ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ. Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΥ Δέσποινα Μακριδάκη Κλινικός Φαρμακοποιός.

Παρουσίαση με θέμα: "ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ. Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΥ Δέσποινα Μακριδάκη Κλινικός Φαρμακοποιός."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟ. Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΟΥ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΥ Δέσποινα Μακριδάκη Κλινικός Φαρμακοποιός MSc Δ/ντρια Νοσοκομειακός Φαρμακοποιός ΕΣΥ Δ/ντρια Φαρμακευτικού Τμήματος ΓΝΑ Σισμανογλείου Πρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοποιών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων TransAtlantic Consumer Dialogue (TACD), Γ ραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Αθήνα 31-5-2013

2 09/03/2013 Ελλείψεις και αποσύρσεις φαρμάκων (ΕΟΦ) Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων ενημερώνει σχετικά με το θέμα των ελλείψεων και των αποσύρσεων φαρμάκων ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και ότι έχει ήδη μεριμνήσει για τη συνέχιση της διάθεσης των αναντικατάστατων φαρμακευτικών προϊόντων ώστε να μη δημιουργηθεί θεραπευτικό κενό. Πιο συγκεκριμένα σε ότι αφορά τις ελλείψεις: Ο ΕΟΦ, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις αναφερόμενες ελλείψεις προβαίνει συνεχώς σε ενέργειες και λήψη μέτρων, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, τα οποία συνοψίζονται σε: Απαγόρευση παράλληλων εξαγωγών φαρμάκων όταν αυτές γίνονται σε βάρος της εγχώριας επάρκειας - το μέτρο είναι σε ισχύ για 71 φάρμακα. Επιβολή κυρώσεων σε φαρμακευτικές εταιρείες για μειωμένη διάθεση προϊόντων -πρόσφατη εισήγηση του ΕΟΦ προς το Υπουργείο Υγείας για επιβολή κυρώσεων σε 8 φαρμακευτικές εταιρείες. Ελέγχους για εντοπισμό παράνομης εξαγωγικής δραστηριότητας από φαρμακεία - διερευνάται πιθανή συμμετοχή 275 φαρμακείων. Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι βασική αιτία των ελλείψεων αποτελεί η οικονομική κρίση που λόγω έλλειψης ρευστότητας και περιορισμού των πιστώσεων έχει δυσχεράνει τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ εταιρειών – φαρμακαποθηκών – φαρμακείων, ζητήματα για τα οποία ο ΕΟΦ δεν έχει σχετική αρμοδιότητα.

3 Η λειτουργία του διέπεται από το ΠΔ108/93 και βάσει αυτού, «Αντικείμενο του είναι η παροχή υπηρεσιών Νοσοκομειακής Φαρμακευτικής, με σκοπό την κάλυψη των πάσης φύσεως φαρμακευτικών αναγκών, τόσο σε υπηρεσίες οργάνωσης και διοίκησης, όσο και σε υπηρεσίες κλινικής φαρμακευτικής και φαρμακευτικής τεχνολογίας». Το Νοσοκομειακό Φαρμακείο διευθύνεται από το Διευθυντή φαρμακοποιό και στελεχώνεται με προσωπικό του κλάδου ΠΕ-Νοσοκομειακών Φαρμακοποιών, ΔΕ-Βοηθών Φαρμακείου, ΔΕ-Διοικητικού ή/και ΔΕ-Προσωπικού ΗΥ. Το Νοσοκομειακό Φαρμακείο Στις αρμοδιότητες του Νοσοκομειακού Φαρμακείου περιλαμβάνονται: - Προμήθεια, αποθήκευση, συντήρηση και διάθεση φαρμάκων σε εσωτερικούς και εξωτερικούς ασθενείς βάσει της κείμενης νομοθεσίας - Παρασκευή και διάθεση στείρων και μη στείρων παρασκευασμάτων - Έλεγχος των προς εκτέλεση συνταγών - Έλεγχος της φύλαξης και της διακίνησης των φαρμάκων στα νοσηλευτικά τμήματα με σκοπό την ασφαλή χορήγηση στους νοσηλευόμενους ασθενείς -Εφαρμογή υπηρεσιών Κλινικής Φαρμακευτικής (φαρμακευτική εκπαίδευση εμπλεκόμενου προσωπικού-συμβουλευτική φαρμακευτική με σκοπό τη σχεδίαση καταλληλότερης φαρμακοθεραπείας σε συνεργασία με τους θεράποντες ιατρούς) -Διακίνηση και Διεξαγωγή Κλινικών Δοκιμών φαρμάκων - Καθιέρωση σωστής, επωφελέστερης για τον ασθενή και οικονομικά συμφέρουσας φαρμακευτικής πολιτικής για το Νοσοκομείο

4 Χορήγηση φαρμάκων σε εξωτερικούς ασθενείς Κάλυψη εξωτερικών ασθενών ασφαλισμένων σε ΕΟΠΥΥ και λοιπούς ασφαλιστικούς φορείς για φάρμακα υψηλού κόστους (σε πρωϊνό ή/και απογευματινό ωράριο) Κάλυψη απόρων εξωτερικών ασθενών που φέρουν συνταγογραφημένες συνταγές κατόπιν ραντεβού στα ΤΕΙ και τα Κέντρα Υγείας ευθύνης του Νοσοκομείου (εξυπηρέτηση σε καθορισμένο ωράριο) ή κατά την εφημερία στα ΤΕΠ του Νοσοκομείου (εξυπηρέτηση από εφημερεύοντα φαρμακοποιό) Κάλυψη οροθετικών ασθενών από τα κρατικά νοσοκομειακά φαρμακεία που λειτουργεί Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων (εξυπηρέτηση σε καθορισμένο ωράριο βάσει της κείμενης νομοθεσίας, πρωϊνό ή/και απογευματινό) Χορήγηση φαρμάκων σε νοσηλευόμενους ασθενείς Τα φάρμακα χορηγούνται με ατομική συνταγή σε εξατομικευμένες δόσεις, για κάλυψη εικοσιτετραώρου (ή 2-3 ημερών το πολύ). Η συνταγή μπορεί να είναι χειρόγραφη ή μηχανογραφημένη και σήμερα καταχωρείται στην πλειονότητα των περιπτώσεων μέσω on-line συστημάτων μεταξύ κλινικών και φαρμακευτικού τμήματος.

5 Υπό κανονικές συνθήκες, λειτουργεί «αλγόριθμος» ενημέρωσης των αρμοδίων φορέων ώστε να μπορεί να αποσοβηθεί η κρίση λόγω έλλειψης ιδιοσκευάσματος: Ο προμηθευτής ενημερώνει εγκαίρως τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων(ΕΟΦ) για διακοπή κυκλοφορίας ή για προβλήματα διάθεσης το επόμενο διάστημα, ώστε ο ΕΟΦ να δώσει εντολή στο Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ) για έρευνα αγοράς και προμήθεια του αναντικατάστατου σκευάσματος από το εξωτερικό. Το «κρίσιμο» φάρμακο είναι το νοσοκομειακό φάρμακο Οι πραγματικά σημαντικές ενδονοσοκομειακές ελλείψεις φαρμάκων σπάνια αφορούν τα φάρμακα της κοινότητας, αφού συνήθως ο ασθενής καλύπτεται επαρκώς με άλλο φάρμακο της ίδιας φαρμακολογικής κατηγορίας (πχ. αλλαγή σπιρονολακτόνης με άλλο διουρητικό) ή με άλλη φαρμακοτεχνική μορφή της ίδιας δραστικής ουσίας (π.χ. αλλαγή σε πόσιμο διάλυμα φαινυτοϊνης με την κατάργηση των καψακίων φαινυτοϊνης έως εισαγωγής δισκίων φαινυτοϊνης από το ΙΦΕΤ) Σοβαρή έλλειψη φαρμάκου προκύπτει από αδυναμία του προμηθευτή για την ομαλή τροφοδοσία της αγοράς σε νοσοκομειακά είδη που είναι αναντικατάστατα (λόγω ένδειξης ή τρόπου χορήγησης) και δεν έχουν γενόσημα που να διακινούνται στη χώρα (πχ ενέσιμα νιτρώδη, κεταμίνη)

6 Κατηγοριοποίηση ελλείψεων φαρμάκων Λόγω μη ορθολογικής χρήσης (εξάντληση των αποθεμάτων που υπάρχουν στη χώρα βάσει των στατιστικά καταγεγραμμένων αναγκών, πχ αντιγριππικά εμβόλια, φυματίνες) Λόγω παράλληλων εξαγωγών ή της κεντρικής πολιτικής πωλήσεων των πολυεθνικών εταιρειών (συνέπεια των κάθετων μειώσεων των τιμών των φαρμάκων) Λόγω συνολικού προβλήματος στην παραγωγική διαδικασία (π.χ. παγκόσμια έλλειψη σε πρώτη ύλη για ανοσοσφαιρίνες, αλβουμίνες, σισπλατίνη, νιτρώδη) Λόγω της δυσχερούς οικονομικής κατάστασης στη χώρα (αναντικατάστατα ακριβά φάρμακα μπορεί να εισάγονται σε μικρές ποσότητες από το εξωτερικό λόγω μη ύπαρξης μεγαλύτερης ρευστότητας στη φαρμακευτική αγορά, έγκριση μικρών ποσών παγίων στα νοσοκομεία για την αγορά μετρητοίς αναντικατάστατων φαρμάκων κρατικού μονοπωλίου-φυματίνης-τρανεξαμικού) Λόγω ανάκλησης/διακοπής κυκλοφορίας με απόφαση του ΕΜΑ/ΕΟΦ Λόγω status & ειδικών συνθηκών εξυπηρέτησης ανά προμηθευτή (π.χ. περίπτωση πολιτικής πωλήσεων Roche ή Νovartis, αλλαγή προμηθευτή για συγκεκριμένα ιδιοσκευάσματα, καθυστέρηση αναβάθμισης μηχανογραφικού συστήματος προμηθευτή σε περίπτωση αλλαγής τρόπου τιμολόγησης κλπ ).

7 Για τα φάρμακα υψηλού κόστους (Φ.Υ.Κ.) που δεν μπορούν να δοθούν μέσω των ιδιωτικών φαρμακείων, η χορήγησή τους (όταν δεν απαιτεί νοσηλεία) γίνεται αποκλειστικά μέσω των κρατικών φαρμακείων για ασφαλισμένους ταμείων πλην ΕΟΠΥΥ. Το κόστος ως κριτήριο πρόσβασης στο φάρμακο Βάσει του Ν.3816/2010 και των πολλών αναθεωρήσεων που ακολούθησαν, με τελευταία την απόφαση ΔΥΓ3(α)οικ.13833,ΦΕΚ 235Β΄, 7-2-2013, τα φάρμακα για την θεραπεία σοβαρών ασθενειών – φάρμακα υψηλού κόστους (ΦΥΚ) μπορεί να χορηγούνται ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν, από τα Δημόσια Νοσοκομειακά Φαρμακεία, ή/και τα Φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ, για τους ασφαλισμένους του διευρυμένου ασφαλιστικού φορέα. Μερικά ΦΥΚ (ως αυτά καθορίζονται στην ανωτέρω απόφαση) μπορούν να χορηγηθούν και από τα ιδιωτικά φαρμακεία. Σε κάθε περίπτωση η χορήγηση γίνεται δωρεάν χωρίς καμία συμμετοχή του ασφαλισμένου Οι νοσηλευόμενοι ασθενείς στα ιδιωτικά νοσοκομεία καλύπτονται είτε μέσω της χρέωσής τους στα νοσήλια της κλινικής εφόσον πρόκειται για κλινικές άνω των 60 κλινών, είτε μέσω των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ για ιδιωτικά θεραπευτήρια κάτω των 60 κλινών. Σημαντικό πρόβλημα οι μειωμένοι προϋπολογισμοί νοσοκομείων, συχνά απαγορευτικοί για εξυπηρέτηση ασθενών με ΦΥΚ *******

8 Σε περίπτωση καθολικών ελλείψεων (πχ πρόβλημα με ανοσοσφαιρίνες), ενδέχεται να καθυστερήσουν μέχρι αποκατάστασης του προβλήματος οι θεραπείες ή να αντιμετωπισθούν οι ασθενείς υποστηρικτικά με άλλα μέσα για μικρό διάστημα). Κάλυψη νοσηλευόμενων και εξωτερικών ασθενών σε περίπτωση ελλείψεων στα Νοσοκομεία Δανεισμοί μεταξύ των Νοσοκομείων (σε περιπτώσεις εκτάκτων & προσωρινών ελλείψεων) Δανεισμοί μεταξύ Νοσοκομείων και ΕΟΠΥΥ(σε περίπτωση «εμπάργκο» από προμηθευτή στο Νοσοκομείο αλλά όχι ταυτόχρονα και στον ΕΟΠΥΥ, για έκτακτη έλλειψη) Παραπομπή ασθενών στον ΕΟΠΥΥ ή άλλο Δημόσιο Νοσοκομείο : Εφόσον το Κρατικό Νοσοκομείο τελεί σε κατάσταση «εμπάργκο» από προμηθευτή, & υπάρχουν προγραμματισμένες χημειοθεραπείες σε Μονάδες Βραχείας Νοσηλείας, ο ασθενής (πριν την εισαγωγή στο Κρατικό Νοσοκομείο) προωθείται με ενυπόγραφη βεβαίωση για «ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΣΥΝΤΑΓΗΣ» από το Διευθυντή Φαρμακοποιό του Νοσοκομείου για εξυπηρέτηση στον ΕΟΠΥΥ ή σε άλλο Δημόσιο Νοσοκομείο που έχει δυνατότητα εκτέλεσης της ανάλογης συνταγής για το ΦΥΚ ως συνταγή εξωτερικού ασθενούς. Σε περίπτωση καθολικής αδυναμίας εξυπηρέτησης από το ΕΟΠΥΥ ή Δημόσιο Νοσοκομείο μοναδική διέξοδος η προμήθεια με αντικαταβολή από ιδιωτικό φαρμακείο

9  Για τους χρόνιους πάσχοντες που αφορούν κυρίως τα ΦΥΚ, η λειτουργία των απογευματινών φαρμακείων στα Δημόσια Νοσοκομεία προσφέρει:  δυνατότητα εξυπηρέτησης χωρίς τον πρωϊνό συνωστισμό  εξυπηρέτηση από τον ίδιο τον πάσχοντα ή συγγενή πρώτου βαθμού εκτός του ωραρίου εργασίας τους (πολύ σημαντικό αφού οι περισσότεροι εξ αυτών των ασθενών έχουν κινητικές δυσκολίες)  ανακούφιση στην αγωνία εύρεσης του φαρμάκου τους κάθε μήνα, αφού προσέρχεται σε προκαθορισμένο ραντεβού και το φάρμακο «τον περιμένει» στο φαρμακείο Το ωράριο εξυπηρέτησης ως παράγοντας πρόσβασης στο φάρμακο  Για τα φάρμακα υψηλού κόστους (ΦΥΚ), η χορήγηση μέσω των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ γίνεται με διευρυμένο ωράριο ως τις 7μμ (πλην Τετάρτης).  Για τα ΦΥΚ και για τα αντιρετροϊκά φάρμακα των οροθετικών ασθενών, υπάρχει η δυνατότητα λειτουργίας απογευματινού φαρμακείου από τα δημόσια νοσοκομειακά φαρμακεία (βάσει της απόφασης Υ4α/οικ. 25408/14.3.2012) με τη σύμφωνη γνώμη της Διοίκησης του Νοσοκομείου, όπου ο ασθενής προσέρχεται για την εκτέλεση της συνταγής του βάσει προκαθορισμένου ραντεβού.

10  Σε ειδικές περιπτώσεις που κατ΄εξαίρεση πρέπει να χορηγηθεί στον ασθενή ιδιοσκεύασμα που δεν κυκλοφορεί στο Νοσοκομείο, βεβαιώνεται η αδυναμία χορήγησης από το Διευθυντή φαρμακοποιό του πρώτου κρατικού φαρμακείου και ο άπορος ασθενής παραπέμπεται σε άλλο Νοσοκομείο. Ο ασφαλιστικός φορέας ως κριτήριο πρόσβασης στο φάρμακο Οι προνοιακοί ασθενείς:  Η κάλυψη των ασθενών με βιβλιάρια απορίας γίνεται από τα δημόσια φαρμακεία κατόπιν προσκόμισης χειρόγραφης συνταγής στα ειδικά βιβλιάρια που εκδίδει ο Δήμος του τόπου κατοικίας του ασθενούς, εντός καθορισμένου ωραρίου (με απόφαση Διοικητή ). Το κόστος κάλυψης των απόρων ασθενών βαρύνει αποκλειστικά τον κρατικό προϋπολογισμό.  Οι προνοιακοί ασθενείς- για χρόνιες αγωγές- προσέρχονται άπαξ μηνιαίως στα ΤΕΙ κατόπιν ραντεβού και τους συνταγογραφείται ποσότητα που δεν μπορεί να ξεπερνά την αγωγή των 30 ημερών. Ο συνταγογράφος ιατρός καλύπτει τον ασθενή με σκευάσματα που περιλαμβάνονται στο νοσοκομειακό συνταγολόγιο του οικείου Νοσοκομείου (αφού η συνταγή πρέπει να εκτελεσθεί στο ίδιο νοσοκομειακό φαρμακείο) και δε δικαιούται να γράψει επαναλαμβανόμενες συνταγές.  Υπό αυτές τις προϋποθέσεις εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη πρόσβαση του ασθενούς στο φάρμακό του, φτάνει να είναι τακτικός με τα ραντεβού του και τυπικός στο ωράριο εξυπηρέτησης από το φαρμακείο.

11  Από το Κρατικό Νοσοκομείο εξυπηρετούνται επίσης άλλες ειδικές κατηγορίες που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, όπως ανασφάλιστοι ασθενείς με Πιστοποιητικά Περίθαλψης, ασθενείς με Δελτίο Πρόσφυγα Αιτήσαντος άσυλο, κρατούμενοι κλπ (Απαιτείται τήρηση της ειδικής νομοθεσίας). Ο ασφαλιστικός φορέας ως κριτήριο πρόσβασης στο φάρμακο Προβλήματα στην εξυπηρέτηση των απόρων ασθενών:  Τα βιβλιάρια οικονομικής αδυναμίας έχουν πολλαπλασιασθεί δραματικά λόγω της κρίσης και τα υποστελεχωμένα κρατικά φαρμακεία δεν μπορούν να εξυπηρετούν ομαλά όλους τους ασθενείς. Επιπλέον χρειάζεται αυστηρότερος έλεγχος και στις υπηρεσίες έκδοσης των βιβλιαρίων αυτών (Ένταξη στο πρόγραμμα e- syntagografisi).  Άτακτη προσέλευση των ασθενών εκτός ωραρίου, παρατηρούμενες προσωρινές ελλείψεις ιδιοσκευασμάτων (οπότε ο ασθενής θα προσέλθει δεύτερη φορά για να λάβει τα συμπληρωματικά φάρμακα) επιτείνουν το πρόβλημα, καθώς συχνά υπάρχει μια «συνεχής ροή» και «ουρά» των ασθενών αυτών καθ’ όλο το ωράριο εργασίας στο δημόσιο νοσοκομειακό φαρμακείο.  Για τους ασθενείς αυτούς είναι ιδιαίτερα εμφανές πόσο χρήσιμη θα ήταν η υπηρεσία της Συμβουλευτικής Φαρμακευτικής, καθώς το μορφωτικό επίπεδο κάποιων σε συνδυασμό με τις ειδικές παθήσεις τους υποδεικνύει την ανάγκη για αναλυτικές επεξηγήσεις επί της χορηγούμενης αγωγής (σήμερα ούτε ο γιατρός ούτε οι νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί έχουν τη χρονική πολυτέλεια να ασχοληθούν λεπτομερέστατα ως θα έπρεπε σε κάποιες περιπτώσεις- Πρόγραμμα ασφαλούς χρήσης φαρμάκων)

12  Χορήγηση φαρμάκων Κλινικών Μελετών Με ευθύνη του κυρίου Ερευνητή Ιατρού και κατόπιν ενημέρωσης του ΕΟΦ και της χορηγού εταιρείας, ασθενείς που πληρούν τα κριτήρια μιας κλινικής μελέτης εγκεκριμένης από τον ΕΟΦ και το ΔΣ του εκάστοτε Νοσοκομείου, μπορούν να ενταχθούν σε αυτήν και να λαμβάνουν μέσω του ερευνητικού πρωτοκόλλου δωρεάν τα φάρμακά τους. Το πρόγραμμα των χορηγήσεων του φαρμάκου στον ασθενή καθορίζεται από το πρωτόκολλο της μελέτης. Σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις προαπαιτείται η ενυπόγραφη πληροφορημένη συναίνεση του εμπλεκόμενου ασθενούς. Ειδικές κατηγορίες πρόσβασης  Χορήγηση φαρμάκων εκτός εγκεκριμένων ενδείξεων (OFF LABEL) Αφορά φάρμακα που κυκλοφορούν ήδη στην αγορά για άλλες εγκεκριμένες ενδείξεις Η χορήγηση γίνεται κατόπιν έγκρισης του ΕΟΦ και με τη σύμφωνη γνώμη του ασφαλιστικού φορέα του ασθενούς στον οποίο χρεώνεται κανονικά η αξία της συνταγής. Συνολική διάρκεια έως την έγκριση του ΕΟΦ περίπου 30-45 ημέρες  Προγράμματα Πρώιμης Πρόσβασης Ομαδικά ή ατομικά, ασθενείς μπορούν να έχουν δωρεάν πρόσβαση σε φάρμακα που κυκλοφορούν κανονικά σε άλλες χώρες με την ίδια ένδειξη αλλά όχι στη χώρα μας. Προύπόθεση είναι ή έγκριση του ΕΟΦ, του ασφαλιστικού τους φορέα και του αρμόδιου προμηθευτή που προμηθεύει δωρεάν το φάρμακο στο ασθενή από το εξωτερικό. Το χρονοδιάγραμμα της προμήθειας φαρμάκου στον ασθενή καθορίζεται από τον ΕΟΦ & την χορηγό εταιρεία

13 o Χορηγούν τα φάρμακα σε εκατοντάδες άστεγους και ανασφάλιστους πολίτες, μετά από συνταγογράφηση από τους εθελοντές ιατρούς του αντίστοιχου Κοινωνικού Ιατρείου. Λειτουργούν υπό την αιγίδα διαφόρων Δήμων της χώρας (Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Πατρών, Βύρωνα, Αμαρουσίου, Σερρών, Ηλιούπολης, Χανίων, Κιλκίς και άλλων) και της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Τα Κοινωνικά Φαρμακεία o Τα φάρμακα δωρίζονται από συμπολίτες μας που δεν τα χρησιμοποιούν πλέον μέσω διαφόρων κοινωνικών δομών, από ανθρωπιστικές οργανώσεις αλλά και από τον ΠΙΣ και την ΠΕΦ σε ορισμένες περιπτώσεις (πχ άστεγοι-ανασφάλιστοι Χαλανδρίου). Προς το παρόν στα Κοινωνικά Φαρμακεία δεν υπάρχει σταθερός αλγόριθμός λειτουργίας- προμήθειας- φύλαξης και χορηγήσεων στους δικαιούχους. o Σύγχρονος θεσμός, προέκυψε από τις ανάγκες και τις αδυναμίες που το Μνημόνιο επέβαλλε στην ελληνική πραγματικότητα o Καθώς τα φαρμακεία αυτά λειτουργούν με τις δωρεές και τα πλεονάσματα των αγωγών άλλων ασφαλισμένων συμπολιτών μας, αναδύεται ακόμη επιτακτικότερη η ανάγκη για αυστηρότερο έλεγχο στη καθημερινή συνταγογράφηση φαρμάκων

14  Η ύπαρξη κοινής βάσης δεδομένων ασθενών(ασφαλιστικοί φορείς) και ενιαίου μηχανογραφικού συστήματος για όλα τα κρατικά νοσοκομειακά φαρμακεία θα εξασφάλιζε ταχύτατη και ασφαλέστερη εξυπηρέτηση για νοσηλευόμενους και εξωτερικούς ασθενείς, με ταυτόχρονη μείωση του συνολικού κόστους (καλύτερη αξιοποίηση των προμηθειών, καλύτερος σχεδιασμός των αναγκών) Προτάσεις – Συμπεράσματα  Η ορθολογική χρήση των φαρμάκων σε συνδυασμό με τον καλύτερο προγραμματισμό των ετήσιων αναγκών, μπορεί να μειώσει αισθητά τις εμφανιζόμενες ελλείψεις φαρμάκων στην αγορά γενικά, ακόμη και στη δύσκολη οικονομικά συγκυρία που η χώρα μας περνά το τελευταίο διάστημα.  Ανάλογα με τα διαθέσιμα κρατικά κονδύλια και το υπάρχον προσωπικό, ο σωστός σχεδιασμός των προμηθειών και η λειτουργία των νοσοκομειακών φαρμακείων σε απογευματινό ωράριο (ή και σε ζώνες λειτουργίας και εκτός των ημερών εφημερίας του Νοσοκομείου) μπορεί να ανακουφίσει σημαντικά τον έλληνα ασθενή, είτε νοσηλεύεται είτε χρειάζεται ακριβά φάρμακα για τη σοβαρή του πάθηση. Μείζον θέμα οι προσλήψεις φαρμακοποιών και βοηθών φαρμακείου στα Δημόσια Νοσοκομεία.  Απλούστευση διαδικασιών- Γραφειοκρατία. Εκσυγχρονισμός υπηρεσιών  Σαφείς οδηγίες. Ενημέρωση ιατρών, φαρμακοποιών. Πληροφόρηση κοινού- ασθενών  Στρατηγικός σχεδιασμός. Συντονισμός και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων (πάροχοι υγείας)

15 Σας ευχαριστώ για τη προσοχή σας !!!