Όπως αποτυπώνεται στα αρχεία του Γυμνασίου Αικατερίνης » 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ Τοπική ιστορία «Η κοινωνία της Πιερίας των αρχών του 20 ου αιώνα,

Παρουσίαση με θέμα: "Όπως αποτυπώνεται στα αρχεία του Γυμνασίου Αικατερίνης » 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ Τοπική ιστορία «Η κοινωνία της Πιερίας των αρχών του 20 ου αιώνα,"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 όπως αποτυπώνεται στα αρχεία του Γυμνασίου Αικατερίνης » 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ Τοπική ιστορία «Η κοινωνία της Πιερίας των αρχών του 20 ου αιώνα,

2 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

3

4 Γυμνάσιον εν Αικατερίνη 1921-1927 Το κτήριο του 5 ου Γυμνασίου Κατερίνης ανεγέρθηκε από τους Τούρκους κατακτητές στο τέλος του 19 ου /αρχές του 20 ου αιώνα. Στέγασε τις διοικητικές τους υπηρεσίες μέχρι την απελευθέρωση της πόλης (16 Οκτωβρίου 1912). Από το 1915-1921 λειτουργούσε στην Κατερίνη το «Ημιγυμνάσιον Αικατερίνης» το οποίο, σύμφωνα με τα αρχεία, προήχθη σε εξατάξιο γυμνάσιο με τον τίτλο «Γυμνάσιον εν Αικατερίνη». Στεγαζόταν σε διάφορα κτήρια μέχρι (πιθανόν) το σχολικό έτος 1925-26, οπότε μεταφέρθηκε στο σημερινό κτήριο του 5 ου Γυμνασίου, για να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες λόγω της αθρόας προσέλευσης μαθητών από προσφυγικές οικογένειες μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

5 Στη σημερινή παρουσίαση θα μας απασχολήσει η εικόνα της κοινωνίας της πόλης μας από το 1921 ως το 1944. Τα επαγγέλματα των γονέων των μαθητών, το φύλο τους και η αύξηση του μαθητικού δυναμικού του γυμνασίου αποτελούν στοιχεία που αποτυπώνουν τη σύνθεση της κοινωνίας αλλά και τις μεταβολές που αυτή υπέστη κατά τη διάρκεια των συγκεκριμένων ετών. 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

6 Έως το 1921 στο σχολείο εγγράφονται μαθητές -γόνοι εύπορων οικογενειών, παιδιά εμπόρων σε ποσοστό 80% και υπαλλήλων. Η μέση εκπαίδευση στοιχίζει ακριβά αυτήν την εποχή, γι’ αυτό είναι προσιτή μόνο στους γενικά πιο εύπορους ανθρώπους.

7 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

8 Μετά το έτος 1923 και αφού έχει προηγηθεί η μικρασιατική καταστροφή και η ανταλλαγή των πληθυσμών, μέσα από τις νέες εγγραφές διαπιστώνεται ότι η σύνθεση της κοινωνίας της Πιερίας έχει αλλάξει. Ενώ αρχικά τα επαγγέλματα των γονέων των μαθητών κατατάσσονται σε αστικά επαγγέλματα, μεγαλοαστοί, εύποροι άνθρωποι υψηλής κοινωνίας, αργότερα εμφανίζονται και κάποια άλλα μη αστικά. Ανάμεσά τους υπάρχουν πλέον γεωργοί, εργάτες, κτηνοτρόφοι, υλοτόμοι, αμπελουργοί και μυλωθροί που έλειπαν τα προηγούμενα χρόνια. 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

9 Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι η γυμνασιακή εκπαίδευση άρχισε να διευρύνεται, να αποκτά δημοκρατικότερο χαρακτήρα. Ενδεικτικά αναφέρουμε πως το 20% των γονιών ήταν γεωργοί, το 35% έμποροι και το υπόλοιπο 45% αποτελούν παιδιά κρεοπωλών, παντοπωλών, δημόσιων υπαλλήλων, ιεροκηρύκων, κτηματιών, δημοδιδασκάλων, δικολάβων, υλοτόμων. Επίσης, προκαλεί ενδιαφέρον το έντονο ποσοστό ορφανών παιδιών. 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

10

11 Μετά το 1940 πλέον μικρή μειοψηφία αποτελούν τα παιδιά των εμπόρων μέσα στο πλήθος των παιδιών των αγροτικών κυρίως οικογενειών. Το ποσοστό των γεωργών από αυτή την χρονιά και μετά σημειώνει μεγάλη αύξηση ξεπερνώντας κατά πολύ το 20% που υπήρχε μέχρι πριν από μερικά χρόνια. Το 50% των γονιών αποτελούν γεωργοί, ενώ το υπόλοιπο 50% μηχανικοί, περιπτερούχοι, εργατικοί, Δημοδιδάσκαλοι, καπνοπαραγωγοί, σιδηρουργοί, ενώ παρατηρείται και μείωση των ορφανών. 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

12

13 Το δεύτερο θέμα που μελετήσαμε είναι η σύνθεση των μαθητών βάσει του φύλου τους. Έως το 1921 το σχολείο συγκροτούν κυρίως αγόρια. Τα κορίτσια ήταν αδιανόητο να πάνε σχολείο, πολλές φορές ούτε καν δημοτικό. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η πρώτη απόφοιτος του γυμνασίου Κατερίνης η Ασπασία Μόσχη, τελειώνει τον Ιούλιο του 1924. Στο κέντρο της φωτογραφίας που ακολουθεί, διακρίνεται η Ασπασία Μόσχη. 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

14

15

16 Τα απανωτά προσφυγικά κύματα άλλαξαν τη φυλετική σύνθεση του μαθητικού δυναμικού. Το σχολικό έτος 1921-1922 στο σχολείο φοιτούν συνολικά 28 μαθητές εκ των οποίων 11 κορίτσια και 17 αγόρια. Το σχολικό έτος 1923-1924 από τους 130 μαθητές οι 37 είναι κορίτσια, δηλαδή ποσοστό περίπου 30%. Το σχολικό έτος 1938-1939 οι εγγράφοντες είναι 422 μαθητές από τους οποίους 306 μαθητές και 116 μαθήτριες. 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

17 Το σχολικό έτος 1943-44 στο σχολείο φοιτούν 60% αγόρια, ενώ πολλά περισσότερα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια κορίτσια που φτάνουν σε ποσοστό 40%. Λίγο αργότερα ο μεγάλος αριθμός των κοριτσιών προβάλλει το αίτημα ίδρυσης γυμνασίου θηλέων, το οποίο και ιδρύθηκε το Δεκέμβρη του 1955. 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

18 Το τελευταίο θέμα που μας απασχόλησε είναι η αυξομείωση του αριθμού των μαθητών που παρατηρείται από το 1922 ως τον πόλεμο και την κατοχή. Το 1923-1924, συνολικά φοιτούν 130 μαθητές και αποφοιτούν οι 12,οι οποίοι είναι οι πρώτοι απόφοιτοι του γυμνασίου Κατερίνης. Παρατηρείται επίσης ότι τις πρώτες σχολικές χρονιές μεγάλος αριθμός μαθητών αποσύρεται. Ας αναλογιστούμε το 1922 και τον ερχομό των προσφύγων. Το σχολείο ήταν απαραίτητο για τα παιδιά, τα εργατικά χέρια όμως ακόμη πιο απαραίτητα. 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

19

20 Το 1922-1923 ο αριθμός των μαθητών ήταν 101. Το 1929-30 φθάνει στους 323, τριπλασιάζεται δηλαδή και κάτι παραπάνω. Το σχολικό έτος 1938-1939, δηλαδή λίγο πριν τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, οι εγγεγραμμένοι μαθητές είναι 422. 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

21 Το έτος 1940-41 εγγράφονται 296 μαθητές, ενώ το 1942-1943 μόνο 148 (κατά τα σχολικά έτη Κατοχής ακολουθεί φθίνουσα πορεία η δύναμη των μαθητών). Από το σχολικό έτος 1943-1944 σημειώθηκε έκρηξη του μαθητικού πληθυσμού και οι μαθητές πλησιάζουν τους 1000. Την περίοδο αυτή -σύμφωνα με πληροφορίες που αντλούμε από τις πηγές μας- μετακινούνται πολλοί πρόσφυγες από την Ανατ. Μακεδονία αλλά και από τα γύρω χωριά και εγκαθίστανται στην Κατερίνη. 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

22 Η ιστορία και η εξέλιξη του Γυμνασίου Αικατερίνης αποτελεί τη μικρογραφία της ιστορίας του τόπου, καθώς αποτυπώνει την εξέλιξη της κοινωνίας της Πιερίας γενικότερα και της Κατερίνης ειδικότερα. Μέσα από τα στοιχεία της μικρής χρονικής περιόδου (1922—1944) που μελετήσαμε και αφορούν τα επαγγέλματα των γονέων των μαθητών του σχολείου, το φύλο αλλά και την αυξομείωση του μαθητικού δυναμικού διαπιστώσαμε πως το σχολείο αποτελεί καθρέφτη της κοινωνίας κάθε εποχής. 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

23

24 Ευχαριστούμε θερμά το προσωπικό στα Γενικά Αρχεία Κράτους της Πιερίας για την άμεση ανταπόκρισή τους στο αίτημά μας για παραχώρηση αρχειακού υλικού. ΠΗΓΕΣ: Γ.Α.Κ. Το Γυμνάσιο Κατερίνης (1915-1955), Βαρμάζης Νίκος Γυμνάσιο Κατερίνης μια ιστορική προσέγγιση, Π. Καρυώτη 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

25 Μαθητές που συμμετέχουν: 1)Νικολαΐδη Ουρανία 2)Περιβολιώτη Ευαγγελία - Μαρία 3)Σκούμπα Μαρία Καθηγητές που συμμετέχουν: 1)Αετόπουλος Αναστάσιος 2)Καλιακού Παναγιώτα 3)Μιχοπούλου Αικατερίνη 5ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ