Stress & Γυναικεία Αναπαραγωγή

Παρουσίαση με θέμα: "Stress & Γυναικεία Αναπαραγωγή"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Stress & Γυναικεία Αναπαραγωγή
Σοφία Καλανταρίδου Καθηγήτρια Μαιευτικής-Γυναικολογίας & Στείρωσης Β’ Μαιευτική & Γυναικολογική Κλινική Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Νοσοκομείο ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ

2 Φυσιολογικός γεννητικός κύκλος
Φυσιολογική ανατομία γεννητικών οργάνων Φυσιολογική λειτουργία του άξονα «υποθάλαμος-υπόφυση- ωοθήκες» & «υποθάλαμος-υπόφυση-επινεφρίδια».

3 GnRH HPO Axis

4 Roseweir & Millar Hum Reprod Update 2009;15:203

5

6

7 Στρες & Αναπαραγωγή Kalantaridou S, Zoumakis E, Makrigiannakis A,
Lavasidis L, Vrekoussis T, Chrousos GP J Reprod Immunol 2010

8 Stress & γυναικεία αναπαραγωγική λειτουργία

9 Ρύθμιση της κατά ώσεις έκκρισης της GnRH
Golden & Carlson Ann N Y Acad Sci 2008;1135:163

10 Hormonal mediators of amenorrhea
FGF21: Fibroblast growth factor-21 Fourman et al. J Clin Endocrinol Metab 2015

11 Επίδραση του stress στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα
υποθάλαμος CRH: ανασταλτική δράση GnRH κορτιζόλη: ανασταλτική δράση πρόσθια υπόφυση κορτιζόλη: ανασταλτική δράση LH FSH ωοθήκες κορτιζόλη: ανασταλτική δράση & αντίσταση στη δράση της οιστραδιόλης οιστραδιόλη προγεστερόνη Chrousos & Gold. JAMA 1992 Rabin et al. Biol Reprod 1990

12 Continuum of energy deficiency-related reproductive disturbances
De Souza MJ. Med Sci Sports Exerc 2003;35:1553

13 13 normal weight women with FHA
18 women with amenorrhea & anorexia nervosa 21 healthy controls Lawson et al. J Clin Endocrinol Metab 2009;94:4710

14 spine spine hip Cortisol & BMD
Healthy controls Hypothalamic amenorrhea Anorexia nervosa hip Lawson et al. J Clin Endocrinol Metab 2009;94:4710 Cortisol & BMD

15 Lawson et al. J Clin Endocrinol Metab 2009;94:4710

16 Stress & υπογονιμότητα

17

18 Υπογονιμότητα αδυναμία σύλληψης μετά από 1 χρόνο ελεύθερων σεξουαλικών επαφών
Ικανότητα σύλληψης/μήνα: ~20% 10-15% των ζευγαριών: πρόβλημα υπογονιμότητας (πρωτοπαθής & δευτεροπαθής υπογονιμότητα) Παράγοντες που επηρεάζουν την πρόγνωση Διάρκεια υπογονιμότητας Ηλικία της γυναίκας Boivin et al. Hum Reprod 2007;22:1506

19 ΑΙΤΙA ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ Σαλπιγγικός παράγων 14 % Σεξουαλική Δυσλειτουργία
WHO 1999 Σαλπιγγικός παράγων 14 % Σεξουαλική Δυσλειτουργία 6% Ανωοθυλακιορρηξία 21% Ανδρικός Παράγων 24% Εχθρική τραχηλική βλέννη 3% Ενδομητρίωση 6% Ανεξήγητη στειρότητα 27%

20 Υπογονιμότητα Τα μισά ζευγάρια θα καταφύγουν σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή Η υπογονιμότητα αποτελεί αιτία για σημαντικό ψυχικό stress H θεραπεία της υπογονιμότητας αποτελεί σημαντικό παράγοντα για άγχος & κατάθλιψη Ψυχολογική επιβάρυνση που υπάρχει σε σοβαρά τραυματικά γεγονότα Alesi et al. Aust Fam Phys 2005 Verhaak et al. Hum Reprod Update 2007

21 Stressful life events are associated with a poor in vitro fertilization (IVF)outcome: a prospective study Γυναίκες που υποβάλλονται σε εξωσωματική γονιμοποίηση και αναφέρουν χρόνιο stress στη διάρκεια των προηγουμένων 12 μηνών έχουν μικρότερη πιθανότητα να επιτύχουν κύηση σε σύγκριση με γυναίκες που δεν αναφέρουν χρόνιο stress Ebbesen et al. Hum Reprod 2009;24:2173

22 14 προοπτικές μελέτες

23 Μετα-ανάλυση 31 προοπτικών μελετών: το ψυχολογικό stress
μειώνει τη πιθανότητα επίτευξης κύησης με ART Matthiesen et al. Hum Reprod 2011;26:2763

24

25 Ανάγκη για καλά σχεδιασμένες μελέτες!!
Αναδρομική μελέτη: γυναίκες που δεν αποκτούν παιδί μετά από ART έχουν αυξημένο κίνδυνο να νοσηλευτούν για ψυχιατρικά προβλήματα, αλκοολισμό και χρήση απαγορευμένων ουσιών Αναδρομική μελέτη: τα παιδιά που γεννήθηκαν από μητέρες με προβλήματα υπογονιμότητας έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν ψυχολογικά και ψυχιατρικά προβλήματα ESHRE guideline- routine psychological care in infertility and medically assisted reproduction- a guide for fertility staff: μόνο το 36% των οδηγιών βασίζεται σε καλής ποιότητας έρευνα/ Η ετερογένεια των μελετών, η διαφορετική μεθοδολογία & ο διαφορετικός τύπος παρέμβασης δεν επιτρέπουν ασφαλή συμπεράσματα Baldur-Felskov et al. Hum Reprod 2013;28:683 Svahn et al. Hum Reprod 2015;30:2129 Gameiro et al. Hum Reprod 2015;30:2476

26 Αναπαραγωγική CRH Makrigiannakis et al. J. Clin. Endocrinol. Metab. 80, 185–189, 1995

27 Όμως Τοπική παραγωγή CRH

28

29

30 The role of CRH in establishing fetal-maternal immunotolerance
Makrigiannakis, Zoumakis, Kalantaridou et al. 2001

31 Makrigiannakis, Zoumakis, Kalantaridou et al. Nature Immunol 2001

32 Έμβρυο Ενδομήτριο

33 From Implantation window to Selection window
33

34

35

36 * *P<0.001

37 Επίδραση του stress στο κυοφορούμενο έμβρυο

38 CRH, stress και αναπαραγωγή: επιδράσεις στην ανάπτυξη
Intra-uterine CRH/stress Fetal programming Vrekoussis, Kalantaridou, Mastorakos et al. Ann N Y Acad Sci 2010

39 Συμπεράσματα

40 Το stress έχει ισχυρή ανασταλτική επίδραση στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα
Υπογονιμότητα & ART: σημαντικές αιτίες για άγχος & κατάθλιψη Το stress της μητέρας στη διάρκεια της κύησης μπορεί να προκαλέσει επιγενετικές αλλαγές στο αναπτυσσόμενο έμβρυο

41 Ελευθεροτυπία, 2014

42 Ευχαριστώ!