεται τετράδιο παραγωγής γραπτού λόγου) Ποικιλία τύπων και έκτασης κείμενα (άρθρο, λεζάντα, ιστορία, παραμύθι, ποιήμα, χιουμοριστική ιστορία, περιπέτεια, θεατρικός διάλογος, συνέντευξη, γράμμα, οδηγίες, στίχοι, κα.)

24 Παραγωγεί κειμένου Γράφουν πρόχειρες σημειώσεις Γράφουν κείμενο με πλοκή & συνοχή για συγκεκριμένο παραλήπτη, ώστε να ‘χει νόημα και στόχο (βλ. επικοινωνιακή περίσταση) γράφουν όλα τα είδη κειμένων ανακοίνωση, πρόσκληση, εφημερίδα, ρεπορτάζ κ.α. Χρησιμοποιούν όλα τα κειμενικά είδη (περιγραφή, αφήγηση, οδηγία, επιχειρηματολογία μεικτά είδη. Παρατηρούν και εντοπίζουν μορφικά στοιχεία: προτίμηση ορισμένων τύπων αντί άλλων, τυπογραφικά στοιχεία) Τεχνικά στοιχεία: μέγεθος, ποιότητα χαρτιού.

25 Είδη λόγου (Α.Π.Σ): Αναφορικός (περιγραφή – αφήγηση - ανακοίνωση) Κατευθυντικός (οδηγίες- επιχειρηματολογία- πρόσκληση)

26 Ορθογραφία Διδασκαλία της ορθογραφίας με ερμηνευτικό και όχι κανονιστικό τρόπο

27 Ορθογραφία Να συμπληρώσουν γράμματα που λείπουν σε λέξεις. Να συμπληρώσουν λέξεις που λείπουν σε κείμενο. Να βρούν στο λεξικό τους οικογένεις λέξεων. Να φτιάξουν λίστες με λέξεις που τους δυσκόλεψαν πολύ στην ορθογραφία και τις έκαναν πολλές φορές λάθος. Να γράψουν ορθογραφία στον πίνακα και να διορθωθεί ομαδικά. Να γράψουν άγνωστη ορθογραφία. Να υπογραμμίζουν μέσα στο κείμενο λέξεις με συγκεκριμένη ορθογραφική απόδοση(π.χ. ουσιαστικά και επίθετα που λήγουν σε -οι)

28 Παραγωγή γραπτού λόγου Η γραφή συνίσταται σε: Α. ουσιαστικές λειτουργίες και Β. μηχανιστικές δεξιότητες. Α. Οι ουσιαστικές λειτουργίες είναι οι φάσεις τις οποίες περιλαμβάνει η παραγωγή γραπτού λόγου – γραφή. Αυτές είναι τρεις, φάση σχεδιασμού, πρώτης καταγραφής και βελτίωσης-έκδοσης.

29 Παραγωγή γραπτού λόγου Α.1. Φάση Σχεδιασμού Σύμφωνα με τα περισσότερα μοντέλα παραγωγής γραπτού λόγου, ο σχεδιασμός (planning) είναι το πρώτο επίπεδο του συστήματος επεξεργασίας πληροφοριών. Κατά τη διάρκειά του ο συγγραφέας επιχειρεί να ανακαλέσει μια πληροφορία από τη μνήμη του και στη συνέχεια να την οργανώσει έτσι που να εξυπηρετεί τις προθέσεις του. Η αναγκαιότητα της φάσης του σχεδιασμού καταδεικνύεται από το γεγονός ότι οι πληροφορίες που ο συγγραφέας θέλει να εκφράσει στο κείμενο σπάνια είναι διαδοχικά ή κατά σειρά ταξινομημένες στη μνήμη του (Σπαντιδάκης).

30 Παραγωγή Τα παιδιά συζητούν με το δάσκαλό τους και μεταξύ τους, έτσι ακούνε τις απόψεις των άλλων σε ό,τι τα ίδια λένε και οι ιδέες τους διευρύνονται. Αυτή η φάση περιλαμβάνει εμπειρίες, δραστηριότητες ή ασκήσεις που προσφέρουν υλικό και ιδέες, κατευθύνουν την προσοχή του γράφοντος σε ένα ορισμένο αντικείμενο. Εδώ υποδεικνύονται κάποιες δραστηριότητες για αυτή τη φάση: παροχή υλικού για έμπνευση, π.χ. βιβλία, περιοδικά, φωτογραφίες κ.ά., προβολή ταινιών, συνεντεύ-ξεις, ακρόαση ιστοριών, εκδρομές, επισκέψεις (Διονύσιος Δ. Μελάς).

31 Σχεδιασμός Ο σχεδιασμός, σύμφωνα με τους Graves, Elliot, Scardamalia και Bereiter, είναι γενικά μια πολύπλοκη και απαιτητική διεργασία που περιλαμβάνει τρία βήματα: o τη στοχοθεσία, o τη γέννηση ιδεών, o την οργάνωση. Κατά την εκτέλεση του πρώτου βήματος, της στοχοθεσίας (goal setting), ο συγγραφέας παίρνει αποφάσεις που αφορούν:

32 Η αξιολόγηση γίνεται από το μαθητή με την επίβλεψη του δασκάλου και περιλαμβάνει : σχεδιασμό παραγωγή επεξεργασία του παραγόμενου κειμένου – διόρθωση με κριτήρια καταλληλότητας και γλωσσικής ορθότητας

33 Αξιολόγηση Η Διόρθωση γίνεται «επιτόπου» κατά τη διαδικασία της συγγραφής και μετά την ολοκλήρωση της συγγραφής με αυτοδιόρθωση, ετεροδιόρθωση από το δάσκαλο ή τους συμμαθητές ( ατομική ή ομαδική διόρθωση). Βασικό είναι οι ξεκάθαροι στόχοι πριν το γράψιμο με βάση τους οποίους γίνεται η Διόρθωση του γραπτού κειμένου.

34 Σκοπός: η βελτίωση και όχι ο έλεγχος Σχεδιασμός