Ζητήματα διγλωσσικής ανάπτυξης Α. Χατζηδάκη ΠΜΣ ΠΤΔΕ

Παρουσίαση με θέμα: "Ζητήματα διγλωσσικής ανάπτυξης Α. Χατζηδάκη ΠΜΣ ΠΤΔΕ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Ζητήματα διγλωσσικής ανάπτυξης Α. Χατζηδάκη ΠΜΣ ΠΤΔΕ 2015-2016

2 Συνθήκες κάτω από τις οποίες γίνεται δίγλωσσο ένα παιδί ( Βaker, 2006) 1) Mετανάστευση-μόνιμη εγκατάσταση σε μία άλλη χώρα (immigration) 2) Προσωρινή εγκατάσταση σε μία άλλη χώρα (migration) 3) Στενή επαφή με άλλες γλωσσικές κοινότητες 4) Eκπαίδευση 5) Oικογένεια από μεικτό γάμο

3 1) Mετανάστευση-μόνιμη εγκατάσταση σε μία άλλη χώρα (immigration) Συνήθως απουσιάζουν οι υποδομές αλλά και η ενθάρρυνση του περιβάλλοντος για τη διατήρηση της εθνοτικής γλώσσας ----> η Γ1 του παιδιού παραγκωνίζεται είτε με τη σύμφωνη γνώμη της οικογένειας είτε όχι. Ενίσχυση της πολυγλωσσίας ως εκπαιδευτική επιλογή; Λίγα είναι τα κράτη που στηρίζουν την πολυγλωσσία στον κοινωνικό/ εκπαιδευτικό τομέα (λ.χ. Καναδάς, Αυστραλία)

4 2) Προσωρινή εγκατάσταση σε μία άλλη χώρα (migration) Καθώς η παλιννόστηση είναι ορατή, οι γονείς επιμένουν στη διατήρηση της Γ1. Ενδεχομένως και οι χώρες υποδοχής να εφαρμόζουν σχετικά μέτρα (λ.χ. Γερμανία, σχολεία ειδικά για μεταναστόπουλα) Ωστόσο, ελλοχεύει ο κίνδυνος να μη υλοποιηθεί το μεταναστευτικό σχέδιο της οικογένειας  γκετοποίηση, περιθωριοποίηση

5 3) Στενή επαφή με άλλες γλωσσικές κοινότητες Το παιδί μπορεί να έχει γονείς που ανήκουν σε δύο διαφορετικές γλωσσικές κοινότητες ή να ακούει μία γλώσσα στο σπίτι και άλλη έξω από αυτό. Συνηθισμένη κατάσταση σε χώρες με δύο ή περισσότερες γλωσσικές κοινότητες (λ.χ. αφρικανικά κράτη, ευρωπαϊκά κράτη με γηγενείς γλωσσικές μειονότητες, Βαλόνοι-Φλαμανδοί)

6 4) Εκπαίδευση (1/2) Ενδέχεται να αφορά: 1. Παιδιά από μειονοτικές ομάδες που διδάσκονται μόνο μέσω της κυρίαρχης γλώσσας, της Γ2 τους  αφαιρετική διγλωσσία 2. Παιδιά από μειονοτικές ομάδες που διδάσκονται (και) μέσω της Γ1 τους  προσθετική διγλωσσία

7 4) Εκπαίδευση (2/2) 3. Παιδιά από την πλειονοτική ομάδα που διδάσκονται (και) μέσω της άλλης γλώσσας της κοινότητας  προσθετική διγλωσσία 4. Παιδιά από την πλειονοτική ομάδα που διδάσκονται (και) μέσω μιας άλλης, διεθνούς γλώσσας με κύρος  προσθετική διγλωσσία

8 5) Oικογένεια από μικτό γάμο- Στρατηγικές διγλωσσικής ανατροφής Οι γονείς που μιλούν διαφορετικές Γ1 ή επιθυμούν να μεγαλώσουν το παιδί τους με δύο γλώσσες μπορούν να χρησιμοποιήσουν ορισμένες στρατηγικές: (une personne-une langue)  Χρήση μίας γλώσσας συστηματικά και αποκλειστικά από κάθε έναν από τους δύο γονείς, λ.χ. ο πατέρας ελληνικά- η μητέρα ολλανδικά Στρατηγική 1 η : αρχή του Grammont: "ένας γονέας- μία γλώσσα “

9 H επιτυχία της τακτικής αυτής θα εξαρτηθεί από το κατά πόσο: οι γονείς μένουν σταθεροί στην τακτική αυτή, το παιδί έχει αρκετή επαφή με τη γλώσσα που μιλιέται μόνο στο σπίτι, αισθάνεται ότι υπάρχει ανάγκη να μάθει και τις δύο γλώσσες και ενθαρρύνεται στην προσπάθειά αυτή από το περιβάλλον. Eάν ισχύσουν οι δύο πρώτες συνθήκες, συνήθως η εκμάθηση και της ‘μειονοτικής’ γλώσσας θα γίνει χωρίς προβλήματα. Aυτό που είναι δυσκολότερο είναι να διατηρηθεί η γλώσσα αυτή και αργότερα.

10 ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΘΕΙ ΜΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΜΟΝΟ Ή ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Καθώς μεγαλώνει, το παιδί συνειδητοποιεί ότι και ο γονιός Χ γνωρίζει και την πλειονοτική γλώσσα,  Δε χρειάζεται να μιλάει μόνο την ‘άλλη’ μαζί του/της. Επίσης, μεγαλώνοντας, το είδος της γλώσσας που δέχεται από τον έναν γονέα γίνεται όλο και πιο περιορισμένο σε ποικιλία χρήσεων, ύφους κλπ. Aπαιτούνται οπτικοακουστικά μέσα & βιβλία με τα οποία να έρχεται σε επαφή το παιδί με τη γλώσσα που δε μιλιέται στο περιβάλλον.

11 Στρατηγική 2 η : Ενισχύουμε τη μειονοτική γλώσσα (1/2) Eάν η γλώσσα που μιλιέται από τον έναν ή και τους δύο γονείς δεν είναι η γλώσσα του περιβάλλοντος, μπορεί οι γονείς να επιλέξουν να μιλούν στο σπίτι μόνον αυτή/αυτές. Το επιχείρημα είναι ότι έτσι το παιδί θα αποκτήσει γερές βάσεις σε μια γλώσσα (ή γλώσσες) που διαφορετικά δε θα είχε κανένα έρεισμα στο κοινωνικό περιβάλλον. Την πλειονοτική γλώσσα θα τη μάθει έτσι κι αλλιώς εκτός σπιτιού.

12 Στρατηγική 2 η : Ενισχύουμε τη μειονοτική γλώσσα (2/2) Σε αυτήν την περίπτωση, οι στάσεις της κοινότητας απέναντι στη μειονοτική γλώσσα έχουν μεγάλη σημασία: εάν είναι αρνητικές, θα είναι δύσκολο για τους γονείς να πείσουν το παιδί ότι αξίζει τον κόπο να τη μάθει.

13 Στρατηγική 3 η : Χρησιμοποιούμε και τις δύο γλώσσες χωρίς σύστημα Σε ορισμένες οικογένειες (που ζουν σε συγκεκριμένες γλωσσικές κοινότητες), ο κανόνας είναι η εναλλαγή κωδίκων, δηλαδή η χρήση δύο γλωσσών στην ίδια συζήτηση, στο ίδιο εκφώνημα ή και στην ίδια φράση. Στις περιπτώσεις που τα παιδιά εκτίθενται σε τέτοια χρήση των γλωσσών, παρουσιάζουν με τη σειρά τους αντίστοιχο τρόπο ομιλίας.

14 Στάδια της γλωσσικής ανάπτυξης στο δίγλωσσο παιδί 1. Η κατάκτηση του φωνολογικού συστήματος

15 Oι προσληπτικές γλωσσικές ικανότητες του παιδιού εμφανίζονται πολύ νωρίς Ήδη το νεογέννητο αντιδρά διαφορετικά σε ανθρώπινες φωνές και σε άλλους ήχους. Πρέπει σταδιακά να συνειδητοποιήσει ποιοι φθόγγοι της γλώσσας αποτελούν ‘φωνήματα’, έχουν δηλαδή διακριτική λειτουργία (διαφοροποιούν λέξεις): λ.χ. /dino/ # /δino/ (‘ντύνω’ – ‘δίνω’) /meri/ # /meli/ (‘μέρη’- ‘μέλη’) Π.χ. [kalos] [koma] [akuo] vs [ceri] [ecinos], δηλαδή ένα φώνημα /k] πραγματώνεται με δύο αλλόφωνα, τα [k] και [c] ανάλογα με το τι είδους φώνημα ακολουθεί.

16 Oι προσληπτικές γλωσσικές ικανότητες του παιδιού εμφανίζονται πολύ νωρίς Μέσα στον πρώτο χρόνο της ζωής του το παιδί αναγνωρίζει: το ύψος της φωνής (pitch) το σε ποια συλλαβή τονίζονται οι λέξεις (stress) π.χ. /mi’lo/ # /’milo/ διαφορές στο μήκος των φωνηέντων (μακρό ή βραχύ, λ.χ. αγγλικά ship vs sheep, bit vs beat, cot vs caught) ορισμένες διαφορές στον τόπο και στον τρόπο άρθρωσης των συμφώνων: λ.χ. διαφοροποιεί ανάμεσα στα δύο χειλικά /p/ # /b/ ή τα δύο έρρινα /m/ # /n/ . ΌΛΑ ΑΥΤΆ ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΑΠΌ ΤΟ ΠΟΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΠΑΡΕΧΕΙ ΤΑ ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΑ

17 Ίδια ή διαφορετική πορεία κατάκτησης των φθόγγων; Η πορεία που ακολουθούν τα δίγλωσσα παιδιά όσον αφορά το ποιους φθόγγους θα παραγάγουν πρώτους και ποιους αργότερα είναι ίδια με αυτήν των μονόγλωσσων παιδιών.  Πρώτα εμφανίζονται φθόγγοι που είναι ευκολότερο να προφερθούν λ.χ. τα ηχηρά και τα άηχα κλειστά /b/, /d/, /g/ /p/, /t/, /k/ και μετά άλλοι λ.χ. τα τριβόμενα /f/, /s/, /z/, /θ/ ή τα συμφωνικά συμπλέγματα, λ.χ. /fr/, /st/, /sp/) τα οποία συχνά δυσκολεύουν τα παιδιά μέχρι την προσχολική περίοδο (βλ. λ.χ. ‘σπίτι’ /’piti/, ‘σχολείο’ /ko’lio/, ‘άσπρος ‘ /’apo/

18 Η φωνολογική ανάπτυξη από τα 4 έως τα 6 έτη Στην ηλικία των 4 ετών  τα παιδιά έχουν κατακτήσει όλα τα κλειστά σύμφωνα (/b/, /d/, /g/, /m/, /n/, /p/, /t/, /k/ ) και αρκετά εξακολουθητικά και υγρά (/χ/, /f/, /γ/, /v/, /l/, /s/)  ενώ στα 5 έτη ένα 50% έχει κατακτήσει και τα /θ/ και /δ/.  Από τα πέντε έτη και εξής, τα νήπια εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν κυρίως προβλήματα με τα συμφωνικά συμπλέγματα (π.χ. /str/, /vl/ ή και με μεμονωμένα φωνήματα λ.χ. /θ/ ή /r/.

19 Παράγοντες που επηρεάζουν εν μέρει τη σειρά παραγωγής των φωνημάτων (Μότσιου 2014)  1. η ευκολία/ δυσκολία στην άρθρωση ενός φωνήματος (βλ. [/r/)  2. η ευκολία/ δυσκολία ακουστικής αντίληψης/ διάκρισης μεταξύ φωνημάτων (λ.χ. η ομοιότητα /θ/ και /δ/) και  3. ο λειτουργικός ρόλος των φωνημάτων στο συγκεκριμένο φωνολογικό σύστημα π.χ. To /δ/ στα αγγλικά (λ.χ. ‘this’, ‘the’) κατακτιέται σχετικά αργά, παρόλο που δεν υπάρχει μεγάλη δυσκολία στην προφορά του και εμφανίζεται σε συχνόχρηστες λέξεις, οι οποίες όμως (άρθρα, αντωνυμίες) εμφανίζονται αργότερα στον παιδικό λόγο. AΣΦΑΛΕΣΤΕΡΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Παίζει ρόλο η αλληλοδιαπλοκή εγγενών και περιβαλλοντικών παραγόντων

20 Ορισμένα διαφοροποιητικά χαρακτηριστικά κατακτώνται αργότερα από άλλα είτε γιατί δυσκολεύουν την άρθρωση είτε γιατί δίνεται προτεραιότητα σε κάποια άλλα, πιο σημαντικά.  Σε ορισμένες γλώσσες η διάκριση άηχων και ηχηρών συμφώνων λ.χ. /s/ # /z/ δεν κατακτάται παρά μετά τα 2, 5 έτη.  Επίσης, πολλά παιδιά δυσκολεύονται να διακρίνουν ανάμεσα στο /f/ και στο /θ/ έως και την προσχολική περίοδο, προφανώς επειδή τα δυο φωνήματα δε διαφέρουν αρκετά.

21 Σχετικά με την εξέλιξη κατάκτησης του φωνολογικού συστήματος της μητρικής (Μότσιου 2014) Παρά τις σημαντικές κανονικότητες και ομοιότητες στην εξέλιξη του φωνολογικού συστήματος δεν υπάρχει μία ενιαία καθολική σειρά στην ανάπτυξη των φωνημάτων  τόσο για όλες τις γλώσσες  όσο και για όλα τα παιδιά. Διάφοροι παράγοντες συντελούν στη διαφοροποίηση της πορείας ανάπτυξης του φωνολογικού συστήματος της Γ1.

22 Στρατηγικές απλοποίησης (φωνολογικές διαδικασίες) που χρησιμοποιούνται κατά την κατάκτηση του φωνολογικού συστήματος της Γ1  Αντικατάσταση: /ne’lo/ για ‘νερό’  Αφομοίωση: /ga’gana/ για ‘δαγκάνα’  Αποκοπή: /a’teri/ για ‘αστέρι’, /pa’pu/ για ‘παππούς’  Μετάθεση: ‘aγolo’ για ‘άλογο’ Παρατηρούνται μέχρι και την προσχολική περίοδο, όπως επίσης και αποκοπές άτονων συλλαβών, π.χ, /koto/ για ‘μπισκότο’.

23 Παρόλο που η πορεία κατάκτησης των φωνημάτων είναι παρόμοια, στα δίγλωσσα παιδιά συχνά παρατηρούνται: Α. κάποια σύγχυση στη χρήση των φθόγγων στην αρχή (χρήσης ενός φθόγγου από τη γλώσσα Χ και για τη γλώσσα Ψ) Β. κάποια μορφή απλοποίησης (αποφυγή της προφοράς κάποιου φθόγγου σε συμφωνικά συμπλέγματα) Πρόκειται για αναμενόμενα (και παροδικά) φαινόμενα, καθώς το δίγλωσσο παιδί έχει διπλό φορτίο: πρέπει να μάθει να αντιλαμβάνεται και να παράγει μεγαλύτερο αριθμό φθόγγων.

24 Γενική παρατήρηση για την κατάκτηση του φωνολογικού συστήματος Τα στοιχεία από τις έρευνες δείχνουν ότι από πολύ νωρίς τα παιδιά αντιλαμβάνονται τις διαφορές στα φωνολογικά συστήματα των δύο γλωσσών τους και παράγουν τους φθόγγους ανάλογα. -  τα δύο φωνολογικά συστήματα αναπτύσσονται από την αρχή ξεχωριστά.

25 Στάδια της γλωσσικής ανάπτυξης στο δίγλωσσο παιδί 2. Η κατάκτηση του σημασιολογικού συστήματος

26 Ίδιες οι γνωστικές διαδικασίες οικοδόμησης του σημασιολογικού συστήματος Oι γνωστικές διαδικασίες που βοηθούν το παιδί να χτίσει το σημασιολογικό του σύστημα είναι οι ίδιες σε όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα με το αν μεγαλώνουν μιλώντας μία ή δύο γλώσσες. Α. Συνδέει ακολουθίες φθόγγων με αντικείμενα αναφοράς (έννοιες ή απτά αντικείμενα) Β. Παράγει αφηρημένη σκέψη, δηλαδή αναγνωρίζει ότι όλα τα όντα που έχουν X χαρακτηριστικά είναι λ.χ. ‘σκυλάκια’, ανεξάρτητα από το πόσο δυνατά φωνάζουν ή αν κινούνται ή τι χρώμα έχουν.

27 Πρώτο στάδιο γλωσσικής ανάπτυξης (12-18 μήνες περίπου) (1/2) 'ολοφραστικό' (holophrastic) στάδιο: το παιδί λέει "λέξεις" (όχι πάνω από 50) που μπορεί να έχουν πληθώρα λειτουργιών και σημασιών (γενίκευση του νοήματος) /’bala/ :«θέλω την μπάλα», «να η μπάλα», «πάμε να παίξουμε μπάλα»… /ba’ba/: «ήρθε ο μπαμπάς», «αυτά είναι τα κλειδιά του μπαμπά», κ.ο.κ. «Λεξιλογική έκρηξη» μεταξύ 18 και 24 μηνών..

28 Πρώτο στάδιο γλωσσικής ανάπτυξης (μέχρι τους 18 μήνες περίπου) (2/2) Oι ερευνητές γενικά συμφωνούν ότι στην αρχή, κατά το ολοφραστικό στάδιο ιδιαίτερα, τα παιδιά χρησιμοποιούν αδιάκριτα λέξεις και από τις δύο γλώσσες. Σε αυτή τη φάση μπορεί να παρατηρηθούν και  ‘αμαλγάματα’ (‘blends’) λ.χ. ‘pinichon’ (από αγγλ pickle, γαλλ. cornichon) και  ‘σύνθετες δομές’ λ.χ. ‘bitte-please’ (βλ. Grosjean 1982)

29 Γενικές παρατηρήσεις για την κατάκτηση του σημασιολογικού συστήματος (1/2) Tο δίγλωσσο παιδί μαθαίνει από νωρίς ότι πρέπει να κρατά διακριτά τα γλωσσικά του συστήματα. Tο περιβάλλον απαιτεί από αυτό να μιλάει τη μία γλώσσα με τα άτομα X ή στις περιστάσεις X και την άλλη αντίστοιχα. -  το παιδί αναπτύσσει κανόνες για την κατάλληλη χρήση των γλωσσών και την εναλλαγή τους, είναι μία επίπονη και νοητικά απαιτητική διαδικασία.

30 Γενικές παρατηρήσεις για την κατάκτηση του σημασιολογικού συστήματος (2/2) Tο δίγλωσσο παιδί δεν αντιλαμβάνεται μόνον ότι όλα τα αντικείμενα, πρόσωπα, καταστάσεις, συναισθήματα, κλπ μπορούν να έχουν δύο ονόματα αντί για ένα, αλλά μαθαίνει ότι οι σημασιολογικές σχέσεις μεταξύ των αντικειμένων αναφοράς μπορεί να είναι διαφορετικές σε κάθε γλώσσα (λ.χ. χήνα # goose/gander, γάτος/γάτα # cat)

31 Η ανάπτυξη του λεξιλογίου Aν και το σημασιολογικό φορτίο που καλείται να αναπτύξει ένα δίγλωσσο παιδί είναι σαφώς μεγαλύτερο από αυτό ενός μονόγλωσσου, ωστόσο το λεξιλόγιο που αναπτύσσει δεν είναι διπλάσιο σε μέγεθος από αυτό ενός μονόγλωσσου.  Υπάρχουν ωστόσο πιθανά πλεονεκτήματα (σε παιδιά που έχουν κατακτήσει ταυτόχρονη διγλωσσία) ως προς αυτό

32 Στάδια της γλωσσικής ανάπτυξης στο δίγλωσσο παιδί 3. Η κατάκτηση του μορφολογικού συστήματος

33 Ίδια πορεία στην κατάκτηση των μορφημάτων όπως και τα μονόγλωσσα παιδιά; Σε γενικές γραμμές ναι, ακολουθούν την ίδια πορεία όπως και τα αντίστοιχα μονόγλωσσα παιδιά. Aνάλογα με τη σημασία που έχει η μορφολογία για τα συγκεκριμένα γλωσσικά συστήματα θα μαθευτούν οι ορθοί τύποι των μορφημάτων αργότερα ή γρηγορότερα (όσο μεγαλύτερη σημασία έχει το να διακρίνουν ένα συγκεκριμένο μόρφημα, τόσο γρηγορότερα θα το μάθουν, λ.χ. γ΄ενικού –s, μόρφημα πληθ. κ.α.)

34 Η μορφολογική και συντακτική ανάπτυξη στη μητρική γλώσσα (Μότσιου 2014) Κατά το ‘ολοφραστικό’ στάδιο τα παιδιά χρησιμοποιούν λέξεις που μπορεί να υποκαθιστούν ολόκληρες φράσεις (/’kuka/: «δώσε μου την κούκλα»). Ωστόσο, αυτό δεν αποδεικνύει ότι γνωρίζουν κανόνες μορφολογικού και συντακτικού σχηματισμού. Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι αυτή η ικανότητα αρχίζει να αναπτύσσεται μεταξύ του 2 ου και του 3 ου έτους, όταν το παιδί αρχίζει να τοποθετεί δύο και περισσότερες λέξεις μαζί (‘δίλεξο/τρίλεξο ‘στάδιο ή ‘στάδιο του τηλεγραφικού λόγου’)

35 Στάδιο του ‘τηλεγραφικού λόγου’ (18 -36 μήνες)  «μπαμπά πάει» (‘έφυγε ο μπαμπάς’)  «τέλω γκάλα» (‘θέλω γάλα’)  «φύε νεό» (‘πάρε από δω το νερό’)  «ντάντα μαμά» (‘αυτή είναι η τσάντα της μαμάς’) Χρησιμοποιούνται κυρίως ρήματα και ουσιαστικά, παραλείπονται στοιχεία που δεν επηρεάζουν το νόημα (άρθρα, σύνδεσμοι, προθέσεις, κλπ)

36 Η μορφολογική και συντακτική ανάπτυξη στη μητρική γλώσσα μετά τα 3 έτη  Από τα 2-3 έτη, αφού τα παιδιά έχουν κατακτήσει τις βασικές γραμματικές κατηγορίες (π.χ. ουσιαστικά, ρήματα, επίθετο), συντακτικές σειρές (π.χ. Υποκείμενο + Ρήμα) και σημασιολογικές σχέσεις (π.χ. δράστης + δράση) αρχίζουν να αναπτύσσουν περισσότερο τη μορφολογία κατακτώντας και τις δευτερεύουσες γραμματικές κατηγορίες (γένος, αριθμός, πτώσεις, κλπ) Η μεγαλύτερη μορφολογική ανάπτυξη σημειώνεται μεταξύ 3 και 5 ετών.

37 Πώς επηρεάζει τον χρόνο κατάκτησης των μορφολογικών διακρίσεων το είδος της γλώσσας;  Η μορφολογία αναπτύσσεται πιο πρώιμα ή πιο όψιμα ανάλογα και με τον τύπο της γλώσσας  Όσο πιο σύνθετες μορφολογικά είναι κάποιες διακρίσεις, τόσο νωρίτερα αναπτύσσονται, διότι η συνθετότητά τους δείχνει ότι είναι σημαντικές για τη γλώσσα αυτή  βλ. λ.χ. ελληνικά vs αγγλικά

38 ‘Λάθη’ κατά την κατάκτηση του μορφολογικού συστήματος (1/2) Μπορεί να οφείλονται :  στην υπεργενίκευση: επέκταση μιας (συχνής) μορφολογικής κατάληξης και εκεί όπου δεν εμφανίζεται λ.χ.  ‘νικίζω’ αντί για ‘νικώ’  ‘ηρεμίζω’ αντί ‘ηρεμώ’  ‘μεθίζω’ αντί για ‘μεθώ’  ‘εξασκίζομαι’ αντί ‘εξασκούμαι’ κλπ

39 ‘Λάθη’ κατά την κατάκτηση του μορφολογικού συστήματος (2/2)  στην ομαλοποίηση: στην εφαρμογή ενός κανόνα εκεί όπου υπάρχουν εξαιρέσεις ή όπου ισχύουν άλλοι κανόνες λ.χ.  ‘γλυκή’ αντί για ‘γλυκιά’ (όπως ‘μικρή’, ‘λεπτή’, ‘ξυνή’ κλπ)  ‘έπια’ αντί ‘ήπια’  ‘κεράζει’ αντί ‘κερνάει’  ‘κάβει’ αντί ‘καίει’ και ‘δώνω’ αντί ΄δίνω’ (  αορ.θέμα)  ‘γέρα’ αντί ‘γριά’ (  ‘γέρος’)  ‘το πατώματο’ ( ‘τα βιβλία’) --------------