Παρουσίαση Βιβλίου: Intelligent User Interfaces: Adaptation and Personalization Systems and Technologies Constantinos Mourlas & Panagiotis Germanakos (Eds)

Παρουσίαση με θέμα: "Παρουσίαση Βιβλίου: Intelligent User Interfaces: Adaptation and Personalization Systems and Technologies Constantinos Mourlas & Panagiotis Germanakos (Eds)"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 Παρουσίαση Βιβλίου: Intelligent User Interfaces: Adaptation and Personalization Systems and Technologies Constantinos Mourlas & Panagiotis Germanakos (Eds) Κώστας Μουρλάς Επίκ. Καθηγητής Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Επικοινωνίας & Μ.Μ.Ε Εργαστήριο Νέων Τεχνολογιών Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

2

3 Intelligent User Interfaces: Adaptation and Personalization Systems and Technologies Το βιβλίο αυτό αναφέρεται σε τεχνικές σχεδιασμού και ανάπτυξης νέων περιβαλλόντων επικοινωνίας μεταξύ του χρήστη και του υπολογιστή οι οποίες έχουν ως βασικό τους σκοπό την παροχή ευχρηστίας, και τη βελτίωση της λειτουργικότητας υπηρεσιών ανάκτησης πληροφοριών και αναζήτησης που παρέχονται από ένα υπερμέσο και το διαδίκτυο. Βελτίωση Ευχρηστίας μέσω Τεχνικών Προσαρμογής και Εξατομίκευσης Περιεχομένου Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

4 Τεχνικές προσαρμογής και εξατομίκευσης περιεχομένου Η προσαρμογή και η εξατομίκευση του περιεχομένου βασίζεται πάντα σε μοντέλα αναπαράστασης του χρήστη που περιλαμβάνουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του όπως ενδιαφέροντα, δεξιότητες, δημογραφικά στοιχεία, γνωστικές παράμετροι κλπ. Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

5 Εισαγωγή – Διαφορετικοί χρήστες – διαφορετικές ανάγκες Stock Broker Photographer Musician Professor Gamer Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

6 Προβλήματα Προβλήματα ευχρηστίας, ειδικά όταν υπάρχουν ετερόκλητα ενδιαφέροντα και ανάγκες, Οι χρήστες πλοηγούμενοι συνήθως αποκλίνουν από τον στόχο τους και χάνονται στην υπερ- πληροφορία του Διαδικτύου, Οι χρήστες έρχονται πολλές φορές αντιμέτωποι με τη δόμηση ενός ιστοχώρου η οποία πολλές φορές αντανακλά την προσωπική άποψη και την αισθητική του δημιουργού.  Η Προσαρμοστικότητα και Εξατομίκευση…αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες που σχετίζονται με την πλοήγηση και την απόδοση ομοειδούς περιεχομένου, που παρέχεται από τέτοιου είδους συστήματα, και να εφαρμόζουν μεθόδους και τεχνικές που να ικανοποιούν τα ετερογενή ενδιαφέροντα και ανάγκες των χρηστών, βελτιστοποιώντας και προσαρμόζοντας τις διαδικασίες αλληλεπίδρασης στις μοναδικές τους προτιμήσεις. Συμβατικό υπερμεσικό σύστημα: ίδιο στατικό περιεχόμενο, ίδια δομή πλοήγησης σε όλους τους χρήστες, ακόμα και αν έχουν διαφορετική γνώση ή εμπειρία σχετικά με ένα γνωστικό αντικείμενο. Πρόταση: Προσαρμοστικότητα και Εξατομίκευση Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

7 H έρευνα που παρουσιάζεται στο βιβλίο αυτό στηρίζεται στην πεποίθηση ότι αξιοποιώντας την πρωτόγνωρη δυναμική του Διαδικτύου, σε σχέση με τα παραδοσιακά ΜΜΕ, στον τομέα αυτό της προσαρμογής και της εξατομίκευσης, θα μπορεί ένα μελλοντικό διαδίκτυο να παρέχει τις επιθυμητές για τον χρήστη πληροφορίες, προσαρμοσμένες πάντα στις δικές του ανάγκες και ιδιαιτερότητες. Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

8 Σκοπός λοιπόν όλων των προσπαθειών που περιγράφονται στα κεφάλαια του βιβλίου είναι η εξάλειψη των δυσχερειών που η μαζική προσέγγιση θέτει σήμερα στα ψηφιακά μέσα σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η ενημέρωση, η αναζήτηση αλλά και η επεξεργασία της πληροφορίας εν γένει, καθώς η ενσωμάτωση «ευφυών» προσαρμοζόμενων χαρακτηριστικών στις διαδικτυακές κυρίως εφαρμογές είναι σε θέση να προσφέρει ένα προσανατολισμένο στις ανάγκες του κάθε χρήστη περιεχόμενο. Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

9 Το κλειδί στον παραπάνω ορισμό είναι η φράση «μοναδικός χρήστης». Είναι δεδομένο πως κάθε άτομο φέρει τα δικά του ιδιαίτερα δημογραφικά και ψυχογραφικά χαρακτηριστικά, καθώς και ενδιαφέροντα και προτιμήσεις, το σύνολο των οποίων δεν μπορούν παρά να επηρεάζουν τη σχέση του με την επικοινωνία σε όλα τα επίπεδα (από διαπροσωπική έως μαζική). Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

10 Προσαρμοστικότητα και Εξατομίκευση Που γίνεται προσαρμογή;  Στη γνώση των χρηστών  Στους στόχους των χρηστών  Στην εμπειρία των χρηστών  Στην εμπειρία των χρηστών με τους υπολογιστές Πεδία εφαρμογής  Εκπαιδευτικά Υπερμέσα  Υπερμεσικά Πληροφοριακά Συστήματα  Συστήματα Εξόρυξης Δεδομένων  Υπερμέσα Οργανισμών  Συστήματα διαχείρισης εξατομικευμένων όψεων στον πληροφοριακό χώρο  Στις προτιμήσεις των χρηστών  Στα ενδιαφέροντα των χρηστών  Στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των χρηστών  Σύμφωνα με το περιβάλλον χρήσης των χρηστών Βασικά Ερωτήματα o Τι είδους περιεχόμενο θα παρουσιαστεί στον κάθε χρήστη; o Πως θα παρουσιαστεί το περιεχόμενο στον κάθε χρήστη; Πως θα εξασφαλιστεί η το απόρρητο των προσωπικών δεδομένων; o Πως θα δημιουργηθεί ένα καθολικό schema εξατομίκευσης; o Υπάρχει πλήρης αντίληψη των πραγματικών προτιμήσεων και ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των χρηστών από τους σχεδιαστές και προγραμματιστές των υπερμεσικών εφαρμογών έτσι ώστε να τους παρέχουν ένα πραγματικά βελτιστοποιημένο αποτέλεσμα εξατομίκευσης; Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

11 Προφίλ χρήστη Τεχνικές και μέθοδοι για την συλλογή των χαρακτηριστικών των χρηστών, και της προσαρμογής του υπερμεσικού περιεχομένου βάσει αυτών των χαρακτηριστικών. Το προφίλ μπορεί να δημιουργείται στατικά ή δυναμικά. Ένα συμβατικό προφίλ χρηστών “Παραδοσιακά” χαρακτηριστικά χρηστών: Γνώση, στόχοι, εμπειρία, προτιμήσεις, απαιτήσεις, ανάγκες, δημογραφικά χαρακτηριστικά, ηλικία, κοινωνικό-οικονομική κατάσταση, επάγγελμα, κτλ. Χαρακτηριστικά δικτύου / συσκευής: Δια-συνδεσιμότητα, εύρος ζώνης, μέγεθος οθόνης, τρόπος εισαγωγής δεδομένων και επιφάνεια αλληλεπίδρασης, αποθηκευτικός χώρος, δυνατότητες επεξεργαστή, δυνατότητες μπαταρίας, κτλ. Αλλά Πιο είδος προφίλ θεωρείται ολοκληρωμένο; Ποιοι είναι εκείνοι οι παράμετροι που θεωρούνται βασικοί για να συμπεριληφθούν σε ένα πιο περιεκτικό / βελτιστοποιημένο προφίλ χρήστη; Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

12 Η αρχιτεκτονική ενός προσαρμοζόμενου περιβάλλοντος επικοινωνίας μέσω διαδικτύου καθιστά εφικτή την εξατομίκευση του «μηνύματος» βάσει κάθε μοναδικού χρήστη- ένα πολύ σημαντικό βήμα μπροστά σε σχέση με μια γενική κατηγοριοποίηση πολλών κοινών/ κοινωνικών ομάδων όπως ίσως θα προέκυπτε στη βάση θεωριών «audience reception» από τον χώρο της επικοινωνίας. Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

13 Η εγγενής άλλωστε διαφορά βρίσκεται στο γεγονός ότι πλέον δεν εξετάζεται το πώς κάθε κοινό αντιλαμβάνεται το μήνυμα, όσο το πώς κάθε άτομο θα λάβει το μήνυμα που τον ενδιαφέρει, και ει δυνατόν σε μια σύμφυτη με τα χαρακτηριστικά του χρήστη μορφή. Μέσω λοιπόν της προσαρμογής είναι δυνατόν να αναφερθεί κανείς στην λήψη εξατομικευμένων μηνυμάτων. Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

14 Στα κεφάλαια του βιβλίου αναλύεται η έννοια της προσαρμογής στις απτές μορφές που κατά κύριο λόγο λαμβάνει: την προσαρμοζόμενη επιλογή περιεχομένου, την προσαρμοζόμενη παρουσίαση και την προσαρμοζόμενη υποστήριξη πλοήγησης. Η προσαρμοζόμενη επιλογή περιεχομένου αναφέρεται στην άντληση από μια οποιαδήποτε δεξαμενή πληροφοριακού υλικού των στοιχείων εκείνων που αφορούν περισσότερο κάθε χρήστη, βάσει των χαρακτηριστικών που ενδιαφέρουν σε κάθε περίσταση. Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

15 Η προσαρμοζόμενη παρουσίαση υλικού σχετίζεται άμεσα με το επιλεχθέν υλικό, και έχει να κάνει περισσότερο με τον τρόπο απεικόνισης της πληροφορίας, συναρτήσει των προτιμήσεων κάθε μοναδικού χρήστη. Η προσαρμοζόμενη πλοήγηση, τέλος, συνήθως πραγματώνεται με: άμεση ή όχι καθοδήγηση, προσαρμοζόμενη ταξινόμηση συνδέσμων, προσαρμοζόμενη απόκρυψη συνδέσμων, προσαρμοζόμενη αφαίρεση συνδέσμων, προσαρμοζόμενη απενεργοποίηση συνδέσμων, προσαρμοζόμενη επισημείωση συνδέσμων, προσαρμογή του χάρτη πλοήγησης και εμφάνιση ή όχι εργαλείων πλοήγησης. Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

16 Συνεπώς, ένα προσαρμοζόμενο σύστημα προϋποθέτει: α) την ανάπτυξη ενός μοντέλου του χρήστη που αναπαριστά τη γνώση, τους στόχους και/ ή τα ιδιαίτερα προσωπικά χαρακτηριστικά όπως προτιμήσεις, ενδιαφέροντα και καθήκοντα του χρήστη και β) εξατομίκευση του γενικού στατικού πληροφοριακού υλικού σε επικεντρωμένο πάνω στο χρήστη εξατομικευμένο υλικό. Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

17 Για παράδειγμα, εφ’ όσον ένα έξυπνο σύστημα «γνωρίζει» πως ο χρήστης είναι αδαής επί της χρήσης Η/Υ, ενεργοποιεί την υποστήριξη πλοήγησης, απλοποιεί ή απενεργοποιεί τους υπερ-συνδέσμους που μπορεί να αποβούν αποπροσανατολιστικοί, καθοδηγεί άμεσα το χρήστη, μειώνει τον υπερβολικό ενδεχομένως όγκο πληροφορίας κ.ο.κ. Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

18 Αντίστοιχα, έχοντας δηλώσει ο χρήστης τα ενδιαφέροντα του, είναι εφικτό να φτάσει σε αυτόν το υλικό εκείνο που σχετίζεται περισσότερο στους σκοπούς ή τις προτιμήσεις του, και μάλιστα σε εξατομικευμένο βαθμό (ποσότητα), ή ακόμη και συνδυαστικά με άλλες παραμέτρους. Βέβαια, η κατασκευή του προφίλ του χρήστη αλλά και η προστασία των προσωπικών δεδομένων του όπως σχολιάζεται στο περιεχόμενο του βιβλίου, αποτελεί μείζον ερευνητικό αντικείμενο και συνιστά μεγάλη πρόκληση, καθώς η ενσωμάτωση σε αυτό των χαρακτηριστικών που κρίνονται σημαίνοντα σε κάθε πληροφοριακή διαδικτυακή αλληλεπίδραση είναι ένα πολύπλευρο και διεπιστημονικό ερώτημα. Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

19 Κατασκευή Προφίλ Χρήστη (α) Με ερωτηματολόγια ή συνεντεύξεις όπου ο χρήστης καλείται να απαντήσει σε ερωτήματα τα οποία αφορούν στα χαρακτηριστικά που εξετάζονται- από απλές ερωτήσεις περί δημογραφικών έως ψυχομετρικά εργαλεία για στοιχεία της προσωπικότητας του, των γνωστικών του προτιμήσεων/ χαρακτηριστικών, της συναισθηματικής του κατάστασης κ.ο.κ και (β) Με αυτοματοποιημένη (από το «έξυπνο» σύστημα) καταγραφή παρατηρήσιμων συμπεριφορών του χρήστη στο Διαδίκτυο όπου το προφίλ του χρήστη χτίζεται ενόσω ο ίδιος κινείται στον κυβερνοχώρο. Συνήθως εξετάζονται η πλοήγηση σε συγκεκριμένα θέματα καθώς και ο αριθμός «χτυπημάτων» (hits) σε συγκεκριμένο υλικό. Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

20 Παραδείγματα Προσαρμογής και Εξατομίκευσης Περιεχομένου Personalizing Mobile Portals Community-Based Personalizing of Web Search Personalized E-learning Environments

21 The menu hierarchy (a) and hit- table entries (b) corresponding to a sequence of visits by a given user. (c) menu tree corresponding to the static, default portal structure.

22

23 Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

24

25 The Case for Community-Based Web Search

26

27 Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

28

29 Η περίπτωση ενός Προσαρμοζόμενου Περιβάλλοντος Ηλεκτρονικής Μάθησης

30 Προφίλ χρήστη Αναδόμηση περιεχομένου & προσαρμογή Εξατομίκευση Περιεχομένου Περιεκτικό Προφίλ Χρήστη Περιεχόμενο μεταδεδομένων Παροχέας περιεχομένου Διαδίκτυο Χρήστης Περιεκτικό Προφίλ Χρήστη “Παραδοσιακό” Προφίλ Χρήστη Χαρακτηριστικά Αντιληπτικής Προτίμησης + Περιεκτικό Προφίλ Χρήστη Γνωστικά Στυλ Ταχύτητα Γνωστικής Επεξεργασίας (Ταχύτητα, Έλεγχος, και Οπτική επεξεργασία) Συναισθηματική Επεξεργασία Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2008

31 Μοντέλο Χαρακτηριστικών Αντιληπτικής Προτίμησης Χρήστη (ΧΑΠΧ) Προφίλ χρήστη (συνέχεια) Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2008

32 Επιρροή στον Πληροφοριακό Χώρο Προφίλ χρήστη (συνέχεια) Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2008

33 Προφίλ χρήστη Διάγραμμα Συσχέτισης των Παραμέτρων του μοντέλου ΧΑΠΧ με Δομικά Χαρακτηριστικά του Υπερμεσικού Περιεχομένου Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2008

34 Έχει αποδειχτεί αύξηση της απόδοσης των φοιτητών κατά την αλληλεπίδραση και την εκμάθηση τους μέσω των περιβαλλόντων με σύμφωνη συνθήκη, σε σχέση με: Το γνωστικό στυλ (οπτικός/λεκτικός, ολιστής/αναλυτής), Αποτελέσματα: (συνέχεια) Αξιολόγηση του προτεινόμενου μοντέλου – Πεδίο η-Μάθησης (4/4) Την ταχύτητα γνωστικής επεξεργασίας (διαθέσιμος χρόνος βάσει της τυπολογίας τους, γρήγορος/μέτριος/αργός), Την χωρητικότητα εργασιακής μνήμης (ολόκληρη ή μειωμένη ποσότητα υπερμεσικού περιεχομένου βάσει του αν είχαν μεγάλη/μέτρια/χαμηλή χωρητικότητα), Τη συναισθηματική επεξεργασία (το άγχος διαφάνηκε ότι είναι ένας εξίσου σημαντικός παράγοντας: τα μέτρια επίπεδα άγχους συσχετίζονται με την αύξηση της απόδοσης, ενώ τα αισθητικά χαρακτηριστικά και η επιπλέον υποστήριξη πλοήγησης βοήθησε σημαντικά τους φοιτητές που είχαν υψηλό άγχος σε σχέση με την απόδοση τους).

35 Αξιολόγηση του προτεινόμενου μοντέλου – Πεδίο η-Εμπορίου Διαφοροποίηση στον τρόπο σχεδιασμού / αναδόμησης υπερμεσικού περιεχομένου η- Εμπορίου Στόχος: προσαρμογή που να άπτεται στις τυπολογίες των γνωστικών τους στυλ, αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα και την ικανοποίηση τους, και την παροχή επιπρόσθετων εργαλείων πλοήγησης για τον έλεγχο του φόρτου της εργασιακής τους μνήμης.

36 Αξιολόγηση του προτεινόμενου μοντέλου – Πεδίο η-Εμπορίου Η αντιληπτική προτίμηση των χρηστών κατά την αλληλεπίδραση τους με το εξατομικευμένο περιβάλλον κυμάνθηκε σε ποσοστό 43%, σε σχέση με το συμβατικό που ήταν 25%, ενώ ένα ποσοστό της τάξεως του 32% ήταν ενδιάμεσοι των δύο περιβαλλόντων. Αποτελέσματα: (συνέχεια) Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

37 Εξατομίκευση και Προσαρμοστικότητα : Τεχνικές Βελτίωσης Ευχρηστίας Το σύστημα AdaptiveWeb Αξιολόγηση του προτεινόμενου μοντέλου ΧΑΠΧ στο πεδίο της η-Μάθησης και η-Εμπορίου Κύρια αποτελέσματα Σε ένα περιβάλλον η-Μάθησης: Οι χρήστες που έλαβαν σύμφωνο περιβάλλον στις γνωστικές και συναισθηματικές τους τυπολογίες απέδωσαν πολύ υψηλότερα από εκείνους που έλαβαν αδιαφοροποίητο Συμπεράσματα Σε ένα περιβάλλον η-Εμπορίου: Η εξατομίκευση ενός γενικότερου υπερμεσικού περιεχομένου βάσει του προτεινόμενου μοντέλου, δύναται να αυξήσει την ευχρηστία του και κατ’ επέκταση την ικανοποίηση των χρηστών κατά την πλοήγηση τους, ενώ μετριάζει αισθητά την γνωστική τους υπερφόρτωση κατά την αναζήτηση των γνωστικών τους στόχων αυξάνοντας την εγκυρότητα των αποκρίσεων και την ταχύτητα ανάδρασης τους Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

38  Η διεξαγωγή περαιτέρω πειραμάτων για αποσαφήνιση με μεγαλύτερη ακρίβεια της επιρροής των παραμέτρων του προτεινόμενου μοντέλου ΧΑΠΧ και σε άλλα πεδία εφαρμογής του πληροφοριακού χώρου εστιάζοντας σε πιο πολυσύνθετα και περίπλοκα περιεχόμενα πολυμέσων, καθώς επίσης και η θεμελίωση της εγκυρότητας των διαφαινόμενων συσχετίσεων μεταξύ τους. Προτάσεις για μελλοντικές κατευθύνσεις στην Ηλεκτρονική Μάθησης  Η διερεύνηση και διεξαγωγή πειραμάτων με την χρήση βιομετρικών αισθητήρων για την λήψη οργανικών μετρήσεων (όπως καρδιακοί παλμοί, πίεση, ύγρανση δέρματος κτλ.) και της συσχέτισης τους με παράγοντες των συναισθηματικών διεργασιών των χρηστών (όπως το άγχος), με όραμα την προσαρμογή ενός περιεχομένου στις ανάγκες τους χωρίς την παρεμβολή ενδιάμεσων συνθηκών.  Η διερεύνηση και διεξαγωγή πειραμάτων με την χρήση του εργαλείου eye-tracker για την εκμαίευση της οπτικής προσοχής και σάρωσης το εκάστοτε περιβάλλοντος από τον χρήστη, προς τεκμηρίωση των μετρήσεων των ψυχομετρικών εργαλείων που έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί και την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τον πιο εύστοχο και αποδεκτό σχεδιασμό εξατομικευμένων Διαδικτυακών περιβαλλόντων βάσει της τυπολογίας και των γνωστικών ιδιαιτεροτήτων του εκάστοτε χρήστη. Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

39 Που απευθύνεται… Το βιβλίο αυτό απευθύνεται κυρίως σε ερευνητές και επιστήμονες της επικοινωνίας και της πληροφορικής οι οποίοι ασχολούνται με τη μελέτη των περιβαλλόντων επικοινωνίας ανθρώπου - υπολογιστή, με το σχεδιασμό και την υλοποίησης έξυπνων συστημάτων διάδρασης που αφορούν τα υπερμέσα και το διαδίκτυο και τα οποία μπορούν να προσαρμόζονται στις ιδιαιτερότητες και τα χαρακτηριστικά του χρήστη με τελικό στόχο τη βέλτιστη αποδοχή του χρήστη, την ευχρηστία και την απόδοση. Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009

40 Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας! Εργαστήριο Νέων Τεχνολογιών Τμήμα Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών mourlas@media.uoa.gr http://www.media.uoa.gr/~mourlas AdaptiveWeb: www3.cs.ucy.ac.cy/adaptiveweb Το υλικό της παρουσίασης έχει προκύψει από τα Κεφάλαια του βιβλίου καθώς και από την έρευνα που αναπτύχθηκε στα πλαίσια των διδακτορικών διατριβών των Π. Γερμανάκου, Ν. Τσιάνου και Ζ. Λέκκα στο Εργαστήριο Νέων Τεχνολογιών υπό την επίβλεψή μου

41 Χαρακτηριστικά Αντιληπτικής Προτίμησης Χρήστη (ΧΑΠΧ) (User Perceptual Preference Characteristics) τα ΧΑΠΧ αποτελούν τους βασικούς παράγοντες εκείνους που επηρεάζουν τις ανθρώπινες οπτικές, νοητικές και συναισθηματικές διεργασίες ικανές να μεταβάλλουν την νεο-εισαχθείσα πληροφορία που λαμβάνεται από τον χρήστη, προστίθεται σε παλαιότερη εμπειρία ή γνώση, και είναι διαφορετική για κάθε χρήστη ή ομάδα χρηστών. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι οι παράμετροι των γνωστικών και συναισθηματικών διεργασιών καθώς επίσης και της οπτικής προσοχής και λαμβάνουν χώρα καθ’ όλη τη διαδικασία αποδοχής ενός ερεθίσματος μέχρι την τελική απόκριση του προς αυτό. Προτεινόμενο Προφίλ χρήστη Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2008

42 Το Σύστημα AdaptiveWeb – Αρχιτεκτονική

43 Αξιολόγηση του προτεινόμενου μοντέλου– Πεδίο η-Μάθησης  Οι γνωστικοί και συναισθηματικοί παράμετροι του προτεινόμενου τρισδιάστατου μοντέλου ΧΑΠΧ παρουσιάζουν κάποια σχετική επίδραση σε ένα υπερμεσικό περιβάλλον η-Μάθησης;  Mε την παροχή σύμφωνου υπερμεσικού γνωστικού περιεχομένου στα ΧΑΠΧ των χρηστών αυξάνεται η ακαδημαϊκή τους απόδοση;  Όλα τα υποκείμενα ήταν φοιτητές των Πανεπιστημίων Αθηνών και Κύπρου,  Φάση Ι δείγμα: 138 φοιτητές – Φάση ΙΙ δείγμα: 82 φοιτητές – 35% των υποκειμένων ήταν αγόρια και το 65% κορίτσια, και η ηλικία τους κυμαινόταν από 17 έως 22 με μ.ο. τα 19 χρόνια,  Το περιβάλλον: Υπερμεσικό περιβάλλον η-Μάθησης στο γνωστικό αντικείμενο των αλγορίθμων του Τμήματος Μ.Μ.Ε. του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το συγκεκριμένο αντικείμενο επιλέχθηκε λόγω του ότι οι φοιτητές του συγκεκριμένου τμήματος δεν είχαν καθόλου εμπειρία με θεωρεία και πρακτική ηλεκτρονικών υπολογιστών και παραδοσιακά αποδίδουν σε χαμηλά επίπεδα. Δείγμα και Διαδικασία:

44  Αξιολόγηση: Υιοθετήθηκε η μεθοδολογία μέτρησης της επιρροής της σύμφωνης και ασύμφωνης συνθήκης υπερμεσικού περιεχομένου. Τα υποκείμενα εκτέλεσαν μια online εξέταση ευθύς αμέσως μετά το πέρας του μαθήματος στο αντικείμενο το οποίο διδάχθηκαν (αλγόριθμους). Με αυτό τον τρόπο μπόρεσε να ελεγχθεί το φαινόμενο αλλοίωσης της μακρόχρονης μνήμης (long-term memory decay effect), και να αξιολογηθεί η απόδοση τους σχετικά με τη κατανόηση του περιεχομένου. Δείγμα και Διαδικασία: (συνέχεια) Αξιολόγηση του προτεινόμενου μοντέλου– Πεδίο η-Μάθησης

45  H αναδόμηση ενός γενικότερου υπερμεσικού περιβάλλοντος, εν προκειμένω η- Εμπορίου, με κανόνες προσαρμογής που ορίζονται από το μοντέλο ΧΑΠΧ προσδίδει σε ένα πρώτο επίπεδο, ή όχι, κάποιο βαθμό ικανοποίησης (και ευχρηστίας) στους χρήστες κατά την πλοήγηση τους εν συγκρίσει με τον συμβατικό τρόπο παρουσίασης; Αξιολόγηση του προτεινόμενου μοντέλου – Πεδίο η-Εμπορίου  Όλα τα υποκείμενα ήταν φοιτητές του Πανεπιστημίου Κύπρου,  Φάση Ι δείγμα: 144 φοιτητές – 40% των υποκειμένων ήταν αγόρια και το 60% κορίτσια, και η ηλικία τους κυμαινόταν από 19 έως 23 με μ.ο. τα 20 χρόνια,  Το περιβάλλον: Υπερμεσικό περιβάλλον η-Εμπορίου, της Sony Electronics Inc., με γνωστικό αντικείμενο τους φορητούς υπολογιστές. Βασική προϋπόθεση ήταν το προκρινόμενο περιεχόμενο να περιείχε μοιρασμένο ποσοστό εικόνων και κειμένου, να ήταν ακατάστατα κατανεμημένο με αρκετές πιθανότητες να προκαλέσει γνωστική υπερφόρτωση στον χρήστη, να έδινε την δυνατότητα επιβολής γνωστικών στόχων και περιορισμών, και να ήταν σχετικά αποδεκτό από πλευράς ενδιαφέροντος. Φάση Ι – Δείγμα και Διαδικασία: Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2008

46 Αξιολόγηση του προτεινόμενου μοντέλου – Πεδίο η-Εμπορίου Αποτελέσματα: (συνέχεια) Κατά την πλοήγηση των 53 χρηστών στο εξατομικευμένο περιβάλλον, οι 44, 40 και 35 από αυτούς απάντησαν αντίστοιχα σωστά στις 3 ερωτήσεις που τους δόθηκαν, σε αντίθεση με την περιήγηση τους στο συμβατικό περιβάλλον διάδρασης όπου οι έγκυρες απαντήσεις ήταν κατ’ ακολουθία 11, 11 και 8. Δεδομένου πως το ανώτερο «σκορ» είναι 3 στις 3 απαντήσεις, ο μέσος όρος των χρηστών της εξατομικευμένης συνθήκης ήταν 2.3, ενώ των χρηστών στο συμβατικό περιβάλλον ήταν 0.6. Η διαφορά του μέσου όρου του χρόνου ανάδρασης τους φτάνει στα 86 δευτερόλεπτα, με τη σχετική τιμή να ανέρχεται κατά την πλοήγηση τους στο εξατομικευμένο περιβάλλον στα 414 δευτερόλεπτα εν’ αντιθέσει με το συμβατικό όπου διαπιστώνεται μια άκρως σημαντική αύξηση στα 500 δευτερόλεπτα. Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2008

47 « Αν κοιτάξουμε τριγύρω μας, θα δούμε ότι οι πιο διαδεδομένες, οι πιο επιτυχημένες τεχνολογίες είναι εκείνες που είναι σιωπηλές και άφαντες, που τις χειριζόμαστε αφηρημένα και ασυνείδητα, όπως το ηλεκτρικό φως, τα τηλέφωνα και τα αυτοκίνητα. Το μεγαλύτερο εμπόδιο σήμερα στην παραπέρα εξάπλωση και εξέλιξη του κομπιούτερ είναι η ενοχλητική απαιτητικότητά του, ο αυθάδης τρόπος με τον οποίο μονοπωλεί την προσοχή και το συνειδητό μας, η επιμονή του να αγνοεί τα προφανή και τα πασίγνωστα και να παραλύει από αυτή την άγνοια…» Χ. Χ. Παπαδημητρίου, 2004 Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2008

48 « Το PC της επόμενης δεκαετίας θα έχει πιθανότατα μια επιστήθια γνώση του ατόμου μας, των ιδιαιτεροτήτων μας, των προτιμήσεων και συμφερόντων μας. Θα βρίσκεται [άφαντο και σιωπηλό στην τσέπη, στον καρπό ή τα γυαλιά μας], … με μηδαμινή παρέμβαση δική μας …» Χ. Χ. Παπαδημητρίου, 2004 Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2008

49 Όπως έχει γίνει έως αυτό το σημείο σαφές, η προσαρμογή τελείται βάσει ορισμένων χαρακτηριστικών του χρήστη. Ανάλογα με την διαδικτυακή εφαρμογή και τα πλαίσια εντός των οποίων τοποθετείται (ενημέρωση, ψυχαγωγία, εκπαίδευση, εμπόριο κτλ), ενδεχομένως τα χαρακτηριστικά στα οποία επικεντρώνει η διαδικασία της προσαρμογής να διαφέρουν. Ημέρες Ευχρηστίας και Προσβασιμότητας 2009