PROJECT Α Γυμνασίου 1 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΔΡΑΜΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ.

Παρουσίαση με θέμα: "PROJECT Α Γυμνασίου 1 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΔΡΑΜΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 PROJECT Α Γυμνασίου 1 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΔΡΑΜΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ

2 ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ Υπεύθυνος Καθηγητής: Δικταπάνης Κωνσταντίνος 1ΑΣΛΑΝΙΔΗΣΣΠΥΡΟΣ 2ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣΔΗΜΗΤΡΗΣ 3ΓΚΕΝΟΥΑΛΕΞΑΝΔΡΑ 4ΓΚΙΑΟΥΡΗΣΓΕΩΡΓΙΟΣ 5ΘΩΜΑΙΔΗΣΝΙΚΟΛΑΟΣ 6ΚΑΝΝΗΚΑΤΕΡΙΝΑ 7ΚΡΙΘΑΡΙΔΗΣΙΩΑΝΝΗΣ 8ΜΕΡΤΖΑΝΑΚΗΣΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ 9ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥΜΑΡΙΑ 10ΠΑΝΤΕΛΙΔΗΣΓΕΩΡΓΙΟΣ 11ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 12ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥΕΥΤΕΡΠΗ 13ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥΣΤΕΛΛΑ 14ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥΣΤΡΑΤΟΣ 15ΦΕΤΦΑΤΖΙΔΟΥΜΑΡΙΑ 16ΤΣΟΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥΔΑΝΑΗ 17ΧΕΒΙΑΣΒΙΛΙΓΚΒΑΝΤΣΑ

3 Α. προβληματισμός Στο στάδιο αυτό έγινε η επιλογή του θέματος, η ευαισθητοποίηση και η διερεύνηση του θέματος με στόχο Να μάθουν να εκφράζουν τα αισθήματά τους. Να δημιουργούν και να διατηρούν καλές σχέσεις. Να επιλύουν τις διαφωνίες με ηρεμία. Να ελέγχουν τα αρνητικά συναισθήματα, που προκαλούν συγκρούσεις και ατυχήματα μέσα και έξω από την τάξη. Να αναπτύξουν θετικά συναισθήματα για τους άλλους Να μη παρασύρονται.

4 β. ευαισθητοποίηση Στο στάδιο αυτό αυτό έγινε προσπάθεια ευαισθητοποίησης των μαθητών με Συζήτηση Φυλλάδια Δραματοποίηση ρόλων Προσωπικές στιγμές που οι μαθητές έθεσαν υπόψη των συμμαθητών τους. Με σκίτσα που μαθητές σχεδίασαν ή άντλησαν από διάφορες πηγές Ερωτηματολόγια

5 γ. Προγραμματισμός των διδακτικών δραστηριοτήτων Στο στάδιο αυτό αποφασίστηκε οι μαθητές να χωρισθούν σε ομάδες ποια μεθοδολογία θα χρησιμοποιήσουν, κ.λ.π. καθώς τα θέματα με τα οποία θα ασχοληθούν και κατέληξαν από το σύνολο των βασικών συναισθημάτων (6 βασικά συναισθήματα -ευτυχία, λύπη, έκπληξη, αηδία, θυμός και φόβος), να ασχοληθούν με τον θυμό και την ευτυχία, σαν κυρίαρχα για αυτούς συναισθήματα

6 ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΕΛΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013 - ΤΕΛΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014

7 ΘΥΜΟΣ

8 Ο ΘΥΜΟΣ Ο Θυμός με το θυμικό έχουν την ίδια ρίζα και προέρχονται από την αρχαία λέξη ΄ θυμός ΄ που σημαίνει ψυχή. Ο όρος θυμικόν χρησιμοποιήθηκε στην ψυχολογία ως όρος ευρέως περιεχομένου, για να καλύψει όλα τα βιώματα στα οποία υπάρχει συναισθηματικός τόνος οποιουδήποτε χαρακτήρα. Αν συμβολίζαμε το θυμικόν ως ένα σάκο μέσα στον οποίο υπάρχουν όλα τα συναισθήματα, κομμάτι του σάκου και μάλιστα πολύ δυνατό θα ήταν και ο θυμός, διότι είναι ένα πανίσχυρο συναίσθημα που συνδέεται με καταστάσεις οργής, άγχους και επιθετικότητας. Σπάνια νιώθουμε θυμό χωρίς να νιώθουμε πληγωμένοι ψυχικά χωρίς να νιώθουμε θυμό για αυτό που προκάλεσε τον πόνο. Μερικές φορές απλά και μόνο η απειλή του να πληγωθούμε ή να ντροπιαστούμε μπορεί να πυροδοτήσει το συναίσθημα του θυμού

9 Όλες οι εμπειρίες των διαπροσωπικών σχέσεων που μας υποτιμούν, μας ντροπιάζουν, μας πληγώνουν, μας τραυματίζουν ψυχικά, μας μειώνουν, μας κάνουν να νιώθουμε θυμό. Αν ακόμα αντιληφθούμε ότι στα παραπάνω κρύβεται μια σκοπιμότητα εις βάρος μας τότε θα νιώσουμε περισσότερο θυμό και ή θα τον στρέψουμε ανοιχτά σε αυτόν που μας τον προκάλεσε ή θα τον στρέψουμε σε μας τους ίδιους ή σε κάποιους άλλους. Ο καθένας μας ξέρει για τον εαυτό του αν είναι ο άνθρωπος που συσσωρεύει το θύμο του για πολύ καιρό, για εβδομάδες ή χρόνια ή είναι ο τύπος που εκρήγνυται εκείνη τη στιγμή και σε δέκα λεπτά δεν μπορεί να κατανοήσει πως έχασε τόσο πολύ τον έλεγχο.

10

11

12 Συνέπειες του θυμού Ο θυμός που έχει θαφτεί ή έχει αναχαιτιστεί ή έχει εκφραστεί λάθος έχει συνέπειες στο σώμα μας, την ψυχή μας και στον κοινωνικό μας εαυτό. Από την αρχαιότητα ο Ιπποκράτης (460-377 π.χ.) υποστήριζε ότι οι συγκινήσεις που είναι άμεσα συνδεδεμένες με τα συναισθήματα – επιδρούν στις λειτουργίες του σώματος αλλά και είναι αφετηρία έναρξης πολλών ασθενειών. Χρησιμοποίησε τους σφυγμούς της καρδιάς και τους ιδρώτες για να δείξει πως κάθε μέρος του σώματος αντιδρά στην ντροπή, τον φόβο, τον θυμό. Από την αρχαιότητα λοιπόν αλλά και σύγχρονες έρευνες έχουν δείξει ότι ο πολύς θυμός μπορεί να σκοτώσει. Ο θυμός ενεργοποιεί την αδρεναλίνη και το σώμα αντιδρά λέγοντας κίνδυνος.

13 Η λαϊκή σοφία επίσης είχε αντιληφθεί ότι οι συνέπειες του θυμού στο σώμα είναι μεγάλες και το εξέφρασε μέσα από εκφράσεις όπως ‘ του ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι’ που σημαίνει ότι κάποιος έχει πίεση γιατί είναι πολύ θυμωμένος ή μου ‘ έπρηξες το συκώτι ‘ που σημαίνει ότι με θύμωσες και με έπρηξες κλπ. Οι θυμωμένοι άνθρωποι αντιδρούν βίαια απέναντι στον ίδιο τους τον εαυτό με συνέπεια πολλές φορές να αυτοκαταστρέφονται. Η διάθεση και η προσωπικότητα έχουν να κάνουν με το ψυχολογικό υπόβαθρο του θυμωμένου ανθρώπου. Ενοχές και ντροπή. Αυτές είναι οι λέξεις κλειδιά και τα συναισθήματα που νιώθει κάθε φορά όποιος πληγώνει έναν άλλο άνθρωπο. Τα οικογενειακά και κοινωνικά προβλήματα που προκύπτουν από το θυμό είναι πολλά. Όταν ένα μέλος της οικογένειας είναι συνέχεια θυμωμένο δημιουργεί προβλήματα στην οικογένεια με συχνότερο το διαζύγιο και την συναισθηματική κακοποίηση που τις περισσότερες φορές εξαντλείται στα παιδιά της οικογένειας.

14 Μέσα στην οικογένεια υποτίθεται πως υπάρχει αγάπη όχι μίσος. Ο μακροχρόνιος θυμός καταστρέφει τις οικογένειες. Πιθανά αυτός που θυμώνει με την οικογένεια του να έχει μεγαλώσει σε μια θυμωμένη οικογένεια και δεν μπόρεσε να ξεφύγει από αυτήν. Αναπαράγει το πρότυπο της γονεϊκής οικογένειας που μεγάλωσε. Σε επίπεδο κοινωνικό, ο θυμωμένος άνθρωπος αντιμετωπίζει προβλήματα. Όλοι έχουμε ανάγκη από φίλους. Οι θυμωμένοι άνθρωποι καταστρέφουν τις φιλίες τους. Οι καυγάδες όμως είναι κύριο γνώρισμα του θυμωμένου. Δεν μπορεί να σταματήσει να καυγαδίζει. Αυτό όμως είναι πολύ κουραστικό και φθοροποιό για την φιλική σχέση.

15 Η έκφραση του θυμού μας καθορίζεται από δύο βασικούς παράγοντες: την επιρροή από τους γονείς και τις κοινωνικές επιρροές. Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε μάθει να ανταποκρινόμαστε στο γύρω κόσμο και τα συναισθήματά μας από τον χώρο της οικογένειάς μας. Τους τρόπους δράσης και αντίδρασης τους μαθαίνουμε όταν είμαστε πολύ μικροί και επηρεαζόμαστε από τους γύρω μας. Ξεκινάμε αντιγράφοντας την συμπεριφορά των γονιών μας και άλλων προτύπων προσιτών σε μας. Αν ο πατέρας ή η μητέρα είναι συνεχώς θυμωμένοι ή εκφράζουν το θυμό τους σιωπώντας, τα παιδιά θα αντιγράψουν κάποια μοντέλα, δηλ. αν μεγαλώσαμε πιστεύοντας ότι εξωτερικεύοντας το θυμό μας κάνουμε κάτι κακό μπορεί να αποφασίσουμε να γίνουμε στωϊκοί και υπομονετικοί και να μην παραδεχτούμε ποτέ ότι θυμώνουμε. Δημιουργούμε τότε γύρω μας ένα τείχος αδιαφορίας δήθεν ηρωισμού.

16 Αν είμαστε μαθημένοι να μην προκαλούμε ποτέ φασαρία ενδέχεται να εκφράζουμε τον θυμό μας ενοχοποιώντας τους γύρω μας ή κατηγορώντας τους εαυτούς μας και καλλιεργώντας αισθήματα ενοχής. Συνήθως ακολουθούμε γονεϊκά πρότυπα, αλλά μερικές φορές βλέποντας τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν οι γονείς τον θυμό, τον απορρίπτουμε αποφασίζοντας να αντιδρούμε με διαφορετικό τρόπο: πολλές φορές τον ακριβώς αντίθετο από εκείνον των γονιών μας. Οι αντιδράσεις μας στο θυμό καθορίζονται επίσης από την κοινωνία στην οποία ζούμε και συμμετέχουμε. Η κοινωνία μας πείθει ότι είναι λάθος ή επικίνδυνο ή αγενές να εκφράζουμε την απογοήτευσή μας και τα πληγωμένα μας συναισθήματα και αυτό αποτελεί την κοινωνική παραδοχή ενός αριθμού μύθων για τον θυμό όπως: εσύ, ένας καθώς πρέπει άνθρωπος δεν πρέπει να φωνάζεις ή αν δεν μπορείς να πεις κάτι καλό, καλλίτερα μη λες τίποτα κλπ. Οι παραπάνω μύθοι συμπίπτουν με τον πιο συνηθισμένο μύθο ότι οι άνθρωποι που θεωρούνται ευγενικοί, πολιτισμένοι, μορφωμένοι δεν θυμώνουν ποτέ. Αυτό είναι αστείο ακόμα και να λέγεται. Κανείς δεν εξαιρείται από αυτό το βασικό ανθρώπινο συναίσθημα. Όλα τα παραπάνω συμπεριλαμβάνονται στην λέξη καταπιέσου. Αφού μάθουμε να καταπιέζουμε τον θυμό μας είναι πολύ εύκολο να καταπιέσουμε και άλλα συναισθήματα.

17 Ποιος είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος να εκφράσουμε τον θυμό μας;

18 Ο καθένας μπορεί να θυμώσει αυτό είναι εύκολο. Αλλά το να θυμώνει κανείς με το σωστό άτομο, στο σωστό βαθμό και την σωστή στιγμή, για την σωστή αιτία και με τον σωστό τρόπο, αυτό δεν είναι εύκολο. Στην θεωρία της δραματοθεραπείας αλλά και όλων των ψυχοθεραπειών, υπάρχει η αρχή που λέει ότι τα άκρα δεν οδηγούν στην λύση των προβλημάτων, κάπου στην μέση πρέπει να αναζητήσουμε την λύση τους. Υπάρχει λοιπόν και η λεγόμενη μέση οδός που είναι η ιδανική περίπτωση. Πρόκειται για την περίπτωση που το άτομο θα πει: ΄΄ Είμαι εντάξει και εσύ επίσης είσαι εντάξει ΄΄. Άτομα που ζουν με αυτήν την στάση έχουν βιώσει σε μεγάλο βαθμό την θαλπωρή και το ενδιαφέρον των άλλων. Τους έχουν μεταδώσει το συναίσθημα ότι οι ίδιοι είναι μια χαρά και ότι, σε γενικές γραμμές τα πράγματα γύρω τους είναι εντάξει ή ότι θα μπορούσαν κάποια στιγμή-αν κάτι πήγε στραβά-να τακτοποιηθούν και να επανέλθουν στην τάξη. Καταλήγοντας ως προς την έκφραση του θυμού αντιλαμβανόμαστε ότι δεν είναι εύκολο να καθορίσουμε λογικά πόσο και με ποιο τρόπο μπορεί να παρεκτρέπεται κανείς για να μην είναι αξιοκατάκριτος, διότι αυτό εξαρτάται από κάθε ιδιαίτερη περίπτωση δηλ. από αυτά που ήδη έχουμε αναφέρει και αφορούν αισθήματα υποτίμησης, ντροπής κλπ.

19 Ωστόσο σε κάθε περίπτωση είναι φανερό πως η μέση ψυχική διάθεση και ο διάλογος είναι αυτά που βοηθάνε να καθορίζουμε εναντίον ποιών πρέπει να θυμώνουμε και με ποιες αιτίες αλλά και να λύνουμε τις διαφορές μας με το λιγότερο ψυχικό και συναισθηματικό κόστος. Άμα αναγνωρίσουμε την αμφιθυμία της ύπαρξης και προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε έναν τρόπο να ζήσουμε μέσα και ανάμεσα στους συχνά αλληλοσυγκρουόμενους ρόλους μας, θα πλησιάσουμε περισσότερο σε μια ισορροπημένη και ολοκληρωμένη ζωή.

20 Ιστορία Θυμού Μια φορά κι ένα καιρό ήταν ένα παιδί που θύµωνε µε το παραµικρό και είχε πολύ κακούς τρόπους. Ο πατέρας του, του έδωσε ένα σακούλι µε καρφιά και του είπε ότι κάθε φορά που θα φέρεται άσχηµα θα πρέπει να καρφώνει ένα καρφί στο φράχτη. Την πρώτη µέρα το παιδί κάρφωσε δεκαέξι καρφιά. Όµως, καθώς περνούσαν οι εβδοµάδες, όλο και κατάφερνε να χαλιναγωγεί τη συµπεριφορά του και τα καρφιά ολοένα λιγόστευαν. Είχε καταλάβει ότι του ήταν προτιµότερο να ελέγχει τις τάσεις του παρά να τρέχει να καρφώνει καρφιά στο φράχτη. Και τελικά έφτασε η µέρα που το παιδί δεν έχασε καθόλου την ψυχραιµία του. Το είπε λοιπόν στον πατέρα του και τότε εκείνος του είπε ότι τώρα θα έπρεπε να ξεκαρφώνει ένα καρφί για κάθε µέρα που δεν θα ξεσπούσε σε οργή. Οι µέρες πέρασαν και ο νεαρός τελικά είπε στον πατέρα του ότι είχε βγάλει όλες τις πρόκες. Τότε ο πατέρας πήρε το γιο του απ’ το χέρι και τον πήγε κοντά στο φράχτη, κι εκεί του είπε:

21 "Πολύ καλά τα κατάφερες γιε µου, για δες όµως τις τρύπες στο φράχτη. Ποτέ πια ο φράχτης µας δεν θα είναι όπως πριν. Όταν είσαι θυµωµένος και λες άσχημα λόγια, αυτά αφήνουν πληγές. Μπορείς να µαχαιρώσεις κάποιον, και µετά να τραβήξεις το µαχαίρι, αλλά, όσες φορές κι αν θα ζητήσεις συγγνώµη, η πληγή θα µείνει εκεί. Κι ένα τραύµα µε λόγια είναι τόσο κακό όσο κι ένα τραύµα στο σώµα." "Ας προσέχουμε λοιπόν τα λόγια μας.."

22

23

24 Ευτυχία Ευτυχία είναι η ψυχική ικανοποίηση του ανθρώπου, προερχόμενη από την εκπλήρωση των επιθυμιών και την επιτυχία των σκοπών του. Δεν υπάρχει μόνιμη ευτυχία, υπάρχουν μόνο στιγμές ευτυχίας.ικανοποίησηεπιθυμιώνσκοπών Στη σύγχρονη εποχή οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν ευτυχία την υλική ευμάρεια, τα υλικά αγαθά, την ανάπτυξη της τεχνολογίας, τα κοινωνικά αξιωμάτα, τη δόξα, ενώ άλλοι πιστεύουν πως ο πλούσιος είναι ευτυχισμένος. Έτσι, όταν αυτά χαθούν, χάνεται και η ευτυχία τους.ευμάρειααγαθάδόξα

25 Ο Αριστοτέλης στα ηθικά του συγγράμματα διακρίνει την ευτυχία, η οποία μπορεί να είναι προϊόν τύχης και πρόσκαιρη, από την ευδαιμονία, η οποία συνδέεται με τη διαβίωση και τη δράση σύμφωνα με τις ηθικές αρετές και τη λογική.Αριστοτέληςηθικάευδαιμονίαηθικές αρετέςλογική Στο πεδίο της ψυχολογίας, η ευτυχία εξετάζεται από ψυχολόγους της λεγόμενης ανθρωπιστικής σχολής, όπως ο Άμπρααμ Μάσλοου, και τη λεγόμενη θετική ψυχολογία (positive psychology), η οποία εξετάζει τις θετικές όψεις της ψυχολογίας του υγιούς υποκειμένου, εν αντιθέσει με τους πιο παραδοσιακούς κλάδους ψυχολογίας, οι οποίοι εξετάζουν τις ψυχικές παθήσεις και διαταραχές.ανθρωπιστικήςΆμπρααμ Μάσλοουθετική ψυχολογία

26

27 Τα αποφθέγματα της ευτυχίας 1)Αγνή καρδιά και καλή χώνευση κάνουν τον άνθρωπο ευτυχισμένο 2)Αλίμονο, η θύρα της ευτυχίας δεν ανοίγει προς τα μέσα, και σε τίποτα δεν ωφελεί να πέσει κανείς πάνω της για να την παραβιάσει ανοίγει προς τα έξω. Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε Κίρκεγκωρ ΣαίρενΚίρκεγκωρ Σαίρεν 3)Αν αναζητάς την επιδοκιμασία μόνο από τους άλλους, ξένοι κρατάνε την ευτυχία σου στα χέρια τους Κλαυδιανός ΚλαύδιοςΚλαυδιανός Κλαύδιος 4)Αν δεν έχεις αυτά που θέλεις, σκέψου αυτά που δε θέλεις και δεν έχεις Ουάιλντ ΌσκαρΟυάιλντ Όσκαρ 5)Αν είπες: "είμαι ευτυχής", είσαι ευτυχής στ' αλήθεια. Αν είπες: "έγινα σοφός", άσοφος είσαι ακόμα ΜάλαμαςΛ.ΜάλαμαςΛ. 6)H Ευτυχία δεν είναι πραγματική κατάσταση αλλά μια επιβεβαίωση πως δεν ειμαστε δυστυχισμένοι Ντίνα ΚίτσουΝτίνα Κίτσου

28 7) Αν θέλεις 1 χρόνο ευημερίας, καλλιέργησε στάρι. Αν θέλεις 10, καλλιέργησε δέντρα. Αν θέλεις 100 καλλιέργησε ανθρώπους 8) Αν θες χαρά μιας ώρας, έναν υπνάκο πάρε. Αν θες χαρά μιας μέρας, για ψάρεμα να πας. Για τη χαρά ενός μήνα, να πας να παντρευτείς. Για τη χαρά ενός χρόνου, κληρονομιά να πάρεις. Για μιας ζωής χαρά, τον άλλο να βοηθάς Κινέζικο ρητόΚινέζικο ρητό 9) Αναπόφευκτη στη ζωή μας η αλλαγή και η απώλεια. Η ευτυχία και η ελευθερία μας εξαρτώνται από την προσαρμοστικότητα και την ευκολία μας στην αλλαγή ΒούδαςΒούδας 10) Απ' όλους τους θεούς, η Αγάπη είναι ο καλύτερός μας φίλος, αρωγός και γιατρευτής στα βάσανα που μας κλείνουν το δρόμο για την ευτυχία ΠλάτωναςΠλάτωνας 11) Αυτή η ανθρωπότητα που περιπλανιέται στο σκοτάδι αιώνια αναζητάει την ευτυχισμένη ζωή με τρόπο τελειοποιήσεις της δομής της κυβέρνησης και της κοινωνίας, ενώ το έξω γίνεται καλύτερο μόνο με την τελειοποίηση του έσω. Αουρομπίντο Σ.Αουρομπίντο Σ.

29 12)Αυτό που σε κάνει περισσότερο μακάριο είναι η μόνη ηθική. Αυτό που σε κάνει δυστυχισμένο είναι η μόνη αμαρτία ΌσσοΌσσο 13)Αυτοί που κάτι πάντα τους ανησυχεί, τον κόσμο να χαρούνε δεν μπορούν Λαο ΤσιΛαο Τσι 14)Αυτός που θέλει να συμβάλει στην παγκόσμια ευτυχία, πρέπει να αδιαφορήσει για το κοντινό του περιβάλλον Κάστρο ΦιντέλΚάστρο Φιντέλ 15)Βίος ευτυχής δεν υπάρχει, υπάρχουν μόνο μέρες ευτυχείς ΟυγκώΟυγκώ 16)Βίος ευτυχισμένος δεν υπάρχει, υπάρχουν μόνο ευτυχισμένες μέρες 17)Δεν γνωρίζω ποιο θα είναι το μέλλον του κόσμου, γνωρίζω μόνο ένα πράγμα: οι μόνοι που θα είναι αληθινά ευτυχισμένοι θα είναι όσοι αναζητήσουν και βρουν τον τρόπο να προσφέρουν ΣβάιτσερΣβάιτσερ

30 18)Δεν έχουμε δικαίωμα να καταναλώνουμε την ευτυχία, όταν δεν την παράγουμε Σω Μπ. 19)Δεν ξέρω εάν το χρήμα φέρνει την ευτυχία. Το σίγουρο είναι ότι η έλλειψή του φέρνει τη δυστυχία 20)Δεν υπάρχει ευτυχισμένη ζωή, υπάρχουν μόνο ευτυχισμένες μέρες Τεριέ Α.Τεριέ Α. 21) Δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα από το να πεθάνει κανείς τον καιρό που ευτυχεί ΣωκράτηςΣωκράτης 22) Δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα από το να πεθάνει κανείς τον καιρό που ευτυχεί ΣωκράτηςΣωκράτης 23) Δεν υπάρχει μεγαλύτερη λύπη, παρά να θυμάται κανείς τον ευτυχισμένο του καιρό, όταν είσαι δυστυχισμένος ΔάντηςΔάντης

31 24)Δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα από το να πεθάνει κανείς τον καιρό που ευτυχεί ΣωκράτηςΣωκράτης 25) Δεν υπάρχει μεγαλύτερη λύπη, παρά να θυμάται κανείς τον ευτυχισμένο του καιρό, όταν είσαι δυστυχισμένος ΔάντηςΔάντης 26) Δεν υπάρχει μεγαλύτερη πικρία από το να θυμάται κανείς τον ευτυχισμένο του καιρό, όταν είναι δυστυχισμένος ΔάντηςΔάντης

32