20-4-2016 ΠΛΟΥΜΙΔΟΥ ΠΕΛΑΓΙΑ πρώην Σχολική Σύμβουλος ΠΕ12 MSc Αρχιτέκτων ΕΜΠ Bάζοντας τους κανόνες για την Προστασία της Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.

Παρουσίαση με θέμα: "20-4-2016 ΠΛΟΥΜΙΔΟΥ ΠΕΛΑΓΙΑ πρώην Σχολική Σύμβουλος ΠΕ12 MSc Αρχιτέκτων ΕΜΠ Bάζοντας τους κανόνες για την Προστασία της Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 20-4-2016 ΠΛΟΥΜΙΔΟΥ ΠΕΛΑΓΙΑ πρώην Σχολική Σύμβουλος ΠΕ12 MSc Αρχιτέκτων ΕΜΠ Bάζοντας τους κανόνες για την Προστασία της Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς

2 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Βασικές έννοιες Ο άνθρωπος στην προσπάθειά του να επιβιώσει σε ένα τόπο δημιουργεί έργα ανάλογα με το πολιτιστικό επίπεδο στο οποίο βρίσκεται Πολλά από τα ίχνη αυτής της δημιουργίας διατηρούνται και μετά το πέρασμά του, συνιστώντας την παρακαταθήκη του για τις επόμενες γενεές

3 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Βασικές έννοιες Πολιτιστικό αγαθό είναι κάθε υλικό ή άυλο δημιούργημα του ανθρώπου το οποίο είχε κάποτε Χρηστική αξία Συμβολική λειτουργία Πνευματική αποστολή

4 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Βασικές έννοιες Ψηφιοποιημένο χειρόγραφο του Νεύτωνα σε αρχαία Ελληνικά από την Οξφόρδη

5 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Βασικές έννοιες Πιθάρια από το ανάκτορο της Κνωσού

6 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Βασικές έννοιες Πυραμίδα στην Αίγυπτο

7 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Βασικές έννοιες Παναγία Χαλκέων, σταυροειδής με τρούλο Θεσσαλονίκη

8 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Βασικές έννοιες Το σύνολο των πολιτιστικών αγαθών που αναφέρονται σε ένα τόπο συγκροτούν την πολιτιστική κληρονομιά του, με την έννοια ότι αυτή περιέχει τα στοιχεία που απαρτίζουν την ιστορική μνήμη του λαού ή της κοινωνίας των ανθρώπων που τον κατοικούν δηλαδή οτιδήποτε δημιουργήθηκε στο παρελθόν και σχετίζεται με τη διαδρομή του στο χρόνο

9 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Μνημείο Στις αρχές του 20 ου αιώνα η ευαισθησία απέναντι στις αρχαιότητες άρχισε να παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις Χρησιμοποιήθηκε τότε ο όρος μνημείο για να περιγραφεί κάθε μεμονωμένο πολιτιστικό αγαθό που έπρεπε να τύχει προστασίας

10 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Μνημείο Η ετυμολογία της λέξης προέρχεται από το ρήμα μνάομαι- μιμνήσκω, που σημαίνει: Θυμάμαι κάτι, προειδοποιώ για κάτι, αφήνω υποθήκες στους συγχρόνους για να τις μεταφέρουν σε αυτούς που πρόκειται να έλθουν

11 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Μνημείο Στη γενικότητά του το μνημείο είναι ένα σημάδι ανάμνησης. Στην πιο απλή μορφή του μπορεί να είναι μια επιγραφή σε ένα λίθο που είναι στημένος όρθιος και έχει δημιουργηθεί για να δείχνει μία πορεία στον περαστικό ή να έχει ένα συμβολικό νόημα

12 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Μνημείο Στόουνχτεντζ Αγγλία

13 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Μνημείο Σημαντική εξέλιξη στη θεώρηση του μνημείου μέσα στο δομημένο περιβάλλον αποτέλεσε η διάκριση μεταξύ του μνημείου και του αρχαίου. Έτσι προέκυψε η επιστήμη που ασχολείται με την έρευνα και τη μελέτη των μνημείων, η ΜΝΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑ σε αντιδιαστολή με την ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ αντικείμενο της οποίας είναι τα αρχαία ευρήματα

14 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Αρχιτεκτονικά μνημεία Πολύ αργότερα αρχιτέκτονες και τεχνικοί της προστασίας των μνημείων από όλο τον κόσμο συγκεντρώθηκαν στη Βενετία (1964) και εξέφρασαν την άποψη ότι η Αρχιτεκτονική κληρονομιά δεν αφορά μόνον το μεμονωμένο αρχιτεκτόνημα –μνημείο αλλά και τα αρχιτεκτονικά σύνολα και τους τόπους

15 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Αρχιτεκτονικά μνημεία Μονεμβασιά Βυζαντινός οικισμός

16 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Αρχιτεκτονικά μνημεία Μονεμβασιά Βυζαντινός οικισμός

17 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Αρχιτεκτονικά μνημεία Απείρανθος-Νάξος

18 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Αρχιτεκτονικά μνημεία Πλάκα π

19 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Αρχιτεκτονικά μνημεία Με τη Σύμβαση της Γρανάδας συμπληρώνεται ο προηγούμενος ορισμός και ως αρχιτεκτονικό μνημείο μπορεί να χαρακτηριστεί και ολόκληρη πόλη ή οικισμός και να καθοριστεί αποφασιστικά η φυσιογνωμία της από τον μνημειακό της χαρακτήρα. Η Βενετία στο σύνολό της έχει χαρακτηριστεί ως αρχιτεκτονικό μνημείο.

20 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Αρχιτεκτονικό μνημείο

21 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Φυσιογνωμία πόλης Αντίστοιχα σε κάθε ήπειρο υπάρχουν πόλεις που η γενική τους εικόνα χρωματίζεται έντονα από τα αρχιτεκτονικά τους μνημεία π.χ Η Παναγία των Παρισίων, η Αψίδα του Θριάμβου, το μουσείο του Λούβρου για το Παρίσι και η Ακρόπολη με τον Παρθενώνα, η συνοικία της Πλάκας για την Αθήνα

22 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Φυσιογνωμία πόλης Ακρόπολη με Παρθενώνα

23 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Φυσιογνωμία πόλης Παναγία των Παρισίων

24 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Φυσιογνωμία πόλης Λονδίνο Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Φυσιογνωμία πόλης

25 Όπερα του Σίνδευ

26 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Αρχιτεκτονικό μνημείο Στη διεθνή συνάντηση στο Παρίσι ( 1972) έγινε διάκριση μεταξύ της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και της παγκόσμιας φυσικής κληρονομιάς.

27 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Αρχιτεκτονικά μνημεία Στην πρώτη κατηγορία υπάγονται τα μεμονωμένα αντικείμενα, τα οικιστικά σύνολα και τα τοπία που έχουν προκύψει από το συνδυασμό του έργων του ανθρώπου και της φύσης Στη δεύτερη τα μνημεία της φύσης οι γεωλογικοί μετασχηματισμοί και τα φυσικά τοπία

28 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Αρχιτεκτονικό μνημείο Συνδυασμός φύσης και ανθρώπου για δημιουργία ενός τόπου αποτελούν τα Δρακόσπιτα στην Εύβοια όψιμης νεολιθικής εποχής που φημίζονται για την τέλεια συναρμογή των ογκόλιθών τους

29 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Αναγκαιότητα διατήρησης Το βαθύτερο νόημα της προστασίας της Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς που αποτελεί σημαντικό μέρος πολιτιστικής κληρονομιάς ενός τόπου βρίσκεται στο γεγονός ότι τα αγαθά που την αποτελούν μας παραδόθηκαν από τους προγόνους μας για να τα διαφυλάξουμε και να διατηρήσουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να μεταβιβαστούν στις επόμενες γενεές σε όσο το δυνατόν καλύτερη κατάσταση

30 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Αναγκαιότητα διατήρησης Επί πλέον οι υλικές και ακίνητες κατασκευές που συνιστούν την Αρχιτεκτονική κληρονομιά κατέχουν διπλό ρόλο: Από τη μια παρέχουν απτές αποδείξεις για μια εποχή, το περιβάλλον,τους ανθρώπους, τις δραστηριότητες τους και από την άλλη κατέχουν το ρόλο του διδασκάλου, αφού αποτελούν δεξαμενή στοιχείων τα οποία απαντούν στις διάφορες ανάγκες του ανθρώπου ή παρουσιάζουν τρόπους με τους οποίους απαντήθηκαν αυτές οι ανάγκες σε άλλες εποχές.

31 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Αναγκαιότητα διατήρησης Η συνειδητοποίηση της αξίας της πολιτιστικής κληρονομιάς ξεκίνησε την εποχή της Αναγέννησης 15 ο -16 ο αιώνα. Ο άνθρωπος της Αναγέννησης στράφηκε στη μελέτη των κλασικών αρχιτεκτονικών ρυθμών, στην ανάγνωση των αρχαίων Ελλήνων και Λατίνων συγγραφέων Θέτοντας σαν επίκεντρο της κοσμοθεωρίας του την ιδέα του ανθρωπισμού.

32 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Αναγκαιότητα διατήρησης Η θέση ότι τα επιτεύγματα της τέχνης του πνεύματος και της επιστήμης ανήκουν σε ολόκληρη την οικουμένη είναι χαρακτηριστική εκείνης της εποχής που η ιδέα του ανθρωπισμού άρχισε να απλώνεται και πέρα από τα σύνορα των διαφόρων κρατών

33 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Θεσμοθέτηση Η προστασία των μνημείων και των άλλων πολιτιστικών αγαθών εξασφαλίζεται μόνο με τη θεσμοθέτηση νόμων τόσο σε εθνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο. Μέχρι σήμερα υπάρχουν αρκετές διακηρύξεις που προοδευτικά καλύπτουν όλο και περισσότερα είδη πολιτιστικών αγαθών, που όμως δεν ενσωματώθηκαν στα εθνικά Συντάγματα και την εθνική νομοθεσία όλων των κρατών.

34 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Θεσμοθέτηση Δύο σημαντικοί σταθμοί για την προστασία της Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στην Ευρώπη αποτελούν Ο χάρτης της Βενετίας (1964) Η Σύμβαση της Γρανάδας (1985) και έγινε νόμος του Ελληνικού κράτους το 1992

35 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Ο Χάρτης της Βενετίας για την αποκατάσταση των μνημείων, παραμένει ως συμβουλευτική διακήρυξη χωρίς να έχει την ισχύ νόμου. Συντάχθηκε στο δεύτερο Διεθνές Συνέδριο των Αρχιτεκτόνων και των Τεχνικών των Ιστορικών Μνημείων, πού πραγματοποιήθηκε στη Βενετία στις 25-31 Μαΐου 1964

36 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Στο κείμενο περιχαρακώνονται ορισμοί (όπως αυτή του μνημείου), προσδιορίζει τρόπους συντήρησης και όρια επέμβασης, οριοθετεί την αποκατάσταση και την αναστήλωση, λαμβάνει μέριμνα για τα αρχιτεκτονικά σύνολα, προβλέπει κανόνες για τις ανασκαφές και θέτει απαραίτητη προϋπόθεση για κάθε τύπου εργασίες επέμβασης την τεκμηρίωση και τη δημοσίευση τους.

37 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Μερικές βασικές αρχές: Η έννοια ενός ιστορικού μνημείου δεν καλύπτει μόνο το μεμονωμένο αρχιτεκτονικό έργο αλλά και την αστική και αγροτική τοποθεσία που μαρτυρεί ένα ιδιαίτερο πολιτισμό, μια ενδεικτική εξέλιξη ή ένα ιστορικό γεγονός. Αυτό ισχύει όχι μόνο για τις μεγάλες δημιουργίες αλλά και για ταπεινά έργα πού με τον καιρό απέκτησαν πολιτιστική σημασία.

38 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Ανάβατος: Μεσαιωνικός οικισμός στη Χίο

39 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Περιστεριώνας Τήνου

40 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Πάνω ακριβώς από το λιμάνι της Ραφήνας, βρίσκεται το μικρό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου με υπέροχη θέα προς την Εύβοια και τον νότιο Ευβοϊκό κόλπο.

41 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Ιθάκη Παναγία η Σπηλιώτισα

42 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Λίθινη κατασκευή για τα πρόβατα στην Κρήτη

43 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Η συντήρηση των μνημείων ευνοείται πάντοτε από την καταλληλότητά τους να χρησιμοποιηθούν για κάποιο σκοπό ωφέλιμο στην κοινωνία. Μια τέτοια χρησιμοποίηση είναι βέβαια επιθυμητή, αλλά δεν πρέπει να αλλάζει τη διάρθρωση ή τη διακόσμηση των κτηρίων. Οι διαρρυθμίσεις που επιβάλλει η αλλαγή της λειτουργίας τους (από νέες χρήσεις) πρέπει να αντιμετωπίζονται και ενδεχομένως να επιτρέπονται μέσα σε αυτά τα όρια.

44 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Ιμαρετ Καβάλα

45 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Ιμαρέτ -Στέγη

46 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Ιμαρετ Καβάλα

47 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Άποψη του Ιμαρέτ στην παλαιά πόλη της Καβάλας, μετά τις επεμβάσεις συντήρησης και εξυγίανσης των βακούφικων κτημάτων ιδιοκτησίας του Αιγυπτιακού κράτους, σήμερα λειτουργεί ως υπερπολυτελές ξενοδοχείο, χαμάμ και καζίνο.

48 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Ιμαρετ Καβάλα

49 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Ιμαρετ Καβάλα

50 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Η αλλαγή χρήσης με την αξιοποίηση του ως ξενοδοχείο έδωσε ζωή στο μνημείο που είχε υποβαθμιστεί και αποτελούσε πηγή ρύπανσης για το παραδοσιακό μέρος της πόλης. Οι εργασίες συντήρησης εναρμονισμένες με τις αρχές της πολιτιστικής κληρονομιάς των μνημείων και τις διακριτικές αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες, έγιναν υπό την επίβλεψη αρχαιολόγων και αρχιτεκτόνων των ΥΠΠΟ Ελλάδας και Αιγύπτου.

51 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Το μνημείο είναι αναπόσπαστο από την ιστορική στιγμή που αντιπροσωπεύει και από το χώρο που είναι τοποθετημένο. Επομένως, η μετακίνηση του όλου ή τμήματος ενός μνημείου μπορεί να γίνει παραδεκτή μόνο αν επιβάλλεται από την ανάγκη διάσωσής του, ή δικαιολογείται από λόγους μεγάλης εθνικής ή διεθνούς σημασίας.

52 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Δίδυμοι οβελίσκοι: Παρίσι Πλατεία Ομονοίας Αίγυπτος Λούξορ

53 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Στο κέντρο της Place de la Concorde (πλατεία Ομονοίας) σχεδιασμένη από τον Gabriel επί Λουδοβίκου 15ου το 18ο αιώνα, υψώνεται ο μονολιθικός 25 μέτρων ύψους Οβελίσκος του Λούξορ. Ο δίδυμος του οβελίσκος παραμένει ορφανός αριστερά της εισόδου του ναού του Λούξορ στην Αίγυπτο, εκεί όπου τοποθετήθηκαν αμφότεροι στον πυλώνα επί Ραμσή Β΄ στο τέλος της αλέας των σφιγγών με τις κεφαλές κριαριών που ένωνε τον ναό με τον ναό του Καρνάκ.

54 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Ναός του Λούξορ

55 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Κατά τη γαλλική εκδοχή ο δεξιός οβελίσκος του Λούξορ χαρίστηκε από τον πασά Méhémet- Ali της Αιγύπτου στον βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκο Φίλιππο, ο οποίος ανέθεσε στον μηχανικό Lebas τη φροντίδα μεταφοράς και τοποθέτησης του το 1836 στην πλατεία Ομόνοιας. Την πλατεία που περιστοιχίζεται από τα παλάτια του Κεραμικού και του Λούβρου το κέντρο του Παρισιού των βασιλέων.

56 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Place de la Concorde (πλατεία Ομονοίας)

57 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Τα γλυπτικά, ζωγραφικά ή διακοσμητικά στοιχεία, που είναι αναπόσπαστα δεμένα με το μνημείο, δεν μπορούν να διαχωριστούν παρά μόνο αν το μέτρο αυτό είναι η μοναδική διέξοδος για να ασφαλιστεί η διάσωσή τους.

58 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Τα Ελγίνεια Μάρμαρα στο Βρετανικό Μουσείο

59 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Τα Ελγίνεια Μάρμαρα στο Βρετανικό Μουσείο

60 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Τα γλυπτά του Παρθενώνα «αγοράστηκαν» (;) από τον Άγγλο λόρδο Έλγιν κατά την οθωμανική περίοδο κατοχής και απομακρύνθηκαν βιαίως από το μνημείο. Ούτε τότε συνέτρεχε, αλλά πολύ περισσότερο στις ημέρες μας συντρέχει λόγος διάσωσης τους.

61 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Στις ανασκαφές επιβάλλεται να γίνεται διευθέτηση των ερειπίων και να λαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα για τη συντήρηση και τη μόνιμη προστασία των αρχιτεκτονικών στοιχείων των ευρημάτων.

62 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας

63 Η αναστήλωση σταματάει στο σημείο όπου αρχίζουν να υπάρχουν υποθέσεις. Πέρα από αυτό το σημείο, οποιαδήποτε εργασία, που ενδεχομένως θα θεωρηθεί απαραίτητη για αισθητικούς ή τεχνικούς λόγους, θα πρέπει να διαχωρίζεται από την (αρχική) αρχιτεκτονική σύνθεση και να φέρνει τη σφραγίδα της εποχής μας.

64 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Αναστηλωμένος κίονας στη βόρεια όψη του Παρθενώνα

65 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Οι συμπληρώσεις, όμως, θα είναι πάντα αναγνωρίσιμες και θα αντιπροσωπεύουν το ελάχιστο που απαιτείται για να εξασφαλισθούν οι συνθήκες συντηρήσεως τού μνημείου και να αποκατασταθεί η μορφολογική του συνέχεια.

66 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Συμπλήρωση φατνωμάτων Μάρμαρο Διονύσου συμπληρώνει τα μάρμαρα του Παρθενώνα

67 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Παρθενώνας: προσθήκες ευδιάκριτες στα άκρα από συμβατό υλικό, χωρίς να παραμορφώνει τη σημασία του ή να προκαλεί κιβδηλεία.

68 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Εργασίες αναστήλωσης του Παρθενώνα στην Ακρόπολη των Αθηνών, Ιούνιος 2005 από την Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως ΥΣΜΑ, του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού

69 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Οι αξιόλογες προσθήκες όλων των εποχών στη σημερινή υπόσταση ενός μνημείου πρέπει να γίνουν σεβαστές, γιατί σκοπός της αποκαταστάσεώς του δεν είναι ή ενότητα του αρχικού του ρυθμού.

70 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Η Ροτόντα της Θεσσαλονίκης. Η διάμετρος του κτηρίου είναι 24,50 μέτρα και το ύψος περίπου 30 μέτρα.

71 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Κτίστηκε επί Ρωμαίου καίσαρα Γαλερίου γύρω στα 306 μ.Χ. ως ναός του Δία ή του Κάβειρου και κατ' άλλους ως Μαυσωλείο του Γαλερίου. Η θέση της βρίσκεται στον άξονα της μνημειώδους οδού που συνδέει τη θριαμβική αψίδα του Γαλερίου με το ανακτορικό συγκρότημα στα νότια.

72 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Η Ροτόντα της Θεσσαλονίκης Ρωμαϊκή περίοδος

73 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Κατά τον 5ο αιώνα οι χριστιανοί μετέτρεψαν το κτίριο σε χριστιανικό ναό, αφού επέφεραν τις αναγκαίες αλλαγές και διαρρυθμίσεις, και τον αφιέρωσαν στους Αγίους Ασωμάτους. Οι χριστιανοί διάνοιξαν και διεύρυναν την ανατολική κόγχη, κατασκευάζοντας ιερό βήμα, ενώ γύρω από το κτίριο προσέθεσαν περιμετρική στοά, αφού άνοιξαν και τις υπόλοιπες κόγχες για καλύτερη επικοινωνία. Την ίδια εποχή διακοσμήθηκε ο ναός με ψηφιδωτά. Το 1590 μετατράπηκε σε τζαμί από τον σεΐχη Σουλεϋμάν Χορτατζή Εφέντη, ο οποίος έδωσε το όνομά του στο νέο τζαμί.

74 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Η Ροτόντα της Θεσσαλονίκης Βυζαντινή περίοδος

75 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Η Ροτόντα της Θεσσαλονίκης Οθωμανική περίοδος περίοδος Ιστορική απεικόνισή της όπως ήταν το 1831

76 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Χάρτης της Βενετίας Η Ροτόντα της Θεσσαλονίκης Συνάντηση 3 θρησκειών

77 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύμβαση της Γρανάδας Το 1975 είχε οριστεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως «Ευρωπαϊκό έτος Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς» Αυτός είναι ο λόγος που το έτος αυτό αποτελεί ορόσημο για τις προσπάθειες που κατέβαλλαν δημόσιοι, ιδιωτικοί και άλλοι φορείς για την προστασία της.

78 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύμβαση της Γρανάδας Δέκα χρόνια μετά το Συμβούλιο της Ευρώπης διατύπωσε ένα πλαίσιο κανόνων συνεργασίας μεταξύ κρατικών φορέων και επιστημονικής κοινότητας με μεγαλύτερη νομική ισχύ από μια διακήρυξη αρχών(1985) Το κείμενο ονομάστηκε «Σύμβαση για την προστασία της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ευρώπης» και έγινε ευρύτερα γνωστό ως Σύμβαση Γρανάδας

79 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύμβαση Γρανάδας Συμπεριέλαβε την αρχή της ολοκληρωμένης προστασίας που είχε διατυπωθεί στο Άμστερναμ στο Ευρωπαικό έτος Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και αποτελεί νόμο του Ελληνικού κράτους από το 1992

80 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύμβαση Γρανάδας Η ολοκληρωμένη προστασία απαιτεί τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών ειδικοτήτων όπως αρχαιολόγων, συντηρητών, αρχιτεκτόνων, πολεοδόμων, μηχανικών διαφόρων ειδικοτήτων, καλλιτεχνών, κοινωνιολόγων και οικονομολόγων

81 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύμβαση Γρανάδας Ως αρχιτεκτονική κληρονομιά εννοούνται τα μεμονωμένα αρχιτεκτονικά μνημεία, τα αρχιτεκτονικά σύνολα και οι τοποθεσίες που έχουν προκύψει από το συνδυασμό φύσης και ανθρώπου και παρουσιάζουν ιστορικό, αρχαιολογικό, καλλιτεχνικό, κοινωνικό ή τεχνικό ενδιαφέρον

82 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύμβαση Γρανάδας

83 Ι.Μ.Διονυσίου. Εργασίες αποκατάστασης

84 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύμβαση Γρανάδας Ι.Μ.Διονυσίου.

85 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύμβαση Γρανάδας Μετέωρα, συνδυασμός φύσης και ανθρώπου

86 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύμβαση Γρανάδας Μετέωρα

87 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύμβαση Γρανάδας Απόσπασμα από Σύμβαση :Κάθε κράτος έχει υποχρέωση να ενημερώσει την κοινή γνώμη για την αξία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς ως στοιχείου της πολιτιστικής ταυτότητας αλλά και ως πηγή έμπνευσης και δημιουργικότητας,για τις σύγχρονες και μελλοντικές γενιές καθώς και να προωθήσει για αυτό το σκοπό πολιτική πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης με τη βοήθεια των σύγχρονων μέσων πληροφόρησης και επικοινωνίας σκοπεύοντας ιδιαίτερα:

88 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύμβαση Γρανάδας Στην αφύπνιση ή στην αύξηση της ευαισθησίας του κοινού, από τη σχολική ηλικία, στα θέματα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, στην ποιότητα του δομημένου περιβάλλοντος κα της αρχιτεκτονικής έκφρασης

89 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύγχρονες αντιλήψεις Σήμερα οι επεμβάσεις αποκατάστασης σε κτήρια και οικιστικά σύνολα κρίνεται ότι είναι ο καλύτερος τρόπος για να συνεχίσουν να υπάρχουν. Πολλές φορές για τη διάσωση και ανάδειξή τους επιχειρείται διαφορετική χρήση των χώρων τους. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να αντιμετωπιστούν πιο σύνθετα προβλήματα από αυτά των μεμονωμένων κτηρίων

90 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύγχρονες αντιλήψεις Το ενδιαφέρον των επιστημόνων στρέφεται στα σύνθετα προβλήματα που παρουσιάζουν τα ιστορικά κέντρα πόλεων, τα οικιστικά σύνολα, ο πολιτιστικός τουρισμός, οι πεζοδρομήσεις σε διατηρητέες περιοχές και οι παραδοσιακοί οικισμοί σε συνδυασμό με την αειφορία και την κλιματική αλλαγή

91 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύγχρονες αντιλήψεις Ανω πόλη Θεσσαλονίκης

92 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύγχρονες αντιλήψεις Άνω πόλη Θεσσαλονίκης

93 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύγχρονες αντιλήψεις Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου

94 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύγχρονες αντιλήψεις Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου Μηχανουργείο – Αίθουσα εκδηλώσεων

95 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Σύγχρονες αντιλήψεις Πλάκα Δρόμος μετά την επέμβαση

96 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Παραδοσιακοί οικισμοί «Παραδοσιακός οικισμός ή σύνολο» θεωρείται κάθε οικισμός ή πόλη που έχει ιστορικό χαρακτήρα, πλούσια και καταξιωμένη πολιτιστική παράδοση, η οποία καταγράφει με το δικό της ιδιαίτερο τοπικό τρόπο τη συνέχεια της πορείας ενός λαού.

97 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Παραδοσιακοί οικισμοί Στον όρο παραδοσιακός οικισμός η παραδοσιακό σύνολο εντάσσονται: 1) Λαϊκοί παραδοσιακοί οικισμοί και οικιστικά σύνολα, προϊόντα λαϊκής και ανώνυμης Αρχιτεκτονικής. 2) Ιστορικές πόλεις και Ιστορικά αστικά κέντρα. 3) Οικιστικά παραδοσιακά σύνολα ειδικού χαρακτήρα (θρησκευτικού, στρατιωτικού, πολιτιστικού κ.ά.).

98 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Παραδοσιακοί οικισμοί Η Ελλάδα παρουσιάζει πολύ μεγάλη ποικιλία στη λαϊκή αρχιτεκτονική εξαιτίας του εξαιρετικά διαφορετικού ανάγλυφου της και των επιδράσεων που είχαν από τους εκάστοτε ξένους κατακτητές. Εντελώς διαφορετικού χαρακτήρα οι οικισμοί της νησιωτικής χώρας - με αρκετές και σημαντικές διαφορές μεταξύ των νησιών, ακόμη και αυτών του ίδιου συγκροτήματος- οι ορεινοί οικισμοί, οι παραθαλάσσιοι της ηπειρωτικής χώρας, οι πεδινοί οικισμοί της ενδοχώρας κ.ά.

99 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Παραδοσιακοί οικισμοί Λαγκάδια Αρκαδίας

100 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Παραδοσιακοί οικισμοί Οία Σαντορίνη

101 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Παραδοσιακοί οικισμοί Πηλιορείτικη Αρχιτεκτονική

102 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Παραδοσιακοί οικισμοί Πυργί Χίου

103 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Παραδοσιακοί οικισμοί Ζαγοροχώρια

104 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Παραδοσιακοί οικισμοί Ύφος ενός παραδοσιακού συνόλου εννοούμε την ειδική ατμόσφαιρα που αποπνέει και του προσδίδει τον ιδιάζοντα χαρακτήρα του. Αποδίδεται τόσο στη διαμόρφωση των κτηρίων, όσο και στα υπόλοιπα στοιχεία του περιβάλλοντος( δρόμοι, πλατείες, βρύσες) αλλά και στα φυσικά και ανθρωπολογικά στοιχεία που τον καθιστούν τόπο μοναδικού ενδιαφέροντος.

105 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Επίλογος Ζούμε σε μια μικρή χώρα που αυτή την περίοδο περνάει κρίση αλλά για το μόνο που είμαστε υπερήφανοι είναι η μακραίωνη ιστορία μας. Μία ιστορία που μας άφησε αρχιτεκτονική κληρονομιά που θυμίζει το παρελθόν μας και περιμένει να την ανακαλύψουμε.

106 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Επίλογος Σήμερα, όταν η οπτική εκτίμηση και η από πρώτο χέρι εμπειρία διαδραματίζουν έναν αποφασιστικό ρόλο στην εκπαίδευση η αρχιτεκτονική κληρονομιά,είτε ως κειμήλιο είτε ως ζωντανή πολιτιστική ύπαρξη μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για περαιτέρω ανάπτυξη του πολιτισμού.

107 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Επίλογος Η επιβίωση των στοιχείων της θα επιτευχθεί μόνο εάν η ανάγκη να προστατευτεί γίνεται κατανοητή από το μέγιστο αριθμό ατόμων, ιδιαίτερα από τη νεότερη γενεά που θα είναι οι μελλοντικοί φύλακές της

108 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Επίλογος Ο προσδιορισμός της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, η διαφύλαξή της,η συντήρηση και η ανάδειξη της δεν πρέπει να αποτελούν μέλημα μόνον της πολιτείας και των τοπικών αρχών αλλά και των ίδιων των πολιτών.

109 Προστασία Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Επίλογος Καθοριστικό ρόλο στην ευαισθητοποίηση των νέων μπορεί να διαδραματίσει η εκπαίδευση η οποία διαθέτει το κατάλληλο δυναμικό γι αυτό το σκοπό, που δεν είναι άλλο, παρά οι εκπαιδευτικοί της.

110 Bάζοντας τους κανόνες για την Προστασία της Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Ευχαριστώ για την προσοχή σας 20-4-2016 ΠΛΟΥΜΙΔΟΥ ΠΕΛΑΓΙΑ πρώην Σχολική Σύμβουλος ΠΕ12 MSc Αρχιτέκτων ΕΜΠ