Αρχές Γεωργικής Οικονομίας και Οργάνωση Γεωργικών Επιχειρήσεων 5 η Διάλεξη.

Παρουσίαση με θέμα: "Αρχές Γεωργικής Οικονομίας και Οργάνωση Γεωργικών Επιχειρήσεων 5 η Διάλεξη."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Αρχές Γεωργικής Οικονομίας και Οργάνωση Γεωργικών Επιχειρήσεων 5 η Διάλεξη

2 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Στο δρόμο προς το κέρδος Ανάλυση Νεκρού Σημείου Λαμβάνοντας Υπόψη Η τιμή παραμένει σταθερή Τα μεταβλητά έξοδα αυξάνονται με την αύξηση του προϊόντος Τα σταθερά έξοδα δεν μεταβάλλονται Νεκρό Σημείο καλείται το σημείο εκείνο της παραγωγής στο οποίο: Η επιχείρηση καλύπτει πλήρως τα μεταβλητά και σταθερά έξοδα Δεν πραγματοποιεί ούτε κέρδη ούτε ζημίες

3 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Στο δρόμο προς το κέρδος Παράδειγμα Προσδιορισμού Νεκρού Σημείου Πίνακας Κόστους Αγροτικής Εκμετάλλευσης Καφέ ΝοΔαπάνη€ Κατηγορία Κόστους 1 Εργατικό Κόστος ανά τόνο προϊόντος 2000 2 Κόστος καυσίμων ανά τόνο προϊόντος 1000 3 Κόστος λιπάσματος ανά τόνο προϊόντος 2000 4Κόστος νερού ανά τόνο προϊόντος1000 5Ασφάλιστρα10000 6Απόσβεση μηχανημάτων10000 7Ενοίκιο Εκμετάλλευσης20000

4 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Στο δρόμο προς το κέρδος Παράδειγμα Προσδιορισμού Νεκρού Σημείου Πίνακας Κόστους Αγροτικής Εκμετάλλευσης Καφέ ΝοΔαπάνη€ Κατηγορία Κόστους 1 Εργατικό Κόστος ανά τόνο προϊόντος 2000Μεταβλητό 2 Κόστος καυσίμων ανά τόνο προϊόντος 1000Μεταβλητό 3 Κόστος λιπάσματος ανά τόνο προϊόντος 2000Μεταβλητό 4Κόστος νερού ανά τόνο προϊόντος1000Μεταβλητό 5Ασφάλιστρα10000Σταθερό 6Απόσβεση μηχανημάτων10000Σταθερό 7Ενοίκιο Εκμετάλλευσης20000Σταθερό Μεταβλητό Κόστος: Κόστος ανά τόνους προϊόντος Συνολικό Μεταβλητό Κόστος = (1+2+3+4)*Τόνοι Προϊόντος Σταθερό Κόστος Κόστος Σταθερών Δαπανών Συνολικό Σταθερό Κόστος = 5+6+7 Συνολικό Κόστος: Συνολικό Μεταβλητό Κόστος + Συνολικό Σταθερό Κόστος [(1+2+3+4)*Μονάδες Προϊόντος] + (5+6+7)

5 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Στο δρόμο προς το κέρδος Παράδειγμα Προσδιορισμού Νεκρού Σημείου Εργάτες Συνολικό Προϊόν (Τόνοι Καφέ) Συνολικό Μεταβλητό Κόστος Σταθερό Κόστος Συνολικό Κόστος Τιμή Συνολικό Έσοδο 00040000 0 12120004000052000 1000020000 24240004000064000 1000040000 36360004000076000 1000060000 48480004000088000 1000080000 5106000040000100000 10000100000 6127200040000112000 10000120000 7148400040000124000 10000140000 8169600040000136000 10000160000 91810800040000148000 10000180000 102012000040000160000 10000200000 Πίνακας Κόστους και Προσόδου Αγροτικής Εκμετάλλευσης Καφέ

6 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Στο δρόμο προς το κέρδος Παράδειγμα Προσδιορισμού Νεκρού Σημείου Διαγραμματική Απεικόνιση Νεκρού Σημείου Συνολικό Προϊόν (Τόνοι Καφέ) Συνολικό Μεταβλητό Κόστος 00 212000 424000 636000 848000 1060000 1272000 1484000 1696000 18108000 20120000 ΣΜΚ

7 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Στο δρόμο προς το κέρδος Παράδειγμα Προσδιορισμού Νεκρού Σημείου Διαγραμματική Απεικόνιση Νεκρού Σημείου Συνολικό Προϊόν (Τόνοι Καφέ) Συνολικό Μεταβλητό Κόστος Σταθερό Κόστος Συνολικό Κόστος 0040000 2120004000052000 4240004000064000 6360004000076000 8480004000088000 106000040000100000 127200040000112000 148400040000124000 169600040000136000 1810800040000148000 2012000040000160000 ΣΜΚ ΣΚ

8 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Στο δρόμο προς το κέρδος Παράδειγμα Προσδιορισμού Νεκρού Σημείου Διαγραμματική Απεικόνιση Νεκρού Σημείου Συνολικό Προϊόν (Τόνοι Καφέ) Συνολικό Μεταβλητό Κόστος Σταθερό Κόστος Συνολικό Κόστος Συνολικό Έσοδο 0040000 0 212000400005200020000 424000400006400040000 636000400007600060000 848000400008800080000 106000040000100000 127200040000112000120000 148400040000124000140000 169600040000136000160000 1810800040000148000180000 2012000040000160000200000 ΣΚ ΣΜΚ ΣΕ

9 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Στο δρόμο προς το κέρδος Παράδειγμα Προσδιορισμού Νεκρού Σημείου Διαγραμματική Απεικόνιση Νεκρού Σημείου Συνολικό Προϊόν (Τόνοι Καφέ) Συνολικό Μεταβλητό Κόστος Σταθερό Κόστος Συνολικό Κόστος Συνολικό Έσοδο 0040000 0 212000400005200020000 424000400006400040000 636000400007600060000 848000400008800080000 106000040000100000 127200040000112000120000 148400040000124000140000 169600040000136000160000 1810800040000148000180000 2012000040000160000200000 ΣΚ ΣΜΚ ΣΕ Νεκρό Σημείο ΑΕ Καφέ: 10 Τόνοι Προϊόντος

10 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Στο δρόμο προς το κέρδος Παράδειγμα Προσδιορισμού Νεκρού Σημείου Μαθηματικός Υπολογισμός Νεκρού Σημείου ΣύμβολοΕπεξήγηση ΠΠροϊόν ΤΤιμή Προϊόντος ανά Μονάδα ΜΚΜεταβλητό Κόστος ανά Μονάδα ΣΚΣταθερό Κόστος ΣΕΣυνολικά Έσοδα ΣΜΚΣυνολικό Μεταβλητό Κόστος Ν/ΣΝεκρό Σημείο Νεκρό Σημείο: Το σημείο παραγωγής όπου τα συνολικά έσοδα καλύπτουν το συνολικό κόστος ΣΕ = ΣΚ => ΣΕ = ΣΚ + ΣΜΚ => Π*Τ = ΣΚ + ΜΚ*Π => Π*Τ - ΜΚ*Π = ΣΚ => Π*(Τ – ΜΚ) = ΣΚ => Π = ΣΚ / (Τ – ΜΚ)

11 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Στο δρόμο προς το κέρδος Παράδειγμα Προσδιορισμού Νεκρού Σημείου Μαθηματικός Υπολογισμός Νεκρού Σημείου ΣύμβολοΕπεξήγηση ΠΠροϊόν ΤΤιμή Προϊόντος ανά Μονάδα ΜΚΜεταβλητό Κόστος ανά Μονάδα ΣΚΣταθερό Κόστος ΣΕΣυνολικά Έσοδα ΣΜΚΣυνολικό Μεταβλητό Κόστος Ν/ΣΝεκρό Σημείο Νεκρό Σημείο: Το σημείο παραγωγής όπου τα συνολικά έσοδα καλύπτουν το συνολικό κόστος ΣΕ = ΣΚ => ΣΕ = ΣΚ + ΣΜΚ => Π*Τ = ΣΚ + ΜΚ*Π => Π*Τ - ΜΚ*Π = ΣΚ => Π*(Τ – ΜΚ) = ΣΚ => Π = ΣΚ / (Τ – ΜΚ) Νεκρό Σημείο ΑΕ Καφέ Περιθώριο Συνεισφοράς ανά Μονάδα Προϊόντος

12 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Στο δρόμο προς το κέρδος Παράδειγμα Προσδιορισμού Νεκρού Σημείου Μαθηματικός Υπολογισμός Νεκρού Σημείου – Παράδειγμα ΑΕ Καφέ ΣύμβολοΕπεξήγηση Π? Τ10.000 ΜΚ6.000 ΣΚ40.000  Π = ΣΚ / (Τ – ΜΚ)  Ν/Σ = 40.000 / (10.000 – 6.000)  Ν/Σ = 10 Τόνοι

13 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Στο δρόμο προς το κέρδος Σημαντικότητα Νεκρού Σημείου Η ΑΕ υπολογίζει τις προοπτικές κέρδους γνωρίζοντας τους διαθέσιμους παραγωγικούς συντελεστές Προσδιορίζεται το ελάχιστο ύψος παραγωγής προϊόντος που καθιστά μια καλλιέργεια οικονομικά βιώσιμη Η εκτίμηση του περιθωρίου συνεισφοράς βοηθάει στην επιλογή του προϊόντος παραγωγής εκ των εναλλακτικών διαθέσιμων

14 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο «Ρίσκο είναι η αβεβαιότητα που επηρεάζει το status του καθένα και συχνά συνδέεται με αντιξοότητες και χάσιμο» (Bodie & Merton, 1998)

15 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο Παράγοντες δημιουργίας ρίσκου Διακύμανση τιμών Διακύμανση προσφοράς αγροτικών προϊόντων σε ετήσια βάση Ρίσκο καλλιεργητικής περιόδου και ρίσκο εμπορικής περιόδου

16 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο Ανάλυση της έννοιας του ρίσκου στη γεωργία Ρίσκο παραγωγής ή συγκομιδής: Οι άμεσες ή έμμεσες επιπτώσεις από ακραία καιρικά φαινόμενα και από την αλματώδη εξέλιξη της τεχνολογίας και βιοτεχνολογίας, που παρόλο ότι έχει σαν στόχο την αύξηση της παραγωγής και τη βελτίωση της παραγόμενης ποσότητας, μερικές φορές επηρεάζει αρνητικά την παραγωγική διαδικασία.

17 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο Ανάλυση της έννοιας του ρίσκου στη γεωργία Ρίσκο της τιμής του προϊόντος ή γενικότερα της κατάστασης της αγοράς. Θεσμικό ρίσκο: Αναφέρεται στις επιπτώσεις των εφαρμοζόμενων πολιτικών στη αγροτική παραγωγική διαδικασία. Ρίσκο χρηματοδότησης: Η σχέση της εκμετάλλευσης με τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα εσωκλείει πολύ σημαντικό ρίσκο, γιατί η οποιαδήποτε διακύμανση στα επιτόκια ή γενικότερα στα κριτήρια δανεισμού επηρεάζει καθοριστικά τη ρευστότητα της επιχείρησης και προδικάζει σε πολύ μεγάλο ποσοστό τη μελλοντική πορεία της

18 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο Ανάλυση της έννοιας του ρίσκου στη γεωργία Ανθρώπινο ή προσωπικό ρίσκο: Σχετίζεται με την καλή ή όχι σωματική και ψυχική κατάσταση του ιδιοκτήτη διαδραματίζει και αυτό σημαντικό ρόλο, ιδιαίτερα λόγω της φύσης των εκμεταλλεύσεων της πρωτογενούς παραγωγής που όπως είναι γνωστό είναι έντονα προσωπικού χαρακτήρα στη συντριπτική τους πλειονότητα.

19 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο Στρατηγικές διαχείρισης ρίσκου στη γεωργία Διαφοροποίηση Διαχείριση κινητών αξιών Συμβολαιοποίηση

20 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο Διαφοροποίηση Η διαφοροποίηση χρησιμοποιείται σαν στρατηγική βασισμένη στη λογική ότι τα κέρδη από διαφορετικού τύπου επιχειρηματικές δραστηριότητες δεν ακολουθούν όλα μαζί ανοδική ή καθοδική πορεία, συντελώντας με αυτό τον τρόπο στην απόκτηση ενός σταθερού εισοδήματος. Οι συνήθεις εφαρμοσμένες μέθοδοι διαφοροποίησης είναι συνδυασμός καλλιεργειών ή συνδυασμός φυτικής και ζωικής παραγωγής όπου συνήθως η πρόσοδος της τελευταίας είναι η έκφραση της προστιθέμενης αξίας της πρώτης.

21 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο Διαχείριση κινητών αξιών Αποτελεί στρατηγική αντιμετώπισης του ρίσκου μέσω της οποίας η αναπτύσσεται μια αποτελεσματική διαχείριση των κινητών αξιών της ΑΕ. Οι βασικότερες κινητές αξίες είναι η συναλλαγματική, το γραμμάτιο εις διαταγή, η επιταγή, οι μετοχές τα ασφάλιστρα κ.α.

22 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο Συμβολαιοποίηση Οι δύο βασικοί τύποι συμβολαίων παραγωγής που εφαρμόζονται είναι συμβόλαια διαχείρισης της παραγωγής και συμβόλαια παροχής εισροών. Άλλη κατηγορία συμβολαίων είναι τα συμβόλαια αγοράς. Τα συμβόλαια αυτά είναι προφορικές ή γραπτές συμφωνίες μεταξύ αγοραστή και παραγωγού προκειμένου να καθοριστεί μια τιμή ή γενικότερα μια απολαβή πριν τη συγκομιδή ή πριν η παραχθείσα ποσότητα τύχει εμπορικής διαπραγμάτευσης

23 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο Συμβολαιοποίηση – Συμβόλαιο Καθορισμένης Τιμής Στο συμβόλαιο οριζόντιας ή καθορισμένης τιμής (flat or fixed price contracts) ο αγοραστής συμφωνεί να αγοράσει από τον παραγωγό συγκεκριμένη ποσότητα προϊόντος ορισμένης ποιότητας σε συγκεκριμένη τιμή. Η τιμή που προσφέρουν οι αγοραστές είναι απόρροια των τιμών των προθεσμιακών συμβολαίων (futures contracts).

24 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο Συμβολαιοποίηση - Συμβόλαιο Βάσης Συμβόλαια βάσης (basis contracts) είναι τα συμβόλαια όπου η τιμή πώλησης δεν είναι καθορισμένη, αλλά δεσμευμένη με την τιμή των προθεσμιακών συμβολαίων, αφήνοντας ανοικτή την ημερομηνία εκτέλεσης της εμπορικής πράξης και συνήθως η απόφαση αυτή είναι του παραγωγού. Σαν βάση (basis) λογίζεται η τιμή μετρητοίς που δίνεται εκείνη τη στιγμή, ίση με την τιμή των προθεσμιακών συμβολαίων την ίδια χρονική στιγμή, ενώ η τελική τιμή πώλησης είναι το άθροισμα της βάσης με την τιμή του προθεσμιακού συμβολαίου τη χρονική στιγμή της εμπορικής πράξης.

25 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο Συμβολαιοποίηση - Συμβόλαιο Ελάχιστης Τιμής Το συμβόλαιο ελάχιστης τιμής (minimum – price contracts) είναι βασισμένο στις τιμές των προθεσμιακών συμβολαίων την περίοδο της συγκομιδής, δίνοντας όμως παράλληλα στον παραγωγό τη δυνατότητα να πραγματοποιήσει την εμπορική πράξη σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και ενδεχόμενα να πουλήσει σε υψηλότερη τιμή, αν οι τιμές των προθεσμιακών αυξηθούν, πραγματοποιώντας όμως αυτή την εμπορική πράξη εντός των χρονικών ορίων που έχουν συμφωνηθεί στο συμβόλαιο.

26 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο Συμβολαιοποίηση - Hedge –to – arrive contract Μια άλλη μορφή συμβολαίων χρησιμοποιεί σαν σταθερό σημείο μια συγκεκριμένη στιγμή προθεσμιακού συμβολαίου και αφήνει σαν αντικείμενο διαπραγμάτευσης την τιμή που προσφέρει ο τοπικός αγοραστής (hedge –to – arrive contract, HTA). Συμφωνημένο χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο μπορεί να πραγματοποιηθεί η συναλλαγή υπάρχει και σε αυτή την περίπτωση, αλλά αποφεύγεται η καταβολή προμηθειών σε χρηματιστές όπως συμβαίνει όταν η τελική τιμή πώλησης διαμορφώνεται από τα προθεσμιακά συμβόλαια.

27 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο Συμβολαιοποίηση - Futures contracts (Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης) Τα futures είναι μια συμφωνία μεταξύ δύο μερών τα οποία συμφωνούν να προχωρήσουν σε μια συγκεκριμένη αγοραπωλησία σε μια συγκεκριμένη μελλοντική χρονική στιγμή και σε συγκεκριμένη τιμή. Στο κείμενο των futures περιγράφονται με κάθε λεπτομέρεια οι όροι της συναλλαγής και το μόνο στοιχείο που αποτελεί μεταβλητό αντικείμενο συναλλαγής είναι η τιμή που διαμορφώνεται με βάση τη προσφορά και τη ζήτηση του προϊόντος.

28 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο Συμβολαιοποίηση - Futures contracts Τα futures που είναι αντικείμενο συναλλαγής στα χρηματιστήρια έχουν σταθερούς όρους συναλλαγής, γιατί αυτό διευκολύνει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να αποκτήσουν εμπειρία στις συναλλαγές, τα στατιστικά στοιχεία να είναι συγκρίσιμα αφού αναφέρονται στις ίδιες παραμέτρους και να εξασφαλίζεται η μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια τη στιγμή που οι όροι συναλλαγής είναι σταθεροί για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν επιδέχονται παρερμηνείες ούτε δικαιολογούν εσφαλμένες κατανοήσεις.

29 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο Συμβολαιοποίηση - Πλεονεκτήματα futures Είναι ευέλικτα γιατί μπορούν να μεταπωληθούν χωρίς τη συμφωνία του αντισυμβαλλομένου Δεν απαιτείται επενδυτικό κεφάλαιο, αλλά μόνο εγγύηση (margin) ίση με το 5-10% της αξία του συμβολαίου Ελαττώνεται η σφοδρότητα των διακυμάνσεων της προσφοράς και της ζήτησης Οδηγεί τη λειτουργία της αγοράς σε καθεστώς ωρίμανσης

30 Στοιχεία Αγροτικής Παραγωγής – Ρίσκο Επιμέρους Ενέργειες Αντιμετώπισης του Ρίσκου Προσδιορισμός των πιο σημαντικών γεγονότων που εμπεριέχουν ρίσκο Σχηματοποίηση και ποσοτικός προσδιορισμός των πιθανών αποτελεσμάτων, καθώς και οι επιπτώσεις τους Λήψη των κατάλληλων πρωτοβουλιών προκειμένου να επιτευχθεί ένα άριστο μείγμα ρίσκου και προσδοκώμενων απολαβών Χρησιμοποίηση της αποκτηθείσας εμπειρίας προκειμένου να σχεδιαστεί η μελλοντική διαχείριση ρίσκου

31 Ευχαριστώ για την προσοχή σας …. Δηλώστε συμμετοχή στην εργασία… Επικοινωνία: Σπύρος Νιαβής Email: spniavis@uth.grspniavis@uth.gr Συναντήσεις: Πέμπτη, 13:00 – 15:00