ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΗ ΟΥΛΩΤΙΚΩΝ ΑΛΩΠΕΚΙΩΝ Αλέξανδρος Κ. Κατούλης Αναπλ. Καθηγητής Δερματολογίας ΕΚΠΑ Β’ Κλινική Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου.

Παρουσίαση με θέμα: "ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΗ ΟΥΛΩΤΙΚΩΝ ΑΛΩΠΕΚΙΩΝ Αλέξανδρος Κ. Κατούλης Αναπλ. Καθηγητής Δερματολογίας ΕΚΠΑ Β’ Κλινική Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΗ ΟΥΛΩΤΙΚΩΝ ΑΛΩΠΕΚΙΩΝ Αλέξανδρος Κ. Κατούλης Αναπλ. Καθηγητής Δερματολογίας ΕΚΠΑ Β’ Κλινική Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών – ΠΓΝ «Αττικόν

2 ΑΛΩΠΕΚΙΑ Απώλεια τριχών από θέση όπου φυσιολογικά υπάρχουν Ανάλογα με το αν υπάρχει φλεγμονή και ουλοποίηση, διακρίνεται σε: - ουλωτική - μη ουλωτική

3 ΜΗ ΟΥΛΩΤΙΚΕΣ ΑΛΩΠΕΚΙΕΣ Γυροειδής αλωπεκία Ανδρογενετική αλωπεκία Διάχυτη αλωπεκία Τριχοτιλλομανία Αλωπεκία εξ έλξεως Λοιμώξεις (Δερματοφυτία, Σύφιλη) Γεροντική αλωπεκία ΣΕΛ Βλεννινώδης αλωπεκία (alopecia mucinosa) Σύνδρομο χαλαρών αναγενών τριχών

4 ΓΥΡΟΕΙΔΗΣ ΑΛΩΠΕΚΙΑ Αυτοάνοση πάθηση Τ λεμφοκύτταρα στρέφονται κατά των αναγενών θυλάκων (αντιγόνο = πρωτεΐνη του μελανοκυττάρου ?) Απώλεια τριχών κατά στρογγυλές περιοχές ή άλλα πρότυπα (διάχυτη - οφίαση – ολική/καθολική) Αυτόματη επανέκφυση- συχνές υποτροπές, όμως συνήθως η επανέκφυση δυνατή δια βίου Κυρίως ψυχολογικές επιπτώσεις και ↓ QoL

5 ΓΥΡΟΕΙΔΗΣ ΑΛΩΠΕΚΙΑ

6 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΑ Δεν είναι απαραίτητη Καμιά δεν επηρεάζει αποδεδειγμένα την φυσική ιστορία της νόσου Δύσκολη η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας Βασικά κριτήρια επιλογής: ηλικία, έκταση προσβολής

7 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΓΑ Ψυχολογική υποστήριξη – ψυχιατρική συνδρομή Κάλυψη (περούκες, δερματοστιξία φρυδιών) Τοπικές θεραπείες Φωτοθεραπείες Συστηματικές θεραπείες

8 ΤΟΠΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ Τοπικά κορτικοστεροειδή Ενδοβλαβικά κορτικοστεροειδή Μινοξιδίλη Ανθραλίνη Τοπική ανοσοθεραπεία

9 ΕΝΔΟΒΛΑΒΙΚΑ ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗ

10

11 Πρώτη επιλογή σε περιγεγραμμένη νόσο Επανέκφυση 92% σε κατά πλάκας και 61% σε ολική Ακετονούχος τριαμσινολόνη (2,5-10 mg/ml – 0,1 ml ανά ένεση και ανά 1cm, κάθε 4-6 εβδομάδες) Αποτελεσματικότερη συγκέντρωση: 2,5 mg/ml (Chu TW et al, 2015) Αποτέλεσμα σε 4-6 εβδομάδες, διάρκεια 6-9 μήνες Εφαρμόζεται και σε ολική ΓΑ (2,5 mg/ml) ΑΕ: πόνος, ατροφία

12 ΤΟΠΙΚΑ ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗ Χρήσιμα κυρίως στα παιδιά Διάφορες φαρμακοτεχνικές μορφές και ποικίλα ισχυρά και κυρίως πολύ ισχυρά κορτικοστεροειδή Αφρός κλοβεταζόλης Αποτελεσματικότητα περίπου 60%, μετά ≥3 μήνες Καλύτερα σε <10 ετών και διάρκεια <1 έτους Σε ολική, κλοβεταζόλη υπό κλειστή περίδεση (6μ/εβδ x 6 μήνες): επανέκφυση 28,1% (Tosti A et al, 2005) ΑΕ: θυλακίτιδα, ευρυαγγείες, ατροφία

13 ΑΝΘΡΑΛΙΝΗ Συγκέντρωση 0,2-1% Short contact (1h) ή overnight Φλεγμονή → παραγωγή ελευθέρων ριζών → ανοσοκατασταλτική και αντιπολλαπλασιαστική δράση ή μέσω πρόκλησης ερεθιστικής ΔΕΕ Ανταπόκριση 20-75% στη περιγεγραμμένη, 25% στην ολική Κνησμός, ερύθημα, θυλακίτιδα, πυοδερματίτιδα, επιχώρια λεμφαδενοπάθεια Λεκιάζει το δέρμα και τα ρούχα

14 ΜΙΝΟΞΙΔΙΛΗ Πλεονεκτεί το 5% Ανταπόκριση 8-45% Διάρκεια τουλάχιστον 3 μήνες Ανάγκη θεραπείας συντήρησης Άμεση μιτογόνος δράση στα επιδερμιδικά κύτταρα και στους αναγενείς θυλάκους + ανταγωνιστής διαύλων Ca + αγωνιστής διαύλων Κ Όχι ορμονική, ανοσοκατασταλτική δράση Δεν δρα μέσω τοπικής αγγειοδιαστολής ΑΕ: απομακρυσμένη υπερτρίχωση, ερεθισμός

15 ΑΝΟΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Ισχυρά αλλεργιογόνα (SADBE, DPCP) σε διάλυμα ακετόνης Ασφάλεια και τοξικότητα ανεπαρκώς μελετημένη Πρόκληση ΑΔΕΕ Ευαισθητοποίηση με 2% → 0,0001 μετά 1 εβδ → αυξομειώσεις συγκέντρωσης ανά εβδ, ώστε να συντηρείται ήπια ΑΔΕΕ Αρχικά στο ένα 1/2 τριχωτού→ αν ανταπόκριση, σε όλο Αποτελεσματικότητα 22-68% (30-50%), μετά 3-18-24 μήνες Θεραπεία συντήρησης (εφαρμογή ανά 1-4 εβδομάδες), αλλιώς υποτροπή (62%) (Wiseman M, Shapiro J, 2000) Καλύτερη προοπτική για μικρότερη έκταση και μεγαλύτερη ηλικία έναρξης ΓΑ (Wiseman M et al, 2001)

16 ΑΝΟΣΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

17 Αντιγονικός ανταγωνισμός: είσοδος νέου αντιγόνου επάγει Τ κατασταλτικά κύτταρα και μακροφάγα → διαφοροποιεί αρχική φλεγμονώδη διήθηση ΑΕ: οξεία δερματίτιδα, λεύκη, απομακρυσμένη λευκοδερμία, τραχηλική λεμφαδενοπάθεια, πολύμορφο ερύθημα

18 ΦΩΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ PUVA, τοπική ή συστηματική Ανταπόκριση 20-73%, όμως υποτροπή 50-88% σε μ.ο. 4-8 μήνες Ηλικία έναρξης, διάρκεια, έκταση επηρεάζουν Απαραίτητες 20-40 συνεδρίες Δεν προσφέρει μακροπρόθεσμο όφελος (Taylor CR, Hawk JL, 1995) ΑΕ: έγκαυμα (άμεσα), καρκίνος δέρματος (μακροπρόθεσμα)

19 ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ Κορτικοστεροειδή Μεθοτρεξάτη Κυκλοσπορίνη Isoprinosine Αναστολείς JΝK Ιντερφερόνη (αναποτελεσματική) Αντι-TNF α παράγοντες (αναποτελεσματικοί) Δαψόνη (πολλές ΑΕ)

20 ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗ Συχνά επιτυγχάνουν επανέκφυση, όμως υποτροπή κατά κανόνα μετά τη διακοπή Αναγκαία μαχροχρόνια αγωγή συντήρησης – πολλές ΑΕ Για έλεγχο ταχέως εξελισσόμενης νόσου (πρεδνιζόνη 0,5-1 mg/kg x 6 εβδ με σταδιακή μείωση + μινοξιδίλη μετά) Ποικίλα σχήματα Ανταπόκριση 27-89% Μεθυλπρεδνιζολόνη 500 mg/d x 3d 5mg/kg x2/d x 3d ή κατά μηνιαίες ώσεις (Acicgoz G et al, 2014) ΑΕ: ΣΔ, ΑΥ, οστεοπόρωση, αύξηση ΣΒ, καταστολή άξονα, ακμή, υπερτριχωση, ψυχολογικές επιπτώσεις,πορφύρα

21 ΚΥΚΛΟΣΠΟΡΙΝΗ Τοπική CsA 5-10% δεν είναι αποτελεσματική Συστηματική CsA 2,5-6 mg/kg x 3-6 μήνες Αποτελεσματικότητα 25-50% Υποτροπή μετά τη διακοπή Ανοσοκατασταλτική + ανοσορρυθμιστική δράση (↓CD4/CD8) + πρόκληση υπερτρίχωσης με άγνωστο μηχανισμό ΑΕ: νεφρική βλάβη, υπέρταση, υπερτροφία ούλων Κίνδυνοι >> Αποτελεσματικότητα Kim BJ et al,2008

22 ΜΕΘΟΤΡΕΞΑΤΗ Αντιμεταβολίτης με ειδική δράση στα Τα λεμφοκύτταρα 15-25 mg/kg/wk X 6 μήνες Μόνη ή σε συνδυασμό (καλύτερα) με συστηματικά κορτικοστεροειδή Σε ν=22 με ολική ή καθολική, 64% είχαν σημαντική επανέκφυση (Joly P, 2006) Διακοπή → υποτροπή

23 ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ JNK Αναστολείς της Janus κινάσης (JNK 1 και 2) (οικογένεια κινασών τυροσίνης) Καταστέλλουν δράση IFN γ και άλλων κυτοκινών (παράγονται από Τ κύτταρα, εμπλέκονται παθογενετικά) μέσω μπλοκαρίσματος των γc υποδοχέων Ruxolitinib (μονοκλωνικό αντίσωμα) Αποτελεσματικότητα: 3/3 πλήρης επανέκφυση εντός 5 μηνών (Xing L et al, 2014) ΑΕ: πτώση αιμοπεταλίων, αιματολογικές δυσκρασίες Συνέπειες ανοσοκαταστολής άγνωστες Υψηλό κόστος!

24

25 ΑΝΔΡΟΓΕΝΕΤΚΗ ΑΛΩΠΕΚΙΑ Προοδευτική εξελισσόμενη αραίωση των τριχών της κεφαλής με χαρακτηριστική κατανομή (patterned hair loss) Οφείλεται στη συνδυασμένη επίδραση της γενετικής προδιάθεσης και των ανδρογόνων Η συχνότερη από τις μη ουλωτικές αλωπεκίες Διακρίνεται σε: - ΑΓΑ στον άνδρα - ΑΓΑ στη γυναίκα ή - ανδρικού τύπου (male pattern hair loss) - γυναικείου τύπου (female pattern hair loss)

26 ΑΝΔΡΟΓΕΝΕΤΙΚΗ ΑΛΩΠΕΚΙΑ

27

28 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΓΑ Αισθητικό πρόβλημα, χωρίς επιπτώσεις στη γενικότερη υγεία Σοβαρές ψυχολογικές επιπτώσεις, με αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής Γι αυτό, πρέπει να προτείνεται θεραπεία και να χορηγείται χωρίς ενδοιασμό, όταν ζητείται από τον ασθενή Η κατάλληλη ενημέρωση του ασθενούς και η χορήγηση δόκιμης θεραπεία τον προφυλάσσει από την καταφυγή σε «μαγικές» παραπλανητικές «θεραπείες» και βελτιώνει το ψυχολογικό status, με ευνοϊκή επίπτωση στην εξέλιξη της νόσου Η θεραπεία πρέπει να είναι μακροχρόνια Στόχος: αναστολή της περαιτέρω απώλειας και η κατά το δυνατόν επανέκφυσή

29 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΓΑ Τοπική θεραπεία Συστηματική θεραπεία Χειρουργικές τεχνικές διόρθωσης Τεχνικές camouflage Ψυχολογική υποστήριξη Συμπληρωματική αγωγή

30 ΦΑΡΜΑΚΑ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ (FDA) - Μινοξιδίλη (τοπικά) σε άνδρες και γυναίκες - Φιναστερίδη (από του στόματος) στους άνδρες

31 ΜΙΝΟΞΙΔΙΛΗ Παράγωγο πιπεριδινοπυριμιδίνης, ισχυρό αγγειοδιασταλτικό (αντιυπερτασικό), δρα μέσω διάνοιξης διαύλων Κ Με άγνωστο μηχανισμό προάγει την ανάπτυξη των τριχών (αύξηση κυτταρικού πολλαπλασιασμού και σύνθεσης DNA, διάνοιξη διαύλων Κ, αναστολή διαύλων ασβεστίου, αντιανδρογόνος και ανοσοκατασταλτική δράση, καταστολή σύνθεσης κολλαγόνου, αγγειοδιαστολή, προαγωγή αγγειογένεσης)

32 ΜΙΝΟΞΙΔΙΛΗ Διάλυμα 2% ή 5% Αποκαθιστά μορφολογία θυλάκου, αυξάνει αναλογία αναγενών τριχών και μετατρέπει χνοώδεις σε τελικές τρίχες Οι δυο συγκεντρώσειςυπερέχουν σε αποτελεσματικότητα του placebo Σε κλινικές μελέτες: το διάλυμα 5% πλεονεκτεί στους άνδρες Το 2% προτιμάται στις γυναίκες (λιγότερες παρενέργειες) Καλύτερα αποτελέσματα σε πρόσφατης έναρξης ΑΓΑ Διακοπή οδηγεί σε απώλεια του αποτελέσματος (εντός τριμήνου) Εφαρμόζεται 2 φορές την ημέρα για απεριόριστο χρονικό διάστημα Εμφανή κλινικά αποτελέσματα εντός 6 -12 μηνών Κλινική βελτίωση στο 60%, και στο 25% σημαντική επανέκφυση

33 ΜΙΝΟΞΙΔΙΛΗ ΑE: σπάνιες και δοσοεξαρτώμενες Κνησμός, ερεθιστική ή αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής (στη μινοξιδίλη ή στο propylene glycol) Yπερτρίχωση προσώπου ( αναστρέψιμη, κυρίως με το διάλυμα 5%) Πολύ σπάνια παρενέργειες από συστηματική απορρόφηση (υπόταση, ζάλη, αρρυθμίες)

34 ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΑ Διαλύματα 17α- (0,025%) ή 17β- οιστραδιόλης, βενζοϊκής ή βαλερικής οιστραδιόλης (0,03%) ή dienestrol diacetate 0,05% Αυξάνουν τη δραστηριότητα της αρωματάσης → τοπική αυξημένη μετατροπή τεστοστερόνης σε οιστρογόνα + ήπια αναστολή της 5αR→ μείωση DHΤ Έχει βρεθεί σημαντική διαφορά έκφρασης του γονιδίου υποδοχέα οιστρογόνων (ΕR) μεταξύ των δύο φύλων → μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στις γυναίκες Αυξάνουν την αναλογία αναγενών/τελογενών τριχών Χορηγούνται σε επαναλαμβανόμενα σχήματα 3μηνης διάρκειας

35 ΟΙΣΤΡΟΓΟΝΑ Σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, 3μηνη και 6μηνη τοπική εφαρμογή estradiol valerate 0,03%. Βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά αποτελεσματκότητας με placebo (61% και 65% έναντι 20%) (Georgala S et al, 2004) Ανεπιθύμητες ενέργειες:λόγω συστηματικής απορρόφησης, δοσοεξαρτώμενες Μητρορραγία, ↑ οιστραδιόλη ορού, ↓ FSH, LH Πιθανή συσχέτιση με καρκίνο μαστού. Όχι σε άτομα με ατομικό ή οικογενειακό ιστορικο. Προσεκτική αξιολόγηση πριν τη χορήγηση Ανεπιθύμητες ενέργειες (άνδρες): γυναικομαστία, μειωμένη libido (σπάνιες και μόνο σε μακροχρόνια εφάρμογή)

36 ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗ Μη ειδική δράση Παρατείνουν αναγενή φάση Χρήσιμα σε παροξύνσεις της ΑΓΑ και για σύντομη διάρκεια χορήγησης

37 CG210 Διάλυμα φυσικών βοτανικών εκχυλισμάτων Δρα μέσω αναστολής πρόωρης απόπτωσης, αντιφλεγμονώδους δράσης, περιθυλακικής διέγερσης κολλαγόνου Αυξάνει (κατά 87,9%) τα επίπεδα της αντι-αποπτωτικής πρωτεΐνης Bcl-2, που είναι μειωμένα στο τριχωτό ασθενών με αλωπεκία →↑διάρκειας αναγενούς, ↑ Α:T Αναστέλλει την μικροφλεγμονή (κινητοποιείται από τα νεκρά κύτταρα), που οδηγεί στη μικρογραφοποίηση του θυλάκου →↑ κυττάρων Langerhans → καταστολή ανοσολογικής αντίδρασης Αυξάνει (κατά 67%) το περιθυλακικό κολλαγόνο, επιτρέποντας καλύτερη «εμφύτευση» της τρίχας →↑

38 CG210 Στο 80%, ↑ Α:T (2,96 → 4,4) σε 3 μήνες, αύξηση πυκνότητας (φωτοτριχοριζόγραμμα) ↑ Bcl-2 (89%), ↑ CD1+ Langerhans (73,9%), ↑ Ki67+ (δείκτης κυτταρικού πολλαπλασιασμού) (41,6%), μέσος βαθμός ικανοποίησης 8,3/10 Τυχαιοποιημένη μελέτη σε ασθενείς υπό φιναστερίδη, προσθήκη CG 210 για 12 μήνες → μέση αύξηση διαμέτρου τρίχας κατά 37% Μη ερεθιστικό, υποαλλεργικό, χωρίς ΑΕ

39 ΦΙΝΑΣΤΕΡΙΔΗ Συνθετικό αζα- στεροειδές Εκλεκτικός και ισχυρός αναστολέας του ενζύμου 5α- αναγωγάση τύπου 2 Αρκετές μεγάλες πολυκεντρικές μελέτες έχουν επιβεβαιώσει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της για μακροχρόνια χορήγηση Ιδανική δόση: 1mg ημερησίως Διάρκεια: μακροχρόνια χορήγηση (μελέτες όπου παρακολούθηση επί 5 έτη) Το αποτέλεσμα εμφανές εντός 6μήνου, μέγιστη δραστικότητα στους 12 μήνες

40 ΦΙΝΑΣΤΕΡΙΔΗ Δεν είναι το ίδιο αποτελεσματική σε όλους τους ασθενείς Αποτελεσματική κυρίως στους άνδρες Μελέτη των πολυμορφισμών του γονιδίου του υποδοχέα ανδρογόνων έδειξε ότι χαμηλός αριθμός επανάληψης ορισμένων τριάδων νουκλεοτιδίων συνδέεται με αυξημένη ανταπόκριση

41 ΦΙΝΑΣΤΕΡΙΔΗ Αυξάνει το βάρος, το μήκος και το πάχος των τριχών Αυξάνει (λιγότερο) τον αριθμό των τριχών Παρατείνει την αναγενή φάση, αλλά μόνο των τελικών τριχών και όχι των σμικρυνθέντων τριχών Αναστέλλει τη διαδικασία της μικρογραφοποίησης Μειώνει τα επίπεδα DHT στο δέρμα τριχωτού (κατά 64%) και στο αίμα (κατά 68%) Επηρεάζει την έκφραση κασπασών και αναστολέων της απόπτωσης

42 ΦΙΝΑΣΤΕΡΙΔΗ Μελέτες στις γυναίκες έχουν δώσει αντικρουόμενα αποτελέσματα Σε μεγάλη τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή πολυκεντρική μελέτη μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών, η χορήγηση φιναστερίδης 1mg δεν ανέδειξε υπεροχή έναντι του εικονικού φαρμάκου Χορήγηση φιναστερίδης 1,25mg σε 4 γυναίκες με υπερανδρογοναιμία οδήγησε σε κλινική βελτίωση Σε μικρό αριθμό μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών (χωρίς υπερανδρογοναιμία) με ημερήσια δόση 2,5 ή 5mg, έδειξε κλινική βελτίωση στο σύνολο των ασθενών

43 ΦΙΝΑΣΤΕΡΙΔΗ Ανεπιθύμητες ενέργειες - Λόγω αντιανδρογόνου δράσης - Σπάνιες και αποκαθίστανται με τη διακοπή - Μείωση της ερωτικής επιθυμίας (1,8%) - Διαταραχή στυτικής λειτουργίας (1,3%) - Γυναικομαστία (0,001%, αναστρέψιμη) - Σε ηλικιωμένους, κατά 50% μείωση επιπέδων PSA (υποεκτίμηση κινδύνου για καρκίνο προστάτη) - Τερατογόνο. Παρότι εκκρίνεται στο σπέρμα, δεν μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα σε έγκυο μετά από επαφή χωρίς προφύλαξη - Δεν επηρεάζει τη σπερματογένεση

44 ΦΙΝΑΣΤΕΡΙΔΗ Ανεπιθύμητες ενέργειες - Έχει υποστηριχθεί ότι προκαλεί συμπτώματα κατάθλιψης - Σε μελέτη (χρήση ερωτηματολογίων Beck Depression Inventory και Hospital Anxiety and Depression Scale) : η φιναστερίδη μετά 2 μήνες αύξησε τη βαθμολογία για την κατάθλιψη - Συνεπώς, ίσως πρέπει να χορηγείται με προσοχή σε άτομα με ιστορικό ή προδιάθεση για κατάθλιψη

45 ΦΙΝΑΣΤΕΡΙΔΗ Ανεπιθύμητες ενέργειες - Είναι καλώς ανεκτή - Αντενδείκνυται σε εγκύους (κατηγορία Χ) γιατί προκαλεί ανωμαλίες στην ανάπτυξη των έξω γεννητικών οργάνων του άρρενος εμβρύου - Σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας πρέπει να χορηγείται υπό αντισυλληπτική κάλυψη

46 ΔΟΥΤΑΣΤΕΡΙΔΗ Αναστέλλει 5α –αναγωγάση τύπου 1 και τύπου 2 (μη εκλεκτικός αναστολέας) 3 φορές ισχυρότερη φιναστερίδης στην αναστολή 5α-R τύπου 1 και 100 φορές Ισχυρότερη στην αναστολή τύπου 2 Αποτελεσματικότητα είναι δοσοεξαρτώμενη Δοσολογία: 0,5-5 mg ημερησίως Φαίνεται να υπερέχει της φιναστερίδης Λίγες μελέτες ( Δ: 2,5 mg > Φ: 5 mg στους 3 και 6 μήνες)

47 ΑΝΤΙΑΝΔΡΟΓΟΝΑ ΦΛΟΥΤΕΜΙΔΗ - Μη στεροειδές αντιανδρογόνο - Αναστέλλει πρόσληψη ανδρογόνων και σύνδεση με υποδοχείς - Δοσολογία 250- 500 mg ημερησίως - Αυξημένος κίνδυνος σοβαρής ηπατικής βλάβης περιορίζει την χρήση

48 ΑΝΤΙΑΝΔΡΟΓΟΝΑ ΣΠΙΡΟΝΟΛΑΚΤΟΝΗ - Συνθετικό στεροειδές, ανταγωνιστής αλδοστερόνης - Ανταγωνίζεται την DHT στη σύνδεση με τους υποδοχείς ανδρογόνων - Μειώνει την παραγωγή ανδρογόνων από τις ωοθήκες - Δοσολογία 100- 300 mg ημερησίως - Αποτελεσματικότητα σε γυναίκες με δασυτριχισμό και ακμή - Ανεπιθύμητες ενέργειες: ορθοστατική υπόταση, υπερκαλιαιμία, διαταραχές κύκλου, κακουχία

49 ΑΝΤΙΑΝΔΡΟΓΟΝΑ ΟΞΕΙΚΗ ΚΥΠΡΟΤΕΡΟΝΗ - Ανταγωνιστής υποδοχέων ανδρογόνων με ισχυρή προγεσταγονική δράση - Ανασταλτική επίδραση στις γοναδοτροφίνες (↓LH→↓T) - Με ή χωρίς εθινυλ-οιστραδιόλη - Σε δασυτριχισμό, ακμή, ΑΑ - Δοσολογία :  προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες: 100mg για τις 10 πρώτες ημέρες του κύκλου - μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες: 50 mg σε συνεχή χορήγηση - Σε γυναίκες χωρίς υπερανδρογοναιμία: υποδεέστερη μινοξιδίλης - Σε γυναίκες με υπερανδρογοναιμία: υπεροχή έναντι μινοξιδίλης  - ΑE (δοσοεξαρτώμενες): αύξηση βάρους, διαταραχές κύκλου, μαστοδυνία, κατάθλιψη, διαταραχές στη libido

50 ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΦΙΝΑΣΤΕΡΙΔΗΣ - ΜΙΝΟΞΙΔΙΛΗΣ 450 Κινέζοι άνδρες 3 ομάδες: φιναστερίδη – μινοξιδίλη – συνδυασμός, για 12 μήνες Βελτίωση: 80,5% - 59% - 94,1% Συνδυασμός > φιναστερίδη > μινοξιδίλη Hu R et al, 2015

51 ΜΙΝΟΞΙΔΙΛΗ ΑΠΟ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ Πρώτες παρατηρήσεις (1980) αναστροφής αλωπεκίας σε ασθενείς υπό αντιυπερτασική αγωγή Μηχανισμός δράσης: προαγωγή πολαπλασιασμού και σύνθεσης DNA, διάνοιξη διαύλων Κ → παρατείνει αναγενή - βραχύνει τελογενή Στη τοπική εφαρμογή, διαφορές ανταπόκρισης λόγω διαφορά επιπέδων σουλφοτρανσφεράσης (μετατρέπει στον ενεργό μεταβολίτη) Δοσολογία αντιυπερτασικού 5 mg/d → → → 40mg/d AE: καρδιαγγειακές, δερματικές (υπερτρίχωση, ΣSJ), αύξηση ΣΒ, οιδήματα κ.α.

52 ΜΙΝΟΞΙΔΙΛΗ ΑΠΟ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ 100 γυναίκες με ΑΓΑ Δόθηκε συνδυασμός χαμηλής δόσης μινοξιδίλης και σπιρονολακτόνης για ένα έτος Σημαντική βελτίωση χωρίς αξιόλογες μεταβολές της ΑΠ ή άλλες ΑΕ

53 ΚΤΕΝΑ LASER (HairMax) Μη επεμβατική συσκευή Εγκεκριμένη από το FDA Άγνωστος μηχανισμός (βελτίωση αιματικής κυκλοφορίας τριχωτού, διέγερση τριχοθυλακίων ?) Χρησιμοποιείται σαν κτένα για 15 min, 3 φορές/εβδομάδα Αποτελέσματα σε 2-4 μήνες Χωρίς ΑΕ Αύξηση πυκνότητας τελικών τριχών και καλύτερη υποκειμενική αξιολόγηση έναντι μαρτύρων (placebo)

54 ΚΤΕΝΑ LASER (HairMax)

55

56 ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ Αυτόλογη μεταμόσχευση τριχοθυλακίων Βράχυνση δέρματος τριχωτού (αφαίρεση αποψιλωμένης περιοχής) Κρημνοί περιστροφικοί

57 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΚΑΜΟΥΦΛΑΖ Κατάλληλη κόμμωση Χρήση spray που βάφει το δέρμα του τριχωτού Χρήση spray που με ηλεκτροστατική προσκόλληση αυξάνουν το πάχος των τριχών Περούκες από συνθετική ή φυσική τρίχα

58 ΔΙΑΧΥΤΗ ΑΛΩΠΕΚΙΑ Διάχυτη λέπτυνση-αραίωση τριχών που συνοδεύεται από έντονη τριχόπτωση Διακρίνεται σε: - τελογενή τριχόρροια (πρώιμη μετάπτωση από Α→Τ, αντιδραστική κατάσταση προς μεταβολικά αίτια, stress, φάρμακα) - αναγενή τριχόρροια (απότομη διακοπή ανάπτυξης – πτώση Α, χημειοθεραπεία του καρκίνου, ακτινοθεραπεία, δηλητηριάσεις)

59 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΤ Καθησυχασμός Αναζήτηση και αντιμετώπιση αναστρέψιμων αιτίων Τοπικά φάρμακα με γενική ευοδωτική δράση στο θύλακο της τρίχας (μινοξιδίλη, κορτικοστεροειδή, CG 210) Ισορροπημένη διατροφή – συμπληρώματα διατροφής Ιδιαίτερη έμφαση στην αναπλήρωση των αποθηκών σιδήρου

60 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΤ Απαραίτητη η προσπάθεια Σοβαρή ψυχική επιβάρυνση και έκπτωση της ποιότητας ζωής Μινοξιδίλη: μειώνει τη διάρκεια της απώλειας κατά περίπου 50 ημέρες, αλλά δεν την προλαβαίνει Ψύξη δέρματος τριχωτού κεφαλής στους 18°C (κάσκα ψύξης - cooling cap, παγωμένο νερό ή αέρας) την ώρα της έγχυσης Μισή ώρα πριν – στη διάρκεια χημειοθεραπείας – ως 90 λεπτά μετά Αγγειoσύσπαση → μειωμένη τοπική πρόσληψη φαρμάκου από τα κύτταρα Σημαντικό όφελος (RCT), μείωση ανάγκης χρήσης περούκας από 85% σε 19% Όχι αυξημένος κίνδυνος μεταστάσεων τοπικά (μετα-ανάλυση 20,380 ασθενών με καρκίνο μαστού) Μέτρα κάλυψης του αισθητικού προβλήματος

61

62

63

64 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ!