ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Π/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Δ/ΝΣΗ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Β΄ ΑΘΗΝΑΣ.

Παρουσίαση με θέμα: "ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Π/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Δ/ΝΣΗ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Β΄ ΑΘΗΝΑΣ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Π/ΘΜΙΑΣ ΚΑΙ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Δ/ΝΣΗ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Β΄ ΑΘΗΝΑΣ ΕΣΠ. ΓΥΜΝΑΣΙΟ Ν. ΙΩΝΙΑΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΤΑΧ. Δ/ΝΣΗ: ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑ 6Α, Τ.Κ. 14232 Ν. ΙΩΝΙΑ ΤΗΛ. 210 2771 115 Ε-mail: grasep@gym-esp-n-ionias.att.sch.gr grasep@gym-esp-n-ionias.att.sch.gr Αφιερώνεται στους αγαπητούς συναδέλφους/σες που στελεχώνουν τα ΚΕΣΥΠ, ΓΡΑΣΕΠ ΚΑΙ ΓΡΑΣΥ (Σχολικό έτος 2006-07) Με εκτίμηση Κατσίρας Λεωνίδας Καθηγητής-Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού

2 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 1.Τεχνικές και πηγές συγκέντρωσης ατομικών πληροφοριών 2.Ψυχόδραμα- ψυχοδραματικές τεχνικές-προσομοίωση. 3.Θεραπεία μέσω της τέχνης 4.Παιγνιο-συμβουλευτική-Παιγνιοθεραπεία 5.Ασχολιοθεραπεία-Εργοθεραπεία 6.Βιβλιοθεραπεία 7.Ενίσχυση 8.Επίδειξη-μίμηση προτύπων 9.Πειθώ- πίεση- τιμωρία 10.Απόσβεση

3 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 11. Τεχνικές τροποποίησης της συμπεριφοράς 12. Σωματικές τεχνικές-μυϊκή χαλάρωση. 13. Τεχνικές σκέψης, στοχασμού και φαντασίας 14. Προσωρινή απομάκρυνση 15. Αμοιβαία επίσχεση 16. από-ευαισθητοποίηση

4 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 17. αυτό-έλεγχος 18. Σταδιακή προσέγγιση 19. Φυσική – σωματική καθοδήγηση 20. Καταιγισμός –έκθεση 21. Θεραπεία αποστροφής 22. Ψυχανάλυση 23. Υπνοθεραπεία 24. Υποβολή 25. Παράδοξη πρόθεση 26. Απόσπαση προσοχής 27. Τεχνική των «λογικών συνεπειών» 28. Ανάπτύξη υπευθυνότητας Καθαρά νευροψυχιατρικές τεχνικές

5 Ανάλυση τεχνικών 1) Tεχνικές και Πηγές συγκέντρωσης ατομικών πληροφοριών διάγνωσης.(Aντλούμε στοιχεία για το άτομο) Διακρίνονται: α. ψυχομετρικές (με ψυχομετρικά μέσα): δηλ. εκείνα που παρέχουν δυνατότητα για ποσοτική μέτρηση ψυχολογικών χαρακτηριστικών του ατόμου, όπως π.χ. το τέστ, το οποίο διακρίνεται σε διάφορες μορφές). β. μη ψυχομετρικές (με μη ψυχομετρικά μέσα, όπως: το ιστορικό, η συνέντευξη, ερωτηματολόγιο, ελεύθερη περιγραφή, παρατήρηση, κλίμακες διαβάθμισης, πληροφορίες από τρίτους, ατομικό μητρώο, προσωπικές ενασχολήσεις, προσωπικές πηγές, κοινωνιομετρικές τεχνικές) και γ. Ψυχομετρικά ή μη ψυχομετρικά μέσα (το δίλημμα). Τα ασφαλέστερα αποτελέσματα τα επιφέρει ένας συνδυασμός τεχνικών και μέσων και των δύο προσεγγίσεων. Σημασία έχει : Η επιλογή του test που θα χρησιμοποιηθεί και του τρόπου με το οποίο θα χρησιμοποιηθεί.

6 Είδη μη ψυχοτεχνικών μέσων Ιστορικό Συνέντευξη Ερωτηματολόγιο Ελεύθερη Περιγραφή Παρατήρηση Κλίμακες Διαβάθμισης Πληροφορίες από Τρίτους Ατομικό Μητρώο Προσωπικές Ενασχολήσεις Προσωπικές Πηγές Κοινωνιομετρικές Τεχνικές

7 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 2. Ψυχοδραματικές–Προσομοιωτικές τεχνικές ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΨΥΧΟΔΡΑΜΑ Στο ψυχόδραμα συναντώνται μια σειρά ειδικές τεχνικές που αξιοποιούν την αυθόρμητη δραματοποίηση ως μέσον επίλυσης ατομικών προβλημάτων. ΕΣΤΙΑΣΗ: κάποιο άτομο υποδύεται ένα ρόλο, από αυτό το ρόλο επηρεάζεται. Ο ρόλος έχει θεραπευτικές- καθαρτικές ιδιότητες.

8 Είδη ψυχοδραματικών τεχνικών Α. το παίξιμο ρόλων (Εδώ το άτομο υποδύεται ένα ρόλο,(δηλ. η διήγηση υποκαθίσταται με παίξιμο). Έτσι, το άτομο καταλαβαίνει καλύτερα τα αισθήματά του και τα αισθήματα των άλλων. Οι ρόλοι για το παίξιμο σχετίζονται με τις δραστηριότητες ή τις μορφές συμπεριφοράς που το άτομο συναντά δυσκολίες. Παραδείγματα ρόλων: συζύγων, γονέων, μαθητών, καθηγητών κτλ.

9 Είδη ψυχοδραματικών τεχνικών Β) Η αναστροφή ρόλων (εδώ δύο άτομα παίζουν αντίθετους ρόλους-ο ένας το ρόλο του άλλου), έτσι τα άτομα διευκολύνονται να καταλάβουν την αντίθετη θέση. Γ) Η ταύτιση με ρόλο-Προβολή. Ο Σύμβουλος αναγκάζει το άτομο να μπει στην θέση κάποιου άλλου και να περιγράψει πως νοιώθει υποδυόμενο αυτό το ρόλο. Με άλλα λόγια το άτομο προβάλλει στον εαυτό του στον άλλο. π.χ.ένα κλέφτης, υποδυόμενος τον ιδιοκτήτη, συνειδητοποιεί το μέγεθος του προβλήματος και την έκταση των δυσάρεστων συναισθημάτων που προκαλεί η πράξη του.

10 Είδη ψυχοδραματικών τεχνικών Δ) Η τεχνική του «Διπλού Εγώ». Στην περίπτωση αυτή το ίδιο άτομο παίζει δύο ρόλους. Το «δεύτερο Εγώ» παίζει ρόλο δεύτερου ατόμου και παρουσιάζει διλήμματα στις σκέψεις του άλλου ατόμου. Ε) Η τεχνική του «Καθρέπτη». Εδώ το ρόλο του καθρέπτη τον παίζει άλλο άτομο, που στέκεται απέναντι από το άλλο και μιμείται όσο μπορεί τις κινήσεις, εκφράσεις, γκριμάτσες κτλ. του άλλου ατόμου.

11 Είδη ψυχοδραματικών τεχνικών ΣΤ) Η τεχνική της Σιωπής.(Στοχεύει στην εξωτερίκευση αισθημάτων μόνο με σωματικές, μυϊκές γενικά κινήσεις. Ζ) Τεχνικές «Προσομοίωσης» (Είναι η εικονική αναπαραγωγή πραγματικών καταστάσεων της κοινωνικής ζωής, που τα άτομα συμμετέχουν αξιοποιώντας τις όψεις της προσωπικότητάς τους. π.χ. τα παιγνίδια των παιδιών είναι προσομοιώσεις της πραγματικότητας.

12 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 3.Θεραπεία μέσω τέχνης α) διάγνωση: επιλέγονται δραστηριότητες που διευκολύνουν την αποκάλυψη χαρακτηριστικών και προβλημάτων του ατόμου, συγκρούσεων, υποσυνείδητων κινήτρων κτλ. β) Θεραπεία: επιδιώκεται μέσω της εκδήλωσης η κάθαρση, η έκφραση συναισθημάτων, που θα ήταν αδύνατο να εκφραστούν.(π.χ. ζωγράφισε ένα παιδί που να νοιώθει, όπως νοιώθεις εσύ τώρα.

13 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 4.Παιγνιοσυμβουλευτική-Παιγνιοθεραπεία Και εδώ το παιγνίδι χρησιμοποιείται τόσο για την διάγνωση (διαπίστωση αισθημάτων, τάσεων, χαρακτηριστικών, καταστάσεων κτλ.), όσο και για την θεραπεία. Χρειάζεται προσοχή και παρατηρητικότητα εκ μέρους του Συμβούλου, χρόνος κα υπομονή, διότι το παιδί κινείται με τον δικό του ρυθμό και κατεύθυνση, ενώ ο Σύμβουλος απλώς παρατηρεί.

14 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 5. Εργασιοθεραπεία-Εργοθεραπεία-Ασχολιοθεραπεία Γνωστή και ως «Θεραπείες Δραστηριοποίησης». Σκοπός: Να αποκτήσει το άτομο εμπιστοσύνη στον εαυτό του, την ικανοποίηση ότι μπορεί να συμμετέχει, να παράγει, να δημιουργεί, τρόπο να διώξει το άγχος του, την πλήξη του, να αποκτήσει ανεξαρτησία, να επιμένει στους στόχους του κτλ. Χώροι εφαρμογής: Νοσοκομεία, Ψυχοπαιδαγωγικά Κέντρα, Κέντρα αποτοξίνωσης κτλ.

15 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 5.Βιβλιοθεραπεία-Βιβλιοσυμβουλευτική Συνιστάται: α) για πληροφόρηση,(π.χ. μπορεί να ζητηθεί από το άτομο να μελετήσει για το συμπτώματα του Aids), β) για θεραπεία.(μπορεί με το διάβασμα να μελετήσει εμπειρίες ατόμων με ανάλογα προβλήματα, συναισθηματικές συγκρούσεις, οικογενειακά προβλήματα κτλ. Χρειάζεται, όμως, προσοχή, διότι υπάρχει περίπτωση να προσωποποιηθεί το άτομο τις εμπειρίες των άλλων και να οδηγηθεί σε αντίθετο αποτέλεσμα. Καλύτερα είναι η «ενεργητική βιβλιοθεραπεία», όπου το άτομο γράφει μια ιστορία, ένα ποίημα και μέσα από αυτά ενσωματώνει στο έργο του τα δικά του αισθήματα, με αποτέλεσμα να επέρχεται η κάθαρση.

16 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 7. Η Ενίσχυση: Θετική και αρνητική Μέθοδος διαμόρφωσης συμπεριφοράς, μάθησης και θεραπείας. Έννοια: κάθε ενέργεια που προκαλεί την επανάληψη μιας αντίδρασης- συμπεριφοράς. Θετικό ενισχυτικό στοιχείο: εκείνο που προστιθέμενο στην κατάσταση μάθησης προκαλεί επανάληψη της συμπεριφοράς, αρνητικό ενισχυτικό στοιχείο: εκείνο που αφαιρούμενο από την κατάσταση μάθησης οδηγεί στην επανάληψη της συμπεριφοράς. Και τα δύο οδηγούν στην επανάληψη της συμπεριφοράς-αντίδρασης. Ποια συμπεριφορά μπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά εναπόκειται στον Σύμβουλο. Παραδείγματα ενισχυτικής συμπεριφοράς του Συμβούλου: Ο τόνος της φωνής του, η συναισθηματική προσέγγιση, οι εκφράσεις του, όπως και το ευρύτερο περιβάλλον της συμβουλευτικής σχέσης, κτλ.

17 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 8. Επίδειξη-Μίμηση προτύπου Στο άτομο ζητείται να μιμηθεί την επιθυμητή συμπεριφορά, το πρότυπο μπορεί να είναι ζωντανό, ένα φίλμ, μια βιντεοταινία κλπ. Εάν επαναληφθεί η «επίδειξη» και ακολουθηθεί με ενίσχυση, τότε η νέα συμπεριφορά θα αποτελεί ήδη μάθηση. 9. Πειθώ- Πίεση-Τιμωρία. Η προσπάθεια να πείσουμε δεν ενδείκνυται στην συμβουλευτική σχέση. Μπορεί όμως σε συνδυασμό με την πίεση σε λειτουργήσει σε όφελος του ατόμου, σε άτομα με μειωμένη υπευθυνότητα, επικίνδυνου βαθμού επιθετικότητα, ανώριμα άτομα κτλ. Ενώ η τιμωρία είναι σπάνια στη συμβουλευτική, διότι προκαλεί επιθετικότητα, εχθρότητα γι’ αυτόν που την επιβάλλει, πόνο και αρνητικά συναισθήματα.

18 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 10. Απόσβεση.(Είναι αντίθετη της απόκτησης) Συντελείται κατά βάση με το να σταματήσει η ενίσχυση. 0 καλύτερος τρόπος να μην ενισχύουμε (δηλαδή να αποσβέσουμε) μια συμπεριφορά είναι να την αγνοήσουμε συστηματικά. Γίνεται αποτελεσματικότερη όταν συνοδεύεται από θετική ενίσχυση της αντίθετης (με την ανεπιθύμητη) συμπεριφοράς.

19 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 11. Τεχνικές τροποποίησης της συμπεριφοράς ( χρησιμοποιεί όλες τις τεχνικές που έχουν προταθεί από ψυχολόγους της συμπεριφοράς, όπως: από- ευαισθητοποίηση, ενίσχυση, τιμωρία, απόσβεση, κτλ.). 12. Σωματικές τεχνικές-μυϊκή χαλάρωση. Χρησιμοποιείται για εξωτερίκευση αισθημάτων, διαπροσωπικών σχέσεων, επικοινωνίας κ.ο.κ. Τέτοιες δραστηριότητες είναι: η χορο-θεραπεία, η κινησιο- θεραπεία, χορο-έκφραση κτλ. Ή μυστικιστικές ανατολικές προσεγγίσεις, όπως Αυτοέλεγχο, Γιόγκα κτλ.

20 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 13. Τεχνικές Σκέψης, Στοχασμού και Φαντασίας. Χρησιμοποιείται από τον Σύμβουλο στην προσπάθειά του να βοηθήσει το άτομο να αλλάξει κάποια ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Η φανταστική βίωση περιστατικών ή καταστάσεων, συναισθημάτων κτλ. Γίνεται με σωστά καθοδηγούμενο και ελεγχόμενο τρόπο και όχι άναρχα, ανοργάνωτα, τυχαία. Εφαρμογή-χρήση της φαντασίας είναι το παίξιμο ενός φανταστικού ρόλου.

21 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 14. Προσωρινή Απομάκρυνση. Όταν ένα άτομο εκδηλώνει μιας μορφής ανεπιθύμητη συμπεριφορά, η συχνότητα της εκδήλωσης μπορεί να μειωθεί, όταν το άτομο απομακρυνθεί από την κατάσταση αυτή προσωρινά, για να πάψει να δέχεται ενίσχυση της ανεπιθύμητης συμπεριφοράς. 15. Αμοιβαία Επίσχεση. Αν μια αντίδραση, που είναι ασυμβίβαστη με φόβο ή άγχος, συνδεθεί με το ερέθισμα που προκαλεί το φόβο ή το άγχος, τότε αυτό το ερέθισμα θα πάψει να προκαλεί το φόβο ή το άγχος. Δηλαδή θα λειτουργήσουν οι «ανταγωνιστικές» αντιδράσεις, έτσι ώστε να προκαλέσουν «αμοιβαία επίσχεση» στην ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Τέτοιες αντιδράσεις είναι: η μυϊκή χαλάρωση, η σεξουαλική αντίδραση και η αντίδραση θετικής συμπεριφοράς. Δηλαδή το άτομο διδάσκεται ώστε μόλις εμφανιστεί το ερέθισμα που προκαλεί την ανεπιθύμητη συμπεριφορά, τότε εκδηλώνει την ανταγωνιστική αντίδραση και προκαλείται «αμοιβαία επίσχεση».

22 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 17. Ο αυτοέλεγχος.(Δεν είναι τεχνική- προτείνεται από την ψυχολογία της Συμπεριφοράς). Είναι μια προσπάθεια και επιθυμία του ατόμου να μπορεί να αξιοποιήσει διάφορες τεχνικές. Οι τεχνικές του αυτοελέγχου είναι ίδιες με εκείνες που προτείνονται για την τροποποίηση της συμπεριφοράς του ατόμου. 18. Σταδιακή προσέγγιση. Στηρίζεται στη θεωρία της θετικής ενίσχυσης και αξιοποιεί τη σταδιακή διαμόρφωση μιας συμπεριφοράς με, ίσως, ταυτόχρονη απομάθηση μιας άλλης. Διαδικασία: α) αποφασίζεται ποια συμπεριφορά θα είναι η τελική επιθυμητή, β) καθορίζονται μικρά βήματα από την αρχική μέχρι την τελική., γ) επιχειρείται η κατάκτηση του κάθε βήματος, μέχρι το άτομο να φθάσει στο τελικό σκοπό του.

23 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 19. Φυσική-Σωματική Καθοδήγηση. Είναι η τεχνική της φυσικής (σωματικής) καθοδήγησης ενός ατόμου σε κίνηση ή ενέργεια που μόνο του είναι δύσκολο ή αδύνατο να προχωρήσει. π.χ. βοηθούμε ένα παιδί να περάσει απέναντι στη λεωφόρο.(Λέγεται και ζωντανή απο-ευαισθητοποίηση) 20. Καταιγισμός-Έκθεση. Χρησιμοποιείται όταν είναι επιθυμητό να διακοπεί μια ανεπιθύμητη συμπεριφορά και να μην αφεθεί στο άτομο η ευχέρεια διαφυγής από την κατάσταση ή αποφυγής της αντίδρασης. π.χ. όταν το άτομο φοβάται το νερό και δεν πείθεται να βρέξει το σώμα του, πετιέται μέσα στο νερό. Λέγεται και έκθεση, διότι το άτομο «εκτίθεται» στην κατάσταση που του δημιουργεί το πρόβλημα.

24 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 21. Τεχνικές Αποστροφής.(ή αποκρουστική θεραπεία). Πρόκειται για ενός ειδικού τύπου τιμωρία στο άτομο, που του προκαλεί πόνο, άγχος, άγος. Χρησιμοποιείται: όταν οι άλλες τεχνικές δεν έχουν αποφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα, κυρίως, σε αλκοολικούς, ναρκομανείς, ομοφυλόφιλους, σε ονυχοφαγία, κάπνισμα, πολυφαγία κτλ. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να δημιουργηθεί στο άτομο απαρέσκεια αυτού που δεν μπορεί αλλιώς να αποφύγει. Είναι η έσχατη λύση.

25 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 22. Ψυχαναλυτικές Τεχνικές-Ελεύθερος Συνειρμός (Ψυχανάλυση). Τεχνικές της εφαρμογής της ψυχανάλυσης: α) Ο ελεύθερος συνειρμός,(Το άτομο ανακαλεί στην μνήμη του συμβάντα, περιστατικά, αισθήματα, συμπεριφορά), β) Η αντίσταση (που πρέπει να εξουδετερωθεί από τον θεραπευτή) του ατόμου να ανακαλέσει συμβάντα….και γ) Η ερμηνεία.(Η προσπάθεια του θεραπευτή να δώσει νόημα στις ενίοτε ασυνάρτητες και ασύνδετες πληροφορίες του ατόμου).

26 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 23. Υπνοθεραπεία- Ανάλυση Ονείρων. Χρησιμοποιείται για την ανακούφιση από τον πόνο, κυρίως για θεραπεία ψυχοσωματικών συμπτωμάτων, φοβιών, σεξουαλικών προβλημάτων, παχυσαρκίας, άγχους, αμνησίας. 24. Υποβολή.(αυθυποβολή: όταν χρησιμοποιείται από το ίδιο το άτομο) Το άτομο υποβάλλεται σε πνευματικές καταστάσεις που είναι άσχετες με την πραγματικότητα.

27 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 25. «Παράδοξη Πρόθεση». Είναι η περίπτωση εκείνη που το θα προσπαθήσει να ασχοληθεί μ’ αυτό που στην πραγματικότητα φοβάται να κάνει, δηλ. να αψηφήσει τον φόβο και να το κάνει. 26. Απόσπαση Προσοχής. Είναι η προσπάθεια του ατόμου να αποσπαστεί η προσοχή του από ένα θέμα, αυτό που του δημιουργεί το πρόβλημα και να στραφεί σε κάτι άλλο, ανώδυνο και παραγωγικό. Είναι το «προδρομικό άγχος» του Frankl.

28 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 27.H Τεχνική των «Λογικών Συνεπειών». Γίνεται προσπάθεια να βοηθηθεί το άτομο να αποκτήσει υπευθυνότητα απέναντι στον εαυτό του και τους άλλους. Είναι μια εναλλακτική λύση στην τιμωρία, ενίσχυση, την πειθώ κτλ. Αρχή της: κανείς δεν έχει το δικαίωμα να επωμίζεται τις ευθύνες του άλλου, διότι του στερεί την ελευθερία να γίνει υπεύθυνο άτομο. Προσοχή στην εφαρμογή της: όταν το άτομο είναι ανήλικο.

29 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 28. Ανάπτυξη Υπευθυνότητας.(όχι μόνον είναι τεχνική, αλλά και σκοπός της συμβουλευτικής παρέμβασης). Υπευθυνότητα: σημαίνει να έχει το άτομο την αίσθηση ότι το ίδιο έχει ένα πρωταγωνιστικό ρόλο σε πολλά πράγματα στη ζωή του. Τεχνική υπευθυνότητας στην Συμβουλευτική παρέμβαση:α) να συνειδητοποιήσει την δική του συνευθύνη στη σχέση του με τον Σύμβουλο, β) να ενεργοποιηθεί προκειμένου να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Το άτομο έχει την αίσθηση της ευθύνης: Όταν του δίδονται πρωτοβουλίες, όταν του ανατίθενται ρόλοι, όταν μοιράζεται ευθύνες, κ.ο.κ.

30 TEXNIKEΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ και ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ της ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 29. Καθαρά Νευρο-ψυχιατρικές Τεχνικές. Είναι διάφορες τεχνικές που εντάσσονται στους χώρους της νευρολογίας, ψυχιατρικής, και κλινικής ψυχολογίας.

31 Πηγή: Ευστάθιος Δημητρόπουλος, Συμβουλευτική Προσανατολισμός, τ. Α΄, Συμβουλευτική και Συμβουλευτική Ψυχολογία, εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 2002.