N EW M ATERIALITIES Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ Ο ΜΑΔΑ IV. Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV Γ ΕΝΙΚΟ Π ΛΑΙΣΙΟ Στα πλαίσια του θέματος αυτού θα εξετάσουμε ποια είναι.

Παρουσίαση με θέμα: "N EW M ATERIALITIES Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ Ο ΜΑΔΑ IV. Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV Γ ΕΝΙΚΟ Π ΛΑΙΣΙΟ Στα πλαίσια του θέματος αυτού θα εξετάσουμε ποια είναι."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 N EW M ATERIALITIES Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ Ο ΜΑΔΑ IV

2 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV Γ ΕΝΙΚΟ Π ΛΑΙΣΙΟ Στα πλαίσια του θέματος αυτού θα εξετάσουμε ποια είναι η σχέση της υλικότητας και του υλισμού στη σύγχρονη αρχιτεκτονική δημιουργία. Στόχος είναι να αναλύσουμε το πώς μπορεί η υλικότητα και ο υλισμός να επαναπροσδιοριστούν στο πλούσιο και πολύπλευρο περιεχόμενο της υπολογιστικής αρχιτεκτονικής και στο συστημικό πλαίσιο της διάχυτης προσομοίωσης. Το πώς μπορεί αυτό το πλαίσιο να ενθαρρύνει, να προάγει και να προωθήσει την καινοτομία, δίνοντας προσοχή στις σημαντικές κοινωνικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε όσον αφορά τη βαθιά επίδραση των τεχνολογικών αλλαγών. Μια από τις παραμέτρους που αναλύουμε είναι η μορφογενετική δύναμη του υλικού που αναβιώθηκε μέσω της ευρύτατα διαδεδομένης ανάμειξης της ψηφιακής τεχνολογίας στο σύγχρονο σχεδιασμό και στην κατασκευή. Επιδιώκουμε να προσεγγίσουμε τη μετάβαση από το μεταλλαγμένο υλικό στη δυναμική ύλη. Η διεπιστημονική αυτή έρευνα θα αναδείξει την ευαισθητοποίηση, την ανταλλαγή γνώσεων, τη διαφορετική σκέψη σε θέματα που αφορούν την ύλη. Θεωρούμε πως είναι σημαντικό να επαναπροσδιοριστεί ο ρόλος του υλικού στη διαδικασία του σχεδιασμού ως σύνολο, καθώς και να επανεξεταστεί ο ρόλος του υλισμού στον κοινωνικό λόγο που συνδέεται με μεγάλης κλίμακας και ενεργοβόρα έργα.

3 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV I NTELLIGENT M ATERIALS Ως “έξυπνα υλικά” περιγράφονται τα αντικείμενα που ανιχνεύουν περιβαλλοντικά γεγονότα, επεξεργάζονται τις αισθητηριακές πληροφορίες και κατόπιν ενεργούν επί του περιβάλλοντος τους. Τα υλικά αυτά δηλαδή έχουν την ικανότητα να μεταβάλλουν τη συμπεριφορά τους ή ορισμένα χαρακτηριστικά τους με δεδομένο και ελεγχόμενο τρόπο, (αλλάζοντας για παράδειγμα το σχήμα, τη δυσκαμψία, τη θέση, τη φυσική συχνότητα ή άλλα μηχανικά χαρακτηριστικά τους) μέσω ενός ερεθίσματος που δέχονται από το περιβάλλον τους, όπως η αλλαγή του pH, της θερμοκρασίας, των ηλεκτρικών ή μαγνητικών πεδίων. Τα χαρακτηριστικά των ευφυών υλικών είναι : 1.Η αμεσότητα, δηλαδή ανταποκρίνονται σε πραγματικό χρόνο 2.Η παροδικότητα, να ανταποκρίνονται σε περισσότερες από μία περιβαλλοντικές καταστάσεις 3.Η αυτο - ενεργοποίηση, η νοημοσύνη να είναι εσωτερική και όχι εκτός του υλικού 4.Η επιλεκτικότητα, δηλαδή η ανταπόκρισή τους είναι διακριτή και προβλέψιμη 5.Η ευθύτητα, δηλαδή η ανταπόκριση είναι τοπική σε ένα ενεργοποιημένο γεγονός. ΚΛΕΙΔΑΡΙΑ ΒΕΑΤΡΙΚΗ Ε ΥΦΥΗ Υ ΛΙΚΑ 601446

4 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV I NTELLIGENT M ATERIALS Τα υλικά αυτά περιλαμβάνουν στενά ενσωματωμένους αισθητήρες και ενεργοποιητές, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους με κάποιο κύκλωμα ελέγχου. Με τους αισθητήρες αντιλαμβάνονται τις αλλαγές στο εξωτερικό περιβάλλον ή στη δομή τους και με τους ενεργοποιητές ανταποκρίνονται σε αυτές, αλλάζοντας κάποια ιδιότητά τους προς ορισμένη κατεύθυνση. Το κύκλωμα ελέγχου είναι αυτό που προσδίδει τη νοημοσύνη για να ερμηνεύονται τα δεδομένα που λαμβάνονται από τους αισθητήρες. Τα έξυπνα υλικά είναι χρήσιμα στον τομέα της αρχιτεκτονικής, καθώς η χρήση τους μπορεί να βοηθήσει τους αρχιτέκτονες να φέρουν νέες λύσεις σε χρόνια προβλήματα αλλά και να αναπτύξουν νέες κτηριακές λειτουργίες και μορφές. Αυτό που τα έχει καταστήσει τόσο σημαντικά για τον τομέα αυτό είναι η ικανότητα τους να ανταποκρίνονται σε πολλαπλές καταστάσεις αντί να είναι φτιαγμένα για μια και μοναδική κατάσταση. Διακρίνονται σε πιεζοηλεκτρικά υλικά, ηλεκτροσταλτικά υλικά, μαγνητοσταλτικά υλικά, κράματα με μνήμη σχήματος,ηλεκτρορεολογικά ρευστά κ.α. Παραδείγματα -Η επικάλυψη στους φακούς των γυαλιών οράσεως -Αυτοθεραπευόμενο σκυρόδεμα -Οθόνες υγρών κρυστάλλων -Γέφυρες με αισθητήρες αλλά και με κινούμενα στοιχεία για να αντιμετωπίζουν βίαιες δονήσεις ΚΛΕΙΔΑΡΙΑ ΒΕΑΤΡΙΚΗ Ε ΥΦΥΗ Υ ΛΙΚΑ 601446

5 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV M aterial – B ASED D ESIGN Ο σχεδιασμός με βάση το υλικό προτείνεται ως ένα σύνολο υπολογιστικών στρατηγικών που υποστηρίζουν την ολοκλήρωση της μορφής και της δομής μέσω της ενσωμάτωσης φυσικών στρατηγικών εύρεσης μορφής με ψηφιακή ανάλυση και κατασκευή. Κατά την προσέγγιση αυτή, το υλικό προηγείται του σχήματος, η δόμηση των ιδιοτήτων των υλικών είναι συνάρτηση των διαρθρωτικών και περιβαλλοντικών επιδόσεων που παράγουν την σχεδιαστική φόρμα.  το σχήμα υπέρ του υλικού: η κρίση της μορφής  ασαφή τα όρια μεταξύ ύλης και της δομής  το υλικό υπέρ του σχήματος: οδεύοντας προ ς τον σχεδιασμό με βάση το υλικό  κατασκευή υλικού σε ψηφιακή σχεδίαση “Μaterial-Βased Design Computation”, Neri Oxman ΜΠΟΛΙΚΑ ΓΕΩΡΓΙΑ 601414

6 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV F RAGILE M ATERIALS Η αρχιτεκτονική και η υλικότητα αποτελούν έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους καθώς η μία καθοδηγεί την άλλη εξελίσσοντας τες. Πλέον έχουμε φτάσει στο σημείο αυτής της εξέλιξης όπου θα υπάρξει μία σημαντική αλλαγή, όπου η υψηλή αρχιτεκτονική (High Architecture) και οι νέες υλικότητες (New Materialities) μας οδηγούν στο να χτίζουμε κτίρια ποικίλων μορφών και δυνατοτήτων. Τα κτίρια αυτά όμως είναι προορισμένα να μην αντέξουν στο πέρασμα του χρόνου με τον ίδιο τρόπο που τα κτίρια των αρχαίων διατηρήθηκαν. Έτσι οδηγούμαστε στη διατύπωση ενός νέου όρου, τα εύθραυστα υλικά (Fragile Materials), τον οποίο μπορούμε να τον εξηγήσουμε αναφερόμενοι σε κάποια στοιχεία τα οποία με τη σειρά τους έπαιξαν ένα ρόλο στη δημιουργία αυτής της ιδιαίτερης ορολογίας: The Master Builder Transferring Difficulties Form Follows Function The Creation of New Materials The Crystal Palace Phenomenon More Speed, Less Cost The Power of the Computer Limitless Possibilities ΜΕΛΕΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ A R ESULT O F T ECHNOLOGICAL E VOLUTIONS 601413

7 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV D IGITAL M ATERIALITY Η επίδραση των ψηφιακών υλικών στον προγραμματισμό των κατασκευών: Τα ψηφιακά υλικά παράγονται μέσω της ολοκλήρωσης της κατασκευής και του προγραμματισμού στη διαδικασία σχεδιασμού. Ψηφιακά υλικά και ψηφιακές τεχνολογίες: Τα ρομπότ συνδέουν την ψηφιακή πραγματικότητα του υπολογιστή με την υλική πραγματικότητα της οικοδομημένης αρχιτεκτονικής. Η επίδραση των υλικών στη διακύμανση και την πολλαπλότητα: Μέσω των ψηφιακών υλικών, η αρχιτεκτονική γίνεται όλο και περισσότερο πλούσια και συνεχώς διαφοροποιείται. Αυτή η διαφοροποίηση επηρεάζει τις διαφορετικές κλίμακες, από τα υλικά και τις δομές, μέχρι τα σπίτια και τις αστικές ζώνες ανάπτυξης. Οι διαδικασίες σχεδιασμού και ο επηρεασμός τους από τα ψηφιακά υλικά: Τα ψηφιακά υλικά μας οδηγούν από το σχεδιασμό στατικών μορφών, στο σχεδιασμό του ίδιου του υλικού. Με αυτόν τον τρόπο, σταματάει η γεωμετρία, ως πραγματικό πλάνο οικοδόμησης της αρχιτεκτονικής και ως πρωταρχική βάση για αποφάσεις σχεδιασμού. Η αλλαγή της φύσης της αρχιτεκτονικής μέσω των ψηφιακών υλικών: Μέσα από τα ψηφιακά υλικά ανακαλύπτουμε πολλαπλούς και απτούς τρόπους να σκεφτούμε, να χτίσουμε και να δοκιμάσουμε την αρχιτεκτονική με όλες τις αισθήσεις μας. ΚΑΠΝΙΤΖΗΣ ΤΡΥΦΩΝ Ψ ΗΦΙΑΚΑ Υ ΛΙΚΑ 601429

8 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV Μ ATERIAL E COLOGIES ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ Υ ΛΙΚΗ Ο ΙΚΟΛΟΓΙΑ 601424 Με βάση τον ορισμό, η σημασία του όρου «οικολογία» έγκειται στη μελέτη των σχέσεων και των αλληλεπιδράσεων μεταξύ των ζώντων οργανισμών και του φυσικού ή τεχνητά αναπτυγμένου περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζούν. Από την περιγραφή αυτή τρία πράγματα γίνονται σαφή:  η οικολογία αφορά και τις σχέσεις όχι μόνο τα πράγματα  αυτές οι σχέσεις είναι μεταξύ των οργανισμών, αλλά και των ίδιων με το περιβάλλον τους  το περιβάλλον περιλαμβάνει τόσο το φυσικό όσο και το τεχνητά αναπτυγμένο Η οικολογία καλύπτει το σύνολο του περιβάλλοντος και όλους τους συνδέσμους του. Έτσι, ο οικολογικός – «πράσινος» σχεδιασμός θα πρέπει να εργαστεί όχι μόνο στον τομέα της διατήρησης της άγριας ζωής και των φυσικών πόρων, αλλά και στο σύνολο του πολιτιστικού περιβάλλοντος. Βιβλιογραφία Hocey, l. 2012, “The Shape of Green: Asthetics, Ecology, ans Design”, Island Press, Washington DC Morton, T. 2007, “Ecology Without Nature: Rethinking Environmental Aesthetics”, Harvard University Press, Cambridge

9 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV Μ ATERIAL E COLOGIES ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ Υ ΛΙΚΗ Ο ΙΚΟΛΟΓΙΑ 601424 Αρχές για την προώθηση της αισθητικής μέσα στα πλαίσια της οικολογίας. Κάθε σχεδιαστής πρέπει να: πετύχει το γεφύρωμα του χάσματος μεταξύ "καλού σχεδιασμού” και «πράσινου σχεδιασμού” πετύχει το γεφύρωμα του τομέα των τεχνών με αυτόν των επιστημών υιοθετήσει τις τρεις αρχές: εξοικονόμηση: σχεδιασμός των κατασκευών με σεβασμό στους πόρους προσέλκυση: σχεδιασμός με βάση την ευκολία στη χρήση και την ικανοποίηση σύνδεση: σχεδιασμός με στόχο την επανένωση με τον τόπο ενισχύσει το δεσμό ανάμεσα στη μορφή και την απόδοση, ανάμεσα στην εικόνα και την αντοχή σχεδιάσει κτίρια / αντικείμενα / υλικά που να επιτελούν το σκοπό τους, να λειτουργούν καλά, αλλά και να διαρκούν για όσο διάστημα θα έπρεπε Οι σχεδιαστές μπορούν να προωθήσουν την διατηρησιμότητα (sustainability) φροντίζοντας αυτό για το οποίο πάντα φρόντιζαν: τη μορφή / το σχήμα της κατασκευής.

10 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV Μ ATERIAL E COLOGIES ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ Υ ΛΙΚΗ Ο ΙΚΟΛΟΓΙΑ 601424 The 300-square-foot Wee House, Alchemy Architects Η 100m 2 κατοικία σχεδιασμένη για τις ανάγκες του σύγχρονου δυτικού ανθρώπου, στην οποία αποφεύγεται η σπατάλη χώρου και υλικών

11 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV Μ ATERIAL E COLOGIES ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ Υ ΛΙΚΗ Ο ΙΚΟΛΟΓΙΑ 601424 Joris Laarman’s Bone Chair Η καρέκλα μιμείται την ανάπτυξη του σκελετού, τοποθετώντας υλικά – «οστά» - μόνο εκεί που είναι απαραίτητα Japanese Seiza Στην ιαπωνική κουλτούρα η καρέκλα δεν είναι απαραίτητη, καθώς συνηθίζεται το κάθισμα στο πάτωμα ή το γονάτισμα

12 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV Μ ATERIAL E COLOGIES ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ Υ ΛΙΚΗ Ο ΙΚΟΛΟΓΙΑ 601424 Twisted Tower Gensler, Shanghai Tower Η περιστροφή των 120 μοιρών μειώνει δραματικά τα φορτία του ανέμου, και ως εκ τούτου το ποσό του χάλυβα, κατά 25 τοις εκατό, εξοικονομώντας 60 εκατομμύρια δολλάρια.

13 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV Μ ATERIAL E COLOGIES ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ Υ ΛΙΚΗ Ο ΙΚΟΛΟΓΙΑ 601424 City Hall, London Foster + Partners Συνδυάζοντας σύγχρονα αποδοτικά υλικά και εξειδικευμένο στην τοποθεσία σχεδιασμό, το κτίριο κλίνει προς τον ήλιο, σκιάζοντας τον εαυτό του και συγκεντρώνοντας φως στο εσωτερικό. Οι απαλές καμπύλες μειώνουν τα φορτία του ανέμου στην επιφάνεια του κτιρίου και το ρεύμα του ανέμου στο επίπεδο των πεζών. Στο εσωτερικό δεν απαιτείται μηχανική ψύξη, ενώ χρησιμοποιείται μόνο το ένα τέταρτο της ενέργειας ενός συμβατικού κτιρίου.

14 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV Μ ATERIAL E COLOGIES ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ Υ ΛΙΚΗ Ο ΙΚΟΛΟΓΙΑ 601424 Porous City Konyk Architecture, Urban Aeration Οι αρχιτέκτονες οραματίζονται ολόκληρες πόλεις αποτελούμενες από πορώδη υλικά που απορροφούν ττο διοξείδιο του άνθρακα και καθαρίζουν τον αέρα, ενώ η πλούσια, ανάγλυφη υλικότητα μπορεί να επωφελήσει ακόμη και τον άνθρωπο (δέρμα), πέρα από το φυσικό περιβάλλον.

15 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV Μ ATERIAL E COLOGIES ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ Υ ΛΙΚΗ Ο ΙΚΟΛΟΓΙΑ 601424 Masdar City, UAE Foster + Partners Ένα κράμμα της παραδοσιακής περιτειχισμένης πόλης της Μέσης ανατολής με την πιο καινοτόμα εξέλιξη της τεχνολογίας σε ό,τι αφορά τον «πρασίνο» σχεδιασμό. Στενοί διάδρομοι ανάμεσα σε ψηλά κτίρια κρατούν τις διαδρομές που είναι σχεδιασμένες μόνο για πεζούς σκιασμένες, ενώ η παρουσία του νερού (συντριβάνια) διευκολύνει τη δημιουργία ρευμάτων αέρα, κάνοντας τη ζωή στην έρημο υποφερτή. Ο προσανατολισμός της πόλης είναι τέτοιος που κρατά μακριά τον θερμό αέρα της ερήμου, αλλά επιτρέπει τον δροσερό άνεμο της νύχτας

16 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV Μ ATERIAL E COLOGIES ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ Υ ΛΙΚΗ Ο ΙΚΟΛΟΓΙΑ 601424 Louvre Museum, Abu Dhabi Ateliers Jean Nouvel Η τεράστια ομπρέλα κατασκευασμένη με τη μορφή του κατατμημένου και του τυχαίου, επιτρέπει το φως του ήλιου να περνά στο εσωτερικό δημιουργώντας την αίσθηση του να βρίσκεται κανείς μέσα σε ένα δάσος. Η fractal (μορφοκλασματική) αυτή μορφή, που θυμίζει τους σχηματισμούς της φύσης, πέρα από την ενεργειακή απόδοση που έχει, χρησιμοποιείται πολλές φορές για να κάνει λιγότερο επιβλητικό ένα μεγάλο κτίριο, μια τεράστια συνεχή όψη (Airspace Tokyo facade)κ.ο.κ

17 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV A DAPTIVE M ATERIALITIES Τα προσαρμόσιμα υλικά (adaptivematerials), έχουν την ικανότητα απευθείας και άμεσης δράσης στο περιβάλλον τους, στο ακριβές σημείο που είναι επιθυμητό. Οι ιδιότητές τους αλλάζουν και έτσι ανταποκρίνονται στις παροδικές ανάγκες που προκύπτουν. Τα υλικά ανταποκρίνονται σε πραγματικό χρόνο και πληθώρα περιβαλλοντικών συνθηκών. Η αντίδραση τους ειναι διακριτή, προβλέψιμη και απευθύνεται αποκλειστικά στο ερέθισμα ενεργοποίησής τους. Η κατανόηση και βέλτιστη χρήση των υλικών απαιτεί και βαθύτερη γνώση της εσωτερικής δομής τους. Όταν δημιουργούμε με τα υλικά αυτά, είναι σημαντικό να τα χρησιμοποιούμε με βάση τη μελλοντική τους χρήση(τι θέλουμε να κάνει το υλικό) Η ικανότητά τους να ανταποκρίνονται σε πολλές καταστάσεις κατά το βέλτιστο τρόπο, τα καθιστά δελεαστικά για κάθε αρχιτέκτονα, καθώς τα κτίρια έρχονται μόνιμα αντιμέτωπα με εναλλασσόμενες συνθήκες. Είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε το γεγονός ότι τα adaptive materials ανήκουν στα smart materials αλλά το αντίθετο δεν ισχύει κατ΄ανάγκη. Παραδείγματαadaptive materials είναι τα Εlectrochromic, Thermotropic καιPhotochromic glasses, τα οποία αποτελούν σύνθετα γυαλιά που αλλάζουν τις ιδιότητες της επιφάνειάς τους (χρώμα, διαύγεια) για να προσφέρουν καλύτερη θερμοκρασία και ποιότητα φωτός. ΒΑΛΑΣΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Π ΡΟΣΑΡΜΟΣΙΜΑ Υ ΛΙΚΑ 601482

18 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV I NFORMED TECTONICS Η ανάπτυξη του ψηφιακού σχεδιασμού και της τεχνολογικής κατασκευής επιτρέπουν την επέκταση της σχέσης μεταξύ της τεχνολογίας και του σχεδιασμού. Με σκοπό την ενσωμάτωση όλων των επιπέδων της σύνθεσης στο σχεδιασμό και στη διαδικασία υλοποίησης, προτείνεται και εισάγεται ο όρος των informed tectonics. Ο όρος αυτός αναφέρεται ουσιαστικά σ’ έναν “υπολογιστικό διαμεσολαβητή” στα πλαίσια του σχεδιασμού, που έχει πλήρη και εξειδικευμένη γνώση σε ότι αφορά το σχεδιασμό, τη δημιουργία και την κατασκευή ολόκληρου του κτιριακού μοντέλου. Ερχόμαστε αντίμετωποι με μια μορφή συνεργατικόυ σχεδιασμού, όπου όλοι οι παράγοντες συμμετέχουν από τις πρώτες φάσεις της δημιουργικής διαδικασίας. Προκύπτουν έτσι νέες ιδέες και σκέψεις μέσα από την αναζήτηση της μορφής και δημιουργείται μια ριζική αλλαγή στον πειραματικό σχεδιασμό. Με τη βοήθεια των ψηφιακών μέσων αλλά και των αναδυόμενων τεχνολογικών δυνατοτήτων στην κατασκευή ιδρύεται μια νέα μορφή ψηφιακών πλέων informed tectonics, όπου καθιστά την όλη διαδικασία του συνεργατικού και form-finding σχεδιασμού ακόμα πιο εύκολη και πραγματοποιήσιμη. ΜΗΤΣΙΑΛΗ ΕΥΔΟΚΙΑ 601437

19 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV I NFORMED TECTONICS Χαρακτηριστικά παραδείγματα μιας τέτοιας προσέγγισης, αν και πολύ πρώιμης, αποτελούν τα έργα των Gaudi, Otto, Isler. Τα πειράματα αυτά μπορούν και να χαρακτηριστούν ως τα πρώτα υλοποιημένα μοντέλα των informed tectonics. Εξίσου χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν και το Serpentine Pavilion, 2002, των Toyo Ito και Balmond καθώς και το Kakamigahara Crematorium, μια συνεργασία των Ito και Mutsuro Sasaki. ΜΗΤΣΙΑΛΗ ΕΥΔΟΚΙΑ 601437

20 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV H YBRID M ATERIALS Ορισμός : Σύνθεση δύο παρόμοιων υλικών Εξαιρετικά ομογενές υλικό Ιδιότητες αρχικών στοιχείων και καινούριες Ιδιότητες Δύο κατηγορίες αλληλεπίδρασης μεταξύ των δύο στοιχείων (ισχυρές και ασθενείς) Κινητική της υδρόλυσης και συμπύκνωσης Κινητική του πολυμερισμού της οργανικής φάσης Θερμοδυναμική του διαχωρισμού Προβλήματα: Ταυτόχρονη διαμόρφωση των δύο δικτύων( οργανικό και ανόργανο κομμάτι) Ασυμβατότητα υλικών Κύρια παραδείγματα: Υβριδικές βαφές (Πρώτα Υβριδικά υλικά) Διακοσμητικά επιχρίσματα Υβριδικά υφάσματα ή Υφάσματα 3D Composite Electrolyte materials (στις μπαταριών λιθίου ) ΣΟΥΓΚΑΡΑ ΔΑΝΑΗ Υ ΒΡΙΔΙΚΑ Υ ΛΙΚΑ 601456

21 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV Μ UTANT M ATERIALS Τα μεταβαλλόμενα υλικά όπως το νάιλον, πλεξιγκλάς είναι υλικά τα οποία δεν χρησιμοποιούνται από τον άνθρωπο στην πρωτόλεια μορφή τους, αλλά υπόκεινται επεξεργασία για να εξυπηρετήσουν τις εκάστοτε ανάγκες του. Η αλήθεια των υλικών δεν είναι πλέον παράγοντας στο σχεδιασμό. Τα δεδομένα που ίσχυαν παλιά, ότι δηλαδή οι σχεδιαστές και οι αρχιτέκτονες πρέπει να σέβονται τη φύση των υλικών, έχει ανατραπεί. Λόγω της αυξανόμενης ικανότητας των μηχανικών να προσδίδουν στα υλικά ιδιότητες που ικανοποιούν συγκεκριμένες ανάγκες. Τα Μεταβαλλόμενα Υλικά στο Μοντέρνο Σχεδιασμό ήταν μια μεγάλη έκθεση βιομηχανικού σχεδιασμού που διεξήχθη στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης το 1995. Οργανώθηκε από την PaolaAntonelli, έφορο στο τμήμα του Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού. Εκτέθηκαν περίπου 200 αντικείμενα από σχεδιαστές από όλο τον κόσμο. Η έκθεση περιελάβανε πολλά έργα που έγιναν από ανακυκλώσιμα υλικά και έδωσαν έμφαση στην οικολογική προσέγγιση του σχεδιασμού. Χαρακτηριστικά έργα της έκθεσης είναι: -Ο υαλοπίνακας Viracon με μια εικόνα επικαλυμμένη από τη μία πλευρά που είναι αόρατη από την άλλη πλευρά, όπου το γυαλί διατηρεί όλες τις ιδιότητες της διαφάνειας. ΣΚΑΛΚΟΥ ΕΛΕΝΗ Μ ΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΑ Υ ΛΙΚΑ 601452

22 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV Μ UTANT MATERIALS -Το «LightLight» τουTakeshiIshiguro με σώμα από λεπτές ίνες άνθρακα και σκιά σαν φτερό. -To Maderon, υποκατάστατο του ξύλου που δημιουργήθηκε από θρυμματισμένα κελύφη αμυγδάλων, ρητίνη, και άλλα λιγνοκυτταρινικά υλικά. Το υλικό αυτό, παρέχει μια χρήση για τους τόνους των κελυφών από αμύγδαλα που θα ήταν αλλιώς απόβλητα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για θερμική αντίσταση και, όπως τα θερμοπλαστικά, μπορούν να εγχυθούν. -Εκτός από ένα δείγμα του υλικού, η έκθεση περιελάβανε αρκετά κομψά έπιπλα κατασκευασμένα από αυτό, όπως η " Ρόθκο " καρέκλα του Alberto Liévore, καθώς και μια νέα έκδοση της Casa Batlló καρέκλα του Αντόνιο Γκαουντί. -Του Φίλιπ Σταρκ το " Jim Nature " τηλεοπτικό περίβλημα από πεπιεσμένο πριονίδι. -Τους πολύχρωμους κάδους του Gino Colombini που παράγονται από την Kartell από ανακυκλωμένα πλαστικά. -Τα καλοσχηματισμένα εργαλεία κήπου από ξύλο και Todd Allen Simpson από ανακυκλώνονται από χυτό γυαλισμένο αλουμίνιο. -Ίσως το πιο αξιοσημείωτο αντικείμενο για να αποδείξει την υψηλή ποιότητα απόδοσης των νέων υλικών ήταν η καρέκλα γραφείου " Aeron " για τον Herman Miller από τους βετεράνους σχεδιαστές Donald Chadwick και William Stumpf. Το ύφασμα από πολυεστέρα στο κάθισμα ανακουφίζει τον καθισμένο αλλάζοντας το σχήμα της και ανταποκρίνεται μόνο σε εντοπισμένες περιοχές. Όταν ο καθισμένος σηκώνεται, η σχεδόν τέλεια «μνήμη» του υφάσματος ακυρώνει την παραμόρφωση. ΣΚΑΛΚΟΥ ΕΛΕΝΗ Μ ΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΑ Υ ΛΙΚΑ 601452

23 ισσό Ο όρος « μνήμη » χρησιμοποιήθηκε περισσότερο από μία φορά στην έκθεση για να περιγράψει τα υλικά που είχαν πολύ καλή απόκριση στις φυσικές συνθήκες που αντιμετώπισαν. Οι ανθρωπομορφικοί υπαινιγμοί αυτού του όρου υποδηλώνουν ένα μέλλον των έξυπνων υλικών που μόνο υπονοήθηκε στην έκθεση του ΜοΜΑ. Βιβλιογραφία Mutant Materials in Contemporary Design, MoMA, Paola Antonelli Jennifer Jane Marshal, Machine Art, 1934 “Responsive Materials and Methods”, Ashutosh Tiwari Μ ΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΑ Υ ΛΙΚΑ 601452 ΝΕΕΣ ΥΛΙΚΟΤΗΤΕΣ|ΟΜΑΔΑ IV ΜUTANT MATERIALS ΣΚΑΛΚΟΥ ΕΛΕΝΗ

24 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV R ESPONSIVE M ATERIALITY Τα responsive materials είναι υλικά τα οποία αντιδρούν και ανταποκρίνονται στις περιβαλλοντικές μεταβολές που σημειώνονται σε επαφή με αυτά. Δημιουργούνται νέα αποκρινόμενα υλικά, τα οποία αντιλαμβάνονται ειδικές αλλαγές στο περιβάλλον και προσαρμόζονται σε αυτές με προκαθορισμένο τρόπο, κάτι το οποίο τα καθιστά χρήσιμα εργαλεία. Τα διαδραστικά υλικά απαντούν σε μικρές μεταβολές του περιβάλλοντος με σημαντικές αλλαγές των ιδιοτήτων τους. Τα υλικά αυτά καθίστανται όλο και πιο διαδεδομένα, καθώς οι επιστήμονες μελετούν τη χημική τους σύσταση που επιτρέπει την επιβολή αλλαγών στη δομή τους. Ταυτόχρονα, επινοούν τρόπους ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν από τα διαδραστικά υλικά, ελέγχοντάς τα. Τα αίτια τα οποία μπορούν να επιδράσουν σε ένα αποκρινόμενο υλικό, προκαλώντας του κάποια μεταβολή είναι : -φυσικά αίτια (θερμοκρασία, ηλεκτρικά και μαγνητικά πεδία, μηχανική καταπόνηση) -χημικά αίτια (μεταβολή του pH, ιοντικοί, χημικοί και βιολογικοί παράγοντες) Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα παρακάτω: -Έξυπνα θερμο-αποκρινόμενα υλικά. -Υλικά που ενεργοποιούνται με το φως. -Πολυμερή με μνήμη σχήματος. -Yδρο-gel αποκρινόμενα σε ερεθίσματα. ΣΤΥΛΟΥ ΔΑΝΑΗ Α ΠΟΚΡΙΣΙΜΑ – Δ ΙΑΔΡΑΣΤΙΚΑ Υ ΛΙΚΑ 601433

25 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV F ORM F OLLOWS F UNCTION Τα τεχνολογικά αντικείμενα είναι μεταβλητές δύο θεμελιωδών συστατικών, της λειτουργίας (function)και της μορφής/σχήματος(form).Τεχνολογικά αντικείμενα είναι σχεδιασμένες συσκευές που χρησιμοποιούνται για να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένους σκοπούς ή λειτουργίες. Κατά τον σχεδιασμό των απλών αντικειμένων (εργαλεία και σκεύη), μορφή είναι κάποια στοιχεία τα οποία προδίδουν την λειτουργία που εξυπηρετούν αυτά και με την οποία συνδέονται στενά. Ένα μαχαίρι πρέπει να είναι απότομο και η επιφάνεια ενός τραπεζιού επίπεδη. η τεχνολογική εξέλιξη έχει χαλαρώσει τους δεσμούς μεταξύ της λειτουργίας, της μορφής και της ύλης και σταδιακά έχει παραχωρηθεί μεγαλύτερη σημασία στην λειτουργία Κατά μία έννοια, η τεχνολογική ανάπτυξη συμπίπτει με την εφεύρεση των νέων λειτουργιών και μορφών αλλά επίσης συμπίπτει με την εφεύρεση ενός νέου υλικού χωρίς διάταξη(μη απτό), στο οποίο υπάρχουσες λειτουργίες και μορφές υποστηρίζονται διαφορετικά. Στις μέρες μας, το θέμα είναι να κάνουμε έναν κόσμο όπου όλα κωδικοποιούνται σε σχήματα, ένα κόσμο μορφών που πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα. Σε αυτό το πλαίσιο τα αντικείμενα και οι διαδικασίες έχουν σχεδιαστεί για να εξυπηρετήσουν ακριβώς μια ανάγκη και να εξυπηρετήσουν κάποιον σκοπό. Παραδειγματικά, πλέον ο σχεδιασμός ενός υλικού μπορεί να γίνει αποκλειστικά μέσω ενός λογισμικού και να καλύψει όλες τις ανάγκες μας. ΔΑΛΓΚΑΛΗ ΗΛΙΑΝΝΑ 601427

26 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV M ATERIALIZING T HE L IGHT Ξεπερνώντας την πρωταρχική ανάγκη της όρασης, η πολύπλευρη φύση του μας προσφέρει ποικίλους τρόπους επεξεργασίας με αποτέλεσμα την αισθητική, τη διαύγεια, την ποιότητα χώρων και τον εντυπωσιασμό, ό,τι προσφέρει και ένα υλικό στην κατασκευή. Για τις δυνατότητές του αυτές, το φως αντιμετωπίζεται στην αρχιτεκτονική ως υλικό. Στόχος:-η μελέτη μιας νέας σχέσης ανάμεσα στο υλικό και την αρχιτεκτονική, υπό το φως της συνεχώς εξελισσόμενης τεχνολογίας - η εύρεση των νέων δυνατοτήτων και του τρόπου έκφρασης του φωτός ως υλικό Τα 4 στοιχεία που μας επιτρέπουν το σχεδιασμό του φωτός και ως αποτέλεσμα και την αντιμετώπισή του ως υλικό είναι: Η ένταση του (intensity) Το χρώμα του (color) Η Διανομή/Διάχυσή του (distribution) Η Κίνησή του (movement) Τρόποι επεξεργασίας και ελέγχου του φωτός μέσα στο χώρο μπορεί να είναι: η αντίθεση (contrast), η οποία επιτυγχάνεται με τον έντονο φωτισμό ή τη συσκότιση των διαδρομών σε συσχετισμό με το υπόλοιπο περιβάλλον, οι άγριες υφές των υλικών που δημιουργούν σκιές τα φωτιστικά που συνεχώς εξελίσσονται μέσα από νέα υλικά, σχήματα και χρώματα Το μεγαλύτερο κομμάτι του light designing αποτελεί το τεχνητό φως και τα μέσα χρήσης και εκπομπής του. Ολόκληρη η εξέλιξη του φωτισμού μιας κατασκευής και γενικότερα ενός χώρου βασίζεται στο λαμπτήρα. Η εξέλιξη και η σχέση του φωτός και της σύγχρονης αρχιτεκτονικής βασίζονται σε καινοτομίες όπως: Λαμπτήρες LED, OLED, LEP Luminous panels Photocells, PIR&ultrasonicαισθητήρες (Εξοικονόμηση ενέργειας) ΔΑΝΑΚΤΣΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ 601458

27 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV I MMATERIAL Η δυτική διαλεκτική στηρίζεται στη δυαδική αντιπαράθεση όρων, διαφορετικοί και σαφείς, ωστόσο στην πραγματικότητα είναι αλληλοεξαρτώμενοι και αδιαχώριστοι, όπως με τη φιλοσοφία του άυλου και την υλική αρχιτεκτονική. H μη-υλικότητα δεν είναι η πραγματική απουσία του υλικού αλλά η αντιλαμβανόμενη απουσία του. Αυτός που αντιλαμβάνεται και επιλέγει το αν η αρχιτεκτονική είναι άυλη είναι ο χρήστης. Αυτός που δημιουργεί τις υλικές συνθήκες προκειμένου να επιλέξει ο χρήστης, είναι ο αρχιτέκτονας. Το αν η αρχιτεκτονική είναι άυλη εξαρτάται από την αντίληψη, η οποία προϋποθέτει δημιουργική ερμηνεία, φαντασία παρά γεγονότα. Η αναγνώριση της άυλης αρχιτεκτονικής είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη και μια πρόκληση για τη γνώριμη εμπειρία της αρχιτεκτονικής. ΦΛΩΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ 601425

28 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV I MMATERIAL ΦΛΩΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ 601425 Άυλος Χώρος Ο χειρισμός του χώρου, χαρακτηριστικό του μοντερνισμού, ευθυγραμμίζει ακόμη περισσότερο την αρχιτεκτονική πρακτική και το αποτέλεσμα με το άυλο. Ο Gottfried Semper είναι ο υπεύθυνος για την εισαγωγή του «χώρου» ως το βασικό θέμα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής. διατυπώνει ότι η αρχιτεκτονική ξεκίνησε από τα υφαντά που δημιουργούν και περικλείουν τον χώρο όταν τοποθετούνται στο έδαφος ή κρεμιούνται στον αέρα. Πολλοί μοντερνιστές θεώρησαν τον χώρο ως την ουσία της αρχιτεκτονικής, αλλά ως ένα δυναμικό χωρο-χρονικό συνεχές. Το οποίο διατυπώνει σαφώς ο Moholy-Nagy στο Von Material zu Architektur ο χώρος δεν γίνεται κατανοητός από μόνο μια στιγμή, αλλά σε σχέση με όλες τις άλλες εμπειρίες μας από αυτό το χώρο συσσωρευμένες κατά τη διάρκεια του χρόνου από πολλαπλές θεάσεις. Κατά συνέπεια το «υλικό» της άυλης αρχιτεκτονικής είναι ο ίδιος ο χώρος. Καταλήγουμε λοιπόν σε μία θεώρηση του άυλου ως συσσωρευμένες εμπειρίες και δυναμικές σχέσεις μεταξύ χωρικών ενοτήτων Ο Pallasmaa γράφει ότι: «Αντί της απλής όρασης … η αρχιτεκτονική περιλαμβάνει σφαίρες της αισθητηριακής εμπειρίας που αλληλεπιδρούν και συγχωνεύονται»

29 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV I MMATERIAL ΦΛΩΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ 601425 Άυλες Αρχιτεκτονικές Βασική προϋπόθεση είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι παρότι το κτήριο και η πόλη είναι ακόμη κεντρικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής, υπάρχουν αρχιτεκτονικές που συνδέονται με τις εμπειρίες του χρήστη. ένα κτήριο μπορεί να μην είναι αρχιτεκτονική, αν δεν προκαλεί τις εμπειρίες που σχετίζονται με αυτό. η αρχιτεκτονική ύλη δεν ήτανε πάντοτε συμβατικό οικοδομικό υλικό. αρχιτεκτονικές στις οποίες το υλικό υπό συγκεκριμένες συνθήκες αντιλαμβάνεται ως άυλο. Αέρας: Η Αρχιτεκτονική του Αέρα, του Yves Klein, πρότεινε μια οικολογικά συνειδητοποιημένη αλλά παράλληλα αστική αρχιτεκτονική, χωρίς φυσικά όρια, η οποία θα επέτρεπε στους χρήστες να ζούνε με άνεση στη φύση. Ήχος: Ο Max Νeuhaus προσπαθεί μέσω των ηχητικών του εγκαταστάσεων (sound installations) να δημιουργήσει έναν χώρο στον οποίο όλες οι αισθήσεις και τα αισθητήρια όργανα είναι σε επαγρύπνηση. Το έργο είναι παράλληλα άυλο και υλικό, γιατί αφενός μία ηχητική εγκατάσταση δεν μπορεί να «ακουμπηθεί», αφετέρου ο χώρος που δημιουργείται είναι απτός όπως ένα αντικείμενο.

30 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV I MMATERIAL ΦΛΩΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ 601425 Ύφασμα: Ο Christo ήτανε ο πρώτος που περιέγραψε την πρόταση του για το «τύλιγμα δημόσιων κτηρίων» στο μανιφέστο του το 1961. Είναι ένα ιδιαίτερο δημόσιο έργο, το οποίο δεν αντικαθιστά την υπάρχουσα λειτουργία του κτηρίου, αλλά προσθέτει ποιότητες που μπορεί να διεγείρουν τη δημιουργική διάθεση των χρηστών. Μέταλλο: Το Break Down του Michael Landy είναι ένα έργο τέχνης ενώ το Inter-Action Centre του Cedric Price κτήριο, ωστόσο μπορούν να παραλληλιστούν καθώς και τα δύο ασχολούνται με την εξαΰλωση ως μέσον επαναπροσδιορισμού των ρόλων των χρηστών και των δημιουργών. Νυχτερινό Φως: Η πρόταση ωστόσο των Andrew Holmes και Mark Fisher, the Saffron Valley, πρότεινε την αντικατάσταση των παλαιών ηλεκτρικών λυχνιών με νέες, υποδηλώνοντας ότι μία σημαντική αστική αλλαγή δεν απαιτεί απαραίτητα τη δημιουργία νέων κτηρίων αλλά μπορεί να επιτευχθεί με πιο ευγενή και άυλα μέσα. Σιωπή: Η αίσθηση του χώρου εξαρτάται από το τι δεν ακούμε και τι δεν βλέπουμε, εξίσου με το τι ακούμε και βλέπουμε. Η σιωπή είναι άυλη, τόσο οπτικά όσο και ακουστικά. Ωστόσο μέσω της απουσίας συγκεντρώνεσαι περισσότερο στις αισθήσεις και τα υλικά που είναι παρόντα. Η απουσία υλικού δε συνεπάγεται απουσία νοήματος.

31 Ν ΕΕΣ Υ ΛΙΚΟΤΗΤΕΣ |Ο ΜΑΔΑ IV I MMATERIAL ΦΛΩΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ 601425 Τηλεόραση: Το σύμβολο του σύγχρονου σπιτιού, η τηλεόραση, στα έργα του Leon Chew, τοποθετείται μέσα στην πόλη, σαν γιγαντιαίο μνημείο που επιπλέει στον ορίζοντα. Η τηλεόραση είναι τόσο της πόλης όσο και του εσωτερικού.. Όλο και περισσότερο η σύγχρονη κατοικία έχει μόνο έναν ένοικο. Χαρτί: Η ποιότητα του ιαπωνικού σπιτιού βασίζεται όχι μόνο στα καφασωτά πλαίσια αλλά και στο χαρτί που τα συμπληρώνει. Η γοητεία του χώρου εξαρτάται από τον τρόπο που εισέρχεται το φως μέσω του χαρτιού, και η σκληρές και μαλακές σκιές που αυτό δημιουργεί.