ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ (EΠΑ) Λουκία Ν. Χριστοδούλου Πρόεδρος της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού Λευκωσία,

Παρουσίαση με θέμα: "ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ (EΠΑ) Λουκία Ν. Χριστοδούλου Πρόεδρος της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού Λευκωσία,"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ (EΠΑ) Λουκία Ν. Χριστοδούλου Πρόεδρος της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού Λευκωσία, 2 Νοεμβρίου 2015

2 ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ (EΠΑ) Aνεξάρτητο θεσμοθετημένο όργανο, στο οποίο έχει ανατεθεί η αρμοδιότητα για τη διασφάλιση ενός υγιούς ανταγωνιστικού περιβάλλοντος εντός της κυπριακής επικράτειας. ΣΤΟΧΟΙ: - Αποκατάσταση, διασφάλιση και προστασία ενός ανταγωνιστικού πλαισίου σε όλους τους τομείς της οικονομίας, - Εκσυγχρονισμός των δομών της αγοράς, - Εξάλειψη κάθε στρέβλωσης του ανταγωνισμού

3 ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΑ Η ΕΠΑ συστάθηκε το 1990 με τη θέσπιση του περί Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμου (Ν.207(Ι)/89), στον οποίο καθορίζονταν επίσης οι αρμοδιότητες και οι εξουσίες της. Ο Νόμος του 1989 τροποποιήθηκε συνολικά τέσσερις φορές και εν τέλει καταργήθηκε με την εισαγωγή του περί Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμου του 2008 (Ν.13(Ι)/2008), ο οποίος στη συνέχεια τροποποιήθηκε με το Νόμο 41(Ι)/2014.

4 ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΡΘΡΩΝ 101 ΚΑΙ 102 ΣΛΕΕ Με τον Νόμο του 2008, η ΕΠΑ ορίστηκε ως η αρμόδια αρχή ανταγωνισμού της Δημοκρατίας, στην οποία ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1/2003, αναθέτει αρμοδιότητες για την εφαρμογή των σχετικών άρθρων της ΣΛΕΕ στις περιπτώσεις όπου επηρεάζεται το διακοινοτικό εμπόριο καθώς και των Ευρωπαϊκών Κανονισμών αναφορικά με τις εξαιρέσεις κατά κατηγορίες.

5 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Νόμος 13(Ι)/2008 -Εξυγχρονισμός του τότε νομοθετικού πλαισίου, - Θέσπιση επιπλέον κανόνων προστασίας του ανταγωνισμού - Επίτευξη αποτελεσματικής εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1/2003. Νόμος (Τροποποιητικός) 41(Ι)/2014: -Περαιτέρω σύγκλιση της εθνικής νομοθεσίας με το ευρωπαϊκό δίκαιο ανταγωνισμού, - Εξοπλισμός ΕΠΑ με επιπρόσθετα εργαλεία και μέσα

6 O ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2014 Ο νέος νόμος αποσκοπεί: -στην περαιτέρω σύγκλιση της εθνικής νομοθεσίας με το αντίστοιχο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, -στη βελτίωση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου, - στη διασαφήνιση και βελτίωση του τρόπου εφαρμογής των διαδικασιών που ακολουθούνται από την ΕΠΑ, και - στην ενίσχυση των συνθηκών αποτελεσματικού ανταγωνισμού.

7 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Οι περί της Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμοι του 2008 και 2014 σε συνάρτηση με τον περί Ελέγχου των Συγκεντρώσεων Επιχειρήσεων Νόμο 2014: -θέτουν το πλαίσιο των κανόνων και αρχών για την εξασφάλιση αποτελεσματικού ανταγωνισμού εντός της κυπριακής αγοράς, - επιφορτίζουν την ΕΠΑ με την υποχρέωση εκπλήρωσης του στόχου αυτού. Οι εν λόγω Νόμοι είναι εμπνευσμένοι από τις αντίστοιχες διατάξεις του ενωσιακού δικαίου ανταγωνισμού.

8 OΙ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΝΟΜΟΙ ΤΟΥ 2008 ΚΑΙ 2014 (Ν.13(Ι)/2008 ΚΑΙ Ν.41(Ι)/2014) – Απαγορεύονται όλες οι συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων, οι αποφάσεις ενώσεων επιχειρήσεων και κάθε εναρμονισμένη πρακτική που περιορίζουν, νοθεύουν ή παρακωλύουν τον ανταγωνισμό (άρθρο 3) – Απαγορεύεται η καταχρηστική εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης (άρθρο 6.1) – Απαγορεύεται η καταχρηστική εκμετάλλευση της σχέσης οικονομικής εξάρτησης (άρθρο 6.2)

9 ΑΡΘΡΟ 3 ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ (ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟ 101 ΣΛΕΕ) Απαγορεύονται όλες οι συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων, όλες οι αποφάσεις ενώσεων επιχειρήσεων και κάθε εναρμονισμένη πρακτική που έχουν ως αντικείμενο ή αποτέλεσμα τον περιορισμό ή τη νόθευση του ανταγωνισμού εντός της Δημοκρατίας. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΤΕΤΟΙΩΝ ΣΥΜΠΡΑΞΕΩΝ: άμεσος ή έμμεσος καθορισμός τιμών αγοράς ή πώλησης ή άλλων όρων συναλλαγής, περιορισμός ή ο έλεγχος της παραγωγής, της διάθεσης, της τεχνολογικής ανάπτυξης ή των επενδύσεων,

10 ΑΡΘΡΟ 3 ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ (ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟ 101 ΣΛΕΕ) η γεωγραφική ή άλλη κατανομή των αγορών ή των πηγών προμήθειας, η εφαρμογή ανόμοιων όρων για ισοδύναμες συναλλαγές, με αποτέλεσμα ορισμένες επιχειρήσεις να τίθενται σε μειονεκτική θέση στον ανταγωνισμό, η εξάρτηση της σύναψης συμφωνιών από την αποδοχή από μέρους των αντισυμβαλλομένων πρόσθετων υποχρεώσεων, οι οποίες, κατά τη φύση τους ή σύμφωνα με τις κρατούσες εμπορικές συνήθειες, δε συνδέονται με το αντικείμενο των συμφωνιών αυτών.

11 ΑΡΘΡΟ 3 ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ (ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟ 101 ΣΛΕΕ) Τέτοιου είδους συμφωνίες καθίστανται εξ’ υπαρχής άκυρες, χωρίς να είναι αναγκαία η προηγούμενη έκδοση απόφασης της ΕΠΑ. ΣΤΟΧΟΣ: να διασφαλιστεί ότι οι επιχειρήσεις ανταγωνίζονται μεταξύ τους και δεν συμμετέχουν σε συμπράξεις που αλλοιώνουν: τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς, την κατανομή πόρων και δεν ενθαρρύνουν την αποτελεσματικότητα.

12 ΑΡΘΡΟ 6(1) ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ (ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟ 102 ΣΛΕΕ) Απαγορεύεται η καταχρηστική εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης μιας ή περισσοτέρων επιχειρήσεων, που κατέχει ή κατέχουν δεσπόζουσα θέση στο σύνολο ή μέρος της εγχώριας αγοράς ενός προϊόντος ή υπηρεσίας. Δεσπόζουσα θέση: Θέση οικονομικής δύναμης που απολαμβάνει η επιχείρηση που την καθιστά ικανή να παρακωλύει τη διατήρηση αποτελεσματικού ανταγωνισμού στη σχετική αγορά και της επιτρέπει να ενεργεί σε αισθητό βαθμό ανεξάρτητα από τους ανταγωνιστές της και τους πελάτες της και σε τελική ανάλυση ανεξάρτητα από τους καταναλωτές.

13 ΑΡΘΡΟ 6(1) ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ (ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟ 102 ΣΛΕΕ) Η καταχρηστική εκμετάλλευση απαγορεύεται ιδιαίτερα όταν έχει ως αποτέλεσμα ή ενδεχόμενο αποτέλεσμα: τον άμεσο ή έμμεσο καθορισμό αθέμιτων τιμών αγοράς ή πώλησης ή άλλων μη θεμιτών υπό τις περιστάσεις όρων συναλλαγής, τον περιορισμό της παραγωγής ή της διάθεσης ή της τεχνολογικής ανάπτυξης, προς ζημιά των καταναλωτών,

14 ΑΡΘΡΟ 6(1) ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ (ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟ 102 ΣΛΕΕ) την εφαρμογή ανόμοιων όρων για ισοδύναμες συναλλαγές, με συνέπεια ορισμένες επιχειρήσεις να τίθενται σε μειονεκτική στον ανταγωνισμό θέση, την εξάρτηση της σύναψης συμφωνιών από την αποδοχή εκ μέρους των αντισυμβαλλομένων πρόσθετων υποχρεώσεων, οι οποίες εκ της φύσεώς τους ή σύμφωνα με τις εμπορικές συνήθειες, δεν έχουν σχέση με το αντικείμενο των συμφωνιών αυτών.

15 ΑΡΘΡΟ 6(2) ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ Απαγορεύεται η καταχρηστική εκμετάλλευση από μια ή περισσότερες επιχειρήσεις, της σχέσης οικονομικής εξάρτησης στην οποία βρίσκεται προς αυτήν ή αυτές μια επιχείρηση, η οποία κατέχει θέση πελάτη, προμηθευτή, παραγωγού, αντιπροσώπου, διανομέα ή εμπορικού συνεργάτη τους ακόμη και ως προς ένα ορισμένο είδος προϊόντων ή υπηρεσιών, και δεν διαθέτει ισοδύναμη εναλλακτική λύση.

16 Ο ΠΕΡΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΝΟΜΟΣ (Ν.83(Ι)/2014) H ΕΠΑ έχει την εξουσία και αρμοδιότητα να ελέγχει τις συγκεντρώσεις μεταξύ επιχειρήσεων και να τις απαγορεύει στις περιπτώσεις που αυτές οι συγκεντρώσεις εκτιμάται ότι ενδέχεται να παρακωλύσουν σημαντικά τον ανταγωνισμό στη Δημοκρατία ή σε σημαντικό τμήμα αυτής, ιδίως ως αποτέλεσμα της δημιουργίας ή της ενίσχυσης δεσπόζουσας θέσης ή να τις επιτρέπει στις περιπτώσεις που κρίνονται συμβατές με τη λειτουργία του ανταγωνισμού στην αγορά.

17 Ο ΠΕΡΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΝΟΜΟΣ (Ν.83(Ι)/2014) ΣΤΟΧΟΣ: H διασφάλιση του αποτελεσματικού ελέγχου των σημαντικών αναδιαρθρώσεων των επιχειρήσεων με τη μορφή των συγκεντρώσεων, σε σχέση με τις επιπτώσεις τους στις απαιτήσεις της ανταγωνιστικής αγοράς.

18 ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Η ΕΠΑ είναι πενταμελής και απαρτίζεται από Πρόεδρο και τέσσερα άλλα Μέλη, οι οποίοι διορίζονται με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, μετά από πρόταση του Υπουργού Ενέργειας Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού. Η θητεία του Προέδρου και των Mελών είναι πενταετής και δύναται να ανανεωθεί μόνο μια φορά.

19 ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Ο Πρόεδρος και τα Μέλη της ΕΠΑ υπηρετούν υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης. Ο Πρόεδρος είναι πρόσωπο εγνωσμένου κύρους και ήθους το οποίο έχει ειδικευμένη γνώση και πείρα περί τα νομικά και τα Mέλη της ΕΠΑ είναι πρόσωπα εγνωσμένου κύρους και ήθους, με ειδικευμένη γνώση και πείρα στα νομικά ή τα οικονομικά ή τον ανταγωνισμό ή τη λογιστική ή το εμπόριο ή τη βιομηχανία, ικανά να συμβάλουν στην πραγμάτωση των σκοπών των περί της Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμων του 2008 και 2014.

20 ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΕΣ Η ΕΠΑ έχει τη συγκρότηση, τη λειτουργία, τις αρμοδιότητες, τις εξουσίες και τα καθήκοντα που καθορίζονται από ή δυνάμει του Νόμου. Ο Νόμος εξοπλίζει την ΕΠΑ με τέτοιες εξουσίες και αρμοδιότητες, ώστε να είναι σε θέση να μεριμνά για την τήρηση των κανόνων και αρχών του ανταγωνισμού. Οι αρμοδιότητες της Επιτροπής είναι ανάλογες των εξουσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ως αυτές καθορίζονται στον Κανονισμό (ΕΚ) 1/2003 και στον Κανονισμό (ΕΚ) 773/2004.

21 ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Οι κυριότερες αρμοδιότητες της ΕΠΑ είναι: Ο έλεγχος των συμπράξεων των επιχειρήσεων ή ενώσεων επιχειρήσεων, οι οποίες περιορίζουν τον ανταγωνισμό. Ο έλεγχος της καταχρηστικής εκμετάλλευσης δεσπόζουσας θέσης από μια ή περισσότερες επιχειρήσεις. Ο έλεγχος των συγκεντρώσεων μεταξύ επιχειρήσεων.

22 ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων της, η ΕΠΑ έχει εξουσίες, όπως είναι: η έκδοση σχετικών αποφάσεων, η επιβολή υποχρέωσης τερματισμού της διαπιστωθείσας παράβασης και αποφυγής επανάληψης στο μέλλον, η επιβολή όρων, μέτρων συμπεριφοράς ή/και διαρθρωτικού χαρακτήρα,

23 ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ η αποδοχή δεσμεύσεων από μέρους των εμπλεκομένων επιχειρήσεων, η απόφαση για τη λήψη προσωρινών μέτρων, η έκδοση ανακοινώσεων, η παροχή γνωμοδοτήσεων σε φορείς του δημοσίου, η επιβολή διοικητικών προστίμων και άλλων κυρώσεων,

24 ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ η συνεργασία με τις ρυθμιστικές ή άλλες Αρχές που ασκούν έλεγχο σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας της Δημοκρατίας, και η υπογραφή Πρωτοκόλλων Συνεργασίας με άλλες Εθνικές Αρχές Ανταγωνισμού.

25 ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΕΡΕΥΝΑ Η ΕΠΑ έχει τις ακόλουθες εξουσίες προς έρευνα: Να συλλέγει πληροφορίες απαραίτητες για την άσκηση των αρμοδιοτήτων, εξουσιών και καθηκόντων της, αλλά και επ’ ονόματι και για λογαριασμό άλλων Αρχών Ανταγωνισμού, απευθύνοντας γραπτό αίτημα προς επιχειρήσεις, ενώσεις επιχειρήσεων ή άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, ή δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς.

26 ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΕΡΕΥΝΑ Να διεξάγει συνέντευξη με κάθε φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο, το οποίο συναινεί προς αυτό, με σκοπό τη λήψη δηλώσεων αναφορικά με το αντικείμενο της διενεργούμενης έρευνας. Να διενεργεί όλες τις απαραίτητες έρευνες σε επιχειρήσεις ή ενώσεις επιχειρήσεων, καθώς και σε άλλο επαγγελματικό χώρο, και πιο συγκεκριμένα να εισέρχεται σε κάθε γραφείο, χώρο, γήπεδο και μεταφορικό μέσο των επιχειρήσεων και ενώσεων επιχειρήσεων,

27 ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΕΡΕΥΝΑ εξαιρουμένων των κατοικιών,να ελέγχει τα αρχεία, τα βιβλία, τους λογαριασμούς, καθώς και κάθε άλλο έγγραφο επαγγελματικής δραστηριότητας, ανεξαρτήτως της μορφής αποθήκευσής τους, να λαμβάνει ή να αποκτά υπό οποιαδήποτε μορφή αντίγραφο ή απόσπασμα αρχείων, βιβλίων, λογαριασμών και κάθε άλλο έγγραφο επαγγελματικής δραστηριότητας ανεξαρτήτως της μορφής αποθήκευσής τους και οπουδήποτε και αν αυτά φυλάσσονται, να σφραγίζει οποιονδήποτε

28 ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΕΡΕΥΝΑ επαγγελματικό χώρο και αρχεία, βιβλία, λογαριασμούς και άλλα έγγραφα επαγγελματικής φύσης, κατά την περίοδο και στο βαθμό που απαιτούνται για τον έλεγχο και να υποβάλλει σε κάθε αντιπρόσωπο ή μέλος του προσωπικού της επιχείρησης ή ένωσης επιχειρήσεων ερωτήσεις και να ζητά επεξηγήσεις περί των γεγονότων ή εγγράφων που σχετίζονται με το αντικείμενο και το σκοπό του ελέγχου και να καταγράφει τις απαντήσεις.

29 ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΕΡΕΥΝΑ Να διενεργεί ελέγχους, κατόπιν έκδοσης δεόντως αιτιολογημένου δικαστικού εντάλματος, σε οποιοδήποτε χώρο, γήπεδο και μεταφορικό μέσο άλλο από αυτό που προβλέπεται ανωτέρω ή σε κατοικίες.

30 ΠΡΟΣΤΙΜΟ Η ΕΠΑ μπορεί να επιβάλλει σε επιχείρηση ή ένωση επιχειρήσεων διοικητικό πρόστιμο μέχρι 1% του κύκλου εργασιών κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος σε περίπτωση που αυτή εκ προθέσεως ή εξ αμελείας επιδεικνύει ελλειπή ή αλλοιωμένα τα αιτηθέντα αρχεία, τα βιβλία, τους λογαριασμούς ή άλλα επαγγελματικά έγγραφα ή σε περίπτωση άρνησης της επιχείρησης ή ένωσης επιχειρήσεων να συμμορφωθεί με την Εντολή της ΕΠΑ για επί τόπου Έρευνα.

31 ΠΡΟΣΤΙΜΟ Η ΕΠΑ δύναται επιπρόσθετα να επιβάλλει στην ενδιαφερόμενη επιχείρηση ή ένωση επιχειρήσεων διοικητικό πρόστιμο μέχρι 5% του μέσου ημερήσιου κύκλου εργασιών κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος για κάθε ημέρα παράλειψης αυτής να συμμορφωθεί προς εντολή της ΕΠΑ για διενέργεια έρευνας.

32 ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ Διαπράττει ποινικό αδίκημα πρόσωπο: στο οποίο υποβάλλονται ερωτήσεις ή από το οποίο ζητούνται επεξηγήσεις και το οποίο αρνείται ή παραλείπει να συμμορφωθεί με την υποχρέωση παροχής οποιασδήποτε διευκόλυνσης, πληροφορίας και δήλωσης περί του αληθούς των πληροφοριών τις οποίες δίδει σε ερευνώντα λειτουργό, ή

33 ΠΟΙΝΙΚΟ ΑΔΙΚΗΜΑ το οποίο αποκρύπτει, καταστρέφει ή παραποιεί πληροφορία, αρχείο, βιβλίο, λογαριασμό ή άλλο έγγραφο επαγγελματικής δραστηριότητας, που αποτελεί αντικείμενο έρευνας δυνάμει του Νόμου, ή παρέχει στην ΕΠΑ ή σε ερευνώντα λειτουργό της ψευδή, ελλιπή, ανακριβή ή παραπλανητική πληροφορία, δήλωση, αρχείο, βιβλίο, λογαριασμό ή άλλο έγγραφο επαγγελματικής δραστηριότητας, ή αρνείται ή παραλείπει να παράσχει στην ΕΠΑ ή σε ερευνώντα λειτουργό της πληροφορία, δήλωση, αρχείο, βιβλίο, λογαριασμό ή άλλο έγγραφο επαγγελματικής δραστηριότητας, που ζητείται κατά την άσκηση εξουσιών τις οποίες χορηγεί ο Νόμος.

34 ΕΞΕΤΑΣΗ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΚΑΤΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ Η ΕΠΑ δύναται να καθορίζει κριτήρια εξέτασης υποθέσεων κατά προτεραιότητα, και ακολούθως να τις εξετάζει στη βάση αυτών. Η ΕΠΑ καθόρισε τα εξής κριτήρια: Δημόσιο συμφέρον, Επιπτώσεις στον ανταγωνισμό Επιπτώσεις στους καταναλωτές, Υποθέσεις στρατηγικής σημασίας για την ΕΠΑ, Απαιτήσεις ανθρώπινων πόρων, Χρόνος παραγραφής.

35 TOMEAKΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ Διεξαγωγή έρευνας σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας ή σε συγκεκριμένους τύπους συμφωνιών σε διάφορους κλάδους, όταν η πορεία των εμπορικών συναλλαγών, η δυσκαμψία των τιμών ή άλλες περιστάσεις δημιουργούν υπόνοιες για πιθανό περιορισμό ή στρέβλωση του ανταγωνισμού στη Δημοκρατία. Η ΕΠΑ αποφάσισε τη διεξαγωγή τομεακής έρευνας στον κλάδο των πετρελαιοειδών, ιδίως σε ότι αφορά τη βενζίνη, το πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης και το υγραέριο, η οποία είναι σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή.

36 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ Οι διαδικασίες που ακολουθούνται από την ΕΠΑ κατά την εξέταση πιθανολογούμενης παράβασης καθορίζονται στους περί της προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμους. Κατά τον ίδιο τρόπο καλείται και η Ευρωπαϊκη Επιτροπή να διερευνήσει να αποφασίσει επί παραβάσεων των κανόνων του ανταγωνισμού στη Ευρωπαϊκή Ένωση.

37 ΕΝΑΡΞΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ Μια διαδικασία εξέτασης πιθανολογούμενης παράβασης των άρθρων 3 και/ή 6 του εθνικού Νόμου, καθώς και των άρθρων 101 ΣΛΕΕ και/ ή 102 ΣΛΕΕ μπορεί να κινηθεί: (α) αυτεπάγγελτα από την ΕΠΑ, αν έχει ενώπιόν της στοιχεία τα οποία δικαιολογούν κάτι τέτοιο (έναυσμα), ή (β) κατόπιν καταγγελίας.

38 ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ- ΕΝΝΟΜΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ Σε καταγγελία δικαιούται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει έννομο προς τούτο συμφέρον. Έννομο συμφέρον έχει αυτός που δύναται να αποδείξει ότι υπέστη ή υπάρχει σοβαρός ή πιθανός κίνδυνος να υποστεί αισθητή οικονομική βλάβη ή ότι τίθεται ή υπάρχει σοβαρός ή πιθανός κίνδυνος να τεθεί σε μειονεκτική στον ανταγωνισμό θέση, ως άμεσο αποτέλεσμα της παράβασης.

39 ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ (ΑΡΘΡΟ 35(4)) Η ΕΠΑ δίνει οδηγίες στην Υπηρεσία για διεξαγωγή προκαταρκτικής έρευνας της πιθανολογούμενης παράβασης που αναφέρεται στην καταγγελία. Αν η διαδικασία κινείται αυτεπάγγελτα, οι οδηγίες για προκαταρκτική έρευνα δίνονται αμέσως μετά τη λήψη της απόφασης για τη διεξαγωγή της έρευνας. Η Υπηρεσία, αφού συλλέξει και αξιολογήσει όλα τα απαραίτητα στοιχεία, καταρτίζει ενημερωτικό σημείωμα, με το οποίο υποβάλλει στην ΕΠΑ τις εισηγήσεις της.

40 ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Μετά από τη διενέργεια της προκαταρκτικής έρευνας της Υπηρεσίας, η ΕΠΑ, προβαίνει σε μελέτη όλου του περιεχομένου του σχηματισθέντος διοικητικού φακέλου της υπόθεσης, καθώς και του σημειώματος της Υπηρεσίας, για να καταλήξει κατά πόσο υπάρχει εκ πρώτης όψεως πιθανολογούμενη παράβαση ή οχι.

41 35(5):ΑΠΟΦΑΣΗ ΜΗ ΠΑΡΑΒΑΣΗΣ Εάν η Επιτροπή διαπιστώσει εκ πρώτης όψεως ότι η υποβληθείσα καταγγελία δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του Νόμου και/ ή ότι, βάσει των στοιχείων που έχει ενώπιόν της, δεν προκύπτει εύλογη υποψία για πιθανολογούμενη παράβαση των άρθρων 3 και/ή 6 του Νόμου και/ή των ΄Αρθρων 101 ΣΛΕΕ και/ ή 102 ΣΛΕΕ, τότε γνωστοποιεί στην καταγγέλλουσα εταιρεία την προκαταρκτική θέση της.

42 35(5):ΑΠΟΦΑΣΗ ΜΗ ΠΑΡΑΒΑΣΗΣ Η Επιτροπή δίνει στην καταγγέλλουσα τη δυνατότητα, εάν το επιθυμεί, να θέσει εγγράφως τις τυχόν απόψεις και θέσεις της. Η Επιτροπή, αφού εξετάσει τις τυχόν υποβληθείσες θέσεις της καταγγέλλουσας, εκδίδει σχετική απόφαση.

43 35(6): ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ ΕΚ ΠΡΩΤΗΣ ΟΨΕΩΣ ΠΑΡΑΒΑΣΗΣ Αν η Επιτροπή διαπιστώσει ότι υπάρχει εκ πρώτης όψεως υπόθεση για την παράβαση των άρθρων 3 και/ή 6 και/ή των άρθρων 101 ΣΛΕΕ και/ή 102 ΣΛΕΕ, τότε εφαρμόζεται το άρθρο 17 του Νόμου. ΆΡΘΡΟ 17: «Η Επιτροπή αποφασίζει να κινήσει διαδικασία εξέτασης μιας παράβασης, εφόσον ύστερα από δέουσα προκαταρκτική έρευνα που διενεργείται από την Υπηρεσία, διαπιστώσει πιθανολογούμενη παράβαση των διατάξεων του εθνικού Νόμου και/ή των άρθρων 101 ΣΛΕΕ και/ή 102 ΣΛΕΕ.»

44 ΕΚΘΕΣΗ ΑΙΤΙΑΣΕΩΝ Η Επιτροπή, ακολούθως, καταρτίζει γραπτή έκθεση προς ενημέρωση των επιχειρήσεων ή ενώσεων επιχειρήσεων, για τις αιτιάσεις που διατυπώνονται σε βάρος τους, η οποία κοινοποιείται άμεσα στα μέρη σε μη εμπιστευτική μορφή. Ο καταρτισμός της Έκθεσης Αιτιάσεων αποτελεί διαδικαστικό και προπαρασκευαστικό στάδιο.

45 ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΕΓΓΡΑΦΩΝ Μαζί με την Έκθεση Αιτιάσεων, η ΕΠΑ κοινοποιεί στην επιχείρηση ή ένωση επιχειρήσεων εναντίον της οποίας στρέφεται η καταγγελία ή η αυτεπάγγελτη έρευνα, τα έγγραφα του φακέλου πάνω στα οποία προτίθεται να στηρίξει την απόφασή της, εξαιρουμένων εκείνων των εγγράφων που αποτελούν επαγγελματικά απόρρητα ή, εάν τα έγγραφα αυτά είναι ήδη προσιτά στην επιχείρηση ή ένωση επιχειρήσεων, της τα υποδεικνύει γραπτώς, ώστε να είναι έγκαιρα ενήμερη για όλα τα έγγραφα που θα χρησιμοποιηθούν ως αποδεικτικά στοιχεία.

46 ΓΡΑΠΤΕΣ ΘΕΣΕΙΣ/ΑΚΡΟΑΣΗ Στις επιχειρήσεις/ενώσεις επιχειρήσεων προς τις οποίες έχει αποσταλεί Έκθεση Αιτιάσεων, παρέχεται κάθε δυνατή ευκαιρία για υποβολή γραπτών παρατηρήσεων επί των αιτιάσεων που διατυπώνονται σε βάρος τους. Όλες οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις έχουν το δικαίωμα να αιτηθούν την ανάπτυξη των επιχειρημάτων τους στα πλαίσια προφορικής διαδικασίας ενώπιον της ΕΠΑ.

47 ΑΚΡΟΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Κατά την ακροαματική διαδικασία τα μέρη έχουν την ευκαιρία να αναπτύξουν περαιτέρω τις θέσεις τους επί των, εκ πρώτης όψεως κοινοποιηθέντων με την Έκθεση Αιτιάσεων, συμπερασμάτων της ΕΠΑ, υποβοηθώντας με αυτό τον τρόπο την ΕΠΑ να καταλήξει σε ασφαλή ορθά τελικά συμπεράσματα. Ο Πρόεδρος και τα μέλη της Επιτροπής, κατά την ακροαματική διαδικασία, μπορούν να διατυπώνουν συμπληρωματικές ή διευκρινιστικές ερωτήσεις.

48 ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΚΡΟΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Μετά την ακροαματική διαδικασία, τα μέρη αιτούνται συχνά και αποστέλλουν συμπληρωματικές θέσεις ή απαντούν γραπτώς στα προφορικά ερωτήματα που διατυπώθηκαν από την ΕΠΑ κατά τη διάρκεια της ακρόασης.

49 ΑΠΟΦΑΣΗ ΠΑΡΑΒΑΣΗΣ Ή ΜΗ Η ΕΠΑ, - αφού λάβει υπόψη τις θέσεις των μερών, -αφού μελετήσει όλα τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στο διοικητικό φάκελο της υπόθεσης, και -αφού ενημερωθεί πλήρως από τα στοιχεία και δεδομένα τα οποία υπάρχουν σε αυτόν, αποφασίζει (κατά πλειοψηφία ή ομόφωνα) κατά πόσο θεμελιώνονται ή όχι, τελικά οι εκ πρώτης όψεως διαπιστωθείσες παραβάσεις

50 ΠΡΟΘΕΣΗ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΠΡΟΣΤΙΜΟΥ Η ΕΠΑ ειδοποιεί τις επιχειρήσεις ή ενώσεις επιχειρήσεων για την πρόθεσή της να επιβάλει πρόστιμο, ενημερώνοντάς τις για τους λόγους για τους οποίους προτίθεται να ενεργήσει τοιουτοτρόπως και παρέχοντάς τους το δικαίωμα υποβολής παραστάσεων. Απόφαση για το ύψος του διοικητικού προστίμου μετά από εξετάση για κάθε παράβαση ξεχωριστά, (α) της σοβαρότητας και (β) διάρκειας αυτής συνεκτιμώντας ελαφρυντικούς ή επιβαρυντικούς παραγόντες.

51 ΥΨΟΣ ΠΡΟΣΤΙΜΟΥ Η ΕΠΑ για κάθε παράβαση των άρθρων 3 ή/και 6 του Νόμου και των άρθρων 101 και 102 της ΣΛΕΕ, έχει την εξουσία να επιβάλλει διοικητικά πρόστιμα ανερχόμενα, ανάλογα με τη σοβαρότητα και τη διάρκεια της παράβασης, μέχρι 10% του κύκλου εργασιών της επιχείρησης, ή μέχρι το άθροισμα του 10% του κύκλου εργασιών κάθε επιχείρησης που είναι μέλος της παραβαίνουσας ένωσης επιχειρήσεων, ο οποίος κύκλος εργασιών πραγματοποιήθηκε κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος.

52 ΕΚΔΟΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Η Επιτροπή προβαίνει στην έκδοση της επαρκώς αιτιολογημένης απόφασής της, η οποία κοινοποιείται προς κάθε εμπλεκόμενη επιχείρηση ή ένωση επιχειρήσεων και δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και στην ιστοσελίδα της ΕΠΑ, διασφαλίζοντας την εμπιστευτικότητα στοιχείων και δεδομένων των επιχειρήσεων.

53 ΑΝΑΛΗΨΗ ΔΕΣΜΕΥΣΕΩΝ Αν η ΕΠΑ σκοπεύει να εκδώσει απόφαση, με την οποία να απαιτεί τον τερματισμό μιας παράβασης, και οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις ή ενώσεις επιχειρήσεων προσφέρονται να αναλάβουν δεσμεύσεις για να ανταποκριθούν στις αντιρρήσεις της κατά την προκαταρκτική της εκτίμηση, τότε η ΕΠΑ δύναται με απόφασή της να καθιστά τις δεσμεύσεις αυτές υποχρεωτικές για αυτές. Η απόφαση αυτή δύναται να εκδοθεί για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και πρέπει να συμπεραίνει ότι δεν συντρέχουν πλέον λόγοι να αναλάβει περαιτέρω δράση.

54 ΠΡΟΣΩΡΙΝΑ ΜΕΤΡΑ Σε περίπτωση που στοιχειοθετείται ευλόγως ισχυρή εκ πρώτης όψεως υπόθεση παράβασης του άρθρου 3 και/ή 6 του Νόμου και/ή των άρθρων 101 της ΣΛΕΕ και/ ή 102 της ΣΛΕΕ και συντρέχει επείγουσα περίπτωση, λόγω σοβαρού κινδύνου ανεπανόρθωτης βλάβης στον ανταγωνισμό, ο Νόμος παρέχει τη δυνατότητα στην ΕΠΑ να αποφασίζει και για τη λήψη προσωρινών μέτρων και να θέτει τους κατά την κρίση της αναγκαίους κατά περίπτωση όρους.

55 ΣΧΕΔΙΟ ΕΠΙΕΙΚΕΙΑΣ(Κ.Δ.Π. 463/2011) Κριτήρια και προϋποθέσεις για την απαλλαγή ή/και μείωση του ύψους του διοικητικού προστίμου που θα επιβαλλόταν σε επιχειρήσεις, αν αυτές είναι πρόθυμες: να τερματίσουν τη συμμετοχή τους σε μυστικές συμπράξεις (καρτέλ) και να συνεργαστούν με την ΕΠΑ, συμβάλλοντας έτσι αποφασιστικά στην έναρξη διαδικασίας έρευνας ή στον εντοπισμό και απόδειξη μίας αντι-ανταγωνιστικής συμπεριφοράς. cartelhotline@competition.gov.cy

56 O ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2014 Οι κυριότερες αλλαγές που επέφερε ο νέος Νόμος: (α) η αλλαγή του πεδίου εφαρμογής του, (β) η υποχρέωση για κοινοποίηση της συγκέντρωσης πριν την πραγματοποίησή της, (γ) η καταβολή τελών ύψους €1.000 κατά την υποβολή της κοινοποίησης και €6.000 πριν την έναρξη διαδικασίας πλήρους διερεύνησης, και (δ) η τροποποίηση του κριτηρίου συμβατότητας με τη λειτουργία του ανταγωνισμού στην αγορά, με την υιοθέτηση της «παρακώλυσης του ανταγωνισμού».

57 Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.